Een gebrandschilderd raam in de
Leidsche St. Petruskerk
JiWsfw»,aè? ^*«32='
irv«i2Si?j
M*l# *.&*s/aii >SSSï?Sif
so uffltèsütn wioi
wjrai^ip
e» >/'MMiB
BUITENLAND
Zal koning Alfonso
tcrugkccrcn
De strijd in het
verre Oosten
LUCHTVAART
„MijnkmSljes
Dc Reiger-reizigers
in Zuid-Afrika
ZATERDAG 17 DECEMBER 193»
DE LE1DSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
AfiBjwsjK se v
„Gedichten zijn gebrandschilderde ra
men", heeft Goethe peinzend neergeschre
ven; maar het nieuwe gebrandschilderde
raam in de Leidsche St. Petruskerk/is een
gedicht, een lofzang, in fonkelende kleuren
uitgezongen op den grooten beschermheili
ge van de stad.
De kunstenaar Han Bijvoet, die de edele
glazeniers-kunst in herstelde luister be
oefent, is de ontwerper en maker van dit
nieuwe raam, dat ter linkerzijde naast het
hoogaltaar is geplaatst. Het raam ter rech
terzijde zal „te gelegener tijd" door een
Paulus-figuur werden ingenomen, en is, in
afwachting daarvan, met hout afgedekt,
opdat een sterke lichtval het kleuren
effect van het Petrus-raam niet zou komen
verstoren.
Reeds met de plaatsing van dit ééne
venster blijkt, hoe het lichte, asch-grijze en
sober gehouden interieur van de Kerk een
bijna ideale omlijsting en achtergrond
vormt voor het uitbundige kleurenspel van
gebrandschilderde glazen.
Het Petrus-raam gloeit als een fel stukje
regenboog in de effen-grijze lucht van de
altaarschelf). Voor het oog van bescheiden
omvang, zijn niettemin de afmetingen er
van tamelijk groot :2.50 M. hoog en 1.40
M. breed; doch in verhouding tot de pro
porties van het kerkgebouw doet het raam
zich voor als een lichtende edelsteen, stra
lend in wonderlijk-diepe kleuren.
De conceptie van het raam is van een
schoonen eenvoud: de figuur van den
Apostel tot halver hoogte uitgebeeld, de
eene hand zegenend opgeheven, in de an
dere vattende de gekruiste sleutels, het
zinnebeeld van de pauselijke sleutelmacht
en, in dezen vorm, tevens het wapenschild
van de stad, die onder St. Pieters schutse
is gesteld.
In een rijke omlijsting van meetkunstig
ornament ,op een achtergrond van warm
cobalt-blauw rijst de beeltenis van St. Pe
trus op, een gebronsde en' zongebruinde vis-
scher, het zorgelijk voorhoofd doorploegd
met rimpels en voren, maar met oogen vol
vaderlijke goedheid en gulheid de kerkgan
gers aankijkend, de knokige werkmans
hand ten zegen opgeheven: „Geliefden!
Vrede zij u allen, die in Christus zijt!"
De apostel is gekleed in paarse, alledaag-
sche tuniek de visschers-dracht ïnct
over de schouders in breede plooien-gol-
ving een roode mantel, robijnen-rood ais
hartebloed, dat in fluweel-zachte lichtglan
sen afvalt over het lichaam.
Omgeslagen rond de hals en opgeheven
door de handen opent zich de groene voe
ring, die in de prachtigste zijden tinten
en de fijnste nuances van groen en blauw
de roode mantelplooien omzoomd het
kleuren-gamma van een zonsondergang.
In heilige en nederige eerbied voor zijn
uitverkiezing houdt St. Pieter de heide
sleutels vast, niet met de bloo'e hand, doch
in de vouwen van zijn overkleed.
Sint Petrus heeft in de kerk, die onder
zijn bescherming is gesteld, de eereplaats
ontvangen aan Christus' rechterhand.
Zijn naam wordt dcor de Kerk in één
adem en bijna onafscheidelijk genoemd
met die van den vurigen Apostel der Hei
denen. Deze traditie moge weldra ook in
deze kerk tot uitdrukking komen. Moge
de geest noch meer vaardig worden over
de parochianen, om, in navolging van het
vrome voorgeslacht, het Huis des Heeren
te tooien en op te sieren tot een schatka
mer van schoonheid.
VERKLARING VAN DEN GRAAF VAN
ROMANONES.
