BINNENLAND
Nieuwe uitgaven
foecletjêancl
Vereen, v. Nat. Veiligheid
VOOR ONZE ZIEKEN.
ZATERDAG 24 DECEMBER 1938
DE LE1DS HE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 8
KERSTFEEST OP HET LOO
H.M. de Koningin heeft gisteravond op
het Paleis Het Loo Kerstfeest gevierd met
Haar personeel. De Koningin hield een
toespraak en reikte geschenken uit.
I
DE 10.000 VAN DE KONINGIN
Het bestuur van den Frieschen IJsbond
heeft het volgende telegram aan H.M. de
Koningin verzonden:
„Het bestuur van den Frieschen IJsbond
van den staatsraad i.b.d. Uwen commis
saris in Friesland, mr. P. A. V. baron van
Harinxma thoe Slooten mededeeling ont
vangen hebbend, dat het Uwe Majesteit
heeft behaagd den IJsbond voornoemd een
bedrag van 5 a 10.000 beschikbaar te
stellen ten behoeve van het doen vegen
en onderhouden van de ijs wegen in Fries
land, is vervuld van de allergrootste dank
baarheid jegens Uwe Majesteit voor deze
daad. Zijn dankbaarheid uitsprekend na
mens alle Friesche schaatsenrijders zoo
wel als van allen, die door deze zeer
echoone gift van Uwe Majesteit in staat
worden gesteld nuttig werk te verrichten
inplaats van hun tijd in ledigheid door te
brengen, verbindt het bestuur voornoemd
hier aan de uitdrukking van zijn gevoelens
van verknochtheid aan Uwe Majesteit en
Haar Huis".
NOG EEN KONINKLIJKE GIFT.
Van officieele zijde meldt men ons, dat
door H. M. de Koningin een gift van 5000
gulden is geschonken aan het hoofdkwar
tier van het Leger des Heils, welke uitslui
tend moet worden besteed aan dekking c.q.
kleeding van de meest behoeftige gezin
nen in ons land.
PLANNEN VOOR MILITAIR VLIEGVELD
BU KATWIJK?
Kamerlid Krijger vraagt minister zich nog
tot niets te binden
Het Tweede Kamerlid Krijger (C.H.)
heeft aan den minister van Defensie de
yolgende vragen gesteld:
Is de minister bereid mede te delen of
waar is, dat plannen in voorbereiding zijn
voor het aanleggen van een militair vlieg
veld in de omgeving van Katwijk, welke
plannen direct in verband zouden staan met
het voornemen van de regeering om Schip
hol in te richten tot centraal vliegveld?
Is de minister, gelet op de in de verga
dering van de Tweede Kamer van 20 Dec.
j.l. gehouden beraadslagingen, bereid voor
de uitvoering van het in de vorige vraag
bedoelde plan zich tot niets te binden, voor
dat de volksvertegenwoordiging van die
plannen kennis heeft kunnen nemen en
gelegenheid heeft gehad zich er over uit
te spreken, in verband met definitieve
plannen van de regeering ter oplossing van
het vliegveldvraagstuk voor de internatio
nale luchtvaart?
KRUISVAARDERS VAN ST. JAN
Koperen jubileum Broeder-overste v. d.
Corput
Vrijdag was het 12 y3 jaar geleden, dat
Broeder-overste C. J. M. v. d. Corput van
de Kruisvaarders van St. Jan benoemd
werd tot overste van het Moederhuis te
Rijswijk (Z.H.).
De Congregatie, die thans ruim 80 leden
telt, bestuurt de volgende huizen en in
richtingen: Huize „Ora et Labora", inter
naat voor jongens te Rijswijk; Kinderhuis
„Patrus Canisius" te Wateringen; Patro
naat „St. Jan" te Rotterdam; R.K. Jeugd-
werkloozenkamp „Ons Werkkamp" te
RuntenBrussum (Limburg); Benedictus
Labre-tehuis voor dakloozen te Utrecht;
Huize Padua te Rotterdam, terwijl ook een
Missie-statie in Curagao onder hare zor
gen is.
