Het Tsjechisch-Hongaarsch
grensprobleem
ö^jROOj
Dekens
Drukke besprekingen
Wat zal het lot van Roethenië zijn?
De strijd in het
verre Oosten
BUITENLAND
Het accoGrd met
Italië
Moeizame zuive
ringsactie
TRUIDA VAN GULIK
Vernieuw
Bontkraag
Haarlemmerstraat 111, Tel. 3867
DONDERDAG 20 OCTOBER 1938
DE LEIDSCHE CC'JRANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
HET VRAAGSTUK NADERT ZIJN
ONTKNOOPING.
In politieke kringen te Pressburg volgt
men met de grootste belangstelling de
buitenlandsche reizen,' die dr. Tisso en
minister Durcansky naar Muenchen, Sidor
naar Warschau en Mach naar Belgrado
hebben ondernomen. Men legt er den na
druk op, dat de kwestie der Hongaarsch-
Tsjecho-Slowaaksche grensbepaling in het
beslissende stadium is getreden. Men be
oordeelt den toestand rustig en hoopt op
een overeenstemming op de basis van de
ethnographische grenzen.
Von Ribbentrop ontvangt Tsjecho-
Slowaaksche afgevaardigden.
De Duitsche minister van buitenland
sche zaken von Ribbentrop heeft gisteren
middag in het Fuehrerhaus te Muenchen
den Slowaakschen ministerpresident Tisso
en den plaatsvervangenden premier Dur
cansky ontvangen en een onderhoud met
hen gehad. In aansluiting hierop ontving
von Ribbentrop de Karpatho-Oekrainschen
minister Badcynski.
Naar vernomen wordt wettigt de tegen
woordige stand der besprekingen, die ge
voerd worden op initiatief van de regee
ring te Praag, de hoop, dat de door
Duitschland en Italië gedane bemiddelings
pogingen spoedig zullen leiden tot defini
tieve regeling van de kwestie der Hon-
gaarsche minderheden in Tsjecho-Slowa-
kije. Het bezoek aan Muenchen wordt te
Berlijn een logische voortzetting genoemd
van de besprekingen tusschen den Fuehrer
en ministerpresident Daranyi en tusschen
Mussolini en graaf Czaky.
BECK CONFEREERT MET KONING
CAROL.
Een compromis?
De Poolsche minister van buitenlandsche
zaken, Beck, is gistermiddag te vier uur te
Galatz aangekomen.
Daarna had Beek een onderhoud met ko
ning Carol aan boord van het koninklijke
jacht „Luceafarul". De koning bood ter
eere van den Poolschen minister een in
tiem diner aan, waaraan werd deelgenomen
door de Roemeensche ministers van bui
tenlandsche zaken, van oorlog, luchtvaart,
marine en gezondheid en door de Poolsche
en Roemeensche ambassadeurs.
Personen, die Beek gesproken hebben
na zijn gedachtenwisselingen met den ko
ring, verklaren, dat de Poolsche minister
zeer voldaan was.
Het gerucht gaat, dat Boekarest en War
schau een compromis zouden aanvaarden
ten opzichte van de gemeenschappelijke
Hongaarsch-Poolsche grens. Roemenië zou
ermede accoord gaan, dat Roethenië bij
Hongarije zou worden aangesloten met
uitzondering van den uitersten hoek tus
schen den spoorweg, die de Tsjecho-Slo-
waaksche stad Fassina verbindt met de
Roemeensche stad Valea Visceu. Deze zone,
waarin 50.000 Roemenen wonen, zou aan
Roemenië worden afgestaan, met den ver
melden spoorweg, hetgeen in overeenstem
ming zou zijn met het nationaliteitenbe
ginsel.
De Poolsche minister heeft tegenover
vertegenwoordigers van de pers een ver
klaring afgelegd, waarin hij zeide, dat Po
len na de aansluiting van Teschen geen
territoriale eischen meer stelt. De betrek
kingen met Praag zijn thans weer normaal.
Na de politieke gebeurtenissen van den
laatsten tijd heeft de Warschausche regee
ring het haar plicht geacht het standpunt
der andere landen te leeren kennen, in
het bijzonder dat van Roemenië.
