De „groote vier" zijn het eens
geworden.
Hun overeenstemming vastgelegd
in een protocol.
Het accoord van München.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
De Paus over den vrede.
Grensbeveillging
gehandhaafd
ZOMERTIJD,
Dienstplichtigen
naar huis
In vier etappen wordt het Sudetenland
bezet. Een volksstemming onder inter
nationale controle. - De nieuwe grenzen
zullen gewaarborgd worden.
VRIJDAG 30 SEPTEMBER 1938
29ste Jaargang No. 9147
9e- £eicl&cJve0ou/ftmt
Telefoon: Redactie 15.
Telefoon: Administratie 935.
Adv. en Abonn.-tarieven zie pag. 2
Giro 10300S. Postbus 11.
Ontroerende radio-toespraak
van den grijzen Opperherder.
Om half acht (Ital. tijd) heeft gisteravond de H. Vader van zijn werk
kamer in het pauselijke paleis te Castel Gandolfo uit, een radiorede
gehouden, welke door den Vaticaanschen zender is uitgezonden en
welke door radiozenders van bijna alle landen ter wereld is gere-
layeerd
De H. Vader sprak langzaam en met bewogen stem, waaruit zijn
diepe ontroering bleek, de volgende rede uit:
„Nu millioenen menschen nog leven in angst en vreeze wegens het
onmiddellijk dreigende oorlogsgevaar en wegens de dreiging van een
slachting en een vernietiging zonder wedergade, sluiten wij in ons
vaderhart alle zorgen van onze kinderen.
Wij noodigen de bisschoppen, de geestelijkheid en alle geloovigen
uit, zich vol vertrouwen met ons te vereenigen in het meest volhar
dende en dringende gebed tot het behoud van de rechtvaardigheid,
de liefde en den vrede.
Laten de menschen thans weer opnieuw hun toevlucht nemen tot
deze ongewapende, doch onoverwinnelijke macht: het gebed, opdat
de God, in Wiens handen het lot van de wereld berust, kracht moge
schenken aan de regeerders, hun vertrouwen moge geven in de vre
delievende middelen en wegen van geduldige onderhandeling en in
een blijvende overeenkomst en dat Hij moge doen ontvlammen in
hun harten alle gevoelens en daden, welke in overeenstemming zijn
met de herhaalde woorden Van vrede, welke geëigend zijn, den vrede
aan te kweeken en hem te grondvesten op de veilige grondslagen van
de wet en de leer van het Evangelie.
Onuitsprekelijk dankbaar zijn wij voor de gebeden, welke voor ons
werden en nog worden gestort door de geloovigen van de geheele
katholieke wereld en uit ons gansche hart bieden wij voor de red
ding en voor den vrede van de wereld God dit leven aan, dat, dank
zij dezen gebeden, door God is gespaard en zelfs werd vernieuwd.
Laat de Heer van leven en dood, indien zulks Zijn Wil is, van ons
wegnemen de onschatbare gave van reeds zulk een langdurig leven,
of, laat God, indien Hij dat wil, de arbeidzame dagen van Zijn ge-
kwelden en vermoeiden zwoeger nog verlengen.
Ons offer zal te zekerder en te volkomener worden aanvaard, omdat
morgen de liturgische gedachtenis is van het deemoedige en tegelij
kertijd heldhaftige martelaarschap van den Heiligen Wenceslaus en
omdat wij aan den vooravond staan van het feest van den Allerhei
ligsten Rozenkrans, dit heerlijke smeekgebed, aan den vooravond ook
van de maand van den Heiligen Rozenkrans, wanneer alle katholie
ken der geheele wereld hetgeen wij ook met den meesten ernst
aanbevelen de vurigheid en veelvuldigheid nog vermenigvuldigen
van hun gebeden en devoties, welke reeds bij zoovele gelegenheden
de groote en vrijgevige tusschenkomst hebben bewerkt van de Aller
heiligste Maagd ten gunste van het lot der beproefde menschheid.
Met het volle vertrouwen, welke ons deze overwegingen geven,
schenken wij de geheele katholieke wereld en het geheele menschdom
onze vaderlijken zegen".
Hierna gaf Z. H. den zegen.
Voormobilisatie
afgelast
De regeeringspersdienst meldt:
In verband met den verbeterden
internationaal politieken toe
stand, heeft de regeering beslo
ten de voormobilisatie niet te
doen plaats hebben.
Regelingen zullen worden ge
troffen om de voorbereidende
maatregelen, die ten behoeve
van een vlot verloop der voor
mobilisatie zijn genomen, gelei
delijk op te heffen.
De genomen maatregelen met
betrekking tot de grensbeveili-
ging worden tot nader order ge
handhaafd. Het ligt in de be
doeling, bij voortgaande ontspan
ning in de internationale om
standigheden te zijner tijd ook
deze maatregelen geleidelijk in
te trekken.
