DE GEBOORTE
VAN DE LIEFDE
Aantal vluchtelin
gen 7000.
ZATERDAG 24 DECEMBER 1938 30ste Jaargang No. 9218
3)e GciciK^Soii^aAit
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN - ,™T,r
Toen de herders het Kind gevonden had
den, zijn ze lang onder het lage gewelf van
aen stal gebleven, omdat ze hun oogen en
hun hart niet verzadigen konden aan die
Onschuld en die Teederheid. Maar omdat
de schaapjes reeds te lang alleen waren,
anoesten ze ten slotte wel terugkeeren
naar de oude bouwval, waar de kudde
samendrumde achter de resten van een
verbrokkelde muur. Over de aarde hing
roerloos nog steeds de inmense stilte,
waarin net Ongeschapen Woord was neer
gedaald, aan den hemel trilden de duizen
den van sterren, een leger oogen, die in
ontzagvol verbazen naar de geheiligde
aarde schouwden. Van ergens heel ver weg
klonk blij en zuiver het simpel liedje van
een herdersfluit,, de open klanken spron
gen op in den nacht als kinderlijke ver-
rukkingskreten. Dan was het weer stil en
de herders trokken zwijgend verder tot
waar de schaapjes wachtten. Het smeu
lend houtvuur werd opgerakeld, gouden
sterretjes schoten pijlsnel omhoog en ver
dwenen in de duisternis van den nacht.
Daar zaten zij nu rond het vuurtje, dat
•knetterde en vonkte: neergedoken in de
ruime, wollen mantels, half geleund op
den gekromden herdersstaf. Ze waren met
vieren. De oude Simon ben Jasub, een
prachtige grijsaard, dien men wel voor een
koning of een profeet kon houden, Aser
iben Joachim, de droomer, die overal
mysteries peilde, Josef ben Kaath, een
struische gebruinde figuur, met een rustig,
nobel profiel, en Jakob ben Jesraïm, nog
Ibüna een knaap, met donkere, fonkelende
oogen, rank en schoon als de lente. Ze
hadden er al een tijdlang gezeten, maar
Ihet bleef stil, want iedere ziel moest nog
eens alles herdroomen, wat dezen won
derlijken nacht onvergetelijk maakte.
Het was de jonge Jakob, die het eerst de
stilte verbrak. Alsof hij doorging op een
onhoorbaar gesprek der zielen, zei hij, bijna
fluisterend: „Nooit heb ik zoo'n wonder
schoon kindje gezien",
„Neen, vervolgde Jesef ben Kaath, er
Is in heel de wereld zulk een kind niet te
vinden. Zag je zijn oogjes? Het waren de
oogjes van een kindje en toch waren ze
anders. Ze keken je aan, of ze je begre
pen".
„Ja, sprak Aser ben Joachim, nu geloof
ik, dat ik weet, wat het bijzondere aan dit
kindje was. Het had een gezicht". Hij was
even stil, maar ging dan weer verder:
„Zulke kindertjes hebben anders nog geen
gezicht. Ze hebben oogjes en een neusje
en een mondje, maar je kunt haast niet
zeggen, dat er iets uit spreekt. Het gezicht
moet nog komen, het komt pas met het
begrijpen. Maar als je in de oogjes van dit
kindje zag, had je het gevoel, of je tot op
den bodem van je ziel werd gekeken".
„Wonderiijk", zei Jakob weer, „hoe is
het mogelijk, hoe zou een kindje iets kun
nen begrijpen?"
„Vraag liever", zei Jozef, „wie dat kind
je is?"
„Wie dat kindje is?", hernam Jakob,
maar de engel heeft het toch gezegd? Nooit
zal ik het kunnen vergeten: Heden is U in
de stad van David een Verlosser geboren,
Christus de Heer".
„Christus de Heer", sprak Aser pein
zend, „wat weten wij eigenlijk van den
Christus af? Dat hij de Zoon van David is,
ja, en dat hij in Bethlehem moest geboren
worden En dat hij een groot koning zal
zijn, die het koninkrijk van Israël her
stellen moet. Maar wie hij verder zijn zal?"
„Het koninkrijk van Israël gaat komen",
sprak Jakob vol vuur, „wij zullen het nog
heieven, nietwaar, dan worden de Ro
meinen verslagen en teruggedreven en Is
raël zal heerschen van zee tot zee. En wy
worden de koningen van de woestijn".
„Wat praat je weer net als een kind",
sprak Josef ben Kaath".
„Denk je dan, jongen, dat het geluk be
staat in koning të zijn?"
