r
KERKNIEUWS
BINNENLAND
AGENDA
STADS
EEnnnnni
NIEUWS
WOENSDAG 14 DECEMBER 1938
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 2
Abonnementsprijs: voor Leiden 19
cent per week; f 2.5J per kwartaal.
Bij onze agenten '0 cent per week;
f 2 60 per kwartaal Franco per post
2.95 per kwartaal. Geïllustreerd
Zondagsblad t 0.50 per kwartaal.
Losse nummers 5 cent, met geïll.
Zondagsblad 9 cent
Advertentiën: 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief Telefoontjes hoogstens 30
woorden, 50 cent per plaatsing, al
léén Woensdag en Zaterdag.
BOE WORDT BET WEER?
NOG ZACHT.
De Bilt seint:
Verwachting:
Voor Noord- en Zuid-Holland, Zeeland
en West-Brabant: Zacnt weer, zwaar be
wolkt tot betrokken met plaatselijk eenige
lichte regen, matige Zuidelijke wind.
Voor het overige deel van ons land: Iets
kouder, in den morgen plaatselijk nevel of
mist, overigens zwaar bewolkt of betrok
ken, geen regen van beteekenis, zwakke tot
matige Zuidoostelijke wind.
De weerstoestand van hedenmorgen 7.20
uur:
Den Helder: licht bewolkt Z.Z.O. matige
wind, 5 gr. C.
Vlissingen: na regenbuien Z.Z.O. matige
wind, 8 gi. C.
De Bilt: half bewolkt, Z.O. matige wind,
5 gr. C.
Groningen: mist, Z.O. matige wind, 3
gr. C.
Maastricht: zwaar bewolkt, Z.Z.O. zwakke
wind, 10 gr. C.
Het machtige gebied van hoogeluchtdruk
over het Noordoostelijk deel van het waar
nemingsgebied nam nog verder in betee
kenis toe. De hoogste barometerstanden
worden in FirJanü gevonden. De Oceaan
depressie trok Noordwaarts, het centrum
lag hedenmorgen bewesten IJsland. Zij
veroorzaakt nog veel regen op de Brit-
sche eilanden, terwijl ook in het Zuidwesten
v.an ons land eenige regen, niet van veel
beteekenis, werd waargenomen.
Voorts viel ook in West-Frankrijk regen,
in Perpignan zelfs 33 m.m. De temperatuur
is in vrijwel het geheele waarnemingsge
bied nog boven normaal, plaatselijk in
Scandinavië zelfs meer dan 10 graden. Op
Ierland en in het grootste gedeelte van ons
land werd het echter wel wat kouder. De
vorst is nog var. weinig beteekenis, lichte
vorst werd hedenmoigen waargenomen in
Noord-Zweden, in Zuid-Duitschland en in
Polen en de Randstaten. In Frankrijk is
het zeer zacht. In Duilschland was de tem
peratuur aanzienlijk lager. Hier wordt veel
nevel en mist waargenomen. Dit gebied
reikte heuenmorgen ook over het Noord-
Oosten \^an ons land.
LUCHTTEMPERATUUR.
8.5 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.:
Van Woensdag nam. 4.17 uur tot Donder
dagochtend 7.33 uur.
Huüü WATER.
Te Katwijk aan Zee op Donderdag 15
Dec. v.m.
Maan op Donderdagnacht 1.07 uur.
Maan under Donderdagmiddag 12.22 uur.
DE PAUSELIJKE INTERNUNTIATUUR
Nieuwe secretaris
Men meldt uit Rome aan de Maasb,
dat tot secretaris van de apostolische in-
ternuntiatuur te 's-Gravenhage is benoemd
Mgr. Mario Cagna.
Benoemingen in het Aartsbisdom
Zijne Hoogwaardige Excellentie de
Aartsbisschop van Utrecht, heeft benoemd
tot kapelaan te Haaksbergen (H. Pancra-
tius) den WelEerw. Heer J. C. J. Scheerder
tot kapelaan te Sensmeer den WelEerw.
Heer C. J. M. Ottink (Neom.) en tot assis
tent te Velp (G.) den WelEerw. Heer C
Veeger.
DE HERDENKING VAN NEDERLAND'S
ONAFHANKELIJKHEID.
