ZATERDAG 17 DECEMBER 193»
30ste Jaargang No. 9212
9e- £cid^clvcSoii/tcmt
Telefoon: Redactie 11.
Telefoon: Administratie 938.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Aéf. en A boirn.-tarieven zie pag. 8
Giro 103003. - Postbus 1L
Dit nummer beslaat nil vt|l
bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
V Over „hetze" gesproken
Een afgevaardigde van de N. S. B. in de
Prov. Staten van Zuid-Holland beweerde
gisteren, dat de burgemeester van Rotter
dam door het verbieden van den voetbal
wedstrijd NederlandDuitschland de be
langen van deze groote havenstad op on
verantwoordelijke wijze in gevaar heeft ge
bracht.
Wij zien dat anders.
Wij zijn er van overtuigd, dat als
die belangen in gevaar zijn gebracht
daarvan de eerst-schuldige zijn degenen, die
onmiddellijk dat verbod van Rotterdam's
burgemeester hebben uitgelegd als een
daad, ingegeven door politiek, door anti-
Duitsche gevoelens!
Zij allereerst hebben op onverant
woordelijke wijze gehandeld! Zij
stonden aanstonds klaar, om betoogen te
houden, welker strekking aldus kon wor
den samengevat: als Duitschland dat ver
bod van het houden van een voetbalwed
strijd NederlandDuitschland opvat als
een anti-Duitsche daad en daarop reageert,
dan heeft 't groot gelijk! Zij hebben er zelfs
gen moment rekening mee willen houden,
dat R'dam's burgemeester, terecht of ten
onrechte, deeerlijke overtuiging
had, dat hij juist in het belang der offi
cieel goede betrekkingen tusschen Neder
land en Duitschland dien voetbalwedstrijd
moest verhinderen; dat hij in alle eer
lijkheid relletjes vreesde die noch hy
noch wie dan ook zou kunnen voorkomen
en die voor de verhoudingen tusschen
Nederland en Duitschland zeer onge-
wenschte gevolgen zouden hebben kunnen
meesleepen.
Zij zijn dat verbod met man en macht
gaan uitleggen zóó, dat Duitschland daar
uit heel gemakkelyk een wapen tegen Ne
derland zou kunnen smeden.
Zóó gedroegen zich Nederlanders....
Als dan ook diezelfde N. S. B.-afgevaar-
digde in dezelfde rede beweert, dat aan de
arrogante hetze van volksvreemde elemen
ten in ons land tegen Duitschland een ein
de moet komen dan willen wij hem vra
gen, of hij nog niet veel erger vindt die
hetze van een soort lieden in ons land
tegen ons land!
Vanzelfsprekend, dat ookwijeenhet-
z e tegen Duitschland van welke zijde
die ook zou worden ondernomen om ver
schillende redenen ten zeerste zouden af
keuren.
V Een commissie der
R.K. Slaaispariif
Wij willen er mede naar aanleiding
van wat deze week in de Tweede Kamer
is gesproken even aan herinneren, dat
de R.K. Staatsparty een Studie-commissie
heeft in het leven geroepen, om den in
vloed van concerns en dergelijke maat
schappelijke verschijnselen c-p het gebied
van den handel te bestudeeren en, van
zelfsprekend, uit die studie conclusies voor
de practijk te trekken.
In die commissie is zoowel groot- als
klein-bedrijf en coöperatie vertegenwoor
digd. Haar voorzitter is het partij bestuurs
lid burgemeester Eisen van Naaldwijk; se
cretaris is dr. C. van Haren te Wassenaar
en leden zijn de heeren dr. Beuns S.J., Nij
megen; dr. G. de Gruyter, Den Eosch; drs.
H. L. Jansen, Voorburg; dr. C. Keulemans
O.Carm., Merkelbeek; J. A. Kolkman,
Utrecht en mr. E. Koning, Den Haag.
Op 7 Juli j.l. is deze commissie haar
werk begonnen. Natuurlijk kan zij nog niet
klaar zijn met een rapport. Maar wy hopen
en vertrouwen toch, dat dit rapport nu
geen jaar meer op zich zal laten wachten.
