-
Kolendampvergif
tiging op motor
schip
Nieuwe machtigingswetten thans
ingediend bij de Tweede Kamer
DONDERDAG 29 DECEMBER 1938 30ste Jaargang No. 9221
S)e Ceid^dreSou/fca/nt
Telefoon: Eedactie 15» Adv» en A boiin.-tarieven zit pag. 3
Telefoon: Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. - Postbn» 1L
Dit nummer bestaat uil
vier bladen.
V Onze rijwielplaatjes
Het voorstel van de N.S.B.-Kamerleden,
om de rijwiel-belasting af te schaffen, is
niet aanvaardbaar.
Eerstens niet, omdat in de plaats van
deze belasting, ter g e d e e 11 e 1 ij k e dek
king van de opbrengst, een andere belas
ting op het verkeer wordt voorgesteld,
waarvan het minstens twijfelachtig is, of
deze economisch toelaatbaar moet worden
geacht; en, vervolgens niet, omdat er
voor de rest van de opbrengst geen en
kele andere dekking wordt voorgesteld.
Zóó kan iedere man van de straat belas
tingen afschaffen enaldus een ze
kere populariteit verkrijgen onder een ze
keren niet of weinig denkenden kiezers-
groep!
Dat is geen staatkunde, dat is geen poli
tiek, maar.... „politiek"!
Eén goede zijde is aan het bedoelde
voorstel der N S.B.-Kamerleden toch wel
te ontdekken: het heeft aller aandacht
weer 'ns gericht op de wel zeer on
sympathieke rijwielbelasting.
Er is o.i. bijna geen belasting denkbaar,
onsympathieker dan deze.
En 't is daarom een dringende wensche-
lijkheid. om deze belasting af te schaffen;
vanzelfsprekend 't kan in dezen tijd
nu eenmaal niet anders zóó, dat daar
door de positie van 's Rijks schatkist, die
toch al héél zorgelijk is, niet nóg slechter
wordt!
Deze belasting is op zichzelf onsympa
thiek onsympathiek is oók de wijze van
invordering.
Men had vanmorgen b.v. maar weer 'ns
moeten zien op de Breestraat te Leiden,
waar vejen o.w. klaarblijkelijk ook be
hoeftige menschep. gedwongen werden,
hun tocht (hoe ver misschien sommigen!)
te voet te vervolgen, omdat zij hun fiets
zonder plaatje moesten afgeven aan
de daar geposteerde ambtenaren en poli-,
tie. Als men nu zou kunnen zeggen: eigen
schuld maar dat is lang niet altijd ze
ker.
Neerr hierover moeten wij allen het
eens zijn: de rijwielbelasting moet zoo
spoedig mogelijk verdwijnen!
DE WERELD IK
VOGELVLUCHT
ROME: De „Giornale-d'Italië", die be
schouwd wordt als de spreekbuis van Mus
solini, heeft gisteren in een hoofdartikel
de Italiaansche eirchen inzake Tunis na-
aer gepreciseerd. Italië zou, volgens dit
blad, geen wijziging van den status quo
nastreven, wat in strijd zou zijn met het
Britsch-Italiaansche accoord. Italië heeft
het Fransche protectoraat over Tunis er
kend en verlangt slechts, dat de rechten der
in Tunis wonende Italianen geëerbiedigd
zullen worden. Dit artikel heeft te Lon
den begrijpelijkerwijs een goeden indruk
gemaakt.
Men wijst er te Londen op, dat dit arti
kel de atmosfeer zuivert van de tenden-
üeuse geruchten, waardoor Italië werd
voorgesteld als een agressieve en voortdur
Tend naar veroveringen hongerende natie,
en het vraagstuk in het juiste licht plaatst.
De Evening Standard schrijft, dat het
artikel van de Giornale enorme belangstel
ling heeft verwekt in diplomatieke krin
gen te Rome en vooral in Fransche en
Britsche kringen, en voegt hieraan toe, dat
<je atmosfeer thans is opgeklaard voor het
bezoek van Chamberlain aan Rome en dat
dé waarschijnlijkheid van succes voor den
Britschen minister-president thans veel
giooter is.
