f
STADS
NIEUWS
agenda
Aspieim®
De Kamer van Koophandel voor
Rijnland over:
DONDERDAG 6 OCTOBER 1938
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 2
Abonnementsprijs: voor Leiden 19
cent per week; 2.5ü per kwartaal.
Bij onze agenten ZO cent per week;
f 2.60 per kwartaal. Franco per post
2.95 per kwartaal. Geïllustreerd
Zondagsblad 0.50 per kwartaal.
Losse nummers 5 cent, met geïlL
Zondagsblad 9 cent.
Advertentiën: 30 cent per regel.
Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief. Telefoontjes hoogstens 30
woorden, 50 cent per plaatsing, al
léén Woensdag en Zaterdag.
v
HOE WORDT HET WEER?
HET BLIJFT KOUD.
De Bilt seint:
Verwachting: Meest matige aanvankelijk
tijdelijk nog krachtige wind uit Westelijke
richtingen, betrokken tot zwaar of half
bewolkt, later opklarend., aanvankelijk
nog regenbuien, met kans op onweer en
hagel, weinig verandering in temperatuur.
Hoogste barometerst.: 767.1 te Toulouse.
Laagste barometerst.: 731.7 te SeydisfjordT
De depressie in het Noorden trekt naar
de Poolzee af en wordt steeds ondieper.
Het gebied van hoogen luchtdruk in het
Zuid-Westen breidt zich geleidelijk naar
het Noorden en Oosten uit. Randstoringen
trekken door het Kanaal en over de
Noordzee in de richting van het Kattegat.
Het luchtdrukverval neemt nog weinig af
en de winden blijven overal matig tot
krachtig, met een sterk buiig karakter. De
luchtmassa's, die uit het Westen naderen,
zijn van polairen oorsprong en, vooral aan
de kust, gaan de buien gepaard met hagel
of onweer. De regenval was het zwaarst
langs de kusten van het Kanaal, in ons
land en in Jutland. In Centraal-Europa
worden slechts kleine hoeveelheden ge
meld. In de omgeving van IJsland blijft
het weer rustig en verandert de lucht
druk weinig. Op den Oceaan nadert een
nieuwe storing, die hedenmorgen te zeven
uur tusschen 30 en 35 graden breedte lag.
In Zuid-Frankrijk en in de Alpen zijn de
winden zwak, doch het weer is er buiig.
De Alpenstations Saentis en Jungfraujoch
melden sneeuwstormen, de temperaturen
zijn er echter niet laag (min. 2 en min. 8
graden).
Het is te voorzien, dat het weer
zal opklaren, doch de aangevoer
de luchtmassa's behouden aanvan
kelijk hun polair karakter. De
wind blijft matig en uit West en
zal in den nacht neiging tot afflau-
wen vertoonen.
LUCHTTEMPERATUUR.
12.6 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.:
Van Donderdagnamiddag 5.58 uur tot
Vrijdagmorgen 5.39 uur.
HOOG WATER
Te Katwijk aan Zee op Vrijdag 7 Oct.
voorm. 1 en nam. 1.24 uur.
Maan op 16.01 uur Donderdagmiddag.
Maan onder 3.54 uur Vrijdagochtend.
Academfenicuws
LEIDEN Bevorder d: tot doctor in
de Wis- en Natuurkunde, op proefschrift
getiteld: „Lichaamsgrootte en hersenschors"
de heer M. J. van Erp Taalman Kip, ge
boren te Utrecht.
Geslaagd: Candidaatsexamen: de
dames C. M. F. de Vreede, N o o r d w ij k,
cum laude; W. Grutzmacher, Den Haag;
W. A. Alting von Geusau, Den Haag; J. M.
van Waveren, Den Haag; J, J. van den
Berg, Den Haag en de heeren H. A. van
Leeuwen, Rotterdam; J. Woensdregt, Hil
versum; J. A. van Durent Rotterdam; W.
F. K. Verhoef f, Rotterdam; H. K. Pielers,
Den Haag; A. Cornelius, Den Haag; I.
