ZWANENBERG sisisi
i
WAmimm
ff 41
It'JpF,
A
De Pastoor stichtte een vuilnis-dienst.
GOSDS VSGSN ÜÜSNGSN WSlYAAöT
TROUW
mm KERK
EMSTMT
WORDT LID DER
WOENSDAG 30 NOVEMBER 1938
DE LEIDSCHE COURANT
VIERDE BLAD - PAG. 13
GEMENGDE BERICHTEN
WIELRIJDER DOOR VRACHTAUTO
GEGREPEN EN OVERLEDEN
Gisteravond omstreeks half zes is de 49-
jarige wielrijder G. Bas te Uitgeest, op de
kruising van den provincialen weg Am-
sterdam-Limmen en den weg Beverwijk
dorp Uitgeest, aangereden door een vracht
auto.
Achter den wielrijder reed een auto,
welke B. liet passeeren. Hij had evenwel
met gezien, dat er nog een tweede auto
achter hem naderde. Hij zwenkte naar
links en hoewel de bestuurder van deze
vrachtauto uit alle macht zijn stuur naar
rechts omgooide om den wielrijder te ont
wijken, werd B. toch gegrepen. Hij sloeg
tegen den grond en bleef bewusteloos lig
gen. Het slachtoffer werd het café „Brand
jes" binnengedragen, waar de geneesheer
Beker uit Uitgeest spoedig aanwezig was.
Deze constateerde een zware hersen
schudding. Voordat echter de ziekenauto
uit Zaandam gearriveerd wast was het
slachtoffer reeds overleden. Het stoffelijk
overschot werd per brancard naar de wo
ning van B. vervoerd.
VERDRONKEN
Toen de heer A. K., kantoorhouder der
posterijen te Zuid-Scharwoude, in den
nacht van Maandag op Dinsdag nog een
late wandeling ging maken, is hij, vermoe
delijk door de duisternis misleid, in de sloot
achter de Ned. Hervormde Kerk geraakt.
Den volgenden morgen te zeven uur
vond met zijn lijk.
REINIGT ALLES
OOKJRAPPEN£N GANGEN
DE POLITIEKE MOORD OP DEN
COOLSINGEL TE ROTTERDAM
Drie telefoongesprekken met Rome
De Scandinavische correspondent van de
„N.R.Crt". meldt:
Het is al geruimen tijd geleden, dat men
ihet laatst iets vernam over het onder
zoek inzake den moord, die den 23sten
Mei op den Coolsingel is gepleegd op
overste Konovalec, de leider van de Oekra-
ïnsche vrijheidsbeweging, maar dat de na
sporingen nog steeds naar verschillende
kanten worden voortgezet blijkt uit het
feit, dat de Rotterdamsche politie dezer
dagen de medewerking van de afdeeling
politie van het Noorsche departement van
justitie heeft ingeroepen om enkele ge
gevens te controleeren.
Gebleken is namelijk, dat op 8 Februari
van Rotterdam en op 9 Februari van Dor
drecht uit getelefoneerd is met Rome en
dat de naam van den opgeroepene Kono
valec was. Op die data lag het Russische
etoorfsohip Shilka in die havens. Toen dit
schip, tijdens die zelfde reis, een paar
dagen tevoren in de haven van Harstad in
de Lofoten lag, is er door een passagier
van dit schip van daar uit ook al met Rome
getelefoneerd en ook toen was Konovalec
de opgeroepene. De Rotterdamsche politie
legt verband tusschen deze gesprekken en
den op 23 Mei gepleegden moord. Zij
meent reden te hebben aan te mogen nemen,
dat de met Rome getelefoneerd hebbende
passagier niemand anders is geweest, dan
Waloec, de agent van de G.P.Oe, die van
den politieken moord wordt verdacht.
Bultenflandsctie Berichten
ERNSTIG AUTO-ONGELUK
IN DUITSCHLAND
Vijf dooden
In den nacht van Dinsdag op Woensdag
is te Bielefeld een auto met vijf inzittenden
op een parkeerende vrachtauto ingereden.