Als de veel-cmstreden kwestie van de
concerns en dergelijke vormen van groot
bedrijf 'ns helder wordt bezien en
nauwkeurig ontleed in haar feite-
lijke elementen, en in de moge
lijkheden van bevredigende
oplossing, dan zal dit een maatschap
pelijk zeer nuttig werk zijn.
Dat verwachten wij van de veelzijdig sa
mengestelde commissie, aan welker bestaan
er gebeurt in dezen tijd zooveel! wy
even hebben willen herinneren.
DE RIJKSMIDDELEN.
TOTALE OPBRENGST BLIJFT BOVEN
DIE VAN '37.
De totale opbrengst van de Rijks
middelen in de eerste elf maan
den van 1938 was hooger dan in de
overeenkomstige periode van bet
vorige jaar n.1. 4 millioen gul
den.
Blijkens het jongste overzicht hebben de
indirecte belastingen 403.5 millioen in de
schatkist gebracht tegen 399.2 millioen
in het vorige jaar. De ontvangsten in de
maand November zijn echter ten achter
gebleven bij die in dezelfde maand van het
vorige jaar. terwijl voo» October nog een
voordeelig saldo kon worden geboekt. De
opbrengst beliep n.l. 36.8 millioen, verge
leken met 38.3 millioen in November 1937.
De raming werd voor de eerste
elf maanden met 10 millioen gulden
overtroffen.
Evenals in de vorige maanden zijn het
weer enkele belastingen die in belangrijke
mate tot het voordeelig saldo hebben bij
gedragen. De dividend- en tantièmebelas
ting heeft in de eerste eli maanden 2.1
millioen meer opgebracht, de omzetbelas
ting 3.8 millioen en de successierechten
ruim 6 millioen. Verder kan worden ge
constateerd, dat de opbrengst van alle ac-
cynsen iets hooger was iar. in 1937. De rech
ten en boeten van zegel brachten daaren
tegen 10.9 millioen minder op door de
geringere activiteit ter beurze en in den
handel.
Voor de directe belastingen was op ulti
mo November van het dienstjaar 1938 in
totaal .120.1 miiliuen in kohier gebracht
oi ruim 12 millioen meer dan voor den
vorigen dienst. Voor de inkomstenbelasting
beliep het voordeelig verschil bijna 11 mil
lioen.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
HULPVERLEENING AAN HET
EIGEN VOLK.
De T ij d schrijft:
Er is een beschuldiging. De beschuldi
ging, dat het Nederiandsche volk wèl royaal
is als het om hulp aan vreemdelingen gaat,
maar voor de eigen zwakken en nooddruf-
tigen niet zoo heel veel over heèft.
Zoo'n beschuldiging Kan de reactie op
wekken van een verontwaardigd verweer.
Doch hoe raak, boeiend sn welsprekend
zulk een verweer-in-woorden ook moge
zijn, toch is er één ding, aldus merkt het
„Handelsblad" op, dat het in dergelijke
gevallen nog beter doei: de harde, onver
biddelijke taal van de cijfers.
Het Nederiandsche volk brengt jaar in
jaar uit vele millioenen op voor met groote
moeilijkheden worstelende medeburgers.
Millioenen in den vorm van belastingen,
prijsverhooginger en giften.
Voor geld uit de belastingen en prijsver-
hoogingen komen die zoogenaamde vertroe
telde vreemdelingen al heelemaal niet in
aanmerking. Het zit 'm dus in de giften,
in de onderscheidene collectes vooral.
Men beschuldigt: vergelijk de opbrengst
van de collecte vooi de Joodsche vluchtelin
gen eens met het resultaat van inzamelingen
voor de eigen bevolking.
