Om de Tsjechisch-
Hongaarsche grenzen
BUITENLAND
De uitzetting der
Poolsche Joden
NifclD. Uüsil-INOIE
Arbitrage van Duitschland en Italië
aanvaard
De strijd in het
verre Oosten
ZATERDAG 29 OCTOBER 1938
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
Een wreed diplomatiek spel.
De reden van dit brute optreden tegen
Poolsche onderdanen vinden wij in een te
legram uit Berlijn, waarin wordt medege
deeld, dat op grond van een onlangs door
de Poolsche regeering uitgevaardigde ver
ordening Poolsche buitenlandsche paspoor
ten door de buitenlandsche vertegenwoor
digers van Polen moesten worden gevi
seerd, daar de bezitters zonder dat visum
niet meer op het gebied van den Pool-
schen staat worden toegelaten. In Duitsch-
land bevinden zich naar schatting 150.000
Poolsche onderdanen. In geval zij het vi
sum niet krijgen, zouden zij dus voor al
tijd ten laste komen van het Rijk en zou
de Duitsche regeering niet meer beschik
ken over het overigens in alle staten, te
genover buitenlanders bestaande recht van
het over de grens zetten van lastige bui
tenlanders.
Aangezien een Duitsch voorstel van
Poolsche zijde niet werd aanvaard en aan
gezien slechts tot 29 October gerekend kon
UITSTEL VAN EXECUTIE.
In afwachting van Polens toegeven.
Te middernacht werd met stelligheid
verklaard, dat de Duitsche autoriteiten nog
geen Poolsche Joden over de grens hadden
gezonden.
In welingelichte kringen kan men echter
ook niet bevestigen, dat de maatregelen
tot over de grens zetten der Poolsche Jo
den zouden zijn ingetrokken. Gemeld
wordt, dat Duitschland de actie heeft uit
gesteld, toen Polen zich bereid verklaar
de den termijn voor het toezicht op de
passen te wijzigen.
Joden te Weenen vrijgelaten
Van de 2000 buitenlandsche Joden, die
oorspronkelijk te Weeneri werden vastge
houden, zijn er duizend vrijgelaten
Degenen die niet op vrije voeten zijn
gesteld, ongeveer 800 Polen en 200 Tsje-
cho-Slowaken, zijn tijdelijk in een concen-
tratiekamp opgesloten.
H. K. H. Prinses Juliana woonde Vrijdagmiddag in het Jaarbeursgebouw te Utrecht het derde
Kleuter congres bij
DUITSCHLAND
BINNEN 24 UUR ERUIT!
Slechts 10 Mark mocht worden
meegenomen.
Volgens aanwijzingen uit Poolsche krin
gen zouden Donderdagmiddag alle Pool
sche Joden bevel hebben gekregen,
Duitschland in 24 uur tijds te verlaten.
Gistermorgen zouden naar schatting on
geveer 20.000 personen gearresteerd zijn.
Reeds is een begin gemaakt met het ver
voeren dezer Joden naar de Poolsche
grens. Zij moesten plotseling hun woning
verlaten en hun zaken achterlaten. Slechts
10 R.M. mochten zij meenemen.
In dezelfde kringen wijst men erop, dat
de uitzettingen in de gebieden rondom
Leipzig, waar ongeveer 50.000 Poolsche Jo
den wonen, aanleiding geven tot hartver
scheurende tooneelen. Op tusschenkomst
van de Poolsche consulaire autoriteiten
zijn zekere uitsluitingsmaatregelen uitge
steld ten aanzien van Arische vrouwen,
die gehuwd zijn met Joden, voorts ten aan
zien van zieken en grijsaards. In het al
gemeen onthouden de met de uitvoering
der maatregelen belaste personen zich van
onnoodige strengheid.
Naar Reuter uit Berlijn meldt, waren
gisteren duizenden Polen, bewaakt door
gewapende politiebeambten en met slechts
het allernoodigste bij zich, uit alle deelen
van Duitschland op weg naar de Poolsche
grens. Het waren voor het meerendeel Jo
den, die per trein, velen zelfs in veewa
gens, werden vervoerd.
DE REDEN VAN DIT BRUTE
OPTREDEN.
worden op een- overneming door de Pool
sche regeering van door de Duitsche re
geering uitgewezen lastige Poolsche onder
danen op grond van hun vroegere paspoor
ten, moesten de Duitsche autoriteiten
maatregelen nemen, om het aantal te ver
minderen dergenen, die waarschijnlijk
geen Poolsch visum zouden ontvangen.
In verband hiermede zijn duizenden
Poolsche onderdanen, die door de Duit
sche autoriteiten als ongewenscht worden
beschouwd, naar de Poolsche grens gezon
den, om over die grens het land te ver
laten.
