Geen positief resultaat
te Rome
Men weet nu wat men aan elkander heeft
Chamberlain liet zich niet verleiden
Een overwacht
offensief
BUITENLAND
België en Burgos
tiCi2ïiür'^
VRIJDAG 13 JANUARI 1939
DE LEiCSCHE COURANT
GEEN OVEREENKOMST
De besprekingen, die gistermiddag in
het Palazzo Venezia tusschen Chamber
lain, Mussolini, Ciano en Halifax gevoerd
zijn, hebben anderhalf uur geduurd.
Na de besprekingen van gisteren ver
luidde, dat van geen van beiden zijden
gevraagd is om of toegestemd is in het
aangaan van eenigerlei verplichting, rege
ling of overeenkomst.
De vier staatslieden vervolgden en be
ëindigden op bevredigende wijze het bij
de bespreking van eergisteren aangevan
gen onderzoek naar den Europeeschen
toestand Beide partijen bleven hun stand
punt handhaven en begrepen hun stand-
kanders opvattingen. Er worden geen ver
dere formeele besprekingen verwacht.
Minister Ciano is, naar verluidt, bezig
met het uitwerken van een communiqué,
dat vandaag gereviseerd en uitgegeven zal
worden.
De correspondent van Reuter te Rome
voegt aan zijn berichten de volgende be
schouwing toe:
Het feit, dat de officieele besprekin
gen nu reeds beëindigd zijn twee da
gen voor dat Chamberlain Rome ver
laat wordt algemeen beschouwd als
een teeken, dat de resultaten van het
bezoek der Britsche ministers in diplo
matiek opzicht volkomen negatief zijn.
De bespreking van gisteren schijnt
minder hartelijk te zijn geweest dan
eergisteravond. Zoowel Chamberlain als
Mussolini hebben een uiteenzetting ge
geven van de posite hunner landen in
het kader van Europa. Zij schijnen ech
ter geen nieuwe basis of redenen gevon
den te hebben om te hopen, dat de
Britsch-ltaliaansche overeenkomst een
voorspel zou vormen voor een nauwere
samenwerking op breeder terrein in het
belang van den vrede.
Het schijnt, dat Mussolini, ofschoon hij
zijn eischen jegens Frankrijk nog ongefor-
muleerd liet, niets heeft laten vallen van
Italië's ..natuurlijke aspiraties". Evenmin
zou hij wijziging hebben gebracht in zijn
politiek van steun aan het rechtsche
Spanje.
De Duce had verwacht Chamberlain be
reid te vinden den weg te banen voor
Fransche concessies in het belang van het
kalmeeren der gemoederen en hij is thans
volkomen op de hoogte gebracht van Brit-
tannië's houding.
Engeland zou bereid zijn zijn bemidde
ling te verleenen "bij het tot stand bren
gen van een overeenkomst, indien het
FranschItaliaansch geschil in de rich
ting zou gaan van ordelijke onderhande
lingen.
De jongste anti-Fransche betoogingen
en de pers-campagne in Italië worden in
Britsche kringen evenwel geacht een on
dienst te hebben bewezen aan den vrede
en als een rechtvaardiging voor de thans
door Frankrijk aangenomen negatieve
houding
Bij de regeling van een geschil van
rechtstreeksch belang voor Frankrijk en
Italië kan er derhalve geen sprake zijn
van een viermogendhedenconferentie,
welke Italië gaarne zou hebben gezien.
Volgens Havas wordt bevestigd, dat de
Britsch-ltaliaansche besprekingen geen
enkel positief resultaat hebben opgeleverd.
De sfeer waarin de gedachtenwisselingen
gistermiddag m het Palazzo Venezia ge
voerd werden, worden gekenmerkt door
de bijzonderheid volgens inlichtingen
uit goede bron dat Chamberlain en
Mussolini slechts weinig woorden hebben
gewisseld Ciano gaf een uiteenzetting van
het ltaliaansche standpunt en Halifax van
het Engelsche ten aanzien van de belang
rijke Europeesche en Middellandsche pro
blemen.
Minister Ciano heeft, tijdens de bespre
kingen tusschen de Britsche en ltaliaan
sche staatslieden, den vertegenwoordiger
van Burgos, Garcia Conde, ontvangen.
