Godesberg geen volkomen
mislukking
Een breuk op het laatste moment
vermeden.
De toestand blijft hoogst
onzeker
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Nederland en de
oorlogsdreiging.
KERKNIEUWS
Academienieuws
ZATERDAG 24 SEPTEMBER 1938
29ste Jaargang No. 9142
9e Ccid^eh^Goti/tci/nt
Telefoon: Redactie Mi.
Telefoon: Administratie 935.
Adv. en Abonn.-tarieven zie pag. 2
Giro 103003. Postbus 11.
MOBILISATIE IN TSJECHO-SLOWAKIJE.
Als antwoord op de Duitsche troepenbewegingen.
Ook Frankrijk neemt zijn voorzorgsmaatregelen.
Gisteravond steeg de spanning rondom het Tsjecho-Slowaaksche pro
bleem plotseling tot ongekende hoogte, toen officieel werd medegedeeld, dat
Chamberlain en de andere leden der Britsche delegatie vanmorgen vroeg
naar Londen zouden terugkeeren.
Vlak daarop kwam het bericht, dat in Tsjecho-Slowakije de algemeene
mobilisatie was afgekondigd, terwijl tegelijkertijd bekend werd, dat er in
Beieren groote troepenbewegingen werden waargenomen. Men verwachtte
ieder oogenblik het bericht van een fatale botsing.
Er was echter.één lichtpunt, n.l. dat Chamberlain te kennen had gegeven,
dat hij Hitier vóór zijn afscheid nog even spreken wilde.
Dit afscheid heeft drie uren geduurd. Chamberlain kwam om half elf
in hotel Dreesen bij Hitier aan en verliet het hotel vannacht om half twee.
Toen hij de hal van zijn hotel binnentrad, zeide Chamberlain: „Men
kan dit niet een volkomen mislukking noemen. Het woord is thans aan de
Tsjechen, aan wie nieuwe voorstellen zullen worden voorgelegd".
Naar het D.N.B. mededeelt, zijn de in vriendschappelijken geest gevoerde
besprekingen tusschen den Fuehrer en den Britschen ministerpresident ge
ëindigd met de overhandiging van een Duitsch memorandum, dat het defini
tieve standpunt van Duitschland ten aanzien van den toestand in het Sude-
tenland bevat. De Britsche premier heeft op zich Jenomen, dit memorandum
aan de Tsjecho-Slowaaksche regeering over te brengen.
Men verneemt, dat het memorandum van Hitier reeds ter kennis van de
Tsjecho-Slowaaksche regeering gebracht is.
Vanmorgen is de Britsche minister-president te 9.42 uur van zijn hotel
naar Keulen vertrokken, in gezelschap van den Duitschen minister van
buitenlandsche zaken von Ribbentrop.
Vanavond is er een kabinetszitting te Londen belegd.
Inmiddels zijn vanmorgen in geheel Frankrijk reserve-lichtingen opgeroe
pen. Een algemeene mobilisatie beteekent dit nog niet, doch het is de laatste
veiligheidsmaatregel vóór de mobilisatie.
Naar vanochtend vroeg te Londen werd vernomen, worden ook door de
Britsche admiraliteit bepaalde voorzorgsmaatregelen genomen buiten die
welke reeds zijn aangekondigd.
Deze maatregelen omvatten het terugroepen van een aantal manschappen
van verlof en het op volle sterkte brengen van de bemanning van een paar
schepen.
ZWARE VERANTWOORDELIJKHEID
BLIJFT RUSTEN OP ALLE
BELANGHEBBENDEN.
Een hartelijk afscheid.
Men seint vanmorgen uit Godesberg:
Chamberlain, die er goed uitzag, werd
in de hal van zijn hotel door von Ribben
trop op opgeruimde wijze begroet. De
Duitsche minister schudde Chamberlain
hartelijk d'e hand. De Britsche gast poseer
de glimlachend voor de persfotografen en
sprak eenige woorden van dank voor de
ontvangst in Duitschland. Schmidt verge
zelde hem naar Keulen.