Het Brit-che blad wijst voorts er op, dat
de handhaving van den status quo in Tu
nis en in de Miadellandsche Zee in het al
gemeen dan ook een van de vreplichtingen
vormt, welke Groot-Brittannië en Italië
in het Britsch-Italiaansche acoord van
April j.l. op zich hebben genomen.
BtJRGOS: Het offensief van Franco aan
de Ebro gaat telkens een stapje verder.
Vandaag worden nieuwe veroveringen ge
meld. Volgens mededeelingen uit Londen
heeft men hier te doen met het grootste
offensief, dat ooit in Spanie is ontketend
gedurende den burgeroorlog. Het heeft
lang op zich laten wachten, maar dat is te
wijten geweest aan de lar gdurige voorbe
reiding, welke voor een dergeMike omvang
rijke manoeuvre maanden heeft gekost. Al
dus wordt uit Londen gemeld. Nu hebben
wij al meer grootsch oogezet*e offensieven
zien doodloopen. zoodat wij liever eerst
even afwachten wat de resultaten tén slotte
zullen blijken te zijn.
Priesterfeesten Bisdom
Haarlem
Veertig jarig priesterfeest van
den Bisschop
50 JAAR PRIESTER
15 Augustus 1939
Mgr. J. Th. Lagerwey, pastoor te Am
sterdam (O.L.Vr. O.O.); A. A. W. Water
reus, pastoor te Haastrecht; A. F. Suid-
geest, rustend pastoor van Hem en Ven
huizen, wonend te Heilo Kapellaan.
40 JAAR PRIESTER
15 Augustus 1939
VRIJWEL GELUK AAN „NOODWETTEN"
VAN SEPTEMBER.
In de spannende dagen van September
heeft de regeering een aantal wetsontwer
pen ingediend, welke toen spoedeischend
zijn behandeld en die zouden ingetrokken
worden geacht op 1 Maart 1939.
Intusschen heeft zich bij de regeering de
overtuiging gevestigd, dat het noodig is
een aantal wetten tot stand te brengen, aan
welke zij in tijden van nood de bijzondere
bevoegdheid zal kunnen ontleenen, waar
aan zij dan behoefte zal hebben.
Zij heeft daarom thans wederom
acht wetsontwerpen ingediend, die in
groote lijnen overeenkomen met de bij
zondere machtigingswetten van Sep
tember. Het zijn: de wet Medewerking
Verdedigingsvoorbereiding, Algemeene
Vorderingswet, Bodemproductiewet,
Distributiewet, Zeeschepenvorderings-
wet, Wet Behoud Scheepsruimte, Zee-
en Luchtvaartverzekeringswet en een
Prijsopdrijving^- en Hamsterwet.
Het wetsontwerp „Medewerking verde-
dïgingsvóorbereiding" heeft ten doel de
werking der regelen van de bestaande
Machtigingswet 1938 ook na 1 Maart 1939
te bestendigen. In haar toelichting zegt de
regeering, bij monde van de ministers van
Economische Zaken, Defensie en Financiën,
dat „de economische verdedigingsvoorberei
ding een noodzakelijke voorwaarde is om
onze traditióneele zelfstandigheidspolitiek
meer kracht bij te zetten." In tijd van oor
log zal ingrijpen van regeeringswege noo
dig zjjn in de productie en de distributie,
zoowel van gebruiksartikelen en halffabri
katen als van grondstoffen, en de prijsvor
ming daarvan, terwijl ook een regeling van
de in- en uitvoer noodzakelijk is. Het wets
ontwerp beoogt de regeering een bevoegd
heid te verleenen, die zij reeds in vredes
tijd noodig heeft om die maatregelen te
kunnen voorbereiden, n.L de bevoegdheid
om bij die voorbereiding noodzakelijke me
dewerking van het bedrijfsleven te verlan
gen en- zoo noodig af te dwingen.