Niemand zag, hoe het gezicht van den
jongen nerder plotseling overtogen werd
met een vlammende blos. Rustig ging Josef
verder „Het geluk ligt immers niet in een
EEN PASTORALE
naam of in het bezit van schapen. Het
geluk ligt hier" en hij wees op zijn hart
Het was weer een poosje stil, het leek
alsof iedere ziel door dat laatste woord
geraakt was in zijn fijnste snaar en gons
de van een verborgen muziek. Jakob ver
brak de stilte weer.
„De profeten hebben toch steeds van
een koninkrijü gesproken", zei hij, een
beetje koppig. „De dag van Jahwe zal
heerlijk zijn".
„Zeker, zei Aser droomerig, een konink
rijk. Maar ook een koninkrijk kan vele
vormen nebben. Ik stel mij het koninkrijk
van den Christus voor ais een koninkrijk
van vreae. Het zwaard wordt omgesmeed
in een ploeg, het lammetje zal spelen in
het hol van den leeuw".
De oude Simon had nog steeds gezwe
gen, maar toen hij met een gebaar te ken
nen gaf, dat hij zou gaan spreken, keken
zijn drie gezehen hem vol verwachting
aan.
„Broeders", sprak hij, en er trilde een
vreemde ontroering in zijn stem, „het is
wonderlijk, maar sinds wij bij de kribbe
geweest zijn, moet ik voortdurend aan een
woord van Isaïas denken. Weet ge niet,
aat hij van den Christus gezegd heeft, dat
hij genoemd zal worden de Wonderbare,
God, de Sterke, de Heerscher, Vorst van
den Vrede? Het kindje in de kribbe, dat
is de Wonderbare, dat kindje in de kribbe
dat is de geheimzinnige Sterke, dat is de
Heerscher, de Vorst van den Vréde. Maar
ook, Broeders, eh hij huiverde'en'tra-
ren liepen langs zijn sneeuwwitte baard
dat Kindje in de kribbe, dat is God
zelf. Jan we is een kindje geworden, een
m enschenkind".
„Oh", het was de kreet, die aan de drie
gelijkelijk ontsnapte. Het was of de heme
len weer open gingen en een nieuwe, brui-
schende muziek de aarde vervulde.
„Jahwe is een Kindje geworden", ging
Simon zachtjes verder, „en ik heb mij af
gevraagd, wie zijt ge dan toch? Waar is
Lw kracht, o Sterke, waar is Uw rijk, o
Heerscher, Vredevorst. En diep in mijn
ziel, broeders, heb ik het antwoord ge
hoord. Ik ben, zegt Ly, de Liefde. Mijn
.tracht is de kracht van de Liefde, mijn
rijk is het rijk Van de Liefde en van den
Vrede. Mijn rijk is een rijk van zielen.
Broeders, wij hebben allen wel ooit eens
iets van de Liefde afgeweten, maar dezen
nacht is de Liefde zelf geboren als een der
onzen. Het rijs van de Liefde gaat komen.
Dezen n<acht heeft de Liefde zelf ons diep
in de zielen geschouwd".
Een stilte, niemand durft te spreken, de
zielen zijn vol van geluk.
„De Liefde is een der onzen geworden",
ging Simon verder. „Hij komt ons leeren,
wat Liefde is. Dit is het wonder van dezen
nacht. De Liefde wil in onze harten zelf
geboren worden, zoo wil Hij heerschen tol
aan de grenzen der aarde Dit is zijn heer
lijkheid en zijn macht, dat Hij alle mei
schen verleidt, om lief te hebben".
„Denk niet, broeders, ging de oude wijze
verder, dat deze Liefde enkel genot be
teeken t. Waarachtige Liefde beteekent
offer en lijden, Liefde beteekent zichzelf
vergeten. Wie zichzelf vergeet zal de
Liefde vinden. En de Liefde is God".
Weer valt een stilte in, Aser is onhoor
baar opgestaan, hij moet voor de schaap
jes gaan zorgen, het eerste schemeren is
reeds verschenen. En hij moet weg hier,
hy kan de aanwezigheid van anderen niet
meer verdragen. Hij dwaalt de velden over,
peinzend, met gebogen hoofd Soms wil hij
zingen, hij zou het uit willen schreeuwen.
Duizelend van geluk blijft hij staan. Een
ster verschiet, zij trekt een lichtende
streep over den hemel en verdwijnt. Aser
ziet het en ziet het niet. Hij legt het hoofd
in zijn nanden en laat zijn tranen stroo-
n en. Uit den a!fgrond van zijn ziel ruischt
het overweldigende lied: „De Liefde is
in mijn nart geboren".
Kerstmis 1938.