In een verklaring tegenover den verte
genwoordiger van Reuter, vóór zijn ver
trek, zeide Chamberlain: „Het communiqué
van hedennacht was er natuurlijk een,
waarover wij tot overeenstemming waren
gekomen. Ik kan daaraan nu niets toe
voegen. Ik keer naar Londen terug en zal
daar onmiddellijk mijn collega's raadple
gen. Gedurende de volgende dagen blijft
er een zware verantwoordelijkheid op alle
belanghebbenden rusten. Wij moeten de
zaken zeer omzichtig behandelen en ons
nog groote inspanning getroosten om den
vrede in Europa te redden".
CHAMBERLAIN VAN KEULEN
VERTROKKEN.
Chamberlain is hedenmorgen te 11.20 uur
per vliegtuig naar Londen vertrokken.
ROME CONSTATEERT EENIGE
VERBTERING.
Men in te Rome van meening, dat de
toestand na de besprekingen te Godesberg
eenigszins is opgeklaard en men ziet in
het communiqué het symptoom van een
verbetering, zoodat men gelooft, dat het
Tsjecho-Slowaaksche probleem op vreed
zame wijze kan worden opgelost. Duitsch
land, zoo zegt men, heeft een nieuw bewijs
van goeden wil gegeven, terwijl de Tsje
chen door him mobilisatie geprovoceerd
hebben. Het zal van Praag afhangen of
de zaak een noodlottigen keer zal nemen.
DE VOORZORGSMAATREGELEN IN
FRANKRIJK.
Het bureau van den Fransche minister
president deelt mede: „In verband met de
ontwikkeling van den buitenlandschen toe
stand heeft de regeering zich genoopt ge
zien de maatregelen van voorzorg, reeds
getroffen ter beveiliging van de Noorde
lijke en Oostelijke grenzen, te versterken.
In het bijzonder is besloten tot het oproe
pen met spoed van zekere categorieën re
servisten van alle lichtingen. Er is in het
geheel geen sprake van algemeene mobi
lisatie. De opgeroepen reservisten moeten
zich onverwijld melden. Parallel, met deze
maatregelen en om den troepen de noodige
hulpmiddelen te verschaffen, wordt over
gegaan tot requisitie op een deel van het
Fransche gebied".
HALIFAX BIJ DEN KONING.
De Engelsche koning heeft heden Halifax
ontvangen, die een ernstigen en bezorgden
indruk maakte.
LUCHTDIENST LONDEN—PRAAG
GESTAAKT.
In verband met het mobilisatiebevel der
Tsjecho-Slowaaksche regeering zijn de
luchtdiensten LondenPraag voorloopig
gestaakt.
(Men zie ook het 2de blad pag. 5).
De Nederlandsche regeering
volgt uiteraard de ontwikkeling
van den internationalen toestand
met de grootste nauwlettendheid.
Van uur tot uur heeft zij zich
gisteravond van de gebeurtenis
sen in het buitenland op de
hoogte doen houden. Tot het ne
men van bijzondere maatregelen
bestaat, naar het oordeel der re
geering, op het oogenblik geen
reden.
De internationale situatie is
ernstig, doch men acht haar
voor Nederland niet dermate
dreigend, dat tot verdergaande
militaire maatregelen dan die,
welke tot dusver zijn genomen,
moet worden overgegaan. De
grensbewaking is, zooals men
weet, sedert eenige weken in
volle werking, zoo naar het
Oosten als naar het Zuiden en
het Westen, en deze voorzienin
gen worden op het oogenblik
voldoende geacht.
Zooals venvacht kon worden,
wordt onder de huidige omstan
digheden aan militairen geen
verlof of bewegingsvrijheid
meer verleend.
DE GEVOLGEN VAN DEN INTERN.
TOESTAND VOOR DE HARING-
VISSCHERIJ.
Wagonladingen versche haring In
Duitschland vastgehouden.
