Kinderachtig gedoe van de N.S.B. Aan de luchtbescherming ontbreekt nog veel WOENSDAG 7 DECEMBER 1938 DE LEfDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 7 Bultenlandsche berichten DERTIG ARBEIDERS BIJ MIJN ONGELUK GEDOOD. Gisteren heeft zich in de Princess-mijn te Sydney (Nw. Schotland) een ernstig ongeluk voorgedaan, dat aan dertig mijn werkers het leven heeft gekost. Een wagen op rails, waarmede de mijn werkers zich onder den grond begaven, brak los, tengevolge waarvan het voertuig met steeds grooter wordende snelheid een ongeveer anderhalve kilometer langs hel ling afreed. Behalve dat dertig mijnwerkers gedood werden, werden er nog twintig gewond. ERNSTIG ONGELUK IN BELGISCHE FABRIEK. In een fabriek te Hemixem is een kool- zuurcylinder uit elkaar gesprongen, tenge volge waarvan twee arbeiders gedood en drie zwaar gewond werden. ERNSTIG ONGELUK IN HET BOIS DE VINCENNES. Gisteravond omstreeks half acht heeft zich in het Bois de Vincennes te Parijs een ernstig verkeersongeval voorgedaan. Twee autobussen zijn in botsing gekomen, drie personen zijn gedood en velen gewond. VISSCHERSVAARTUIG OMGESLAGEN. In de monding van de Taag (Portugal) is een vischersvaartuig omgeslagen. Vijf der opvarenden verdronken. „HITL ER-SNORREN" VERBODEN. Kort geleden is in den provincialen raad van Goderich (Ontario) eenstemmig een besluit aangenomen, waarbij het, op straf fe van opsluiting, verboden is zich op straat te vertoonen met een snor, welke gelijkenis vertoont met die van Hitier. VERGISSEN IS MENSCHELIJK. Een vischhandelaar in het Noorden van Duitschland is de trotsche eigenaar ge worden van een brief van den particulie ren secretaris van den koning van Italië, zulks door een vergissing van de poste rijen. Hij deed een brief op de post voor een zekeren heer Keizer te Rome, een plaatsje in Pomtneren, met een offerte van twee kisten haring tegen een uiterst billijken prijs. Een beambte van de Duitsche P.T.T. zond het schrijven echter naar Italië, waar het terecht kwam bij den koning van Italië en keizer van Abessinië. Tot zijn groote verbazing ontving de handelaar eenigen tijd later een antwoord van den Italiaanschen vorst, waarin deze hem bedankte voor het vriendelijk aan bod, doch mededeelde, dat hij er geen ge bruik van zou maken. Eerste Leidsche Begrafenisonderneming voor Roomsch Katholieken GEVESTIGD 1882 G. H. KLEINHANS Pieter oe ia Counstraa. 22 TRANSPORT TELEFOON 1455 LUCHTVAART HET ONGEVAL MET DE „CONDOR" Uit aanvullende berichten over het' aan het Duitsche vliegtuig „Condor" overkomen ongeval, blijkt, dat de commandant, Henke, kort vóór de aankomst te Manilla, een breuk in de benzineleiding constateerde. Hij be sloot te landen in het ondiepe kustwater. Met ingetrokken landingsgestel zette hij de machine kalm op het water neer, zoodat zij weldra op den bodem rustte. De bemanning kon behouden aan land gebracht worden. Pas na een grondig onderzoek zal de oorzaak van den breuk in de benzinelei ding kunnen worden vastgesteld. De „Reiger" is hedenochtend om kwart over zes uit Napels vertrokken. DE „GROOTE TREK" VAN DE „REIGER". Op weg naar Zuid-Afrika is het K.L.M.- vliegtuig „Reiger" gistermiddag 4 uur in Napels, de eerste nachthalte, aangekomen. Het traject, dat gisteren werd afgelegd, is gelijk aan de route, welke door de Indië vliegtuigen wordt gevolgd. In Marseille werd een tusschenlanding gemaakt; op het vliegveld nuttigde het ge zelschap de lunch. De „Reiger" stond ge durende de vlucht in voortdurende radio verbinding met Schiphol en Bandoeng. Vandaag wordt de reis tot Cairo voort gezet. DE POSTVLUCHTEN OP INDIë. Op de uitreis bereikten gisteren de „Oehoe" Singapore, de „Zilverreiger" Jodhpur en de „Buizerd" Napels. Op de thuisreis landden de „Nandoe" te Bagdad en de „Torenvalk" te Medan. Het K.L.M.