De gevolgen van de
mislukte staking
De rad-draaiers krijgen ontslag
Sneeuwwitje en de zeven dwergen
Het probleem der
Joodsche vluch
telingen
Trein botst op auto
bus met school
kinderen
FAILLISSEMENTEN
VRIJDAG 2 DECEMBER 1938
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
Fantastisch, beminnelijk en
ontroerend
Hedenavond in hét Trianon-
Theater
Sneeuwwitje is er.
Met haar zeven dwergen en haar booze
stiefmoeder beleeft hqt sprookje van
Grimm een nieuwe triomftocht over de
wereld.
Veel is er reeds over deze beminnelijke
film, de eerste geteekende hoofdfilm, ge
schreven, voordat zij haar triomftocht door
de Nederlandsche bioscopen kon aanvan
gen. Want dat dit een triomftocht zal zijn,
staat voor ons, na deze film te hebben ge
zien, vast.
De oorzaak van dit late verschijnen was
de Nederlandsche nasynchronisatie, welke
onder de supervisie van Max Tak tot stand
kwam. En men denke zich de arbeid in
Nederlandsche teksten te vervaardigen
voor de liedjes, welke in het Nederlandsch
moesten passen op de op Engelsche tekst
gecomponeerde muziek, een Nederlandsche
gesproken tekst welke moest kloppen met
de mondbewegingen der optredende perso
nen, al was dit laatste bij een geteekende
film natuurlijk heel wat gemakkelijker dan
bij een werkelijk door den filmspeler ge
sproken tekst.
Men kan zich indenken, dat hiermede
maanden gemoeid zijn geweest. Maar
Sneeuwwitje is er nu en hedenavond vangt
de vertooning ervan in het Trianon-theater
te L e i d e n aan.
Er zijn op deze geteekende hoofdfilm
vele kwalificaties van toepassing.
Men kan haar beminnelijk noemen en
fantastisch daar waar Walt Disney zijn fan
tasie den vrijen teugel laten kon. Men kan
haar ongewoon boeiend noemen, want, dit
is een film, welker inhoud men kent en
waarvan men zich desondanks aan het ein
de niet kan indenken, dat men vijf kwar
tier door dit kinderlijke verhaal geheel in
beslag werd genomen. Maar boven dit al
les moet men het een kunstwerk noemen,
dat niet alleen in alle onderdeelen, maar
ook in heel de synthese daarvan een zeer
groot kunstenaar verraadt.
De lotgevallen van Sneeuwwitje, door
haar booze stiefmoeder de koningin tot den
dood achtervolgd, door de dwergen en de
dieren beschermd en na haar dood ver
eerd als de schoone slaapster in het woud
en door den prins met „liefdes eerste kus"
ten leven gewekt, zijn door Walt Disney
verteld in een stroom van geteekende ge
kleurde beelden, die een lust zijn voor het
oog. Meesterlijk geslaagd zijn vooral die
fragmenten, waarin Disney zijn fantasie
kon volgen en het domein van zijn bekende
korte teekenfilms heeft betreden, met name
in de vlucht van Sneeuwwitje door het
donkere woud, waar boomen en dieren tot
griezelige spookgestalten worden; met na
me in de metamorphose van de koningin,
die zich in de gedaante van een heks onv
toovert; met name in het jolijt der dwer
gen, die feest vieren met Sneeuwwitje; i:
den dood van de heks, die onder donder en
bliksem van de rotsen stort; in de jacht der
dieren, die met de kabouters op den rug
door het bosch stormen om Sneeuwwitje
ter hulp te snellen, enz. enz. In al deze
episodes is Disney in zijn element. Hij ver
zorgt zijn beelden en kleuren tot in de
geringste bijzonderheden en bouwt zijn ta-
freelen op uit duizend en één détail, waar
van elk zijn functie heeft en bijdraagt tot
een Zinrijk verloop van dit liefelijk en te
gelijk fantastisch sprookje. Het is een feest
om te zien hoe de dieren in al hun natuur
lijkheid toch voldoen aan de eischen, door
het sprookje gesteld: dat zij naar mensche-
lijk sentiment handelen zonder den aard
van het dier te verloochenen.
Disney heeft maar niet om Sneeuwwitje
heen zeven willekeurige dwergen gegroe
peerd, maar ieder van hen een karakter ge
geven, een menschelijk karakter, dat toch
ook weer niet geheel en al menschelijk is,
meer kabouter-menschelijk.