Reeds thans zullen organeen in het le
ven moeten worden geroepen, die de regee
ring in vredestijd zullen adviseeren over de
ir tijden van nood te treffen maatregelen,
en die in oorlogstijd met de uitvoering daar
van zullen worden belast. Kernen van zul
ke organen verkeeren reeds in een verge
vorderd stadium van voorbereiding of zjjn
reeds gevormd.
Vincentius- a P.)i W. J. H. Polder, pastoor
te Qudorp (N.Kjj; L» J. J. Schamper, pas-
toos te Zwaag; j. B: M. Timp, pastoor te
Vlissirigen; J. l£j. M. Velthuyse, pastoor
te BerkeJ en Rodenrijs; J. A. Voorham,
pastoor te Middelburg; J, C. W. van de
Wiel,-Deken en Pastoor te Hoorn.
25 JAAR PRIESTER
19 December 1939
H. J. Bonfrer, pastoor te 't Kalf; A. Kók-
kelkoren, pastoor te Amsterdam (H. Agnes)
W. J. Warmenhoven, pastoor te V 0 o r-
hout
12 H JAAR PRIESTER
19 Juni 1939
G. C M var. Dijk kapelaan te Gouda
(O.L.Vr. Hem.): P. J. de Wit, kapelaan te
Haarlem (H. Joës de Dooper).
In de toelichting op de „Algemeene Vor-
deringswet" (welke machtiging verleent
om goederen ten behoeve van de. volkshuis
houding, landsverdediging en veiligheid der
bevolking op te vorderen) schrijft de regee
ring, dat deze wetten en volgende, behalve
in geval van oorlog, oorlogsgevaar en daar
mee verband houdende bijzondere omtan-
digheden, ook in andere buitengewone om
standigheden, b.v. hongersnood, watersnood
en dergelijke goede diensten zullen kunnen
bewijzen. Deze wetten zullen telkens bij
Koninklijk Besluit in werking gesteld
worden. De Staten-Generaal zullen dat be
sluit moeten bekrachtigen.
Van de „Bodemproductiewet" zullen da
delijk die artikelen in werking treden, die
de aanwijzing van een regeeringscommissa-
ris en de instelling van een adviescommissie
betreffen.
De „Distributiewet" verdeelt het land in
distributie-kringen, die in beginsel samen
vallen met de gemeenten. De leiding van
de uitvoering eener distributieregeling be
rust in elke kring bij den burgemeester. De
bestaande organisaties van de handel zul
len bij de regeling worden ingeschakeld.
De „Prijsopdrijvings- en Hamsterwet"
bevat de mogelijkheid tot het stellen van
regelen inzake in- en verkoop varf bepaal
de goederen, teneinde een plotseling uit
putten van de bij de handel beschikbare
voorraden te voorkomen, alsmede een al
gemeen verbod van prijsopdrijving en het
stellen van maximumprijzen voor bepaal
de artikelen.
De .„Zeeschep envorderingswet" noemt,
m tegenstelling met de wet van 1938, uit
drukkelijk den reeder of den eigenaar van
het schip, van wien het schip kan worden
gevorderd.
De vordering van de koopvaardijschepen
en visschersschepen om als oorlogsschip te
worden- gebruikt, ?cht de regeering van zoo
ingrijpenden aard, dat daarvoor.een afzon
derlijke wettelijke regeling in voorberei
ding- is. Zoolang die regeling nog niet tot
wet is verheven, zal de vordering van sche
pen voor dienst als oorlogsschip mogelijk
zijn door de Zeeschepenvorderingswet.
De „Wet behoud scheepsruimte" vult en
kele technische en redactioneele tekortko
mingen in de wet van 1938 aan, doch is ove
rigens daaraan gelijk. Zij heeft de bedoe
ling te waarborgen, dat Nederland in bui
tengewone omstandigheden in voldoende
mate de .beschikking blijft behouden over
scheepsruimte.
Hetzelfde is hef geval met de „Zee- en
lucbtvaartverzekeringswet", die. beoogt de
regeering te machtigen tot het aangaan van
verzekeringsovereenkomsten op het ter
rein van de scheep- en de luchtvaart, te
gen gevaar van pioïest en gewone trans
portgevaren.
