STADS KERKNIEUWS NIEUWS AGENDA DINSDAG 27 DECEMBER 1938 DE LEIDSCHE COURANT EERSTE BLAD - PAG. 2 c Abonnementsprijs: voor Leiden 19 cent per week; 2.5J per kwartaal. Bij onze agenten '0 cent per week; f 2 60 per kwartaal Franco per post 2 95 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad 0.50 per kwartaal Losse nummers 5 cent, met geïll Zondagsblad 9 cent Advertentiën: 30 cent per regel Ingezonden mededeelingen dubbel tarief. Telefoontjes hoogstens 30 woorden, 50 cent per plaatsing, al léén Woensdag en Zaterdag. v BOE WORDT HET WEER? LICHTE TOT MATIGE DOOL Oe Bill seint: Verwachting: Voor de kuststrook: Lichte tot matige dooi, wisselende bewolking, geen neer- flag van beteekenis, matige, tijdelijk krach tige Noord-Westelijke wind. Voor het binnenland: Des nachts temperatuur om het vriespunt, overdag lichte tot matige dooi, wisselend be wolkt met plaatselijk nevel in üen nacht en den ochtend, geen neerslag van beteekenis, meest matige Noord-Wes telijke wind. Waarschuwingen voor het verkeer: Gewaarschuwd wordt tegen het gevaar van plaatselijk gladde wegen in het Zuid-Oosten des lands. Den Helder: licht bewolkt, N. W. matige wind, 4 gr. C. Vlissingen: betrokken, Z. Z. W. matige wind, 2 gr. C. Den Bilt, lichte motregen, Z. W. matige wind, 2 gr. C. Groningen, betrokken Z. Z. W. matige wind 5 gr. C. Maastricht: bevroren motregen, Z. W. matige wind, 0.5 gr. C. Het gebied van hoogen luchtdruk over Finland neemt thans snel af, onder invloed van een depressie, waarvan het centrum voor de Noorsche kust ligt, e waarvan een uitlooper nog ver naar het Zuiden reikt. Aan den achterkant van deze storing drin gen warmere Westelijke winden West-Eu ropa binnen, welke hedenmorgen de vorst uit onze omgeving verdreven. Ook in En geland steeg de temperatuur aanmerkelijk, de vorst is daar ook geheel verdwenen. In het Rhonedal, Zuid-Duitschland en plaatse lijk in Spanje komt nog strenge vorst voor. LUCHTTEMPERATUUR. 5.5 graad C. boven nul. LICHT OP VOOR FIETSERS eJL! Van Dinsdagnamiddag 16.22 uur tot Woensdagmorgen 7 40 uur. OPENBARE VERLICHTING BIJ BESCHERMING TEGEN LUCHT AANVALLEN De Minister van Binnenl. Zaken stelt op korten termijn een onderzoek in met be trekking tot het vraagstuk van het dooven van de openbare verlichting met het oog op de bescherming van de bevolking tegen luchtaanvallen. Hij overweegt daarbij het i/,elsel van absolute verduisterir c, zooó' dat noodig is, ter beoordeeling van een cen trale instantie. De geheele openbare ver lichting zal dan gedoofd moeten zijn. Ten einde een overzicht te verkrijgen van de verschillende getroffen maatregelen, is een onderzoek voorloopig in vragenden vorm in alle gemeenten ingesteld. DE PROVINCIALE VERDUISTERINGS OEFENING OP 19 JAN. A.S. Teneinde te bereiken, dat op 19 Jan. a.s. bij de te houden verduisteringsproef in Zuid-Holland, het afschermen van de lich ten van motorrijtuigen op uniforme wijze plaats vindt, is door den commissaris dei- Koningin alsnog bepaald, dat: a. bij auto's, welke hun stadslichten in de z.g. koplampen hebben, die koplampen die nen te worden afgeschermd; b. bij auto's, welke hun stadslichten niet in die lampen hebben, doch ze afzonderlijk bezitten, dienen ze op dezelfde wijze te worden afgeschermd, terwijl de komplam- pen geheel gedoofd moeten blijven; c. de roode achterlichten en de richting aanwijzers op dezelfde wyze moeten wor den afgeschermd, en d. de nummerbordverlichting kan blijven branden. DE „KERSTREDE" VAN Ir. J. W. ALBARDA. Overeenkomstig de traditie uit de da gen van wijlen mr. P. J. Troelstra heeft de