BUITENLAND De Afrikaansche reis van Daladier Amerika's begrooting Borjas Blancas veroverd Hel nieuwe Japansche kabinet VRIJDAG 6 JANUARI 1939 DE LETOSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 6 VAN BET VATIC AAN CHAMBERLAIN'S BEZOEK AAN DEN H. VADER. De Romeinsche corespondent van de „Tyd" seint aan zijn blad: De Osservatore Romano van Donderdag avond deelt officieel mede, dat de Britsche premier Chamberlain en de Britsche mi nister van Buitenlandsche Zaken, Lord Ha lifax, op 13 Januari om twaalf uur door Z.H. den Paus in audiëntie zullen worden ontvangen. DUITSCHLAND BECK EN HITLER CONFEREEREN. De Poolsche minister van buitenlandsche «aken, Beck, is gisteren te Berchtesgaden aangekomen. Hij heeft in Hitler's villa „Berghof" een onderhoud met den Führer gehad. Volgens doorgaans welingelichte politie ke kringen heeft het onderhoud tusschen Hitler en Beek betrekking gehad op het vraagstuk der Middelandsche Zee. Duitsch- lard en Polen zouden beide evenzeer wen- schen te weten, welk standpunt de ander ten aanzien van de Fransch-Italiaansche spanning inneemt. Niettemin is het niet be- ker-d, tot welk resultaat deze gedachten- wisseling geleid heeft. Hitier zou Beek ver der een uiteenzetting hebben gegeven van de klachten der Duitsche minderheid in Po en, in het bijzonder in Osla, dat door Tsjecho-Slowakije aan Polen is afgestaan. Men meent te weten, dat Beek heeft be toogd, dat de Duitsche pers een overdre ven beteekenis toekent aan de eischen der Oekraiensche minderheid in Polen, welke de regeering te Warschau op grond van de Duitsch-Poolsche persovereenkomst, behan- delc wenscht te zien als een zuiver bin- nenlandsche aangelegenheid. Ook is gesproken over de Poolsche Jo den, die uit Duitschland gezet zjjn. In politieke kringen verzekert men voorts dat het Memelvraagstuk behandeld is en dat men op grond van het onderhoud, dat drie uur duurde, heeft kunnen constatee- ren. dat het tienjarig accoord, door Hitier en Pilsoedski gesloten, zijn volledige betee kenis en kracht heeft behouden. DE REACTIE OP DE BOODSCHAP VAN ROOSEVELT. Terwijl diplomatieke kringen omstemd zijn over de eergisteren door Roosevelt ge houden rede, wordt, naar Reuter meent te weten, niet verwacht, dat een officieel pro test of iets dergelijks het gevolg er van zal zijn. Het waarschijnlijkst is, dat Hitier op de boodschap van Roosevelt zal antwoor den in de rede, die hij ter gelegenheid van de opening van den Rijksdag op 30 dezer zal houden. Terwijl het ministerie van propaganda den Duitschen bladen heeft laten weten, dat zij niet spaarzaam behoeven te zijn in hun critiek, is de „Deutsche Diplomatisch- politische Korrespondenz" opvallend tam in haar commentaar en in politieke kringen knjgt men den indruk, dat dit officieuze orgaan meer dan.de andere bladen de eigenlijke officieele meening weergeeft. Een verbreken der diplomatieke betrek kingen wordt nog steeds als uitgesloten beschouwd. Er wordt op gewezen, dal Ame rika is begonnen te twisten en zich te men gen in iets, dat dit land niet aangaat en dat Duitschland slechts zichzelf verdedigt. FRANKRIJK DE PREMIER VERLAAT TUNIS. Thans naar Algiers. De Fransche minister-president Daladier is om zes -uur gistermiddag met den krui ser „Foch" van Bizerte naar Algiers ver trokken. Een geestdriftige menigte, wuivende met vlaggen en kokarden, deed hem uitgeleide, terwijl de claxons van tallooze auto's loei den en de kerkklokken luidden. Van boord van den kruiser „Foch" heeft Daladier een telegram gezonden aan pre sident Lebrun, waarin hij verklaart ver heugd te zijn te kunnen bevestigen, dat het geheele Noord-Afrikaansche gebied ge voelens van aanhankelijkheid koestert je gens het moederland. Aan de resident-generaal