BUITENLAND
anC
MAANDAGMORGEK
Groote Balans-
Opruiming
De strijd in het
verre Oosten
DE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
Will U Iets weten?
KERKNIEUWS
ZATERDAG 31 DECEMBER 1938
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
BELGIË
VANDERVELDE BEGRAVEN.
Gistermiddag is met groote plechtigheid
het stoffelijk overschot van den leider der,
Belgische socialisten, Emile Vandervelde,
ter aarde besteld.
De Nederlandsche socialistische partij
werd vertegenwoordigd door den heer Al-
barda, de Fransche socialisten door Léon
Blum.
Niettegenstaande den regen stond langs
den weg, welken de stoet volgde, een groo
te menigte opgesteld.
Het stoffelijk overschot werd begraven
op het kerkhof van Evere.
DUITSCHLAND
NIEUWJAARSBOODSCHAP VAN
HITLER.
Ter gelegenheid van de jaarwisseling
heeft rijkskanselier Hitier een oproep uit
gevaardigd, waarin hij onder meer zegt,
dat 1938 een jaar is geweest, dat sedert
veie eeuwen het rijkst aan gebeurtenissen
voor het Duitsche volk was.
De eerste taak is en blijft de opvoeding
van ons volk voor de nationaal-socialisti-
sche gemeenschap. De tweede taak is de
uitbreiding en versterking onzer weer
macht. De derde zien wy in de tenuitvoer
legging van het vierjarenplan, in de op
lossing van het gebrek aan arbeidskrach
ten en vooral in de economische aanhech
ting der nieuwe rijksgebieden. Op het ge
bied der buitenlandsche politiek staat de
plaats van Duitschland vast. De verplich
tingen, die voortvloeien uit onze vriend
schap voor het fascistische Italië, zijn
voor ons duidelijk en onverbrekelijk. Ons
begrip vcor de historische rol, die Mus
solini heeft gespeeld in den arbeid tot be
houd van den vrede, dringt ons tot diepe
dankbaarheid. Wij danken echter ook de
andere staatsmannen, die in dit jaar met
ons er naar gestreefd hebben den weg
naar een vreedzame oplossing der vraag
stukken, die geen uitstel gedoogden, te
vinden. In de wereld wordt onze politie
ke houding bepaald door het anti-komin
ternverdrag: overigens echter koesteren
wij als altijd slechts dezen éénen wensch,
dat wij ook in het komende jaar er in zul
len mogen slagen, bij te dragen tot de
algemeene pacificatie der wereld. Moge
de genade Gods daarbij het Duitsche volk
op zijn weg vergezellen.
DE SPANNING MET AMERIKA.
Een perscampagne en een vertraagde
mededeeling.
De campagne in de Duitsche pers, ontke
tend naar aanleiding van een mededeeling
van het Duitsche Nieuwsbureau, dat te
Washington een Duitsch protest was inge
diend wegens de redevoering van Ickes,
heeft een algemeen karakter aangenomen.
Op deze wijze wordt met eenige dagen
vertraging ter kennis van het Duitsche
publiek gebracht, dat de Duitsche zaakge
lastigde te Washington heeft geprotes
teerd, waarbij zij door de Amerikaansche
regeering niet ontvankelijk werd ver
klaard. Het Rijk schijnt aan de openbare
meening in de wereld te willen zeggen,
niet voornemens te zijn het daarbij te la
ten.
Toch gelooft men te Berlijn niet, dat het
Rijk het initiatief neemt tot een verbre
king der diplomatieke betrekkingen met
de Vereenigde Staten. Alle perscommen
taren zijn sterk geïnspireerd door het com
muniqué van het Duitsche Nieuwsbureau.
De aanvallen van Ickes worden voorge
steld als te zijn bewerkt door Joodsche
invloeden.
FRANKRIJK
DE BETREKKINGEN MET IRAN.
Men hoopt op bijlegging van het geschil.
Hoewel de Iransche gezant gisterochtend
de verbreking der diplomatieke betrekkin
gen tusschen Frankrijk en Iran officieel ge
notificeerd heeft, hoopt men te Parijs nog,
dat de verbreking niet door het terugtrek
ken der wederzijdsche vertegenwoordigin
gen effectief zal worden.
