DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Het Centrale vlieg
veld.
Kolendamp
vergiftiging
KERKNIEUWS
l BINNENLAND T
DONDERDAG 22 DECEMBER 1938
30ste Jaargang No. 9216
Telefoos: RedactU li
Telefoon: Administratie 9SS»
Adv. en Aboim.-tarieven zie pag. 2
Giro 103003. - Postbus 1L
V Een schandelijke toestand
Melding makend van een ongeluk op
een onbewaakten overweg te Nootdorp
dat twee dooden eischte memoreerden
wij gisteren, dat dit in zes jaren het 15de
ongeluk is op dezen overweeg; dit jaar
het derde, waarvan twéé met doodelijken
afloop.
Wij hoorden iemand naar aanleiding
van deze médedeeling de opmerking ma
ken, dat 't een schandaal is, dat die onbe
waakte overweg als zoodanig gehandhaafd
blijft.
En wij zijn het daar heelemaal mee
eens.
't Is inderdaad ergerlijk, dat een over
weg, die naar daar ter plaatse bekenden
eenstemmig verzekeren zeer gevaarlijk
is,-onbewaakt is een onbewaakt blijft, wat
er cok gebeurt.
Al zou de bewaking alleen maar plaats
hebben uit overwegingen van werkverrui
ming! Er wordt wel 'ns op minder noo-
dige en minder nuttige wijze gestreefd,
om de werk-gelegenheid te vergrooten!
Maar feitelijk is het zóó, dat een derge
lijke overweg bewaakt móést worden, ook
al zou er zijn een tekort aan werkkrach
ten.
De burgemeester van Nootdorp, die aan
alle gemeen te-belangen met voortvarende
activiteit zijn belangstelling wijdU heeft
zich blijkens een bericht in dit nummer
al wéér 'ns voor de benartiging van
dit belang ingespannen.
Anderen mogen hem echter hierbij
krachtdadig bijstaan. Het betreft hier ze-
ker niet alleen een belang der gemeente
Nootdorp!
V Klatergoud
In een bespreking door de socialistische
pers van een tooneelstuk werd deze op-
merking geplaatst:
„De volle zaal applaudisseerde- hartelijk,
Vreemd eigenlijk, dat al die ónbeschrijfe-
lijk-fatso'ehlijke damês en heéren geen be-
zwaren hebben tegen zoo'n stuk. In de
pauze zien ze er toch zoo scrupuleus uit".
Deze opmerking, die heelad rem is,
slaat op verschillende stukken, op verschil
lende uitvoeringen.
Op die uitvoeringen n.J., waar „fatsoen
lijk" gepeupel in avondtoilet zich echt
„thuis" voelt en op z'n gemak bij een ver
tooning, die toch eigenlijk heelemaal in bot
sing moest komen met hun voornaam
heid.... als die voornaamheid echt zou
zijn!
Hierdoor wordt ook weer 'ns gedemon
streerd, dat er zoo veel klatergoud is!
DE OSSCHE ZAKEN VOOR DEN
CENTRALEN RAAD VAN BEROEP
De uitspraken van het ambtenarengerecht
te 's-Gravenhage bevestigd
Hedenmorgen heeft de Centrale
Raad van Beroep te Utrecht onder
presidium van mr. E. J. Beumer uit
spraak gedaan in de zaak van den
wachtmeester F. Roffel te Rotterdam
tegen den minister van Justitie alsmede
In de zaak van de marechaussees G.
van Rennes te Siebengewald, Chr, de
Gier te Maastricht, I. H. Curff te Venlo,
J. W. van den Berg te Sittard en M.
Tap te Sittard tegen den minister van
Justitie en voorts in het twistgeding
contra den minister van Justitie en den
inspecteur der Kon. Marechaussee,
De uitspraak van het ambtenaren
gerecht in deze zaken werden beves
tigd en de beroepen tegen deze uit
spraken werden ongegrond verklaard.
DE FRANSCHE KAMER STELT
VERTROUWEN IN DE REGEERING.
PARIJS, 22 December. (A. N. P.).
De Kamer heeft met 291 tegen 284
stemmen artikel twee van de begroo-
ting aangenomen, waarbijde kwestie
van vertrouwen was gesteld.
MOTIE-VAN DER WAERDEN
AANGENOMEN.