De vijf inzittenden werden op slag ge
dood.
KRACHTIGE AARDSCHOK IN
CALIFORNIë
Te 19.21 uur G.M.T. is te Los Angeles,
een krachtige aardschok gevoeld, die drie
tot vijf seconden aanhield.
OOM EN TANTE VAN GRYNSZPAN
VEROORDEELD
De oom en tante van Grynszpan, die den
aanslag op den Duitschen ambassade-secre
taris Von Rath heeft gepleegd, zijn tot vier
maanden gevangenisstraf en een boete van
honderd frank veroordeeld wegens het her
bergen van hun neef, die het land had
moeten verlaten.
GESCHIEDENIS DER PAROCHIE STOMPWIJK
Splitsing in de parochie - Armenzorg vergde groote
bedragen - De pastoor gevlucht; zijn huis doorzocht
IX
door A. N. Duynisveld pr.
Vincentius Neerincx, de opvolger van
Pastoor Perquin, werd eveneens te Rotter
dam geboren.
Van 1760 tot 1764 was hy kapelaan te
Leidschendam. Daarna werd hij pastoor
te Rhoon, waar hij den 13den April als
zoodanig werd geadmitteerd. 1)
Den 31sten Juli 1770 kreeg hij zijn ad
missie als pastoor van Stompwijk. In 1781
nam hij ontslag uit de bediening en in 1782
liet hij a.s emeritus, zich inschrijven aan
de Leidsche Hoogeschooi. Hij was toen 53
jaar oud en woonde te Leiden in 1783 op
de Hoogiandsche Kerkgracht; in 1785 en
daarna bij Van der Valk. 2)
Tot 1786 zou hij te Leiden aan de Uni
versiteit zijn ingeschreven geweest. Vol
gens andere berichten echter overleed hij
ïeeds den 4den October 1784.3)
Pastoor Neerincx was een zwakke en
ziekelijke man, die veel sukkelde met zijn
gezondheid. Bij de splitsing tusschen
Siompwijk en Zoetermeer in 1682 was Wils-
veen blijven behooren tot de Statie Stomp
wijk. Omdat pastoor Neerincx met zijn
zwak gestel bezwaarlijk zijn geheele Statie,
welke toen 410 communicanten telde, kon
bezoeken, en vooral katholieken van
Wilsveen te ver verwijderd woonden, werd
onderling goedgevonden, dat de Wilsveen-
öche katholieken voortaan praetisch zouden
behooren tot de kerk aan den Voorweg te
Zoetermeer, hoewel zij rechtens ressor
teerden onder het kerkgebied van Stomp
wijk. Daarom bleven ook de armen van
Wilsveen onder de zorg van de armmees-
fers van Stompwijk.
PASTOOR NEERINCX
Bij de verplaatsing der Voorwegsche kerk
naar het dorp Zoetermeer in 1818, hebben
ae Wilsveensche katholieken zich afge
scheiden, en met behuip van het Gouver
nement hun vermeend aandeel in de kerk
goederen opgevorderd, daartoe vooral aan
gezet door den reeds bij de geschiedenis
van Nootdorp 4) genoemden C. Rijneveen,
volgens den aartspriester Van Banning „de
eerste stokenbrand".
De Wilsveeners waren toen een oogen-
blik buiten elk kerkverband, waarom zij
noor den aartspriester Cramer bij Noot
dorp gevoegd werden. Naar Stompwijk wil
den zij niet terug en „naar de Veursche
Statie mogten zij niet" aldus verhaalt Van
Banning. 5). Wel kon Stompwijk de Wils
veensche armen krijgen.
Er hangt in de pastorie te Stompwijk een
geschilderd portret van een onbekenden
priester. Waarschijnlijk is dit het portret
van pastoor Neerincx, dat een weiwat zie-
kelijken en zwakken man, met de pruik van
dien tijd, uitbeeldt.
