ZATERDAG 12 NOVEMBER 1938
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
BUITENLAND
VAN HET VATICAAN
DE WET TEGEN DE JODEN IN ITALIë.
H. Stoel bereidt protest voor.
Noch Donderdag-, noch Vrijdagavond
heeft de „Osservatore Romano" de wet te
gen de Joden gepubliceerd, meldt de Ro-
meinsche correspondent van de „Msb.".
Hierin ziet men het bewijs, dat de H.
Stoel inderdaad een officieel protest voor
bereidt, op de eerste plaats tegen de pa
ragraaf, welke een huwelijk verbiedt tus-
schen een Ariër en een niet-Ariër en op
de tweede plaats tegen de beperking van
de rechtsgeldigheid van kerkelijke huwe
lijken, op grond van het feit, dat beide
bepalingen indruischen tegen het concor
daat.
FRANKRIJK
BINNENKORT NIEUWE DECRETEN.
Ter opvoering van de productie.
Den geheelen dag hebben gisteren de
nieuwe minister van financiën Paul Rey-
naud en zijn medewerkers gearbeid aan
de decreten. Een deel van den nacht zou
hieraan nog worden gewijd.
Vermoedelijk zullen 32 decreten worden
uitgevaardigd. Het grondbeginsel hiervan
zal zijn „opvoeren van de productie".
De maatregelen zullen liggen op econo
misch, financieel en sociaal gebied; alle
klassen der bevolking worden ingescha
keld. De industrie zal faciliteiten krijgen
onder den vorm van credieten, of anders
zins tot ontwikkeling van haar activiteit.
Op financieel gebied zullen bezuinigingen
worden doorgevoerd, terwijl op sociaal
terrein faciliteiten zullen worden inge
voerd, zonder evenwel te raken aan het
beginsel van de werkweek van veertig
uur
BROEDERS ONTMOETEN ELKAAR.
De hertog en hertogin van Gloucester
hebben gisteren te Parijs bij een particu
lier bezoek de lunch gebruikt bij den her
tog en de hertogin van Windsor in de ho
telappartementen, die laatstgenoemden be
wonen. Er was niemand anders bij tegen
woordig.
Des middags hebben zij een rit gemaakt
door het Bois de Boulogne, waarbij de
hertog en de hertogin van Windsor waar
schijnlijk hun gasten hun nieuwe verblijf
hebben getoond, dat aan den rand van het
Bois ligt.
ZWITSERLAND
VEILIGHEID IN EIGEN HUIS
DE ACTIE TEGEN DÉ NATIONAAL-
SOCIALISTEN.
Een rede van president Baumann.
Gisteren is in den Zwitserschen natio-
nalen Raad de actie van de politie tegen
he nationaal-socialisme besproken. De pre
sident van den. Bondsstaat, Baumann,
heeft als hoofd van het departement van
politie en justitie een uiteenzetting gege
ven, waarin hij zeide, dat tot nu toe nog
niets is gebleken van inmenging in de
Zwitsersche zaken door Duitsche nationaal-
socialistische groepen. Wel heeft de poli
tie vastgesteld, dat Zwitsersche nationaal-
socialistische groepen buitenlandsche denk
beelden koesterden en dat in sommige
gevallen persoonlijke relaties met Duitsch-
land worden onderhouden. Uit de actie
van de politie teZürich is gebleken, dat
tenmiste één van de groepen verdachte
betrekkingen onderhield met het buiten
land.
De president verklaarde niets te willen
zeggen over het nationaal-socialisme in
Duitschland. Ieder volk is vrij zijn eigen
regiem te kiezen. Hij is evenwel van mee
ning, dat het nationaal-socialisme in Zwit
serland ongewenscht is en hij merkt met
voldoening op, dat het algemeen door het
volk en autoriteiten wordt verworpen. De
president verklaarde de anti-democratische
beweging des te gevaarlijker te achten,
wanneer in de pers de fundamenteele in
stellingen van de democratie belachelijk
worden gemaakt en hij deelde mede, dat
de extremVi;sche bladen „Schweizer Volk"
en de „Angriff" te Zürich in beslag zijn
genomen. Verder kondigde hij aan, dat de
federale raad binnenkort endere maatre
gelen zal treffen tegen staatsgevaarlijke
actie, waarbij het lidmaatschap van ver-
eenigingen, welke betrekkingen met het
buitenland onderhouden en gevaarlijk zijn
voor de binnen- en buitenlandsche veilig
heid van den staat, strafbaar wordt ge
steld, evenals het opwekken van haat te
gen bevolkingsgroepen om redenen van
ras of godsdienst. De federale raad zal
persorganen, welke zich hieraan schuldig
maken kunnen verbieden en verecnigin-
gen kunnen ontbinden en iedere politieke
activiteit kunnen verbieden.