Voor zoover noodig worden eraan herin
nert dat de zomertijd eindigt in den nacht
van Zaterdag 1 op Zondag 2 October, om
3 uur, zoodat het op dat tijdstip geacht
wordt 2 uur te zijn.
Alleen van de herhalings
oefeningen
De regeeringspersdienst meldt:
De Minister van Defensie maakt be
kend, dat in verband met de verbete
ring van den internationaal politieken
toestand de dienstplichtigen, in wer-
kelijken dienst voor herhalingsoefe
ningen, in het genot van groot verlof
zullen worden gesteld op de data, waar
op dit in normale omstandigheden zou
hebben plaats gehad.
Uiteraard vallen niet onder deze be
paling de dienstplichtigen, die voor
herhalingsoefeningen onder de wape
nen zijn gekomen doch sedert dien
gevolg hebben moeten geven aan een
lastgeving ingevolge de buitengewone
„oproeping uitwendige veiligheid"
(grensbeveiligingstroepen)
Nader verneemt het A. N. P., dat het
bovenstaande bericht geen betrekking
heeft op hen, die tot het reserveperso-
neel behooren, noch op degenen, die
voor eerste oefening onder de wape
nen zijn. Deze heide groepen gaan
voorshands niet naar huis.
Vannacht omstreeks 1 uur zijn de besprekingen, welke de regee-
rïngshoofden van Engeland, Frankrijk, Duitschland en Italië gistermid
dag hadden aangevangen, geëindigd met de onderteekening van een
protocol, waarin de overeenstemming tusschen de vier staatslieden
was vastgelegd. De genomen besluiten zijn terstond aan de Tsjechi
sche regeering ie Praag toegezonden.
Duitschland, Vereenigde Koninkrijk,
Frankrijk en Italië zijn, rekening houdende
met de overeenstemming, die ten aanzien
van den afstand van het Sudetenduitsche
gebied reeds principieel werd bereikt, ten
opzichte van de volgende voorwaarden en
modaliteiten van dezen afstand en de daar
toe te nemen maatregelen, tot overeenstem
ming gekomen en verklaren zich door deze
overeenkomst elk afzonderlijk verantwoor
delijk voor de ter verzekering hiervan nood
zakelijke stappen.
1. De ontruiming begint op den eersten
October.
2. Het Vereenigd Koninkrijk, Frankrijk en
Italië komen overeen, dat de ontrui
ming van het gebied vóór 10 October
voltrokken wordt en wel zonder ver
nieling van welke bestaande inrichtin
gen ook, en dat de Tsjechoslowaaksche
regeering er verantwoordelijkheid
voor draagt, dat de qntruiming der
aangeduide inrichtingen ten uitvoer
wordt gelegd.
3. De modaliteiten der ontruiming worden
in bijzonderheden vastgelegd door een
internationale commissie, die samen
gesteld is uit vertegenwoordigers van
Duitschland, het Vereenigde Konink
rijk, Frankrijk, Italië en Tsjecho-Slo-
wakije.
4 De etappesgewijze bezetting van het
overwegend Duitsche gebied door Duit-
sche troepen begint op den eersten
October. De vier op de bijgevoegde
kaart aangegeven gebiedssectoren wor
den in de volgende volgorde door de
Duitsche troepen 'bezet:
de met 1. aangegeven gebiedssector op
den eersten en tweeden October; de met
2. aangegeven gebiedssector op den twee
den en derden October; de met 3. aange
geven gebiedssector op 3 en, 4en en 5 en
October; de met 4. aangegeven gebieds
sector op den 6en, en 7en October.
Het overblijvende gebied van overwe
gend Duitschen aard, zal zonder verwijl
door de bovengenoemde internationale com
missie bepaald en voor den tienden Octo
ber bezet worden.
5. De onder 3. genoemde internationale
commissie zal de gebieden bepalen,
waarin een volksstemming moet wor
den gehouden. Deze gebieden zullen
vóór het einde der volksstemming door
internationale troepen worden bezet.
Dezelfde commissie zal de modaliteiten
vastleggen, waaronder de volksstem
ming ten uitvoer moet worden gelegd,
waarbij de modaliteiten van het Saar-
plebisciet als grondslag moeten worden
.beschouwd. De Commissie zal eveneens
den dag bepalen, waarop de volksstem
ming plaats vindt: DEZE DAG MAG
ECHTER NIET LATER DAN EINDE
NOVEMBER LIGGEN.
6. De definitieve bepaling der grenzen zal
geschieden door de internationale com
missie. Deze commissie is gerechtigd,
den vier mogendheden Duitschland,
het vereenigd koninkrijk, Frankijk en
Italië, in bepaalde uitzonderingsgeval
len geringe afwijkingen van de streng
ethnografische bepaling te bevelen.