Het R.K. Werklieden
verbond
GROOTE ELLENDE KWEEKT
ONVERSCHILLIGHEID.
Woensdag heeft, zooals gemeld, het R. K.
Werklyiedenverbond in het Jaarbeursge
bouw te Utrecht zijn wintervergadering
gehouden, welke werd geopend met een
rede van den verbondsvoorzitter, den heer
A. C. de Bruijn.
Na deze rede werden enkele huishoude
lijke aangelegenheden afgewerkt.
Bij de mededeelingen herinnerde de
voorzitter aan het feit, dat het volgend
jaar de C. A. O. 25 jaar bestaan zal, welk
contract van groote beteekenis is geweest
voor het geheele sociale leven van Neder
land.
De voorzitter herinnerde vervolgens aan
He nieuwe verhouding tusschen het R. K
W V. en de St. Josephsgezellen in het bis
dom Haarlem.
Spreker uitte zijn teleurstelling over het
feit, dat de minister van Sociale Zaken bij
zijn wetsontwerp nopens kindertoeslag
r-et zoover is gegaan als hij heeft toege
zegd en dat degenen, die in werkverschaf
fing werken, niet onder deze regeling val-
Ier zullen. Ook sprak de heer De Bruijn
zijn teleurstelling er over uit, dat geen
extra-toeslag wordt gegeven voor brand
stoffen en dekking. Voorts deed spreker
rog enkele mededeelingen over de actie
voor de Nieuwe Gemeenschap.
Na dit punt van de agenda hield pater S.
van Nuenen O. E. S. A. e§n rede over het
onderwerp: Waarom geloofsafval en wat
daartegen te doen?
Spr. begon met er op te wijzen, dat de
Katholieken veel te weinig er van over
tuigd zijn, dat zij het zyn, die het Rijk
Gods op aarde moeten verbreiden, die aan
Nederland een christelijke cultuur moeten
geven. Hier is meteen het antwoord gege
ven op de vraag, wat tegen geloofsafval
♦e doen is. Deze gedachte kan ontwikkeld
worden op verschillend gebied. Spr. her
innerde er aan, hoe tientallen jaren terug
de toestan cl der aTb'eiders was en de be
handeling die sociale werkers toen onder
vonden. Aan de hand van tal van voorval
len uit de practijk van zijn zielzorg ont
wikkelt spr. de gedachte, dat de groote
ellende van de werkloosheid vaak een be
letsel is om het schc-one van den godsdienst
óe kerk en de liturgie te zien. Voor deze
menschen is buitengewone zielzorg noodig,
waarbij de hulp van de leeken niet gemist
kan worden.
Het is thans zoover gekomen, dat ons
eigen land een missieland is geworden,
waar tal van menschen zijn, die nooit van
Christus gehuord hebben.
Spr. herinnerde hierbij aan het werk der
zusters Augustinessen van St. Monica te
Utrecht. Zooals deze zusters de priesters
helpen bij de buitengewone zielzorg, zoo
kan dit ook in meer plaatsen gebeuren.
De hulp van een groot aantal leeken is
noodig, die zijn wat ze moeten zijn en de
vurigheid hebben der eerste Christenen.
Dit is ook een actie voor de nieuwe ge
meenschap, waar we allerëerst het egoisme
moeten uitbannen, daarbij beginnende bij
ens zelf, doei het daadwerkelijk beoefe
nen der naastenliefde.
Na een kort dankwoord werd de verga
dering onderbroken tot half drie.
In de voortgezette vergadering van het
R. K W. V. te Utrecht werd allereerst de
begrooting over 1939 behandeld, en goed
gekeurd, evenals de begrooting 1939 voor
Herwonnen Levenskracht en van Berg en
Eosch.