De eene is een slaapkop, de andere een
brompot, de deï'de is verlegen en bloost
herhaaldelijk, de vierde niest voortdurend
hier is Disney in de uitwerking minder
origineel, daar dit sterke reminiscenties
vertoont met vele van zijne vroegere kleine
teekenfilms, denk bijvoorbeeld aan een
storm in het bosch en dergelijke en zoo
is iedere kabouter op zich een lust voor
den geest en de moeite van het observeeren
volkomen waard.
Misschien is Sneeuwwitje tegenover al
deze details te menschelijk, maar zij is
tegelijk zoo kinderlijk, dat zij direct en
volkomen in deze sfeer van dwergen en
meelevende dieren wordt opgenomen. Ster
ker geldt dit bezwaar voor den Prins, maar
daar deze slechts even, aan het begin en
het einde der film optreedt, vervaagt
deze indruk, welke bovendien door zoo
veel schoons wordt overtroffen, snel.
Men kan nog iets van deze film zeggen
en dat is, dat zij sterk dramatisch is en ont
roerend, zelfs meer voor groote menschen
dan voor kinderen. Het is natuurlijk de
fascineerende expressie en de suggestieve
bezieling, welke Disney aan ieder onderdeel
heeft weten te geven, die hier hun uitwer
king niet missen. Hiertoe werken trouwens
nog tal van andere factoren mee, welke be
wijzen, dat hier gearbeid is met een over
gave en een zorg, welke verbluffend zijn.
Er zit een leven in die domme en dwaze
kaboutergezichten, dat niet alleen doet
meeleven, maar bovenal kinderlijk-men-
schelijk is. Men schept de angst en de
vreugde er met lepels vanaf. Er zit vaart,
charme, fantasie en echtheid in en toch is
er soberheid en goede smaak, en toch is
er een prachtige synthese van stijl en spel
en zijn de kleuren en de muziek soms
zelfs de stilte volkomen in overeenstem
ming met het geheel.
Nog andere gedachten brengen deze
eerste geteekende hoofdfilm, gedachten, die
nooit zoo sterk in ons zijn opgekomen bij
al de kleinere teekenfilms, welke Walt Dis
ney reeds vervaardigde, als men denkt aan
de mogelijkheden van deze techniek. Men
behoeft daartoe slechts een vergelijking te
maken tusschen het schilderstuk van den
kunstenaar en de fotografie. Hoe schoon de
laatste ook kan zijn door het spel van licht
en schaduw, toch kan deze, noch het flu-
weelen jasje en de weelderige lokken van
den fotograaf een scheppenden kunstenaar
maken. Maar men stelle zich eens voor
en is deze fantasie te stout? dat men
eens een film zou beleven in kleuren, ge
schapen uit het penseel van een kunste
naar wij huiveren er voor namen te
noemen maar een film, die een meester
werk der schilderkunst, duizend meester
werken zou zijn of minstens een serie
goede schilderstukken. Misschien is deze
fantasie waarlijk te stout, maar ook het
werk van den beeldenden kunstenaar wordt
toch gemaakt vanaf het kleimodel en waar
om zou dit voor de techniek bij de schil
derkunst blijvend onmogelijk zijn?
Wij hebben deze fantastische gedachten
gekregen, toen de koningin de trappen af
daalde van haar paleis en haar konings
mantel zwaaide, zóó sierlijk zonder den
indruk te maken van onwerkelijkheid
als men het in de werkelijkheid nooit te
zien krijgt.
Het is een andere vraag of de menschheid
daardoor gelukkiger zou worden. Zeker
wél, als zij smaak zou hebben in fantasieën
en sprookjes als deze, omdat zij dan nog
wat eenvoud en ontroering zou hebben
bewaard of omdat deze opnieuw ten leven
zouden worden gewekt. Het zou misschien
goed zijn, als wij weer wat meer kinderen
werden. En daarom is het misschien ook
niet zoo heel erg, dat deze film voor kin
deren beneden veertien jaar niet werd toe
gelaten. Velen van hen hebben hun eigen
sprookjes en fantasieën, die wij verloren
hebben en het zal ons, ouderen, goed doen
in deze film weg te vluchten naar hun
wereld.
Maar ook londer dat is deze keuring te
verstaan, omdat wij kunnen begrijpen, dat
er kinderen zijn, die nachten lang angstig
zouden droomen om Disney's angstwekken
de fantasieën in storm, wind en donder
roi dom de .booze heks. Al zal dit ook
nie- voor alle nog-niet-veertien-jarigen gel
den.