DE JOODSCHE VLUCHTELINGEN
Afzonderlijke registratie bij de
bevolkingsregisters
De minister van binnenlandsche zaken
heeft aan de gemeentebesturen een rond
schrijven gericht, waarin hij overwegende,
dat het wenschelijk is een algemeen gel
dende regeling te treffen, met betrekking
tot een nauwkeurige en centrale registratie
van alle na 1 Maart 1938 in Nederland ge
komen en hier te lande verblijvende Jood-
sche en andere zoogenaamde „niet-Arische"
vluchtelingen, bepaalt, dat de opneming in
de bevolkingsregisters van Nederland van
alle, na 1 Maart 1938 hier te lande binnen
gekomen, of binnenkomende en verblijven
de Joodsche en andere zoogenaamde „niet-
Arische" vluchtelingen, achterwege blijft
voor den duur van hun verblijf, althans
voor den tijd voorloopig van vijf jaren, te
rekenen van het tijdstip van hun aankomst
hier te lande af. Voor zoover de bovenbe
doelde personen, bereids in bevolkings
registers zijn opgenomen, moeten zij daar
van worden afgevoerd.
Gedurende een tijdvak van voorloopig
vijf jaren, te rekenen van 1 Maart 1938 af,
zullen bedoelde personen worden inge
schreven in een verblijfregister.
HET TERUGROEPEN DER DUITSCHE
MEISJES.
Démarché te Berlijn om aan officieele
onzekerheid een eind te maken?
Alhoewel het nu zeker is, dat vele Duit-
sche meisjes ons land zullen verlaten, heb
ben de Regeeringslnstanties nog steeds
geen officieele mededeeling van de Duit-
sche autoriteiten ontvangen. Integendeel
waar men ook informeerde, steeds is tot
nog toe de waarheid ontkend van de terug
roeping.
Het blijkt, dat men zulks ook kan doen
op grond hiervan, dat de meisjes niet steeds
een eigenlijk bevel krijgen om terug te
keeren, maar omdat de consulaten pressie
uitoefenen. Zoo wordt den meisjes mede
gedeeld, dat zjj zich naar Duitschland moe
ten begeven, opdat de autoriteiten ter
plaatse een onderzoek kunnen instellen
naar de afkomst der meisjes. Aan anderen
wordt medegedeeld, dat in Duitschland de
passen moeten worden herzien, hetgeen
vooral geldt voor die meisjes, die uit Oos
tenrijk en het Sudetenland afkomstig zijn.
In weer andere gevallen brengt men den
meisjes zeer duidelijk onder het oog, dat
hun hulp in Duitschland dringend ge-
wenscht is.
In al deze gevallen kan men dus moeilijk
spreken v^an een bevel om naar Duitschland
terug te keeren, doch wel wordt een zoo
danige dwang op de meisjes uitgeoefend,
dat deze moeilijk kunnen weigeren.
De onduidelijkheid van de situatie brengt
de Regeering in een moeilijk parket. Eener-
zijds toch kan zij geen enkelen maatregel
ti effen jegens de meisjes, wijl deze Duit-
sche onderdanen zijn, anderzijds kan geen
enkele andere voorziening worden ge
troffen, omdat de officieele zekerheid van
een massalen terugkeer niet is verkregen.
Naar verluidt overweegt de Regeering
dan ook een officieele démarche, door on
zen gezant te Berlijn te ondernemen; dit
niet als een soort protest, maar meer een
stap met informatorisch karakter.
Een besluit in dien zin is nog niet ge
vallen, maar sinds eenige dagen plegen
de departementen overleg met elkaar.
AFSCHAFFING PRIJSVERSCHIL BIJ
INVOER VAN BRUINE BOONEN.
Naar wij van bevoegde zijde vernemen
heeft de Minister van Economische zaken
besloten, met ingang van Dinsdag 27 De
cember a.s. het prijsverschil bij invoer van
bruine boonen voor menschelijke con
sumptie af te schaffen, in verband met de
omstandigheid, dat o.m. ten gevolge van
de geringe opbrengst van den binnenland-
schen oogst de prijs der bruine boonen voor
consumptie hoog is.
