De algemeene staking in Frankrijk een mislukking STSi. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN"i";" Daladier heeft den strijd gewonnen Een rustige dag v Herscholing van werklooze arbeiders DONBEEAG 1 DECEMBER lüi-j 30ste Jaargang No. 9198 S)e Geid^eh^Sou/fca/nt VOORNAAMSTE NIEUWS Buitenland Dit nummer bestaat uit vijf bladen. Het slot van een artikel in de „N. Rott. Crt." van gisteravond: „Er geschiedt zooveel, wat oecono misch niet verantwoord is, in ons staatkundig leven, dat wij gaarne met instemming melding maken van een gezond plan, dat sociaal en oecono- misch, ook naar onze meening, verant woord is". Met dit „gezonde plan" bedoelt het libe rale blad de herscholing van werk looze arbeiders. Eigenlijk is dit reeds méér dan een plan, want het Ministe rie van Sociale Zaken is zich zooals de „N. Rott. Crt." zélf constateert sedert het najaar van 1931 meer actief met de herscholing gaan bezighouden. En er zijn reeds met de herscholing re sultaten bereikt in de textielindustrie, de sigarenindustrie, de metaalindustrie en voor de steenzetters. De herscholing van werklooze arbeiders is tot stand gekomen door overleg tusschen de fabrikanten, de georganiseerde werkne mers, gemeentebesturen en het Departe ment van Sociale Zaken. Wat is de strekking van die herscho ling? Een fabrikant kan een opdracht uitvoe ren, waarvoor hij het personeel zijner fa briek min of meer aanzienlijk zal moeten uitbreiden. Maar hoe komt hij aan de ver- eischte arbeiders? Hij wil, vanzelfsprekend, arbeiders hebben, die voor een volwaardig loon volwaardige prestatie leveren.. Als hij die niet kan krijgen, zal hij die opdracht of niet aanvaarden óf er wat anders op verzinnen, wat sociaal beschouwd veel minder goed is dan een uitbreiding van het aantal volwassen arbeiders met nor male loonen. En nu schijnt het een feit te zijn, dat het bij dergelijke gelegenheden voorkomt, dat er niet een voldoend aantal volledig geschik te arbeiders kan worden verkregen. In dezen tijd van werkeloosheid? Men luistere even naar een citaal uit een artikel, dat van de zijde van het Ministe rie van Sociale Zaken aan de pers is aan geboden: „Drie, vijf, zeven jaren van gedwon gen werkloosheid laten sporen na; in dat wondere organisme van zenuwen en spieren vreet de rust als roest. Zelfs een bekwame werkman, een alles zins volwaardige arbeidskracht kan niet enkele jaren nietsdoen en dan morgen aan den'dag gaan werken alsof er niets gebeurd was. In vijf jaren en langer, van gedwongen riist, heeft hij zijn vaardigheid verleerd, zijn vlug heid verloren, zijn spankracht ver speeld. Hij is werk ontwend, zijn han den staan verkeerd en hij kan niet meer mee". Nu zal de hier gegeven schets o.i. niet op lederen werklooze van toepassing zijn. Ook hier geldt, dat de eene mensch niet ge lijk is aan den ander! De wijze, waarop de werklooze arbeider gedurende zijn werk loosheid zijn tijd doorbrengt, zijn lichame lijk èn zijn geestelijk uithoudingsvermogen zullen o.i. ongetwijfeld onderlinge verschil len scheppen. Maar 't is toch duidelijk, dat over het algemeen arbeiders, die langen tijd werkloos /zijn geweest, niet zoo maar in-eens, als zy weer aan het werk gaan, volkomen fit zijn. Nu zijn er fabrikanten, die zich bereid hebben verklaard, een aantal werklooze arbeiders op hun fabriek te plaatsen voor normaal loon, indien rijk en gemeenten ge durende een periode van dertien weken een deel van het uitbetaalde loon voor hun rekening nemen. Deze periode is bepaald op dertien weken, omdat verondersteld wordt, dat gedurende ongeveer dezen tijd dearbeidspraestaties beneden het nor male blijven. Rijk en gemeenten te za- men keeren voor die dertien weken hoog stens vijf en veertig gulden uit. Deze regeling is dus in het voordeel van Rijk en gemeenten in de veronderstel ling, dat de aangestelde arbeiders