De Fransche gezant te Teheran, Bodard,
heeft opdracht gekregen den Sjah persoon
lijk uitlegging te geven over de geringe
beteekenis van de woordspeling, die tot het
ircident heeft geleid. Sedert drie eeuwen
zijn de betrekkingen tusschen beide lan
den, ook de cultureele, zeer nauw. De meest
vooraanstaande personen van het oude Per-
zië en het nieuwe Iran hebben in Frank
rijk gestudeerd en zich altijd trotsch ge
toond op de intellectueele verwantschap
met Frankrijk. Men heeft den arbeid der
nieuwe regeering, die Iran weer onafhan
kelijk maakte, altijd met belangstelling en
sympathie gadegeslagen en zou het dus
zeer betreuren, als de eeuwenoude betrek
kingen, zouden worden bedorven door een
misverstand omtrent woorden, die zonder
kwade bedoelingen geschreven zijn.
DE AFRIKAANSCHE REIS VAN
DALADIER.
Begint morgen.
Daladier zal voor zijn reis naar Corsica
er Noord-Afrika Zondagochtend om tien
uur per trein van Parijs vertrekken. Hij
9 uur
begint onze
OOK GEDURENDE DE
OPRUIMING
MIDZA-BONNEN
zal om 21.30 uur te Toulon aankomen, waar
hij zich onmiddellijk aan boord van den
kruiser „Foch" zal inschepen. Hij zal zich
dan naar Ajaccio begeven, waar hij onge
veer twee uur zal blijven, en zich tegen
tien uur weer aan boord van de „Foch" be
geven, die koers zal zetten naar Bastia,
waar de aankomst tegen 14 uur te ver
wachten is. Tegen het einde van den mid
dag zal Daladier van Bastia vertrekken om
zich naar Bizete in te schepen, waar hij
in den ochtend van den derden Januari
denkt aan te komen.
OM DE ZEGGENSCHAP OVER HET
SUEZ-KANAAL.
Uit Alexandrië wordt aan de bladen ge
meld, dat de directie der Suez-kanaal-
maatschappij dreigt de Italiaansche em-
ployé's en masse te ontslaan, als de aan
vallen in de pers van Italiaansche krin
gen in Egypte tegen deze maatschappij
niet gestaakt worden. Dezelfde bedreiging
is door de gas- en electriciteitsmaatschappij
te Alexandrië en Cairo, welke in hoofd
zaak door Franschen worden geleid, tot de
in haar dienst zijnde Italiaansche arbeiders
gericht. De Italiaansche bladen spreken in
dit verband van chantagepogingen.
PALESTINA
DE ZUIVERINGSACTIE.
Gemeenteraad van Toelkarem gearresteerd.
In het kader van de zuiveringsactie is gis
teren besloten tot strenger maatregelen in
de stad Toelkarem. Nadat ontdekt was, dat
twee raadsleden der stad bevel voerden
over de opstandelingen, en ze gearresteerd
waren, heeft een diepgaand onderzoek ge
leid tot de arrestatie van alle leden van
den gemeenteraad met nog 250 andere per
sonen. In dezelfde streek is in het dorp
Taiba een felle strijd ontbrand tusschen re
bellen en Britsche troepen. Reeds zijn aan
beide kanten talrijke slachtoffers gevallen.
Nabij Tiberias hebben Joodsche leden der
hulppolitie, die tot taak hadden een Jood
sche kolonie te beschermen, een geweer
vuur ontketend met andere leden der
wacht. De tragische vergissing, die zich in
het donker voordeed, heeft zes dooden ge-
eischt.
In het geheele land blijven zich overigens
incidenten voordoen.
Bailenlandsche berichten
AARDSCHOK GEVOELD.
De „Soir" meldt, dat een krachtige aard
schok gistermorgen vroeg gevoeld is in het
gebied van Franchimont, nabij Spa. Op zyn
minst werden drie schokken gevoeld, een
om twee uur des nachts, een om vier uur
en een om zes uur. De laatste schok was
de hevigste, die duidelijk door alle bewo
ners der omgeving gevoeld werd. Schoor-
steenen stortten van de huizen en in de
woningen schoven meubels van hun plaats.