Hoewel de buitenlandsche boonen dus
niet meer met een heffing van 2.50 per
100 K.G. zijn belast, is het onwaarschijn
lijk, dat de prijs hier te lande veel zal da
len, d^ar de oogst ook elders gering is.
DE WERKLOOSHEID,
Nog steeds het laagste percentage
sinds 19-32.
De directeur van den rijksdienst der
werkloosheidsverzekering en arbeidsbe
middeling deelt mede. dat blijkens door
het centraal bureau voor de statistiek ver
strekte voorloopige gegevens in de week
van 5 tot en met 10 December 1938 bij ge
subsidieerde vereenigingen met werkloo-
zenkas waren aangesloten 568.669 personen
(onder wie 74.863 landarbeiders).
Van de 493.806 verzekerden, buiten de
landarbeiders, was het werkloosheidsoer-
centage 25.2 (in de vorige verslagweek, 21
t/m. 26 November, was dit percentage
23.9).
Voor de 568.669 verzekerden, met inbe
grip van de landarbeiders, was het werk
loosheidspercentage 24.9.
In de overeenkomstige verslagweek van
December was het werkloosheidspercen
tage voor alle verzekerden in de laatste
jaren als volgt (tusschen haakjes zijn ver
meld de percentages, indien de landarbei
ders buiten beschouwing worden gelaten):
1932 30.7 (30.7). 1933 25.2 (32.1), 1934
30.4 (30.6), 1935 34.0 (34.2), 1936 31.7
(31.6), 1937 28.3 (28.8), 1938 24.9 (25.2).
Zooals men ziet verschilt dat percentage
nog aanmerkelijk van dat van begin Dec.
1937 n.L 28.3
Op 10 December waren bij de organen
der openbare arbeidsbemiddeling inge
schreven 390.831 werkzoekenden, van wie
372.309 werkloos waren (n.l. 357.590 man
nen en 14.719 vrouwen).
Blijkens mededeeling van het Werk
fonds waren op 24 November 12.831 arbei
ders direct en indirect werkzaam by wer
ken, die met behulp van dit fonds worden
uitgevoerd. Voorts waren, ruw geraamd,
800 arbeiders werkzaam in fabrieken, enz.
voor de levering van materialen e.d., als
gevolg van de financiering der bijkomen
de kosten uit het werkfonds voor werk-
verschaffingswerken.
STERFTE MOND- EN KLAUWZEER.
Het aantal sterfgevallen tengevolge van
mond- en klauwzeer heeft in de week 11
to' en met 17 December bedragen 25 run
deren, 40 kalveren en 6 varkens en big
gen, 386 schapen en 85 geiten.
ABRAI f AM KUYPER.
Proefschrift fvan dr. P. KasteeL
Aan de faculte'l der politieke en sociale
wetenschappen i Leuven promoveerde
gisteren de heer P. Kasteel, parlementair
iedacteur van De IMaasbode" op een proef
schrift, gewijd ar li de figuur van wijlen
dr. Abraham Ku; ner een proefschrift,
waar de harde ar. j:id en de naarstige stu
die van verscheic |:ne jaren in verwerkt
liggen, en dat zij V bijzondere beteekenis
ontleent aan de ve te tot dusverre nog niet
uitgegeven brieven van en aan Kuyper,
die het in zijn bij4a 350 forsche pagina's
publiceert.
De heer Kasteel heeft tot het verkrijgen
van deze brieven drie archieven door-
vorscht: het Kuyper-archief, berustend in
het Kuyper-huis te Den Haag, het de Sa-
vornin-Lohman-archief, berustend in het
Algemeen Rijksarchief en de nalatenschap
van dr. Nolens, toebehoorend aan Staats
raad Aalberse. Uit deee brieven rijst voor
al een duidelijker beeld, dan tot dusverre
te verkrijgen was, van de verhouding tus
schen Kuyper en de Savornin Lohman,
waaraan een belangrijk deel der dissertatie,
die Kuyper eerst als kerkelijk en daarna
als staatkundige figuur beschouwt, en die
wellicht later wordt aangevuld met een
vérhandeling over Kuyper als cultureele
figuur, is gewijd.