Welnu, hier als antwoord de cijfers voor
de landshoofdstad
Naar men weet, is er te Amsterdam bruto
50.000 opgehaald voor de Joodsche vluch
telingen. En thans de andere bruto-op-
biengsten waar het natuurlijk bij een greep
hier en daar moet blijven:
Borculo-stormramp 1925 65.000
Watersnood 1926 164.000
Stormramp 1928 100.000
ürentscne Veenkind 1929 40.000
Zonnestraal 1930 26.000
Emmabloem 1930 18.600
Emmabluem 193120.000
Zonnestraal 1931 20.000
Extra t.b.c.-collecte 1931 20.000
Crisiscomité 1932 80.000
Crisiscomité 1933 77.000
Bij deze cijfers dient dan wel te worden
bedacht dat naast al die extra en gewone
inzamelingen natuurlijk de andere collec
tes gewoon doorgingen!
Hier volgen ook nog de totaal-cijfers voor
Amsterdam over de laatste drie jaren
(bruto):
1935 170.000
1936 162.000
1937 180.000
Als men nóg eens een beschuldiging
jegens den offerzin van ons volk weet....
SOCIALE ZAKEN PRIMAIR.
Aan een artikel In de Volkskrant
ontleenen we:
„Sociale zaken een primair volksbelang.
Ket kan en mocht niet anders worden be
schouwd, en toch schenkt het voldoening
dat de minister van Sociale Zaken dit niet
enkel als zijn persoonlijke meening maar
als het oordeel van het Kabinet verkondigt.
Het ligt ook voor de hand.
Het land in staat van verdediging bren
gen is met name in deze tijden nu voor de
hooge rechtsregelen zoo weinig respect
wordt betoond, een volksbelang van de eer-
Ie orde: het land, de vrijheid, de onafhan
kelijkheid verloren, is alles verloren.
Maar het is niet voldoende de grenzen
te voorzien en wel een toegerust en ge
oefend leger op de been te hebben dat be
reid en in staat is de vaderlandsche grond
te verdedigen, wij moeten een volk zijn dat
iets te verliezen en iets te behouden heeft.
Geen hoop menschen die zich paria's
voelen en voor wie het begrip vaderland
een leege klank, is geworden.
Een leger werkloozen in het heden, een
leger werkloozen in het verschiet moet op
den duur, den korten duur reeds, een kaste
van paria's scheppen.
Zij mogen zich, althans de krachtigen en
bewusten onder hen, tegen dat denkbeeld
verzetten, ze zijn of ze worden het.
Daarom kan er voor sociale zaken, aller
eerst tot bestrijding en indamming der
werkloosheid, niet te veel en nauwlijks
genoeg worden gedaan.
Het schenkt vertrouwen, dat een jonge,
frissche kracht met de leiding van Sociale
Zaken is beiast en dat hij over zich zelf
niet tevreden zal zijn als hy niet het men-
schen-mogelijke heeft verricht om de werk
loosheidsramp „op te lossen" de opmer
king is reeds gemaakt dat de minister hier
een zonderling beeld gebruikt zeggen we,
uit de wereld te helpen.
Op dat doel heeft hij te mikken, en het
zal al erg genoeg zijn, indien het niet ten
volle wordt bereikt".
„UIT HOOGE ACHTING"
De Avondpost schrijft:
Zooals mêh weet, hebben de nationaal-
socialisten in.de Eerste Kamer obstructie
gevoerd, coor telkens stemming te vragen.
Toen noofdstuk I der begrooting (Huis
der Koningin) aan de orde was, zei de heer
Van Vessem, volgens de Handelingen:
„Mijnheer de Voorzitter! Uit hooge ach
ting voor het Koninklijk Huis zal de na-
tionaal-socialistische fractie bij dit ontwerp
geen stemming vragen".
Schattig!
„Uit hooge achting" verzweeg de natio-
naal-socialistische pers, dat Prinses Juliana
een bezoek bracht aan „De Joodsche Inva
lide".
„Uit hooge achting" verzweeg zij eenige
redevoeringen van de Koningin (oa. die,
welke zy tot den Koning van België hield)
omdat er uitlatingen in voorkwamen, die
der N.Sb. onwelgevallig zijn.
„Uit hooge achting" oefent zij zoodoende
censuur op Oranje.