federatie Amsterdam der S.D.A.P. ook dit jaar op den Eersten Kerstdag in de groote zaal van het concertgebouw een bijeenkomst belegd, waarin de voorzitter der sociaal-democratische Tweede Kamer fractie, ir. J. W. Albarda, een Kerstrede heeft gehouden. Ir. J. W. Albarda herinnerde aan het lot der honderdduizenden werkloozen in deze dagen van feile, nijpende winterkoude. Eerger nog, aldus vervolgde spr., zijn buiten onze landsgrenzen de honderddui zenden eraan toe, die om ras en geloof op beestachtige wijze vervolgd worden, ge marteld en uitgeschud. Spr. denkt aan het leed der vervolgde Jcden, maar ook aan de vervolgde geestverwanten, ook aan dr. Schuschnigg, aan ds. Niemöller, en zoo vele ongenoemden. Kan men in deze wereld nog gelooven aan het vrede op aarde vraagt spr. De hoop. die men een jaar geleden nog op ontspanning had, is vervlogen. Spr. herinnert aan Oostenrijk en Tsjecho-Slo- wakije, aan de conferentie van München, waar de oorlog niet werd afgewend, maar verschoven. De begeerten van het Derde Rijk zijn niet bevredigd, maar aangewak kerd. Het wil Memel en de 0?krame, en Italië, dat niet wil achterblijven, bedreigt Frankrijk en wil Tunis en Corsica. Vele ernstige menschen noemen het vroege voorjaar van 1939 als het tijdstip, waarop het oorlogsgeweld zal losbarsten. De fascistische staten voelen zich de sterksten en voor hen geldt slechts het recht van den sterkste. Zal de democratie opnieuw terugwijken en willig voldoen aan de eischen der fas cistische machthebbers? Geheel Europa zou dan aan hen wor den uitgeleverd. Daartegenover bestaat slechts één middel: samenwerking van alle staten, die hun vrijheid liefhebben, want vrijheidsliefde is een groote kracht. Terug keer naar de collectieve veiligheid is het gebed van dit gevaarlijk oogenblik. Wie collectieve veiligheid verlangt predikt geen oorlog, maar den vrede. Vredelie vendheid is een eigenschap der democra tische landen en is ook de volken der fas cistische regeeringen niet vreemd. Alleen de fascstische regeeringen zien in den oorlog een edel bedrijf. Het is kenmer kend. dat in Duitschland aan de predikan ten die vandaag voor den kansel preken, verboden is over de vrede te spreken. Slechts vrees voor hun eigen ondergang weerhoudt de fascistische regeeringen van oorlog. Groot zijn de spanningen in de fascistische landen. Men zou het Duitsche volk onrecht dc-en, door het in zijn geheel verantwoordelijk te stellen voor de schanddaden, tegen de Joden bedreven. Velen hebben het moeten aanzien met tra nen van machtelooze woede en schaamte. De zaak voor de vrede is in gevaar, maar zij is niet hopeloos. Door krachtig en moedig optreden kan zy gered worden. Een volk, dat zyn vrijheid wil bewaren, moet sterk zijn tegenover het buiten- landsch zoowel als tegenover het binnen- landsche gevaar. Als de heer Mussert de macht in handen kreeg, zou er weinig an ders gebeuren dan wanneer Hitier ons land veroverde, aan wien Mussert het wel spoedig zou uitleveren. Op de vraag, of ons land tegen het binnenlandsche fascisme is opgewassen, antwoordt spreker: ja, dubbel en dwars. (Applaus). Ondanks alle verdeeldheid wordt het ge heele Nederlandsche volk vereenigd door zijn ingeboren vrijheidszin. Toch wordt het nationaal-socialisme een gevaar door zijn geestelijke besmetting, waarmee het zwak ken en wanhopigen aantast. Het Derde Rijk werd uit massale werkloosheid gebo ren, Oostenrijk en Sudeten-Duitschland gingen er door verloren. Om deze werk loosheid te bestrijden, heeft de S.D.A.P. het plan van de arbeid ingediend, dat niet het gewenschte succes had. Na nog eenige politieke beschouwingen waarover wij in een artikeltje op de eerste pagina van dit nummer wat hebben gezegd besloot spr. zijn rede. N.S.B.