X;a^,!«;s3, dagblad voor leiden en omstreken zzmtzzt™ 2 Ernstig mijn ongeluk in Duitschiand Was Hitier te Weenen De dreigende staking in Frankrijk DINSDAG 29 NOVEMBER 1938 30ste Jaargang No. 9196 S)e- Ceidócfi^Soti^Mit Dll nummer bestaal uit vier bladen. Naar een nieuwe gemeenschap In aansluiting met wat wij gisteren op merkten naar aanleiding van een artikel in de „Avondpost", welk blad a priori de door het R.K. Werklieden ver vond te pro- pageeren „nieuwe gemeenschap" verwerpt als zijnde specifiek katholiek citee- ren wij hier een artikel in de „De Tijd" van gisteren, dat ook een beschouwing wijdt aan bedoeld propaganda-plan van het R.K. Werkliedenverbond: „Van bijzonder belang is het o.i., dat deze propaganda van maatschappelijke be ginselen en gedachten ook niet stand houdt bij de posten van het katholieke volksdeel. Een voornaam hoofdstuk van het program dezer propaganda bestaat integendeel juist daarin, de sociale beginselen en ideeën, waarvoor wij strijden, ingang te doen vin den of althans bekend te maken bij onze niet-katholieke landgenooten. En hierbij stelt reeds het korte schema van het actie-program een gewichtige en actueele gedachte op den voorgrond. „Bij de propaganda ten opzichte van an dersdenkenden zoo lezen wij daar moet voor oogen staan, dat de principen van „Quadragesimo Anno" evengoed van kracht en heilzaam zijn voor deze anders denkenden; dat de Paus uitdrukkelijk zegt, dat deze princiepen alleen tot verwezenlij king kunnen komen in samenwerking met allen, die van goeden wil zijn; dat de prin cipen van „Quadragesimo Anno" niet als specifiek katholiek moeten worden aange merkt- Deze vaststellingen en wij hebben vooral het oog op de laatste bepalen in derdaad den juisten grondslag voor de pro paganda van het goede gemeenschaps ideaal onder niet-katholieken. Het is een grondslag, dien wijzelf weieens uit het oog verliezen, wanneer wij misschien alleen voor het gemak van een vlugge aandui ding de sociale beginselen van de na tuurlijke orde Gods als „katholieke" begin selen aanduiden, terwijl zij slechts behoo- ren tot het natuurlijke bestel, dat door God in de schepping gelegd is, maar niet tot de orde van de Christelijke Openbaring en de Verlossing. Het lijdt nu weliswaar geen twijfel, dat onder de geloovige Christenen de drijfkracht van alle maatschappelijk her vormingsstreven, wat de hulp der noodlij denden en het welzijn der medemenschen. betreft, nog meer zal ontspringen uit de bovennatuurlijke bron der Christelijke naastenliefde, dan uit de deugd der na tuurlijke rechtvaardigheid en het begrip der natuurlijke maatschappij. Maar van den anderen kant ligt het eigen terrein der maatschappelijke hervor ming geheel onder de wetten van deze laatstgenoemde; en, terwijl de naastenlief de alle vormen kan vervullen, maar ook alle vormen kan doorbreken, moeten deze de concrete maat en gestalte geven aan de maatschappij der toekomst". In wat wij hier hebben geciteerd ligt ook een zijdelingsche bestrijding van het stand punt, ingenomen door een blad als de „Avondpost". Heel veel van wat de Katholieke, Kerk propageert is natuurlijk zedenleer, van wel ker waarheid en waarde iedereen kan wor den overtuigd, al is hij en al wordt hij niet katholiek En wij herhalen, wat wij gisteren schre ven, dat het een zeer betreurenswaardige houding is, de propaganda voor een „nieu we gemeenschap" af te wijzen, omdat die propaganda komt van katholieke zijde! DE NEDERLANDSCHE VICE-ADMIRAAL V. DULM Bedankt voorzitter van de controle commissie de?P nondnterventiecommissie. LONDEN, 29 Nov. (A.N.P.). De Neder- iandsche Vice-admiraal van Duim, de voor zitter van de controlecommissie van de niet- ir_mengings-commissie heeft als zoodanig aan lord Plymouth, den voorzitter van de niet-inmengingscommissie, zijn ontslag aangeboden. Lord Plymouth heeft na overleg met de niet-inmengingscommissie het ontslag met leedwezen aanvaard en vice-admiraal van Duim dank gezegd Voor de bewezen diens ten. Het ontslag wordt op 10 December van kracht. WAARSCHIJNLIJK 22 DOODEN. BRESLAU, 29 Nov. (A.N.P.) Naar uit Waldenburg gemeld wordt, heeft van nacht een ernstig ongeluk plaats gehad in een mijn bij Waldenburg, waarvan waar schijnlijk 22 mijnwerkers het