„IN DEN VERGULDEN TURK"
RESTAURANT
f
287177
DINSDAG 20 DECEMBER 1938
DE LE'DSCHE C*nANT
EERSTE BLAD - PAG. 4
IN
voor beide KERSTDAGEN speciaal verzorgd KERSTMENU
Couvert i 5
Tzigane-Orchestre: Béla Gyömörei
Men wordt vriendelijk verzocht tijdig te reserveeren (Telef. 241)
Menu's worden op verzoek gaarne toegezonden
Op Oude-Jaarsavond worden weer koude schotels, zooals Malossol-
Caviar, Pate de loie gras, Impériale Oesters, Versche Kreeft en
Hors d'Oeuvres, aan huis bezorgd. Het verdient aanbeveling
tijdig de bestellingen hiervoor op te geven, 3447
Abonnementsprijs; voor Leiden 19
eent per week; J 2.53 per kwartaal.
Bij onze agenten üO c«»t per ww«;
2.69 per kwartaal. Fr«co per
2.95 p«r kwartaal. G«fl)ustre«rd
Zondagsblad 0*0 per kwarU*L
Loss* dwan-.ere 5 c»nt, met g-ïlL
Zondagsblad 9 een'*.
Adver<entiën: SO c«i per regel.
Ingezonden medede-»]ir<g»Tj dubbel
tarief. Telefoon tjo hoogs*en« 30
wowden, 50 cent per plaatsing, al
léén Woensdag en Zaterdag.
v
HOE WORDT HET WEER?
VORST.
De Bilt seint:
Verwachting; v"-
Voor het geheele land: Meest matige
Oostelijke wind, toenemende bewolking,
eenige kans op lichte sneeuw, strenge tot
matige vorst.
Den Helder: half bewolkt, Oostelijke
krachtige wind, 12 gr. C.
Vlissingen: licht bewolkt, Oostelijke ma
tige wind, 13 gr. C.
De Bilt: half bewolkt, N. O. matige
wind 15 gr. C.
Groningen: voortdurend lichte sneeuw,
Oostelijke matige wind 13 gr. C.
Maastricht: licht bewolkt, O. N. O. mati
ge wind 14 gr. C.
BUITENLANDSCH WEERSOVERZICHT.
De luchtdruk is in het geheele waarne
mingsgebied regelmatig dalende. Over het
geheele gebied tusschen den twintigsten en
vijf-en-veertigsten breedtegraad worden
de zeer koude luchtmassa's door matige en
plaatselijke krachtige Oostelijke winden
van het continent naar den Oceaan getrans
porteerd. Het vorstgebied reikt thans in het
Zuiden en Westen tot over de kusten van
de Golf van Biscaye, Ierland en Schotland
en zelfs de stations langs het Zuidelijke
en Midden-gedeelte der Noorsche kust mel
den temperaturen beneden het vriespunt.
Vorstvrij zijn alleen het Noordelijk deel der
Noorsche kust, IJsland en de eilanden in
de Poolzee en verder het uiterste Zuiden
van Frankrijk en het Middellandsche Zee
gebied. Het gebied van hoogen luchtdruk
trok zich iets naar het Noord-Oosten terug
en reikt met een tong tot ver op den Oceaan
De Oceaan-depressies blijven op zeer Zui
delijke breedten en hedenmorgen naderde
één de Azoren. Niettegenstaande de neer
slaghoeveelheden in Centraal Europa ge
ring blijven, valt er voldoende sneeuw om
plaatselijk een gesloten sneeuwdek te doen
ontstaan. In hoog gelegen streken van meer
dan 15 c.m. dikte. Ook in Engeland en
Schotland is een gesloten sneeuwdek aan
wezig en alleen in ons land en de naaste
omgeving is de grond sneeuwvrij. In de
Oostzee wordt reeds ijsvorming gemeld.
Het gebied van strenge vorst reikt in het
Zuiden tot de lijn Bordeaux-Genève en
volgt verder den Noordrand der Alpen.