Tenslotte verklaarde Baumann, dat Zwit-
£"~,*"'d de veiligheid van zijn huis" wil
verzekeren en tegelijkertijd goede betrek
kingen wil onderhouden met alle mogend
heden. De federale raad zal voor niemand
wijken en vreest niemand.
Deze rede van president Baumann werd
luide toegejuicht.
Een honderdtal arrestaties.
Volgens de „Basler Nachrichten" is de
actie van de politie tegen den nationaal-
socialisten in Zwitserland niet alleen ge
voerd te Bazel en Zür'ch, doch ook te
Sankt Gallen, Genève en andere minder
belangrijke plaatsen. In totaal is een hon
derdtal personen p~~ -«teerd. Een deel
van deze arrestanten is inmiddels weer
vrijgelaten.
TSJECHO SLOWAKIJE
DE NIEUWE KOERS
VOLGT TSJWALKOWSKY
BENESJ OP?
Ministerraad zou besloten hebben alleen
hem candidaat te stellen
In politieke kringen verluidt, dat'tijdens
den te Praag gehouden ministerraad beslo
ten werd, den minister van Buitenlandsche
Zaken, Tsjwalkowsky, als eenigen candi
daat voor te dragen voor de verkiezing van
den nieuwen president der republiek. Deze
verkiezing zal waarschijnlijk in het begin
van de volgende week gehouden worden.
TSJECHEN EN SLOWAKEN
Een voorloopig accoord
In politieke kringen te Praag wordt me
degedeeld, dat men bij de onderhandelin
gen over de verhouding tusschen Tsjechen
en Slowaken tot een voorloopige overeen
stemming gekomen is. Van betrouwbare
zijde verluidt, dat Slowakije een vérgaande
zelfstandigheid zal krijgen op het gebied
van bestuur en leger. Er zou een eigen Slo-
waaksch opperbevel ingesteld worden. In
zekere kwesties zou de buitenlandsche po
litiek gelijk blijven, doch de Slowaken zou
den zich ook hier een belangrijken invloed
verzeekrd hebben.
Eischen der Hongaren in Slowakije
Gedelegeerden van de Vereenigde Hon-
gaarsche partij hebben den Slowaakschen
premier, Tisso, medgedeeld, dat de in Slo
wakije gebleven Hongaren bereid zijn me
de te werken aan de organisatie van een
autonoom Slowakije. Zij verzoeken echter
onmiddellijk ontslag van Hongaarsche re
servisten en soldaten. Zij eischen verder
het recht tot het vormen van afweerorgani-
saties en de instelling van een staatssecre
tariaat voor Hongaarsche zaken.
Tisso heeft geantwoord, dat hij deze
eischen zou bestudeeren. Hij zeide, dat de
toekomst van Slowakije afhankelijk is van
de verhouding tusschen Slowaken en Hon
garen.
De strijd In Bet
verre Oosten
CHINEEZEN ONDERNEMEN TEGEN
AANVAL IN ZUID-CHINA
„In een week naar Kanton" is de leuze
der Chineesche strijdkrachten, die gisteren
hun grooten verwachten tegenaanval in
Zuid-China inzetten.
Verklaard wordt, dat drie Chineesche le
gers de Japansche strijdkrachten voor zich
uitdrijven.
Zij rukken op Kanton aan. Het eerste le
ger begeeft zich in Westelijke richting, het
tweede in Zuidelijke langs den grooten
weg van Yoengyoeng naar Tsoenwa, het
derde corps opereert op ongeveer 20 km.
ten Zuidwesten van Kanton. Men meldt,
dat de guerilla-troepen zeer actief zijn, in
het bijzonder langs den spoorweg van Kau-
loen. Voorts wordt gemeld, dat dertig Ja
pansche oorlogsschepen bij Foetsjau ge
concentreerd staan.
TALLOOZE SLACHTOFFERS BIJ
LUCHTAANVAL
Het Chineesche persbureau meldt, dat
achttien Japansche vliegtuigen gisteren een
aanval hebben gedaan op de stad Lioejang,
65 kilometer ten Noordoosten van Tsjang-
tsja. De Japanneezen lieten meer dan hon
derd brand- en andere bommen vallen.