HOE REYNOLD BRAY OM HET LEVEN
KWAM
Nadere bijzonderheden omtrent den dood
van Reynold Bray, den Britschen Poolreizi
ger, blijken uit mededeelingen van zijn
metgezel Patrick Baird. Bray blijkt in een
open boot in zee te zijn afgedreven en
daarna te zijn verdwenen. Baird, die van
af den wal het ongeluk zag aankomen,
trachtte Bray nog te hulp te komen met
een walvischboot, doch het was reeds te
laat.
VREDESPOGING VAN WANG
TSJ1NG WEL
De vice-president van de Kwomintang,
Wang Tsjïng Wei, heeft een boodschap ge
richt aan Tsjang Kal Sjek, waarin hij hem
aanraadt spoedig vredesonderhandelingen
met Japan te openen.
MOORDDADIGE BOMBARDEMENTEN
DOOR JAPANSCHE VLIEGTUIGEN.
Naar het Chineesche persbureau meldt,
hebben vijftien Japansche vliegtuigen gis
teren meer dan honderd bommen laten
vallen op Kweilin, een politiek centrum
in de provincie Kwangsi. Er zijn ontel
bare slachtoffers gevallen. O.a. is het
Amerikaansche Baptistische ziekenhuis in
de asch gelegd.
Verder is Tsjangteh, in de provincie
Hoenan, door Japansche vliegtuigen ge
bombardeerd. Meer dan tweehonderd per
sonen werden gedood of gewond. Ten
slotte verneemt het Chineesche persbu
reau nog, dat op 17 dezer twee Japansche
vliegtuigen in West-Mongolië een bijeen
komst van Mongolen en Chineezen ter ge
legenheid van een Mongoolsch feest met
bommen en machinegeweervuur hebben
bestookt. Hierbij werden tweehonderd
Mongolen en honderd Chineezen gedood
NIEUWE AMERIKAANSCHE NOTA
AAN JAPAN.
Het Amerikaansche departement van
staat deelt mede, dat de ambassadeur der
Vereenigde Staten te Tokio, Grew, een
nieuwe nota aan de Japansche regeering
heeft overhandigd.
Het verluidt, dat zy een weigering in
houdt de Japansche pogingen een „nieuwe
orde" in China te vestigen, erkennen.
De nota is een antwoord op de Japan
sche nota van 18 November, waarbij Ja
pan getracht heeft staande te houden, dat
het beginsel van de „open deur" in China
verouderd was met het oog op de gewij
zigde omstandigheden.
Het verluidt te Washington, dat de Ver
eenigde Staten de Japansche bewering,
dat verplichtingen van verdragen, waar
in de Vereenigde Staten partij zijn, een
zijdig zouden kunnen worden verbroken,
van de hand heeft gewezen. Men ver
klaart slechts, dat de eenige manier, waar
door verdragen aan de toestanden van
het oogenblik kunnen worden aangepast,
door middel van een internationale over
eenkomst is.
Deze nota volgt op herhaalde protesten,
stappen en nota's, welke sedert den aan
vang der viiandelijkheden met betrekking
tot de Amerikaansche rechten, bezittingen
en belangen tot Japan zijn gericht.
HET OUDSTE ROME DUIKT OP!
Onbekende tempelrulne uit de 16e eeuw
v. Chr. ontdekt.
In de nabijheid van den Capitool-
heuvel ir. Rome werden zoojuist de
resten van een onbekenden ouden
tempel, die uit den begintijd van de
eeuwige stad schijnt te stammen,
gevonden.
Bij de vele archeologische opgravingen,
die in Rome worden verricht, is het nau
welijks mogelijk, mededeeling te doen van
elke vondst. Een ontdekking echter, die bij
werkzaamheden aan het fundament van
het nieuwe „paleis der regeeingsautoritei-
ten" (Palazzo degli Uffizii Governateriali)
tusschen de kerk Sant Giovanni Decollate
en de Via della Cons >latione werd gedaan,
is wegens haar hoogen ouderdom toch van
bijzonder belang. Gezegd moet worden,
dat deze geheele buurt van de stad tot de
oudste van Rome behoort.