Maar voor alle kinderen van 14 tot en
met 80 jaar en ouder zal dit prachtige en
beminnelijke sprookje van Walt Disney in
deze booze wereld van heksen een blijven
de verademing zijn.
F. Sch.
ONTSLAG, OVERPLAATSING OF
DEGRADATIE
De regeering heeft besloten hun, die het
initiatief hebben genomen tot de stakings
beweging, hun functies in openbare licha
men te ontnemen.
Hierdoor zullen o.a. getroffen worden
Jouhaux, de secretaris-generaal van de C.
G.T., die tevens lid is van den Raad van
Beheer van de Fransche Bank, van het con
sultatief comité van de spoorwegen en an
dere raden van beheer.
De ambtenaren van P.T.T., belasting,
ziekenhuizen en het onderwijs, die gestaakt
hebben, krijgen thans geen salaris, de be
trokken ministers zullen in ieder geval af
zonderlijk een beslissing nemen en de
straffen zullen varieeren tusschen ontslag,
overplaatsing en degradatie.
Na een conferentie tusschen verschillen
de ministers is het volgende communiqué
uitgegeven: „De regeering verheugt zich er
over, hulde te kunnen brengen aan het
plichtsbesef en de nationale discipline, die
de reusachtige meerderheid der ambtenaren
en arbeiders in openbare diensten en par
ticulier bedrijf bezield hebben. De regee
ring heeft de volgende maatregelen getrof
fen ten aanzien van hen, die het stakings
parool in de openbare diensten of de be
drijven met concessie hebben uitgegeven
of uitgevoerd: de volmachten, die sommige
dezer personen ontleenen aan het openbare
g, worden ingetrokken, eenige ambte
naren en hulpambtenaren der centrale ad
ministratie worden ontslagen, de wettelijke
sancties zullen worden genomen tegen de
genen, die het requisitiebevel niet hebben
opgevolgd".
DE UITSLUITING
Uit bijna alle industrïeele centra wordt
gemeld, dat talrijke fabrieken, waar ge
staakt is, voorloopig hun poorten hebben
gesloten en het personeel hebben ontslagen.
Tevens is aangekondigd, dat binnenkort
weer personeel in dienst zal worden geno
men. Hierdoor is het mogelijk zekere on-
gewenschte elementen buiten de deur te
houden. Ook in vele genationaliseerde be
drijven heeft men deze maatregel genomen,
o.a. in de vliegtuigindustrie, in de tabaks
fabrieken en de arsenalen.
Deze „lockout" zal slechts kort duren..
Reeds zijn enkele honderden ontslagen ge
vallen.
Volgens de C.G.T. worden door de „lock
out" in de metaalindustrie getroffen 500.000
man, in de textielindustrie 100.000 en in de
bouwvakken en leerindustrie enkele dui
zenden. De meesten kunnen vragen weder
om te worden aangesteld
Verder meldt de C.G.T., dat te Parijs
meer dan 500 ambtenaren bij de openbare
diensten zijn ontslagen alsmede 700 bij de
verlichtingsdiensten.
Op verscheidene plaatsen zijn deze maat
regelen aanleiding geweest tot plaatselijke,
stakingen, o.a. te Saint Nazaire, Bourges
en Toulon. In vele steden zijn protestbe-
toogingen gehouden.
In overeenstemming met de C.G.T. heb
ben een aantal vakvereenigingen o.a. de
arbeiders in de metaal- en textielindustrie
besloten de arbeiders aan te raden:
lo. zich te verzetten tegen het teekenen
van individueele contracten, aangezien de
collectieve contracten, geteekend door de
vakvereenigingen, wet der partijen moeten
blijven;
2o. wanneer de fabrieken weder geopend
worden, moeten de arbeiders en bloc het
werk hervatten en geen straf of ontslag
toelaten;
3o. wanneer deze maatregelen op tegen
stand stuiten, moeten de arbeiders zich or-
ganiseeren teneinde het intrekken van de
straffen af te dwingen.
Overal nog stakingen.
Volgens een hedenochtend van betrouw
bare zijde verstrekte opgave zijn er in het
geheele land nog meer dan 600.000 stakers,
waaronder een half millioen metaalarbei
ders. In Parijs en omgeving zijn 300.000 ar
beiders ontslagen en in Noord-Frankrijk
hebben nog eens 100.000 hun baantje ver
loren.
Stakers gestraft
De rechtbank van St. Etienne, heeft gis
teren tien betoogers, die Woensdag gearres
teerd waren, tot gevangenisstraffen van
6 tot 15 dagen veroordeeld, o.a. den com
munistischen mijnwerkers-afgevaardigde
Gaucher. De prefect heeft dezen laatsten
de bevoegdheid van afgevaardigden ont
nomen.