Een voorste) van het Verbondsbestuur
to het benoemen van een commissie, wel-
k* zal rapporteeren omtrent het vraagstuk
der vacaniiebesteding en het herstellings
oord-vraagstuk, werd door den voorzitter
toegelicht. Deze kwestie zal wellicht bin
nenkort urgent, worden, nu in hoe langer
hoe meer bed» ijven vacantie gegeven wordt
De vragen, welke~ h;erbij beantwoord moe
ten worden, betreffen de kwestie van een
of meer vacantie-oo'den, van een even-
tueele spaarregeling e.d. De bedoeling is
in dé volgende zomervergadering met con
crete voorstellen te komen. Na eenige dis
cussie werd besloten een commissie samen
le stellen; hetwelk werd overgelaten aan
het hoofdbestuur.
Naar aanleiding van een vraag bij de
rondvraag nopens het vertrek van de Duit-
sche dienstboden werd besloten op korten
termijn advies te vragen aan de Centrale
Commissie voor de Vrouwenorganisaties
t. a. v. de vraag in hoeverre actie moet
worden gevoerd om de meisjes uit de fa-
briéken te weren.
Aan het slot der vergadering deelde de
bendsvoorzitte. mede, dat het hoofdbe
stuur van den R. K. Bond van Handels-,
Kantoor- en Winkelbedienden de aandacht
van het hoofdbestuur van het R. K. W. V.
heeft gevestigd op het probleem der ar
beidstijden voor het winkelpersoneel op
Zaterdagavond. Het hoofdbestuur van het
R. K. W. V. stelt zich voor dit vraagstuk
binnenkort te behandelen in de verbonds
vergadering.
Na deze mededeeling werd de vergade
ring gesloten.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Het offensief van Franco vordert. (2dè
blad).
Italië wil, volgens de „Giornale" geen
wijziging van den status quo in Tunis. (2de
blad).
De „zuivering" in Rusland. (2de blad).
Vredesonderhandelingen in het Verre
Oosten? (2de blad).
Binnenland
Wetsontwerpen, houdende voorbereiding
van voorzieningen in geval van oorlog en
andere bijzondere omstandigheden. (1ste
blad).
De bijeenkomst van het R. H. Werk»
lieden verbond. (1ste blad).
Bij een kolendampvergiftiging aan boord
van een schip te Vlissingen kwam twee
matrozen om het leven. (1ste blad).
WORDT LID
VAN DE R.K STAATSPARTIJ.
Wie vóór 1 Januari a.s. geen lid is van
de RK. Staatspartij kan niet medewerken
aan de candidaatstelling voor de Staten-
en Raadsverkiezingen van het volgend
jaar.
Om deze reden wekken wij al onze le
zers en lezeressen nog eens met klem op
om zich vóór 1 Januari als lid der R.K.
Staatspartij op te geven.
Geeft u, voorzoover u nog geen lid z\jt,
ten spoedigste op bij het bestuur der plaat
selijke af deelingen, kernen of propagan-
daclubs.
Aarzelt niet en doe het onmiddellijk.
Twee leden van de
bemanning omgekomen
Vanmiddag circa twaalf uur is op het
Nederlandsche motor schip „Coen", uit
Delfzijl, dat in de binnenhaven te Vlissin
gen ligt, een ernstig geval van kolendamp
vergiftiging voorgekomen, dat aan twee
jonge matrozen het leven heeft gekost.
Een monteur, die reparaties op het schip
verrichtte, trof twee matrozen, die de
wacht op het schip hadden, levenloos in
hun kooi aan. De namen van de slacht
offers zijn nog niet bekend, daar de kapitein
de heer Vermolen, met Kerstverlof is.-
SENATOR PITTMAN VERZET ZICH
TEGEN HET AFSTAAN VAN KOLONIëN
WASHINGTON, 29 December (A.N.P.)
Senator Pittman, de voorzitter van de com
missie voor buitenlandsche zaken van den
Senaat, heeft zich in een brief tot den fede
ralen Raad van Christelijke Kerken in
Amerika verzet tegen het afstaan van Kolo
niën door Groot B'riftannië en Frankrijk.
„Volgens mijn meenning", aldus schrijft
Pittman, „zou een afstaan van de kolo
niën door Groot Brittannië en Frankrijk
niet de onafhankelijkheid van deze ge
bieden verzekeren, dóch zij zouden on
middellijk in bezit worden genomen en ge
regeerd worden door zekere andere regee
ringen en vermoedelijk hardvochtiger
geregeerd worden".