De Tweede Kamer heeft hedenmid
dag de motie-van der Waerden inzake
de vliegveldkvestie met 72 tegen 14
stemmen aangenomen,
In déze motie erkent de Kamer, dat re-
geeringsbemoeiing met het luchtverkeer
vah Nederland op buitenland noodzakelijk
is. De Kamer is van oordeel, dat naast Am
sterdam ook Rotterdam behoefte heeft aan
een vliegveld in het internationale lucht
verkeer en spreekt het vertrouwen uit,-dat
de luchtvaartpolitiek van dé regeering ten
volle rekening wordt gehouden met de in
ternationale economische beteekenis der
beide groote Nederlandsche havens.
(Voor de motie hebben klaarblijkelijk
gestemd èn degenen, die geen centraal
vliegveld noodig.achten,, èn degmeu, die,
als er een centraal vliegveld komt, daar
voor Schiphol niet aangewezen achten).
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
MOEDER EN ZOON OM HET
LEVEN GEKOMEN.
Te Nijmegen zijn in den afgeloopen
nacht twee personen door gasverstikking
om het leven gekomen.
Omstreeks half twaalf bemerkten bu
ren, dat het huis van de weduwe Masten
broek in de Bottelstraat gesloten bleef.'
Toen men geen gehcor kreeg, waarschuw
de nien de politie, die een smid oytboqd
om de deur open te steken. Eenige perso-
-nen, die met dè familiè' goed bekend wa
ren, gingen hierop naar binnen. Een ster-
ké -gaslucht kwam hen tegemoet. Zy von
den in. de slaapkamer, die aan de keuken
gienst, de vrouw en haar 32-jarigert ach
terlijken zoon Willem dood op bed liggen.
Vermoedelijk zijn zij in de slaap door
het gas verrast.
De oorzaak kan nog niet worden vastge
steld De bewoners hadden geen gas-aan-
sluitmg. Vermoedelijk is de gasbuis, welke
onder het huis loopt, door de vorst ge
sprongen.
De gemeentelijke geneesheer, dokter van
der Brekel, heeft de lijken naar het St.
Canisius-ziekenhuis laten overbrengen.
De bovenburen, een dochter van de
vrouw en haar man, hebben niets van de
gaslucht bemerkt.
GEHEELE KLAS DOOR KOLENDAMP
BEDWELMD.
Vanmorgen heeft zich in de opetlbaré
lagére school nr. 5 te SJiedrecht een geval
van kolendampvergiftiging voorgedaan,
dat gelukkig goed is afgeloopen.
De heer Klootwijk, hoofd der school,
die de klassen ging inspecteeren, ontdekte
in een der lokalen, dat al de kinderen ver
suft en voor het meerendeel bewusteloos
warén. Ook de onderwijzer, de héér Kop
pelaar, lag bewusteloos voor de- klas.
Onmiddellijk werd hulp ingeroepen en
alle ramen van het lokaal open gezet. De
geneèsheeren droegen met de opzichters
en arbeiders- van een in aanbouw zynde
uitbreiding der school, den onderwijzer en
de kinderen naar buiten en brachten hen
voorloopig onder in een lokaal van den
nieuwbouw. Nadat bij de slachtoffers het
bewustzijn was teruggekeerd, Wéfden zij,
per autobus naar hus vervoerd.
Van gemeentewege is direct een onder
zoek ingésteld en toen bleek, dat de af
voerpijp van de kachel door dóode mus-
schen was verstopt geraakt.
BENOEMINGEN BIJ DE PATERS
MINDERBROEDERS.
Op voordracht van den Hoogeerwaarden
Pater Provinciaal Delegaat heeft Z.H.Exc.
de Aartsbisschop van Utrecht benoemd tot
pastoor van Lochem J. de Graaf O.F.M.
en tot pastoor te Lichtenvoorde H. J. W.