Een herhaling van 30 November 1813.
Heden is herdacht, dat het 125 jaar ge
leden is, dat Neerland's onafhankelijkheid
werd ingeluid bij den terugkeer uit En-
gelsche ballingschap van den Prins van
Oranje.
Deze landing van den Prins op het
Scheveningsche strand, zijn enthousiaste
„incomste" in den Haag, waren het sein
voor het geheele volk om zich opnieuw
onder de Oranjes te scharen.
De stichting Scheveningen tot viering
van nationale en Oranje-gedenkdagen had
daarom besloten ter herdenking van onze
teruggewonnen onafhankelijkheid eén zoo
getrouw mogelijke herhaling te geven van
de gebeurtenis, welke in 1813 op 30 No
vember plaats had.
Al vroeg in de ochtend heerschte er in
Scheven in sen een stemming van echte
Oranie-iool.
Om 10 uur kondigde gejuich uit de ver
te de aankomst van Jacob Pronk aan, die
in een open rijtuig omstuwd door een ju
belende schare uit de richting den Haag
nadert. Voor de vrijheidsboom aangeko
men, hield Jacob Pronk van ziin rijtuig
uit een korte toespraak. De Franschen
hebben ons verlaten, zoo zest bij, en het
is Oranjehoven. De Prins zal over drie'
a vier dasen hier in den Haag ziin. Tooit
u met oranje. Verder zegt hij, dat dege
nen, die zich zullen scholdis maken aan
nlunderin^en of mishandeling streng zul
len worden gestraft. De Russen en de Prui
sen ziin het land binnen setrokken en de
Franschen hebben het verlaten. Werpt de
kluisters af. Oranjehoven. Omstuwd en
gevolsd door een uitgelaten meniste ver
volgde Jacob Pronk zijn tocht door de
Keizersstraat om zich naar het strand te
beseven.
Hoewel vanzelfsprekend de meeste men-
schen een plaats hadden gevonden op den
breeden boulevard om de aankomst van
Prins Willem en alle bijkomstise gebeur-
tenissen mede te maken, stonden toch ook
vele honderden achter de afzetting in de
Prins Willemstraat en Keizerstraat om H.
M. de Koninsin bii haar komst in Sche-
venmsen te besroeten.
Om tien voor half elf was H. M. de Ko
ninsin van het paleis Noordeinde ver
trokken. Zij maakte de rijtoer in een
blauwe caleche, getrokken door vier paar
den, bereden met twee jockey's. In het
gevolg van H. M. waren de dame du pa
lais mevrouw de Brauwvan Reenen, de
hofdame Fraule van Asbeck, de groot-of
ficier en dienstdoend grootmeester baron
van Hardenbroek van Hardenbroek, de
particulier secretaris Sixma Baron van
Heemstra, de adjudant van H. M. generaal
jhr. de Jonge van Ellemeet en haar or-
donnansoficier, ritmeester jhr. van Kin
schot.
Te half elf kondigde gejuich in de verte
de komst van de Koningin aan.
H. M. en haar gevolg reden na een
begroeting door het comité in de Prins
Willamstraat naar den boulevard, waar
de Koningin met de leden van haar ge-
vols de landing van Prins Willem zou bij
wonen.
De Koningin bleef in haar rijtuis, dat
was opgesteld onder de gedenknaald.
Vóór de kust ligt H. Ms. ,,Jan van Gent"
voorstellende het Engelsehe oorlogsschip
„The Warior", dat in 1813 den Prins naar
Scheveningen bracht.
De Prins en zijn gevolg staopen uit ge
noemd schip en landen op vlotten. Pre
cies elf uur rijdt een wagen met den Prins
en zijn gevolg langs den kerktoren in de
Keizerstraat, waaruit de Oranjevlag is ge
stoken. De stoet begeeft zich naar het ge
bouw van de christelijke jongemannen-
vereeniging, dat in 1813 de pastorie was,
en waar de Prins is ontvangen.
In deze pastorie soreekt de oude schut-
terskaoitein, Simon Berkenbosch Blok den
prins toe.
Inmiddels is de Koningin niet door de
Keizerstraat maar over den Boulevard in
de richting van de Pier weggereden.
PRINS BERNHARD NAAR ENGELAND.