Het D. N. B. voegt hieraan toe, dat men
vermoedt, dat Conde ook de Britsche mi
nisters heeft gesproken, in de Villa Ma-
dama en maakt de gevolgtrekking, dat de
Spaansche kwestie bij de besprekingen
een belangrijke plaats heeft ingenomen.
Havas verneemt, dat Lord Halifax van
daag een onderhoud zal hebben met Fran-
gois-Poncet, den Franschen ambassadeur.
Ciano heeft gisteren reeds den Duitschen
ambassadeur ontvangen en hem op de
hoogte gebracht van de Britsch-ltaliaan
sche besprekingen.
BRITSCHE MINISTERS WONEN TE
ROME OPERAVOORSTELLING BIJ.
In de kopinklijke opera is gisteravond
een galavoorstelling gegeven ter eere van
de Britsche ministers, waarbij „Falstaff"
van Verdi werd opgevoerd. Tot de aanwe
zigen behoorden Chamberlain, Mussolini,
Halifax. Ciano, verscheidene leden van
het diplomatieke korps en van de lta
liaansche regeering, alsmede tal van an
dere vooraanstaande ltaliaansche en Brit
sche figuren. In de opera hadden de Brit
sche gasten een hartelijke ovatie in ont
vangst te nemen.
Na afloop van de voorstelling heeft
Ciano nog een groot banket in het hotel
Excelsior ter eere van de Britsche mi
nisters aangeboden.
WAT HET BUITENLAND ERVAN ZEGT.
De Duitsche pers zeer gereserveerd.
De Duitsche pers legt een reserve aan
den dag over de gisteren te Rome ge
houden besprekingen.
De correspondent van het „Berliner Ta-
geblatt' te Rome schrijft: „Te Rome
meent men dezelfde accoorden te hooren
in de ltaliaansche en de Engelsche mu
ziek, doch men is van meening, dat alleen
uit de a.s. besprekingen zal blijken of de
overeenkomst in daden zal worden om
gezet".
„Een vergeefsche maar geen ongelukkige
reis".
De correspondent te Rome van „Le
Journal" meldt: „Chamberlain en Mus
solini zijn niet tot overeenstemming ge
komen over een oplossing der verschillen
de Europeesche problemen".
Boussard van „Le Petit" schrijft: „Onze
Britsche vrienden hebben zich uitermate
vastberaden betoond en te verstaan gege
ven, dat het Fransch-Engelsche blok niet
aan het wankelen kan worden gebracht
door welke dreigementen, eischen en aan
spraken dan ook"
Jeantet (La Liberté) schrijft: „In tegen
stelling met de schoonschijnende argu
mentatie, welke men aan ltaliaansche zij
de ontwikkelde, wilden de Engelsche
staatslieden het laten bleven bij de toe
passing der Italiaansch-Engelsche over
eenkomst inzake den status quo op de
Middellandsche Zee in den ruimsten zin.
Geen enkele juridische of commercieele
schikking is buitengesloten, mits zij onze
souvereiniteit niet schokt. Doch Londen
wijst interpretaties van de hand, volgens
welke een of andere territoriale eisch in
Zuid-Tunis of Dzjiboeti, een dergelijke
opvatting zelfs van de rechten der Italia
nen m Tunis den status quo niet zou wij
zigen".
Bailby („Le Jour") verklaart: „De
„schoonzoon" verstoutte zich tot territo
riale eischen ronder resultaat. Hij bracht
het debat op het peil, waarop de waar
digheid der Engelschen en Franschen
naar hun oordeel niet meebrengt hem te
volgen. Men moet er zich dus niet over
verwonderen, indien de ontmoeting te
Rome zondei resultaat eindigt".
Brossolette schrijft in de „Populaire":
„De reis is geen succes. Het zou een groot
ongeluk kunnen geweest zijn, indien
Chamberlain niet het heldere inzicht zou
hebben gehad bij voorbaat er van af te
zien bij ons de verfoeilijke zaak van Ita
lië te bepleiten. De reis is geen groot on
geluk en wij wenschen ons daarmede ge
luk. Het is slechts, wat men kon denken,
dat het zou worden: een vergeefsche reis.
DE „OSSERVATORE ROMANO" GEKANT
TEGEN SENSATIE-MAKERIJ.
