BINNENLAND ZATERDAG 21 JANUARI 1939 30ste Jaargang No. 9241 3)e £eki&clt£0oii/ta/nt Bureaux Papengracht 32. - Telefoon: Redactie 15, Administratie 935. 1)AGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11. Wat wil men eigenlijk? Deze vraag wordt nog door velen ge steld, als ze hooren spreken over de actie voor „de nieuwe gemeenschap". Wat wil men eigenlijk? En men weet er geen antwoord op te geven. En dat is Zoo buitengewoon onlo gisch? omdat men zelf geen ant woord op deze vraag weet te geven, con cludeert men, dat die actie voor „de nieuwe gemeenschap" eigenlijk zoo iets vaags is, dat niemand kan zeggen, wat ze inhoudt. Dat is dan de logische (I) conclusie, en daarnaar handelend staat men afkeerig of op z'n gunstigst neutraal tegenover de actie voor ,,de. nieuwe ge meenschap". Wat wil men eigenlijk? Herhaaldelijk is reeds op deze vraag een antwoord gegeven o.a. in de bekende radio-uitzendingen van den K.R.O. op Dinsdag te 715 uur. Vandaag willen wij even laten hooren een. antwoord, dat op deze vraag wordt gegeven in een Protestantsch orgaan, in „De Wegwijzer" van, Januari, weekblad van het nieuw-christelijk-economisch Evangelie in Nederland. In dit weekblad wordt een artikel ge schreven over de actie voor „de nieuwe gemeenschap" en de lezers worden opge wekt om naar de iadio-uitzendingen, aan de actie gewijd, te luisteren. In een „naschrift" bij dit artikel zegt de redactie: Toen dit geschréven was, vernamen wij uit de dagbladpers, dat" in Breda op 12'Januari 1.1. weder, een vergadering der R.K. actie is gehouden. Uit het verslag dier bijeenkomst, bijgewoond door een merkwaardige samenstelling van perso nen (voor de Katholieke .Werkgevers sprak de voorzitter van het R.K. Werklie denverbond en ook soc.-dem. waren aan wezig) citeeren wij het volgende, w a a f- mede wij het volkomen eens' zijn. (Wij spatieeren). De vraag, of het in dezen verdwaas den tijd wel mogelijk is, het streven naar een nieuwe gemeenschap te verwezenlij ken, werd bevestigend beantwoord. De bedoeling van de actie „Naar de Nieuwe Gemeenschap" is niet, het ledental van de R.K, sociale organisaties uit te breiden. De bedoeling is, om in onderling overleg tusschenalle goedwillenden vast te leg gen, wat sociaal-économisch niet en wat sociaal-economisch wel- mag.Negatief be paalt dit standpunt zich tot afwijzing van de marxistische klassenstrijd, het staats- absolutisme, het Marichester-liberalisme, de sociaal-economische .anarchie, het vrije spel der maatschappelijke krachten, het „zaken zijn zaken", de voortbrenging om de voortbrenging zelve en de economische dictatuur. Positief wordt aanvaardhet be ginsel, dat de voortbrenging moet zijn ten dienste van den mensch, dat de voortbren ging geen particulier, doch een algemeen belang is, dat het doode kapitaal dén le- vendend arbeid niet mag cverheerschen, dat samenwerking tusschen werkgever en werknemer, tusschen de bedrijven onder ling en in hun verhouding tot den staat noodzakelijk is en dat om dit alles orde ning noodzakelijk is. De groote omwenteling, de groote so ciale revolutie, zal komen en daaruit zal voortkomen een nieuwe gemeenschap in een nieüwè wereld me nieuwe menschen. Idealisme, vertrouwen op het goede en vertrouwen op de waarheid zijn noodig om de actie „Naar de Nieuwe Gemeen schap" te doen slagen. 