anders werkloos waren omdat deze veel min der behoeven op te brengen, dan de steun zou hebben bedragen. "ze regeling is in het belang var. de werklooze arbeiders, die veel meer, of in ieder geval meer ontvangen, dan zij trok ken aan steun. Deze regeling kan ook zijn, ongetwijfeld, in het belang van de industrie. Al onderschrijven wij niet de meening van de „N. Rott. Crt.", dat er „zoovee 1" geschiedt, wat oeconomisch niet verant woord is (wij denken ons practisch de oeocnomie niet los en onafhankelijk van sociale overwegingen!) wij zijn het vol komen eens met het liberale orgaan, dat dit oeconomisch verantwoord is en óók sociaal! Misschien zullen in bepaalde gevallen, in verband met de onderlinge concurrentie van ondernemingen in één bedrijf, tegen deze wijze van werkloosheidsbestrijding bezwaar rijzen, maar verwacht mag wor den, dat zulke bezwaren, wanneer zij zich zouden voordoen, zullen kunnen worden 'ondervangen of ondergeschikt gemaakt aan het grcote algemeene belang. Ook in Leiden is in één geval de werkloosheid bestreden op deze zeker oeconomisch gezonde en zeer effectieve wijze. Op de fabriek van de N.V. Kon. Ned. Fa briek van Wollen Dekens v.h. J. C. Zaal berg en Zn. is een herscholings-proef ge daan met 74 werklooze textielarbeiders welke, naar ons door den fabrikant werd verzekerd, uitstekend is geslaagd, tot te vredenheid van alle erbij betrokken par tijen. Ook in de sigaren-industrie hier ter stede is een dergelijke herscholing in voorberei ding. PE WERELD IN VOGELVLUCHT PARIJS: Er is geen twijfel aan; de al gemeene staking in Frankrijk, geprocla meerd door de C. G. T. is een mislukking geworden. Het mislukken van de staking in Frank rijk is, zoo schrijft de „Times" evenzeer te danken aan het gezond verstand der arbei ders als aan de krachtige houding van de regeering. De gebeurtenissen der paar laatste dagen moeten een wrok achterla ten. Als Daladier een verstandig gebruik maakt van zijn overwinning, zal hij in staat zijn deze wrok te sussen en de ach- tei docht, waarmede de regeering door de arbeiders ontegenzeggelijk wordt be schouwd, weg te nemen. Hij heeft zich sterk genoeg getoond om zich te verzetten tegen de met dreigementen gepaard gaande dic tatuur van een kant, het zou even fataal zijn voor zijn prestige als den leider, die Frankrijk in deze crisis noodig heeft, als hij toe zou geven aan druk van elementen aar den anderen kant, die evenzeer ge neigd zijn om klasse- en groepsbelangen boven die van het land te stellen. Volgens de „Daily Telegraph" heeft Frankrijk ontzaglijk gewonnen aan eer bied van de buitenwereld, die thans het zoo welkome bewijs heeft, dat het nog pal staat, terwijl het ernstig geschokt en ter neergeslagen scheen. ROME: In den Grooten Fascistischen Raad heeft gisteravond de Italiaansche minister van buitenlandsche zaken, graaf Ciano, een redevoering gehouden, waarin hij eenige onthullingen deed over de hou ding van Italië in het Tsjecho-Slowaaksche geschil. O.a. bleek uit zijn rede, dat Italië wel degelijk op een oorlog was voorbereid. Teekenend voor de situatie was wel, dat de verhouding tot Engeland wel werd aan geroerd, maar niet de verhouding tot Frankrijk. Een nieuw incident schijnt de toch al gespannen betrekkingen tusschen Rome en Parijs nog meer te zullen ver- tioebelen. Na afloop van Ciano's rede zou den afgevaardigden geroepen hebben: „Wij villen Tunis en Corsica". Alle Fransche biaden leggen er den nadruk op. dat te Rome geen parlementaire betooging kan plaats vinden, zonder dat deze van te vo ren georganiseerd is. Uit Rome wordt voorts aan de „Journal" gemeld: Het staat vast, dat sedert eenige c'agen onder de troepen en formaties der fascistische partij een krachtige propagan da wordt gevoerd om een atmospheer te scheppen, die gunstig is voor de Italiaan sche verlangens inzake Tunis. De afgevaar digden, zoowel als de andere betoogers, handelden op instructie. Daarom moet aan hun betooging meer beteekenis worden gehecht dan de fascitsische pers doet. Men staat hier aan het begin van een van hoo- gerhand georganiseerde campagne. 