Men meldt ons van officieele zijde, dat
Prins Bernhard gisteren met de nachtboot
naar Harwich is overgestoken voor een
particulier verblijf van enkele dagen in
Londen.
Prins Bernhard hoopt Zaterdag weder
thuis te zijn.
WET OP DE WEERKORPSEN.
Bij Kon. besluit is bepaald, dat de wet
op de weerkorpsen op 1 Februari 1939 in
werking zal treden.
DE VOORGESTELDE FORENSEN
BELASTING.
25 forensengemeenten formuleeren haar
bezwaren in een adres aan de
Tweede Kamer.
De gemeentebesturen van Baarn, de Bilt
(U.), Blaricum, Bloemendaal, Diepenveen,
Eelde, Haren (Gr.), Heemstede, Hilligers-
berg, Hilversum, Huizen (N.-H.), Leeu-
warderadeel, Maartensdijk, Naarden, Nieu-
weramstel, Oegstgeest, Overschie,
Renkum, Rheden, Rijswijk (Z.-H.), Voor
burg, Vught, Wassenaar, Zeist en
Zwollerkerspel hebben in een uitvoerig
adres aan de Tweede Kamer hun groote,
onoverkomelijke bezwaren geformuleerd
tegen de wetsontwerpen inzake een nieu
we forensenbelasting. Hierin wordt o.m.
gezegd, dat niet alleen de forensen, maar
de inwoners in het algemeen van een bui
tengemeente, thans een groot deel van hun
belastingen betalen, ten behoeve van de
werkgemeenten, zoodat er dus geen enke
len reden meer is tot het invoeren van een
direct overhevelende belasting, daar indi
rect die overheveling reeds zulke kolos
sale afmetingen heeft aangenomen. De in
voering van de forensenbelasting zal bo
vendien gepaard gaan voor de forens
gemeenten met een ontwrichting van hun
huishouding in zeer vele gevallen, in en
kele zelfs zal zij desatreuse gevolgen heb
ben en de gemeenten noodlijdend maken.
Het adres spreekt het vertrouwen uit,
dat de Kamer de wetsontwerpen niet zal
aanvaarden.
JOODSCHE KINDEREN UIT
DUITSCHLAND.
Weer is een transport Joodsche kinderen
uit Duitschland in ons land binnengeko
men. Tegen den avond zijn gisteren te Ol-
denzaal 17 en te Zevenaar 54 tusschen de
vier en achttien jaar gearriveerd. Met
autobussen zijn zij vervoerd naar het „Ri
vierhuis" te De Steeg bij Arnhem, één der
koloniehuizen van het Centraal Genoot
schap voor kinderherstellings- en vacantie-
kolonies.
GREGORIUSDAG TE DELFT
op 2 Februari 1939.
Langzaam maar zeker komt er weder
alom be-veging op kerkmuzikaal terrein in
het Bisdom Haarlem. De Alkmaarsche Gre-
goriusddg van 8 September 1937 was een
klinkend sein voor een hernieuwde, krach
tige actie en opleving op de kerkkoren.
De zangersrttraiten warer. in dit najaar
beter bezocht dan tevoren In Amsterdam
oereidt men een grooten Zangersdag voor,
met het meesterwerk van Diepenbrock: de
Missa In die Festo
En nu volgt voor Zuio-Holland. Delft, op
i Februari 1939. Het is n.l. de bedoeling
der Sint Gregorius Vereeniging om niet
telkens het geheeie bisdom tegelijk te be
werken, maar achtereenvolgens verschillen
de gronte districten en dan de uitvoering
te- laten verzorgen duor een bepaald cen
trum: in dit geval dus Delft.
Reeds is het Uitvoerend Comité gevormd,
dat ondei praesidium van Pastoor J. P. J.
Kok alle .ijnen heeft uitgestippeld om den
L'elftschen Gregoriusdag minstens even
gued te noen slagen als die te Alkmaar.
Grootsche plannen zijn er, om behalve
de zangers van Delft, ook die uit de geheele
omgeving in de uitvoering te betrekken.
Zoodra de plannen definitief zijn, zullen
deze terstond in de pers werden bekend ge
maakt.'
Als secretaris zal optreden de heer J. F. J.