De graaf van Romanones, die ex-koning
Alfonco in de Cortes heeft verdedigd, heeft
den correspondent van Havas verklaard,
dat in theorie niets zich verzet tegen een
terugkeer van den ex-koning naar Spanje.
Men moet evenwel niet vergeten, dat de
koning de eerste burger is en dat Franco
hem gehoorzaamheid verschuldigd is en
hierin kan alleen Franco zelf beslissen. De
daad van Franco is het herstel van een
groot onrecht en heeft geen politieke be-
teekenis.
Graaf Romanonas zeide verder, dat ex-
koning Alfonso zich door zijn ballingschap
niet terneer heeft laten slaan. Op het oogen-
blik beschouwt hij zich als Spanjaard en
houdt hij zich aan de orders van den lei
der der nationalistische regeering, gene
raal Franco.
Tenslotte verklaarde de graaf niet te we
ten of de ex-konmg naar Spanje zou
gaan.
De koning weet officieel nog niets.
In een telefonisch onderhoud met den
particulier secretaris van ex-koning Alfonso
deelde deze man aan Reuter mede, dat de
koning, die op het oogenblik te Rome ver
toeft, geen officieele bevestiging van het
decreet van Burgos had ontvangen en niet
meer wist dan in de bladen was gepubli
ceerd.
Op de vraag van Reuter, of Alfonso naar
Spanje terug zou keeren als hij een beves
tiging zou ontvangen, antwoordde de se
cretaris: „natuurlijk, als hij daartoe het
verzoek ontvangt, doch hy heeft nog geen
verzoek ontvangen."
Berlijn heeft geen bezwaai
De politieke woordvoerder der Duitsche
regeering heeft tegenover Reuter ver
klaard:
Het is niet onze zaak, Franco van advies
te dienen, doch als hij Alfonso zou terug
roepen, zouden wy niet het recht hebben,
hiertegen bezwaar te maken.
Hij voegde hieraan toe: Wy hebben geen
belang bij de binnenlandsch-politieke kwes
ties van Spanje, doch achten het alleen
van belang, dat het-bolsjewistische regime
van de kusten der Middellandsche Zee
verdwijnt.
DE CHINEEZEN MELDEN VOORT
DUREND SUCCESSEN.
Van Chineesche officieele zyde wordt
medegedeeld, dat de Chineezen vorderin
gen blijven maken in den Noordelijken
sector van Kanton, zulks na het succes der
Chineesche stoottroepen. Volgens berich
ten van het front in Zuid-China voeren de
Japanneezen een beweging uit langs de
Westrivier in de provincie Kwantoeng. De
Chineezen hebben daar versterkingen ont
vangen. De Japanneezen hebben voorts
verklaard, dat tengevolge van hun succes
rijke actie in de provincie Sjansi ongeveer
120.000 Japanneezen hebben moeten terug
trekken. Dezen Japanschen troepen wordt
het nog steeds door de Chineezen lastig ge
maakt.
BELGIË
MOEILIJKHEDEN OP EEN PERSBAL.
Joodsche tenor mocht geen Duitsch zingen.
Op het bal der Duitsche pers dat Don
derdagavond te Brussel is gehouden, heeft
men met eenige moeilijkheden te kampen
gehad. Tot de artisten, die hun medewer
king verleenden, behoorde de Joodsche
tenor Josef Schmidt. De buitenlandsche
diplomaten en journalisten, die het bal
zouden bijwonen, lieten op het laatste
oogenblik weten, dat zij niet zouden ver
schijnen, indien Schmidt in het Duitsch zou
zingen. Om een incident te vermijden heeft
het perscomité Schmidt daarop verzocht,
geen Duitsche liederen te zingen.
Schmidt trad op met veel succes, doch de
Duitschers onthielden zich van applaus,
welk voorbeeld door verscheidene Italianen
werd gevolgd. De Italiaansche ambassadeur
had er ook op aangedrongen, dat Schmidt
r.iet in het Italiaansch zou zingen, doch
hierop was men niet ingegaan.
DU1TSCHLAND
DE NEDERLANDSCHE GEZANT
OVERHANDIGT ZIJN GELOOFSBRIEVEN
Rijkskanselier Hitier heeft gistermiddag
met het gebruikelijke ceremonieel den nieu
wen gezant der Nederlanden, Z. Exc. jhr.
mr. H. M. van Haersma de With ontvan
gen.