Zijn opvolger, Wilhelmus Gerardus Som
veen werd geboren te Amsterdam in 1751;
studeerde te Leuven en was sinds den lOen
October 1776 kapelaan in het Maagdenhuis,
ir. zijn geboortestad. Den 9en Augustus 1781
verkreeg hij zijn admissie als pastoor te
Stompwijk. Voor die admissie moest door
de katholieken betaald worden aan den
baljuw van Rijnland 432 gulden en in Den
Haag 68 gulden.
De armenzorg heeft blijkbaar zwaar ge
drukt op de katholieken in die dagen. Pas
toor Somveen vond een middel om de gel
den voor de armen, welke voornamelijk
ooor collecten moesten worden bijeenge
zameld, te vergrooten. Hij verzocht in
1783 aan den schout en ambachtsbewaar
ders van Stompwijk, de haardasch te mogen
laten ophalen en te doen verkoopen ten
Late der armen. Dit verzoek werd inge
willigd.
In den strijd tusschen Oranjegezinden en
PASTOOR SOMVEEN
patriotten koos pastoor Somveen de zijde
der patriotten.
Met gevolg, dat toen in September 1787
het leger dor Pruisen ons land binnenrukte
er. de Oranje-gezinde partij woedde tegen
de patriotten, hij de vlucht moest nemen.
Uit vrees voor de Stomp wij ksche ma
gistraat, die Oranjegezind was, ging de pas
toor omtrent den 19den September 1787
aaar zijn familie te Amsterdam; zijn Statie
werd ter verzorging door den aartspriester
Bouman te Leiden opgedragen aan kape
laan P. Snarenberg als deservitor. Deze
Snarenberg, een Leidenaar van geboorte,
was zelf als patriot gevlucht uit de Statie
Rijnsaterwoude, maar werd te Stompwijk
toegelaten, omdat men over zijn staatkun
dige ideeën geen argwaan koesterde.
Door zijn priesterlijken ijver en minzaam
optreden wist hij de Stompwijksche katho
lieken "oor zich te winnen, zoodat men
zelfs trachtte hem als pastoor benoemd te
krijgen. 6)
Maar in April 1788 werd hij aangesteld
tot pastoor te Bovenkerk. Daardoor zou
Stompwijk zonder priester zijn gekomen,
wijl Somveen aan den aartspriester Ten
Hulscher zijn ontslag had aangevraagd,
coch deze trachtte hem te bewegen weder
om zijn pastoreele werkzaamheden te
Stompwijk te hervatten. 7). En inderdaad
keerde pastoor Somveen naar zijn Statie
terug in het voorjaar van 1788. Hij bleef
er niet lang meer. Reeds den 2en October
van dat jaar werd hij benoemd tot pastoor
te Haarlem in de Statie „de drie Claveren".
Voor die Statie bouwde hij in 1790 een
nieuwe kerk, welke den 19den Sept. 1790
door Ten Hulscher werd ingewijd.
Pastoor Somveen stierf te Haarlem den
SOsten November 1802 op 51-jarigen leef
tijd, en werd in de oude St Bavo begraven.
In de pastorie te Stompwijk hangt zijn
portret, evenals in de pastorie te Haar
lem (O.L. Vr. Rozenkrans).
Onder een gedachtenisprentje op zijn be
grafenis 8) schreef J. Severijnse het vol
gende versje:
Een herder vol van trouw, een
minnaar zijner schapen,
Die 't Heilig priesterampt met
luister heeft bediend.
Een godsdienst ijveraar, oprecht,
een mensohenvriend
Was Somveen in zijn tijd,
nu in den Heer ontslaapen.
Omtrent het oproer der Oranjeklanten in
3787 wil ik nog deze kleine bijzonderheid
vermelden. In 1795 werd door de „volks-
societyt van den banne Stompwijk" van
ten der inwoners van Zeg waart terugge-
tischt de houten trommel, welke in 1787
uit de pastorie aldaar was weggehaald. Kon
men aan dezen eisch niet voldoen, dan werd
een schadevergoeding gevorderd van drie
gouden dukaten 9).