M. Hunsche O.F.M.
Op voordracht van dén Hoogeerw. Pa
ter Provinciaal Delegaat heeft Z.H.Exc. de
Bisschop van Haarlem eervol ontslag ver
leend aan H. J. W. M. Hunsche als pas
toor te Delft, H.H. Nic. en Gezellen, en be
noemd tot pastoor aldaar J. P. M. van den
Berg O.F.M. en tot kapelaan te 's-Graven-
SCHIPHOL EN DE KAMER, "ff
De T y d schrijft onder bovenstaanden
titel:
Ofschoon er in de Tweede Kamer
heel wat leyefldige oppositie geuit is
tegen het regeeringsplan om Schiphol als
centraalvliegveld aan te wijzen,- zijn de
kansen van dit voorstel er welbeschouwd
toch niet .slechter cp 'geworden. Ook de
oppositie hésft immers voor het meeren
deel haar wensChen Jiiet meer geconcen
treerd op een geheel niéuw centraal vlieg
veld in een door landmeters te bepalen
geografisch middelpunt,maar heeft haar
aandacht vooral gewijd aan het belang
van Rotterdam, dat binnen het nationale
en naast het Amsterdamschë dient te wor
den gehandhaafd.
Terwijl wij Rotterdam, en zijn grootsch
havenbedrijf niets.'misgunnen, lijkt ons de
strekking van de motie, door den heer van
der Waerden met Stëüp'van de heeren
Bongaerts en van Lidth de Jeude inge
diend, weinig duidelijk. „Dat naast Am
sterdam ook Rotterdam behoefte heeft
aan een luchthaven, passend in het inter
nationaal verkeer", en „dat de Regeering
ten volle rekening (nioèt) houden met de
internationale beteekenis van beide cen
tra" beteekent ófwel een herinnering aan
de beteekenis en t belang van Rotterdrm,
die de regeering toch wel niet behoeft,
ófwel als zij hout wil- snijden een
verwerping van het- beginsel van een cen
trale luchthaven ten gunste van een
soort van bi-centralisme, dat helaas in de
werkelijkheid niet bestaanbaar is.
Terwijl van de sociaal-democraten drie
sprekers evenzoovele mèeningen in' dit
uiteraard voor individueele inzichten vat
bare vraagstuk verkondigden, heeft 'de
heer Bongaerts althans volgens kran-
terrvérslagen naméns de R. K. fractie
verklaard, „Voor een. luchthaven bij elk
groote havencoirtglex'* te zijn.
Men moet alweer vragen, of dit betee
kent, dat; men tégen een centrale lucht
haven is, dan wel enkel maar, dat Rot
terdam ook een goede luchthaven dient
te hebben. En wij .vragen ons ook af, qf
de steun, dién ir. Bongaerts.aari- de motie-
van der Waerden ifteeft gegeven .eveneens
den steun van zijn fractiegenooten min cf
meer voorspelt. Bij alle vaagheid van de
strekking dezer motie zou dit laatste ons
verwonderen. Trouwens, in dit onpolitieké
vraagstuk hadden wij uit den boezem der
R.K. fractie liever verscheidene, desnoods
contrasteerende stemmen gehoord
waaronder ook een warm geluid voor
Schiphol dan den grootsten gemsenen
deeler van velerlei opinies, die blijkbaar
in de vage rede van den heer Bongaerts
was vervat.
Beoefent men aldus in de fractie de
eenstemmigheid niet wat te veel en op
het toonlooze af?
Intusschen, ook al zou de motie morgen
worden aangenomen, daarmee komt Lei
derdorp niet uit zijn landelijke retraite.
En daarmee zal Schiphol vanzelf aangewe
zen blijven als de centrale luchthaven
van ons land, met Waalhaven als „brillant
secónd".
PARLEMENTAIRE CONTRóLE.
GEWENSCHT.
Wij lezen in de socialistische
pers:
Dat de verdaging van de waarde van de
gulden in September 1936 het Neder-
landsch economisch leven ten goede is ge
komen en de werkgelegenheid althans
tijdelijk heeft: verruimd, wordt thans door
vrijwel niemand meer ontkend. Men be-
grijpe ons:goéd: wij willen allerminst een
herhaling van dezen maatregel aanbeve
len, maar wel staat het zoo, dat dit vraag
stuk opnieuw aan de orde is, nu het En-
gelsche pond verder is gezakt.
In zijn rede vpor de katholieke werk
organisaties keeft de heer Guljé een op
merking gemaakt, die naar ons oordeel de
aandacht verdient. Ik vraag mij af, zoo
zeide de heer Guljé, „of het niet ge-
wencht zou zijn, een vorm van parlemen
taire controle in het leven te roepen over
het beheer van het Egalisatiefonds, ook
al zou die controle slecht, a posteriori
(achteraf) ien geheim zijn". Deze gedachte
moet blijven leven. De monetaire politiek,
waaromtrent thans door enkelen wordt be
slist, is in zoo sterke mate beslissend voor
de economische gang van zaken, dat mede
zeggenschap van de volksvertegenwoordi
ging niet kan worden gemist. De heer De
Wilde heeft te kennen gegeven, dat hy
voor dit denkbeeld niet gevoelt. Wij zul
len het niettemin blijven verdédigen, om
dat de bestaande toestand volstrekt onbe
vredigend is.
hage, H.H. Antonius en Lodewijk, J. J. A.