Vischexporteurs in IJmuiden hebben uit
Duitschland bericht ontvangen, dat de
door hen verzonden wagons versche haring
bestemd voor Tsjecho-Slowakije, tengevol
ge van de stagnatie in het gewone spoor
wegverkeer langs de Tsjechisch-Duitsche
grens, in Duitschland zijn vastgehouden.
Het betreft hier 1520 wagonladingen,
zoodat de schade groot is, temeer, omdat,
zelfs wanneer de zendingen teru? zouden
komen, de haring in IJmuiden omverkoop
baar zou zijn.
Het Katholiek Comité van Actie
„Voor God" schrijft ons t
Het Rijk Gods in ons
Gods vrede is als de volkomen
stilte, die op den bodem van een
meer rust. Goed weer en wind,
die de oppervlakte rimpelen be
roeren deze stilte niet, ook niet de
strijd om het bestaan bij de leven
de wezens op den bodem. Zoo
rust het Rijk Gods diep in ons,
omspoeld door de stroomingen
van ons eigen onrustig ik, dat half
werkelijkheid en half een wensch-
droom is. Wij kunnen echter
practisch ondervinden, dat God
op onvermoede wijze eeuwig in
ons woont en in ons Zijn Rijk be
vestigt, zelfs tegen onze
eigen aanslagen, wanneer wij als
het ware zelf storm loopen tegen
dat Rijk.
Sigrid Undset*
NAAR
CHRISTENDOM
OF
HEIDENDOM
Er wordt ons gevraagd een bijdrage voor
het Katholieke Jeugdwerk in het Bisdom
Haarlem.
Een bijdrage in de krant, om de bijdra
gen der Katholieken in Haarlem's diocees
te stimuleeren.
Wij weten, dat de R.K. Jeugdbeweging
belangrijk is en noodzakelijk.
Wij weten ook, dat de steun aan de blin
den noodzakelijk is. Evenals de hulp aan
verwaarloosde kinderen en aan de bleek
neusjes en aan de t.b.c.-bestrijding en aan
de reclasseering en aan de arme Moeder
tjes, die een baby verwachten en aan de
Missie en aan zoovele andere zaken meer,
waarvoor met aandrang onze hulp en steun
wordt gevraagd.
Voor al die goede dingen koopen wij
speldjes en bloempjes en sterretjes en lo
ten en bezoeken wij fancy-fairs en tentoon
stellingen.
En wij weten het allen, dat er bijna geen
Zondag meer voorbij gaat of wij denken
hardop of voor ons zelf alwéér!
Alwéér die kleine gift voor een of ander
liefdadig doel, dat wellicht o zoo goed en
voortreffelijk is verdiepen wij ons wel
eens goed in dat doel? maar dat bijna
iederen Zondag in een anderen vorm terug
keert.
Al die problemen zijn voor de meesten
van ons langzamerhand driemaal doorge
zaagde problemen geworden, die samen
gevat kunnen worden in het één woord:
geven. Dieper dan onze portemonnaie en
dat is diep gaat het dikwijls niet.
En tochmet dit probleem is dit niet
het geval.
Hier doet zich het merkwaardige feit
voor, dat iets wat eenmaal afgezaagd was
met leuzen als: „De eeuw van het kind"
en „Wie de jeugd heeft, heeft de toe
komst" plotseling zóó actueel is geworden,
zóó brandend actueel, dat wij met ver
bijstering toezien, hoe plotseling over onze
grenzen een greep gedaan wordt naar de
jeugd, welke ons met stomheid slaat. Waar
wij jaren en jaren over gedaan hebben en
altijd nog niet ten volle hebben bereikt,
wordt daar georganiseerd op één bevel, in
een tempo, dat ons ontzet, door machten,
die niet sterker moesten zijn dan wij, om
dat hun ideaal toch altijd verre beneden
het onze moest blijven.
Zij hebben geweten, dat handelen nood
zakelijk was. Zij hebben den blik vèr voor
uit op de toekomst gericht, zij waren tot in
den grond overtuigd, dat zij voor hun toe
komst slechts met twee factoren rekening
behoefden te houden: met de arbeiders
de groote volksmassa nu en met de jeugd
voor later.