Poustochkine, Den Haag; Lie Soen Kian,
Leiden; J. C. Flohil, Loosduinen; K.
Breur, Rotterdam; Tan Hong Kian, Lei
den; H. J. Maarleveld, Vlaardingen; A.
W. Verbeek, Kralingen; J. A. Verheul,
Leiden; A. H. J. M. Wyffels, Aarden
burg .Z).
Dctoraal examen Rechten de heer E. J.
M de Kat, Rotterdam.
Een enquête over Vervroegde
Winkelsluiting op Zaterdag
avond spreekt zich hier
tegen uit
Gistermiddag hield de Kamer van Koop
handel en Fabrieken voor Rijnland een
openbare vergadering in het gebouw der
Kamer onder voorzitterschap van den heer
D. ten Cate Brouwer.
De notulen der vorige vergadering wer
den ongewijzigd vastgesteld.
Het nieuwbenoemde lid der Kamer, de
heer W. Hölscher uit Roelofarendsveen,
wordt hierna geinstalleerd met een kort
woord van den voorzitter, die de hoop uit
sprak, dat hij de belangen der Kamer lange
jaren moge behartigen.
Naar aanleiding van het adres der Ka
mer aan den Minister van Waterstaat in
zake den aanleg van een Centrale Lucht
haven te Leiderdorp en in verband daar
mede over te gaan tot een nieuwen ver
bindingsweg Rotterdam-Voorschoten, heeft
de Minister geantwoord, dat hiertoe voor
alsnog geen aanleiding bestaat.
Van Ged. Staten van Zuid-Holland is
bericht ingekomen, zulks naar aanleiding
van een adres der Kamer inzake de afslui
ting van bruggen in den weg Leiden
Nieuwe Wetering, dat deze afsluiting niet
langer zal duren dan strikt noodzake
lijk is.
Vervolgens memoreert de voorz. het sla
gen der tentoonstelling „Leyds Goedt" en
brengt namens handel en industrie dank
aan de leiding der tentoonstelling, welk
complimentje met applaus door de Kamer
wordt onderstreept.
(Het bovenstaand is reeds geplaatst in een
gedelte van ons vorig nummer).
Hierna was de begrooting 1939 aan de
orde. Na eenige bespreking werd deze vast
gesteld aan ontvangsten op 20.755.82, aan
uitgaven op f 20.665.75, zoodat de begroo
ting sluit met een batig saldo van 90.07.
De lijst van subsidie werd hierna vast
gesteld zooals door het Bureau der Kamer
was voorgesteld.
Achterstand van Nederland
op telefoongebied.
Vervolgens komt aan de orde een con-
ceptTadres van het Bureau der Kamer aan
den Minister van Binnenlandsche Zaken in
zake den achterstand van Nederland op te
lefoongebied.
In dit adres wordt o.m. het volgende ge
zegd:
Zooals uit de bijgevoegde statististieken
blijkt, bestaat er in Nederland nog steeds
een bijzonder groote achterstand ten aanzien
van het gebruik van de telefoon. Deze ach
terlijkheid is van zoo ernstigen aard, dat
onze Kamer van Koophandel gemeend
heeft goed te doen, Uwe Excellentie te mo
gen verzoeken, zoo spoedig mogelijk zoo
danige maatregelen te willen doen treffen,
dat het Staatsbedrijf der P.T.T. in staat
wordt gesteld dezen achterstand te doen
verdwijnen.
Naar de meening der Kamer vindt deze
achterstand n.l. niet zijn oorzaak in een ze
kere achterlijkheid van het bedrijf zelf.
Daarvoor heeft de Kamer in het algemeen
slechts lof. De oorzaak van den achterstand
dient naar hare meening uitsluitend ge
zocht te worden in de hooge bedragen,
welke jaar in jaar uit door het telefoonbe
drijf in de staatskas gestort moeten worden.