-vliegtuig „Valk" is gister avond te 18.30 uur op Schiphol geland. Eerste Kamer SCHOOLTONGENS- GRAPJES Vergadering van gisteren. Geopend om half 9. Voorzitter: mr. W. L. baron de Vos van Steen wijk. Bij den aanvang der vergadering, na voorlezing van de notulen, vraagt de heer VAN VESSEM (N.S.B.) het woord. HU noemt het onjuist, dat de Handelingen en de notulen vermelden, dat in de vorige vergadering een aantal wetsontwerpen met algemeene stemmen is aangenomen. De na men Üer leden zijn toen zoo snel voorgele zen, dat een aantal leden niet heeft ge stemd. De VOORZITTER: Een aanmerking op de leiding laat ik niet toe. De heer VAN VESSEM noemt zUn op merking een aanmerking op de notulen en vraagt derhalve daarover stemming. De notulen worden by stemming goed gekeurd. Verzoek om terugbetaling van een bedrag voor naturalisatie- aanvrage. Aan de orde is de conclusie van het ver slag commissie voor de verzoekschriften omtrent de inlichtingen op het adres van J. L. Roskamp te Rotterdam, houdende verzoek om terugbetaling van een dcor hem voor zyn naturalisatie-aanvrage ge stort bedrag. De heer VAN VESSEM vraagt stem ming. De MINISTER VAN JUSTITIE, de heer GOSELING, maakt bezwaar tegen de con clusie van de commissie. Het betreft een geval van iemand, die, toen zyn naturali satie-aanvrage reeds tot de Eerste Kamer was gevorderd het was toen 1938 ontdekte, dat hy by de wet van 1 Juni 1936, als geboortig uit een Nederlandsche moeder en een staatloozen vader bij wets- duiding reeds Nederlander was geworden. Daarom vroeg hy terugstorting van het voor zijn naturalisatie-aanvrage gestorte bedrag, waarin de commissie hem steunt. Spr. zo-u het niet billijk vinden, als deze man zijn geld terug kreeg. Deze man had voor zijn eigen rechten moeten waken, zooals 16 anderen gedaan hebben. Natuur- lyk is het hier geen onrechtmatige daad. De conclusie der commissie (den minis ter te verzoeken, het bedrag, zijnde ƒ200, terug te storten) wordt by een gemengde stemming aangenomen met 30 tegen 14 stemmen. Aangenomen wordt met algemeene stemmen, behalve die der N.S.B.. het ont werp aanvulling en wijziging van de tele- grgaf- en telefoonwet 1904, z«v»als deze laatstelijk is aangevuld en gewijzigd bij de wet van 12 Mei 1928. De heer VAN VESSEM had stemming gevraagd. Aan de orde is een wijziging van de ta bakswet. De VOORZITTER is den heer Van Vessem te vlug af en hamert 'net ont werp door, voordat deze om hcofdelyke stemming heeft gevraagd. Verkoop op Tiengemeten. Aan de orde is het ontwerp goedkeuring van den onderhandschen verkoop van de voormalige quarantaineplaats en marine inrichting op het eiland Tiengemeten aan de NV. maatschappij tot exploitatie van onroerende goederen Eiland de Tien gemeten, gevestigd te 's Gravenhage. De VOORZITTER: Het woord is aan den heerBlomjous, (Vroolijkheid, daar de heer Van Vessem reeds op het spreekge stoelte staat en dit nu verlaten moet). De heer BLOMJOUS (R.K.) kant zich tegen het ontwerp, waarmede-men hel Rijk een slechten dienst bewyst, omdat het niet zeker is, dat defensie het terrein niet meer noodig zal hebben. De koopprijs is, ge zien de uitgestrektheid van het terrein, wel laag. De MINISTER VAN FINANCIëN, de heer ÖE WILDE, heeft het land doen taxeeren; De eerste taxatie luidde „waarde nihil", de tweede „waarde ƒ4600". De prys van 5000 is dus in orde. Defensie zal dit stuk land vermoedelijk niet meer noodig hebben. Deze inlichting is kersversch van minister Van Dijk. die naast spr. zit. :De heer VAN VESSEM vraagt het woord. Hy