van Tunis heeft Daaldier een telegram gezonden waarin hij verklaart, dat het Tunesische volk zich voor de geheele wereld heeft kun nen toonen zooals het is: onbuigbaar ge hecht aan zijn lot als lid van de groote Fiansche gemeenschap. Het roemrijke le ger vein Afrika te land, ter zee en in de lucht, voegt daar waar het zijn moet, een nieuwe bladzijde toe aan zijn roem: het verzekert door veiligheid den vresdzamen arbeid van allen. Het telegram besluit met te verklaren, dat Frankrijk in de geestdrif tige betoogingen van Tunis een machtige aanmoediging heeft gevonden tot voltooiing van zijn nationale en internationale taak. ITALIAANSCH-FRANSCHEE SPANNING TOEGENOMEN. In een commentaar op den toestand der Fransch-Italiaansche betrekkingen na de reis van Daladier naar Corsica en Tunis schrijft de „A wen ire": „Het minste, dat men kan zeggen als conclusie van den kruis tocht naar Corsica en Tunis van Daladier is. dat de Italiaansch-Fransche spanning is toegenomen. Het is nutteloos te herinneren aan de redevoeringen, de gebaren, de ge welddadigheden. De Italianen weten alles wat gebeurd is op het eiland er. aan de andere kust van de Middellandsche Zee en zij nemen actie van alles: van den symbo- lischen dolksteek en van de beleediging van onze vlag". Franschman in Italië aangehouden. Jeome Tharaud, een der bekende Fran sche schrijvers en journalisten, die zich per vliegtuig op weg had begeven naar Dji- boeti, waar hij een reportage zou verzorgen in opdracht van een Parijsch blad, is bij de landing te Genua gearresteerd en zonder eenigen uitleg door twee politie-beambten naar de Fransche grens teruggeleid. De schrijver, wiens papieren alle in orde wa ren, en die een visum had van de Italiaan- sche ambassade te Parijs, zal zijn reis per schip voortzetten. Vermoedelijk heeft Tharaud zich het on genoegen der Italiaansche autoriteiten op den hals gehaald door een artikel in de „Fi garo" over de houding der Italiaansche troepen voor Tortosa in Spanje en door een recente reportage in de „Paris Soir" over het leven in Italië onder fascistisch bewind. ENGELAND DE REIS VAN CHAMBERLAIN NAAR ROME. Geen bemiddeling in de Italiaansche eischen. Chamberlain heeft gisterenmiddag in Downingstreet een onderhoud gehad met Halifax ten vervolge op eergisteravond door de beide ministers gevoerde bespre kingen, die zelf weer voorafgegaan wa ren door een bezoek van den Franschen ambassadeur Corbin. Wat Italië betreft, blijft men in diplo matieke Engelsche kringen verklaren, dat, in overeenstemming met de door de Fransche regeering uitgesproken wen- schen, de Britsche regeering niet alleen geen bemiddelingsactie tusschen Parijs en Rome in de kwestie der Italiaansche eischen zal ondernemen, maar vooral zich niet zal leenen tot een Italiaansche ma noeuvre, die er uit zou bestaan, Chamber lain tot tolk of pleitbezorger te maken van een Romeinsche these, hoe gematigd die ook moge zijn. Men geeft te kennen, dat Chamberlain's streven vooral de Spaansche kwestie zal betreffen en de noodzakelijkheid van een terugtrekking van vrijwilligers en ma teriaal. Hij zou klem zetten op het feit, dat een opheffing der buitenlandsche in menging het zekerste middel zou zijn om in staat te stellen tot een nuttige hervat ting van de Fransch-Italiaansche onder handelingen. Chamberlain en Halifax hebben, naar men meent, ook van gedachten gewisseld over den toestand in het Verre Oosten en de bedreiging der Britsche belangen. De mogelijkheid van een economisch optre den in een reeds eerder aangeduiden vorm zou besproken zijn, maar een onmid dellijk optreden kan niet verwacht wor den. Andere leden van het kabinet, die betrokken zjjn bij dit probleem, zullen hierover later geraadpleegd worden. TSJECHO