Groote gedeelten van de stad zijn in puin-
hoopen herschapen. Meer dan duizend
menschen zijn gedood of gewond.
Bultenlandsdtie Berichten
WAPENSTILSTANDSDAG
Ongeregeldheden in Engeland
Er hebben zich op sommige plaatsen in
Engeland, waar de wapenstilstandsdag met
plechtigheid herdacht werd, min of meer
ernstige betoogingen voorgedaan In de
Londensche volkswijk Bethnal Green wek
ten leden van de Engelsche fascistische
partij wanorde onder de menigte, die een
godsdienstige plechtigheid bijwoonde voor
de gemeentebibliotheek, door te schreeu
wen: „Heil Mosley", nadat het „God save
the King" was gezongen. De betoogers
werden door de politie verdreven.
Belangrijker lijken de incidenten, die uit
Belfast worden gemeld: daar hebben zich
twee ontploffingen voorgedaan, een kort
na den aanvang der twee minuten stilte,
de tweede korten tijd daarna. Bijzonderhe
den omtrent de explosies zijn niet bekend.
Er zouden geen slachtoffers gevallen zijn.
Incidenten te Zagreb
Te Zagreb is de herdenking van den wa
penstilstand door betoogingen van studen
ten verstoord. Ongeveer tweehonderd stu
denten drongen- het universiteitsgebouw
binnen, verbranden een Zuid-Savische vlag
en wierpen een portret van Koning Peter
II uit het venster. De politie zette de uni
versiteitswij k af. Korten later gaven de be
toogers gehoor aan de sommaties der po
litie, die 27 studenten in hechtenis nam.
BINNENLAND
HET BELGISCHE VORSTELIJKE
BEZOEK
Zooals reeds gemeld is, zal de Belgische
gezant, baron Herry op 23 dezer in het
legatie-gebouw aan de Jacob Catslaan een
gala-diner geven ter eere van het bezoek
van Z.M. Koning Leopold.
Naar vernomen wordt zullen H.M. de
Koningin, Prinses Juliana en Prins Bern-
hard aan dit diner aanzitten. Ook de minis
ter-president, dr. Colijn en de minister van
buitenlandsche zaken, nu. Patijn zullen
tot de gasten behooren.
GIFT VAN H.M. DE KONINGIN
Door Hare Majesteit de Koningin is een
belangrijke gift geschonken voor het werk
in Nederlandsch-Indië van den Nederland-
schen Vrouwenbond tot verhooging van het
Zedelijk Bewustzijn.
DE HER INVOERING DER
FORENSENBELASTING.
De Vereeniging van Nederlandsche Ge
meenten heeft zich in verband met de door
de Regeering ingediende wetsontwerpen tot
wederinvoering van een forensenbelasting
en van een gemeentelijke inkomstenbelas
ting (de laatste alleen in sommige nood
lijdende gemeenten) met een adres tot de
Tweede Kamer der Staten-Generaal ge
wend.
Het adres is niet uitsluitend, zelfs niet in
hoofdzaak, aan den inhoud der wetsontwer
pen zelve gewijd; aan een beschouwing over
deze ontwerpen gaat n 1. een uiteenzetting
van den financieelen toestand der gemeen
ten vooraf. Gewezen word' in de eerste
plaats op het gevaar, dat schuilt in het ver
lies aan zelfstandigheid, dat aan een voort
durende financieele impase verbonden is.
BURGEMEESTERS VAN
FORENSENPLAATSEN BIJEEN.
Gistermiddag kwamen in het gemeente
huis van De Bilt verschillende burgemees
ters van forensenplaatsen in den lande bij-
t en, onder voorzitterschap van den heer
A. J. Gerrevink, burgemeester van O e g s t-
geest. Besproken werd o.a. de voorge
stelde forensenbelasting. De vergadering,
aie ruim vier uur duurde, droeg een strikt
besloten karakter.
DE LOONEN IN HET EERSTE
HALFJAAR 1938.
Indexcijfer gestegen.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek
maakt in de 10de aflevering van het maand
schrift bekend, dat het indexcijfer van uur-
eerdiensten van vier -groepen industrie
arbeiders in het eerste halfjaar 1938 87,3
bedroeg (periode 19261930 100), tegen
85,2 in het voorafgaande halfjaar. In het
tweede halfjaar 1936 was de stand van dit
cijfer het laagst, namelijk 82,1. Het is dus
daarna met 6 pet. gestegen.