Dr. HENRI VAN ROOIJEN
Kruisheer.
V Dc tegenstellingen op
Kerstmis
Als alle menschen Kerstmis zouden vie
ren zou de vrede er z ij n.
Kerstmis vieren, niet alléén in uiterlijk
heden, gedragen door slechts een klein
beetje innerlijkheid, niet slechts in alles
zins gepaste en ook gewenschte lieflijkheid
en teerheid van Kerstliederen en huiselijke
gezelligheid, maar echt, diep en innig:
Kerstmis vieren als alle men
schen dat doen, dan zou de vrede er z jj n!
In de Kerstmis-aflevering van „De Ge
meenschap" schrijft Anton van Duinker
ken:
„Wat ons van elkaar scheidt, verliest
in den Kerstnacht zijn beteekenis. De
tegenstellingen worden verzoend. Ne
ger en Chinees, Franschman en Duit-
scher, rijkaard en arme knielen bij
hetzelfde mysterie overrompeld neder.
Er is „vrede op aarde voor de men
schen, die van goeden wil zijn." Kerst
mis, het feest, dat nacht en dag, hemel
en aarde, maagdelijkheid en moeder
schap, Godheid en menschheid ver
zoent, is het feest der opgeloste tegen
stellingen."
Wat ons van elkaar scheidt, verliest in
den Kerstnacht zijn beteekenis.
En de werkelijkheid van den Kerstnacht
de geboorte van aller menschen Verlos
ser is en blijft de werkelijkheid van
it deren dag in héél het jaar....
Wat ons van elkaar scheidt, verliest in
den Kerstnacht zijn beteekenis.
Maar dat verliest dan óók zijn beteeke-
nii op iederen dag van het geheele jaar..
Als deze gedachte door ons wordt vast
geklemd in onzen geest, in verstand en-
hart, dan ja dan b 1 ij v e n er scheidin
gen en verschillen, tegenstellingen
maar dan heeft dat alles weinig betee
kenis meer, dan is dat alles geen oorzaak
meer van twist en tweedracht en afgunst
en nijd, dan zal er zijn onder ons gelijkheid
en broederschap en vrede-lievendheid en
v/are vrede.
Och, waren alle mensch, waren wij allen
wijs, om zóó Kerstmis te vieren, vruchten
van die viering genietend alle dagen, die
nog komen
De Postzegels voor
het kind.
Tentoonstelling in het postmuseum te
's Gravenhage
De officieele beschrijvingen van alle
Nederlandsche postzegels liggen ter
raadpleging
Nu door de uitgifte van deze maand weer
sterk de aandacht is gevallen op onze post
zegels, heeft het postmeuseum aanleiding
gevonden om een tentoonstelling te wijden
aan de weldadigheidspostzegels voor het
kind.
Er zijn wellicht geen postzegels, die zoo
kritisch worden bekeken, als juist deze.
Komt dit door het liefdadige doel dat wordt
beoogd en dat doet verlangen naar een
afbeelding die „er in gaat"? Is de oorzaak
te vinden in het regelmatig terugkeeren de
zer uitgiften, zoodat zij speciaal verzameld
en daardoor als aaneengesloten reeks beke
ken en onderling vergeleken worden? Hoe
het ook zij, de belangstelling is er, ook bij
niet-verzamelaars.
Bij het overzien van de complete reeks
origineele ontwerpen valt terstond op, hoe
hier een zoeken is en een verscheidenheid
van opvatting, veel sterker dan bij dc beel
teniszegels, die eveneens telkenjare ver
schijnen.
Er zijn een paar series, die van het .floel
der uitgifte niet spreken. Op zichzelf zijn
de decoratieve provincie-wapens van Mol-
kenboer (1925, 1926, 1927) en de schilder
achtige portretkoppen van Sluyters (1928)
zeer interessant. Ook de uitvoering van
deze zegels verdient de aandacht.
Al spoedig is komen vast te staan, dat de
voorstelling moet herinneren aan het kind.