Men ontdekte bij het grondwerk voor
het nieuwe regeeringsgebouw een eigen
aardig platform, waarin een aantal gewij
de bronnen waren aangebracht. Uit een
nader onderzoek bleek, dat dit platform
in niet al te oude tijden gebouwd moest
zijn en in den Romeinschen keizertijd ge
heel gerestaureerd werd.
Toen men onder de opppervalkte van
dit platform doordrong, stuitte men echter
op nog veel oudere ruines, die uit de
tweede helft van de zesde eeuw voor Chris
tus moeten stammen. Dat is een merk
waardig hooge ouderdom, die men overi
gens ook kon vaststellen bij een aantal
scherven van vaatwerk. Men meent, dat
de ruines, welke onder het platform liggen,
afkomstig zijn van een zeer ouden tempel.
De kerk Sant Ombono is, zooals overi
gens zoovele kerken van Rome, op de
overblijfselen van een klassiek bouwwerk
opgetrokken. Zij is daarmede om zoo te
zeggen het laatste blad van een document,
dat in het geheel 2500 jaren Romeinsche
stadgeschiedenis weerspiegelt. Men wacht
thans met spanning op de verdere resulta
ten van het onderzoek dezer oude ruines.
Een dergelijk oud bouwwerk is in ieder
geval voor de kennis van de oudste geschie
denis der stad Rome van het grootste be
lang.
HET RECHTSCHE OFFENSIEF.
Berichten van Franco-zijde.
Het hoofdkwartier van Franco meldt,
dat de rechtschen gisteren voortgingen
hun druk uit te oefenen. In den sector van
Balaguer rukten zij op in de richting van
Camarasa, ondanks het feit, dat de tempe
ratuur beneden het vriespunt is gedaald.
In het Zuidelijke deel van het front is de
stad Bobera, ten Zuidwesten van Grana-
della, gistermorgen ingenomen. De recht
schen vormden een bruggehoofd na de ri
vier Canas te zyn overgestoken.
De regeeringstroepen verdedigden gis
teren hardnekkig de stad Granadella, doch
zy werden ten slotte verdreven na een
strijd van man tegen man.
EEN REPUBLÏKEINSCH
TEGENOFFENSIEF.
In het legerbericht van het linksche mi
nisterie van defensie wordt gezegd: „Door
een tegenaanval der regeeringstroepen,
die bij het aanbreken van den dag begon
nen den geheelen ochtend voortduurde in
verschillende sectoren, waar de opstande
lingen de laatste dagen in den aanval wa
ren, is het aanvalsplan der opstandelingen
ernstig verstoord en werden de rebellen
gedwongen een defensieve houding aan te
nemen".
Bij hun tegenaanval hebben de regee
ringstroepen een beweging ondernomen
in de richting van Sarroca, een sleutel
positie ten aanzien van de wegenkruising,
op nog geen drie mijl afstand van ie
frontlinie der regeeringstroepen. Wan
neer de regeeringstroeDen er in mochten
slagen Carroca in handen te krijgen, zou
den zij de verbindingen controleeren ach
ter de Italiaansche divisies, die thans de
dorpen Aspe en Cogull bezetten en vol
gens de regeering ernstig gevaar loopen
te worden geisoleerd.
De verbindingen in deze streek looüen
ten voordeele van de regeeringstroepen,
wier rechterflank beschermd wordt door
de verdedigingswerken langs den Rio Se-
gre en door een meer.
De „José Luis Diez".
De linksche kruiser „José Luis Diez" zal
naar Reuter itl officieele krineen verneemt,
definitief in Gibraltar worden geïnter
neerd. De overlevende leden der beman
ning worden thans vastgehouden in mili
taire barakken in Gibraltar.
VRUCHT VAN ENGELANDS
GASTVRIJHEID.
Joodsche vluchtelingen openen fabrieken
waarin reeds 16.000 werkloozeh arbeid
hebben gevonden.
PLANNEN VOOR STICHTING VAN
EEN OPTISCHE FABRIEK.
Het Engelsche blad de „Star" wydt een
artikel aan het vraagstuk der Joodsche
vluchtelingen, die uit Duitschland naar
Engeland zijn uitgeweken en belicht daar
in een zyde van de kwestie, waarop tot
nog toe zelden of nooit de aandacht ge
vestigd is namelijk op de voordeelen.
welke naast het nadeel, aan het opnemen
der Joodsche vluchtelingen verbonden
zijn.