Romijn, Spoorsingel 55 Delft, Telefoon 204,
en penningmeester zal zijn de heer F. C.
Saraber, Poortlandlaan 27, Delft.
C.A.O. IN DEN WESTLANDSCHEN
TUINBOUW.
Neutrale bond wil geen kindertoeslag.
In het begin van dit jaar werd er voor
het eerst voor den geheelen Westlandschen
tuinbouw een uniform collectief arbeids
contract afgesloten door de gezamenlijke
werkgevers- en arbeidersorganisaties. Het
Icon werd bepaald op 17.50 per week met
een kindertoeslag van 0.50.
De Nederlandsche Tuindersbond (N.T.
B zegde aan het einde van het jaar het
contract op in hoofdzaak omdat deze pa
troonsorganisaties tegen kindertoeslag is.
De andere organisaties, n.l. de L.T.B.,
C.B.T.B. en de drie landarbeidersbonden
hebben voor 1939 voor het geheele West-
land een nieuw collectief contract afgeslo
ten. waarbij loon- en kindertoeslag zijn
gebleven, zooals in het vorig contract
vastgesteld en waarbij de arbeidsdag in
de maand Augustus met een uur is ver
kort
Bovendien hebben deze organisaties be
sloten de plaatselijke kindertoeslagfond-
sèn om te vormen tot één groot West-
landsch fonds.
Tot de conferenties, waarop dit nieuwe
arbeidscontract werd besproken en vast
gesteld, werd de N.T.B. telkens uitgenoo-
digd. Deze organisatie verscheen evenwel
niet.
Thans heeft de N.T.B. zich bereid ver
klaard afzonderlijk te willen onderhande
len met de drie landarbeidersorganisaties,
hetgeen door deze benden is aanvaard.
„Msbd."
R.K. BOND VAN ZANGVEREEN. IN
NOORD- EN ZUID-HOLLAND.
In het R.K. Vereenigingsgebouw „Het
Tolhuis" te Amsterdam hield onder zeer
groote belangstelling deze bond zijn zesde
jaarvergadering onder leiding van den
heer J. A. Spigt uit Hoogkarspel.
In zijn openingswoord sprak de bonds
voorzitter zijn voldoening uit over de re
cord-opkomst, hetgeen een bewijs is van
vitaliteit en getuigenis aflegt van een
krachtigen vereenigingsgeest.
Over de geneele linie is vooruitgang te
constateeren. Het aantal aangesloten ko
ren steeg, de concours-prestaties even
eens. De concourssfeer wordt edeler, de fi-
nantieele basis gezonder, er komt groote
belangstelling en waardeering door geeste
lijke en wereldlijke autoriteiten.
Onder de mededeelingen bevond zich
ook een schrijven van den K.R.Obetref
fende het optreden van vereenigingskoren
voor de microfoon. Voorloopig stelde de
K.R.O. een viertal keren in de gelegenheid
om een radio-concert te geven. De voorzit
ter stelde zeer op prijs, dat de relatie met
den K.R.O. weer tot stand is gekomen. De
volgende koren komen voor deze concer
ten in aanmerking: R.K. Gem. Koor „St
Caecilia" te Krommenie, R.K. Gemengd
Koor „St. Theresia" te Wervershoof, R.K.
Mannenkoor „St. Caecilia" te Haarlem en
„Semper Crescendo" te Voorburg.
Het jaarverslag werd uitgebracht door
den heer E. J Groot te Grcotebroek. De
ontwikkeling en uitbouw van den bond
heeft zich in het zesde bestaansjaar krach
tig voortgezet. Het aantal aangesloten ko
ren bedraagt 45 met circa 2000 leden en
LEIDEN.
Donderdag, Mij. van Toonkunst, het strijk
trio Pasquier, Stadsgehoorzaal,
8.15 uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
epothekeken te Leiden wordt van Zaterdag
10 tot en met Vrijdag 16 December a.s.
waargenomen door de apotheek P. du
Croix, Rapenburg 9, tel. 807.
Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek,
Wilhelminapark 8, tel. 274.