Op ironische wijze keert de „Osservatore
Romano" zich tegen een zekere sensatie
makerij in de internationale pers, waar al
le mogelijke gegevens gepubliceerd wor
den over schijnbare plannen van den H.
Vader. Zoo werd in een buitenlandsch blad
geschreven, dat de H. Vader zich voorbe
reidt om naar Frankrijk te vertrekken we
gens de toestand in Italië; er zou alleen nog
niet besloten zijn, of hij in Avignon of Fon-
tainebleau zou resideeren.
Andere bladen beweren, dat de H. Vader
spoedig naar Castelgandolfo zal vertrek
ken, om van hieruit een nieuwe Ency
cliek over de jongste kerkvervolging te
publiceeren en de verkiezing van een nieu
wen Paus voor te bereiden.
Dit alles is echter zuivere fantasie. De
waarheid is dat de H. Vader naar omstan
digheden goed gezond is, dagelijks een
groote werktaak verricht en alle dagen,
zelfs bij slecht weer, het Vaticaansche pa
leis verlaat voor een autotocht in den tuin.
Je geld èf je leven!!
Aardig is anders!
Maar h lj laai
tenminste nog
kiezen, terwijl
iemand, die met
slechte remmen
rijdt, z'n mede
weggebruikers
rechtstreeks naar
het leven staat! jTa\.
Japanners verrast bi|
de Gele Rivier
CHINEEZEN HEROVEREN ZESTIG
STEDEN.
Na het einde van den sneeuw- en regen
val aan het oorlogsfront in Sjansi henben
de Chineezen plotseling 60.000 man ver-
sche troepen in den strijd geworpen en
onverwacht een offensief geopend aan de
overzijde van de Gele Rivier.
In den nacht van Dinsdag op Woensdag
zijn deze troepen over een front van 60
mijlen 20 mijl vooruitgerukt. De Japan
ners zijn van de rivier weggedreven en
tk Chineezen hebben meer dan 60 ste
den, waaronder Tsji Hsien, Poe Hsien, Ta
Ning cn Siang Ning, heroverd.
Het Chineesche offènsief is. naar de cor
respondent van de „Daily Tc'egraph and
Morning Post" te Hongkong meldt, voor
de Japanners een volkomen verrassing
geweest. Zij hadden voorbereidingen ge
troffen voor een opmarsch in de richting
van de provincie Sjansi, o.a. door gedu
rende de afgeloopen veertien dagen de
Chineesche stellingen aan de overzijde
van de rivier te bombardeeren en door
groote voorraden op te slaan, welke be-
noodjgd waren oor het oversteken van
de rivier.
De plotselinge actie der Chineezen heeft
hen thans gedwongen groote hoeveelhe
den materiaal achter te laten met inbe
grip van vele vrachtauto's en tanks.
Dit is het eerste werkelijke offensief
van Chineesche of Japansche zijde sinds
de Japanners hun opmarsch na Tsjang
Sja na de inname van Hankau in October
hebben gestaakt.
BELGIË
ALGEMEENE RAAD DER WERKLIEDEN
PARTIJ BIJEEN.
Zondag buitengewoon Congres.
Gistermiddag is de Algemeene Raad van
de Belgische Arbeiderspartij bijeen geko
men. Besproken werd de kwestie van het
zenden van een agent naar Burgos.
Hendrik de Man verklaarde: Met een
volstrekten trouw heeft Spaak gisteren het
burèau aangeboden als premier af te tre
den. Na een lange gedachten wisseling heeft
het bureau zijn verantwoordelijkheden aan
vaard en gemeend tegen Spaak te kunnen
zeggen: Wij handhaven ons vertrouwen,
maar gij moet voor het parlement treden,
opdat de andere partijen zich eveneens
uitspreken over het geheel van het Spaan-
scne probleem. Voorts heeft het bureau
besloten door den Algemeenen Raad en
door het Congres de houding te doen
goedkeuren, die het had aangenomen. De
houding der Belgische regeering, ten aan
zien van de niet-inmenging vormt een
geheel nieuw feit.
De nieuwe politiek der Belgische regee-
nng ten opzichte van de niet-inmenging
1/ veel belangrijker dan alles wat men ons
tot dusverre heeft voorgerteld.