De laagste temperaturen worden in Polen
gevonden behoudens op enkele plaatsen
in het Noorden van Zweden.
LUCHTTEMPERATUUR.
11.8 gr. C.
f
LICHT OP VOOR FIETSERS eji.:
Van Dinsdagnamiddag 4.18 uur tot
Woensdagmorgen' 7.37 uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk aan Zee an Woensdag 21 Dec.
voorm. 2.10 en nam. 2.34 uur.
Maan op 7.32 uur Woensdagochtend,
Maan onder 15.58 uur Woensdagnamiddag
(21 Dec. nieuwe maan).
Academienieuws
LEIDEN. Geslaagd:
doctoraal examen Rechten: de heer H.
E. Meeïtens, Den Haag;
candidaatsexamen Theologie: de heer G.
C. Foeken, Utrecht;
candidaatsexamen Rechten: de heer J.
C. van Apeldoorn, Leiden;
candidatasexamen Rechten: de heer J.
C. van Hasselt, Zwolle;
doctoraal examen Rechten: mej. S. C. E.
Linden, Den Haag en de heeren A. Roes-
singh, Utrecht, A. C. Verbeek, Den Haag;
doctoraal examen Rechten: de heer mr.
J. Wiethoff, Amsterdam (vrije studierich
ting);
doctoraal examen Indisch Recht: de
heer Ali Afendi Wirjoatmodjo, Leiden
en de heef A. J. Vleer, Leeuwarden;
taalkundig candidaatsexamen Indologie:
de heer R. A. H. Bergmann, Amsterdam;
candidaatsexamen Indisch Recht: de heer
J. C. Hugenholtz, Delft.
Kerstgeschenken
/""N Een prachtig NAAILICHT voor
ELKE SOORT naaimachine,
f. 1.90 vi f. 2.90 compleet met
glceiiarnp.
Jk C. F. MEERPOEL
BREESTRAAT 171.
(Ingez. Med.)
BINNENLAND
DE KONINGIN NAAR HET LOO
VERTROKKEN.
H. M. de Koningin is hedenavond na de
einduitvoering van de leerlingen van het
Koninklijk Conservatorium voor Muziek
gedeeltelijk te hebben bijgewoond per auto
naar het Loo vertrokken.
DE TREINENLOOP MET DE
KERSTDAGEN.
Door de Ned. Spoorwegen zullen Zater
dag 24 Dec. en Dinsdag 27 Oct. 12 extra
voortreinen en volgtreinen tusschen Am
sterdam, Haarlem, Leiden, Den Haag en
Rotterdam worden ingelegd.
Bij verschillende voortreinen, die in
rechtstreeksch verkeer loopen, behoeft niet
meer overgestapt te worden. De treinen
naar Duitschland, België en Frankrijk,
zullen versterkt of gesplitst loopen, ter
wijl ook naar Duitschland verscheidene
extra teinen zullen rijden.
Op het baanvak LeidenWoerden
Utrecht zullen dit jaar geen extra treinen
loopen, maar zullen de treinen met twee
of meer rijtuigen versterkt worden, even
als de motortreonen LeidenAlphen aan
den RijnGouda, waar zoo noodig ook
Dieseltreinen zullen dienst doen.
INGEZOUTEN HARING.
Wegens het beëindigen der zoute-haring-
visscherij is met ingang van 27 November
het zouten van haring, welke versch is aan
gevoerd, aan den wal verboden. Nu echter
vele schepen zich toeleggen op den aan
voer van versche haring, is op sommige
tijdstippen een zoodanige prijsdaling te
verwachten, dat loonende uitoefening van
het versche-haring-visscherijbedrijf niet
meer mogelijk is.
Teneinde een dergelijke prijsinzinking te
voorkomen, zal met ingang van heden
worden toegestaan, dat, indien de prijs van
de versche haring bij verkoop over 'n open
baren afslag daalt beneden 3.per 50
kg., versche haring mag worden ingezouten
tot een hoeveelheid van ten hoogste 10.000
kantjes. Dit inzouten zal alleen moge ge
schieden in de aanvoerplaatsen IJmuiden,
Scheveningen en Vlaadringen, onder mede-
deeling binnen 2 maal 24 uur aan de Ne-
derlandsche Visscherijcentrale, Juliana van
Stolbergplein 34 te 's Gravenhage, van
het aantal kantjes, dat is ingezouten.