Commentaar van de „Pester Lloyd".
De officieuze „Pester Lloyd" levert com
mentaar op de reis van Beek naar Galatz
en het bezoek van Loebiensky aan Boeda
pest en schrijft, dat Hongarije en Polen
een gelijkwaardig belang bij een gemeen
schappelijke grens hebben. Deze beide lan
den zijn het volkomen eens met Duitsch
land en Italië. De Hongaarsche eischen
hebben betrekking op de aanhechting van
het zuiver Hongaarsche gebied van Bra
tislava tot in Oost-Slowakije, met zekere
correcties voor streken met gemengde be
volking. Als na de aanhechting van dit
zuiver Hongaarsche gebied Slowakije in
Tsjecho-Slowakije wil blijven, zal Hon
garije zich daartegen niet verzetten. De
eenige billijke oplossing voor het Roetheen-
sche probleem is volgens het blad de een
voudige inlijving van Roethenië bij Hon
garije, omdat dit in overeenstemming is
met de ethnische, geografische en econo
mische omstandigheden.
Instructies van de derde internationale?
In Italiaansche politieke kringen en in de
Romeinsche pers wordt veel ophef gemaakt
van een document, dat rechtstreeks uit
Moskou afkomstig zou zijn, en wel van
het uitvoerend comité van de Derde In
ternationale. Het document behelst in
structies van het genoemde uitvoerende co
mité aan de communistische partij in Roe
thenië. Deze moet pogen een zoo groot
mogelijke onafhankelijkheid van Subkarpa-
thisch Rusland te bewerken of tenminste
leen pronte autonomie en hiertoe samenwer
ken met de overige sympathiseerende par
tijen, teneinde in Midden-Europa een hin
dernis op te werpen tegen het nationaal-
socialisme en de Duitsche bedoelingen ten
aanzien van de Oekraine.
Een eventueele publicatie van dit docu
ment in de fascistische pers zou bedoelen
het bestaan van een communistisch gevaar
on de Oekraine aan te toonen, hetgeen
moet dienen als argument ten gunste van
het voegen van Subkarpathisch Rusland
bij Hongarije en het scheppen van een
Poolsch-Hongaarsche grens.
SLACHTOFFERS VAN DE REGIEM
WIJZIGING.
Het blad „As Est" bericht, dat 120 Tsje-
cho-Slowaaksche ambtenaren, die door de
aanhangers van Henlein gevangen wa
ren genomen en naar Duitschland ge
voerd, gisteren te Praag zijn teruggekeerd.
Allen zijn afkomstig uit het dictrict Schlu-
kenau, dat 3 October door de Duitsche
troepen is bezet. Sedert 22 September wa
ren zij te Maagdenburg geinterneerd in
den ouden Stadsschouwburg
Bij de spoorwegadministratie te Press
burg zijn alle ambtenaren ontslagen, die
in contact hebben gestaan met het „sys-
teem-Benesj".
DE TSJECHO-SLOWAAKSCHE
VLUCHTELINGEN.
Vernomen wordt, dat de Britsche regee
ring bereid zal zijn, in de naaste toekomst
een beperkt aantal vluchtelingen uit de
Sudeten-Duitsche gebieden op te nemen,
mits de bevoegde autoriteiten voor behoor
lijke regeling en huisvesting voor hen kun
nen zorgdragen. Er is reden om aan te ne
men, dat het op te nemen aantal een paar
honderd niet te boven zal gaan. In de eer
ste plaats zullen zij opgenomen worden,
die van Duitschland en Oostenrijk naar
Tsjecho-Slowakije zijn getrokken.
DR. BENESJ OP ZIJN LANDGOED.
De in het buitenland verspreide geruch
ten, dat Benesj Tsjecho-Slowakije zou heb
ben verlaten, zijn onjuist.
Dr. Benesj verblijft thans op zijn land
goed te Sezimovoesti bij Tabor, werwaarts
hij zich direct na zijn aftreden had bege
ven.
DE JAPANSCHE OPMARSCH NAAR
HANK AU.