„Uit hooge achting" voert zy een felle
actie tegen onze vrijheden, waarvoor Wil
lem van Oranje de grondslagen heeft ge
legd, die zijn levenswerk vormen, en waar
aan onze Koningin slag op slag haar trouw
en verknochtheid heeft betuigd.
Allemaal achting.
Dat respect, dat nu plotseling bij een
formaliteit in de Eerste Kamer voor den
dag kwam, is schijn. De lommerd geeft er
geen cent op.
EEN DRINGENDE OPROEP.
In het jaar 1939 zullen de Katholieke
kiezers wederom worden opgeroepen voor
de verkiezingen van Provinciale Staten en
Gemeenteraad.
De voorbereidingen zijn reeds in vollen
gang.
In het tijdvak van 17 November tot 18
Januari 1939 moeten de candidaten voor
de Provinciale Staten in de afdeelingen
worden gesteld.
Aan de stemming voor de candidaten
mogen slechts deelnemen zij, die bij den
aanvang van het loopende jaar, dus op 1
Januari reeds lid der partij waren.
Vóór 1 Januari a.s. moeten alle Katho
lieke kiezers gewaarschuwd zijn, dat
willen zij in 1939 mede hun invloed uit
oefenen bij de partijstemming over de
candidatenlijst der R.K. Staatspartij zij
voor 31 December 1938 lid der Party moe
ten zijn geworden.
Nog slechts enkele dagen en de leden
lijsten zullen worden afgesleten.
Men geve zich onmiddellijk op als lid
bij het afdeelingsbestuur der R K. Staats
partij in zijn gemeente. De contributie
is zéér laag!
Wij moeten daadwerkelijke belangstel
ling voor onze- georganiseerde politieke
actie verlangen van iederen Ka'.holiek.
Wie dien plicht in aezen tijd niet ver
staat, niet begrijpt» is wi, heel erg kort-
zich'ig nf totaal geestelijk blind!
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
PARIJS: Hoewel de kinderachtige
straatbetoogingen zoowel in Italië als in
Frankrijk zyn verboden, en hoewel de Ita-
liaansche regeering „officieel" geen
eischen stelt, gaan de Italiaansche bladen
door met de eischen van Italië te ontwik
kelen.
De „Giornale d'Italia" wijdde ook gis
teren een hoofdartikel aan Tunis en
schreef, dat Italië het recht en den plicht
heeft zijn speciale rechten in Tunis op te
eischen, niet alleen wegens de zeer tal
rijke Italiaansche bevolking en wegens de
verkregen rechten, maar ook ten behoeve
van de beschaving in Noord-Afrika. Er
zijn in Tunis nog zeer uitgestrekte opper
vlakten, die vruchtbaar gemaakt zouden
kunnen worden, indien zij niet braak ble
ven liggen wegens het tekort aan Fran-
sche arbeidskrachten en het Fransche ver
zet tegen een grootere Italiaansche immi
gratie. De behoeften eener productieve be
schaving in Noord-Afrika vallen dus, al
dus het blad, samen met de natuurlijke
behoeften van uitbreiding der Italiaan
sche werkkracht.
De Italianen geven het dus nog niet op,
maar de Franschen zijn vast besloten om
geen duimbreed grond prijs te geven en
liever te vechten danrtoe te geven.
BURGOS: Het besluit van Franco om
ex-koning Alfonso weer in zijn burger
rechten te herstellen, wordt druk bespro
ken. Men vraagt zich nu af, of dat be
doeld is als inleiding op een eventueele
terugkeer van Alfonso en dan natuurlijk
niet als gewoon burger maar als koning.
Hel zal er natuurlijk van afhangen, op
welke voorwaarden de koning bereid zou
zijn, weer op den troon terug te keeren,
maar een herstel der monarchie zou een
grooten invloed kunnen hebben op de fan
tasie der Spanjaarden en zou de positie
van Franco aanzienlijk kunnen verster
ken. Berlijn heeft Franco blijkbaar al een
vingerwijzing in die richting gegeven,
want het zegt. dat het Franco met wil
adviseeren, maar dat het geen bezwaar
zou hebben tegen een eventueel herstel
der monarchie.