ECHTSCHEIDING MET ONDERLING
GOEDVINDEN WORDT ONMOGELIJK
WETSONTWERP INGEDIEND
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp houdende aanvulling van de
bepalingen in het Burgerlijk Wetboek en in
het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvor
dering, betreffende echtscheiding en ont
binding des huwelijks na de scheiding van
tafel en bed.
Aan de memorie van toelichting wordt
het volgende ontleend:
Bij de behandeling van de Justitiebe-
grooting voor 1938 is het vraagstuk van de
echtscheiding in de beide Kamers in den
breede besproken. In het voorloopig ver
slag van de Tweede Kamer nopens voor
noemd begrootingshoofdstuk was het door
verscheidene leden opnieuw aan de orde
gesteld in den vorm van een verzoek te
willen overwegen, of niet door wetswijzi
ging een einde gemaakt kan worden aan
de thans beslissende practijk, welke echt
scheiding met onderling goedvinden moge
lijk maakt, hoewel art. 263 B.W. dit uit
drukkelijk verbiedt. De gevraagde over
weging is toegezegd; zij heeft geleid tot
het ontwerpen der voorzieningen, die in
het aangeboden welsvoorstel zijn vervat.
Voorgesteld wordt hi het Burgerlijk Wet
boek in te voegen een nieuw artikel 270a.
Dit artikel luidt als volgt:
„De echtgenoot zal in zijn rechts
vordering tot echtscheiding niet ont
vankelijk zijn, indien de daadzaken,
welke grond tot dezelve hadden kun
nen opleveren, met zijn uitdrukkelijke
of stilzwijgende toestemming hebben
plaats gehad".
25 jaar Vrouwenbond.
Zilveren bestaan herdacht.
De Diocesane R.K. Vrouwenbond her
dacht gisteren zijn 25 jarig bestaan, waar
toe afgevaardigden van alle afdeelingen
naar Haarlem waren gekomen.
De geestelijke adviseur van dein bond,
pater A. Fennell O.P. droeg des morgens
in de St. Antoniuskerk een H. Mis op.
Na een korte huishoudelijke vergadering
bij Brinkmpnn betrad Z.H. Exc. mgr. J. P.
Huibers de zaal en zongen de aanwezigen
het bondslied.
Mej. Toos Post, voorzitster van den Dio-
cesanen Vrouwenbond, begroette mgr. met
eenige welgekozen woorden en gewaagde
van den moreelen steun, die mgr. door zijn
aanwezigheid aan de organisatie schenkt.
In haar herdenkingsrede schetste zij ver
volgens het onstaan, den groei en den ar
beid van de Vrouwenbeweging. Zij wees
erop, dat de pioniersters veel critiek
moesten doorstaan en in dit verband hul
digde zij het eerste bestuur en in het bij
zonder mej. Bonneke, mej. Peeters z.g. en
pater v. d. Tempel z.g.
Initiatieven van de Vrouwenbond zyn
dikwijls later door anderen overgenomen,
waardoor voor buitenstanders de vraag
wel eens naar voren kwam: wat de bond
toch eigenlijk wel verrichtte.
Spr. somde enkele practische resultaten
op: het vroedvrouwenfonds, en het fonds
voor rustbehoevende leden, het rapport
over de huwelijkswetgeving, de studies van
socialen en politieken aard, over moeder-
schapszorg en over het spaarsysteem etc.
En aan den wieg van de hedendaagsche
vrouwelijke jeugdbeweging stond de vrou
wenbond als een goede fee.
Toespraak mgr. Huibers,
Na deze met luid applaus beloonde her
denkingsrede nam Z.H. Exc. mgr. J. P.