Wanneer wy ons uit de regeering terug
trekken, zal een gedelegeerde naar Burgos
worden gezonden, maar dit zal een geheel
ander karaktei dragen en wij zullen niet de
andere politieke en diplomatieKe voldoe
ningen krijgen Door het door Spaak voor
gestelde compromis te weigeren, zouden
wij een einde maken aan onze medewer
king in de regeering en wij zouden onze
tegenstanders de Spaansche kwestie laten
oplossen, aldus spreker, op een voor de re
publikeinen veel minder gunstige wijze.
Het uitgewerkte compromis behoudt
voor het republikeinsche Spanje zekere
voordeelen, aldus vervolgde de Man.
Daarom heeft het bureau zijn verantwoor
delijkheden op zich genomen. Het bureau
is van meening, dat het nieuwe feit de her
ziening eischt van de houding van het con
gres. Ik stel u voor, het Congres tegen Zon
dag a.s. bijeen te roepen. Het is van be
lang, dat de kwestie snel wordt opgelost.
Er staan andere kwesties op de agenda,
de economische toestand, de strijd tegen de
werkloosheid. Laten wij de regeering laten
werken.
Na deze rede van de Man besloot de Al
gemeene Raad zijn voorstel tot het bijeen
roepen van een buitengewoon congres op
Zondag a.s. te aanvaarden.
DUITSCHLAND
GESTAPO ONDERZOEKT
PASTORIEëN.
Met welke bedoeling?
Naar de „Maasbode" verneemt, is Maan
dag j.l. door de geheime Duitsche staat-
polities, de Gestapo, onverwacht een inval
gedaan in alle pastorieën van geheel West-
Duitschland en waarschijnlijk ook in vele
zoo niet alle andere gebieden van het Der
de Rijk.
Er werd een uiterst nauwgezette huis
zoeking uitgevoerd, terwijl overal talrijke
documenten door de Gestapo in beslag zijn
genomen en meegevoerd zijn.
Omtrent h?t doei, dat bij deze weerzin
wekkende daad nagestreefd werd, konden
wij nog geen zekerheid verkrijgen; men
brengt dezen overval echter in verband
met plannen om de goedeern der Katholie
ke Kerk te sekwestreeren.
DENEMARKEN
OPZIENBARENDE ARRESTATIE.
Spionnage van de Deensche Nat. Soc.-
Partij.
Een lid van de Deensche politieke poli
tie, die een diensttijd van meer dan twin
tig jaren had, is gearresteerd. Hij wordt
er van beschuMigd inlichtingen omtrent
geheime staatsdocumenten te mebben ver
strekt aan de Deensche Nationaal-Socialis-
tische Partij.
Dit is reeds de tweede politieman, die
gearresteerd Wordt in verband met de acti
viteit der Deensche Nationaal-Socialisten.
TSJECHO SLOWAKIJE
HET JOODSCHE VRAAGSTUK.
Naar in welingelichte kringen verklaard
'a ordt, zijn de besprekingen over de oplos
sing van de Jodenkwestie in de z. g. Jo-
dencommissie beëindigd. De voorstellen der
commissie zullen waarschijnlijk reeds mor
gen aan den ministerraad worden voorge
legd. In tegenstelling met wat tot dusver
"ermoed, heeft de richting, die bij de re
geling van het Jodenvraagstuk in Tsjecho-
Slowakije de Neurenberger wetten als
voorbeeld wil nemen, de overhand gekre
gen. Slechts de Joden, wier voorvaderen
rich verscheidene geslachten lang met de
Tsjechen solidair hebben verklaard en den
wereldoorlog als legionnairs hebben mee
gemaakt, zullen onder de uitzonderingsbe
palingen vallen.
ONDERZOEK INZAKE GRENSINCIDENT
Een uit Hongaarsche en Tsjecho-Slo-
v.aaksche officieren bestaande commissie
onderzoekt thans de oorzaken van de
schietpartij bi; Dravze op 10 Januari. Vast
gesteld werd, dat de Tsjecho-Slowaaksche
staatsverdedigmgsmacht door een 25 tot
40 Hongaarsche terroristen is aangevallen.
De aanvallers waren voorzien van een
zwaar en drie lichte machinegeweren.
HONGARIJE
HONGARIJE BEREID TOT ANTI-
KOMINTERNVFRDRAG TOE TE
TREDEN.