Hiermede blijkt de grens echter nog wijd
genoeg getrokken. Op de meest aangrijpen
de en directe wijze wordt het doel der uit
gifte verbeeld door foto's van gebrekkige
kinderen (Kiljan 1931). In veel verzachten
vorm wordt hetzelfde beoogd door het vra
gende meisje van A. van Dobbenburgh
(1934), waarvan een origneele lithografie
aanwezig is. Voorts zijn er de aan het
Kerstfeest ontleende motieven, die een
stemming van mildheid moeten wakker
roepen (1930, 1931). Men kan het ook in
een geheel andere richting zoeken, en wel
door de blijheid der jeugd weer te geven,
in 1937 geschiedde dit door een kwajon
gensportret naar een oud schilderij. De
„vertaling" van deze beeltenis voor den
postzegel geschiedde op bijzondere knappe
w:jze. Men kan zich hiervan overtuigen
door de schildering van Pyke Koel met
ecu foto van het origineel te vergelijken
en vervolgens na te gaan welk een voor
treffelijke verkleining is verkregen. Dit
ontwerp had een groot succes en niets zou
gemakkelijker zijn dan een voortzetting in
dezen trant Immers liggen in onze oude
kunst de motieven voor het grijpen. Zoo is
reeds veel vroeger gewezen op de jongens
figuurtjes in de etsen van Ostade* getee-
kend terwijl zij vol aandacht, met hun
speeltuig in de hand, staan te kijken naar
een straatkoopman of een visschertje. Doch
ongetwijfeld worden wij meer verrijkt, in
dien wij een nieuw ontwerp, uit onze eigen
tijd ontvangen. En zoo sluit zich ons jong
ste zegel eer aan bij de origineele ontwer
pen, welke de blijde sfeer eener prille
jeugd verbeelden. Ook dit zou men op rea
listische wijze kunnen doen. Men lette
slechts op het niet uitgevoerde ontwerp:
kind op een hobbelpaard, een voorstelling
waar men de kinderkamer uit ruikt.
Voor de officieele beschrijvingen van
deze zegels kan men een op het museum
bewerkte verzameling Nederland raadple
gen, welke mede is uitgesteld. De verzame
laars vinden hierin voorbeelden voor een
juiste bewerking van hun albumbladen.
Ook voor jeugdige verzamelaars is het een
zeer interessante en leerzame collectie. Het
is de bedoeling dat zij, ter raadpleging,
steeds tentoongesteld zal blijven.
De tentoonstelling is tot eind Januari te
bezichtigen, eiken werkdag van 104 uur.
Het museum is gevestigd Kortenaarkade
11 's Gravenhage.
VERDERE TOELATING VAN GROOTE
AANTALLEN VLUCHTELINGEN ACHT
REGEERING NIET VERANTWOORD.
Op de vragen van het Tweede Kamer
lid Albarda betreffende snellere afdoening
van verzoeken om toelating van Duitscne
vluchtelingen hier te lande en het aantal
toegelaten vluchtelingen, heeft de Minis
ter van Justitie het volgende geantwoord:
Verzoeken tot toelating van vluchtelin
gen, welke blijkens de daarin vervatte ge
geven voor een gunstige beslissing in aan
merking komen, plegen zeer spoedig te
worden afgedaan. In noodgevallen heeft
de behandeling veelal telefonisch plaats.
Wanmer in bepaalde gevallen een nader
onderzoek noodig blijkt, vordert de af
doening uiteraard eenigen tijd. De oeh&n-
deling van verzoeken pleegt echter ernstig
te worden bemoeilijkt door honderden te
legrafische, schriftelijke en mondelinge
verzoeken om en aansporingen tot snelle
behandeling. Vergeten wordt, dat al deze
pogingen om de behandeling te versnel
len, verwarrend werken op de zeer om
vangrijke administratie en dat oo-t de bs
handeling van deze herhaalde verzoeken
weer onevenredig veel tijd kost.
Opneming in gezinnen.
Dank zij de toegepaste werkmeth de is
het mogelijk geweest op korten termijn
groote aantallen vluchtelingenzaken te
behandelen.
Voor verzoeken om opname van
vluchtelingen in gezinnen wordt
't systeem gevolgd, dat de Minister,
eventueel in overleg met de betrok
ken comité's, beslist, of in beginsel
toestemming kan worden verleend;
bij een beslissing in gunstigen zin
ste't het hoofd -'an plaatselijke politie
daarna, voor zoover noodig, nog een
summier onderzoek in met name naar
ce betrouwbaarheid en bestaandsmid-
delen van den aanvrager.
Het peicentage der gevallen, waarin de
Minister in verband met het politie-onder-
zoek op zijn aanvankelijke beslissing moest
terugkomen, is gering.
Voor wat betreft de opname van vluch
telingen van middelbaren leeftijd in kam
pementen en van kinotren in ko'oniehui-
zen blijft een nader onderzoek na de be
slissing van den Minister steeds achter
wege.
Ongeacht eenige gevallen, die aanlei
ding geven tot een speciaal onderzoek, is
het tempo, waarin door het Departement
ten deze is gewerkt, zeer hoog, zulks in
tegenstelling met het kennelijk builen
hun toedoen trage tempo, waarin de
vluchtelingen, die toestemming daartoe
hebben verkregen, ons land plegen binnen
te komen.