verzoekt den voorzitter ,den luidspreker aan te zetten. De VOORZITTER hamert en geeft het woord aan den heer Blomjous, die zyn standpunt handhaaft. De heer VAN VESSEM: Belachelijk. Het wetsontwerp komt in stemming en wordt aangenomen met 24 tegen 19 stem men. ONDERSCHEIDENE ONDERWERPEN. Aan de orde is goedkeuring van een rui ling van grond en water onder Langeruit- geweide met P. J. Rosenbcom te Bodegra ven. De heer VAN VESSEM: Ik verzoek den voorzitter den geluidsversterker aan te zetten. De VOORZITTER hamert en hamert meteen het ontwerp door.. De heer VAN VESSEM: Zeer belache- lyk. Aan de orde is het ontwerp wyziging en verhooging van de begrooting van het staatsmuntbedrijf voor 1937. (Verschillen de onderwerpen). De heer VAN VESSEM: Mijnheer de voorzitter, ik vraag dat de bevoegde in stantie den geluidsversterker zal aanzet ten. De VOORZITTER: U verlangt het woord niet? Verlangt iemand stemming? Zoo niet, dan is het voorstel aangenomen. De heer VAN VESSEM (zeer luidkeels): Ik vraag het woord!.... De VOORZITTER heeft echter reeds gehamerd. De VOORZITTER stelt aan de orde wy ziging en verhooging van het achtste hoofdstuk der Rijksbegrcoting voor 1938. (Verschillende onderwerpen). De heer VAN VESSEM ontwikkelt be zwaren tegen den kazernebouw met het oog op het brandgevaar, waarmede te wei nig rekening is gehouden. De MINISTER VAN DEFENSIE, de heer VAN DIJK, meent, dat een redelyke be veiliging tegen brand aanwezig is. De heer VAN VESSEM zal geen stem ming vragen, omdat de minister van de fensie geen oogenblik van zyn kostbaren tyd te verliezen heeft. By het volgende voorstel: goedkeuring van een met eenige verzekeringsmaat schappijen en Jean Joseph van Noolen, schipper, wonende aan boord van het vaar tuig „Minerve", gesloten overeenkomst van dading tot het ten einde brengen van een aanhangig geding, vraagt de heer VAN VESSEM stemming. Alleen de N.S.B. stemt tegen (394). Hetzelfde geschiedt met de volgende voorstellen: bekrachtiging van het K.B. van 25 Mei, tot regeling van den invoer van lint, band en veters, bekrachtiging van het K.B. van 3 Mei, tot regeling van den invoer van espagno- letten, bekrachtiging van het K.B. van 25 Mei, tot regeling van den invoer van letter-, cijfer- en etikettenband, bekrachtiging van het K.B. van 30 Mei, tot regeling van den invoer van aal en paling, bekrachtiging van het K.B. van 25 Juni, tot regeling van den invoer van cement, idem tot regeling van den invoer van schroefbouten, schroeven, moeren en steunmateriaal voor vryleidingen. Bij dit voorstel, waarvan de voorzitter verklaart, dat de uitslag 394 is, maakt de heer DE RIJKE (N.S.B.) den voorzitter er op opmerkzaam, dat de heer van Rap- pard weg is gegaan en blijkbaar nog als voorstemmer meetelt. De VOORZITTER: u heeft niets opmerk zaam te maken. Aangenomen wordt met 364 stemmerf het voorstel bekrachtiging van het K.B. van 24 Juli, tot regeling van den invoer van ongetwynde garens van vlas. Aangenomen wordt met 374 stemmen het voorstel bekrachtiging van het K.B. van 16 Juli, tot regeling van den invoer van waterglas. Hetzelfde geschiedt met de voorstellen: wyziging en verhooging van het tiende hoofdstuk der ryksbegrooting voor 1937 (verschillende onderwerpen); bekrachtiging van het K. B. van 16 Juli, tot regeling van den invoer van linnen en/of katoenen knoopen; idem van gresbuizen; idem van metaalweefsels; bekrachtiging van het K.B. van 27 Juni, tot regeling van den invoer van papier en napierwaren. Aan de orde is: Voorbehoud der bevoegdheid tot toetre ding tot het ontwerpverdrag betreffende de veiligheidsvoorschriften in het bouwbe drijf (Genève 1937). De heer VAN VESSEM: „In