Huibers het woord. „Altijd heb ik het
werk van den Vrouwenbond, die op gods
dienstig, charitatief en sociaal gebied zulk
een grooten arbeid heeft verricht, hooge-
lijk gewaardeerd, aldus ving Z.H. Exc. aan.
Zeker is het juist, dat zooveel van hetgeen
door den Vrouwenbond werd opgezet,
later aan hem werd ontnomen, doch ik ge
loof, dat de de Vrouwenbond zoo optreedt
als een echte moeder. Het is immers ty
peerend voor den aard Van een moeder dat
zij verzorgt en grootbrengt. Immers, .wan
neer een moeder haar kind heeft verzorgd
en grootgebracht is het voor haar een ver
heugenis, wanneer dat kind van haar wordt
weggehaald, om een schoone taak, die haar
wacnt, in vervulling te brengen en het
stemt haar tot blijdschap te bemerken, dat
haar kind zelfstandig is geworden. Het is
voor den vrouwenbond een zegen, dat niet
alles, wat hij op zich genomen heeft, tot
bloei is gekomen. Hoe had men voor alle in
stellingen, nijverheidsscholen e.d. kunnen
zorgen, zooals men zich dit voorstelde? Men
zou in details getreden zijn, en het groote,
vooropgezette, echt vrouwelijke doel over
het hoofd hebben gezien. Het karakter van
den vrouwenbond is zoo echt moederlijk,
zoo door en door katholiek. Hy werkt in
stilte en mist het tromgeroffel en trompet
geschal van zoovele andere organisaties
maar wat hij doet, doet hij intens en bijna
zeker met het doel, door de zelden falende
vrouwelijke intuïtie aangevoeld, van slagen
voor oogen. Mgr. verwacht van den vrou
wenbond zeer veel goeds en hoopt en steunt
op dezen bond. En wanneer het hoofdbe
stuur en de afdeelingsbesturen zoo actief
blijven, zal deze hoop zeker niet ongegrond
blijken. De vrouwen kunnen zeer veel voor
de katholieke actie tot stand brengen en,
door op denzelfden voet voort te gaan als
tot heden is geschied, kan de vrouw een
echt godsdienstigen geest in het gezin bren
gen. De vrouwen kunnen de menschen vor
men, daarom moeten zij een intensieve
steun voor de katholieke actie zijn. Door
het noodzakelijk vormen van hechte ker
nen, waardoor anderen en zij zelf van
diepen goddienstzin bezield worden, kun
nen zij worden een gewichtige schakel van
de katholieke actie, voor het ontstaan van
een godsdienstig en flink volk.
Tot slot bracht mgr. dank aan het be
stuur, voor alles wat het tot stand heeft ge
bracht, en smeekte Gods zegen over het
werk van den vrouwenbond af.
Vervolgens spr alien nog mej. Bonneke,
mevr. Smees, waarnemend voorzitster van
de federatie, en mej. dr. v. d. Kallen,
vrouwe van Nazareth. Mej. Bonneke liet
haar woorden vergezeld gaan van een ge
schenk onder couvert.
Tenslotte zaten de afgevaardigden aan
een diner aan.
Daarna hield mevr. Marguerito Couperus
een voordracht over oude en nieuwe volks
liederen.
EERSTE GEWONDENTRANSPORT UIT
SPANJE NAAR NEDERLAND.
Uit Parijs wordt gemeld:
Met den ochtendtrein van gisteren zijn
tien Nederlandsche vrijwilligers, die een
tot twee jaar aan de zijde van Barcelona
aan den strijd in Spanje hebben deelge
nomen, aan het Gare d'Austerlitz te Parijs
aangekomen.
Dit is het eerste transport gewonden,
dat sinds de oplossing van de internatio
nale brigade naar het moederland is terug
gestuurd. De namen der vrijwilligers zijn:
J. Los uit Enschede, van Bergen, Amster
dam, de Bok, Roermond, van Eyk, Am
sterdam, de Vries, Amsterdam, Albers,
Groningen, Lommers, Rotterdam, Muller,
Assen, Maliepaard, Rotterdam en Klems-
ma, Overdinkel.
