De bezetting van het
Sudetenland
DOUWE EGBERTS
Onderhandelingen over grens-
rectiiicaties
De strijd in het
verre Oosten
BUITENLAND
Nieuwe maat
regelen
ZATERDAG 8 OCTOBER 1938
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
TJECHISCHE „MAGINOT-LINIE" BEZET
De Duitsche troepen hebben gistermid
dag bezit genomen van het Westelijk ge
deelte van de formidabele Tsjechische ver
dedigingslinie.
Deze versterkingswerken zijn, naar men
meent te weten, onder toezicht van Fran-
sche militairen gebouwd en zij vertoonen
vele kenmerken van de Maginot-linïe.
De Heuter-correspondent telefoneert, dat
de Duitsche majoor, die hem meenam in
de half onder den grond gelegen forten,
tegen hem zeide: „Thans is eindelijk dit for
tenstelsel een open boek voor ons".
De forten zijn gebouwd van beton ter
dikte van 11/2 meter. Tot in alle hoeken
en gaten wemelt het van machinegeweren
en kanonnen. Van binnen zijn zij niet meer
dan een labyrinth van nauwe gangen, die
naar verscheiden kamers leiden, waarin
zich schietgaten voor de kanonnen bevin
den.
Onze gids, aldus de Reutercorrespondent,
ging ons voor langs een aantal trappen
naar beneden. Wij kwamen voorbij een on-
deraardsche gang van ongeveer 8 K.M.
lengte, met dubbel spoor en wagons voor
het vervoer van munitie.
De forten, die halrf onder den grond lig
gen, zijn in den heuvel ingebouwd en ge
heel omringd door stevig prikkeldraad en
versterkt met anti-tankversperringen. In
den top der forten bevinden zich kleine be
tonnen machinegeweernesten, terwijl voor
de machinegeweerschietgaten beton was ge
legd om te verhinderen, dat troepen de ka
nonnen zouden bestormen.
Onmiddellijk nadat de Duitschers de for
ten over hadden genomen, posteerden zij
er schildwachten en niemand, aldus de
Reutercorrespondent, mocht er binnen
gaan, behalve de majoor en ikzelf.
De correspondent meldt verder nog, dat,
voordat de Tsjechen Jaegerndorf verlieten,
10.000 van de 26.000 inwoners de stad uit
waren getrokken.
RECHTSTREEKSCHE DUITSCH-
TSJECHISCHE ONDERHANDELINGEN
OVER DE DEFINITIEVE GRENSLIJN?
De grens is thans te grillig.
Vernomen wordt, dat rechtstreeksche be
sprekingen tusschen Tsjecho-Slowakije en
Duitschland zullen worden gevoerd over
de definitieve grenslijn, die gerectificeerd
zal moeten worden, omdat zij, volgens het
tegenwoordige ruwe ontwerp verscheidene
steden en gehuchten in tweeën verdeelt,
vooral in Zuid-Moravië.
Naar te Praag opgemerkt wordt, schijnt
het alsof gestreefd is naar een grenslijn, die
zooveel mogelijk de voornaamste Tsjecho-
Slowaaksche spoorlijnen snijdt.
Zoo snijdt b.v. de lijn van Pardubitz
naar Brno driemaal uitlcopers van Duitsch
grondgebied. De lijn naar Kositz in Sub-
karpatisch Rusland snijdt vijfmaal Duitsch
grondgebied en eenmaal Poolsch grondge
bied.
GEEN VOLKSSTEMMING?
In Tsjechische kringen acht men het
twijfelachtig, of er eenige sprake zal zijn
van een volksstemming. Men verwacht, dat
een regeling zal worden getroffen, waarbij
den weinigen Duitschers, die buiten de
grens vallen, wordt toegestaan, te opteeren
voor verhuizing naar Duitschland, terwijl
ook aan de Tjechen faciliteiten zullen wor
den verleend om naar Tsjecho-Slowakije te
verhuizen.
De onderhandelingen met de Hongaren
zullen waarschijnlijk dezelfde lijn volgen.