De tevredenheid der groote volksmassa
hadden zij noodig om in die sfeer de jeugd
te kunnen opvoeden, de heele jeugd zonder
eenige uitzondering, voor him „heilig1' hei-
densch ideaal. De rest had niet méér be
langstelling dan een geslacht dat sterven
gaat.
Zij hadden slechts de jeugd noodig en
de rust der volksmassa om al hun kracht
te kunnen concentreeren op de jeugd, die
met de inzet van heel den Staat wordt ge
voerd naar een ideaal, dat ons vreemd en
beangstigend is, omdat het zijn oorsprong
niet vindt in God.
Na luttele decenniën zal het oudere ge
slacht zijn vergaan, het zal zijn weg gevon
den hebben naar de eeuwigheid, welke
dezen menschen in dit leven geen be
lang schijnt in te boezemen. Dan zal
slechts zijn overgebleven de jeugd, hun
jeugd, die nu al de weg naar de kerk
moet verleeren en die opgegroeid, haar
kinderen den weg zal laten gaan, zal moe
ten laten gaan, welken zij is gegaan.
Zoo is het doel, dat men daar klaar en
recht voor zich ziet. En dat doel is de jeugd,
die voor den Staat zal zijn en voor den
Staat alléén. Die Staat, dat zijn de grenzen,
de grond, de bodem, het bloed.
Zullen na die luttele decenniën de kerken
leeg staan? Dat is de vraag, welke zou
groeien tot een ondragelijke angst, als daar
niet zou zijnons vast en heilig geloof
in God.
Maar intusschen gaat de strijd daar
voort. Niet meer gesteund door de kleine
gaven van hen, die dezelfde heilige over
tuiging hebben als wij, het zelfde heilig
ideaal als wij, maar door al de machtige
financieele bronnen, die de Staat haast uit
put voor dat doel, gelegen in de jeugd.
En wij?
Slechts ééns in het jaar doet de katholie
ke diocesane Jeugdbeweging een beroep
op alle katholieken voor hetzelfde doel,
maar verhevener, hooger en heiliger.
Slechts ééns in het jaar verzamelt zij
voor de zielen der jeugd, d.w.z. voor een
toekomstige waarlijk christelijke maat
schappij, de luttele gaven van velen
voor velen. Van die luttele gaven moet het
heele jeugdwerk worden gestuwd in de
richting, welke Christus heeft gewild. Van
die luttele gaven moeten alleen in het Bis
dom Haarlem ruim 72000 meisjes en jon
gens worden gestuwd naar God. Dat is:
voor het mannelijk en vrouwelijk jeugd
werk, voor de Kruisvaarders met hun St.
Jansknapen, voor de Verkenners met hun
Welpen, voor het St. Franciscus Liefde-
Dlt nummer bestaat uit viff
bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
VANNACHT HEEFT CHAMBERLAIN
NOG 3 UUR GECONFEREERD MET HIT
LER, DIE DE DEFINITIEVE DUITSCHE
VOORSTELLEN AAN DEN BRITSCHEN
PREMIER HEEFT OVERHANDIGD. HET
WOORD IS NU AAN PRAAG. INMIDDELS
WAS GISTERAVOND REEDS DE ALGE
MEENE MOBILISATIE IN GEHEEL
TSJECHO-SLOWAKIJE AFGEKONDIGD,
NADAT MELDING WAS GEMAAKT VAN
GROOTE DUITSCHE TROEPENBEWE
GINGEN IN BEIEREN. DE TOESTAND
IS NIET HOPELOOS DOCH BLIJFT GE
SPANNEN. FRANKRIJK EN ENGELAND
HEBBEN OOK REEDS VOORZORGS
MAATREGELEN GENOMEN. (1ste en 2de
blad).
werk voor de geestelijk verwaarloosde
jeugd, voor de Graal, de K.JJV1.V., voor de
Sportjunioren, voor de St. Josephsgezel-
len en voor de meisjes van Francisca Ro-
Voor hen nagenoeg geen steun van den
Staat, welke in andere landen soms even
groot is als voor de Nederlandsche Staat
de kosten van het onderwijs.