13 DOODEN BIJ AARDSCHOKKEN IN VENEZUELA. CARACAS, (Venezuela), 1 Dec. (A. N. P.) Te Puerto Maiquetia nabij Guaira zijn dertien menschen door een aardstor ting omgekomen. 85 ruizen werden ver nield. De aardstorting is een gevolg van zware regenbuien. ALGEMEENE STAKING EEN MISLUKKING. HET EINDE DER STAKING. Tot middernacht, het uur, waarop vol gens het parool van de CGT de staking moest eindigen, had zich te Parijs geen en kel incident voorgedaan. De meeste mo biele garden en soldaten, die de orde be waarden, zijn in den middag naar hun ka zernes teruggekeerd. De prefectuur van politie heeft medege deeld, dat een honderdtal arrestaties, wel ke in den loop van den dag waren ver richt, gehandhaafd zullen blijven. Te half twaalf in den avond heeft Sar- raut aan de pers verklaard, dat de avond kalm was verloopen. Hij had geen enkel incident gehoord en had den indruk, dat de avond gelijk aan den dag zou zijn. Inderdaad is het een rustige dag geweest en is de staking als mislukt te beschou wen. De C.G.T. besefte het zelf, door het sta kingsparool voor het personeel van de on- dergrondbaan spoedig in te trekken. In de ki achtproef tusschen de vakbeweging en de regeering is de schaal onvoorwaardelijk raar den kant van de laatste doorgeslagen. Men vraagt zich af hoe de scherpzinnige leiders van de syndicaten het op deze de monstratie konden laten aankomen. Zij voorzagen niet, dat Daladier tot middelen zijn toevlucht zou nemen, dank zij welke hij, met behulp van een indrukwekkenden ordedienst, zonder botsingen van belang, de wet liet zegevieren. Gevlucht kapitaal keert terug. Het ministerie van Financiën deelt me- dat, dat de mislukking der staking een aanmerkelijken terugkeer van goud ten ge volge heeft gehad. Gistermorgen zijn ver scheidene miilioenen francs gerepatrieerd. DALADIER NA DE OVERWINNING. Gisteravond te acht uur heeft minister- piesident Daladier een radiorede gehou den, waarin hij o.a. heeft gezegd, dat de vaderlandsliefde en de helderziendheid van het Fransche volk wederom duidelijk zijn gebleken. 30 November is een historische dag ge worden; gedurende 24 uur moest het ge- heele nationale leven worden lam gelegd, onder het ironisch toekijken van de tegen standers van Frankrijk en tot droefheid van zijn vrienden. De staking is evenwel geheel mislukt. Het land heeft blijk gegeven met vertrou wen met de regeering te willen meewer ken en door het eerbiedigen van de wet ten het heil van het land te bevorderen. De minister-president wees er verder op, dat alle vitale diensten van het land vrij hebben kunnen functionneeren: de treinen hebben gereden, de diensten van post-, telegraaf en telefoon waren verzekerd, de autobussen hebben gereden; zelfs in het particuliere bedrijf is het werk slechts ge deeltelijk neergelegd. Spreker was hier van tevoren reeds ze ker van; men wordt steeds door de Fran- schen begrepen, wanneer men de taal van Frankrijk tot hen spreekt. De minister president had aangekondigd, dat de autori teit van den republikeinschen staat zou worden geëerbiedigd en dat is geschied, hij had gezegd, dat een staking in de openbare diensten niet zou worden geduld en de sta king is niet gekomen. Spreker heeft ver trouwen gehad in de ambtenaren en werk lieden om de overwinning te behalen op de propaganda, welke moordend is voor het vaderland en zij hebben zichzelf we ten te overwinnen, omdat zij voelden, dat zy werden gesteund en beschermd door de regeering met wettelijke middelen. De minister-president verklaarde verder, dat de leider van de regeering niet tot taak heeft een overwinning