Zij zullen wellicht tot een belangrijke
volksverhuizing leiden, doch zonder twij
fel zal ook een overeenkomst worden be
reikt over een belangrijke rectificatie van
de grens.
In het door de Polen opgeëischte gebied
in de nabijheid van Moravisch Ostrawa zal
waarschijnlijk een volksstemming worden
gehouden.
DE ONDERHANDELINGEN MET DE
HONGAREN.
De onderhandelingen met Hongarije over
de terugtrekking van enkele gebieden in
Zuid-Slowakije met een Hongaarsche be
volking zullen Zondag a.s. te Komarno
aanvangen. De onder leiding van Tisso, den
Slowaakschen minister van buitenlandsche
zaken, staande commissie, die namens Tsje
cho-Slowakije de onderhandelingen zal
voeren, bestaat uitsluitend uit Slowaken.
BRITSCHE LEGIONNAIRES
VERTREKKEN PAS MAANDAG VAN
LONDEN.
Het hoofdkwartier van het Britsche le
gioen deelt mede, dat het contingent voor
Tsjecho-Slowakije bestemde leden van het
legioen niet, zooals verwacht werd, van
daag zal vertrekken, doch waarschijnlijk
Maandag.
DE VERKIEZING VAN EEN NIEUWEN
PRESIDENT.
De verkiezing van een nieuwen president
der republiek zal, naar verluidt, worden
uitgesteld lot de nieuwe grenzen zullen
zijn vastgesteld.
De afgetreden president der Tsjecho-
Slowaaksche republiek, dr. Benesj, is gis
teren naar Zwitserland vertrokken.
Van gezaghebbende zijde wordt medege
deeld, dat de internationale commissie te
Berlijn overeenstemming heeft bereikt ten
aanzien van het wederzijdsche in vrijheid
stellen van Duitsche en Tsjech'o-Slowaak-
sche gevangenen binnen 24 uur.
In de kabinets-bijeenkomst van gister
avond te Praag is besloten, dat amnestie
zal worden afgekondigd voor Sudeten-
Duitsche, Poolsche en Hongaarsche politie
ke gevangenen.
DE STRIJD IN MIDDEN-CHINA.
Op den Zuidelijken vleugel van het Ja-
pansche front in Midden-China is een
nieuwe ontwikkeling ingetreden, daar de
Chineezen de plaats Teian aan de Kioe-
kiangspoorlijn hebben ontruimd.
Een groot deel der Japansche troepen-
deelen, die uit hun stellingen ten Noor
den van Teian in Zuidwestelijke richting
waren opgerukt en Loki bezet hadden is
volgens de laatste van het front ont
vangen berichten in Zuidoostelijke
richting getrokken. Deze troepen staan
nu achter de Chineesche stellingen bij
Teian.
Zij hebben daar tot nu toe geen noe-
menswaardigen tegenstand ondervonden.
Blijkbaar hebben de Chineezen geen
verdediging van dezen opmarschweg ver
wacht
Volgens verdere berichten van het Ja
pansche front zouden zich hier reeds ta
melijk groote groepen Chineezen hebben
overgegeven.
Een deel der naar Loki opgerukte Ja
pansche troepen heeft den opmarsch in
Z.W. richting voortgezet. Hun doel is
Woening.
Het is op den Japanschen Noordelijken
vleugel gelukt, door een aanval op het 20
K.M. ten Zuiden van Sin Yang gelegen
spoorwegstation Lioe Tien Tsjen, de
spoorwegverbinding tusschen Hankau en
Sin Yang af te snijden.
In militaire kringen acht men dit feit
van bijzondere beteekenis, omdat te Sin
Yang sterke Chineesche afdeelingen staan.
Op den Yangtse zijn Japansche mijnve-
gers tot 8 K.M. boven Tientiatsjen door
gedrongen.
In militaire kringen bestaat algemeen
de indruk, dat de fronten weer algemeen
in beweging zijn gekomen.
