dn
Peek &Cloppenburg
Academienleuws
RECHTZAKEN
AGENDA
DINSDAG 18 OCTOBER 1938
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 2
y^rlle&ri Verkoop
d&re-esiraai-78/80 - dpidere
f
Abonnementsprijs: voor Leiden 19
cent per week; f 2.50 per kwartaaL
Bij onze agenten ZO cent per week;
2.60 per kwartaal. Franco per post
2.95 per kwartaaL Geïllustreerd
Zondagsblad 0.50 per kwartaaL
Losse nummers 5 cent, met geïïL
Zondagsblad 9 cent.
Advertentiën: 30 cent per regeL
Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief. Telefoontjes hoogstens 30
woorden, 50 cent per plaatsing, al
léén Woensdag en Zaterdag.
HOE WORDT HET WEER?
BUIIG.
De BUI seint:
Verwachting: Meest matige Zuid-Weste-
ïyke tot Westelijke wind, aanvankelyk
zwaar bewolkt tot betrokken, later opkla
rend, regenbuien, kouder.
Hoogste barometerst.: 766.4 te Marseille.
Laagste barometerst.: 743.3 te Thorshavn.
Het gebied van hoogen luchtdruk over
het Zuid-Oostelijk deel van het waarne
mingsgebied trok zich verder naar het
Zuid-Oosten terug. De Oceaan-depressie
trekt verder Noord-Oostwaarts, het cen
trum ligt nog voor de Noorsche kust. Over
Engeland en de Noordzee ligt een secun
daire storing. Ver in het Westen op den
Oceaan nadert een nieuwe depressie. Op
de Britsche Eilanden, in onze omgeving,
West-Duitschland en langs de heele Noor
sche kust heerscht buiig weer. met matige
tot krachtigen wind uit richtingen tusschen
Zuid en West. In Frankrijk, Midden- en
Oost-Europa is de wind zwak en de lucht
over het algemeen opgeklaard. De tempe
ratuur daalde op IJsland en grootendeels
op de Britsche Eilanden tot onder de nor
male, overigens is zij in vrijwel het geheels
waarnemingsgebied nog boven normaal.
Voor morgen wordt kouder weer
verwacht, aanvankelijk buiig, la
ter opklarend. De wind zal meesi
matig, tijdelijk krachtig uit het
Zuid-Westen tot Westen waaien.
LUCHTTEMPERATUUR.
15.5 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.:
Van Dinsdagnamiddag 5.32 uur tot
Woensdagmorgen 6.00 uur.
HOOG WATER
Te Katwijk aan Zee op Woensdag 19 Oct.
voorm. 11.05 en nam. 11.30 uur.
Maan op 1.41 uur Woensdagnacht.
Maan onder 15.02 uur Woensdagmiddag.
Stormwaarschuwingsdienst.
Geseind van de Bilt 18 October, 10.45
uur aan alle posten: „Weest op uw hoede".
VLAMMEND PROTEST VAN
KATHOLIEK ROTTERDAM.
TEGEN DEN AANVAL OP DE KERK
IN WEENEN.
Katholiek Roterdam heeft Zondagmiddag
in een massale bijeenkomst, welke door
een tweede moest worden gevolgd, protest
uitgebracht tegen de schandelijke beleedi-
gingen der Kerk van Oostenryk in haar
heiligste belangen en haar hoogste verte
genwoordigers aangedaan.
_Rector H. J. A. Drost heeft onder woor
den gebracht wat er leeft in het hart van
millioenen Nederlanders, die van den ver-
regaanden aanval op het Christendom en
zijn belijders hebben kennis genomen.
Telegrammen werden verzonden aan Z.
Exc. Mgr. P. Giobbe, den Pauselyken in
ternuntius en aan Z.H.Exc. Mgr. H. J. Hui-
ber,s Bisschop van Haarlem, waarin pro
test werd geuit tegen den smaad de Kerk in
Oostenrijk aangedaan en waarin trouw
werd betuigd aan Christus en Zijn Kerk.