Terstappen O.F.M.
Met ingang van 27 December heeft de
Hoogeerw. Pater Provinciaal Delegaat aan
het Rectoraat te Heerlen, H. Franc, ver
bonden pater Herbert Timmermans O.F.M.
DE WATERONTTREKKING AAN DE
DUINEN
Provinciale Staten van Noord-HoUand
stellen een crëdiet van 1.115.000
beschikbaar
In de gisteren geeindigde winterzitting
der Provinciale Staten van Noord-Holland
is uitvoerig gesproken over de wateront
trekking aan de duinen, naar aanleiding
van de voordracht van Gedeputeerde Sta
ten om 1.115.000 gulden beschikbaar te
stellen voor het sichten van een nieuw
secundair pompstation bij Bakkum en het
maken van een hoogedrukpompleiding tus-
schen dé drie pompstations' van het Pro
vinciaal Waterleidingnet.
De 'voordracht van Gedeputeerde Staten
werd ten slotte zonder hoofdelijke stem
ming goedgekeurd.
MINDER TREINWAGONS,
MEER WARMTE.
Spoorwegen hebben winter-eenheden
ingevoerd.
Vroeger kon het des winters wel eens
gebeuren, dat het in de éérste wagons van
een trein stampvol zat, maar zich in de
achterste helft geen enkele passagier be
vond. Bij strenge kou mag het de locomo
tief immers niet gelukken om met haar
stoom alle coupé's van een trein van nor
male lengte van vofen tot achteren goed
te verwaren.
Door die ervaring wijzer geworden, zijn
de Nederlandsche Spoorwegen er nu
reeds vele'jaren bij vriezend weer toe
overgegaan om de treinen kleiner te hou
den, waar des te gemakkelijker toe be
sloten kan worden, nu het aantal reizigers
<ies winters toch in omvang reeds klei
ner is.
Zoo is „Utrecht" gisteren weer tot in-
voering van de „winter-eenheden" over
gegaan. Een verwarmde coupé wordt der
halve gegarandeerd!
„Hbld."
EEN MILLIOEN VOOR HET
MIJNWERKERSFONDS
Naar aanleiding vari een daartoe 16 No
vember j.L door den R.K. Mijnwerkers-
bond gedaan verzoek aan de Limburgsche
Mijndirectie om een bijdrage van 2 mil-
lioen voor de verbetering der pensioenen
der mijnwerkers beschikbaar te stellen,
deelde de directie mede, dat zij bereid zijn
1 millioen gulden ter beschikking van het
Algemeen Mijnwerkersfonds te stellen on
der voorwaarde dat de wijze van beste
ding van dat bedrag de goedkeuring der
liréetie moet hebben. Genoemd bedrag zal
voor de helft voor 15 Januari worden ge
stort. De betaling van de andere helft zal
uiterlijk binnen een jaar geschieden. Om
trent de besteding van het millioen zullen
de directies binnenkort hun meening be
kend maken.
NATUURBESCHERMING.
Interdepartementale commissie krijgt
opdjaebt een wet te ontwerpen.
De minister van Economische Zaken
heeft ingesteld een interdepartementale
commissie met de opdracht: 1. een natuur
beschermingswet te ontwerpen; 2. op kor
ten termijn vanraad te dienen omtrent
de voorzieningen, welke in verband met
het bestaande voornemen tot uitvoering
van cultuurtechnische werken op groote
schaal moeten worden getroffen ten aan
zien van de bestemming van den bodem
in het algemeen en het behoud van de be
ver dering van natuurschoon in het bijzon
der.
BRANDSTOFFENBIJSLAG NIET
VERHOOGD.
De meening van den minister.
Het departement van Sociale Zaken
meldt:
In verband met de heerschende koude
bereikten den minister van Sociale Zaken
eenige verzoeken om den brandstoffenbij-
slag voor werklóozen te verhoOgen.