't Is goed, aan dit kernachtige ci taat nog 'ns te herinneren. Wij vonden er in het bovenstaande een welkome aanleiding toe. Het Katholiek Comité van Actie «Voor God" schrijft ons: Kalho'iek van de daad Gij wilt geen neutraal, geen open baar, maar Katholiek onderwijs, omdat gij goed Katholiek zijt, gij wilt geen andere pers dan de Katholieke, omdat gij Katholiek *jt Mgr. J. H. G. Jansen. 2)at atten. één pjn „VOOR DE VEREENIGING MET ROME DER PROTESTANTEN VAN HET VASTE LAND". De verdeeldheid der Christenen geeselt het geestelijke leven van Europa. Het bloedt uit duizende wonden, het komt hoe langer hoe meer machteloos te staan te genover zijn belagers. Zijn krachten zijn verdeeld en hebben daarom bijna geen uitwerking meer. Dat voelen we allemaal, zoowel Katho lieken als Protestanten. Óók de Protes tanten! Zij zoeken immers ernstig naar een onderlinge eenheid? Denk maar aan den Wereldhand der Kerken, aan den hoog kerkelijken oecumenischen bond in Duitschland, aan de wereldconferentie vcor practisch Christendom te Stockholm, aan de wereldconferentie voor de eenheid in geloof en kerkinrichting in Lausanne, aan de wereldconferenties der kerken te Oxford en Edinburgh. Maar van al die conferenties zien wij geen werkelijke resultaten, dan al leen dit, dat de Protestantsche kerken over het algemeen toegekomen zijn aan de bereidwilligheid om samen eens te praten en elkaar te leeren verstaan. Maar ach, de groepen verschillen onderling te veel in leeropvatting. En met een beroep op het ferm-klinkende woord: „Men mag zijn beginselen nooit prijsgeven terwille van een eenheid" trekt men zich meestal in zijn afsluiting terug. En nu is een intentie in deze Internatio nale Bidweek: „voor de vereeniging met Rome der Protestanten van het vaste land". Is dat eigenlijk niet hopeloos? Als de Protestanten elkander niet eens kunnen vinden in een hechte eenheid; als zij soms om tweede- of derde-rangs ver schillen gescheiden blijver, leven, hoe zul len ze dan het eens worden met Rome? Als wij den hemelschen Vader de eenheid van Protestanten en Katholieken afbid den vragen wij dan niet het absoluut on mogelijke? Ik ken de Protestantsche mentaliteit,en ik weet dat de andersdenkende Christenen inhet algemeen het slechts in één zaak met elkander ééns zijn: in de bestrijding of negatie van Rome. We 2eiden: in het algemeen. Want er ontwaken in den laatsten tijd bij de Protestanten ook ande re gevoelens. Heel schuchter worden ze naar voren gebracht: gevoelens van nauw verholen achting en waardeering, gevoe lens van diepe jaloezie op de geestelijke en uiterlijke eenheid onzer Moederkerk. En zelfs wordt er hier en daar in zeer prin cipieel Protestantsche kringen de moge lijkheid overwogen om een „gesprek" te beginnen met het Katholicisme, om op nieuw elkanders standpunt te bepalen. Maar het is niet daarom alleen, dat we met veel vertrouwen kunnen bidden. We pleiten immers op Christus' belcfte van de ééne kudde en den eenen herder, en wij bidden mét Hem: „Ut omnes unumsint" „opdat allen één zijn". En hoe dat nu gaan zal. weten we niet. Als wjj het Protestantisme met zijn hon derden groepen, stroomingen, richtingen en secten overzien, in alles verschillend en slechts één in de houding tegenover Ro me, dan vragen we ons af, hoe het ter we reld mogelijk is, dat de Protestanten van Europa nog weer eens teruggebracht wor den tot de eenheid der Kerk. Maar als wij aan de andere zijde de vele bekeeringen m oogenschouw nemen, be keeringen van vooraanstaande protestan ten,. zoowel diep-geloovigen als modernen en practisch-ongeloovigen, en