Japansche luchtverkenners hebben
waargenomen, dat de Chineesche troepen
zich terugtrekken van Tsjengtsjau, het
knooppunt van den spoorweg Peiping
Hankau en den Loenghai-spoorweg. De
stad is geheel verlaten. De val van Sin-
jang wordt in enkele dagen verwacht.
Ook de Japansche troepen aan de grens
van Honan en Hoepeh melden nieuwe
vorderingen.
Verhevigde guerrilla rondom Sjanghai.
Nu de verjaardag van de opjrichting
der Chineesche republiek, 10 October, na
dert, hebben de guerrillabenren op het
platteland rondom Sjanghai hun optreden
verhevigd. Gisteren werden 31 personen,
onder wie een Rus, gedood, toen vijf
vrachtauto's in een hinderlaag gelokt
werden door guerrillabenden, die gewa
pend waren met machinegeweren, gewe
ren en handgranaten, op den grooten weg
van Sjanghai naar Woesih. De vracht
auto's keerden met pasagiers terug na
goederen vervoerd te hebben naar de
Japansche kantine te Woesih.
De luchtaanyallen.
Naar het Chineesche persbureau meldt,
zijn gisteren vele steden in Kwangtoeng
en Kwangsi, hevig gebombardeerd door
de Japansche luchtmacht. Op Kweiping
zijn meer dan honderd bommen geworpen
en ruim honderd menschen zijn gedood
of gewond. De spoorwegen zijn op ver
schillende punten beschadigd.
DUITSCHLAND
PASSEN VOOR JODEN
Het „Reichsgesetzblatt" publiceert een
verordening, volgens welke alle Duitsche
renspassen van Joden van Duitsche nationa
liteit, die zich in het land ophouden, ongel
dig zijn en derhalve binnen twee weken te
ruggegeven moeten worden. Voor Duitsche
Joden, die zich in het buitenland bevinden,
begint deze termijn op den dag, dat zij
Duitschland binnenkomen. De voor het
buitenland afgegeven passen worden weer
geldig, wanneer zij voorzien zijn van een
door den minister van binnenlandsche za
ken vastgesteld stempel. De ongeldig ge
worden binnenlandsche passen voor Joden
worden vervangen door de in Juli ingestelde
herkenningskaarten.
ITALIË
DE BIJEENKOMST VAN DEN
FASCISTISCHEN RAAD
Een Kamer van Fasces en Corporaties
De Groote Fascistische Raad heeft onder
voorzitterschap van Mussolini gisteravond
een tweede zitting gehouden, die in hoofd
zaak gewijd was aan de bespreking der
buitenlandsche politiek. Deze bijeenkomst
duurde van 10 uur des avonds tot één uur
in den nacht.
In het communiqué, dat na de zitting is
uitgegeven, wordt gezegd, dat de Groote
Raad het wetsontwerp tot vervanging van
de Kamer van afgevaardigden door een Ka
mer van Fasces en Corporaties, in Maart
1939, heeft goedgekeurd. Ook een wetsont
werp tot hervorming van den nationalen
raad voor de corporaties is goedgekeurd.
Het communiqué spreekt niet over de
buitenlandsche politiek, vanavond te 22 uur
wordt een derde zitting gehouden.
Het bovengenoemde wetsontwerp op de
instelling van een Kamer van Fasces en
Corporaties bevat 21 artikelen, waarin on
der meer wordt bepaald:
De Senaat en de Kamer der Fasces wer
ken met de regeering samen bij de uitwer
king dér wetten. De Kamer van Fasces en
Corporaties, waarvan de Duce rechtens
deel uitmaakt, bestaat uit leden van den
nationalen raad der fascistische partij, en
van den nationalen raad der corporaties. De
zittingsperioden van Senaat en Kamer wor
den verdeeld in wetgevende perioden, waar
van een Koninklijk decreet op voorstel van
den Duce ht einde bepaalt. Ook de datum
van bijeenroeping wordt bij decreet vast
gesteld, terwijl de wetgevende peride wordt
geopend met het voorlezen van de troon
rede.