-VOORSTEL INZAKE VERKEERSBELASTING Initiatief-ontwerp wordt als een leeg gebaar beschouwd Aan het Voorloopig Verslag der Tweede Kamer over het voorstel van wet van den heer De Marchant et d'Ansembourg c.s. tot vermindering en vereenvoudiging van de belasting op het motor-, rijtuig- en rijwiel- verkeer wordt het volgende ontleend: Het had sommige leden verheugt, dat uit het voorliggend initiatief-ontwerp blijkt, dat de Nationaal-Socialistische Kamerleden op actieve en constructieve wijze wilden gaan medewerken aan het huidige staatsbe stel. Intusschen betreurden deze leden, dat de voorstellers oij deze poging tot mede werking hun krachten beproeven op een vraagstuk, dat niet geschikt is om langs dezen weg van het parlementair initiatief te worden pgelost. De indiening van dit wersontwerp had zeer vele andere leden in het geheel niet verheugd. Naar hun meening is hier geen sprake van een poging tot actieve of constructieve medewerking. De voorstellers, hebben, al dus deze leden, een onjuist gebruik ge maakt van het recht van initiatief, dat slechts spaarzaam en dan met den grootsten ernst en werkelijkheidszin mag worden aangewend. Hier worde een belastingwijziging voor gesteld, waarvan het gevolg zal zijn, dat de baten voor de schatkist dalen van ongeveer 69 tot ongeveer 30 millioen gulden, zonder dat het verschil wordt overbrugd of ge dekt. Algemeen was men van meeing, dat de indiening van dit wetsontwerp beter ach terwege had kunnen blijven, omdat de re geering verlaging van de op het autoverkeer drukkende belastingen overweegt: verryin- dering, wellicht afschaffing van den grond slag motorrijtuigen in de personeele belas ting en van het compenseerend invoerrecht op benzine. Door het stelre1 van betaling naar gelang van verbruik, aldus zeer vele leden, wordt het bedrijfsverkeer zwaarder belast dan het luxe verkeer. Als een overwegend bezwaar tegen het voorgedragen belastingstelsel werd door deze leden nog aangevoerd, dat het vrijwel alles op één kaart zet. Een scherpe stijging van den benzineprijs zou zeer nadeelige gevolgen voor het wegverkeer hebben. Verscheidene leden verklaarden nog, dat wanneer zij met dit wetsontwerp niet konden instemmen, dit niet betee- kende, dat de bestaande belastingdruk op het motor- en rijwielverkeer hun in stemming had. Deze leden achtten het niet noodig, hierop thans dieper in te gaan, onder meer omdat een ministeri- eele commissie is benoemd om dit vraagstuk te onderzoeker.. VERZET TEGEN IR. MUSSERT Door verzet tot zuivering Opmerkend dat er de laatste jaren al heel wat ontevredenen en gedesillusion- neerden uit de N.S.B. zijn weggeloopen, deelt het Hbld. mee, dat haar een circulaire in handen is gekomen van een geheim co- comité dat zich „Door verzet tot zuivering" noemt, en dat wèl nationaal-socialistisch wil zijn, maar ongezouten bezwaren tegen den tegenwoordigen leider, ir. Mussert, op somt. SPORTSTICHTING „LEIDEN". Men verzoekt ons opname van het vol gende: In de December-vergadering van den Raad van Beheer van de Sportstichting, zyn verschillende mededeelingen gedaan, welke van belang zijn voor sportlievend Leiden. Niet alleen, dat in het afgeloopen jaar de velden regelmatig werden gebruikt, doch de wijze waarop het onderhoud werd uitgeoefend, was zoodanig, dat het meer intensieve gebruik geen schade deed. In tegendeel, de velden op den Zoeterwoud- sche Singel en achter „Pomona" zijn in