Wangsjikang in Japansche handen.
Na een hevig gevecht zijn de Japansche
troepen er in geslaagd Wangsjikang aan de
Jangtse te bezetten. Wangsjikang ligt on
geveer vijftig kilometer van Kisjoen op den
Zuidelijken oever der rivier.
Verder hebben de Japansche troepen
hun omsingeling van Hankau nauwer aan
getrokken.
In het Zuiden zijn de Japansche troepen
eveneens verder doorgedrongen. Zij staan
thans twaalf kilometer ten Zuiden van
Jangsjin.
Hankau wordt ontruimd.
Gedurende den afgeloopen nacht is het
aanzien van Hankau geheel veranderd. Het
stadsbestuur heeft duizenden ricksjakoelies
gelast te helpen bij het evacueeren van de
burgerbevolking. De straten van de buiten
landsche nederzetting zijn vrijwel verla
ten en in het Chineesche deel der stad ziet
men talloozen, die hun vee en huisraad
brengen naar de provincies, welke minder
gevaar loopen.
Naar voorts gemeld wordt, zou te Han
kau een veiligheidszone worden ingericht.
Men zou overeengekomen zijn, dat alle be
staande en vroegere concessies gedemili
tariseerd worden. De Japanneezen zouden
de onaantastbaarheid hiervan hebben toe
gezegd. De veiligheidszone zou de Japan
sche, de vroegere Duitsche, de Fransche,
Britsche en vroegere Russische concessie
amvatten, alsmede een deel van het Chi
neesche stadsdeel.
De levensmiddelen voorziening van
Hongkong.
Daar door de Japansche beetting van de
spoorlijn KauloenKanton de levensmid-
dglenvoorziening van Hongkong gevaar
loopt, heeft, volgens een mededeeling van
den woordvoerder van het Japansche mini
sterie van marine, admiraal Moda de En-
gelsche regeering aangeboden, Hongkong
van levensmiddelen te voorzien. De Engel-
sche regeering heeft op dit aanbod nog niet
geantwoord.
NIEUW AMOER-INCIDENT.
Elf Sovjet-Russische soldaten op
Mandsjoerijsche zandbank
aangetroffen.
Elf Sovjet-Russische soldaten zijn bij
een onwettig verblijf aangetroffen op een
zandbank in de rivier Amoer, in de buurt
van Hsia-Lin-Sjan, op ongeveer twee mij
len ten Oosten van Hei-Ho op het grond
gebied van Mandsjoekwo. Dat was Dins
dagmiddag te ongeveer twee uur.
Volgens een persbericht uit Charbin zou
den zij, na struiken op de zandbank in
brand te hebben gestoken, zijn begonnen
met de oprichting van militaire verster
kingen.
De commissaris voor de buitenlandsche
zaken van Mandsjoekwo te Charbin, Sji-
monoera, heeft stappen gedaan bij den al
daar ge vestigden Sovjet-Russische consul-
generaal en de directe verwijdering der mi
litaire werken van de zandbank geëischt.
Volgens ditzelfde bericht is men aan de
zijde van Mandsjoekwo in afwachting van
de verdere houding der Russische solda
ten.
VAN HET VATICAAN
EEN PROTEST VAN DE
„OSSERVATORE".
Tegen de rede van Buerckel.
De „Osservatore Romano" protesteert
krachtig tegen de rede, welke rijkscommis
saris Buerckel op 13 October te Weenen
heeft gehouden en welke aanleiding was
tot nieuwe betoogingen tegen de Kerk.
„Men begrijpt gemakkelijk", zoo zegt het
blad, „waarom na deze rede, waarvan de
uitwerking onmiddellijk zichtbaar was, de
publieke wereldopinie, na de authentieke
verantwoordelijkheid voor de heiligschen-
nende vandalismen te hebben vastgesteld,
zich afvraagt, bij welk regime deze verte
genwoordiger der openbare macht ooit op
een dergelijke wijze zou durven spreken".