Bij de overhandiging van zijn geloofs
brieven heeft jhr. van Haersma de With
een toespraak gehouden, waarin hij uit
drukking gaf aan den wensch van zijn re
geering de hechte vriendschaps- en buurt-
betrekkingen, welke van oudsher bestaan
tusschen de Nederlanden en Duitschland,
ook verder te onderhouden en uit te brei
den.
Rijkskanselier Hitier herdacht in zijn ant
woord allereerst den trag'.schen dood van
den vroegeren gezant en besprak vervol
gens .de vriendschappelijke buurbetrekkin-
gen tusschen de beide landen Het Duitsche
Rijk hecht ook groot gewicht aan de hand
having en verinniging dezer betrekkingen.
Na de ontvangst heeft de Fuehrer zich
nog eenigen tijd met den gezant onderhou
den.
- EEN BRITSCHE STAP OVER DE
ANTI-JOODSCHE WETTEN.
Groot Brittannië zal waarschijnlijk het
voorbeeld der Vereenigde Staten volgen en
stappen doen bij de Duitsche regeering ten
aanzien van de anti-Joodsche wetten.
De Amerikaansohe nota wordt nog steeds
bestudeerd.
Dwang op hef buitenland.
Met een toespeling op de Duitsche ce-
mentbestellingen in Tsjecho-Slowakije be
klaagt de „National Zeitung" uit Essen zich
er over, dat Tsjechoslowaaksche Joden
voordeel hebben van deze uitbreiding der
nandelsbetrekkingen. Het blad zegt be
zwaar te hebben tegen de passieve houding
der Tsjechoslowaakscht autoriteiten. Het
vraagt ,een zuivering in het nationale
Tsjechische belang" en schrijft, dat de Jood
sche invloed voor Tsjecho-Slowakije een
politiek passief beteekent.
FRANKRIJK
DE ITALIAANSCHE EISCHEN.
De „Temps" over Tunis en Dzjiboeti.
„Le Temps" behandelt in het hoofdartikel
ce anti-Fransche campagne der Italiaan-
scne pers en schrijft, cat „deze meestal ge
waagde gevolgtrekkingen maakt, ontleend
aan niet bestaande of verkeerd uitgelegde
feiten".
Ten aanzien van Dzjiooeti verklaart het
blad „Aan de andere zijde der Alpen zou
men willen gelooven, dat Italië herhaalde
malen geprobeerd zou hebben met Frank
rijk te onderhandelen ten einde een econo
mische samenwerking tot nut der beide lan
den tot stand te brenger., doch dat men
daarbij steeds gestuit zou zyn op een slech
ten wil van de zyde van Frankrijk en nooit
iets zou nebben verkregen. Toch moet men
te Rome weten, dat er besprekingen zijn
gehouden, waarbij de gewezen ambassa
deur van Italië te Parijs, Cerruti, een be
langrijk aandeel heeft gehad en die hebben
geleid tot de uitwerking van een plan,
waaraan geen gevolg is gegeven, omdat
Italië van meening was veranderd en dacht
de haven van Dzjiboeti en den spoorweg,
welke den voornaamsten toegangsweg tot
Abessinië vormt, 'te kunnen voorbijgaan".
Betreffende Tunis doet het blad opmer
ken, dat in 1881 het aantal Franschen er
700 bedroeg en dat der italianen 11.200. Bij
de vjjfjaarlijksche volkstelling van 1936
bedroeg het aantal Franschen 108.000 en
dat der Italianen 94.000. De Italiaansche
bevolking is verdeeld ovei het geheele ge
bied. Het Italiaansche onroerende bezit be
slaat 77.000 H.A. en het Fransche bezit
63.000 H.A. De Fransche en Italiaansche
scholen hebben ongeveei evenveel leer
lingen van Italiaansche als van Fransche
afkomst. In totaal zijn er op de lagere scho
len 38.000 leerlingen en op de middelbare
minder dan 15.000.
Geen duimbreed grond.
De commissie van buitenlandsche zaken
van den Senaat is gisteren bijeen geweest
om een uiteenzetting van minister Bonnet
aan te hoor en. Wat betreft de gebeurtenis
sen in Italië bevestigde de minister zijn ver
klaring in de Kamer: „Frankrijk zal nooit
een duimbreed grond afstaan aan Italië en
iedere poging hiertoe zou uitloopen op een
gewapend conflict".