De Minister van Buitenland-che Zaken
Csaky heeft gisteravond verklaard, dat
Hongarije tot het anti-Komonternpact zou
toetreden, al*, het daartoe in geschikten
*orm door de tegenwoordige onderteeke
naars, Duitschland, Italië en Japan, zou
worden uitgenoodigd.
DE TOESTAND VAN PRINSES
MAFALDA.
Gisteravond werd te Rome verklaard,
dat de toestand van prinses Mafalda iets
beter dan eergisteren, maar toch nog hoogst
ernstig is. Gisteren is er in den toestand
weinig verandering gekomen.
POLEN
DE MINDERHEIDSKWESTIE.
Het debat over de minderhedenkwestie
is gisterenavond in de Sjem geëindigd met
een verklaring van den Pjolschen minis
terpresident. Deze verklaarde, in zijn ant
woord aan de interpellanten, die met na
druk hadden gewezen op den betreurens-
waardigen toestand der Poolsche minder
heid in Duitschland en de spanning tus
schen Polen en Ukrainers in Oost-Galicië,
dat de toestand der te Zbaszyn verblijven
de uit Duitschland gezette Joden bijna ge
regeld is en zeker vol.edig geregeld zal
worden. Met betrekking tot de interpella
tie van den Ukrainschen afgevaardigde
Celewicz wees de ministerpresident er op,
dat de plicht van alle minderheden een
loyale houding tegenover de Poolsche re
geering was, welke loyaliteit niet zuiver
formeel doch cck daadwerkelijk moest zijn.
Hij voegde hieraan nog toe, dat de leden
der minderheid burgers met volledige
rechten zijn en besloot zijn verklaring met
de woorden: „Wij wenrchen in de toe
komst evenals in het verleden realistische
en rechtvaardige politiek te volgen."
PALESTINA
REBELLENLEIDER TREKT ZICH
TERUG.
Volgens betrouwbare berichten uit Da
mascus is daar begin dezer week Abdoel
Rahim Monammed, die in naam den Ara
bierenopstand in Palestina leidt, aangeko
men. Abdoel Rahim zoud de opperste lei
ding van den opstand hebben neergelegd,
omdat hij ontevreden zou zijn over de me
thoden, die de verbannen Moefti van Je
ruzalem heeft aangeprezen om met ge
weld de onderlinge positie onder de Ara
bieren den kop in te drukken. Ook de
krachtiger militaire maatregelen en de
toenemende schaarschte der fondsen voor
munitie zouden hem tot zijn vertrek uit
Palestina aanleiding hebben gegeven. Dit
zou "ro:> a ijzen, dat de opstand veel van
zijn patriotisch geestelijk aspect heeft ver-
Cï2ïh'£i£é!ï Vil
Een pleidooi van rooscve'i
LANDLEGER, LUCHTMACHT EN
MARINE MOETEN WOKDEN
UITGEBREID.
Gisteren is in het Congres te Wash
ington de met spanning verwachte spe
ciale boodschap van president Roose
velt betreffende nationale defensie in
gediend.
Verwijzende naar het feit, dat in zijn
recente boodschap aan het Congres, hij
gesproken heeft over dé veranderde
wereldtoestanden buiten het Ameri-
kaansche halfrond, welke onmiddellijke
stappen ter bescherming van de Ame-
rikaansche vrijheden dringend noodza
kelijk maken, misprees Roosevelt het
toegeven aan eiken vorm van hysterie.
Waar echter de nadruk op gelegd moet
worden, zoo zet de president verder
uiteen, is de groote verandering, die
duidelijk is in de internationale con
flicten sedert het einde van den wereld
oorlog en in het bijzonder gedurende de
laatste paar jaren.
Voorts legde Roosevelt den nadruk op
het feit, dat, ofschoon de Vereenigde Sta
ten op 6 April 1917 waren gaan deelne
men aan den wereldoorlog, de Amerikanen
geen enkel deel hadden genomen aan eeni
gerlei grooten strijd tot eind Mei 1918,'en
dat tot in Augustus 1918 de Amerikaansche
legers aan het front bijna uitsluitend ge
bruik hadden gemaakt van Fransche of
Britsche artillerie en vliegtuigen.