De Schouwburgzaal aan het Stations
plein hebben wij aldus de „Maasbode",
waaraan wij enkele gegevens betref
fende deze bijeenkomst ontleenen nog
zelden zoo overvol gezien als Zondagmid
dag. Vele personen moesten zich tevreden
stellen met een staanplaats, maar er waren
er nog veel meer, die zich geen plaatsje
konden veroveren en zij hebben rustig bui
ten op het plein gewacht om in een tweede
vergadering van hun protest tegen de ge
welddaden en de vervolgingen, waaraan de
Kerk in Duitschland en Oostenrijk bloot-
slaat, getuigenis af te leggen.
Katholiek Rotterdam heeft een prachtig
voorbeeld gegeven en we zijn de overtui
ging toegedaan, dat de Katholieken in Ne
derland één front zullen vormen met hun
geloofsgenooten in de Maasstad en overal
een werkelijk krachtig protest zullen doen
hooren.
De praeses der Gezellenvereeniging, pa
ter C. D. Terstegen O.P., opende de byeen-
komst met een kort inleidend woord.
Hierna gaf spreker het woord aan Rec
tor H. J. A. Drost.
Katholieken en Christenen van Rotter
dam, toen ik gisteravond werd gevraagd om
op deze bijeenkomst te spreken, heb ik een
ocgenblik geaarzeld, omdat ik me zelf af
vroeg: heeft het nut te protesteeren tegen
de weerzinwekkende gebeurtenissen in
Oostenryk.
Intusschen bruist en kookt het in ons en
we zyn overkropt over het feit, dat in het
hart van het katholieke Oostenrijk zoo iets
hemeltergends mogelyk is.
Men denkt te doen te hebben met rede
lijke menschen, maar daar zit iuist de fout.
De rede is weg! Wat in Oostenrijk is ge
beurd is het opzweepen tot een delirium
van bloeddorst en haat. Dat is het wroe
ten van een satanische macht.
Komend op het nationaal socialisme zei-
de spr. dat de eenige consequentie van den
aard van het nationaal socialisme natuur
noodzakelijke kerkvervolging is. Het na
tionaal socialisme wil de ziel van het volk
nationaal maken. En de ziel is juist super-
nationaal. De Katholieke Kerk moet nood-
zakalijk met 't nationaal socialisme in con
flict komen. De rassen-theorie houdt in zich
de meest radicale worsteling tegen het
Christendom.
Wanneer de liefde voor volk en vader
land niet wordt beheerscht door de wet
ten van het Christendom, dan wint het de
bandelooze vaderlandsliefde, de kern van
onrecht en misdaad. Het groote gevaar van
het nationaal socialisme is het farizeesch
gehuichel. Alles wordt bij het nationaal-so-
cialisme zoo gedraaid, dat de schuld steeds
weer wordt gelegd op de onschuldigen.
De leiding van het nationaal socialisme
schudt elke verantwoordelijkheid voor
wandaden van zich af. Maar hetgeen ge
beurd is in Weenen was een uitbraking van
het vergif, dat de leiding had ingedrup-
peld. En nu wascht deze zelfde leiding haar
handen in onschuld.
Er zullen intusschen nog meer uitbar-
tingen komen, omdat het nationaal socia
lisme het nationaal socialisme blijft, maar...
de Kerk blijft de Kerk, de Bisschoppen blij
ven de Bisschoppen, de priester blijven de
priester en de katholieken blijven de ka
tholieken. (Applaus).
Na deze met groot enthousiasme en veel
byval ontvangen rede deelde pater C. D.
Terstegen O.P., mede, dat men twee tele
grammen zou verzenden een aan den Pau
selyken Internuntius Z.H.Exc. Mgr. Giobbe
en een aan Z.H.Exc. den Bisschop van
Haarlem Mgr. H. J. Huibers en wél van den
navolgenden inhoud:
Telegrammen van trouw aan
Christus en Zijn Kerk.
„Katholiek Rotterdam in vergadering
bijeen, protesteert tegen smaad de Kerk
ir- Oostenrijk aangedaan en betuigt trouw
aan Christus en Zijn Kerk".