Ter motiveering van zijn keuze wijst de
heer Kasteel in den aanvang van zijn werk
op de beteekenis van Kuyper wiens
sterke leven een periode omspande van
diep-ingrijpende veranderingen, waaraan
hij zelf mede aandeel nam.
Van Nederlandsche zijde waren bij de
iromotie o.m. aanwezig Z. Exc. mr. C.
Goseling, minister van justitie, mr. J. R.
M. van Angeren, secretaris-generaal van
het departement van justitie, de dochter
en de twee zoons van Abraham Kuyper,
mej. C. E. M. Kuyper te 's-Gravenhage,
dr. Abraham Kuyper Jr., gereformeerd-
predikant te Rotterdam en prof. dr. H. H.
Kuyper, hoogleeraar te Amsterdam.
Nog werd van Nederlandsche zijde de
promotie bijgewoond door mr. J. Winter-
mans, waarnemend directeur-generaal van
den landbouw, ir. Thünissen uit Den
Haag, oud-burgemeester Peters, prof. dr.
Bellon van de R. K. Universiteit te Nij
megen, J. Maaskant, gereformeerd-predi
kant te Brussel en den Benedictijner pater
Caron.
Onder leiding van den vice-rector der
Leuvensche Alma Mater, mgr. dr. van
Wayenbergh, werd de promotie bijgewoond
door een tiental professoren der rijksuni
versiteit en der politieke en sociale hooge-
school van de Leuvensche universiteit met
den promotor aan het hoofd prof. dr. Fer-
nand van Goethem.
Prof. Van Goethem opende de promotie
zitting met heel speciaal Minister Gose
ling welkom te heeten. Het is geen banaal
feit, aldus spr., een lid der Nederlandsche
regeering in volle parlementaire zitting,
naar Leuven te zien komen om er een pro
motie bij te wonen. Die waardeering van
de activiteit van den geest is hartverhef
fend.
Spr. begroet ook de aanwezige familie
leden van Abraham Kuyper. In deze nui-
versiteit, die alleen de waarheid dient,
wordt in dezen waarheidlievenden geest
de nagedachtenis van een groot Nederlan
der geëerd. De figuur van Kuyper verheft
zich boven dit proefschrift. Het hem ver
leende eeredoctoraat van Leuven wordt
als het ware door de promotie van heden
voortgezet. Kuyper heeft de toenadering
tusschen Noord en Zuid bevorderd. Hij
was wellicht de grootste staatsman der
laatste 50 jaren, in elk geval een figuur
van bijzondere beteekenis *>p religieus,
cultureel, Nederlandsch-nationaal en in
ternationaal gebied.
BEVROREN AUTORUITEN
Een actueel gevaar
Naar uit bij den A.N.W.B. binnengeko
men berichten is gebleken, zijn verschillen
de aanrijdingen van de laatste dagen te wij
ten geweest aan bevroren autoruiten, waar
door de bestuurders geen voldoende uit
zicht meer hadden.
Daar dit euvel bij de heerschende koude
algemeen optreedt, bij auto's die niet van
een speciale verwarmingsinstallatie zijn
voorzien, wijst de A.N.W.B. op het vol
gende:
Het bevriezen van de voorruit kan wor
den voorkomen door tusschen het torpedo-
front en den achtergrond van de motorkap
kurkjes te leggenr zoodat een kleine spleet
ontstaat, waardoor de langs den motor
strijkende verwarmde lucht tegen de voor
ruit komt en deze ontdooid houdt.
Om te voorkomen dat de zijruiten
bevriezen en de A.N.W.B. wijst er op
dat dit uit veiligheidsoogpunt absoluut
noodzakelijk is wrijve men deze aan
de binnenzijde met een met glycerine
bevochtigd doekje in. Hetzelfde geldt
voor de achterruit.
Indien men deze raadgevingen opvolgt,
rydt men, wat het uitzicht betreft, ook in
dit winterweer veilig.
BIGGENMERKEN.
Van 5 tot 12 December 1938 zijn aange
bracht 41.353 (v.j. 34 253) biggenmerken.