verband met het ongeduld van de heeren om de vergadering te verlaten, wil ik geen hoof delijke stemming vragen". Geroep: Oh nee. De heeren HIEMSTRA en MOLTMA- KER (S.D.) vragen thans hcofdelyke stem ming. Ook dit wetsontwerp wordt aangenomen (met 32 tegen 4 stemmen). De vergadering wordt te 21 u. 50 geslo ten. Vele leden drukken den voorzitter de hand. Tweede Kamer Bioscoop- en Zondagswet zullen herzien worden De geldmiddelen der gemeenten Vergadering van gisteren. BINNENLANDSCHE ZAKEN. Aan de orde is de begrooting van bin- nenlandsche zaken (voorzetting). De heer DE MARCHANT ET D'ANSEM- BOURG (N.S.B.) geeft den minister ge- lyk, dat hy niet te uitvoerig aan de Ka mer heeft geantwoord. Overal immers in deze begrooling bespeurt men de kronkel paden van het compromis tusschen de par tyen. De houding tegenover de gemeen ten, waarby bezuinigingen worden afge dwongen, zou over de geheele lijn moeten worden doorgevoerd. De Kamer moet mee helpen te bezuinigen. De openbare zedelijkheid is volgens den minister niet zoo erg bedreigd, maar in een brochure der R.K. Staatspartij wordt an ders beweerd. Daar worden immoreele toestanden aangewezen. Zou de minister niet eens met de Staatspartij praten? Spr. veronderstelt, dat deze een andere taal spreekt tot den minister dan tegen haai „kernen". Aan alle meerderjarigen in en buiten het koninkrijk wenscht spr. in en buiten te zien gegeven. Op den leeftijd van 21 jaar kan men geacht worden voor het stemrecht rijp te zyn. Intuschen is dit betoog geen principieel betoog voor het parlement. Zoolang het parlement bestaat, moet ieder van zyn vruchten, al zijn ze dan ook wat overryp, kunnen genieten. De heer IJSSELMUIDEN (R.K.) meent, dat de toezeggingen van den minister waarborgen geven voor vruchtbare samen werking, er is geen scheiding tusschen de meening der katholieken over de openbare zedelijkheid en die van dezen minister. Deze meent, dat de hoofdactiviteit van de gemeenten moet uitgaan. De aangehaalde brochure meent, dat de staat de spits moet af by ten. Het betoog van den voorgaanden spreker was onduidelijk. De benaming po litiek katholicisme kan alleen beteekenen, dat de katholieken ook in de politiek hun beginselen aanhangen; dan aanvaardt spr. deze benaming. De heer VAN DEN TEMPEL (S.D.) be spreekt de financieele wetsontwerpen be treffende de gemeenten. De gemeentelyke zelfstandigheid is op allerlei wijze onder- mynd. De heer VAN DER PUTT (R.K.) meent, dat het met de luchtbescherming nog niet goed vlotten wil. De indruk is gewekt, dat de ryksregeering er vry onverschillig te genover staat. Met de samenwerking van de bevolking is het nog treurig gesteld. De voorstanders zullen dén moed gaan verlie zen. Het departement beseft al te weinig, dat alles in elkaar dreigt te zakken wat met enthousiasme is opgebouwd. De hel pers van het Rcode Kruis moeten voldoen de waarborgen hebben van veiligheid. Het groote werk moet door vrijwilligers worden gedaan. Daar moet de regeering rekening mee houden. Spr. hoopt, dat de beslissingen van het departement nu wat vlugger zullen afkomen. De begrootings- posten moeten sneller worden goedge keurd. De minister moet meer aandacht beste den aan de besluiten van Ged. St., die de posten voor luchtbescherming van de ge- meentebegrootingen schrappen. Heeft de regeering misschien reden be paalde uitgaven niet te doen? Is er twy- fel b.v. over de deugdeïykheid van de gasmaskers? Kan het erger, wanneer de leiders van de nationale organisatie voor de luchtbe scherming er op uit worden gestuurd om sigaren te verkoopen? De oude markthan- del en leurdery herleven onder officieel mom. Fijn is het niet. Beroering is te