KATHOLIEKE FILM-ACTIE.
Comité te Amsterdam opgericht.
Te Amsterdam is onlangs een comité van
actie van de Katholieke Film-actie, welk
comité zich tot taak gesteld heeft: lei
ding te geven aan de afdeeling Amster
dam van het op initiatief van het hoog
waardig episcopaat van Nederland in het
leven geroepen z.g. „Werk voor de goede
film". Dit comité stelt zich voor: de goede
film in den ruimsten zin te stimuleeren,
voornamelijk door het organiseeren van op
hoog moreel, zedelijk, cultureel en aesthe-
tisch peil staande filmvertooningen. Dit
streven zal zijn eerste manifestatie vinden
cp Vrijdagavond 25 November a.s. in een
gala-filmvoorstelling in de groote aula van
het Koloniaal Instituut te Amsterdam.
DE AUTOBUSSENSTRIJD
Druk bezochte demonstratie-vergadering
in „Amicitia"
In gebouw „Amicitia" te 's-Gravenhaage
heeft het comité van actie van het Neder
landsche Tour in gears bedrijf een openbare
vergdering gehouden, waar verschillende
sprekers de kwestie van het autobussen-
vervoer hebben behandeld.
Er was groote belangstelling voor deze
bijeenkomst. De groote zaal van „Amicitia"
was tot de laatste plaats bezet en velen
moesten zich met een staanplaats tevreden
stellen.
Aan den ingang was gelegenheid tot het
teekenen van een petitionnement aan de
Tweede Kamer der Staten-Generaal.
Tegen negenen was de toevloed van be
langstellenden zóó groot, dat men de deuren
moest sluiten.
HET PACHTBUREAU VOOR
ZUID-HOLLAND.
Bij Ministeiieele Beschikking van 31
October is het Pachtbureau voor Zuid-
Holland erkend.
Dit houdt in, dat pachtovereenkomsten,
welke door het Pachtbureau zijn goedge
keurd niet bij de Pachtkamers ingezonden
behoeven te worden.
De vraag bij welke van de beide instan
ties de pachtovereenkomst zal worden in
gezonden, moet door den verpachter en
den pachter worden beantwoord.
Wel zal het Pachtbureau een kleine ver
goeding vragen voor de beoordeeling van
de overeenkomst en doet de Pachtkamer
dit werk gratis, doch hiertegenover staan
verschillende voordeelen. Bij het Pacht
bureau kan worden volstaan met inzen
ding van een door beide partijen getee-
kend ontwerp-contract. Bij de Pachtka
mer moet vóór de inzending het contract
reeds gesloten, gezegeld en geregistreerd
zijn.
Wenscht men goedkeuring van een
pachtovereenkomst door het Pachtbureau
dan behooren minstens twee exemplaren
van het pachtcontract of ontwerp-pacht-
contract ingezonden te worden.
Het secretariaat van het Pachtbureau
voof Zuid-Holland is gevestigd: Louise de
Colignyplein 10, 's-Gravenhage.
NIEUWE PEELONTGINNING
BIJ VENRAY GEOPEND.
Prof. mr, C. P. M Romme, minister van
Sociale zaken, heeft vanmorgen door het
steken van de eerste spade op symbolische
wijze de nieuwe Peelontginning bij Venray
geopend.
Zeshonderd arbeiders zullen gedurende
ongeveer vijf jaar in deze nieuwe ontgin
ning werk vinden.
STERFTE MOND- EN KLAUWZEER
Het aantal sterfgevallen tengevolge van
mond- en klauwzeer heeft in de week van
30 October t/m 3 November bedragen 193
runderen, 208 kalveren, 108 varkens en
biggen en 12 schapen.
Sedert de week 1926 September 1937
zijn aan mond- en klauwzeer gezweken
3301 runderen, 5641 kalveren, 4285 varkens
en biggen, 347 schapen en 79 geiten.
ANNULEERING VOORRAADOVEREEN-
KOMSTEN VOEDERGRANEN
De Minister van Economische Zaken
heeft op verzoek van de betrokken organi
saties, toegestemd in een annuleering der
zgn. „Voorraadovereenkomsten" voor zoo
ver deze betrekking hebben op voedergra-
nen.