(Jit den Leidschen Raad
Na een periode van betrekkelijk korte en
weinig belangrijke raadszittingen, kwamen
wij Maandagmiddag voor een agenda te
staan, welke een „full-dress debat" deed
verwachten. Een avondzitting scheen tot de
onvermijdelijkheden te behoren. Door het
uitstellen van een paar „dikke" agenda
punten kon de zitting evenwel tot den mid
dag beperkt blijven. Een zeer dik punt, dat
opwoog tegen de circa 40 voorafgaande, was
het voorstel van B. en W. om de opcen
ten op de Personeele Belasting met 35 te
verhoogen. Deze niet onbelangrijke belas-
tingverhooging werd noodzakelijk geacht
om de begrooting in evenwicht te bren
gen en de vraag lag daarom voorde hand,
waarom dit voorstel niet had kunnen wach
ten tot de behandeling van de begrooting
1939. De Katholieke raadsfractie toonde
zich dan ook teleurgesteld over het feit,
dat dit voorstel niet tegelijkertijd met de
begrooting kon worden behandeld, omdat
zij niet de overtuiging had, dat de begroo
ting voor 1939 niet op een andere en be
tere wijze was sluitend te maken.
Waarom moest echter dit voorstel nu
reeds worden gedaan? Omdat er een schrij
ven was van den minister van binnenland-
sche zaken, waarin met het oog op de ad
ministratie der belastingen geëischt werd,
dat gemeentelijke verordeningen inzake
wijziging van opcenten vóór 28 December
ter kennis van den desbetreffenden in
specteur zouden worden gebracht. De uiter
ste termijn was dus 28 December en de be
handeling der begrooting zal waarschijn
lijk niet vóór midden Februari kunnen
plaats hebben.
De R.-K. Raadsfractie was reeds van
plan zich zij het onder protest bij de
situatie neer te leggen, toen de heer de
Reede een nieuw gezichtspunt opende,
door een ander ministerieel schrijven voor
te leggen, waarin uitzonderingen konden
worden toegestaan. De gelding van dit
schrijven, dat van ouderen datum was, werd
evenwel betwist door den wethouder van
financiën, doch de Raad zag een gaatje om
door te kruipen en zoo werden de discus
sies uitgesteld, teneinde B. en W. in de ge
legenheid te stellen, zich omtrent de mo
gelijkheid van gelijktijdige behandeling te
vergewissen.
Een ander punt, waarover de bespreking
werd aangehouden, was de hekkensluiter
der agenda, n.l. het vraagstuk der z.g. con
tact-commissies. Het idee van het instel
len van een of meer permanente contact
commissies dateert reeds van de begroo-
tmgsdebatten 1937. Inmiddels heeft de bur
gemeester een onderzoek ingesteld naar de
werking van dergelijke contact-commissies
in Nijmegen en naar aanleiding van zijn
bevindingen had hij den Raad een nota
overgelegd. Een minder gebruikelijke vorm
van praeadvies; een „novum", waarmede
de heer v. Eek het niet eens was („Wij heb-
wel 32 koren uit Noord-Holland en 13 ko
ren uit Zuid-Holland.
Het Hoornsche bondsconcours van dit
jaar werd een groot artistiek en organisa
torisch succes. Het collectief contract van
den bond met B.U.M.A. afgesloten, beant
woordt aan den opzet.
De geestelijk adviseur, pastoor P. C. L.
v. d. Meer te Rotterdam kwam ter verga
dering en werd door den voorzitter harte
lijk begroet.
Aan de beurt van aftreden waren de
heer J. A. Spigt (Hoogkarspel) en mej. B.
Poggeman (Medemblik). Beiden werden
met algemeene stemmen herbenoemd als
lid van het hoofdbestuur.
Het bestuursvoorstel om de bondscontri-
butie voor 1939 vast te stellen op 20 cent
per lid met een minimum van 5.per
vereeniging, werd aangenomen.
Verschillende voorstellen werden nog
besproken.
Als gegadigde voor het bondsconcours in
1939 bood zich aan de vereeniging „Sem-
pei Crescendo" te Voorburg. De voorzitter
accepteerde gaarne het aanbod van Voor
burg, waaroo besloten werd aan deze aan
vraag te voldoen.