be tere conditie dan ooit. Regelmatig bemes ten en bemaaien, instrooien van kuilen, nieuwe rijwielplaatsen, onderhoud van de opstallen, hebben aan het geheel een gced aanzien gegeven. Geconstateerd mag wor den, dat men gaarne op de velden, in het bijzonder het Zoeterwoudsche Singelveld, zijn wedstrijden speelt. De aanleg door U.VS. van eigen sportvelden heeft eenigs- zins verruiming van voetbalgelegenheid in Leiden gegeven. Deze verruiming zal na tuurlijk veel belangrijker worden, /.oodra de voetbalvelden nabij den Leidschen Hout zullen zijn aangelegd. De voorberei dende plannen en besprekingen daartoe hebben vanwege de Sportstichting gerui- men tijd geleden plaats gevonden en het overleg tusschen Gemeentewerken en de Heidemaatschappij is thans zoover gevor derd, dat binnen kcrten tijd met den daad- werkelijken aanleg zal worden begonnen. Intusschen is gereedgekomen het nieu we sportterrein, dat een onderdeel uit maakt van het militair oefenterrein aan den Haagweg. Ook hier zijn vele onder handelingen noodig geweest om dit te be reiken, doch hel resultaat lijkt goed. Voor Leiden zal dit veld een belangrijke aan winst beteekenen. In den loop van de maanden Januari en Februari zal de grond nog eenige nabe werking ondergaan en zullen de waterlei dingaansluiting en de afschering tusschen publiek en spelers worden aangebracht. Op 1 Maart a.s. zal dit veld in regelma tig gebruik kunnen worden genomen. Dit is trouwens hoog noodig in verband met de omstandigheid, dat de Provincie Zuid- Holland de gronden langs den Kanaalweg eenigen tijd geleden heeft verkocht en als gevolg daarvan de huur van het Kanaal- wegveld heeft opgezegd. Vermoedelijk zal althans voorloopig dit veld nog wel van maand tot maand door de Sportstich ting worden verhuurd, doch al te lang zal men hierop niet mogen rekenen. Alles by elkander redenen, die het drin gend noodzakelijk maken, dat de Leidsche Houtvelden zco spoedig mogelijk tot stand komen; daarnaar wordt dan ook ernstig gestreefd en het spreekt wel vanzelf, dat de Sportstichting niet nalaat hieraan hare aandacht te blijven besteden. De plannen zijn zoodanig, dat ook hier met stelligheid iets goeds mag worden verwacht. Het moet betreurd worden, dat de Ge meentelijke financiën niet in een zoodani- gen staat zijn, dat de Sportstichting over eenig geld kan beschikken om, zooals dat heet, de sport in Leiden te „stimuleeren" op andere meer indirecte wijze dan uit sluitend door een zoo zorgvuldig mogelijk beheer en exploitatie van de aan haar toe vertrouwde velden met toebehooren. Een sportfeest, demonstraties van ver schillende sportvereenigingen, wat aan moediging tol onderlinge wedstrijden, het zou alles nuttig zijn om in werkelijken zin de belangstelling in Leiden voor de sport wat op te voeren, doch vcor dit alles is behalve tijd en animo, in de eerste plaats wat extra geld noodig. Laten wij hopen, dat op den duur de Sportstichting daartoe nog eens in staat zal zijn! „Wij hebben schrijft het comité meer en meer de overtuiging, dat de N.S.B. onder deze leiding nimmer haar doel zal bereiken. Bewijzen van onkunde, van wan toestanden, ja, van ergerlijke misleidingen tegenover de leden zijn er in overvloed... De leider, zonder eenige politieke kennis, zonder eenigen vasten wil, wordt door per sonen geleid, die willens en wetens de ge zonde ontwikkeling van de idealen der Be weging verhinderenWij willen trach ten een zoodanige actie te voeren, dat ir. Mussert en zijn trawanten gedwongen zullen worden te verdwijnen, ook al zyn alle bezittingen der N.S.B. van Ir. Mussert persoonlijk". En dan volgen een aantal argumenten waarom het comité de namen van zijn le den nog niét wil noemen: vrees voor roye ment met „een lading modder achterna". Men wil in de partij blijven ten einde op het geschikte moment de leiding omver te werpen. BENOEMINGEN IN HET BISDOM HAARLEM. Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem heeft benoemd: tot Pastoor te Amsterdam (H. Willi- brordus buiten de Veste) den Weleerw. Heer Th. A. Vis; tot Pastoor te Schiedam (H. Hart) den 'Weleerw. Heer C. A. Ruigewaard; tot Pastoor te Schermerhorn den Wel eerw. Heer J. W. II. Schmidt, thans Kape laan te 's-Gravenhage (H. Jacobus). KERSTDRUKTE BIJ DE NED. SPOORWEGEN. Met de Kerstdagen is het bij de Spoor wegen niet bijzonder druk geweest .over het algemeen was het Zaterdag op het sta tion alhier en ook op de andere stations niet zoo druk als andere jaren. Zaterdag was de stagnatie in den treinenloop weer opgeheven, daar de wissels niet meer vast zaten en de treinen op tijd konden voorko men, ook deden zich geen moeilijkheden meer voor met de electrische treinen, ter wijl de vertraging van de buitenlandsche treinen belangrijk minder was, noewel deze neg met een half uur vertraging aan kwamen De treinen waren over het algemeen wel goed bezet en op de perrons alhier was het buitengewoon druk, maar de drukte was niet zoo groot als andere jaren, waardoor een aantal extra treinen werd opgeheven, een enkele maal heeft een extra trein ge- loopen in de avonduren, toen de drukte weer grooter werd. Gisteren, 2den Kerstdag, was de treinen loop ook goed, totdat gisteravond de jacht- sneeuw weer alles in de war stuurde, zoo dat men weer met groote vertragingen te kampen had, wat nog erger werd teen tus schen Amsterdam en Haarlem een electri sche trein defect raakte en niet meer ver der kon. Uit Haarlem werd direct een loco motief gezonden om den „gestranden" trein op te halen, maar deze kreeg toch een uur vertraging, welke vertraging tusschen HaarlemLeidenDen Haag niet meer opgeheven kon worden. Op de lijn Leiden Utrecht was het ook niet zóó druk als andere jaren en waren de meeste verster kingen van twee of drie rijtuigen niet noo dig. KERSTUITVOERING ST. PANCRAS KRUISVAART. Op 2den Kerstdag gaf de St. Pancras Kruisvaart een avonduitvoering in het h. K. Wees- en Oudeliedenbuis. Het programma begon met eenige Duit sche en Hollandsche kerstliederen. Frisch en stemmig klonken de heldere jongens stemmen door de zaal en ontroerd luister den allen toe. Hierna las de oud-baanderheer frater de Graaf O. Praem., een toepasselijk ver haal voor, waarin een edele kruisvaarder werd geschetst, die zijn leven gaf voor de bekeering van zijn ouders. Het hoogtepunt van den avond werd gevormd door een kerstspel, dat ons ver haalde van een b.inden verschopten her- oersjongen, die in den eersten Kerstnacht bij Jesus' kribbe hst gezicht terugvond. De vertolking hiervan door de Kruisvaar ders was uitstekend. Uitblinkers waren zeker de kleine Lamech en zijn barsche oom Samjard, maar ook de anderen waren meer dan vol- aoende. Het spel besloot niet een tableau, waarbij een oud kerstlied werd gezongen. Allen, zoowel kinderen als ouden van dagen, genoten ten zeerste van het gebo- dene en de leiding kon op een keurig ge slaagden avond terugzien. Ook dit jaar is het Kerstfeest op de ge bruikelijke wijze in de gestichten Ende geest, Rhijngeest en Voorgeest gevierd. Op den Eersten Kerstdag gaf het Personeel- muziekcorps „W.I.K." (Willen is Kunnen) onder leiding van broeder S. Simons en het Patiëntenzangkoor c-nder leiding van