ENGELAND
HORE BELISHA BRENGT HULDE
AAN DEN PAUS.
Bij de opening van een katholieke mid
delbare school te Plymouth heeft minister
Hore Belisha een rede gehouden, waarin
hij o.m. verklaarde: „De groote strijd tus
schen het ideaal van opvoeding, dat er naar
streeft den mensch te Deschaven en hem
wijzer en edeler te maken, en tusschen het
begrip van opvoeding, dat tracht de hou
ding, de activiteit en het hart van den
mensoh te harden, is met eenige zeldzame
periodes van wapenstilstand van het be
gin der geschiedenis af voortgezet en duurt
nog voort in de wereld van heden".
Sprekend over de katholieke kerk zeide
de minister, dat behalve de katholieke kerk
ook andere kerkgenootschappen thans aan
den paus en sommige katholieke kerkvors
ten dank verschuldigd zijn. Elk tijdperk
heeft zijn martelaren gekend en groote
mannen voortgebracht maar tot de edelste
figuren van dezen tijd behoort het hoofd
van de katholieke kerk. In weerwil van de
gebruikelijke zegswijze zijn er oogenblik-
ken, waarin zwijgen zilver en spreken
goud is.
KARDINAAL HINSLEY PLEIT VOOR
DE ARABIEREN.
Kardinaal Hinsley neeft aan een noen
maal van de Royal Empire Society een rede
gehouden, waarmede ny een vereenigde
christelijke actie tot het brengen van vrede
in het Heilige Land openue.
Zijn Eminentie zeide o.m.: „Ik ben voor
de Arabieren van Palestina. Ik kan niet
anders dan uiting geven aan mijn diepe
sympathie voor hen en aan de hoop, dat ik
zoo mogelyk hulp zal kunnen bieden".
De kardinaal wees voorts erop, dat 40.000
tot 50.000 Katholieke Arabieren smartelijk
hebben geleden. Handelsbelangen, zeide hij,
zijn van weinig beteekenis in vergelijking
n.et het welzijn van het volk.
AMERIKA
EDEN VERTROKKEN.
Alvorens zich in te schepen op de „Queen
Mary" heeft Eden gisteren nog een bezoek
gebracht aan den vroegeren gouverneur
v«n New York, Al Smith, terwijl hij heeft
geluncht met den huidigen gouverneur,
Lehman.
Vóór hij zich aan boord begaf van de
Queen Mary", waarmede hij naar Groot
Brittannië terugkeert, heeft Eden gezegd:
„Ik ga huiswaarts ten zeerste gestimuleerd
door hetgeen ik hier gezien en gehoord
neb. Daarvoor ben ik bovenal zeer dank
baar."
Buitenlandsche Berichten
AARDSCHOKKEN TE ANKARA.
Omstreeks 13 uur gistermiddag zyn te
Ankara vier zeer hevige aardschokken ge
voeld. waardoor onder de bevolking een
paniek ontstond. Omtrent slachtoffers of
schade is nog niets bekend.
MILITAIR VLIEGTUIG NEERGESTORT
BIJ SEMARANG.
Bestuurder gedood.
By de uitvoering van een lesvlucht is gis
termorgen omstreeks tien uur een Glenn
Martin-vliegtuig ten gevolge van een fou
tieve landingsmanoeuvre, naby het vlieg
veld Simongan te Semarang, verongelukt,
waarbij de bestuurder, de sergeant-vlieger
X. S. Kossen, werd gedood. De overige le
den der bemanning van het vliegtuig, ser
geant-majoor-monteur Thoonsen en de bur
ger-helper Tutuarima, werden licht ge
wond. Zij zijn in de Centrale Burgerlijke
Ziekeninrichting te Semarang opgenomen.
Aneta meldt nog, dat het verongelukte
vliegtuig behoorde tot een escadrille van
vier machines, welke 'n oefenvlucht maakt-
ten met leerlingen, onder leiding van luite
nant W. F. Boot. By de landing is de Glenn
Martin wegens te wenig snelheid op ge
ringe hoogte afgegleden en neergestort.
Het toestel brak in tweeën en vloog in
brand. Personeel van de K. N. I. L. M., als
mede de bemanning van de andere Glenn
Martins waren terstond bij de plaats des
onheils aanwezig. Het vliegtuig lag tus
schen de heuvels in de buurt van Semarang
en op moeilijk begaanbaar terrein, ruim
een uur loopen van het station Simongan.