Behalve een, vooral naar den tegenwoordi-
gen maatstaf (na de conversie der staats-
leeningen) zeer hooge rente, is het tele
foonbedrijf per jaar per abonné de laatste
jaren met de volgende bedragen belast:
in 1927 30.78 per abonné, 1928: 32.93,
1929: 54.50, 1930: 29.54,'^, 1931: 32.22,
1932 23.59, 1933: 34.17, 1934: 32.02, 1935:
25.44, 1936: 26.70, 1937: 34.78.
Het is te begrijpen, dat met een zoo hoo
ge belasting per abonné het bedrijf niet tot
ontwikkeling heeft kunnen komen. Is de
achterlijkheid van het telefoonverkeer hier
te lande door deze cijfers voldoende ver
klaard, de oorzaak daarvan valt temeer op,
omdat aan het verkeer te water, te land en
door de lucht, van staatswege jaarlijks vele
millioenen worden ten koste gelegd. Het
verkeer per telefoon wordt echter onge
meen zwaar belast door, om zoo te spre
ken, bij elke wegkruising een ongemoti
veerd hoog tol te heffen. Dit werkt uiter
aard zeer verlammend op het gebruik van
de telefoon.
Het is tevens opmerkelijk, dat andere
landen het groote belang, verbonden aan
een goede verkeersmogelijkheid per tele
foon, zeer terdege wèl hebben ingezien en
geen of nagenoeg geen extra bedragen bo
ven een redelijk rentepercentage heffen.
Nederland is ten deze dan ook in een zeer
hooge en droeve uitzonderingspositie.
De Kamer veroorlooft zich dientengevol
ge voor te stellen, deze voor ons land en
volk schadelijken en beschamenden ach
terstand te doen verdwijnen, door de bijna
6,5 millioen gulden, welke door het tele
foonbedrijf boven de hooge rente in de
staatskas worden gestort, te gebruiken om
de tarieven voor de locale en interlocale
gespreksgelden met ruim de helft te ver
lagen.
Deze tarieven zouden naar de meening
der Kamer verlaagd kunnen worden als
volgt:
Tegenwoordig tarief: locale gesprekken 2
ct.; interlocale gesprekken: 110 km. 5 ct.
per 3 min.; 1015 km. 10 ct., 1525 km.
20 ct., 25—40 km. 30 ct.
Toekomstig tarief: locale gesprekken 1 ct.
Interlocale gesprekken: 110 km. 2 ct. per
3 min., 1025 km. 5 ct., 2550 km. 15 ct.,
boven 50 km. 20 ct.
Als deze tariefsverlaging zou worden in
gevoerd, zou bij een krachtige goed gelei
de propaganda voor gebruikmaking van de
telefoon, ongetwijfeld het aantal gesprek
ken enorm omhoog gaan en het aantal te
lefoonaansluitingen buitengewoon snel
toenemen. Zoo spoedig daardoor weer winst
gemaakt zou worden, zou deze weer kun
nen worden gebruikt om andere verlagin
gen in te voeren, totdat een evenwichtstoe
stand zou zijn ontstaan.
Van groot belang zou o.a. zijn, indien met
België zou kunnen worden overeengeko
men, overdag wederzijds internationale ge
sprekken toe te laten tot anderhalf maal
het in elk land geldende hoogste interlocale
tarief en 's avonds na 7 uur tegen éénmaal
het hoogste interlocale tarief. Zulks zou
het handelsverkeer tusschen beide landen
buitengewoon ten goede komen, iets wat
vooral in dezen tijd van zeer buitengewoon
belang zou zijn.