Het blad wijst verder erop, dat in
Duitschland een nota over de gebeurtenis
sen is gepubliceerd, waarin, geïnspireerd
door de argumenten van Buerckel, de aan
vallen op den aartsbisschop werden goed
gepraat. Het trekt hieruit de conclusie, dat
de verklaringen van den vertegenwoordiger
der Berlijnsche regeering „geautoriseerd"
waren.
ENGELAND
OVEREENSTEMMING ZOU BEREIKT
ZIJN.
De kabinetsraad van gisteren.
Tijdens den gisteren gehouden kabinets
raad zijn, naar gemeld wordt, in hoofdzaak
drie vraagstukken ter sprake gekomen en
wel:
1. de internationale situatie en in het
bijzonder den stand der Engelsch-Italiaan-
sche besprekingen;
2. Palestina;
3. de kwestie der verdediging.
De Romeinsche correspondent van de
„Völkischer Beobachter" meldt uit Rome:
Naar alhier in kringen, die in nauw contact
staan met de Britsche ambassade, wordt
verzekerd, zou een overeenkomst bereikt
zijn tusschen Italië en Engeland in de kwes
ties, die gedurende de laatste gesprekken
tusschen den Italiaanschen minister van
Buitenlandsche Zaken, graaf Ciano, en den
Engelschen ambassadeur lord Perth, te ber
de zijn gebracht. Deze overeenkomst zou
in de eerste dagen van November aan het
Lagerhuis ter goedkeuring worden voorge
legd.
Bij de besprekingen te Rome ging het
lo. om het Spaansche vraagstuk,
2o. het in werking treden van het
Britsch-Italiaansch accoord van 16 April
1938
3o. om de erkennning van het Italiaan
sche keizerrijk door Engeland. Deze erken
ning zou op 15 November door Engeland
worden uitgesproken.
Tot zoover de Romeinsche correspondent
van de „Völkischer Beobachter", welk offi
cieel blad niet tot publicatie zou overgaan,
indien voor deze berichten geen goede
gronden aanwezig waren.
DE „TIMES" OVER DE DUITSCHE
HANDELSBESPREKINGEN.
Geen reden tot naijver.
In een commentaar op de handelsbespre
kingen van den Duitschen minister Funk
schrijft de „Times":
„Indien de overeenkomsten en de ont
worpen overeenkomsten zijn, zooals Funk
ze beschrijft, (hij heeft ten stelligste ont
kend, dat het de bedoeling is de vrije con
currentie uit te schakelen of nieuwe poli
tieke successen te behalen onder het mom
van economische expansie), dan zal de rest
van de wereld geen aanleiding hebben die
overeenkomsten te bevitten. Niet alleen
Duitschland en de landen van het Zuidoos
ten zullen winnen bij een zoo ruim moge
lijke uitwisseling van de wederzijdscne
producten, ook andere landen zullen waar
schijnlijk voordeel hebben van de ontwik
keling van een groot gebied, welke hulp
bronnen nog onontgonnen zijn. Het uitein
delijke resultaat is wellicht eerder een ver
meerdering dan een vermindering van den
internationalen vrijhandel. Er is zeker geen
reden van andere landen om alarm te roe
pen, omdat Duitschland een groot gebied
voor zijn economischen invloed wint door
regelingen van een soort, die onze wijze
van zaken doen verbiedt.
Dit alles kan slechts gezegd worden in
het vertrouwen, dat de Duitsche overeen
komsten een eerlijken en redelijken goe
der enruil beoogen tot wederzijdsch voor
deel der partijen. Het zou nauweijks steek
houden, als er sprake blijkt te zijn van door
druk tot stand gekomen overeenkomsten,
waarbij gestreefd wordt naar een economi
sche overheersching, die later voor politie
ke doeleinden gebruikt moet worden. Else
poging tot het vestigen van een monopolie
en het gebruiken daarvan voor politieke of
zelfzuchtige doeleinden doet zooveel wrok
ontstaan, dat zij eerder een bron van zwak
heid dan van kracht is. Iedere onbillijke
behandeling bij het goederenverkeer zal
het slachtoffer er toe brengen ijverig te
zoeken naar een anderen uitweg voor zijn
handel. Het schijnt dat Funks verzekerin
gen deze ontwikkeling uitsluiten. Indien
men op zijn verklaringen mag vertrouwen,
is er geen reden afgunstig te zijn op het
succes, dat hij behaald schijnt te hebben".