De felle vuurgloed maakte het onmogelijk
het wrak te naderen. Da* twee der inzit
tenden er het leven afbrachten, is een ge
lukkig gevolg van de wijze, waarop de
machine brak.
1 „Mljnhardtje" 5 ct - 12 „Mijnhardtjes" 50 cL
EEN WEL BESTEDE WEEK.
Vreedzame ontmoeting met leeuwen.
De passagiers van de „Reiger" hebben de
eerste dagen van deze week besteed aan
verschillende prachtige excursies. Nadat
Maandag de omstreken van Johannesburg
werden bezichtigd, waarbij men o.a. een
bezoek bracht aan Aasvogelkop en Killar-
ney, het hoofdkwartier der Zuid-Afrikaan-
sche filmindustrie, is het gezelschap met
den nachttrein naar Nelspruit vertrokken,
om den geheelen Dinsdag in het Kruger-
park door te brengen. Per auto werd het
district Pretoriuskop doorkruist. In één der
jachthutten, temidden van de grootsche
Zuid-Afrikaansche natuur verzamelde men
zich aan het noenmaal. Dit buitengewoon
rijke natuurreservaat bracht allen in groo
te geestdrift. Men passeerde onderweg niet
minder dan acht leeuwen, terwijl men tel
kens groepjes zebra's en hyena's of nijl
paarden waarnam, die evenmin als de leeu
wen en ander groot wild gevaar opleveren
voor vreedzame bezoekers.
Woensdag maakte de „Reiger" onder lei
ding van Scholte eenige rondvluchten bo
ven de omstreken van Johannesburg. Ver
schillende autoriteiten waren hiervoor uit-
genoodigd o.w. minister Fourie en voor
aanstaande persoonlijkheden uit de Zuid-
Afrikaansche luchtvaart. Zy waren een
stemmig in hun bewondering voor 't vlieg
tuig en het comfort, dat den passagiers
wordt geboden. Ondertusschen had men
ook in Zuid-Afrika reeds de literaire kwa
liteiten van Viruly ontdekt, hij werd uitge-
noodigd een lezing te houden, waarvoor een
talrijk en enthousiast publiek bijeenkwam.
De Nederlandsche gezant in Zuid-Afrika
organiseerde Donderdag een ontvangst ter
gelegenheid van de aanwezigheid in de
Unie van den vertegenwoordiger der Ne
derlandsche regeering, jhr. Beelaerts van
Blokland. De gouverneur-generaal van
Zuid-Afrika vereerde het gezelschap met
zijn aanwezigheid; onder de gasten waren
tal van leden van het corps diplomatique,
verschillende vooraanstaande Nederlanders
uit Pretoria, de piloten Scholte en Viruly
en de heer Reyers, die als vertegenwoordi
ger der K. L. M. de tocht van de „Reiger"
heeft medegemaakt.
Hiermede was de reeks van feestelijkhe
den, waarmede men in Transvaal van zijn
vreugde over de aankomst van de deelne
mers aan de Dingaansvlucht blijk geeft, nog
niet afgesloten. Aan een luisterrijk banket,
dat door de Nederlandsche reisvereeniging
te Johannesburg aan de geheele beman
ning van de „Reiger" werd aangeboden, na
men ruim 140 leden der Nederlandsche ko
lonie deel.
Vrijdag ontmoeten de passagiers en de
bemanning elkaar weer bij de voortrek
kersfeesten en de plechtige onthulling van
het monument, waarbij voor hen plaatsen
op de eeretribune zyn gereserveerd.
ITALIAANSCH VLIEGTUIG
VERONGELUKT.
Nabij Cesana in de Romagna in een le
gervliegtuig omlaag gestort. De zeven in
zittenden zijn om het leven gekomen.
DUITSCHLAND KRIJGT GEEN
HELIUM.
Duitschland heeft gisteren verzocht de
200 stalen cylinders, die het had gezonden
om met heliumgas te worden gevuld, leeg
terug te sturen. In welingelichte kringen
maakt men hieruit op, dat de Vereenigde
Staten definitief geweigerd hebben helium
aan Duitschland te leveren.
DE POSTVLUCHEN OP NED. INDIë.
Op de uitreis bereikten gisteren de „Pe
likaan" Bandoen, de „Valk" Jodphur en
de „Nandoe" Alexandrië.
Op de thuisreis landden de „Oehoe" t°
Barsa en de „Zilverreiger" te Rangoon.