Gisteren heeft te Parijs een aantal sta
kers, dat tijdens de staking bij Renault
wer dgearresteerd, terechtgestaan. De
meeste stakers werden veroordeeld tot tien
dagen gevangenisstraf en 500 francs boete.
Gelukwenschen van de communisten
De communistische fractie heeft een
communiqué gepubliceerd, waarin een
eeresaluut wordt gebracht aan de arbeiders
die beantwoord hebben aan den oproep van
de C. G. T. om krachtig te protesteeren
tegen de decreten. Verder wordt geprotes
teerd tegen de „onwettige maatregelen",
welke gebruikt zijn tegen de arbeiders in
de openbare bedrijven om hen te berooven
van het recht tot staken. Ook wordt gewe
zen op de verantwoordelijkheid van de re
geering, die de genationaliseerde vliegtuig
fabrieken sluit op het oogenblik, dat de
fascistische afgevaardigden in het Italiaan-
sche parlement roepen: „Wij willen Tu
nis, Corsica en Savoie".
DE „PARLEMENTSBIJEENKOMST"
GAAT NIET DOOR
De socialistische Kamerfractie dee1^ me
de, dat de bijeenkomst, die zij voor van
avond had georganiseerd en waarvoor zij
alle afgevaardigden had uitgenoodigd, geen
doel meer heeft, daar de regeering het
parlement voor 8 December heeft bijeen
geroepen. Die bijeenroeping was het eeni
ge doel der voor heden beraamde vergade
ring en het initiatief der fractie heeft dus
reeds succes gehad.
DE TOEPASSING VAN DE
DECRETEN
Van welingelichte zijde wordt verno
men, dat de regeering een constructief plan
voorbereidt tot vervolmaking van de de
creten met het doel de nationale productie
intensief te vergrooten.
IMMIGRATIE-QUOTUM VOOR
AMERIKA IS UITGEPUT.
United Press verneemt van zeer goed in
gelichte zijde, dat het Duitsch-Oostenrijk-
sche immigratiequotum voor de komende
maanden uitgeput is, zoodat de Vereenig-
de Staten de deur voor vluchtelingen uit
Midden-Europa gesloten hebben.
De Amerikaansche commissaris voor de
immigratie, James Hough teling, heeft van
het Amerikaansche departement van Bui-
tenlandsche Zaken de waarschuwing ont
vangen, dat men daar, duizenden aanvra
gen boven het gecombineerde Duitsch-Oos-
tenrijksche quotum van 27.370 personen
ontvangen had en dat de eerste acht a
negen maanden geen nieuwe quotumnum
mers meer uitgegeven kunnen worden.
Er zijn geen nieuwe cijfers in zake het
aantal immigranten sedert 1 Juli 1938 be
schikbaar, maar volgens Houghteling werd
ongetwijfeld het volle quotum, d.w.z. iets
meer dan 2700 per maand, bereikt.
Ofschoon de Amerikaansche regeering
sympathie heeft voor de vluchtelingen,
aldus Houghteling, kunnen de immigratie-
wetten geenerlei uitzondering voor hen
maken. De quota kunnen slechts door het
Congres uitgebreid worden.
Joodsche kolonisten in Rhodesia.
Het parlement van Rhodesia heeft een
plan tot Joodsche kolonisatie in Noord-
Rhodesia goedgekeurd. Volgens dit plan
zullen dertig Joodsche pioniers uit Duitsch-
A1 wie WAARBORG-KLEEDING kent
is er bijster mee content
Bnltenlandsclte Berichten
ER ZOUDEN 26 DOODEN ZIJN
Uit Salt Lake City wordt gemeld: Tij
dens een verblindenden sneeuwstorm is bij
Midvale in Utah (Ver. Staten) een goede
rentrein ingereden op een autobus, waarin
een dertigtal schoolkinderen hadden plaats
genomen. Dokters en ambulances begaven
zich in allerijl naar de plaats van de ramp.
Aanvankelijk werd gemeld, dat 15 kinde
ren om het leven gekomen waren. Later
werd echter bekend, dat 26 personen zijn
omgekomen en 12 zwaar gewond.
DE AARDSCHUTVING OP
SANTA LUCIA
De balans van de ramp
Volgens een telegram van. den gouver
neur zijn bij de aardschuiving op Santa Lu
cia zestig personen om het leven gekomen;
van 4? slachtoffers is het stoffelijk over
schot herkend. 47 Personen, die vermist
worden, worden dood geacht, terwijl naar
12 andere vermisten nog worden gezocht.