SLOWAKIJE DE OFFICIEELE NAAM VAN HET LAND. De Tsjecho-Slowaaksche regeering heeft allen regeeringen en ministeriën van P. T. T„ medegedeeld, dat de naam Tsjecho- Slowakije thans met een verbindings streepje geschreven wordt. ANNEXIONISTISCHE PROPAGANDA OP POSTZEGELS. De „Ceske Slovo" meldt, dat de meeste uit Hongarije naar Slowakije gezonden brieven gefrankeerd zijn met postzegels, waarop gedrukt staat: „Bratislawa zal Hongaarsch worden". In Slowaaksche kringen dringt men erop aan, dat een stap bij de Hongaarsche regeering gedaan zal worden. LUXEMBURG DE MEERDERJARIGHEID VAN PRINS JAN. In verband met de meerderjarigheid van den Luxemburgsche kroonprins, bevat het „Memorial" groothertogelijke besluiten, waarbij prins Jan tot vermoedelijke troon opvolger verklaard wordt met den titel erfgroothertog van Luxemburg, erfprins van Nassau, prins van Bourbon Parma. Tegelijkertijd is den achttienjarigen erf prins den honcrairen rang van luitenant der Luxemburgsche gewapende macht verleend. De Belgische gezant heeft zjjne konink lijke hoogheid gisteren uit naam van ko ning Leopold III het grootkruis der Belgi sche Leopoldsorde overhandigd. AANZIENLIJKE DEFENSIE UITGAVEN Matige belastingverhooging Donderdag is de Amerikaansche begroo ting voor 1940 aan het Congres voorgelegd. Deze begrooting wijst een deficit uit, met aanzienlijke uitgaven voor de- landsver dediging. In zijn boodschap aan het Congres zette Roosevelt de volgende punten uiteen: lo. Gedurende de afgeloopen negen jaar hebben de uitgaven de inkomsten over troffen. 2o. Het is werkelijk noodzakelijk de landsverdediging te versterken. 3o. Het geld der belastingbetalers mag niet uit het raam worden geworpen of in zee gesmeten worden. 4o. Geen voorstel inzake de gewone be grooting, welke steeds sluit en de buitenge wone begrooting, welke nooit sluit. 5o. De inkomsten uit voorspoedige jaren moeten worden gebruikt om de uitgaven in kwade jaren te dekken. 6o. In dit stadium van herstel is het niet verstandig de uitgaven sterk te besnoeien of zware nieuwe belastingen te heffen. 7o. Een matige belastingverhooging is in gevoerd ten einde aan de uitgaven tegemoet te komen. Het tekort voor het belastingjaar 1939 wordt geraamd op ongeveer 3.972 millioen dollar. De inkomsten worden geraamd op 5.520 millioen en de uitgaven op 9.492 mil lioen. Voor 1J)40 worden de inkomsten ge raamd op 5.669 millioen dollar en de uitga ven op 8.995 millioen. Bij de uitgaven voor 1940 is voorzien in 1.319 millioen voor de landsverdediging, dat is 319 millioen meer dan het programma van 1939, n.L 99 mil lioen voor het voortzetten van het bestaan de programma en 210 millioen voor een nieuw programma ten bedrage van 500 mil lioen dollar, dat later zal worden ingediend. Andere uitgaven omvatten 2266 millioen voor herstel en leniging van nood, waarvan 1750 voor de Works Progress Administra tion, de National Youth Administration en de Farm Security Administration. De totale uitgaven voor het belasting jaar, dat geëindigd is op 30 Juni 1938, uit gezonderd de aflossing van de schuld en de uitgaven, welke worden bestreden uit de inkomsten der posterijen, bedroegen 7625 millioen dollar, de inkomsten bedroegen 6241 millioen, zoodat het tekort 1384 mil lioen bedroeg. De grootte van de openbare schuld zal op 30 Juni 1940 vermoedelijk 44.457 mil lioen dollar bedragen. ROOSEVELT VRAAGT 875 MILLIOEN VOOR STEUNMAATREGELEN Roosevelt heeft het Congres gisteravond een verrassing bereid door het esn speciale boodschap te doen toekomen, waarin hij er op aandringt, dat het Congres zal toestem men in een post van 875 millioen dollar voor de bestrijding der steunuitgaven voor 2.709.000 menschen tot 30 Juni. Het tekort op de begrooting