Van Poolsche zijde rechtvaardigt men de
door de Poolsche regeering genomen
maatregel betreffende de verplichte spe
ciale visa door er op te wijzen, dat sinds
verschc"'-ne maanden, vooral sedert len
Anschluss van Oostenrijk en de aanhech
ting der Sudetengebieden, talrijke Jood-
sche elementen, voorzien v~~i valsche pas
sen, zich beroepen hebben op Poolsche na
tionaliteit. De Poolsche regeering zag zich
hierdoor gedwongen te doen overgaan tot
een nauwkeurige controle op alle door de
Poolsche consulaten in het buite:. and uit
gegeven paspoorten. Men doet bovendien
in Pcolsche kringen te Bellijn opmerken,
dat er in Polen 50.000 Duitsche burgers
leven, wier bezittingen over het algemeen
van belang zijn en dat naar het lijkt de
Pcolsche autoriteiten moeilijk onverschil
lig zouden kunnen blijven ten opzichte
van het lot, dat men sommigen Poolschen
onderdanen in Duitschland aandoet.
WARSCHAU ONDERHANDELT.
Er wordt toegegeven.
Inmiddels zijn op initiatief der Poolsche
regeering onderhandelingen geopend. Vol
gens welingelichte kringen zouden deze
onderhandelingen gisteravond een gunsti
ge wending hebben genomen, welke de
mogelijkheid van een oplossing in zicht
brengen. Het lijkt waarschijnlijk, dat een
aanmerkelijke verzachting zal worden aan
gebracht in de toepassing der maatregelen,
waartoe was besloten, totdat een definitie
ve overeenstemming tot stand zal zijn ge
komen.
Weinig kans op inwilliging van alle
Hongaarsche eischen.
In niet-officieele Hongaarsche kringen
was men gisteravond pessimistisch gestemd,
daar men het onwaarschijnlijk achtte, dat
de van Duitschiand en Italië verwachte
scheidsrechterlijke uitspraak de Hon-
gaarsch-Poolsche eischen ten aanzien van
Roethenië in hun vollen omvang zal steu
nen.
BESPREKING TUSSCHEN VOLOSIN
EN TISO.
Tusschen den nieuwen Roetheenschen
minister-president Volosin en den Slowaak-
schen premier, Tiso, is gisteren te Bra
tislava een bespreking gehouden, waarin
problemen der grensbewaking en andere
actueele vraagstukken ter tafel werden ge
bracht. Naar in verband hiermede verluidt,
heeft Volosin de Slowaaksche regeering de
verzekering gegeven van de vriendschap
ei; de broederlijke gevoelens der Roetheen-
sche bevolking en de Slowaaksche regee
ring steun toeg-zegd bij oolossing der
huidige conflicten. Volosin sprak zich ook
i'it voor een vriendscnappelijke oplossing
van alle tot dusveire tusschen de Slowaken
en Roethenen bestaande geschilpunten.
Duitsche volksscholen in Slowakije.
Het Slowaaksche ministerie voor onder
wijs heeft in drie plaatsen Duitsche volks
scholen gesticht. Tot dusverre was in die
plaatsen slechts Duitsch particulier onder
wijs.
ENGELAND
HET BRITSCH-ITALIAANSCHE PACT.
Volgende week bespreking in parlement.
Het schijnt volgens den diplomatieken
correspondent van Reuter aan weinig twij
fel onderhevig, dat de Britsche regeering
na de onderhandeilngen met de Italiaansche
regeering verwacht, op 1 November in
staat te zullen zijn, de goedkeuring van het
parlement te vragen voor de inwerking
stelling van het Britsch-Italiaansche pact.
Men verklaart, dat de procedure zal zijn,
dat de regeering het Lagerhuis in kennis
zal stellen van den datum, waarop zij
voorstelt, het pact van kracht te doen wor
den en van de voorwaarden, waaronder
zij dit ingevolge de afspraak met Italië
zou doen.
Ofschoon men te Londen niet beschikt
over officieele gegevens omtrent de basis,
welke de regeering voor de inwerkingstel
ling voldoende heeft geoordeeld, zijn er
aanwijzingen, dat over meer gesproken is
of wordt dan alleen de totstandkoming van
het pact in ruil voor het terugtrekken van
10.000 Italiaansche vrijwilligers.
PORTUGAL
DE BESPREKINGEN VAN PIROW
TE LISSABON.
De Zuid-Afrikaansche minister van de
fensie, Pirow, heeft de pers medegedeeld,
dat zijn besprekingen met verschillende
Portugeesche ministers hebben geleid tot
de teekening van een overeenkomst over
dc luchtdiensten tusschen de Unie van
Zuid-Afrika en Angola.
POLEN
DIPLOMATIEKE ONDERHANDELINGEN
MET DUITSCHLAND.