Blijkbaar hebben dus de Oranjeklanten
uit het naburige Zegwaart en Zoetermeer
de pastorie van pastoor Som veen geplun
derd, na diens vlucht naar Amsterdam.
1) O.c., dl XXII, bl. 56.
2) O.cd' XXIII, bl. 426.
3) O.c., dl X, bl. 77.
4) Leidsche Courant van 30 Maart 1938.
5) In 1831 vroeg pastoor Stoek van
htompwijk inlichtingen aan den aartspries
ter over de kwestie van de bedeeling der
Wilsveensche armen, waarop Van Banning
hem die geschiedenis ^an Wilsveen ver
haalde (Liber Memorialis in het parochie
archief van Stompwijk).
6) Bijdr. Bisd. Haarl.: dl L, bl. 329.
7) Bijdr. Bisd. Haarldl XXXVII, bl. 117
8) Aanwezig in het bisschoppelijk mu
seum +e Haarlem.
9) Gemeente-archief van Zoetermeer.
GEMEENTERAAD VAN SASSENHEIM
Winterdienst. Middagvergadering. Om
3 07 uur opende de burgemeester de voltal
lige vergadering van den Raad, en doet de
gebruikelijke mededeeling omtrent de
stand der steun'verleening.
Vanaf 1 Januari 1938 tot 19 November j.l.
uitgegeven aan steungelden f 41.079.
Over hetzelfde tijdvak in 1937 54.785.50.—
Gemiddeld aantal gesteunden per week
91 (vj. 126). In de week van 14 tot 19 No
vember LI. waren er 79 gesteunden (v.j.
101).
De heer Kortekaas: Deze vergadering had
een week later gehouden moeten worden!
Ingekomen was een dankbetuiging na
mens H.M. de Koningin voor de gezonden
gelukwenschen ter gelegenheid Harer ver
jaardag.
De leges-verordening is goedgekeurd te
rug ontvangen.
Rijnland en de riool-aansluitingen.
Een lange gedachtenwisseling ontstond
naar aanleiding van een bepaling van het
Hoogheemraadschap van Rijnland dat de
Gemeente voor elke rioolaansluiting op
Rijnland's Boezemwater 30 cent per jaar
verschuldigd is.
De burgemeester deelt mede, dat aan
Ged. Staten naar hun meening hieromtrent
gevraagd is. Dit college meent dat de ge
meente wel zal moeten betalen.
Ook is het advies gevraagd aan de Ver-
eeniging van Nederlandsche Gemeenten.
Een uitvoerig antwoord is ingekomen, doch
een uitweg werd niet aangegeven.
De heer van Zonneveld is er voor dat
Rijnland eenige vergoeding krijgt voor het
zuiver maken van het door onze riolen be
vuilde boezemwater.
De heer van Breda vraagt, of het college
overtuigd is, dat Rijnland er geen „slaatje
uit slaat".
De voorzitter weet dat niet, maar meent
dat Rijnland zoo'n hoogstaand college is
dat het niet meer zal nemen als het kost.
Wethouder Warnaar meent, dat Rijnland
nooit kan uitrekenen wat het spuien en in
laten kost, dat hangt van de weersgestel-
tenissen af. De heer van Reisen meent, dat
er in sommige natte periodes geen water
uit de IJsel ingelaten behoeft te worden.
De heer van Zonneveld wil eischen: rein
boezemwater. Rijnland eischt vergoeding,
dus wij goed water als tegen prestatie.
De heer Verkley wil Ged. Staten verzoe
ken op te letten dat de gemeenten niet te
veel betalen. Dit college staat boven Rijn
land hetgeen Wethouder Warnaar bestrijdt.
Deze geeft echter toe dat de polderzaken
onder Ged. Staten staan. Er zal betaald
worden.