slachtoffer geworden zijn. Door kortsluiting is een mijnbrand ont staan, waardoor de 22 mijnwerkers van den uitgang werden afgesneden. Terstond werden de reddingspogingen ondernomen. Tot dusver heeft men slechts negen doo- den kunnen vinden. Echter moet ook met den dood van de 13 andere mijnwerkers gerekend worden, temeer daar de brand een bijzonder sterke rookontwikkeling ten gevolge had. IN VERBAND MET VRIJLATING VAN SCHUSCHNIGG. Amnestatie als voorwaarde gesteld. De „Times" meldt uit Weenen: Ofschoon het officieele Duitsche persbu reau verklaard heeft, van niets te weten, weet men zeker, dat Hitier Zaterdagavond te Weenen is aangekomen, den nacht te Schoenbrunn heeft doorgebracht en Zon dagochtend weer is vertrokken. Men meent, dat het bezoek verband hield met de geruchten, die de ronde hebben gedaan over invrijheidstelling van Schuschnigg. Vernomen wordt, dat den oudkanselier vrijheid is aangeboden voor zichzelf, zijn vrouw en zijn zoon afkomstig uit zijn eer ste huwelijk. Schuschnigg zou het aanbod van de hand gewezen en verklaard heb ben, dat hij het slechts aannam als ook aan een aantal zijner vroegere medewerkers amnestie werd verleend. ZUIVERING IN DE N.S.D.A.P.? Verder wordt uit geloofwaardige bron vernomen, dat in de afgeloopen twee we ken een zuivering is gehouden in de gele deren van de af deeling Weenen der natio- naal-sociaïistische partij, waarvan 135 le den zijn gefusilleerd. VERSTREKKENDE MAATREGELEN VAN DE REGEERING. PARIJS, 29 November. (A.N.P.) Van daag is officieel een decreet gepubliceerd voor de toepassing van den oorlogsnood toestand, waarbij de regeering verstrek kende bevoegdheden worden verleend, o.a. tot het opeischen van de diensten van iederen burger. In het decreet wordt gezegd, dat alle employé's en arbeiders van de openbare diensten van staat, departement of ge meente, gerequireerd worden, evenals al het personeel van diensten waarvoor door staat, departement of gemeente concessies zijn verleend. In een lang rapport aan president Le brun zegt Daladier, dat „de regeering de noodige maatregelen zal weten te nemen om aan alle gebeurtenissen het hoofd te bieden". Het personeel in staatsdienst, dat in staking gaat, zal, naar in het rapport verklaard wordt, onmiddellijk ontslagen worden. Bij besluit der regeering zijn de mijnen en de daarvan afhankelijke bedrijven in het Zuiden van den Elzas gerequireerd. DE VOETBALWEDSTRIJD NEDERLAND-DUITSCHLAND GAAT NIET DOOR Burgemeester Oud heelt hem verboden Naar wij vernemen, heeft het bestuur van den Koninklijken Nederlandschen Voetbalbond het volgende schrijven ont vangen van den burgemeester van Rot: terdam: „De burgemeester van Rotterdam, over wegend, dat het ter voorkoming van ver storing der openbare orde gewenscht is, dat de voetbalwedstrijd Nederland Duitschiand, op Zondag 11 December a.s. niet doorgaat, Gelet op art. 221 2e lid van de ge meentewet, besluit het houden van gemelden wed strijd te verbieden". Het bestuur van den Koninklijken Ne- derlandschen Voetbalbond heeft van dit schrijven kennis genomen, en heeft het Fachamt Fussball in Duitschiand van dit besluit van den burgemeester van Rotter dam in kennis gesteld. Naar wij verder vernemen, zal de ont moeting tusschen het Bondselftal en de Hongaarsche Veulens, vastgesteld op Woensdagmiddag 30 November wel door gaan. Deze ontmoeting was, naar men weet, bedoeld als oefenwedstrijd voor den komenden interland-wedstrijd Nederland Duitschiand. PE WERELD IN VOGELVLUCHT PARIJS: Morgen vindt de krachtproef plaats tusschen de, regeering en de link- sche vakvereenigingen. Zal de tegen mor gen afgekondigde algemeene staking mis lukken of niet? Dat is de groote vraag, welke men zich stelt. Speciaal vraagt men zich af, wat de houding zal zijn van het personeel der overheidsbedrijven. Het be stuur van de C.G.T. beveelt: staken. De re geering dreigt: als je staakt, vlieg je eruit. De regeering heeft bovendien maatregelen genomen om de vervoersdiensten (spoor wegen, metro, autobusdiensten enz.) op gang te houden. Dat de staking bij het Fransche publiek populair is, kan men niet zeggen. Met uitzondering van de „Peuple", het orgaan van de C.G.T., die de arbeiders aanmoedigt, morgen met gekruiste armen te staken, de „Humanité", die het standpunt van de „staking tegen de wetsdecreten" verdedigt, en de „Populaire", waarin Blum de bijeenroeping van het parlement eischt, moedigt de geheele pers eensgezind den minister-president aan, de orde te hand haven en wenscht zij Daladier met zijn houding geluk. De „Ordre" schrijft o.a.: „Laten we het eerlijk zeggen: de algemeene staking heeft zoo zichtbaar de openbare meening tegen zich, dat zij een fiasco dreigt te worden". De Epoque" schrijft: „Hier, waar wij Daladier zóo hevig hebben gecritiseerd vanwege zijn buitenlandsche politiek, schrijven wij vrijmoedig, dat wij in de hui dige krachtproef volkomen achter hem staan". LONDEN: Het staat thans vast, dat Chamberlain en Halifax in Januari a.s. een bezoek aan Mussolini zullen brengen. Van zelfsprekend hecht men groote beteekenis aan dit bezoek „De aankondiging van Chamberlain's be zoek aan Rome is om vele redenen wel kom, aldus de „Times" Het Britsch-Ita- laansche accoord is kennelijk het begin van een nieuw tijdperk en de afsluiting van een oud en Chamberlain en Halifax gaan het met Mussolini persoonlijk inwij den Wanneer de Britsche ministers te Ro me komen is er veel te bespreken, o.a. Spanje, de Middellandsche Zee en de kolo niale samenwerking. Als de besprekingen een bevredigend resultaat hebben, zullen zij ongetwijfeld niet Engeland en Italië alleen ten goede komen". De Londensche correspondent van de „Petit Parisien" schrijft: Te Londen koes tert men de hoop, dat, als Mussolini be middelend optreedt tusschen de Duitsche en de Britsche regeering en Chamberlain van zijn kant tusschen Parijs en Rome be middelt, de komende Britsch-Italiaansche besprekingen, na die te München, tot een ontspanning in Europa zouden kunnen lei den en de politiek van algemeene samen werking vergemakkelijken. Is dit resul taat mogelijk? Talrijk zijn degenen, die eraan twijfelen, aangezien teveel wolken op het oogenblik den internationalen hori zon verduisteren en teveel geschilpunten (het Joodsche vraagstuk, het Spaansche conflict en het vraagstuk der Middelland sche Zee) tusschen de beide groepen van mogendheden bestaan. Prof. Mr. D. van Blom f Hoogleeraar aan de Leidsche Universiteit Na een langdurige ziekte is heden hier ter stede overleden prof. mr. D. van Blom, hoogleeraar in de staathuishoudkunde en statistiek. Durk van Blom werd den 19den Decem ber 1877 te Leeuwarden geboren, bezocht aldaar het gymnasium, deed in 1896 met goed gevolg eindexamen, en werd in het zelfde jaar als student in de rechten aan de Leidsche Universiteit ingeschreven. Na ongeveer vier jaar, op 6 Juni 1900, promo veerde hij aan de Leidsche universiteit tot doctor in de rechtswetenschappen op stel lingen. In 1901 was hij gedurende eenige maan den adjunct-commies aan het Centraal Bu reau voor de Statistiek in Den Haag en vervolgens van 1901 tot 1906 hoofdredac teur van het Vaderland, welke functie hij den 31sten December van dat jaar neerleg de, om vervolgens eenige maanden repeti tor voor staatsrecht en staathuishoudkunde te Leiden te zijn. Den 1ste September 1907 werd hij be noemd tot gewoon hoogleeraar aan de Technische Hoogeschool te Delft, waar hij was aangesteld voor staats-, administratief- en handelsrecht, doch na 1 Mei 1909 staat huishoudkunde, arbeids- en fabriekswet- geving en mijnrecht doceerde. Bij de oprichting der Nederlandsche Han- delshoogeschool in 1913 werd hij tevens buitengewoon hoogleeraar te Rotterdam voor nijverheids- en sociale wetgeving. Bij koninklijk besluit van 18 October 1915 werd hij in de plaats van mr. H. B. Gre.ven benoemd tot gewoon hoogleeraar aan de Leidsche universiteit, om onderwijs te geven in de staatshuishoudkunde en de statistiek, welk ambt hij den 19den Janu ari 1916 aanvaardde met een inaugureele rede over: „De economie als juristenvak". In den academischen cursus 19321933 werd prof. van Blom, na het overlijden van prof. dr. Zaaijer, die als rector magnificus werd opgevolgd door prof. Huizinga, secre taris van den Acad. Senaat en in het daar opvolgende jaar rector magnificus. Van zijn hand verschenen behalve een aantal dagbladartikelen een aantal studies in de Economist en De Gids, benevens in enkele andere tijdschriften. In de Ver. voor Staatshuishoudkunde