Met uitzondering van van Eyk werden
allen bij de, gevechten aan de Ebro ge
wond, doch terwijl de vijf eerstgen-Kim
den reeds weer geheel hersteld zijn, zijn
de verwondingen van de vijf overigen nog
van dien arrd, dat zij gedurende het ge
heele transport van Spanje naar Neder
land op draagbaren vervoerd moeten wor
den. De toestand van geen der gewonden
is levensgevaarlijk, terwijl ook niemand
Verminkt is. Het ergst is Lommers er aan
toe, die beide been en in gipsverband heeft
en voor wie de lange treinreis zooal niet
een zware beproeving, dan toch in elk ge
val niet er toe zal bijdragen, zijn toestand
dragelijker te maken.
De tien mannen zijn Zaterdag uit Bar
celona vertrokken, waar zij door honder
den Spanjaarden aan het station met
„salud"-geroep, in gezelschap van een
groep Belgen, waarmede zij gezamenlijk
de reis maken, uitgeleide werden gedaan.
Nadat zij den Zaterdag op Fransch
grondgebied, te Cerbere, hadden doorge
bracht, vingen zij Zondagmiddag de reis
naar Parijs aan, waar zij gistermorgen
door vertegenwoordigers van het Neder
landsche gezantschap werden ontvangen.
Van de Gare d'Austerlitz ging het oogen-
blikkelijk naar het ziekenhuis Lariboi-
siere, waar de gewonden werden gehol
pen. De reis werd van Cerbere uit meege
maakt door een verpleegster en de man
nen waren ten zeerste erkentelijk voor de
uitstekende behandeling, welke hun van
de zijde van het gezantschap aldaar ten
deel viel. Allen waren verheugd, Neder
land en hun familieleden na zulk een lan
gen tijd weer terug te zien, doch zij" wa
ren niet met groote blijdschap uit Spanje
vertrokken, daar zij er vele vrienden ach
ter lieten. Ook de vrouw van van Eyk.
die van Spaansche nationaliteit is, moest
te Barcelona achterblijven.
Met den middagtrein van 2.15 uur zijn
de Nederlanders naar hun geboorte1and,
thans hun vaderland met meer, vertrok
ken. Aan de Gare du Nord was het ge
heele perron, waarvan de trein vertrok,
vrij gehouden en de gewone reizigers wer
den eerst toegelaten rad^t de tien Neder
landers in den trein hadden plaats geno
men, waardoor het vertrek met een kwar
tier werd vertraagd. De brancards wer
den uit de ziekenauto's door broeders in
den trein gedragen, waar zij op de zitban
ken werden n^erfele"^. Een F-ransche zus
ter van het Roode Kruis maakt de reis
mede.
De stemming was zeer goed. Allen had
den van de Snaar>c/»he refeo-rinw voor hun
vertrek nieuwe kleeren ontvangen, ter-
wiil tevens hun laatste soldü<. driehonderd
Bransche francs, was ingewisseld. De heer
W. J. M. J. d'Aauin, kanseifcr van de Ne
derlandsche legatie te Parijs maakt de
reis fot Amsterdam mede.
Zooals d.e zelf gekozen leider der groen,
J. Los, of te wel de „resnonsabele", zooals
de mannen hem noemden, mededeelde,
wachten nu nog ongeveer vijfendertig Ne
derlandsche vrijwilligers te Barcelona op
hun vertrek naar Nederland.
Met eenige uren vertraging ziin gister
avond te Amsterdam aan het centraal sta
tion zeven vrijwilligers, die in Soanie aan
de ziide van de re«eering hebben gestre
den aangekomen. Zij waren allen gewond,
eenïgen hunner zoo ernstig, dat zij door
kameraden uit den trein naar de wacht
kamer moesten worden gedragen. Hier
waren een groot aantal geestverwanten
en belangstel1 end en ter verwelkoming aan
wezig. Men bood den mannen bloemen
aan en de heer K. Beuzemaker sprak een
kort begroetingswoord, waarna de inter
nationale werd gezongen. Een van de ge
wonden, die geheel in gipsverband lag, is
door den G.G.D. naar het Burgerzieken
huis vervoerd.