Als voorloopige data werden gesteld 8
en 15 Juli. „Msbd."
cp de pijnlijke
plek. bestrijdt
KOEST. KEELPUN
GRIEP. RHEUMATIEK
STEKER IN DEZU.EKI
doozen a
35 en 55 ct.
ben het praeadvies van B. en W. gevraagd
en niet van den voorzitter alleen", zeide
hij) maar dat wel in den smaak viel van
den heer Wilmer. Over de zaak zelf werd
niet veel gesproken, omdat er inmiddels
een voorstel kwam van vier fractieleiders
(n.l. de heeren v. Eek, Wilmer, Wilbrink en
Beekenkamp) om deze kwestie te doen be
handelen in een commissie ad hoe. Wij zul
len er dus binnen niet te langen tijd wel
meer van hooren.
Een belangrijk onderwerp was de vraag,
cf men gehoor zou moeten geven aan het
verlangen van de winkelbedienden-orga
nisaties, om het sluitingsuur van de win
kels op Zaterdagavond van 10 uur op 8
uur te brengen.
De Raad stond daar in meerderheid af
wijzend tegenover en wel op o.i. zeer ste
vige gronden.
Er is nu eenmaal een voor het geheele
land geldende wet, de Winkelsluitingswet,
welke het sluitingsuur op Zaterdagavond
bepaalt op 10 uur. De Raad kan daarvan
afwijken onder goedkeuring van de
Kroon doch alleen, wanneer zich in de
gemeente bijzondere gevallen voordoen.
Hier doet zich geen enkel bijzonder geval
voor; derhalve kan er van een afwijking
geen sprake zijn.
Een bijzonder geval zou in Leiden aan
wezig kunnen zijn, indien een groote meer
derheid van de winkeliers zich vóór ver
vroegde sluiting zou uitspreken. B. en W.
hebben derhalve him voelhorens uitgesto
ken. De Leidsche Middenstandscentrale ad
viseerde afwijzend en de Kamer van Koop
handel kwam, na een enquête te hebben
gehouden bij 200 winkeliers, tot de con
clusie, dat de meerderheid der winkeliers
tegenstanders van een vervroegde sluiting
was. Er is dus alle reden om aan te ne
men, dat er onder den Leidschen Midden
stand geen bijzondere animo is om op Za
terdagavond eerder te sluiten. En voor den
Middenstand is deze wet toch gemaakt.
De S. D. A. P. en eenige andere heeren
meenden echter, dat het gebrek aan animo
nog niet zoo zeker was. Men moest een
enquête op ruimer schaal instellen en niet
alleen de winkeliers, maar ook de markt
kooplieden naar hun meenirig vragen. Men
kan ten slotte wel ieders individueele mee
ning willen hooren, maar waar moet men
dan eindigen? Moet ook het koopend pu
bliek dan niet gehoord worden? Of de win
keliers der randgemeenten, zooals de heer
Tobé ondeugend opmerkte!
Het lijkt ons, dat door het advies der
Middenstandscentrale, waartegen geen en
kel protest is opgegaan wat toch wel
het geval zou zijn geweest, als men in
Middenstandskringen zoo fel gebrand was
op vervroegde sluiting èn door de sum
miere enquête van de Kamer van Koop
handel, voldoende is komen vast te staan,
dat de Leidsche Middenstand in meerder
heid geen wijziging verlangt. Derhalve kan
van een bijzondere omstandigheid niet ge
sproken worden en was het ook juridisch
niet verantwoord geweest, te trachten een
afwijkende verordening in het leven te roe
pen.
Met de kappers was het een ander geval,
daar was wel een meerderheid, zelfs een
vrij groote meerderheid, en derhalve werd
voor deze categorie wel een wijziging aan
vaard.
Ten slotte memoreeren wij nog even, dat
er lang en breed is gedebatteerd hoofd
zakelijk tusschen wethouder Tepe en den
heer Oostveen over de wenschelijk-
heid, dat de gemeente zich opnieuw aan
sluit bij het z.g. Centraal Overleg. Dat Cen
traal Overleg is een orgaan, waarbij zoowel
gemeenten zijn aangesloten als organisa
ties van gemeente-personeel, teneinde te
komen tot een gemeenschappelijke rege-
-ling van personeelsaangelegenheden. De er
varing met dit lichaam heeft wethouder
Tepe van optimist tot pessimist gemaakt en
di- Raad volgde daarin den wethouder. Zoo
bleef Leiden er buiten,
Mr. H. G.