De ministér heeft gemeehd, daartoe
niet te moeten overgaan, zulks op grond
van het feit, dat de brandstoffenbijslag,
welke oorspronkelijk ƒ1.per week be
droeg, berékend is op gemiddelde koude,
waarin uiteraard ook vorst voorkemt.
Daar dit bedrag van 1 reeds sedert het
vorige jaar gedurende de periode 27 No
vember tot 11 Maart gebracht is op 1.30,
een aanzienlijke verhooging derhalve, die
in belangrijke mate ook een materieele
verruiming beteekent en ongeacht de kou
de van een bepaalde week steeds uitge
keerd wordt is de minister van mee
ning, dat deze uitsluitend voor brandstof
bestemde bijslag in zijn geheel voldoende
moet worden geacht om ook aan de moei
lijkheden, zooals zich bij de thans heer
schende koude voordoen, het hoofd te bie
den.
Dit nummer bestaat alt
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Berichten over een complot tegen Franco,
(3de blad).
Engeland's verplichtingen jegens Frank
rijk. (3de blad)
Actie tegen de Joden in Polen. (3de blad)
De raswetten in Italië. Accoord te
verwachten tusschen H. Stoel en regeering.
(3de blad).
Hevig onweer boven het Vaticaan. (3de
blad).
De Fransche begrooting. (3de blad).
Treinramp in Mexico. (3de blad).
Binnenland
De wijziging van de Tariefmachtigings
wet in den Senaat. (4e blad).
De Tweede Kamer heeft gisteren de be
grooting van sociale zaken goedgekeurd,
(4e blad.).
De minister van oeconomische zaken
heeft een interdepartementale commissie
ingesteld met o.m. de opdracht een natuur
beschermingswet te ontwerpen. (4e blad).
De uitspraak van het Ambtenarenge
recht inzake Oss in hooger beroep gehand
haafd. (Ie blad.).
Benoemingen bij de paters Franciscanen,
(le blad.).
Gevallen van kolendamp- en gasvergif
tiging eischt verschillende dooden te IJssel-
monde en Nijmegen, twee dames bewuste
loos te Susteren en een geheele klas te
Sliedrecht, (3e en le blad.).
Gebouw van V. D. en naastliggend
hctel te Den Bosch afgebrand; brand in
lunchroom te Culemborg en cafébrand te
Schiedam. (3e blad.).
Omgeving
Het bosch van het vroegere seminarie
„Hageveld" te Voorhout is door de ge
meente aangekocht. (2e blad.).
Te Alphen aan den Rijn slipte een wiel
rijder in de sneeuw; hij werd zwaar ge
wond. (2e blad.).
EXTRA B-STEUN AAN KLEINE
GRONDGEBRUIKERS.
Cursussen in het maken van dekens en
en matrassen.
De dienst voor de kleine boerenbedrij
ven heeft zich ten doel gesteld in het jaar
1939 in de gezinnen van den kleinen beer
in de meest dringende behoefte aan dek
king te voorzien. Daartoe heeft deze dienst
aan de stichting voor huishoudelijke voor
lichting ten plattelande verzocht, in 1939
een aantal voorlichtingscursussen in het
maken van dekens en matrassen te organi-
seeren, uitsluitend bestemd voor de ge
zinnen van den kleinen boer. De benoo-
digde materialen voor deze cursussen zul
len door den dienst gratis worden ver
strekt-
Déze wijze van werken biedt velerelei
voordeelen; in de eerste plaats wordt er
in de kleine-boerengezinnen grootere be
kendheid gegeven aan de voorlichtings
cursussen in het algeméeh, en vervólgens
leeren de vrcuwen- op deze cursussèn dus
zelf het maken van dekens en matrassen,
zoodat verwacht mag worden, dat zij zich
hiermede ook m het vervolg zullen kun
nen redden.
Deze extra B-steun wordt verstrekt on
afhankelijk van het uit te keeren steun
bedrag of spaarregeling. Evenwel dient
voorop te staan, dat deze steun moet wor
den besteed aan dekking, kleeding of
schoeisel, mits hieraan dringend behoefte
bestaat.
Burgemeester.
Benoemd is tot burgemeester der ge
meente Epe mr. dr. I. N. Th. Diepenhorst.
De heer Diepenhorst is in 1907 in Am
sterdam geboren en is thans als commies
werkzaam op het departement van Econo
mische Zaken.