te bevechten op misleide Franschen, doch wel heeft hij tot taak hen tot rede te brengen, wier onzin nig optreden het land tot den ondergang zou brengen en dit is gelukt. Het Fran sche volk heeft door zijn houding getoond te weten, dat de sociale wetten niet in het gedrang kwamen en dat zijn vrijheden niet werden aangetast. Het heeft bewezen te begrijpen, dat integendeel door wanorde en ongedisciplineerd optreden deze vrij heden in de waagschaal werden geplaatst en dat juist de stormram van de algemee ne stakingen in andere landen, den weg voor de dictatuur hebben bereid. De ga rantie voor de vrijheid is de autoriteit van den staat. Ook hebben de Franschen begrepen, dat een dag van wanorde de positie van Frank- ri'k in de wereld zou verzwakken. De bui tenlandsche dagbladen hebben zich gister ochtend afgevraagd wat de dag zou bren gen en de geheele wereld weet thans dat Frankrijk weet te zegevieren over binnen- landsche moeilijkheden. Frankrijk zal thans in eensgezindheid zijn weg voortzet ten. DE C.G.T. TRACHT DE NEDERLAAG TE VERKLEINEN. In een communiqué van de C.G.T. wordt verklaard, dat de algemeene staking zich heeft ontwikkeld zonder dat een enkel ern stig incident den arbeiders in de schoenen kan worden geschoven. Zonder twijfel is dc- kalmte, welke de C.G.T. heeft ge- wenscht, beinvloed door de krachtige maat regelen, welke de regeering heeft geno men. Niettegenstaande deze krachtsont plooiing is het stakingsparool volgens de C. G.T., in groote mate opgevolgd in de par ticuliere industrie, zoowel te Parijs als in et; provincie. Bij de openbare diensten is de staking in belangrijke centra aameiding geweest tot ernstige onderbrekingen. Ge heel hebben gestaakt de mijnwerkers, zee lieden en havenarbeiders, terwijl niet werd gewerkt in de voornaamste centra van de metaalindustrie, de textielindustrie, en in de leerindustrie door 75 tot 95 pet. van de werklieden. In de openbare diensten en in het staatstabaksbedrijf is op vele plaatsen de staking eveneens met discipline gehou den. Ten slotte wordt medegedeeld, dat het Nationaal Comité op Maandag a.s byeen is geroepen. INCIDENTEN IN DE GRENSSTREEK. Met Belgische werkwilligen. In de FranschBelgische grensstreek na bij Quiévrain hebben zich vrij ernstige in cidenten voorgedaan tusschen Fransche stakers en Belgische werkwilligen. Onge veer 4000 Fransche stakers deden een po ging om op Belgisch grondgebied te ko men, waar zij door een sterke Belgische politiemacht werden teruggedreven. Twee Belgische communistische Kamerleden be gaven zich op Fransch grondgebied en spra ken de Fransche stakers toe. Later, na het sluitingsuur van de metaal- fabrieken te Blanc Misserom, is een groep Belgische werkwilligen doored stakers aan gevallen. De Belgen werden op den grond geworpen en zwaar mishandeld. Deze mis handeling had plaats op korten afstand van de grens onder het oog van de Belgische gendarmerie, die echter niet kon ingrij pen. De burgemeester van Quiévrain heeft een besluit uitgevaardigd, waarbij alle sa menscholingen verboden zijn. De grens wordt thans streng bewaakt. VIERHONDERD PERSONEN GEARRESTEERD. Uit Parijs wordt gemeld, dat in den loop van den dag vierhonderd personen gear resteerd zijn wegens het weigeren te ge hoorzamen aan bevelen tot doorloopen, we gens het beleedigen van agenten, het wei geren van requisitie of de belemmering van de vrijheid van arbeid. Tegen half drie werden duizend arbei ders uit de Hotchkiss-autofabrieken ver wijderd. DE GEVOLGEN DER STAKING EORDEAUX, 1 Dec. (A. N. P.). De ha vendirectie heeft hedenochtend aan al het havenpersoneel, dat gisteren gestaakt heeft, medegedeeld, dat het ontslagen is. Een aantal firma's te Bordeaux, waar onder de Société Nationale des Construc tions Aeronautiques du Sud Ouest, die haar poorten gesloten heeft, hebben hedenoch- ten