Bericht van Beck's reis voorbarig.
De Poolsche ambassadeur te Berlijn,
Liski, is gisteren te Warschau aangekomen.
De Duitsche ambassadeur in Warschau, von
Moltke, is gisteren naar Berlijn vertrok
ken.
Deze beide reizen zijn in verband ge
bracht met het gerucht, dat sedert eenigen
tijd de ronde doet, zoowel in Berlijn als in
Warschau, en volgens hetwelk op het
oogenblik belangrijke diplomatieke onder
handelingen tusschen Polen en Duitsch
land zouden worden gevoerd.
De „Kurjer Warszawsky" verneemt in
dit verband uit gezaghebbende bron, dat
het bericht over een ontmoeting binnen
korten tijd tusschen Hitler en Beek op zijn
minst voorbarig is en bij de diplomatieke
besprekingen niet in overweging wordt
genomen. Evenmin is het bericht over de
afsluiting binnenkort van aanvullende ac-
coorden op het Poolsch-Duitsche niet-aan-
valspact en de verlenging daarvan in over
eenstemming met de werklijkheid. Geen
enkel acccord, aldus verduidelijkt men, zal
met den Westelijken nabuur gesloten wor
den voor de definitieve regeling van de
grenskwesties in net Donaubekken.
PALESTINA
DE TERREUR DER ARABIEREN.
Speciale vervoersvergunningen worden
ingevoerd.
In de komende paar dagen zullen de
Arabieren moeten kiezen tusschen het aan
vaarden van een niéuwe verkeersstelsel of
algeheele verlamming van het geheele Ara
bische verkeer.
Met ingang van Dinsdag zal de regee
ring controle op het vervoer van passagiers
instellen, in verband waarmede alle be
stuurders van auto's of voertuigen op rails,
alsmede de passagiers, vergunningen moe
ten hebben.
De Arabieren hebben reeds geweigerd
mede te werken aan een stelsel van vrij
willige identiteitskaarten, en doen thans
blijken, dat zij de vervoersvergunningen,
waarin zij een zekere gelijkenis zien met
de identiteitskaarten, zullen boycotten. De
Arabische exporteurs van citroenen en si
naasappelen, toonen zich, nu het versche
pingsseizoen voor de deur staat, in het bij
zonder verontrust.
Op het oogenblik schijnt het de tactiek
der Arabieren te zijn, bevelen te geven,
welke rechtstreeks indruischen tegen die
van de militairen, en nieuwe maatregelen
ir te voeren, daarbij vertrouwende op de
intimidatie der bevolking, teneinde het ge
zag uit te dagen en te trachten het ge
bied van de tweedracht onder de burger
bevolking uit te breiden.
Gisteren zijn in Palestina vijf slachtof
fers gevallen, onder wie drie rebellen, die
door de troepen gefusilleerd werden en een
Arabisch hulpagent en een Jood, die ver
moord zijn. Een tweede Jood werd ge
wond. De zuiveringsactie wordt voortgezet.
AMERIKA
EEN SYMPATHIE-TELEGRAM
VOOR INNITZER.
De aartsbisschop van Nieuw-Orleans
heeft namens de Amerikaansche Roomsch-
Katholieken een telegram van sympathie
doen toekomen aan kardinaal Innitzer en
cir Oostenrijksche Katholieken, „in een ure
van groote smart".
Buitenlandsche Berichten
EEN REUSACHTIGE PYTHON
ONTSNAPT.
Maakt Hyde-park onveilig.
De politie van West en Zuid-West Londen
zoekt op het oogenblik naar een twee en
een halve meter lange python, een der lie
velingsdieren van den zoon van den be
roemden schrijver Conan Doyle. Gistermor
gen heeft men net reptiel gezien bij de
hekken van Hydepark, waar het een hond
ernstig verwondde.
BUITENLANDSCHE GEOGRAFEN HEB
BEN NEDERLANDSCH INDIë BEZOCHT
Geslaagde excursie van het internationaal
aardrijkskundig congres
Van de talrijke congressen, die in den
aigeloopen zomer in Amsterdam gehouden
zijn, was het internationaal aardrijkskundig
congres met zijn 1200 deelnemers uit alle
windstreken niet alleen het meest impo
sante, doch uiteraard was deze bijeenkomst
tevens een ongezochte gelegenheid om in
vloedrijke buitenlanders in aanraking met
ons land te brengen en wanbegrippen, die
zelfs in dit bij uitstek deskundige milieu
bleken te hebben postgevat, weg te nemen.'
Daartoe waren vooral de verschillende na
afloop v.an het congres gemaakte excursies,
o.a. naar de Zuiderzeewerken en Zuid-
Limburg, van groot belang. De stoutmoe
digste onderneming, als wij het zoo noe
men mogen, was echter ongetwijfeld de
tocht, die naar Ned. Indië was georgani
seerd en die dezer dagen is geëindigd.