bekeeringen van vele eenvoudigen, als wij de succes sen zien van de Winfriedbund in Duitsch land, den Eucharistisch en Volkenbond in Oostenrijk, het Catholic Evidence Guild in Engeland, de Apologetische Vereeniging „Petrus Canisius" in Nederland enz., wel, dan vatten we toch weer moed, dan slaat uit ons gebed de warmte van onze liefde en ons enthousiasme. O, ja, er zijn moedgevende teekenen. In het Protestantsche Zweden en het Calvi nistische Engeland komen duidelijk roma- niseerende tendenzen steeds sterker aan den dag in sacramentsbeschouwing en in den roep om het verplichte celibaat! Ook in het anti-clericale Frankrijk vordert Ro me met groote schreden. In Parijs wijdde kardinaal Verdier zijn zeventigste nieuwe kerk! En werd kardinaal Pacelli niet als vorst ontvangen in een hoofdstad, waar een bekend orgaan den Paus nog kortgele den schold als den opperste duivelskunste naar, „chef des sorciers". En als ge nu velen vooraanstaande be keerlingen zult vragen, waarom ze zich in de Katholieke Kerk lieten opnemen, zult ge verschillende antwoorden ontvangen, bijvoorbeeld: ik heb in de Protestantsche verdeeldheid de Waarheid niet kunnen vinden"; of: „Christus' tegenwoordigheid heb ik pas in de Katholieke Kerk kunnen genieten"; of: „de zelfverloochenende lief de der kloosterlingen heeft mij overwel digd"; of: „mijn diepste verlangens naar de vereeniging met God vinden een heerlijke bevrediging in de oeroude, door Christus zelf gestichte Kerk". Ons gebed voor de vereeniging van de Protestanten van het vaste land met Rome is lang niet zonder uitzicht. Er zijn dui zenden en nog eens duizenden Protestan- De Nieuwe Kruistocht Wanneer we lezen in de geschiedenis van de mannen, die uittrokken om de H. H. Plaatsen, door Christus leven, lijden en dood gewijd, aan de macht der ongelöo- vige Turken te ontrukken, dan worden we ontroerd door de massale opoffering van die du'zenden, die vaderland, vrouw en kinderen verlieten begeesterd door het v/oord van de kruistocht-predikers. Een hei'.g enthousiasme vervult ons bij de her innering aan een Godfried van Bouillon, aan een Lodewijk de Heilige, aan de dap pere Friezen en Hollanders, die Damiate veroverden enz.; en indien het nu noodig ware, dan' zouaert wij willen meetrekken, neestrijden en mee veroveren om aan God terug te geven wat ongeloovigen aan Hem zouden hebben ontnomen. Palestina is bevrijd uit de macht der Mohammedanen en afgezien van de tijde lijke onrust, die veroorzaakt wordl door' qien strijd van Arabieren en Joodsche imi- granlen, kunnen de geloovige pelgrims daar vo.ooep aan hun godsvrucht en in vioom hprde:.ken daar bidden, waar de Verlosser heeft geleefd, geleden en ge triomfeerd. Maar andere Heilige Piaatsen door Chris tus' H. Bloed geheiligd en vrijgekocht wor den nu door Gcds vijanden bedreigd en zijn voor een deel reeds in hun macht. De christelijke staten, het christelijk huisge zin worden dooi de God-haters bestreden en zoo mogelijk vernietigd. De goddeloo- zen ontwijden er ontheiligen de Christen zielen die zij besmetten en vergiftigen niet alleen door twijfel, ongeloof en grof ma terialisme maar ook door rauwe, zeden- verietigende levensopvattingen; zelfs leg gen zij er zich speciaal op toe om door ze deloosheid de reine kindèr-zielen te beder ver, en zoo van God te vervreemden. Mogen wij zoo iets laten gebeuren zon der -eenig verzet? Worden wij zóó niet door hen, die tegen God zijn, gedwon gen om ens uit te spreken