Pater Terstegen O.P. vervolgde dan zijn
slotwoord en ^eide, dat op hetzelfde uur
waarop deze protestvergadering was gehou
den de katholieke kinderen zich hadden
vereenigd in de kerk van den Allerlheilig-
sten Verlosser aan den Goudscheryweg,
om neergeknield voor het Allerheiligste
God eerherstel te brengen voor den smaad
Hem en Zijn Kerk aangedaan.
Om de honderden, die buiten hadden ge
wacht aangezien er geen plaats meer was,
toch in de gelegenheid te stellen mede
uiting te geven aan hun protest, werd ter
stond een tweede protestvergadering ge
houden, waar Rector H. J. A. Drost ten
tweede male een bzielend woord heeft ge
sproken.
NEDERLAND—HONGARIJE.
Aartshertog Josef Frans houdt een lezing
over het toerisme in Hongarije en de
baden van Boedapest.
Op uitnoodiging van de vereeniging Ne
derlandHongarije heeft aartshertog Jo-
■sef Frans gistermiddag voor een uitgelezen
gezelschap in hotel Wittebrug te 's-Graven-
hage een lezing gehouden over het toerisme
in Hongarije en de baden van Boedapest.
Onder de aanwezigen waren de minister
van buitenlandsche zaken, mr. J. A. N. Pa-
tjjn, de deken van het corps diplomatique,
de heer A. de Pury, en vele leden van dat
corps, onder wie de Hongaarsche gezant,
de burgemeester van Den Haag, mr. S. J.
R. de Monchy, verschillende leden van de
koninklijke hofhouding, jhr. mr. van Nis
pen tot Sevenaer, oud-gezant, generaal-
majoor S. W. Praag en gep. luitenant-gene
raal jhr. W. Roëll.
Na woorden van welkom van dr. W. C.
A. baron van Vredenburch, voorzitter van
NederlandHongarije nam aartshertog Jo-
sef Frans het woord.
Twintig jaar geleden, zeide hij, richtte
de bolsjewistische revolutie Hongarije te
gronde. De oorlog en de daarop volgende
vrede reduceerden het aantal inwoners van
20 tot 9 millioen en veel waardevol gebied
ging verloren. Om nu de sociale nooden het
hoofd te bieden, ging men profijt trekken
van Boedapest's gunstige ligging en van de
aanwezigheid van verschillende medicinale
bronnen. Dat was niet zoo gemakkelijk,
want er was veel wantrouwen jegens dit
land, dat in de monarchale periode steeds
in Oostenrijks schaduw schuil was gegaan.
Toch is het gelukt, dank zij energieken ar
beid, Boedapest de plaats te geven die
har toekomt. Het groote voordeel, dat deze
stad biedt, ligt in de vereeniging van een
wereldstad, zooals Parijs en een badplaats.
De aartshertog wees er op, dat Boedapest
ook belangrijk is als cultureel, commercieel
en sportief cetrum en dat de stad eigenlijk
ligt op de grens van het Westen en het
Oosten. Hij zou gaarne een regeling wen-
schen, die de uitwisseling van studenten,
met name medische, tusschen Nederland en
Hongarije mogelijk zou maken.
Vervolgens schetste spreker de histori
sche ontwikkeling van Hongarye, den
klemtoon leggende op de cultureele missie,
die dit land heeft vervuld door het Wes
ten te behoeden voor invallen van het
Oosten uit. Turken en bolsjewisten by voor
beeld hield Hongarye tegen en zoo werd
de Stephanskroon, symbool van vrede en
verdraagzaamheid, het symbool van het
land.
Met woorden van groote bewondering
voor de Koningin en het Nederlandsche
volk besloot spreker.
De voorzitter dankte hem vor zijn be
langwekkende lezing, waarna de aanwezi
gen een film hebben gezien en thee heb
ben gedronken. Daarna was er een recep
tie op de Hongaarsche legatie.
„N. R. Crt.'
HARING AAN RUSLAND VERKOCHT.
De reedersvereeniging voor de Neder
landsche haringvisscherij heeft heden de
vangst' 1938 aan Rusland verkocht, 13.000
tonnen Schotsche haring.
LEIDEN. Geslaagd:
doctoraal examen Geneeskunde mej. M.