Om 3 Augustus vertrok het internatio
nale gezelschap, dat uit negentien personen
meerendeels hoogleeraren bestond,
onder leiding van dr. J. van Hinte, hoofd
bestuurslid van het Koninklijk Neder-
landsch Aardrijkskundig Genootschap, met
de „Johan de Witt" naar Batavia, terwijl op
8 OctobeT j.l. met de „Marnix van St. Al-
degonde" de thuisreis werd aanvaard, zoo
dat men vijf weken in Indië vertoefd heeft.
De excursie is, naar alle verklaring, uit
stekend geslaagd, en leerzaam geweest.
HET ANTWOORD VAN PRAAG.
Blijkens een officieel communiqué uit
Praag heeft minister Tsjwalkowsky den
Hongaarschen gezant het antwoord van de
Tsjechoslowaaksche regeering op de Hon
gaarsche nota van 27 October overhandigd.
Dit antwoord, aldus het communiqué, is
ir. den gistermiddag gehouden ministerraad
opgesteld in overleg met de leden van de
Slowaaksche en Karpathorussische regee
ring. Teneinde de oplossing van het vraag
stuk te bespoedigen, wordt in het Tsjecho
slowaaksche antwoord voorgesteld, dat de
Tsjechoslowaaksche en de Hongaarsche re
geeringen binnen 24 uur tot Berlijn en
Rome een verzoek om arbitrage richten.
Boedapest gaat er mee accoord.
Het was voor ae Hongaarsche regeering
moeilijk, met het voorstel tot arbitrage niet
accoord te gaan, daar aarzeling of verzet
van haar kant uitgelegd zou kunnen wor
den als gebrek aan vertrouwen in de be
middelaars.
Naar dan ook blijkens een Reuterbericht
uit Boedapest reeds vernomen wordt, heeft
de Hongaarsche regeering aan Duitschland
en Italië al het verzoek gedaan zoo spoedig
mogelijk in het Tsjechisch-Hongaarsche ge
schil te arbitreeren.
Ook de Tsjechoslowaaksche regeering
heeft gistermiddag aan de Duitsche en Ita
liaansche regeeringen een nota gezonden,
waarin zij haar verzoekt arbitrage te ver-
leenen in de kwestie der bepaling der gren
zen tusschen Hongarije en Tsjechoslowa-
kije. Tezelfdertijd werd niededeeling ge
daan van deze aanvrage aan de Italiaan
sche en Duitsche legaties te Praag.
Het verzoek om arbitrage beeft betrekking
op het geheel der omstreden gëbieden.
Hongarije had den wensoh geuit, dat de ge
bieden, welke Tsjechoslowakije toegestemd
Ihad af te staan, onmiddellijk overgedragen
zouden worden, terwij] de arbitrage voor
ihet overige gebied zou word er, gegeven.
De regeering te Praag wijst in haar voor
stel van gisteren opnieuw een plebisciet af.
OEGSTGEEST
25 jarig jubileum
Dinsdag 1 November zal het 25 jaar ge
leden zijn, dat K. Wilbrink als „aschgaar-
der" in dienst van de gemeente werd aan
gesteld. In die 25 jaar is er in de gemeente
veel veranderd en ook bij z.g. technischen
dienst werd veel gewijzigd en verbeterd.
We hebben den heer Wilbrink nog gekend
bij zijn wekelijksche tochten door de ge
meente met een handwagen. Thans ver
richtten een vijftal auto's den dienst.
Wilbrink, die een vriendelijk en opge
wekt persoon is, zal het zeker Dinsdag aan
belangstelling niet ontbreken.
Volgens een Japansch frontbericht heb
ben de Japanneezen, na te Sanhokau, na
bij de Taoiehbergen, door de Chineesche
verdedigingslinies te zijn gebroken, het op
32 K.M. ten N.O. van Hankau gelegen
Foesingtsi bezet.
De verovering van Poesingtsi volgde op
een verwoed gevecht, dat vier uur duurde,
en in den loop waarvan 4000 Chineezen
sneuvelden.
Volgens een ander Japansch bericht zou
den te Paikwo in Noord-Hoepeh 5000 man
Chineesche troepen in de pan gehakt zijn.
In Zuid-China hebben de Japansche
troepen het op 16 K.M. ten Oosten van
Kanton gelegen fort Tsjangtsjau veroverd.
25 jarig jubileum
De heer C. Overdevest herdenkt op 1
November, den dag, dat hij 25 jaar bij de
fhma M. Romein, hooi- en stroohandel, te
Voorschoten, in dienst trad.
VOORSCHOTEN