Voor God? Wij moeten ons dus aansluiten bij de ,iActie Voor God"* Dat eischt onze cnristen-plicht: immers wy moeten strijden voor Gods eer en glo rie en Zijn geschonden eer herstellen; dat eiscni-ook ons eigen ang: want wij moe ten onze maatschappij, ons vaderland, on ze huisgezinnen, onze" kinderen bescher men tegen de besmetting en vergiftiging der „godloozen-actie". Wij moeten ons voorbereiden tot dien strijd door te verkennen en daar door te kennen wat de God-haiers doen om hun doel te bereiken. Wij moeten ons sterken door een eerlijke en innige gods dienst-beleving. Zóó worden wij immuun voor de besmetting en zal het ons omrin gend vergif geen vat op ons hebben, doch ook zullen wij in staat zijn anderen te be schermen of misschien zelfs te redden. Een betere en diepere kennis van God en godsdienst kunt gij verkrijgen door eigen studie, door het volgen van een of andere cursus in gosdienstleer of apologie doch zoo dit niet mogelijk is door gebrek aan tijd of wat ook, wij moeten allen meedoen aan die actie; wij moeten allen (ieder naar vermogen) propagandisten zijn en daarom is het noodzekelijk dat we minstens op .de hoogte zijn van het werk dat door het comité van de „Actie Voor God" ge daan wordt. Lees daarom goed de vlie gende Bladen die worden.verspreid en toon eenige interesse voor de verdere uitgaven van dit bureau. Speciaal wil ik nu uw aandacht vragen voor een serie brochures prachtig, prac tisch, duidelijk en goedkoop zijn n.l. de „Voor God-serie". No. 1. „Voor God": Mr. H. P. Marchant bespreekt en bestrijdt hier op zijn mar kante manier de groote groepen der god- deloozen. No. 2 „God?": Dr. H. Robbers S.J. be handelt in 3 hoofdstukken zeer overzich telijk: 1.Wat men tegen het bestaan van God aanvoert. 2. Wat er voor pleit. 3. Het resultaat van dit onderzoek. No. 3. „Vrijdenkers": Pater Wijnand Sluys overtuigt u van de onvrijheid der vrij-denkers. No. 4. „De Hemelen verhalen": C. A. M. Snelders teekent u de grootschheid en ten, die moe van het zoeken naar de Waarheid, naar de rust van Christus' Kerk verlangen. Velen hebben nog hun voor wendsels wij moeten die weg-bidden. We moeten ze met ons gebed „dwingen om in te gaan". Want de eenheid die ze zoeken is er reeds twintig eeuwen lang; en hoe men het draait of keert: er is maar één mo gelijke eenheid: die van Rome. Bidden we dus. dat God er velen tot die eenheid moge toebrengen, alleenstaande personen en heele. groepen, „opdat zij al len één zijn: één Jrtidde en één herder!" J. LAMMERTSE Lzn. Putten (Gld.). orde van het heelal; hij doet u neerknielen voor Gods Almacht en Hem danken dat Hij ons kiemen mensch zoo groot heeft ge maakt. No. 5. „Katholicisme en vrijmetselarij". J. Romberg licht ons in omtrent het wezen en de geschiedenis der Vrijmetselarij en de verbreiding er van in Nederland en de verhouding tusschen Katholicisme ert die beweging. No. 6. „Het gouden kalf'. P. J. Schatten Pi. weerlegt enkele voorname opwerpingen tegen de Kerk. No. 7. „De Mensch los van God". Prof. P. J. Heskes geeft in een mooie overwe ging ons te denken, dat wij in bestaan en voortbestaan van God afhangen. Los van God is een waanidee en leidt tot ineen- Storting. No. 8. „Het Volk van God voor God". Pater Constantinus O.M.C. leert hier aan Katholiek en niet-Katholiek hoe de Kath. Kerk oordeelt over het Jodendom. Deze brochures die alle 32 bladzijden groot zijn met een mooi geillustreerde om slag kosten de ongelooflijk lagen prijs