Van de toekenning 1938 zijn tot 10 De
cember 1.1. gebruikt 1.993.995 merken,
tegenover 1.746.097 merken van de toeken
ning 1937 op het overeenkomstige tijdstip
van het vorige jaar.
Van 1 Januari tot genoemden datum zijn
in totaal 2.256.724 (v.j. 1.896.236) biggen
gemerkt.
DOODT PLUIMVEE EN ANDERE
KLEINE DIEREN NIET NOODELOOS
PIJNLIJK
De Ned. Ver. tot bescherming van dieren
verzoekt opname van het volgende:
De Ned. Ver. tot bescherming van dieren
roept de medewerking in van het publiek
om het slachten van klein wild, konijnen en
gevogelte, zooveel mogelijk op vakkundige
wijze te doen of te laten doen.
Gevogelte waarvan de kopvorm het toe
laat, bedwelme men door een krachtigen
slag met een houten hamer op den door een
tafel gesteunden kop en snij de pas daarna
dit lichaamsdeel af
Konijnen houde men in de lendenen vast,
zoodat de kop naar beneden hangt en geve
dan met een stevig stuk hout een krach
tigen verticalen slag op het achterhoofd
achter de ooren.
Kreeften, krabben en garnalen dompele
men onder in zout water, tot ze levenloos
zijn.
Uitgaven G. B. van Goor Zonen's
Uitg. Mij. N.V.
Daantje helpt een handje, door
Leonard Roggeveen.
Hei is Daantje, het blijft Daantje. Men
roept om Daantje! Hier is Daantje No. 6
en weer even boeiend, leuk, geestig en
frisch als de vorige deeltjes. Wanneer
komt No. 7.
De dwaas van Heideloo, door Jan
Bouber.
Drie geslaagden voor de 3-jarige H.B.S.
gaan kampeeren en wel in Heideloo, Waar
om juist daar vernemen we ook. Ze ma
ken kennis met Herr Schnitter, die zich
ontpopt als inspecteur van politie, die op
zoek is naar „de zoogenaamde gek", die in
zijn huisje op de hei een middel zoekt, dat
een verschrikkelijke uitwerking moet
hebben. Meer vertel ik er niet van. Iedere
jongen moet dit lezen,
Met dikke Gijs over den Equator,
door Marcel J. A. Artz.
Wie in: „Hoe dikke Gijs in de cockpit
verzeilde" gesmuld heeft aan die avontu
ren, kan nu zijn hart ophalen aan een dito
verhaal met dezelfde personen aan boord
en even boeiend verteld als 't andere.
We genieten mee tot eindelijk de kist
neerstrijkt te Wadelai om gerepareerd te
worden en Gijs de gelegenheid te geven
weer op te knappen. Wie beide deelen van
dezen schrijver nog niet op de boeken
plank heeft staan, bestelle ze. Men zal er
geen spijt van hebben. Wat is actueeler
dan avonturen te beleven in de lucht en
vreemde landen? Gebonden 2.50.
Als de grimmige Noord-Ooster
waait, door T. GeertsmaAllema.
Dit werk is een aaneenschakeling van
kleinere en grootere belevenissen van al
len, die op de Warnse de groote Frie
sche boerderij van Boer Haisma verblij
ven. Aan 't hoofd vinden we: Oude Be
rend, die er 60 jaar als knecht diende, en
nog altijd zijn bedstede houdt in den stal-
wand; Beppe, de 91-jarige boerinne; boer
Haisma en zijn vrouw; Marten, de nog
schoolgaande zoor: Groote Tjeerd en Wie-
be, een prachtkerel als een boom; Marijke,
het dochtertje des huizes en Afke, de
werkster, wier man ziek en en door de boe
rinne goed wordt verzorgd en die allen
krijgen een beurt en zoo zien we ze voor
ons als ten voeten uitgeteekend op het
doek onzer verbeelding.