B.VX. ZUID-HOLLAND WEST
De 8500 leden overschreden
Zaterdag vergaderde te 's-Gravenhage
de gewestelijke landstormcommissie Zuid-
Holland West, onder voorzitterschap van
den heer L. G. Roy aard, die in zijn ope
ningswoord de hulde in herinnering bracht
die de bijz. vrijw. landstorm aan H.M. de
Koningin mocht brengen, ter gelegenheid
van Haar regeeringsjubileum, zoomede de
plechtige herdenking van het 20-jarig be
staan van den B.V.L.
De secretaris, de heer D. J. Karres bracht
het jaarverslag uit. De sterkte van den
B.V.L. in Zuid-Holland West is thans 8504
B.V.L.-ers en 1921 vrijwilligers van den
motor-, vaartuigen- en spoorwegdienst, to
taal: 10.425.
De gewestelijke wisselbeker voor scherp,
de z.g. Prins Hendrikbeker werd gewon
nen door de afd. Katwijk, de gewestelijke
wisselbeker voor K.S.O. door de afd. Maas-
Gemeenfel. Aankondigingen
ONTEIGENING
De burgemeester der gemeente Leiden
rnaakt bekend, zulks ter voldoening aan
artikel 80 der Onteigeningswet, dat door
burgemeester en wethouders dier gemeente
ter Gemeente-Secretarie, Rapenburg No.
12, (afdéeling Financiën), vanaf 21
December 1938 gedurende 30
dagen ter inzage van een ieder zijn
nedergelegd de stukken, bedoeld in ge
noemd artikel, betreffende het voorloopig
door door den Gemeenteraad bij besluit
van 19 December 1938 goedgekeurd plan
va-n onteigening, welk plan strekt,
om met toepassing van artikel 77, eerste
lid, onder lo. der Onteigeningswet de be
schikking te verkrijgen over oppervlakten
aan de le Gortestraat, de le Haverstraat,
de Kraaierstraat, de 4e Binnenvestgracht,
de Geerestraat, de Klikstraat en de Geere-
gracht, zulks ter ontruiming van die opper
vlakten. 3463
De burgemeester voornoemd,
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN
Leiden, 20 December 1938.
AGENDA
LEIDEN.
Vrijdag. „St. Christoffel". Ledenvergade
ring in „De Harmonie" 8.30 uur.
De avond-, nacht- en Zondagdienst der
apotheken te Leiden wordt van Z a t e r-
d a g 17 tot en met V r ij d a g 23 D e c. a.s.
waargenomen door de apotheek M. Boek
wijt, Bree straat 74, tel. 552.
Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek,
Wilhelminapark 8, tel. 274.
sluis. Res. majoor der jagers J. Kruis stel
de als aftredend commandant bij het 2e
bataljon een wisselbeker ter beschikking
voor de afdeeling van dit z.g. Westlandsche
bataljon.
Daar de gewestelijke landstormcommis
sie op Zaterdag 3 Juni 20 jaar zal bestaan
werd in beginsel besloten op dien dag een
landdag, tevens vliegfeest, te houden op
het vliegveld Ypenburg, waarbij alle 67 af
deelingen van Zuid-Holland West aan
wezig zullen zijn.
Voorts werd besloten aandacht te wijden
aan de marschvaardigheid der afdeelingen.
In verband hiermede werd besloten voor
de vrijwilligers een marschdag te organi-
seeren, waarvoor de N.L.C. medailles ter
beschikking zal stellen. Voor de commissie
van voorbereiding voor dezen marschdag
werden aangewezen de heeren J. P. Boots,
J. C. Capteijn, M. C. A. Driesen, D. J.
Karres, J. J. C. Klep, H. A. C. van Lent,
Th. H. Ruys en L. Verleun.
Postqiro denHaaq