van 3 cent per stuk en zijn verkrijgbaar bij de propagandisten Zaterdagsavonds op de markt-in de nieuwe overdekte wagentent bij de Korenbeurs. Koopt daar deze bro chures of andere propaganda-lectuur; leest ze zelf en laat ze lezen door anderen, Kath. of .niet-Kath. Zóó zijt ge propagan dist in uw eigen kring. Vergeet het niet: Niemand mag achter blijven. Alle lichtingen worden opgeroe pen. dus iedere leeftijd; alel standen zijn noodig: want de bestrijders zijn overal en tégen hun verschillende aanvaLmetho- des moet ook onze verdediging veeLzijdig zijn; wij kunnen gebruiken mannen en jon gens, vrouwen en meisjes, zelfs de grijs aards en kinderen, want niet alleen in de eerste linie, niet alleen in de andere linies aan het front ook daar achter hebben wij menschen noodig. Daarom allen op ter Kruistocht. GOD WIL HET!!! fr. G. D. o.f.m.. DE WERELD IN VOGELVLUCHT BERLIJN. Het onverwachte aftre den van dr. Schacht als president van de Duitsche Rijksbank wordt overal druk besproken. Algemeen is men van mee ning, dat dr. Schacht is heengegaan, om dat hij niet bukken wilde voor een oli- tiek, welke de Rijksbank geheel afhanke lijk maakte van de partij-inzichten der nazi's. „Financial News" schrijft: Er is een ze kere gelijkheid in de richting der ontwik kelingen in het nationaal-socialistische Duitschland en die in het communistische Rusland in de eerste jaren van het re giem. Te Berlijn, zoowel als te Moskou, werden deskundigen voor eenigen tijd geduld, zelfs hoewel zü verdacht werden gevoelens van afkeuring te koesteren je gens het regiem. Sommigen werd zelfs toegstaan tijdelijk vooraanstaande plaat sen in te nemen, doch vroeger of later verdwenen zij van het oficieele tooneel. Dit is nu gebeurd met dr. Schacht. Hoe wel hij het nationaal-socialistische regiem trouw en met uitzonderlijke bekwaamheid heeft gediend, is algemeen bekend, dat hy nimmer tot het nationaal-socialistische geloof werd bekeerd. Want hij had te veel gezond verstand om de leerstellingen van het nationaal-socialisme, die bestemd zijn voor de consumptie der onwetende massa's te slikken. Bovendien was hij te be schaafd om onvoorwaardelijk een geloofs leer te onderschrijven, welke gebaseerd is op barbaarsche brutaliteit. Tenslotte was hij te veel orthodox bankier om zich van ganscher harte te werpen in de ket terij der nationaal-socialistische oecono- mische theorieën. Er is alle reden te gelooven, dat Hitier den stuurman veel te vroeg heeft laten vallen, daar het rijk buitengewoon moei lijke wateren voor den boeg heeft en nie mand over is gebleven met de bekwaam heden van dr. Schacht als financieel na vigator. De reden, waarom desondanks Hitier verkozen heeft van zijn diensten af te zien is ongetwijfeld, dat de Fuehrer aan de politiek door meer extremistische advi seurs de voorkeur heeft gegeven. Vermoe delijk zal het ontslag van dr. Schacht wor den gevolgd door een aantal radicale oeconomische en financieele maatregelen. Voorts gaan er geruchten dat Goebbels voor een eereraad zal worden gedaagd, omdat hij ernstig gecompromitteerd zou zijn. Dergelijke berichten duiken wel meer op en men zal goed doen, ze voorloopig met de noodige reserve te accepteeren. BRUSSEL. In België is de dreigende crisis vermeden. Spaak is erin geslaagd een nieuw kabinet te vormen. Blijkens de samenstelling is voldaan aan de eischen der Katholieken, want zij hebben even veel ministerszetels gekregen als de socia listen en bovendien