2. Reclames straatfcelasting. Een onthef
fing werd verleend en een vergissing her
steld.
3. Reclames hondenbelasting. Een groot
aantal hondenbezitters of ex-hondenbezit
ters reclameerden. Deze omdat zijn hond
slechts te logeeren was, gene omdat het een
waakhond was, een derde omdat hij of zij
niet kon betalen, een vierde groep en dit
waren de meesten) omdat het belastings
object vrijwillig of onvrijwillig verdwenen
was.
Verschillende beslissingen, voor verzoe
ken gunstig of ongunstig.
De heer van Breda en met hem de ande
re raadsleden voelden niets voor onthef
fing wegens „onmacht". Dan moet men
geen hond houden!
De heer van Zonneveld bepleitte begra
ving der kadavers, de meeste komen in de
sloot terecht.
De voorzitter wees nog op de bepaling,
dat een eigenaar verplicht is aan te geven
als hij hondloos is geworden. Ten bewijze
daarvan wilde een der leden de staarten
doen inleveren!
De gemeenterekening.
4. Voorloopige vaststelling gemeente-re
kening over 1937.
Door de voorzitter der commissie tot na
zien dier rekening, de heer van Zonneveld,
werden eenige aanmerkingen gemaakt o.a.
over het groote verschil in raming en op
brengst van sommige belastingen. Spr.
dankte B. en W. voor het beheer. De reke
ning werd voorloopig vastgesteld. Cijfers
werden niet genoemd.
5. Een wijziging van de begrooting 1938
werd goedgekeurd.
6. Sluiting van een rekening-courant
overeenkomst met de N.V. Bank voor Ne
derlandsche Gemeenten. Een jaarlijks te-
rugkeerende formaliteit, waarbij de heer
van Zonneveld opnieuw waarschuwde te
gen het financieren der gemeente-huishou
ding door kasgeld-leeningen. Spr. gaf de
voorkeur aan vaste leeningen.
De heer Bisschops vraagt of er geen ge
vaar is dat men, als de kasgeld-ieeningen
betaald moet worden, geen geld beschik
baar heeft.
De heer Verkley is ook geen voorstan
der van deze manier van financieren.
De voorzitter meent ook dat het aanbe
veling verdient om te overwegen een vaste
leening te sluiten, en ook de heer War
naar wil onderzoeken waarvoor geleend
kan worden.
De heer Schrama is geen voorstander van
vaste leeningen; de lasten worden daar
door zwaarder.
Het college zal de zaak onderzoeken; de
rekening-courant overeenkomst werd goed
gekeurd alsmede punt 7: Algemeene mach
tiging tot het aangaan van Kasgeldleenin-
gen in 1937.
8. De heer J. O. Matze, ijverig secretaris
van het Burgerlijk Armbestuur, werd als
lid van dat college herbenoemd.
9. Begrooting 1939. De heer van Zonne
veld: Mijnheer de voorzitter, hiervoor
wordt altijd een aparte dag gehouden, en
ik stel voor dit ook nu weer te doen.
De geheele Raad was het hiermede eens
en Dinsdag 6 December a.s. om half 3 n.m.
zal de raad wederom bijeenkomen. Voor de
zesde maal dit jaar.
Alvoren in comité-generaal te gaan had
den we nog een klein half uurtje rond
vraag.
De eenden kooi-kwestie.
De heer van Breda vroeg over de kwestie
„eendenkooi" inlichtingen. De voorzitter
deelde mede dat 21.11. j.l. gepleit is voor
de Rechtbank en dat dit college 22 Decem
ber a.s. uitspraak zal doen.
Wethouder Warnaar stelt voor om een
gedeelte van de vuilnisbegraafplaats in
werkverschaffing „teelrijp" te maken, welk
voorstel de heer Verkley ondersteunt. De
heer Kortekaas wil wachten tot het plan
van de regeering bekend is; wellicht komt
het plan Westhof in uitvoering. De andere
leden vonden het echter geen object om
daarmede te wachten. Het is een klein
werkje.