weeg gebracht onder den middenstand, voor wie deze manier van geld inzamelen een kaak slag was. Een leidraad van dr. Eykel voor de zie kenhuizen was in September in een der laden van het departement blyven liggen. Ock hier weer de onverantwoordelyke vertraging. De heer TER LAAN (S.D.) bespreekt de Zondagsrust. Met de historisch gegroeide beteekenis van den Zondag moet de minis ter rekening houden. Deze dag moet geen doode dag worden. De heer ZANDT (St. Ger.) vraagt een strenge handhaving van de Zondagsrust, die hoe langer hoe driester geschonden wordt. Dit zoogenaamde positief-christe- lyke kabinet ziet lijdelijk toe. Met de hei liging vari Gods dag gaat het snel berg afwaarts. Het devies „christelijk" blijkt slechts een leuze te zijn. De schandtaal, dat spr. zich als fanaticus gedraagt, zal spr. niet weerhouden zyn protest te uiten. Le den van dit kabinet gaan zelfs naar voet balwedstrijden op Zondag kyken, de goedkoope Zondagstreinen halen het pu bliek tot schrikkelijke Zondagsontheiliging over. God bedreigt met stra/fen hen, die den Zondag ontheiligen. Een krachtig ingrypen der regeering te gen de publieke zondigheid blijft achter wege, daar rijken gemeenten zich achter elkaar verschuilen! Het dansen is volgens den humanist Cicero een groot gevaar voor de zedelijkheid. Van de danszaal gaat een verderfelijke invloed op ons volk uit. In tal van gezinnen en op tal van jonge le vens is dit invic-ed noodlottig. Ook den invloed der bioscopen mag men niet onderschatten; zy bederven het volk, hetgeen uit de aanplakbiljetten reeds blykt. De film „Grazige Weiden" laat men nog steeds hier te lande draaien. Spr. noemt den zomertyd het troetelkind van de opeenvolgende kabinetten en de oogendief van tal van Kamerleden. De zo mertijd is ten plattelande gehaat. DE MINISTER REPLICEERT. De MINISTER VAN BINNENLAND SCHE ZAKEN, de heer VAN BOEYEN, merkt op, dat een breedere toelichting der begrooting waarlijk niet noodig is geble ken. De Kamer is uitvoerig genoeg ge weest. De burgemeester van Schiedam heeft een byeenkomst van den Neo-Malthusiaan- schen Bond verboden. De wet op de ver- eeniging en vergadering zegt niet, dat de burgemeester een vergadering kan verbie den. Doch artikel 219 en 221 Gemeente wet geven den burgemeester onbeperkte bevoegdheid om bevelen te geven ter handhaving van de openbare orde in ver band met een te houden vergadering. De burgemeester kan een vergadering dus ook verbieden, al moet van deze be voegdheid een gematigd gebruik worden gemaakt. De Bioscoopwet. De Bioscoopwet zal worden herzien. Bij de voorbereiding zal spr. nagaan in hoe verre met de gemaakte opmerkingen re kening zal worden gehouden. De bevoegdheid van de burgemeesters en artikel 19 der Bioscoopwet zijn be perkt. De burgemeester van Alphen heeft den schyn op zich geladen tevriende lijk te zijn geweest,toen hy een film hal verwege liet afbreken. Want de burge meester had de vertooning wegens vrees voor verstoring der openbare orde te vo ren kunnen verbieden. Ook den burge meester van Dokkum wil spr. geen ver- wyt maken voor het verbieden van „De weg terug". Het best heeft de heer IJsselmuiden het standpunt der regeering inzake de open bare zedelijkheid begrepen. De plaatselij ke overheid moet hier vóórgaan .Op bijna alle plaatsen zyn de gemeentebesturen van goeden wil en zeer actief. Er zyn ech ter veel moeilykheden, b.v. aan de Belgi sche grens. De gemeentebesturen hebben daartegen voldoende actie gevoerd. De Zondagswet. Het ls onmogelijk de geheele Kamer op het punt der Zondagsrust te contentee- ren. Spr. zal niet laveeren, doch zyn eigen overtuiging volgen, de diverse belangen in acht nemend. De