Merkwaardig voor het verband tusschen
tariefverlaging en vermeerdering van het
aantal telefoontoestellen is, dat in 1930 en
1931, dank zij verlagingen, welke tegelij
kertijd met het gesprekkentarief op 1 Ja
nuari 1930 werden ingevoerd, (zie het ver
slag P.T.T., over 1932, pag. 55) het aantal
spreektoestellen in 1930 toenam met 0.85
per 100 inwoners en in 1931 met 1.18. Toen
deze verlaging was uitgewerkt en de crisis
doorwerkte, bleek de toename in de daar
opvolgende jaren te bedragen: 0.03, 0.08, 0.05
0.12 en 0.12. De ietwat betere resultaten der
beide laatste jaren staan in verband met
zeer geringe tariefverlagingen. In 1Ó37 be
droeg de vermeerdering weer 0.21 dank zij
een ietwat grootere tariefverlaging.
Met temeer klem veroorlooft de
Kamer zich aan te dringen, de hier be
pleite tariefsverlagingen ten spoedig
ste in te voeren, omdat de vermeerde
ring van het aantal telefoontoestellen,
het aanbrengen der aansluitingen, het
leggen der kabels, het onderhoud en de
controle van de ingebruik komende
toestellen, een zeer belangrijke werk
verschaffing beteekenen.
Tot haar- spijt is de Kamer niet in staat
hieromtrent positiever gegevens te ver
strekken, maar als wordt bedacht, dat de
uitgaven voor den telefoondienst in 1937,
behalve de rente en afdracht van de plm.
6,5 millioen aan het Rijk, meer dan 19 mil
lioen gulden beliepen, dan staat wel vast,
dat een groote vermeerdering van het aan
tal aansluitingen zeer veel arbeid, ook blij
vend moet veroorzaken, temeer nu zooveel
van het benoodigde materiaal aan toestel
len en kabels in het binnenland wordt ver
vaardigd.
De heer Bergers betuigde in het alge
meen zijn instemming met hetgeen in dit
adres betoogd wordt.
Ook de heer de Gooyer kan zich heel goed
vereenigen met de in dit adres geponeerde
stellingen. Spr. vraagt zich alleen af, of
het adres niet te uitvoerig is om het effect
ervan niet te niet te doen.
Voorts wijst spr. erop, dat de Telefoon
dienst op het oogenblik zeven millioen gul
den winst maakt. Spr. vraagt nu wat deze
voorgestelde tariefsverlaging zou beteeke-
De secretaris der Kamer, mr. Knibbe,
schat, dat deze verlaging tot resultaat zou
hebben, dat er een nadeelig slot zou komen
van twee millioen, doch het gebruik van de
telefoon en de uitbreiding van het aantal
abonné's zal mogelijk toch een voordeelig
saldo meebrengen.
De voorz. merkt in verband met een en
ander op, dat het rijk veel uitgaven doet
voor spoorwegen, wegen- en vaartverbete
ring. Alleen het PTT-bedrijf moet bij het
rijk geld inbrengen.
Ook de heeren dr. van Dorp en ir. Gul jé
uiten hun waardeering voor dit adres.
Eerstgenoemde wilde evenwel de bijzondere
voordeelen van de voorgestelde verlaging
nader accentueeren, terwijl ir. Guljé be
toogde, dat het zakenleven door een ver
mindering der lasten ten zeerste gebaat
zou zijn. Daarom juichte hij het voorstel
ten zeerste toe.
Hierna werd z.h.s. besloten tot verzen
ding van dit adres.
Geen animo voor vervroegde
winkelsluiting op Zaterdag
avond.
Hierna stelde de voorzitter aan de orde
het antwoord der Kamer aan het College
van B. en W. der gemeente Leiden inzake
een vervroegde winkelsluiting op Zaterdag
avond.
Hierin wordt o.m. gezegd:
De Kamer heeft een enquête ingesteld,
waarbij zij 200 winkeliers hier ter stede
betrokken heeft, van welke er 164 hun ant
woord hebben ingezonden. Zij heeft daar
bij niet alleen het oordeel gevraagd van
eenige der belangrijkste en grootste win
kels, doch ook de zienswijze gevraagd van
winkeliers, wier zaken, althans naar uiter
lijk aanzien, op minder groote beteekenis
wijzen, terwijl zij haar onderzoek tevens
niet bepaald heeft tot winkeliers, wier
clientèle alleen in een bepaalde klasse der
bevolking gevonden moet worden.