Voor hen geen steun dan die der Katho
lieken.
Voor hen allen slechts de kleine gaven
van één dag, één morgen, enkele uren.
Maar geschonken tijdens den kerkgang
op een Zondagmorgen, toen zij licht en
troost vroegen aan God of Hem dankten
voor een lichtstraal in het leven.
Zoo is het in andere landen.
Zoo is het hier.
Zegt dé H. Schrift niet, dat de kinderen
der duisternis slimmer zijn dan de kinde
ren des lichts?
Moge dan op dezen komenden Zondag
morgen God het verstand van ons allen
verlichten, opdat wij even klaar en helder
voor ons zien de onoverzienbare rijen dier
christelijke jeugd, die met onze hulp en
steun moet worden gevormd tot het sterke
fundament eener christelijke maatschappij.
Laat ons dat morgen weer eens klaar en
duidelijk voor ons zien. Morgen, op den
jaarlijkschen Pijltjesdag der Katholieke
Jeugdbeweging. Laat ons helpen de jeugd
bewaren om de toekomst te bewaren.
Laat ons denken aan die jeugd in andere
landen die op dezen zelfden Zondagmorgen
met vasten, zwaren tred, één stap, één
dreun, met roffel en banieren de kerk voor
bij marcheert, zonder groet op de lippen,
zonder een bede in het hart.
Laat ons slechts daaraan denken op dezen
éénen Pijltjesdag met de bede, dat God ons
land beware voor dit jonge heidendom.
F. S.
H.H. WIJDINGEN
Z.H. Exc. de Bisschop van Haarlem
heeft hedenmorgen in de kapel van het
Theologicum te Warmond de Diakenwij
ding toegediend aan de eerw. heeren:
J. A. J. Adank; J. W. Bruin; A. *J. H.
Drost; J. Th. J. Drost; C. J. M. Eeken; J.
P. A. M. v. d. Engh; W. Q. Grimbergen; G.
J. M. Groot; P. W. A. Hillebrand; J. C. A.
Huibers; W. G. H. Kamerbeek; J. L. v.
Kesteren; J. G. v. d. Kley; M. C. Klijn; H.
F. A. Konijn; C. C. Kroon; G. A. v. Leeu
wen; J. C. Loerakker; C. H. M. Nolet; M.
M. Out; P. J. N. M. Riep;' M. M. Rozestra-
ten; A. H. Schrama; H. A. C. Snelders; J.
P. J. Solleveld; H. M. J. Stoelinga; P. J.
v. Stralen; P. A. Tweehuysen; J. L. H. v.
Vliet;A. A. v. d. Voort; J. H. Warmer
dam; M. L. M. Welling.
Alsmede de kleine wijdingen, vandaag
en morgen aan de eerw. heeren:
P. J. v. Bakel; H. Beek; J. de Bouvère;
H. J. A. v. Dijk; N. J. Donkers; H. J. Th.
v. Duin; E. A. S. M. Duyn; H. C. de Graaf;
C. J. Hageman; P. H. L. v. Ingen; J. Ko
ning; J. M. de Koning; G. H. Lagerberg;
M. W. Meiman; H. L. Nederstigt; L. L. Pas;
P. L. M. Plouvier; P. Remijn; J. A. M.
Rohde; Th. G.- Rosier; W. J. v. Schie; A.
J. M. Spronk; A. Strooband; C. J. v. Tèy-
lingen; H. A. Thijs; C. H. Vriezekoop; W.
G. Vroom; J. W. v. Went.
LEIDEN. Geslaagd:
doctoraal-evamen Rechten: de heeren C.
H. Meijer, Den Haag, J. Gijsman, Lei
den, J. L. van Klaveren, Oegstgeest:
doctoraal-examen Indisch Recht: de hee
ren P. Th. Holman, L e i d e n en J. Ie Poo
le, Oegstgeest;
voorbereidend kerkelijk examen, de hesi
P. A. Lefeber, Leiden.