Voorzitter en ondervoorzitters van de
Kamer worden bij decreet benoemd. De
stemming is nooit geheim. De door Senaat
en Kamer goedgekeurde wetsontwerpen
worden overhandigd aan den Duce, die ze
ter teekening aan den koning voorlegt en
ze doet afkondigen volgens de wet. In ge
val van nood kunnen bij oorlogsgevaar of
om dringende redenen maatregelen van fi
nancieel karakter bij koninklijk decreet
zonder meer worden genomen.
Het ontwerp zal op 7 November aan den
ministerraad worden voorgelegd.
ITALIë'S RASSENWET
Nota der V. S. aan Rome
Naar aanleiding van de ingrijpende be
sluiten van den Grooten Fascistischen Raad
te Rome betreffende de positie der Joden
in Italië, heeft de Amerikaansche ambassa
deur te Rome, Philips, gisteravond aan het
Italiaansche ministerie van Buitenlandsche
Zaken een nota overhandigd.
In deze nota verzoekt Washington de Ita
liaansche regeering, den Amerikaanschen
Joden in Italië toestemming te verleenen,
hun vreedzame werkzaamheedn te blijven
verrichten en hen niet lastig te vallen. De
nota wijst er voorts op, dat de Italianen in
de V. S. niet belemmerd worden en er vol
ledige bescherming genieten.
„In weerwil van het feit", aldus de nota,
„dat het verdrag tusschen de V. S. en Ita
lië waarbij beide mogendheden aan bei
der burgers gelijke rechten toekenden is
afgeloopen, hebben de Italianen, die in de
V. St. wonen, zonder onderscheid steeds de
voordeelen van de Amerikaaische wetten
genoten. De regeering der V. S. verwacht
derhalve, dat de Italiaansche regeering ge
lijke rechten zal toekennen aan de in Ita
lië wonende Amerikaansche burgers, onge
acht tot welk ras of godsdienst zij behoo-
ren".
De onderstaats-secretaris van Buitenland
sche Zaken, Summer Welles, heeft gister
avond aan de vertegenwoordigers van de
pers den tekst van deze nota voorgelezen.
Hij deelde verder mede, aldus Havas, dat
president Roosevelt een persoonlijk schrij
ven aan minister-president Chamberlain
heeft gezonden. Den tekst daarvan kon hij
evenwel niet bekend maken. Wel wees hij
er op, dat deze boodschap alleen betrek
king heeft op het werk van de vluchtelin-
genconferentie te Londen.
RUSLAND
HET MYSTERIE-BLUECHER
De maarschalk zou te Swerdlowsk in
Siberië gevangen zitten
Gemeld wordt, dat maarschalk Bluecher,
voormalig commandant van 't Sovjet-leger
Onder gezellige
kout
rookten onze voorouders hun geurige tabak. Ook nu nog
kunt U de gezelligheid genieten van hun onvolprezen melange.
Vraagt daarom Oud Hollandsche Pijptabak van
OUD-HOLL.
PUPTABAK
De zwarte Zuster
In Den Haag is eenige dagen geleden
een Zuid-Afrikaansche Soireé gegeven,
welke èn door de geweldige belangstelling
èn door de vertooning van een zeer bij
zondere film een zeer groot succes gewor
den is.
Daar deze film n.l. „De Zwarte Zuster"
binnenkort ook in Leiden zal worden ver
toond, willen wij gaarne, de groote waar
deering voor deze film, welke in Den Haag
door missie-bisschoppen, oud-ministers,
Kamerleden en talrijke andere autoriteiten
met vreugde werd begroet, hier memoree-
De film „De zwarte Zuster" gunt ons een
blik in het Zoeloeleven en geeft een ware
gebeurtenis weer, waarin de botsing tus
schen de negerbevolking en de blanken,
tusschen christendom en heidendom in al
haar felheid tot uiting komt, aldus pater
van Rijn, O.P., die op bedoelde avond de
organisator en gastheer was.