PROVINCIALE STATEN VAN
ZUID-HOLLAND.
Wy geven hier het slot der zitting. (En
kele sprekers zijn reeds in een gedeelte
onzer vorige oplage vermeld).
De heer Jansen (A.-R.) houdt eenige fi-
nancieele beschouwingen.
Spr. acht vermindering van belasting
druk wenschelijk. Tot verhooging van sub
sidies, welke in 1934 werden verminderd,
kan vooralsnog niet worden overgegaan.
De provincie beschikt bij verre na niet
over de middelen om alle werkloozen aan
werk te helpen.
Tegenover de nationaal-socialistische le
den dezer staten merkt spr. op, dat van di
verse hunner aangekondigde voorstellen
niets is gekomen. Initiatief is er van hen
niet uitgegaan. Spr. hoopt, dat Ged. Staten
met hun beleid zullen voortgaan, zooals wij
van dit college gewend zijn.
De heer Bergshoeff (H.G.) pleit voor be
vordering van de industrieele ontwikkeling
in de provincie.
De heer Meijers (N.S.B.) verbaast zich
over het uithoudingsvermogen van de le
den om lang te spreken over zaken, waar
van in schier alle gevallen de beslissing te
voren vaststaat. Naar zijn meening heeft
de provincie wel degelijk een taak bij de
bestrijding der werkloosheid, bij den nood
toestand van de tuinders, visschers en mid
denstanders. Van provinciezijde had zeker
een ernstig protest moeten klinken tegen
de handeling van den burgemeester v. Rot
terdam, die door het verbieden van den
voetbalwedstrijd NederlandDuitschland
de belangen van deze groote havenstad op
onverantwoordelijke wijze in gevaar heeft
gebracht. Zelfs dr. Colijn heeft erkend, dat
wij Duitschland als afnemer onzer bodem
producten niet kunnen missen. Aan de ar
rogantie Hetze van volksvreemde elemen
ten in ans land tegen Duitschland moet een
einde komen.
De heer Nije (N. S. B.) gaat in tegen het
betoog van den heer de Visser, en be
treurt, dat een lid van de rechterzijde, de
heer Jansen Maneschijn, zich eveneens
heeft begeven in een critiek op de natio
naal-socialistische leden. Deze leden doen
wat zy hun plicht achten. Zij stellen zich
principieel op het leidersbeginsel, doch
njoeten in deze staten rekening houden met
den bestaanden gang van zaken.
Wanneer de heer Jansen hen verwijt,
dat zij voor een geldleening hebben ge
stemd. dan beteekent dit niet, dat zij het
systeem goedkeuren. Met eigen voorstellen
zullen spreker en zijn geestverwanten al
leen dan in deze staten komen, wanneer
er kans op aanneming bestaat.
De heer Drees (S. D.) ziet veeleer in het
optreden van de narionaal-socialisten het
optreden van volksvieemde elementen hier
te lande.
De nationaal-socialisten zijn bijna vier
jaar geleden in deze staten gekomen, doch
zij hebben niets positiefs weten te berei
ken. Zij zijn van de beste eigenschappen
van het Nederiandsche volk, van de vrij
heidsgedachte blijkbaar verstoken.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Zal koning Alfonso terugkceren? (3de
blad).
Ras-moeilijkheden op een persbal te
Brussel (2de blad).
Hore Belisha brengt hulde aan den
Paus. (2de blad).
De Italiaansch-Fransche spanning. (2de
blad).
Binnenland
Een stijging in de Rijksmiddelen. (1ste
blad).
Een bijeenkomst van den Ned. R. K.
Midenstandsbond, waarop verschillende be
langrijke onderwerpen zijn besproken»
(1ste blad).
De heer Heukels (Ged. Staten) spreekt,
alvorens de beantwoording namens het col
lege aan te vangen, de beste wenschen uit
voor het herstel van gezondheid van den
heer v. Fisenne, lid van Ged. Staten.