geweigerd, de arbeiders die gisteren ge staakt hebben, weder in dienst te nemen. L'ORIENT, 1 Dec. (A. N. P.). Op grond van hedennacht van den minister van Ma rine ontvangen instructies heeft men van ochtend geweigerd, de arbeiders van het arsenaal, die gisteren gestaakt hebben, we der in dienst te nemen. De trams zijn vanochtend niet uitgere den, daar het geheele personeel ontslagen is, omdat het gisteren gestaakt heeft. Lastigvallen van werkwilligen gestraft. VALENCIENNES, 1 Dec. (A. N. P.). Vanochtend zijn zes stakers veroordeeld tot drie maanden gevangenisstraf, omdat *'i vfr'-'-v-?"'"'"! hI?»-';» ooi aMen. De algemeene staking in Frankrijk ls gisteren een mislukking gebleken. (2de blad). Z. H. de Pans heeft gisteren gezinspeeld op een nieuw ernstig gevaar voor de Kerk. (2de blad). Een belangwekkende rede van Ciano. (2de blad). De dood van Codreanu. (2de blad). Binnenland Debat in de Tweede Kamer inzake het lager onderwijs. (2de blad). Een motie- Mol Ier aangenomen. (1ste blad). Te Wormerveer is een meisje tusschen trein en perron gedood. (5de blad). Autobus met 22 passagiers te water ge reden. (5de blad). Explosie in hotel te Vught. (5de blad). VOORLOOPIG OVERZICHT VAN HET WEER IN NOVEMBER 1938. Het Kon Ned. Met. Inst. te de Bilt geeft het volgende overzicht van het weer in ed afgeloopen maand. Gemiddeld over de vijf hoofdstations was in November de ochtendtemperatuur 3 1/2 graad boven normaal, in de drie decaden resp. 4, 4 en 2 1/2 graad boven normaal. De grootste afwijkingen kwamen voor op den tweeden en den veertienden, resp. nor maal en 81/2 graad boven normaal. Dagen met temperaturen beneden normaal kwa men niet voor. De gemiddelde dagelijksche maximum temperatuur en het gemiddelde dagelijksche minimum waren resp. 3 en 4 graden boven normaal. Te de Bilt werd geen epkele vorstdag waargenomen. De neerslag was in Utrecht Groningen, Drente, Overijssel en Gelder land 15 tot 30 procent, boven normaal, overigens normaal tot 15 procent erboven en beneden. Te de Bilt werden 22 uren zonneschijn waargenomen tegen 59 uren normaal. Sedert het begin der waarnemingen in 1899 is zulk een gering aantal uren niet voorgekomen. DE KWESTIE DER JOODSCHE VLUCHTELINGEN. De immigratie-mogelijkheden in Palestina. TEL AVIV, 1 Dec. (A. N. P.). Door de Joodsche families in Palestina worden steeds meer Duitsche kinderen geadop teerd. In verband hiermede zijn te Tel Aviv verscheidene bureaux ingesteld. Tijdens een bijeenkomst van den natio- nalen Joodschen Raad werd medegedeeld, dat het Jewish Agency met de Britsche re geering in onderhandeling was over de toe lating van 5.000 kinderen. Daarentegen heb ben, naar medegedeeld werd, de autoritei ten geweigerd 10.000 extra-immigratie certificaten te verleenen, waarvan een kwart bestemd moest zijn voor jongelieden van 14 tot 17 jaar en 7.500 voor jongelieden van 18 tot 25 jaar. Australië wil 15.000 vluchtelingen opnemen CANBERRA, 1 Dec. (A. N. P.). De Australische minister van binnenlandsche zaken heeft medegedeeld, dat de gemeene- best-regeering besloten heeft, met Enge land en de Dominions samen te werken om net Europeesche vluchtelingenvraagstuk te helpen verlichten door in de komende drie jsren 15.000 vluchtelingen toe te laten. Men gelooft, dat 15.000 het maximum aantal vluchtelingen is, dat opgenomen kan worden zonder dat de arbeids- en algemee ne situatie in het land verstoord wordt. VIJF KINDEREN DOOR GRANAAT GEDOOD. WARSCHAU, 1 Dec. (A. N. P.). Bij Kalusz in het district Lemberg zijn vijf knapen door de ontploffing van een ver moedelijk uit den wereldoorlog achterge bleven granaat, welken zij in het land ge vonden hadden, gedoqd. De jongens had den geprobeerd het projectiel te openen. Een zesde knaap werd zoo ernstig ge kwetst, d*t men vom /ijn leven vreest.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 1