De Kamer meende goed te doen, ook met
de grootwinkelbedrijven rekening te hou
den, alwaar deze in een of andere branche
voorkomen, al mogen deze dan ook te Lei
den gering in aantal zijn.
Naar de ingekomen antwoorden zou de
Kamer alsdan een indeeling in 4 groepen
wenschen te maken, t.w.:
lo. voorstanders van een vervroegde
sluiting om 8 uur;
2o. voorstanders van een vervroegde slui
ting om 9 uur;
3 o. tegenstanders van een vervroegde
sluiting en
4o. voorstanders van een vervroegde slui
ting, mits zulks geschiedt krachtens een in
het geheele land geldende regeling.
De Kamer wil deze laatste groep in het
bijzonder afzonderen van de groep van
tegenstanders tegen vervroegde sluiting,
daar in hen bezwaarlijk tegenstanders om
principieele redenen kunnen worden ge
zien. Voorzoover het een plaatselijke rege
ling hier' ter stede betreft, moeten deze
echter thans ook worden gerekend tot hen
die vóór 10-uur sluiting, zijn.
Alvorens tot het aanschouwelijk over
zicht zelve te komen, wil de Kamer nog
wijze op het opmerkelijk feit, dat onder
ce aangeschreven banketbakkers, voor
zoover zij antwoordden, alleen tegenstan
ders blijken te zijn, hetwelk eveneens bij
de sigaren- en vischwinkeliers het geval
ia. In de andere branches zijn de meeningen
min of meer verdeeld-
Betreffende de slagerijen moge niet on
vermeld blijven, dat de Kamer een schrij-
\en ontving van de Leidsche Slagerspa-
troonsvereeniging en de R. K. Slagerspa-
tT oonsvereeniging „St. Palagius", beide al
hier gevestigd, welke berichtten, dat door
beide vereenigingen een vergadering werd
belegd terzake van de door de Kamer in
gestelde enquête, welke vergadering door
36 leden bezocht werd, waarvan 20 zich
vóór een sluiting om 9 uur, en 16 tegen
iedere vervroegde sluiting uitspraken.
Het resultaat der enquête vindt men
hieronder uitgedrukt in cijfers:
Branches:
Broodbakkerijen
Banketbakkerijen en Chocolaterieën
Slagerijen
Winkels in fijne vleeschwaren, enz.
Winkels in kruideniers- en grutters
waren
Groenten- en fruitw
Visch winkels
Winkels in melk, boter, kaas en
Winkels in manufacturen en heeren-
kleeding
II eer en modezaken
Winkels in dameskleeding
Winkels in manufacturen en dames
lingerieën
Meubelzaken
Parfumeriezaken
Kappers
Speelgoedwinkels
Winkels in electr. lampen enz
Galanteriewinkels
Winkels in glas, aardew. enz
Winkels in lederwaren
Winkels in huish. artikelen
Eoek- en muziekhandel
P arapluiezaken
Schoenwinkels
Sigarenmagazijnen
V/ij nwinkels gedistill
Dameshoeden winkels
Drogisterij en
Rijwielhandelaren
Kadiohandelaren
Handel in schilderijen en kunsthandel
Resumeerende blijkt derhalve, dat van
de 164 winkeliers, welke geantwoord heb
ben, 98 de 10-uur sluiting gehandhaafd wil
len zien. Van deze 98 zijn er, gelijk hier
voor gezegd, 17 die vóór een vroegere slui
ting zouden zijn, mits daarvoor een rege
ling voor het geheele land zou worden ge
troffen.
Bij het ineenloopen der verschillende
branches, waardoor de grenzen tusschen de
verschillende groepen sterk vervaagd zijn,
meent de Kamer, dat niet moet worden
beproefd voor een bepaalde categorie win
kels éen ander sluitingsuur vast te stellen
dan voor de andere.