historische opvatting van den heer Ter Laan onderschrijft spr. niet. Wat de kermis in den Haagschen Die rentuin betreft, het gemeentebestuur ont houdt zich van kleur bekennen. Als de vergunning echter weer verleend wordt, zal de regeering proces-verbaal doen op maken op grond van de Zondagswet. De regeering doet het hare om de Zon dagswet te handhaven. Op vele plaatsen is gebleken, dat met medewerking van de plaatselijke bevolking veel is te bereiken. Gaarne was spr. hiermee nog doorgegaan, doch hij zal nu een ontwerp-Zondagswet indienen. De luchtbescherming. De luchtbescherming is niet af. Spr. er kent dit. In September ontbrak er inder daad zeer veel. Er was toon echter meer bereikt dan uit hetgeen in de Kamer ge zegd is zou kunnen worden afgeleid. Ook in het buitenland zoekt en tast men nog naar de methode. Er is daar veel overboord geworpen, waar hier nu voor gepleit wordt. Er is veel leering te trek ken uit deze dingen. De verwachtingen op een starre organisatie zijn in het bui tenland een mislukking geworden. Het volk moet ervan doordrongen worden, dat ieder zelf de hand aan den ploeg moet slaan. De wet van 1936 heeft zeer wel bewust het stelsel van decentralisatie ge kozen. Is dat stllsel ondeugdelyk geble ken? De problemen der hulpdiensten, lichtdooving, brandweer, schuilplaatsen, alarmeering zyn problemen, die door de gemeenten het best kunnen worden opge lost. Want daar zijn de fundamenten reeds aanwezig. Indien het gevaar werkelijkheid is geworden, spreekt heel duidelyk de voorrang der locale zorg. Iedere man moet zich aansprakelijk ach ten voor de veiligheid van zijn vrouw. Dit besef moet der bevolking worden byge- bracht. Dit kan beter docr sprekers depar tement dan door dat van defensie geschie den. BU de beoordeeling van den toestand der luchtbescherming neme men in aan merking, dat er groote tegenwerkende in vloeden zyn geweest. In 900 gemeenten zijn luchtbeschermingsplannen vastge steld. In vele gemeenten wordt geofend. De overige burgemeesters mc-eten voor 1 Januari a.s. een plan klaar hebben. Men heeft telkens van „papieren orga nisatie" gesproken. Men moet den arbeid der burgemeesters niet onderschatten. Spr. heeft élan voor dit stuk bestuur aangetrof fen. In voorbereiding is de opleiding van hoofden van luchtbeschermingsdiensten. In Zuid-Holland zyn de cursussen aange vangen. Binnen acht maanden zullen alle provincies zulk een cursus hebben. Het ligt in de bedoeling in 1939 alle gemeen ten door de inspectie te doen bezoeken. In dit jaar zullen de gemeenten in de eerste en tweede gevarenklasse voorzien worden van gasmaskers en gasmateriaal. Voor de derde klas gemeenten zyn re delijke begrootingsposten steeds aahvaard. Hiermee zal worden doorgegaan. Spr. pleegt overleg of het mogelijk is voor de primaire diensten als de brandweer wat meer geld beschikbaar te stellen. De ver deeling van de taak van overheid en Ne derlandsche Vereeniging voor Luchtbe scherming zal scherp worden afgebakend. In 1939 zullen de inspecties kunnen vaststellen, de de luchtbescherming hier te lande zoo voorbereid is, als vermoede- lijk nergens elders het geval is. Luchtbescherming is noch autonomie, noch zelfbestuur, maar een tusschenvorm, zooals wy die kennen in de Woningwet. De gemeentelijke financiën. Wat de gemeentelyke financiën betreft, ontkent spr. niet, dat soms zeer streng de zelfstandigheid is teruggedrongen. Doch dat is noodig geweest. Spr. is van de gebreken van deze be- j moeiing overtuigd. De regeering poogt dan ook zoo spoedig mogelyk tot een anderen 1 toestand te komen. Het geschatte tekprt voor alle ge-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 7