ITALIË
RITUEEL SLACHTEN VERBODEN.
De „Gazeta del Popoio" bericht, dat de
Italia'ansche regeering alle prefecturen van
het koninkrijk telegrafisch heeft doen we
ten, dat met ingang van heden het slachten
vogens Joodsch ritueel verboden is. Het
blad voegt hieraan toe, dat de bond van
dierenbescherming te Turijn en gezond-
heidsbureaux de aandacht van de regee
ring op deze „afschuwwekkende" handel
wijze hadden gevestigd.
JOEGO-SLAVIE
VADER VAN PRINS REGENT PAUL
OVERLEDEN.
Prins Karageorgewitsj is gistermiddag
om half twee te zijnen huize te Parys over
leden. Hij was prins van Zuid-Slavië en
vader van prins-regent Paul.
TURKIJE
DE ZIEKTE VAN KEMAL ATATURK.
Het einde schijnt nabij.
De toestand van Kemal Ataturk was gis
teren zoodanig, dat men vreesde, dat het
einde ieder oogenblik kon komen.
Gisteravond om 10 uur is een officieel
bulletin uitgegeven omtrent den toestand
van Ataturk. Het luidt: de nerveuze symp
tomen zijn lichtelijk, doch duidelijk verbe
terd, de algemeene toestand is beter, de
polssag is regelmatig 108, ademhaling 20,
temperatuur 36.2.
Officieel wordt gemeld, dat de voorzitter
der nationale vergadering en de leden van
het kabinet, die zich nog te Ankara bevon
den, gisteravond naar Istanboel zijn ver
trokken. Verklaard wordt, dat zij door den
minister-president bijeengeroepen zijn in
verband met de ziekte van Kemal Ataturk.
PALESTINA
DE OUDE STAD VAN JERUSALEM
WORDT BEZET.
Huis aan huis doorzocht.
De militaire actie in Jeruzalem werd
gisteren den geheelen dag voortgezet; al
leen de heilige plaatsen van de Arabieren
werden niet bezet. Tijdens het oprukken
der troepen werden alle huizen aan een
nauwkeurig onderzoek onderworpen, waar
bij verscheidene arrestaties werden ver
richt. Een aantal opstandelingen is er
evenwel in geslaagd te ontvluchten door
onderaardsche gangen, welke nog datee
ren uit den tijd van Salomo.
De troepen hebben ook gisteravond
hun actie in de oude stad voortgezet.
Huis na huis in de Mohammedaansche
wijk werd bezet en doorzocht. De troepen
zijn voorts den geheelen nacht in de oude
stad gebleven en hebben de operaties bij
het krieken van den dag hervat.
Het is gebleken, dat gistermorgen bom
men naar de binnenrukkende troepen zijn
geworpen. Het is moeilijk met de buiten
wereld in verbinding te komen, daar de
meeste telegraaf- en telefoonlijnen ver
nield zijn. Bij het vallen van den avond
openden de rebellen het vuur wederom
en het werd door de Britsche posten be
antwoord. Door een nieuwen noodmaatre
gel wordt de hooge commissaris gemach
tigd over te gaan tot onteigening en ver
nietiging van onroerende goederen van
personen, die wonen in Palestina of el
ders en die steun verleend hebben bij of
aangezet hebben tot gewelddaden, intimi
datie en sabotage.
Het doorzoeken der huizen in de oude
stad door afdeelingen politie onder lei
ding van hooge politie-officieren zal waar
schijnlijk verscheidene dagen duren, daar
de rebellen het voordeel hebben van de
nauwe straten en bazaars en van een
grondige bekendheid met de onderaard
sche gangen. Het doorzoeken geschiedt
onder gevaarlijke omstandigheden, in
verband met de activiteit van verdekt op
gestelde scherpschutters. Om vijf uur gis
termiddag waren aan Britsche zijde niet
meer dan drie man gewond. Aan Arabi
sche zijde waren, voor zoover bekend,
negen mannen en een vrouw gedood en
achttien gewond.