de portefeuille van justitie. Dit nummer bestaal uit vl|t bladen, w.o. geïllustreerd Zondagsblad. VOORNAAMSTE NIEUWS Buitenland Het heengaan van dr. Schacht als presi dent van de Rijksbank. (2de blad). Franco's troepen in Catalonië hebben Igualada en Vendrell bezet. (2de blad). De Belgische crisis opgelost. (2de blad). Volgens de „Petit Parisien" zou Goeb bels gecompromitteerd zijn. (2de blad). Wil koning Faroek khalief van den Is lam worden? (2de blad). Binnenland Circulaire van den Minister van Binnen- landsche Zaken betreffende naleving Zon dagswet. (1ste blad). Terugkeer van pater Borromaeus de Greeve uit Indië. (1ste blad). Sport en Wedstrijden Nienw Ned. zwemrecord van Smitshny- zen te Kopenhagen. (4de blad). Drie Ned. equipes van de Sterrit naar Monte Carlo niet de controle te Dyon ge passeerd. (1ste blad). KUNSTAVOND TEN PALEIZE SOESTDIJK. M'en meldt ons van officieele zijde, dat gisteravond op het paleis Soestdijk vodr een aantal genoodigden uit de provincie Utrecht en omgeving een literaire en mu zikale soiree heeft plaats gehad. Daaraan hebben hun medewerking verleend me vrouw Loudi Nyhoff, voordracht, en de pianist Cor de Groot. Mevrouw Nyhoff droeg een dramatische biographie in dichtvorm voor van mej. Hermance Farensbach. terwijl de pianist werken van Chopin en Rachmaninoff speelde. BETERE NALEVING VAN DE ZONDAGSWET. Het aanvangsuur der kermissen. De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft zich met een schrijven gewend tot de Commissarissen der Koningin, waarin Z Exc. o.m. zegt, dat het hem meer dan eens is gebleken, dat de naleving van het bepaalde in artikel 4 van de Zondagswet in sommige gemeenten te wensohen overlaat; in het bijzonder geldt zulks ten aanzien van het aanvangsuur van kermissen op Zondagen en algemeene feestdagen. Ten einde een juist beeld te kunnen verkrijgen iri hoeverre de gemeentebesturen rekening houden met het bepaalde in genoemd ar tikel, zal de Minister het op prijs stellen te vernemen, of er gemeenten zijn, waar het gewoonte is of plannen bestaan op Zonda gen en algemeene feestdagen kermissen te houden, welke aanvangen op een uur, dat nog niet alle godsdienstoefeningen volko men zijn geëindigd. Zouden dergelijke ge vallen zich voordoen, dan verzoekt de Mi nister de bemiddeling om de aandacht van de betreffende gemeentebesturen te vesti gen op de bepaling van artikel 4 van de Zondagswet, onder mededeeling, dat het de wensch van den Minister is, dat aan de na leving van deze bepaling de hand wordt gehouden. Het komt den minister namelijk voor, dat handhaving van meerbedoeld artikel 4, voor wat het aanvangsuur der kermissen betreft, wenschelyk en mogelijk is. De tijd is rijp voor een met beleid gerichte actie om te dezen te doen herleven wat slechts schijnbaar dood was. Vandaar dat de mi nister zich voorloopig bepaalt tot dezen vorm van openbare vermakelijkheid. Hier uit dienen de gemeentebesturen intusschen niet af te leiden, dat de minister ten aan zien van andere openbare vermakelijkhe den niet op handhaving van artikel 4 der wet prijs stelt. Aan de gemeentebesturen is vorenstaan de in de aandacht aanbevolen en verzocht mee te willen deelen of het gewoonte is, of plannen bestaan om op Zondagen en al gemeene (Christelijke) feestdagen kermis sen te houden, welke aanvangen op een uur dat nog niet alle godsdienstoefeningen vol komen zyn geëindigd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1939 | | pagina 1