De redenen, die den minister indertijd
hebben bewogen deze overeenkomsten te
doen aangaan, n.l. het^ bevorderen van be
hoorlijke voorraden in ons land, bestaan
thans niet meer, nu een wettelijke basis
voor een voorraadvorming aanwezig is.
TOMATENSOEP IN BLIK.
Inzake het binnenkort van regeerings-
wege in den vrijen handel brengen van to
matensoep in blik, vernemen wij, dat daar
bij niet alleen de diverse distributievormen,
maar ook de conservenindustrie zal worden
ingeschakeld.
De Nederl. Groenten- en Fruitcentrale
levert de blikken aan de conservenfabrie-
ken voor 12 1/2 cent. De inkoop voor de
grossiers bedraagt 13 1 /2 cent, voor de de
taillist 15 cent, terwijl de prijs voor den
consument is vastgesteld op 18 cent per
blik.
KATHOLIEKE GEMEENTERAADS
LEDEN IN STATENKIESKRING GOUDA
De Vereeniging van R.K. Gemeente
raadsleden in den Statenkieskring „Gou
da" heeft gisteravond te Gouda een druk
bezochte vergadering gehouden, waarop
de heer F. L. D. Nivard, oud-wethouder
van Rotterdam, over „De gemeentelijke
autonomie" sprak.
Wegens verhindering van den voorzit
ter, den heer A. C. Deerenberg,- werd de
bijeenkomst geleid door den heer W. J.
Middelweerd te Gouda, die in zijn ope
ningswoord zeide, dat deze vergadering is
te beschouwen als een inleiding voor het
aanstaand werkprogramma.
Na behandeling der notulen, deelde de
heer Middelweerd mede, dat in de maan
den December, Februari, Maart en -Vpril
a.s. bijeenkomsten zullen worden belegd,
waarop o.m. inleidingen worden gehou
den over „De woningwet", „Het onder
wijs" en „R.K. Gemeente-politiek".
Van de R.K. Kamer-Centrale Leiden
was ingekomen een afwijzend antwoord
op het verzoek van de Vereeniging om
subsidie te verleenen. De Centrale heeft
afwijzend op het verzoek beschikt in ver
band met den stand van haar geldmidde
len en mede met het oog op aan de ver
strekking van subsidie verbonden conse
quenties.
De heer F. L. D. Nivard sprak vervol-
gensov er „De gemeentelijke autonomie"
Spr. gaf allereerst een uiteenzetting van
de wetten, die de autonomie der gemeen
ten beperken. Het moet gezegd aldus
spr. dat Ged. Staten dikwijls een alles
behalve bescheiden gebruik maken van
hun recht, hetgeen de gemeentebesturen
dikwijls grieft. Het Inoet evenwel worden
gezegd, dat de gemeenten in de laatste
jaren zelf op bepalingen hebben aange
drongen, die haar autonomie hebben aan
getast. De financieele verhouding tus
schen Rijk en gemeenten en de werkloo-
zenzorg leveren daarvan het bewijs. Daar
mede is erkend, dat autonomie in absolu-
ten zin niet bestaanbaar is.
De heer Nivard concludeerde, dat aan
de gemeenten nog groote bevoegdheid is
overgelaten om zaken te regelen. Spreker
spoorde de raadsleden aan een open oog
te hebben voor de moeilijkheden van de
zen tijd en zich geheel te wijden aan de
groote belangen, die aan hen zijn toever
trouwd. In betere tijden zal de vrijheid der
gemeenten ongetwijfeld weer grooter wor
den.
Een prettige gedachten wisseling vc'gde
na de causerie van den heer Nivard, die
nog verschillende vragen beantwoordde.
De heer H. A. Boekraaa van Boskoop
bracht verslag uit van het congres der Fe
deratie te Breda en rapporteerde vervol
gens, dat de boeken en bescheiden van
den penningmeester in orde waren bevon
den.
De agenda werd besproken voor de al-
gemeene ledenvergadering der Federatie.
Als afgevaardigden naar deze oijeenkomst
werden gekozen de heeren TI. J. v. d. Poll
(Bodegraven) en Brand (Boskoop).
De heer Middelweerd heeft hierna de
vergadering gesloten.
Te Parijs werd de herdenking van den wapenstilstanddag gevierd met een groote plechtigheid bij
den Are de Triomphe. Een snapshot tijdens het detilé
Slaap Uw verkoudheid weg met Dampo
'8 Avonds aangewend 's Morgens reeds opgeknapt. Pot 50 ct. Tube 40 et. Doos 30 ct.