Voortgaande verklaart Roosevelt in .de
verste verte niet de gedachte te willen wek
ken, dat het Congres of de president er
ook maar aan dachten deel te nemen aan
een nieuwen oorlog op Europeeschen bo
dem. Deze feiten toonen echter aan, dat de
Vereenigde Staten in 1917 niet gereed wa
ren om operaties op groote schaal te land
en in de lucht te voeren. In betreklcelijken
zin, aldus gaat de boodschap verder, zijn
wij thans niet méér gereed dan wij het toen
waren. En wij kunnen niet garandeeren,
dat er een lange periode komt, vrij van aan
vallen, waarin wij ons zouden kunnen
voorbereiden. Het wordt noodzakelijk voor
iederen Amerikaan, de huidige defensie te
vergelijken met de thans mogelijke geva
ren van een aanval op de Vereenigde Sta
ten.
Een nauwkeurig onderzoek van de
dringendste eischen van thans brengt
den president er toe in deze zitting van
het Congres aan te bevelen om zoo
spoedig mogelijk omstreeks 525 millioen
dollar uit te trekken, waarvan 210 mil
lioen zouden moeten worden uitge
geven door de schatkist vóór het ein
de van het begrootingsjaar, dat ein
digt op 30 Juni 1940.
Voorgesteld wordt, dat 300 millioen wordt
uitgetrokken voor den aankoop van ver
schillende typen legervliegtuigen. Dit moet
voorzien in een minimale toeneming met
3000 vliegtuigen, doch gehoopt wordt, dat
opdrachten op zulk een groote schaal de
kosten per eenheid zullen drukken en dat
derhalve meer vliegtuigen voor dit bedrag
zullen kunnen worden aangekocht. De mi
litaire luchtmacht wordt tegenwoordig in
een weergaloos, verontrustend tempo uitge
breid, de vergrooting van radius, snelheid
en capaciteit der vliegtuigen van het bui
tenland hebben de Amerikaansche eischen
voor een defensieve luchtmacht gewijzigd.
De aanbevolen aanvullende plannen zul
len de luchtverdediging van de Vereenigde
Staten, op het vasteland, Alaska, Hawaii,
Puertorico en de Panama-kanaalzone aan
zienlijk versterken.
Uitbreiding der marine.
De geraamde credieten van 65 millioen
voor de Marine moeten worden verdeeld in
40 millioen voor de oprichting van verster
king van vlootbases in beide oceanen in al
gemeene overeenstemming met het rap
port van dé speciade commissie, die reeds
een rapport bij het Congres heeft inge
diend, en voorts ongeveer 21 millioen voor
Marine-vliegtuigen, luchtvaartmateriaal en
proefnemingen.
Een minimum-program.
De voorafgaande aanbevelingen; aldus
vervolgt de boodschap, vormen een goed
afgerond program, dat door mij als opper
bevelhebber van leger en vloot en door
mijn adviseurs beschouwd wordt als het
minimumprogram voor de behoeften der
dfensie. Iedere Amerikaan is zich bewust
van de vreedzame bedoelingen der regee
ring en het volk weet, dat wij geei ge
dachte hebben voor agressie en geen wen
schen naar gebiedsuitbreiding. Niettemin
ben ik als uitvoerend hoofd der regeering
gedwongen de feiten onder de oogen te
zien. Wij hebben een prachtig actief in de
kwaliteit van onze manschappen, maar zon
der moderne wapenen en behoorlijke oplei
ding der mannen, hoe prachtig hun type ook
zij, zouden wij hopeloos belemmerd zijn,
wanneer wij werden aangevallen. Het zou
economisch onverstandig zijn om in vre
destijd te voorzien in de geheele moderne
uitrusting, die in het noodgeval van oor
log vereischt zou zijn. Het zou echter on
verstandig zijn, van nationaal standpunt
beschouwd, wanneer niet voorzien werd in
de critieke uitrustingsposten, die onmid
dellijk noodig zouden kunnen zijn en geen
voorzieningen te treffen voor massapro
ductie in geval van oorlog.
Zonder a n hysterie te offeren, zoo ver
klaart Roosevelt ten slotte, is dit program
slechts een minmum vereischte. Daarom
vertrouw ik, dat het Congres snel zal han
delen volgens dit noodprgram ter verster
king van de defensie der Vereenigde Sta
ten.