Volgens de „Star" begint Engeland na
melijk reeds thans de vruchten te plukken
van de activiteit der Joodsche industrieelen
en geleerden, die het land tijdens en na
de uitbarstingen van anti-semitisme in
Duitschland zijn binnengekomen.
Een belangrijk percentage van de 12.000
vreemdelingen, die net land zyn binnen
gekomen, bestaat uit geleerden en com-
mercieele leiders en volgens de „Star"
heeft hun activiteit in Engeland reeds tot
gevolg' gehad, dat ongeveer 16.001» werk-
loozen arbeid gevonden hebben. Tal van
nieuwe fabrieken zijn geoperd, vooral in
streken, waar depressie heerschte
Joodsche industrieelen, die ver vooruit
zagen, nadden langen tijd geleden reeds
groote sommen naar Engelsche banken
overgebracht en dit geld wordt thans ge
bruikt in industreën, die tot nu toe uit
sluitend in Duitscnland, Oostenrijk en
Tsjecho Slowakije gevestigd waren.
Het ministerie van binnenlandsche zaken
heeft een speciale afdeeling, die de aan
vragen vuor het vestigen van nieuwe in
dustrieën behandelt en deze afdeeling
komt thans handen tekort.
Vóór de toestemming gegeven wordt,
stelt het departement zich op de hoogte,
dat voldoende kapitaal aanwezig is en dat
de Engeische arbeiders in dienst genomen
worden tegen de condities der vakbonden.
Belangrijk is het plan van een groep
Duitschers een fabriek van optische ar
tikelen te stichten. E wordt de grootste
geheimnuuding betracht, doch reeds heeft
het plan de volle belangstelling van de
militaire autoriteiten. Tot nu toe werd
ruim 90 procent van de lenzen voor verre
kijkers en microscupen in Duitschland
gemaakt.
Men herinnert er hierbij aan, hoe Frank
rijk eens. door de v°rvolging der Hugeno
ten, zijn textielindustrie verloor aan En
geland. „Msbd."
"raag: Als men lid is van de R.K. Kies-
ver., is men dan tevens lid van de R.-K.
Staatspartij of moet men daar apart lid
van worden?
Antwoord: Wie lid is van een kies-
vereeniging is tevens lid van de Staats
partij, want de kiesvereenigingen zijn niet
anders dan af deelingen van de Staatsparty.
u SLOTKLOOSTER „ZALIGE
GEMMA"
Plechtige inzegening en intrede der
der Passionistinnen
Donderdag is het slotklooster „Zalige
Gemma" te Sittard plechtig ingezegend en
hebben de zusters Passionistinnen haar
feestelijke intrede daar gedaan. Het is de
eerste contemplatieve orde, die te Sittard
wordt gevestigd, en met dit prachtig mid-
deleeuwsch Slotklooster heeft deze congre
gatie haar 15e huis in gebruik genomen.
Omstreeks 19.30 uur v.m. heeft mgr. dr.
G. Lemmens, bisschop van Roermond, da
buitenkapel en daarna het geheele huis in
gezegend, geassisteerd door de hoogeerw.
heeren Haenraets, pastoor-deken te Sittard,
pater-provinciaal Clemens der Passionistem
en eenige eerw. paters Passionisten.
Daarna heeft de voormalige provinciaal,
pater Dominicus, le consultor der Passio
nisten, een plechtige H. Mis opgedragen in
de leekenkapel, bijgewoond door de tal
rijke weldoeners, burgemeester Coenders
te Sittard, prof. Terstappen van het Groot-
Seminarie te Roermond en andeer genoo-
digden.
Na het evangelie heeft pater Dominicus
een hooggestemde feestpredicatie gehouden.
De gewijde redenaar gewaagde van de don
kere tijden, die dreigen. Daarom is het dub
bel troostend, wanneer er lichtpunten ko
men, waarvan een in dit heiligdom zal op
schieten. Meer dan 100 katholieken uit alle
oorden van Nederland hebben ieder 1000
geofferd voor de stichting en inrichting van
dit klooster. Wijzende op de vele Sodoma's
en Gomorrha's in Europa en ons land, zag
spr. God, zoekende naar de tien rechtvaardi
gen. Hij zal, ze vindende, niet straffen".