De heer Verkley vraagt een subsidie van
25.per jaar voor de 2-jarige tuinbouw-
wintercursus georganiseerd door de L.T.B.
Spr. geeft meerdere inlichtingen over deze
cursus.
Het college stelt voor dat de heer Ver
kley zich tot de plaatselijke afdeeling der
Alg. Ver. voor Bloembollencultuur zal
wenden, waartoe hij de toezegging doet,
nadat blijkt dat meerdere leden voor een
subsidie niets voelen.
Daarna mochten wij naar huis. De heeren
bleven nog bijeen.
.o. i
DE WELDADIGHEIDSPOSTZEGELS EN
PRENTBRIEFKAARTEN VOOR
HET KIND.
1 December t/m. 5 Januari.
De centrale propaganda-commissie voor
de weldadigheidspostzegels te 's-Graven-
hgae schrijft o.m.:
Op Donderdag 1 December verschijnt de
jaarlijksche serie kinderzegels, die verle
den jaar, dank zij het enorme succes van
de tweeton-actie, een overgroote bekend
heid verkregen.
De nieuwe serie van 5 zegels zal zeer
zeker niet achterblijven bij het onverge
telijke Frans Hals-kopje; de ontwerper
Pam Rueter slaagde erin een zegel te
brengen, dat ongewone charme heeft. De
kleuren zijn: 1 y, (3) cent zwart, 3 (5)
wijnrood, 4 (6) groen, 5 (8) terra-rood,
12Yt (16) blauw.
Tegelijkertijd geeft de Ned. Bond tot
kinderbescherming prentbriefkaarten uit,
n.l. een serie van 5 stuks (voor 35 cent),
ontworpen door Anton Pieck en 2 losse
kaarten (a 7 cent), resp. van S. Kraay en
E. Hellendoorn. Alle kaarten houden ver
band met de feestdagen, die ons in De
cember wachten. De winterserie van Pieck
opent met „St. Nicolaas"; dan volgen:
„Kerstnacht", „De Torenklok", „Oude
jaarsavond" en „Veel heil en zegen". De
losse kaarten sluiten zich hierbij aan on
der de titels „Kerstgroet" en „Wintermor
gen".
Piet Worm ontwierp een reclameplaat,
die vroolijk, opvallend en artistiek is en
die zonder twijfel een ieder zal weten te
herinneren aan de Decemberactie voor het
kind.
Een uitgebreid radioprogramma, waar
toe alle omroepvereenigingen medewer-
ten, zal een waardige aanvulling van de
propaganda vormen. Minister Romme
spreekt Dinsdag 29 November te 21.15 uur
voor den K.R.O.; 10 andere sprekers en
spreeksters zullen in den loop van Decem
ber het woord voeren.
Een van de hoogtepunten van de De-
1
=S>
I
cembermaand zal zijn de groote dagblad-
puzzle „De ronde door Nederland", die op
10 December geheel Nederland aan het
puzzelen zal zetten. H. K. H. Prinses Ju
liana heeft weder den hoofdprijs ten ge
schenke gegeven. Iedere Nederlander is
dus in de gelegenheid zijn steun aan dit
werk te geven.
De vereenigingen, die zorgen voor de
misdeelde jeugd, d.w.z. voor achterlijke,
zwakzinnige, zieke, zwakke, verwaarloos
de, blinde, doofstomme, gebrekkige kin
deren van alle gezindten, ontvangen een
aandeel uit de opbrengst. Deze vereeni
gingen, die samen ongeveer 50.000 kinde
ren verzorgen, ontvingen uit de vorige
actie meer dan twee ton. Zij werken voor
de geestelijke en lichamelijke gezondheid
van onze jeugd, een doel, waarvan ieder
meer dan ooit het groote belang beseft.
Zij hebben echter nog steeds met finan-
cieele zorgen te kampen. Aan het Nedo
landsche publiek is het om die zorgen
verlichten.