Gezien den grooten tegenstand welke
tegen een vroegere sluiting blijkt te be
staan en de schade, welke daardoor in ver
schillende winkelzaken geleden zou wor
den, meent de Kamer van Koophandel ten
slotte Uw College te moeten adviseeren,
vooralsnog het sluitingsuur des Zaterdags
avonds niet vóór 10 uur te bepalen.
Uiteraard wenscht de Kamer niet te
treden in de vraag of hier aanwezig zijn
de bijzondere omstandigheden bedoeld in
art. 9 der Winkelsluitingswet.
Z.h.s. wordt besloten tot verzending van
dit schrijven.
Tenslotte werden de heeren H. M. Si-
monis en dr. E. C. van Dorp herbenoemd
tot lid resp. pl.verv. lid van het Curato
rium van het Economisch Technologisch In
stituut in Zuid-Holland en Zeeland.
Hierna gaat de Kamer in huishoudelijke
vergadering.
LEIDEN.
Donderdag. R.K. Reclasseeringsver., bu
reau-zitting in het St. Vincentius-
huis, Hoogl. Kerkgracht 32, 89
uur n.m.
Vrijdag, „St. Christoffel". Propaganda-
avond. Spr. de heer P. J. M. Petit,
„De Harmonie", 8.30 uur.
Dinsdag. Vergadering „dr. Schaepman", in
Den Burcht", Jacobzaal te 8 1/4 u.
De avond-, nacht- en Zondagdienst der
apotheken wordt
Van Maandagmorgen 3 Oct. tot
en met V r ij d a g 7 Oct. a.s., nemen
waar de apotheken: G. H. Blanken, Hooge-
woerd 171, tel. 502 en G. T. Reijst, Steen
straat 35, tel. 136.
Voor Oegstgeest: Oegstgeestsche
apotheek Wilhelminapark 8, tel. 274.
al heb ik 't ook wel eens te
pakken. Maar dan neem ik één
of twee Aspirintjes, natuurlijk
die met het »0O#e4« -kruis.
HET PRODUCT VAN VERTROUWEN1
32
Tegenstan
ders ver
vroegde
sluiting.
2
6
3
1
5
5
2
4
5
5
1
3
2
2
3
2
3
1
1
2
5
6
4
1
4
1
2
81
HONDERD JAAR NED. BURGERLIJK
WETBOEK
Gisterenmiddag werd in het groot-Audi
torium der Rijksuniversiteit te Leiden het
feit herdacht, dat het Nederlandsch Bur
gerlijk Wetboek honderd jaar geledt o
werd ingevoerd. Prof. Mr. E. M. Meyers
hield naar aanleiding hiervan een college,
dat niet slechts door talrijke studenten,
doch ook door een groot aantal anderen
werd bijgewoond. De zaal was geheel ge>-
vuld. Wij merkten onder anderen op Mr.
H. J. Smidt, die de afdeeling hooger ondei*-
wijs van het Departement van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen vertegenwoor
digde, den President-Curator Mr. A. van
de Sande Bakhuyzen, den Curator Mr. P.
E. Briët, den secretaris van curatoren Mr.
P. J. Idenburg, bijna alle hoogleeraren van
de Faculteit der Rechtsgeleerdheid, bene
vens het faculteitsbestuur van de juridi
sche faculteit der studenten.
Handelsregister K. v. K.
W ij z i g i n g. 6941. Gebroeders Rijkaart,
Hazerswoude, Voorweg C 55. Boom-, plant
en bloemkweekerij enz. Uittr. Venn.: Arie
Bijkaart, Hazerswoude.
Nieuwe inschrijving. 7238. „Asto-
ria-Bar". Leiden, Steenstraat 10a. Café met
vergunning. E.: W. J. van der Heydt, Lei
den.
DE ACHTERSTAND VAN NEDER
LAND OP TELEFOONGEBIED
<3 Tegenstan-
ders ver
g- vroegde
<ra g sluiting,
tenzij wet-
g 5 telijk voor
t-1 het geheele
c land voor-
7" geschreven.