Zuster v. d. Voort en met pianobegelei ding van Zuster Willemstein in de met bloemen en kerstgroen versierde Centrale Ontspanningszaal een goed geslaagde Kerstfeestuitvoering. Op den Tweeden Kerstdag werd in de hal van het Sanatorium van Rhijngeest ook het Kerstfeest gevierd. Het Zusterzang- koor stond ondtr leiding van den heer Han LEIDEN. De avond-, nacht- en Zondagdienst der apotheken wordt van: Van Maandag 26 Dec. 2e Kerstdag ti t en met Vrijdag 30 Dec. a.s. nemen waar de apotheken: J. E. M. ten Dijk, Ha ven 18, tel. 85 en A. J. Donk, Doezastraat 31, tel. 1313. Voor Oegstgeest: Mej. J. Doedens, Wilhelminapark 8, tel. 274. Zirkzee met pianobegeleiding van mej. Rie Blok. Aan het slot heeft dr. A. W. Borger- hoff Mulder namens de patiënten woorden van dank gesproken tct allen, die hadden medegewerkt tot het welslagen van dit Kerstfeest. Des avonds gaf het Zusterkoor „Onder Ons", onder dezelfde leiding, in Endegeest wederom een Kerstfeestuitvoering. Hier aan verleenden medewerking de heer Han Zirkzee en hel Zusterkoor met aan den vleugel mej. Rie Blok en dr. Lindner, violoncel. Na de pauze werd opgevoerd het Kerstspal „In den menschen een wel behagen", hetgeen onder leiding stond van mevr. Stuurman. Dit Kerstspel werd onder stilte en met veel aandacht gadegeslagen. BOTSING TUSSCHEN TWEE STADS TRAMS. Nabij het wissel Pcsthof aan den Rijns- burgerweg zijn een tweetal stadstrams in botsing gekomen. Uit de richting Station kwam een tram, die bestuurd werd door den trambestuurder H. Uit de richting Oegstgeest naderde eveneens een stads tram, bestuurd door v. d. W. De oorzaak van de botsing lag hierin, dat de bestuur der H. met de tram was doorgereden in de richting Oegstgeest, toen de tram uit de richting Oegstgeest naderde, hetgeen is verboden. Een botsing bleef niet uit. De tram, die door H. werd bestuurd, is aan de achter zijde ernstig beschadigd en een gedeelte van de achterste treeplank werd afgere den. De passagiers kwamen allen met den schrik vrij. SLACHTOFFERS VAN DE GLADHEID. Zaterdagmiddag te half twee is de 56- jarige B. F H. K. uit de Billilonstraat met zijn rijwiel op den Maresingel geslipt. Hij bekwam een linkerdij beenbreuk en werd naar het Diaconessenhuis vervoerd. Zondagmiddag te 4 uur is de 11-jarige B. V. uit de Decimastraat op het ijs van den Heeresingel uitgegleden. Hij brak het linkeronderbeen en werd door den E.H.D. naar het Acad. Ziekenhuis vervoerd. AANBESTEDING. De directeur van Gemeentewerken heeft hedenmorgen in het openbaar aanbesteed het uitvoeren van slootdempings-, riolee- rings- en bestratingswerken voor den aan leg van straten ten noorden van de Tromp straat. Er waren 10 biljetten ingeleverd met de navolgende inschrijvingen: H. C. Heems kerk en W. Oudshoorn f 8276.N.V. Leidsche Zand- en Grintmij. v.-h. L. J. M. Samson f7700.— S. J. van der Ruit f7430.— G. van Eek, Zegveld f7272.—; Gebr. A en J. Schouls, Leiderdorp f7268; A. W. de Groot en Co. ƒ7227.—; L. P. v. d. Geer en A. Th. Stuifzand f 6950.P. J. en H. Visser, Wassenaar f 6490.G. van Halem en I. Doornik f 5760.C. God schalk f5560.—. Waar geen plaatsnaam is vermeld, is deze Leiden. De gunning werd aangehou den. LEIDSCHE UNIVERSITEIT. Benoeming privaat-docent Bij beschikking van den minister van Onderwijs, K. en W. is dr. D. L. Fried- mann alhier, tot wederipzeggens toegela ten als privaat-docent in de faculteit der letteren en wijsbegeerte aan de rijksuni versiteit te Leiden om onderwijs te ge ver. in het pali en de geschiedenis van het Boeddhisme.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 2