Er wordt een recht van optie voor het
verhuizen naar de afgestane gebieden
en voor het vertrekken uit deze gebie
den vastgesteld. De optie moet binnen
zes maanden, te rekenen vanaf het tijd
stip der afsluiting van deze overeen
komst, uitgeoefend worden. Een
Duitsch-Tsjecho-Slowaaksche commis
sie zal de bijzonderheden der optie
vastleggen, procedures ter vergemak
kelijking van de uitwisseling der be
volking overwegen en principieele pro
blemen ophelderen, welke voortvloeien
uit deze uitwisseling.
De Tsjecho-Slowaaksche regeering zal
binnen een termijn van vier weken, te
rekenen vanaf den dag van afsluiting
dezer overeenkomst, alle Sudeten-Duit-
schers ontslaan uit hun militaire en
politie-organisaties, voor zoover zij dit
ontslag wenschen. Binnen denzelfden
termijn zal de Tsjecho-Slowaaksche re
geering Sudeten-Duitsche gevangenen
ontslaan, die wegens politieke delicten
vrijheidsstraffen ondergaan.
DE POOLSCHE EN HONGAARSCHE
MINDERHEDEN.
De regeeringshoofden der vier mogendhe
den verklaren, dat het probleem der Pool-
sche en Hongaarsche minderheden in Tsje-
cho-Slowakije, voorzoover het niet binnen
drie maanden door een overeenkomst tus
schen de betrokken regeeringen geregeld
wordt, het voorwerp vormen zal van een
verdere bijeenkomst der hier aanwezige re
geeringshoofden der vier mogendheden.
DE WAARBORGING DER NIEUWE
GRENZEN.
Z.M. Regeering in het Vereenigd Ko
ninkrijk Groot Brittannië en de Fransche
regeering hebben zich aangesloten bij bo
venstaande overeenkomst, met dien ver
stande, dat zij het aanbod handhaven, dat
vervat is in paragraaf 6 van de Engelsch-
Fransche voorstellen van 19 September,
betreffende de internationale garantie der
nieuwe grenzen van den Tsjechoslowaak-
schen staat tegen een niet uitgelokten aan
val.
Zoodra de kwestie van de Poolsche en
Hongaarsche minderheden in Tsjechoslo-
wakije geregeld is, zullen Duitschland en
Italië van hun kant Tsjechoslowakije een
garantie geven.
DE SAMENSTELLING DER INTER
NATIONALE COMMISSIE.
De vier aanwezige regeeringshoofden zijn
overeengekomen, dat de in de heden ge
sloten overeenkomst vastgestelde commis
sie bestaan zal uit den Duitschen onder
staatssecretaris van buitenlandsche zaken,
de te Berlijn geaccrediteerde ambassa
deurs van Engeland, Frankrijk en Italië, en
een door de Tsjecho-slowaaksche regeering
te benoemen lid.
Alle kwesties, die voortvloeiën uit de
gebiedsoverdracht, worden gerekend te be
hooren tot de bevoegheid van de interna
tionale commissie.
WELKE GEBIEDEN WORDEN HET
EERST BEZET?
De vier zones.
Van semi-officieele zijde wordt verno
men: Inzake de in punt vier van de over
eenkomst der vier mogendheden vastge
stelde Sudeten-Duitsche gebieden, welke
van 1 tot 7 October door Duitsche troepen
zullen worden bezet, verluidt van welinge
lichte zijde dat zij ongeveer de volgende
plaatsen betreffen:
Het eerste gebiedsdeel dat op 1 en 2 Oc
tober bezet moet worden, bevindt zich aan
de zuidwestelijke grens van Tsjecho-Slo-
wakije in het zuidelijk deel van het Bo-
heemsche woud, resp. aan de grens van de
Ostmark en het Sudetengebied, dus ten
Noorden van Passau en Linz. Het omvat
o.a. als groote plaatsen Wallern en Hohen-
furth, alsmede een reeks kleine plaatsen,
in het bijzonder langs de Moldau.
Het tweede gebiedsdeel dat op den 2en
en 3en October bezet moet worden', bevindt
zich aan de Noordelijke grens van Tsjecho-
Slowakije en omvat o.a. de groote plaatsen
Boden Bach, Tetschen, Friefdland, Schoen
linde, Gross-Schoenau, Schluckenau, Rum-
burg en Warnsdorf.
Het verreweg het grootste dezer vier ge-
biedsdeelen is het derde, dat op den der
den, vierden en vijfden October bezet moet
worden. Het omvat het bekende Egerland
met de groote steden Eger, Karlsbad, St.
Joachimsthal, Marienbad, Tachau, Fran-
zenbad, Neumark, Hostau en vele andere
plaatsen.
Het vierde gebiedsdeel, dat op den zes
den en zevenden October bezet moet wor
den, ligt aan de Noord-Oostelijke Silezi-
sche grens van Tsjecho-Slowakije en om
vat o.a. de plaatsen Jaegerndorf, Freuden-
thal, Freiwaïau, Alstadt en Jauernig.
Bij de opsomming van deze plaatsen,
welke slechts een greep zijn van de in de
aangeduide gebiedsdeelen liggende steden