zal met dit bedrag stijgen. Men verwacht in het Con gres strijd over dezen post, daar de conser vatieve leden een bedrag van 500 millioen voldoende achten. Generaal Hugh Johnson, de vroegere leider van de NRA, heeft gisteren de uitga- venpolitiek van president Roosevelt, zoo als uiteengezet in diens jongste boodschap aan het Congres, aangevallen. In het bij zonder bestreed hij de noodzakelijkheid op zulke enorme bedragen uit te trekken voor de bewapening. DOOR DE RECHTSCHEN Te Burgos wordt medegedeeld, dat de rechtsche troepen gisteren Borjas Blancas zijn binnengetrokken. Hierbij werden tal rijke krijgsgevangenen gemaakt. Borjas Blancas, is een sleutelstad in de linksche verdedigingslinies aan den Zuidkant van het Catalaansche front. De Noordelijke arm van den tang, die zich om Barcelona dreigt te sluiten, reikt thans tot Anna, dat voorbij het belangrijke knooppunt van wegen Artesa de Segre ligt, en de Zuidelijke arm tot Borjas Blancas en de heuvels van Llazgas, ten Zuiden van deze stad. Aan den Noordkant van het front dron gen de rechtsche troepen de vruchtbare vlakte van Urgell binnen en bezetten zij Artesa de Lerida en Puigvert de Lerida. Gemeld wordt, dat een groot aantal krijgs gevangenen is gemaakt. Gemeld wordt, dat de troepen van Franco aan het front in Zuid-Catalonië, na Borjas Blancas vermeesterd te hebben, de dorpen Sudanel, Torres de Segre, Sune, Alfes, Albi, Gervia, Carramunabre en Vieg benevens verschillende bergkammen bezet hebben Daardoor is de weg Lerida-Tarra- gona in tweeën gesneden. De regeeringstroepen trekken zich terug De correspondent van Reuter te Barce lona meldt, dat de val der steden Artesa de Segre en Borjas Blancas het voor de re geeringstroepen raadzaam heeft gemaakt, zich uit het platte land terug te trekken langs de rivier Segre, teneinde hun linies te versterken. De troepen zouden op gun stiger stellingen, welke reeds gereed zijn, daar de mogelijkheid van een dergelijken terugtocht reeds sedert April onder oogen was gezien, terugvallen. Er was dan ook al overgegaan tot den aanleg van geweldige verdedigingslinies. Kringen te Barcelona, die den loop der gebeurtenissen met aandacht volgen, waren er verrast over, dat de regeeringstroepen zich veertien dagen lang op een zeer on gunstig terrein hadden kunnen staande houden. Een stroom van vluchtelingen trekt uit de door de rechtsche troepen bedreigde dorpen. Ouden van dagen en heel kleine kinderen zitten bovenop door muilezels ge trokken karretjes, welke tjokvol huisraad en voorwerpen voor persoonlijk gebruik zyn. TEGEN-OFFENSIEF IN ESTREMADURA Aan het front van Estremadura hebben de regeeringstroepen na drie uren harden strijd den Patudapas in den sector van Valsequillo bezet. De aanval was gister ochtend om half negen ingezet. De recht- schen leden ernstige verliezen en lieten een aanzienlijke hoeveelheid materiaal en tal van gevangenen achter. De strijd duurt nog voort en het initiatief is aan de regee ringstroepen. Alle wapens nemen deel aan het gevecht dat buitengewoon hevig is. DE ROL VAN BRITSCHE AMBTENAREN De minister' van buitenlandsche zaken, Halifax, heeft de Britsche ambassade te St. Jean de Luz opgedragen een onderzoek in te stellen naar alle omstandigheden, ver band houdende met de beschuldigingen welke door de rechtsche Spaansche autori- reiten zijn geuit inzake onjuiste gedra gingen door Britsche ambtenaren, em ploy é's en anderen te St. Jean de Luz, San Sebastian of Burgos. HET BOMBARDEMENT VAN BAR CELONA De Britsche commissie van onderzoek inzake de luchtbombardementen in Spanje, verklaart in een gisteravond door het Foreign Office gepubliceerd rapport, dat al het in haar bezit zijnde bewijsmateriaal er op wjjst, dat het bombardement van