„De Zwarte Zuster" is de geschiedenis
van een Zoeloemeisje, Tokosile, een ko
ningsdochter, die uit afgunst en uit haat
doordat zij Christin wil worden, valsche-
lijk er van wordt beschuldigd haar bruide
gom te hebben vergiftigd.
Als zij door haar stam ter dood is ver
oordeeld, vlucht zij met medewerking van
haar moeder, die van haar onschuld over
tuigd is, naar de missieschool van King-
hill. Daar wordt zij gedoopt en treedt later
in de Orde der Zusters Dominicanessen om
zich geheel aan de bekeering van haar
stam te kunnen wijden. De gelegenheid
daartoe komt, als er een epidemie onder
de leden van haar
toovenaar tevergeefs zijn kunsten be
proefd heeft.
Men roept nu de hulp van de zusters in.
Tokosile, thans zuster Angelica, vergeeft
alles wat men haar heeft aangedaan en
gaat de zieken van haar stam verplegen.
Als zij zelf uitgeput van vermoeienis door
de ziekte wordt aangetast en sterft, zijn de
Zoeloes zoozeer door de grootheid van ziel
van de zwarte zuster getroffen, dat de
Zoeloekoning aan de overste van de mis
sieschool onderwijzers vraagt om van zijn
stam allemaal zulke groote zielen te ma
ken.
Van dit treffend verhaal is door de regie
van pater Stephan een uitermate boeiende
film gemaakt, die ook technisch volkomen
verantwoord is. Het is merkwaardig, dat de
Zoeloes zulke voortreffelijke filmspelers
blijken te zijn. Of liever, spelers zijn het
niet; zij beleven de geschiedenis, die zij
uitbeelden en daaraan ontleent deze film
voornamelijk haar groote bekoorlijkheid.
Wij gelooven graag, wat pater Stephan
vertelt, dat hij en de camera-man bij de
opnamen met allerlei groote moeilijkheden
te kampen hebben gehad: het wantrouwen
en de vrees der Zoeloes voor het opname
apparaat, het gemis aan allerlei technische
hulpmiddelen, het gebrek aan electriciteit,
enz.
Dat men desondanks toch het prachtige
resultaat heeft bereikt van een kostbare
documentaire en tegelijk boeiende speel
film, stemt tot groote waardeering voor de
genen, die dit werk tot stand brachten.
Wij raden eenieder aan, die daartoe in de
gelegenheid is, deze film te gaan zien; zij
maakt op de toeschouwers een diepen iu-
De toovenaar
reikt aan de on
schuldig veroor
deelde Tokosile
den gifbeker.
in het Verre Oosten, is opgesloten te
Swerdlowsk in Siberië.
Tijdens het verblijf van Bluecher in de
Oekraine zou daar onder de troepen een
opstand zijn uitgebroken.
De maarschalk wordt door de gepoe er
van beschuldigd, dezen opstand te hebben
aangestookt.
In den loop van de tien laatste dagen
moeten drie-en-veertig generaals van het
roode leger in het Verre Oosten tezamen
met den geheelen generalen staf van Blue
cher zijn gearresteerd. Zes politieke com
missarissen werden gefusilleerd.
Een oproep van Bluecher aan het leger
in het Verre Oosten, waarin de maarschalk
Stalin beschuldigde van verraad aan de we
reldrevolutie in China, Spanje en Tsjecho-
Slowakije, is in beslag genomen.
Te Moskou gaat het gerucht, dat de
volkscommissaris van landsverediging,
Woroshilof zich solidair verklaard zou heb
ben met Bluecher en Stalin zou hebben me
degedeeld, dat hij zijn ontslag zal nemen,
indien Bluecher voor de rechtbank wordt
gebracht.
Volgens te Moskou de ronde doende ge
ruchten, zouden veertig ambtenaren van
de gepoe een huiszoeking hebben cerricht
bij den volkscommissaris van buitenland
sche zaken, Litwinof en omvangrijk mate
riaal hebben meegenomen.