Met een treffende levensschets van de Zali
ge gestigmatiseerde Gemma Galgani, 13
Mei 1933 zalig verklaard, ontvouwde de re-
der.aar de geschiedenis van de stichting van
het eerste klooster der Passionistinnen. De
wereld zal deze nieuwe stichting niet begrij
pen, maar feit is, dat achter de, tralies van
dit slotklooster wereldgeschiedenis wordt
geschreven, waarvan God de balans in han
den houdt. Bij dit nederig bidden, dat in het
groote spel der zielen beslist, zal het han
dige spel der diplomaten, en welke andere
plannen van knappe koppen, het onderspit
delven.
De autoriteiten en weldoeners hebben
vervolgens het klooster bezichtigd.
Om 1.15 uur is het H. Sacrament van het
klooster der Carmelitessen van het God
delijk Hart van Jezus op den Kolleberg,
waar de E.E.Z.Z. Passionistinnen verzameld
waren, in processie naar de kapel van het
slotklooster overgebracht. Sittard was
schier uitgeloopen om dezen zegetocht van
Ons Heer bij te wonen. Onder de zware
galmende slagen van de klokken der Goti
sche parochiekerk, die in prachtige harmo
nie met de kleppende klokjes van de om-
liggenle kloosters den plechtigen omme
gang opluisterden, heeft mgr. het Allerhei
ligste langs 's Heeren wegen gevoerd.
Met een plechtig Tantum Ergo, gevolgd
door den Zegen, werd deze processie in de
kaoel besloten.
Ten afscheid voor eeuwig hebben we tien
Passionistinnen met een benijdeniswaardige
heldhaftigheid het slot zien betreden.
Aan de Moeder-Overste Benigna is de
leiding opgedragen van deze kloosterge
meenschap.
Het eenige contact met de buitenwereld
wordt onderhouden door twee leeken, die
in de portierswoning verblijven.
„Tijd".
KARDINAAL KAKOWSKI OVERLEDEN.
Kardinaal Alexander Kakowski, aarts
bisschop van Warschau, is gisteravond op
77-jarigen leeftijd overleden. Kakowski
was sedert 1913 aartsbisschop. Gedurende
den wereldoorlog werd hij lid van den re-
gentschapsraad van het koninkrijk Polen.
In 1919 werd hy tot kardinaal benoemd.
In 1919 heeft mgT. Kakowskid mgr. Achil-
le Ralti, den tegenwoordigen Paus, tot aarts
bisschop gewyd.
PRIESTER- EN KLOOSTER-JUBILEA.
Z. H. iüxc. mgr. A. P. W Hopmans her
denkt op 8 September zijn zilveren bis-
schopsfeest.
In de St. Joseph-congregatie van Mill
Hill herdenken op 18 Januari hun 12 1/2-
jarig priester-jubileum: Father J. Dames,
geboren ie L i s s e, vicariaat van den B.-
Nijl; Father P. Doeswijk, geboren te
V oorschoten, missionaris Britsch
Kameroen; Father D. Simons, geboren te
Leiden, missionaris Belgisch Congo;
Father B. Vlasveld, geboren te Leiden,
directeur van het St. Jos. Studiehuis te
Tilburg.
In de congregatie Priesters van het
li. Hart van Jezus viert op 23 September
zijn zilveren klooster-jubileum pater Pan-
cratius Koek, geboren te Roelof-
arendsveen, Hees bij Nijmegen.
In de Orde der Kruisheeren viert op 14
Maart zyn 12 1/2 jarig priesterfeest pater
dr. H. ^an Rooyen, geboren te Utrecht,
professor te Zoeter w oude.
In de Orde der Carmelieten herdenkt
zijn 40-iarig kloosterjubileum op 30 Octo
ber pater Polycarpus Lokkers, geboren te
Leiden, leeraar aan het gymnasium te
Zenderen.
In de Orde der Minderbroeders-Conven-
ïueelen vieren op 20 Augustus hun 40-
jarig priesterjubileum pater Damianus
Kortmann, geboren te Sassenheim,
gardiaan Studiehuis te Leuven, en pater
Athanasius Papót, geboren te Warmond,
Halle (België)