Door het vorenstaande zal het zonder
rreer au'delijk zijn, dat het niet doenlijk
Ls. per dag en datum op te geven hoeveel
vluchtelingen metterdaad zijn toegelaten
in den zin van „binnengekomen",
7000 personen toegelaten.
Het aantal gevallen, waarin door den
Mmister sinds 7 November 1938 toestem
ming is verleend tot toelating in ons land
van vluchtelingen voor opname in gezin
non, kampen en koloniehuizen, zal zeer
binnenkort zijn gestegen tot 7000. Op deze
wijze if- ir de daarvoor het meest in aan
merking komende gevallen, binnen de
Dit nummer bestaat uit zes
bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Een onverwacht offensief van Franco
in Catalonië. (2de blad).
In de Ver. Staten houdt men rekening
met een officieele breuk met Berlijn. (2de
blad).
De Litausche regeering bereid' tot ver
gaande concessies inzake het Memelge-
bied. (2de blad).
Binnenland
Mededeelingen van den minister van Jus
titie over het aantal toegelaten Duitsche
vluchtelingen. (1ste blad).
Het terugroepen der Duitsche meisjes.
(2de blad).
Een tentoonstelling in het Postmuseum
te 's-Gravenhage. (1ste blad).
Twee monteurs in garage te Amsterdam
dood gevonden. (4de blad).
Vertraging bij spoor en post tengevolgo
van de aanhoudende vorst en den sneeuw
val; gebrek op Urk; vandaag vliegtuigen
naar de eilanden. (4de en 1ste blad).
Scheepsongelukken op de Wester Schel
de. (éde blad).
Familiedrama te Rotterdam, (éde blad).
Lelden
Gisteravond is het treinverkeer Leiden
Utrecht gestremd geweest door een ont
sporing van een goederenwagen op het em
placement Witte Poort. (1ste blad).
grenzen van hetgeen voor ons land moge
lijk is, hulp verleend geworden.
Verdere toelating van de groote aantal
len vluchtelingen (voor de toelating van
kinoeien bestaat nog eenige ruimie) acht
de Regeering niet verantwoord.
Na afwikkeling, van de nog in behande
ling zijnde verzoeken zal zij er tot haar
leedwezen toe moeten overgaan, terug te
keeren tot het stelsel, dat slechts in zeer
bijzondere omstandigheden toestemming
tot binnenkomst hier te lande wordt ge
geven.
Daai na bovergenoemde datum eenige
honderdtallen vreemdelingen (deze getal-
len zijn niet in het cijfer van 7000 begre
pen) ons land zonder de vereischte toe
stemming heimelijk zijn weten binnen te
komen, zijn nadere maatregelen tot het
tegengaan van zoodanige verdere binnen
komst moeten worden genomen.
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
BURGOS: Men verwachtte, dat na de
ontdekking van de spionnage, waardoor
Franco's plannen voor een nieuw offensief
verraden werden, in den eersten tyd geen
nieuw offensief zou worden ingezet. Geheel
onverwacht is echter toch een offensief uit
gebroken langs de Ebro en de Segre. Hoe
wel de republikeinen het voordeeel had
den van de bescherming, welke deze twee
groote rivieren bieden, en hoewel de aan
vallende troepen zwaar te kampen had
den met het winterweer, zijn de mannen
van Franco er toch in geslaagd, het vijan
delijke front op vier plaatsen te doorbre
ken. Hun naaste doel schijnt Tarragona te
zijn. Zij hebben het dus gemunt op het
hart van den linkschen weerstand, want
achter Tarragona ligt Barcelona, de stad
\an de linksche regeering. De vraag rijst
nu, of de ontdekking van het spionnage-
ccmplot geen truc is geweest van den con-
tra-spionnagedienst om de linkschen te
misleiden. In elk geval is er geen vrede in
net Spaansche land op Kerstmis. En men
had nog wel gerekend op een wapenstil
stand?
WASHINGTON: Te Washington houdt
men ernstig rekening met de mogelijkheid
van een breuk met Berlijn. Zooals men
weet, zijn de wederzijdsche gezanten reeds
naar hun respectievelijke hoofdsteden te
ruggekeerd, maar dat beteekende nog niet
een afbreken der diplomatieke betrekkin
gen. Na het afgewezen protest der Duit
sche regeering kon het zoover wel eens
komen. De Duitsche pers beschuldigt de
Amerikaansche regeering en reeds van,
cat deze bewust er naar streeft. Ook hier
dus geen Kerststemming!