A. Speelman, Rijswyk en de heer Th. van
Wijk, Leiderdorp;
candidaatsexamen Theologie de heer
W. Nyenhuis, Haarlem;
candidaatsexamen Rechten mej. E. A.
Nierstrasz, Den Haag en de heer A. Co-
hen Tervaert, Amsterdam;
candidaatsexamen Indisch Recht mej.
A. C. Baars, Den Haag en de heer S. Ham-
zah, Leiden;
Propaedeutisch examen Theologie de
heer J. van der Sar, Delft.
MOORD OP EEN WOONWAGENMEISJE.
Levenslang geëischt.
Voor de Rechtbank te Almelo is van
daag de geruchtmakende moordzaak be
handeld, welke op 27 Mei j.l., den dag na
Hemelvaart, de gemoederen in deze stad
in beroering heeft gebracht. Op de opslag
plaats van de gemeentewerken werd in
den vroegen morgen van dien dag het lijk
gevonden van een 12-jarig woonwagen-
meisje, Tetje Hof genaamd, dat met een
mes op gruwelijke wijze was vermoord. Al
spoedig rees er verdenking tegen een 24-
jarigen koopman, J. F. v. d. W., die in een
logement te Almelo vertoefde en pas op
vrije voeten was. Hij was op 24 Mei ont
slagen uit de gevangenis te Assen, waar
hij acht maanden gevangenisstraf had uit
gezeten wegens een rijwieldiefstal. Ook eer
der was hij reeds veroordeeld. Behalve
bloed- en voetsporen, enz. was er een voor
name aanwijzing tegen hem: er was n.l. in
een rioolput een groot mes gevonden,
waarop nog bloedsporen voorkwamen. De
gearresteerde ontkende, dat hij een mes
in het bezit had, doch in de gevangenis te
Assen wist men, dat hij met een mes was
vertrokken. Tenslotte bekende v. d. W.
den moord te hebben gepleegd.
Ter terechtzitting werden vijf getuigen
gehoord, van wie drie deskundigen. Uit de
verklaringen bleek, dat de verdachte tegen
eenige vrouwen had gezegd dat hij van plan
was zijn vrouw of iemand anders te ver
moorden.
De Officier van Justitie, mr. S. J. van
der Hoeven was in zyn requisitoir van mee
ning dat de moord met voorbedachten rade
is gepleegd. Hij beschouwde den man als
een uiterst gevaarlijken misdadiger en
eischte levenslange gevangenisstraf.
De verdediger, mr. H. Vrind uit Almelo,
pleitte clementie.
POGING TOT DOODSLAG TE
EVERDINGEN.
Het Hof te Amsterdam wees een inter-
uocutoir-arrest in de strafzaak tegen een
jeugdigen kantoorbediende uit Everdin-
gen, die een poging tot doodslag had ge
pleegd op een rijksveldwachter. De recht
bank had den verdachte tot vier jaar ge
vangenisstraf veroordeeld. Het Hof achtte
het onderzoek niet volledig, stelde zijn
stukken in handen van den rechter-com-
missaris en beval een onderzoek naar de
geestvermogens van den jongeman.
Verdachte was op zekeren avond bekeurd
door den rijksveldwachter, omdat hy op een
verboden weg fietste. De man was afge
stapt, trok na een korte woordenwisseling
een revolver en loste op korten afstand vijf
schoten op den veldwachter, die ernstig
gewond werd, doch, na eenige maanden in
het ziekenhuis te hebben vertoefd, her
steld is.
DE ONDERNEMERS-OVEREENKOMST
VOOR HET BAKKERIJ-BEDRIJF
TE AMSTERDAM.
Een bakker te Amsterdam had een be
zorger van een anderen bakker als bezor
ger in dienst genomen. Een aantal klanten
van dien bakker gingen toen met dien be
zorger mede en betrokken brood by den
nieuwen patroon van den bezorger. Een
onderzoek wees uit, dat de bezorger die
klanten had opgegeven aan zyn nieuwen
baas, en deze liet ze nu bedienen door zijn
zoon.