TER DOOD GEBRACHT
De beide daders van een overval op een
auto nabij Heidelberg Reif, oud 19 jaar en
Horn, oud 18 jaar, zijn Dinsdag j.l. ter dood
veroordeeld en gisteren terechtgesteld. Zij
hadden een overval op 13 November j.l-,
gepleegd en den chauffeur van de auto
met een ijzeren hamer ernstig gewond.
EEN MEISJE ONTVOERD.
Bij het stadje Exon-Hill in Maryland
(Amerika) hebben twee bandieten, die op
een vrachtauto reden, twee uit een kloos
terschool komende 18-jarige meisjes over
vallen. Eén meisje kon vluchten, het an
dere werd op de auto ontvoerd.
De geheele politie van Maryland en
Wahington spoort met bloedhonden naar
de ontvoerders.
land worden toegelaten. Zij zullen later
door hun familie worden gevolgd tot een
totaal van 150 personen.
Indien na vijf jaar zal blijken, dat zich
ongewenschte elementen onder de kolo
nisten bevinden, zullen deze worden uit
gewezen.
Jeugdige vluchtelingen in Engeland
aangekomen.
In den vroegen ochtend zijn te Harwich
200 meisjes en jongens aangekomen, zijn
de het eerste gedeelte van een contingent
van 5000 Joodsche en niet-arische kinde
ren uit Duitschland. De vluchtelingen zul
len worden ondergebracht in het vacan-
tiekamp te Dovercourt tot bij particulieren
onderdak voor hen zal zijn gevonden.
AANKOOP VAN JOODSCHE
EIGENDOMMEN IN DE
OSTMARK VERBODEN.
Het werd zelfs Bürckel te bar.
Bij decreet van den nationaal-socialisti-
schen gouwleider Bürckel, gedagteekend
30 November, en uitgevaardigd in overleg
met den rijksminister voor economie, Funk,
is het koopen van aan Joden toebehcoren-
de eigendommen, of het doen inschrijven
van hypotheken daarop verboden. Alle se
dert 9 November plaatsgevonden hebben
de verkoopen dezer eigendommen worden
van onwaarde verklaard.
In een oproep aan de nationaal-socialis-
ten van het voormalige Oostenrijk licht
Bürckel dit decreet toe en zegt:
„Na de gebeurtenissen van 9 en 10 No
vember zijn bij de bevolking, in het bij
zonder van die te Weenen, eigenschappen
aan den dag gekomen, die men gewoonlijk
als „Joodsche" karakteriseert. Een aantal
zoogenaamde fatsoenlijke lieden trachtten
Joodsche bezittingen tegen belachelijke
prijzen te koopen.
Volgens mij zijn deze „koopers" slechts
„ploerten" en „op geld beluste schooiers".
Als er uit deze verkoopen voordeel moet
worden getrokken, dan kan dit slechts de
gemeenschap en geen particulieren ten
gcede komen. Degene, die zich dus door
oplichterij meester maakt van een Joodsch
eigendom, besteelt de gemeenschap".
Dergelijke verkoopen zullen worden ge
annuleerd en wanneer er zich onder de
functionarissen, die deze in de ambtelijke
registers hebben ingeschreven, partijleden
bevinden, zulen deze uit de partij worden
verwijderd.
Dit decreet kan dus als een aanvulling
worden beschouwd op de in een gedeelte
der pers verschenen berichten omtrent de
arrestatie van twaalf leden der nationaal-
socialistische partij-te Weenen.
Uitgesproken:
N. Vroege, veehouder, Geestdorp aan
Wo e r d e n; cur. Mr. A. F. van den Bosch,
Woerden.
J. Duyker, aannemer, Utrecht, Frans
Schubertlaan 14; cur. Mr. P. C. J. Cremer,
Utrecht.
P. Saarloos, Mijdrecht, Stationsweg C 4;
cur. Mr. P. C. G. Labouvhere, Utrecht,
Handelsvenn. o. d. fa. Gebr. A. en J.
Schouten, Utrecht; cur. mr. C. E. E. From-
berg, Utrecht.
Je geld of je leven!!
Aardig is anders!
Maar hij laat
tenminste nog
kiezen, terwijl
iemand, die met
slechte remmen
rijdt, z'n mede-
weg gebruikers
rechtstreeks naar
het leven staat! jCa$l