Barcelona op Oudejaarsavond een welover wogen aanval op menschenlevens was, met speciaal voor dit doel bestemde bommen. Voorts wordt gezegd, dat de aanval werd gedaan op een oogen blik, waarop men kon verwachten, dat meer menschen op straat waren dan gewoonlijk, en op een stadsdeel, waar de burgerbevolking zich veilig waan de. EEN VERKLARING VAN HIRANUMA „Japan staat voor een critieken toestand" Na de eerste vergadering van 't nieuwe kabinet heeft minister-president Hiranuma een verklaring afgelegd. Hij zeide: „Het is nauwelijks noodig te vermelden, dat Japan staat tegenover een critieken toestand, die zijn weerga niet heeft in de Japansche annalen, en het is geen gemakke lijke taak dien te boven te komen. Ik geloof echter stellig, dat het niet onmogelijk is deze moeilijkheid te ove». winnen, wanneer regeering en volk zich slechts hecht aaneen sluiten onder den keizerlijken invloed en volledig ruimte geven aan den traditionee- len geest. De geschiedenis toont, dat de Ja- tiansche natie tot dusverre iedere nationale crisis beantwoord heeft met hechte eenheid en duidelijke solidariteit en dat zij de na tionale structuur met haar bewustzijn ver der versterkt heeft. De tegenwoordige aan gelegenheid is uiterst dringend en eischt een verdere eenheid en solidariteit der na tie. De algemeene politiek van het nieuwe kabinet zal te gelegeuertijd worden gepubli ceerd. Intusschen echter is het' onnoodig te zeggen, dat de algeheele nationale hulp bronnen geconcentreerd behooren te wor den ter bereiking van het doel der Japan sche expeditie in China. Wat de beëindiging betreft van het Chineesche incident, zal het nieuwe kabinet de onveranderlijke politiek voortzetten, die door zijn voorganger is ge formuleerd en door den keizer goedge keurd. Het nieuwe kabinet heeft ook be sloten alle geformuleerde programma's ten uitvoer te leggen en heeft zijn taak aange vangen in overeenstemming met deze on veranderlijke politiek. Ik ben diep onder den indruk van den angstvalligen zorg, die door de natie besteed wordt aan het ver richten van haar plicht als volk achter de kanonnen, waarbij zij zich de ontberingen en nooden, die geleden worden door de ex peditietroepen in China, voor den geest haalt en een bereidwillig oor leent aan de ongemakken, die de crisisorganisatie van haar land begeleiden. Onder de huidige omstandigheden ben ik vastbesloten mijn best te doen om moeilijkheden te boven te komen, waartegenover Japan geplaatst is, met grooten moed en hoop, in samenwer king met de geheele natie en ter uitvoering van de keizerlijke wenschen". CHINEESCHE PERSSTEMMEN De Chineesche bladen wijden uitvoerige beschouwingen aan de regeeringswisseling in Japan. De officieele Central Daily News schrijft, dat de ineenstorting van het kabi net van Konoje het voorspel vormt van een algemeene ineenstorting der Japan sche militairen en tevens een heldere toe komst voorspelt voor den Chineeschen ge- wapenden tegenstand. Internationaal zul len de Japansche sabelkletteraars zelfs nog meer blindelings voorwaarts gaan in het uitdagen van de wereld. De „Takoengpau" schrijft, dat de overwinning van het Japan sche militarisme op het liberalisme een her leving van de Sjogoenheerschappij betee- kent. Buitenlandsche berichten AARDSCHOK WAARGENOMEN TE QUETTA Te Quetta, een plaats van 50.000 inwoners, het eindpunt van den spoorweg van Vóór- Indië naar Beloetsjistan, dat een paar jaar geleden door een aardschok ernstig geleden heeft, werd vanochtend een trilling van groote hevigheid gevoeld. De aardschok was slechts van korten duur. Voor zoover tot nu toe bekend, werd niemand gedeerd, terwijl er ook geen schade schijnt aange richt. VIER STUDENTEN DOOR LAWINE BEDOLVEN Uit Zakopane wordt