en Statistiek bracht hij in 1919 praeadvies uit over de vraag: „Welke economische be ginselen moeten van overheidswege ge volgd worden ten aanzien van de volks huisvesting." DE JODENVERVOLGINGEN IN DUITSCHLAND. Betoogingen in Rusland. MOSKOU, 29 Nov. (A.N.P.). Op 27 en 28 November zijn te Leningrad, Kief en Tiflis door de Russische intellectueelen groote vergaderingen gehouden, waar uitdrukking gegeven werd aan verontwaardiging over de pogroms, die „door de Duitsche fascis ten" zijn gehouden. Schrijvers, kunstenaars, geleerden en tooneelspelers „brandmerkten de barbaarschheid der Duitsche fascisten, die de Joodsche bevolking in Duitschiand vernietigen". Er werden resoluties aange nomen, waarin de verontwaardiging over de pogroms is neergelegd. In een commentaar op deze vergaderin gen schrijft de „Isvestia" in een hoofdarti kel: „Wat voor woorden kunnen gebruikt worden om uitdrukking te geven aan den toorn, de verontwaardiging en de gram schap, wanneer men 2iet hoe de woeste ffcscistenbenden weerlooze, schuldelooze vrouwen en kinderen en ouden van dagen martelen, alleen omdat zij geen ariërs zijn? De afschuwelijke daden, die de fascisti sche pogromuitvoerders in Duitschiand plegen onder de oogen van de verontwaar- cigde menschheid, vormen een zeker teeken v-an den nabij en dood van het fascistische VOORNAAMSTE NIEUWS Buitenland In afwachting van de algemeene staking in Frankrijk. (2de blad). Het snelle herstel van den gezondheids toestand van den H. Vader. (2de blad). Chamberlain en Halifax in Januari a.s. naar Rome. (2de blad). Aanslag op den rector van de universi teit van Klausenberg. (2de blad). Honderd-vijf-eni-dertig leden der nat.- soc. partij te Weenen zouden zijn gefusil leerd. (1ste blad). Binnenland De burgemeester van Rotterdam heeft, bevreesd voor verstoring der openbare orde, besloten den voetbalwedstrijd Neder landDuitschiand niet te doen doorgaan. viste blad). Leiden Overleden is de Leidsche hoogleeraar prof. mr. D. van Blom. (1ste blad) HET TESTAMENT VAN ATATURK. Zijn heele vermogen aan de Volkspartij. ANKARA, 29 Nov. (A.N.P.) Voor het vredesgerechtshof te Ankara is heden het testament geopend van wijlen Kemal Ata- turk. Het geheele nagelaten vermogen ver maakt hij aan de Volkspartij, onder voor waarde. dat een hooge lijfrente wordt uit gekeerd aan de zuster van den overledene, Makbule, en aan andere familieleden. Het testament bepaalt voorts, dat de noodige middelen ter beschikking worden gesteld om de kinderen van den nieuwen staatspresident, Ismet Imonoe, hun studie te doen voortzetten. Het overschot uit de jaarlijksche opbrengst van het vermogen wordt in gelijke deelen toegekend aan de instituten voor geschiedenis en taalonder zoek, welke door Ataturk zijn opgericht. In de heden gehouden bijeenkomst der groote nationale vergadering hebben ver scheidene sprekers uiting gegeven aan den dank van het volk en van de nationale vergadering voor de gevoelens van deelne ming uit alle landen bij den dood van Ataturk. DE KWESTIE VAN HET CENTRALE VLIEGVELD. Bij de behandeling der begrooting voor 1939 der Provinciale Staten van Noord Hol land hebben de heeren de Miranda (S.D.), Klaas de Vries, (V.D.), Boissevain (Lib.), Zeghers (Com.) de Jong Schouwenburg, (C.H.) en Lambooy, (R.K.), een motie in gediend, waarin Gedeputeerde Staten wor den uitgenoodigd om zich namens de Pro vinciale Staten van Noord-Holland tot de Tweede Kamer te wenden met het ver zoek, dat de vlieghaven van Schiphol als Centraal vliegveld zal worden aangewezen. MOORD OP EEN WOONWAGENMEISJE. Dader tot tien jaar gevangenisstraf veroordeeld De rechtbank te Almelo heeft vandaag den jeugdigen J. F. van de W., die het woonwagenmeisje Tetje Hof om het leven heeft gebracht, veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf met ter beschikking stel ling van de regeering. De eisch was levenslange gevangenis straf. omdat het O.M. moord met voorbe dachte rade aannam. De rechtbank achtte dit evenwel niet bewezen en veroordeelde van de W. wegens doodslag, waarbij zij haar meening uitsprak, dat de dader in een zoodanigen toestand van emotie heeft ge handeld. dat hü verminderd toereken;-gs- vatbsar r~t

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 1