Dit schrijven was een antwoord op een
voorstel van den Raad dat alle koloniën
onafhankelijk zouden worden gemaakt en
dat vrijhandel zou worden verleend om
ieder land te voorzien van.de grondstoffen,
welke het noodig heeft.-
MAATREGELEN BETREFFENDE
JOODSCHE GEESTESZIEKEN.
BERLIJN, 29 December (A.N.P.). In een
verklaring aan de „Voelkische Beobachter"
heeft dr. Conti, chef van het gezondheids
bureau medegedeeld, dat maatregelen zul
len worden genomen door de nationaal
socialistische autoriteiten om de Joodsche
geesteszieken uit de gemeentelijke zieken
huizen te Berlijn te verwijderen en over
te brengen naar speciale instellingen, wel
ke onder toezicht van de nationaal-socia-
listische autoriteiten zullen staan.
ZH. Exc. Mgr. J. P. HUIBERS, BIS
SCHOP VAN HAARLEM; J. A. B. M.
van Blaricum, pastoor te Monster; J.
P. P, Bomans, pastoor te Krommenie;
Mgr. P. G. Groenen, Directeur Centr.
Kath. Kolon. Bereau, Den Haag;
A. Hollenerg, Deken en pastoor te
Purmerend; A. E. C. Huf, Rector te Sas-
senheim (St. Bern. Gesticht); H. J. M.
Kocvoets, Pastoor te Muiden; A. J. C.
Schraag, Deken en pastoor te Schiedam.
25 JAAR PRIESTER
9 Augustus 1939
W. M. P. J. Boin, pastoor te Houtrak-
polder; J. F. A. Bots, Deken en Pastoor te
Gouda (O.L.Vr. Hem.); P. J. Brügemann,
Archivaris van het Bisdom Haarlem; G. P.
J. van den Burg, Directeur der Eerw.
Zusters Ursulihen, Bergen; Th. G. van
Haaster, pastoor te Ursem; F. J. W. Han
sen, Pastoor te de Z i 1 k; E. Mathot, pastoor
te Spanbroek; P. L. C. van der Meer, pas
toor te Rotterdam (H.H. Ha^t v. J.); J. C.
de Moei, pastoor te IJipuiden; H. J. M. j
Nieuwenhuizen, pastoor te Amsterdam (H. j
I
11 December 1939
Th. van Baar, kapelaan te Amsterdam
(H. Agnes); J. M. H. v. d. Berg, kapelaan
te Amsterdam (H. Will, binnen de V.); F.
J. J. Bollinger, kapelaan te Purmerend; L.
J. A. Boomgaard, kapelaan te 's-Graven-
hage (H. Will.); A. A. de Bot, kapelaan
te Delft (H. Hipp.); J. L. Bouman, profes
sor, Philosophicum te Warmond; dr. N.
Th. J, Greitemann, professor, Theologicum
te Warmond; G. Heemskerk, kapelaan
te 's-Gravenhage (H. Familie); Th. Lampe,
Rector te N o o r d w ij k e r h o u t (St.
Mariagesticht)F. H. M. Lohmann, kape
laan te Leiden (H Petrus); S. Mol,
kapelaan te Haarlem (H. Joseph); A. M.
Niekel, Rector te. Wassénaar (St. Jaco-
busstichting)C. Nysten, kapelaan te Bo-
venkarspel; C. Pouw, kapelaan te 's-Gra
venhage (H. Familie); A. L. J. van Rooyen,
kapelaan te Amsterdam' (H. Hart van
Jezus)W. H. Simons, "Conrector te Amster
dam (St. Hubertuskapel); J. Staadegaard,
kapelaan te Rotterdam (H. Franc. v. Ass.);
C J. -Westerkamp, kapelaar te Schiedam
(H. Hart van' Jezus); H. G. J. de Wijs,
kapelaan te 's-Gravenhage (H. Martha).