We hoorën ze als de storm nadert en de
grimmige Noord-Ooster waait over de
naakte velden; we hooren ze op de ijsbaan
en bij gelegenheid van Sint Nicolaas, Oud
en Nieuwjaar en zelfs tot de lente nadert
en „men haast anders wordt, zooals Beppe
zegt of zooals Berend zou zeggen en dat
komt van de verandering van 't bloed wat
iedereen krijgt in den opgaanden tijd".
Een eenvoudig, mooi en goed boek voor
de groot en en grooteren. Geb. 2.
J. G. T.
Het geheim van de Zesde, door Ina
Bloemhof. Uitgave van N.V. De
Spaarnestad, Haarlem.
Dit Is nu een geheim, waar we dadelijk
ifizijn. Van de eerste bladzijde af, waar we
kennis maken met den geest van de zeven-
oe en zesde klasse met haar „geheimpjes
er. d'r airs" en met de zuster met de door
dringende oogen, die gezag inboezemen en
met haar roode plekjes op iedere wang,
tot de laatste bladzijde toe, waarin de
pater Missionaris een belangrijke rol speelt
en Zuster Anselma een „lang zal zij leven"
in ontvangst had te nemen, pakt dit ver
haal, dat ik onvoorwaardelijk wanft kan
aanbevelen voor alle meisjes boven de 12
jaar. Het is inderdaad een mooi boek.
Als scheepsjongen naar Australië,
door Ton Brown. Uitgave N.V.
De Spaarnestad, Haarlem.
Paul Rovers is van school; zoekt werk
om mee te kunnen, maar het lukt niet. En
r.u? Het hart van Paul trekt naar zee. Al
slenterende langs de kade wordt ie opge
merkt door bootsman Brouwers en toen?
Wat daaruit volgt, begrijpt iedereen. Als
scheepsjongen gaat ie mee op „De Mar-
garetha Hij beleeft heel wat avonturen
en die avonturen moet iedere jongen lezen.
Hij zal ze net als ik mooi vinden. Dit
is de beste aanbeveling voor dit boek.
J. G. J.
Nieuwe avonturen van Bolke, door
A. D. Hildebrand. Uitgave van
H. Meulenhof, Amsterdam.
De geschiedenis van Bolke wordt voort
gezet. Nu gaat ie op een wagentje van,
60 c.m. breed en lang met twee wielen
er onder en een paal om te trekken verder
raar Duitschland, naar het Zwarte Woud,
maar het geheim, waar de beren wonen,
wordt nog niet opgelost. Op eenvoudige,
smakelijke manier worden al die avon
tuurtjes, beleefd door Bolke en Boltje en
ae anderen, verteld. Onze kinderen tot
1011 jaar zullen dit verhaaltje even mooi
vinden als de vorige deeltjes.
J. G. J.
Steunt Luchtverdedigingsfonds!
Postgiro Den Haag
S8T17T
ten name
Wij weten. dat ,De Leidsche Courant" in zeer vel© gezinnen
een gewaardeerde huisvriend is, dien men ongaarne zou missen.
En toch kunnen omstandigheden zich voordoen, dat men dezen
huisvriend hoe ongaarne ook, moet missen. Wij bedoelen het
geval, dat een der volwassen huisgenooten in een ziekenhuis
wordt verpleegd en het bezwaariijk ls, hem eiken dag „De Leidsche
Courant" van den vorigen dag te bezorgen.
Om aan dit bezwaar tegemoet te komen zijn wij bereid, aan
abonné's op „De Leidsche Courant" ot aan volwassen familieleden,
huisgenooten van abonné's, die in een dekenhuis (niet sanato
rium) worden veroleead, lederen dag een ex' molaar van ons blad
te doen toekomen zoolang zij als patiënt zijn opgenomen.
Om dit mogelijk te maken, dienen de abonné's, die van deze
gelegenheid gebruik willen maken, ons schriftelijk op te geven: den
naam van oen patiënt en van het ziekenhuis, nummer of naam
van de zaal of kamer, alsmede den vermoedelijken duur van de
verpleging.
Aan deze bezorging zijn voor onze abonné's geen extra
kosten verbonden.
Wij wachten aan ons kantoor gaarne schriftelijke aanvragen in.
DE DIRECTIE.
N.V. De Leidsche Courant