Van het dak der regeeringsgebouwen
kon de speciale correspondent van Reuter
zien hoe de troepen, bestookt door de re
bellen, via daken en gangen langzaam
vooruitkwamen, onderwijl alles op hun
weg doorzoekend, terwijl een heliograaf
op den citadel hun instructies seinde.
Buiten Jeruzalem zijn - talrijke overval
len gepleegd. In het gebied van Beisan is
getracht de petroleumpijpleiding in brand
te steken, hierbij werden twee Arabieren
gedood. Nabij Haselein is een aanslag ge
pleegd op een Joodsche auto. Drie aan
vallers werden door het escorte gedood.
Nabij Haifa zijn twee Arabieren ontvoerd.
Uit protest tegen de buitengewone mi
litaire mataregelen heeft het Arabisch Co
mité besloten tot een transportstaking in
geheel Palestina.
Een delegatie van gesluierde Moham
medaansche vrouwen heeft een bezoek
gebracht aan de militaire autoriteiten in
de oude stad, om aan te dringen op ver
lichting van den nood der belegerde be
woners. Gisteren is in de bezette gebie
den, waar de niet-strijders erg geleden
hebben, brood uitgedeeld.
Een bekend christelijk geneesheer is,
naar het schijnt door een verdwaalden
kogel gewond.
AMERIKA
RADIOREDE VAN MINISTER ICKES.
Critiek op de overeenkomst van München
De Amerikaansche minister van bin-
nenlandsche zaken, Ickes, heeft te Los
Angeles een radiorede gehouden, waarin
hij bittere woorden sprak over de over
eenkomst ran München en de rol, die de
Europeesche mogendheden daarbij gespeeld
hebben. „Wij moeten zeer dankbaar zijn,
aldus zeide de minister, dat Amerika nie
mand op de knieën om hulp behoeft te
smeeken dan God, opdat het land be
schermd worde tegen degenen, die het
zouden .willen verwoesten. Ik spreek deze
woorden op eigen verantwoordelijkheid,
omdat ik voel, dat groote persoonlijke
sympathie uitgaat naar de andere demo
cratieën, die getuige hebben moeten zijn
van de verminking en zelfs van den po-
litieken dood onder de handen van chi
rurgen, bijgestaan door hen, die bij de
geboorte van het slachtoffer aanwezig
waren en het een lang en gelukkig leven
garandeerden onder hun bescherming.
Indien Amerika uit deze gebeurtenissen
één les heeft geleerd, dan is het deze, dat
het alleen op zichzelf moet vertrouwen,
zijn vrijheden moet beschermen en ziin
territoriale onschendbaarheid moet hand
haven".
Gediplomeerd Kon. Ned. Toon
kunstenaars Ver. en Kon. Cons,
voor Vioolonderwijs en solospel
Privé onderwijsviool f 1.50
per uur piano 12.—
Gedeelten naar verhouding.
Kindertarief klassik. (tot 12 j.)
twee leerl. in een uur. Per
leerl. Viool f. 0.75; Piano f 1.
Vacanties als H.B.S, of korter,
worden niet berekend, dus
vanaf resp. f.30.en f.40
p. j. p. leerl. Alles zonder
eenige verbintenis. 1932
Inschrijving dagelijks I -3.
PLANTSOEN 77 - TEL 2129
Uw mantel met
een moderne
BILLIJKE PRIJZEN
Donkersteeg I, Tel. 706
Feestartikelen
Slingers met Vlaggen, 7 Meter lang, 25 ct
Mutsen vanaf 21/? ct., Schilden, Confettie
Serpentines, Servetten, Bruidszakjes enz
Steeds de nieuwste Voordrachten
en Bruiloftsliedjes
Firma G. VAN BRUSSEL
HAARLEMMERSTRAAT 267
van de DE 3 EENEN
voor de prijs
en kwaliteit
Met IvopoI een super reinësjing van mond en tanden,
want het actieve zelfreinigend schuim dringt door tot in de meest verborgen schuilhoekjes waar gewone tandpasta niet komt. Tube 60-40-25 ct.