Principieel staan Ged. Staten op het stand
punt van het Christendom, dat eerbiediging
van ieders vrijheid insluit.
De Rijkscommissie werkverruiming is
zelf niet tevreden over de resultaten van
haar werk.
Spr. doet een beroep op allen om wer
ken in werkverschaffing toe te staan in die
gevallen, waar anders deze werken achter
wege zouden moeten blijven.
Helaas is indertijd geen meerderheid ge
vonden voor drooglegging van de Reeu-
wijksche plassen, hoezeer hierin een object
voor werkverschaffing was te vinden.
Het aantal werkloozen is de laatste ja
ren met 25 pet. teruggeloopen, dank zij me
de de maatregelen van overheidswege.
Spr. bestrijdt de ingediende moties, ter
wijl hij een beroep doet op de Staten om
de oud-Hollandsche soliditeit in stand te
houden.
De heer De Bruin (Ged. Staten) deelt
den heer Ter Laan mede, dat inzake de ter
tiaire wegen het overleg met het Depar
tement van Waterstaat nog gaande is.
De heer Schmal (Ged. Staten) zegt dat
een algemeen provinciaal uitbreidingsplan
vooralsnog niet noodig is.
Het voorstel-Van Eek is voor Ged. Sta
ten een blauwe vaan in den mist.
De heer Roos (Ged. Staten) ontraadt het
beschikbaar stellen van hoogere bedragen
voor de bestrijding van tuberculose onder
het vee, als bedoeld in de motie-Rijlaars
dam. Verder beantwoordt spr. eenige vra
gen omtrent detailpunten.
De heer van Slesn (S. D.) stelt nog voor,
de bestaande vergoedingsbedragen van 10
ct. voor het onderzoek en van 5 voor het
afslachten van tuberculeuze runderen te
verdubbelen.
De heer Rijlaarsdam (N. S.) gaat hier
mede accoord.
Na dupliek van Ged. Staten trekt de heer
van Sleen zijn voorstel inzake de verdub
beling der bedragen voor het rundvee
in, hopend dat Ged. Staten voor het vol
gend jaar zelf een verhooging van deze
bedragen zullen steller..
Het voorstel-Rijlarsdam, intusschen zoo
danig gewijzigd, dat de bedragen worden
gesteld op twintig cent en 10 wordt ver
worpen (vóór alleen de nationaal-socialis
ten).
De motie-Van Eek om voor de vereeni-
ging werkzaam in het belang van de drank
bestrijding het subsidie van ƒ905 te hand
haven, wordt met 37 tegen 31 stemmen
verworpen.
Het amendement-van Sleen om het sub
sidie voor de huisvesting van Zuid-Holland-
sche schipperskinderen, die aan den wal
verblijf houden om onderwijs te genieten,
te verdubbelen wordt met 35 tegen 33
stemmen aangenomen.
De motie-Van Kranenburg inzake ver
plichte toepassing van de bepalingen van
collectieve arbeidsovereenkomsten bij pro
vinciale werken, wat betreft de verhouding
van den aannemer tot werklieden, wordt
met 47 tegen 21 stemmen aangenomen.
De begrooting in haar geheel wordt z. h.
st. aangenomen.
De winterzitting is daarop gesloten.
ERNSTIGE WOELINGEN IN
MANDSJOEKWO.
LONDEN, 17 Dec. (A. N. P.). De cor
respondent van de „Daily Herald" te Hong
kong bericht zijn blad over ernstige onge
regeldheden in Mandsjoekwo.
Uit Mandsjoekwo komende buitenlanders
zoo schrijft de correspondent, maken mel
ding van voortdurende oneenigheid tus
schen de Japansche en Mandsjoekwosche
ambtenaren. Bijna iederen dag wordt er
gefluisterd over een nieuwen opstand of
over muiterij onder de troepen en elk
verzet wordt onderdrukt met massale
slachtpartijen. Vele deelen van den staat
zijn volkomen verboden voor de vreemde
lingen.