In artikel 32 der ondernemers-overeen
komst is een verbod neergelegd om een be
zorger van een anderen bakker in dienst
te nemen.
De algemeene bakkerijcommissie vroeg
tegen den bakker H. een beslissing in kort
geding, waarbij het in dienst hebben van
den bezorger werd verboden.
De president heeft heden dit verbod uit
gesproken.
MR. ROST VAN TONNINGEN
IN HOOGER BEROEP.
Mr. M. M. Rost van Tonningen, hoofd-
i edacteur van het Nationale Dagblad, die
by vonnis van de Haagsche Rechtbank van
6 October ji. wegens smaadschrift tegen
minister Goseling veroordeeld is tot een
geldboete van 200.— subs. 100 dagen
hechtenis, heeft hedenochtend by monde
van zyn raadsman, mr. W. J. C. A. Nijgh,
hooger beroep van dit vonnis aangetee-
kend.
HAAGSCHE RECHTBANK.
Oplichting door verzekerings
agent.
De Haagsche rechtbank deed hedenmor
gen uitspraak in de zaak tegen den Haag-
schen verzekeringsagent W. A. M., die te
recht had moeten staan wegens oplich
ting.
Verdachte had een oude dame te
Oegstgeest, mevr. M„ bewogen een
levensverzekering af te sluiten ten bedra
ge van ruim 4000. Toen de dame het geld
ver voor de stortingstermijn klaar had lig
gen, had verdachte voorgesteld om het
geld op een spaarbank te deponeeren. Hy
zou het wel opknappen met het resultaat,
dat het in zyn eigen zakken verdween.
Er is nog iets van terecht gekomen, want
verdachte had terecht moeten staan we
gens verduistering van een bedrag van
ƒ905.
De Officier had tegen verdachte een ge
vangenisstraf geëischt voor den tyd van
acht maanden.
De rechtbank, vonnis wijzend, veroor
deelde verdachte conform dezen eisch.
Het verkeer van rechts.
H. J. de V., expediteur te Leiden, was
in verzet gekomen van een vonnis van den
Haagschen kantonrechter, die hem had
veroordeeld wegens het niet verleenen
van voorrang op het kruispunt Gouver
neurlaan te den Haag, waardoor een ern
stige botsing was ontstaan.
De ambtenaar van het O.M. van het kan
tongerecht had een geldboete geëischt
van 2, maar de verdediger had een hoo-
gere boete gevraagd om hooger beroep
mogelijk te maken. Dit was gebeurd en de
kantonrechter had een boete opgelegd van
re
in hooger beroep achtte de Officier van
Justitie, na getuigenverhoor het ten laste
gelegde bewezen en vroeg bevestiging van
het vonnis.
De verdediger pleitte op verschillende
gronden vrijspraak.
Uitspraak over 14 dagen.
LEIDEN.
Dinsdag, Maatschappy voor Toonkunst,
eerste buitengewoon concert, Kl!
Stadszaal, 8 uur.
Dinsdag. „Geloof en'.Wetenschap". In „In
den Vergulden Turk", 7.45 uur.
Lezing met lichtbeelden over Pa
lestina.
Donderdag en Vrijdag 8.15 uur Triduum-
oefening voor de Maria-Congr. afd.
mannen en vrouwen, parochie O.L.
V. Hemelvaart en St. Joseph. Zon
dag 6.45 uur Algemeene H. Com
munie. Des avonds 7 uur Plechtige
Congregatie met Opdracht.
Donderdag Het Residentie-orkest, le Abon
nementsconcert, soliste Herta
Glückmann, Stadsgehoorzaal, 8 u.
Donderdag. R.-K. Reclasseeringsvereeniging
bureau-zitting 89 uur n.m. ge
bouw St. Vincentiusvereeniging,
Hoogl. Kerkgracht 32.
Vrijdag. „St. Christoffel", ledenvergadering
„De Harmonie", 8.30 uur.
Vrijdag: „St. Raphaël', Bondsgebouw,
8 uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te Leiden wordt van Zater
dag 15 tot en met Vrijdag 21 Oct. a.s.
waargenomen door de apotheken D. J. van
Driesum, Mare 110, Tel. 406 en E. B. de
Metz, Kamerl. Onneslaan 28, tel. 3553.
Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek,
Wilhelminapark 8, tel 274.
MISSIE ZONDAG 23 OCTOBER
„Een Heilige Kruistocht."
Volgens den wensch van den Centralen
Raad van het Genootschap tot Voortplan
ting des Geloofs voerde Paus Pius XI den
Missie-Zondag voor geheel de katholieke
wereld in, opdat die dag „als een heilige
kruistocht een zacht geweld zou uitoefenen
op het allerheiligste Hart van Jezus om de
algemeene erkenning van Zijn Goddelijk
koningschap te bespoedigen."
Een kruistocht van gebed dus moet 23
October allereerst worden.
Wanneer wij, naar de vergelijking van
Mons. Constantini, de gezamelijke missie-
werkers blijven zien als een onmetelijk le
ger dat strijdt voor de uitbreiding van
Christus' Rijk, dan geldt ook voor ons, ka
tholieken der achterhoede, hetgeen Paus
Benedictus XV waarschuwend zeide tot
de missionarissen aan het front, dat zij
„tevergeefs zich zouden inspannen als de
Heer hen bij hun werk niet zou terzijde
staan" want „de verbreiding van de chris
telijke leer is uitsluitend Gods werk daar
God alleen vermag door te dringen in de
zielen."
Volgens den wensch van onzen Paus Pius
XI moet 23 October dan ook worden „een
dag van gebed voor de Missiën."
Op dit oogenblik werken 14.239 buiten
landsche missionarissen onder de heidenen,
geholpen door 6973 inlandsche priesters
als „mannen die niet op eigen voordeel
uit zijn, maar op dat van Christus", zooals
de H. Franciscus Xaverius hen teekende.
God geeft reeds wasdom in onze jaren.
Pius XI zeide nog kort geleden, zich,
ondanks veel droefs voor Zijn Vaderhart,
toch te kunnen „verblijden in het gezicht
van zoo veel belovende gebieden, waar de
prachtige oogst van de Missiën ontkiemt
en groeit, bloeit en te rijpen staat". In die
zelfde audiëntie stelde daarna de Paus de
vraag: „Hoe zal in die verre werelddeelen
binnen 50, 100 of 200 jaren de christenheid
zyn?"
Tegenover de onzekerheid van ons ant
woord staat de zekerheid, dat ons gebed
een beslissende factor zal zijn.
Katholieken van Nederland, in het be
grip van onzen katholieken plicht zullen
wij deelnemen aan dien heiligen Kruis
tocht door het lidmaatschap van het Ge
nootschap tot Voortplantig des Geloofs.
Laat U thans bij Uw pastoor inschrijven.
Met tienduizenden bidden wij dan dage
lijks den voorgeschreven Onze Vader en
Wees Gegroet met het schietgebed „Heili
ge Franciscus Xaverius, bid voor ons".
Zulk biddend leger van Katholiek Neder
land in eenheid met die der geheele wereld
zal Christus' Ryk doen groeien in al de
werelddeelen.
Zoo gaan we eensgezind naar den Missie-
Zondag, om op 23 October in de gezame
lijke Missie-Mis der pai-ochie onze bidden
de kracht te verdubbelen. En darna, na
dien 23 October?
Dan zullen we blijven bidden, meer be
wustzijn dan voorheen het „Uw Rijk ko-
me" uit het Onze Vader, omdat wij dit
gebied erkennen willen (naar het woord
van Kardinaal Pacelli) als „het appèl aan
ieder die zich scharen wil onder de banier
van Koning Jezus".
Lezer, ook voor U worde zoó de komen
de Missie-Zondag het begin der goede ge
woonte van_ een dageüiksch „broederlijk
gebed, opdat het goddelijk Licht, dat
iederen mensch verlicht, die in deze we
reld komt, met zachte onweerstaanbaar
heid moge doordringen in de harten van
hen, die in de duisternis en in de schadu
wen des doods gezeten zijn." (Kardina^1
Pacelli).
C. V. VAN DIJC^
St. Michielsgestel, Seminnr'ie.