gemelid: In het Ta- tragebergte zijn vier studenten door een lawine bedolven. Het reddingswerk werd onmogelijk gemaakt door de buitengewoon slechte weersomstanigheden. Eerst heden ochtend kon men nieuwe reddingspogingen in het werk stellen. Gevreesd wordt echter, dat de studenten om het leven gekomen zijn. ERNSTIGE BRAND IN RESTAURANT OP MONTMARTRE Twee dooden, twee ernstig gewonden. Casanova, restaurant en nachtgelegeu- heid op Montmartre (Parijs), is vannacht uitgebrand. Er zijn twee dooden en twee ernstig gewonden. De Kerstboom was in brand geraakt De vlammen deelden zich mede aan het behang en de met zijde bespannen muren. Toen de brandweer om half twee ter plaatse aan kwam, was er van de gelegenheid al niet veel meer over. De opwinding op Mont martre was zeer groot. De vermoedelijke oorzaak van den brand is kortsluiting. POLITIEKE MOORD IN ORISSA Gepeupel sloeg Britschen officier dood De Britsche officier majoor Balzagette, die politiek agent was in den staat Oris- sa (Br. Indië), is door het gepeupel gedood in de buurt van het paleis van den radja van Ranpoer. Hij was daar gisteren aange komen, nadat hij berichten had ontvangen over een dreigenden toestand als gevolg van de arrestatie van eenige leden van de Praja Mandal (een politieke organisatie ter verzekering van een grootere deelneming der staten en bevolking aan de regeering) en de verklaring, dat de Praja Mandal on wettig is. Bazalgette zag zich in gezelschap van een Indisch officier tegenover een menigte ge plaatst, welke het paleis naderde. Toen zij weigerden uiteen te gaan en dreigden hem te zullen aanvallen, schoot hij. Het gepeu pel, gewapend met staven, sloot hen in en sloeg Bazalgette dood, terwijl de Indische officier ernstig gewond werd. HET PLAN DER NIEUWE ONDERGRONDBANEN TE PARIJS. Aan het Ministerie van Arbeid wordt een plan tot uitbreiding van de Parijsche metro uitgewerkt, waardoor b(j volvoe ring de lengte van het huidige onder- grondnet verdubbeld zal worden. Op een diepte van 30 tot 60 meter zul len twee geweldige tunnels worden ge boord. De een oost-west verbindt het sta tion van Rue Point de la Défence met de voorstad Joinville; de andere noord-zuid vormt de verbindingsschakel tusschen het vliegveld Le Bourget en de Porte d'Or- léans. Men krijgt eenig idee van het intense verkeer, dat door deze tunnels zal worden afgewikkeld, als men weet, dat hierin doorloopend 2000 electrische spoorrijtui- gen in dienst zullen zijn. Bovendien zul len daar beneden op verschillende punten groote opslagplaatsen voor oorlogsmate- rieel en levensmiddelen worden ingericht om een belegering van Parijs geruimen tijd te kunen doorstaan. Langs deze we gen kan een groot gedeelte van de bevol king in een minimum van tijd de stad ont vluchten, terwijl de tunnels bij luchtaan vallen een uiterst veilige schuilplaats bie den tegen gassen en granaten. De kosten van uitvoering voor dit groot- sche plan worden geraamd op 15 milliard franc, terwijl hierbij een leger van arbei ders jaren-lang te werk kan worden ge steld. HEETE LUCHT BESCHERMT TEGEN TOCHT. In een groote Engelsche autofabriek heeft men een nieuwe constructie toegepast om de arbeiders die door het telkens weer opnemen van de deuren voortdurend in de tocht staan, tegen verkoudheid te bescher men. Wanneer een deur geopend wordt, stijgt uit de openingen in den drempel een krachtige stroom heete lucht omhoogt die de koude buitenlucht verhindert naar bin nen te dringen. Daardoor wordt in de mon tagehallen een steeds gelijkblijvende ge zonde temperatuur verkregen. Zoodoende zyn de verkoudheden sinds de invoering van deze nieuwe constructie tot een mini mum beperkt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1939 | | pagina 6