Wat zal Godesberg ons brengen?
Wil Hitier vandaag reeds het Sudeten-
land bezetten?
Het beraad met Chamberlain
Duitsche troepen
vandaag in
Sudetengebied
De conferentie fe
Godesberg.
Nieuwe regeering
te Praag.
De strijd in het
verre Oosten
Het geweld van
den orkaan
KREYMBORG
VRIJDAG 23 SEPTEMBER 1938
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
EEN NATIONALE REGEERING TE PRAAG.
Gistermiddag zijn de besprekingen te Godesberg tusschen Chamberlain
en Hitier begonnen. De beide staatslieden hebben drie uur en een kwartier
met elkander gesproken. Vandaag worden de besprekingen voortgezet.
Een bijzondere verslaggever van de „Daily Express" geeft de volgende
opsomming der eischen, welke Hitier waarschijnlijk heeft gesteld:
1. Directe verkleining van het leger van Tsjecho-Slowakije.
2. Indirecte controle op de Skodafabrieken en een verbod voor deze
fabrieken wapenen te verkoopen aan staten, die niet op goeden voet staan
met Duitschland.
3. Verbreking der bondgenootschappen van Tsjecho-Slowakije met
Frankrijk en Sovjet-Rusland.
4. Voorafgaande goedkeuring door Berlijn van ieder nieuw bondgenoot
schap van Praag.
Volgens de „Daily Express" zou Chamberlain hebben geëischt:
1. De benoeming van een gemengde commissie om de nieuwe grenzen vast
te stellen.
2. Onmiddellijke demobilisatie der legers van Tsjecho-Slowakije en
Duitschland.
3. Een oproep tot den vrede door de regeeringen van Engeland, Frankrijk,
Duitschland en Italië.
4. Internationale garantie van de nieuwe grenzen van Tsjecho-Slowakije.
Ward Price meldt aan de „Daily Mail", dat Duitsche kringen van mee
ning zijn, dat de beraadslaging slechts gedurende een bepaalden tijd kan
worden voortgezet. Daarna zal het Rijk zich zijn vrijheid tot handelen her
nemen. Ward Price meent evenwel te weten, dat de rijksregeering besloten
heeft bijzonderheden van het plan van Chamberlain te onderzoeken.
In de „Oeuvre" schrijft madame Ta-
bouis:
Op het laatste oogenblik telefoneert men
ons uit Godesberg, dat de Fuehrer het recht
zou hebben ongeëischt, zijn troepen vanaf
vandaag in het Sudeten-Duitsche ge
bied te laten binnenrukken, over een diep
te van 14 kilometer. Voorts zou Hitier wei
geren de nieuwe grenzen van den Tsjechi-
schen staat te garandeeren. Wel zou hij zich
bereid verklaren, de voorwaarden voor een
algemeene regeling te bestudeeren, ten
einde den vrede in Europa te verzekeren.
De bijna algemeene opinie van de Fran-
sche pers weergevend, schrijft Boureues in
de „Petit Parisien":
Men moet in Godesberg goed weten, dat
Frankrijk, na zoover mogelijk gegaan te
zijn op den weg der verzoening, thans wei
gert deze grenzen te overschrijden. De
Fransche openbare meening wil stellig een
regeling, maar slechts tegen den overeen
gekomen prijs. Ook Tsjecho-Slowakije heeft
de uiterste concessies gedaan en meer
eischen zou gevaarlijk zijn.
DE TOESTAND IN SUDETEN-GEBIED.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit
Eger, dat het Tsjechische leger gistermiddag
van den chef van den generalen staf, Kra-
jaden, 'bevel gekregen zou hebben, met alle
beschikbare wapens onverwijld de Sudeten-
Duitsche grensgebieden binnen te rukken
en ze tot op hef laatste dorp te bezetten.
Gistermiddag tegen 4 uur drongen de eerste
pantserwagencolonnes de Sudeten-Duitsche
piaatsen Koeningsberg, Falkenau, Graslitz,
Neudek, St. Joachimstal, Weipert e.a. bin
nen. Vanuit de pantserwagens werd, aldus
het D.N.B., zonder voorafgaande waarschu-
v/ing direct een hevig machinegeweervuur
geopend, waardoor talrijke voorbijgangers
getroffen werden. In Egerland zijn volgens
het D.N.B. in drie uur tijds 16 Sudeten-
Duitschers door schoten gedood.
Uit verschillende plaatsen in het Su
deten-Duitsche gebied verklaart het D.N.B.
berichten ontvangen te hebben omtrent ver
sterking van de Tsjechische troepen, die
wederom gewelddaden zouden plegen.
Van officieele Duitsche zijde wordt ver
klaard, dat leden van het Sudeten-Duitsche
vrijcorps gisteren in Neder-Oostenrijk heb
ben getracht op Tsjecho-Slowaaksch grond
gebied door te dringen. Hun pogingen wer
den verijdeld door het vuur der Tsjechische
troepen.
Reuter meldt uit Eger, dat Henleinisti-
sche patrouilles te Asch alle anti-nationaal-
socialistische Duitschers arresteeren, waar
van velen bij de Tsjechische politie hebben
gediend. De Tsjechische politiebeambten
hebben zich tezamen met de Tsjechische
gendarmerie teruggetrokken naar, wat men
gelooft de nieuwe grens zal vormen, na
melijk de taai-grens.
Alle treinen, die van Eger naar het bin
nenland van Tsjecho-Slowakije vertrekken,
waren gisteren propvol met Tsjechische fa
milies. De geestdrift der Duitschers in de
aan de grens gelegen Sudeten-Duitsche
steden is in den loop van den dag nog toe
genomen.
Duizenden Duitschers hebben gisteren
den geheelen dag gewacht op de aankomst
van Duitsche troepen. De bevolking ge
looft, dat Duitsche troepen zich gereed
houden, om binnenkort het Sudetenland
binnen te trekken. Intusschen worden de
voertuigen, die bezoekers uit Duitschland
brengen, voortdurend door de menigte toe
gejuicht.
FELLE BEWOORDINGEN VAN
DUITSCHE PERS TEGEN PRAAG.
De Duitsche ochtendbladen maken in
grooten opmaak melding van „den intocht
van het Tsjechische leger in de Sudeten-
Duitsche grensgebieden en van de Tsjechi
sche overvallen op de vreedzame bevol
king". De bladen wijzen op de ernstige ge
volgen van deze actie. Hiermede verliezen
de Tsjechen eiken aanspraak op eenige te
gemoetkoming, schrijft de „Voelkische Beo-
bachter. „Zij openbaren zich opnieuw als
een volk, waarvoor recht en fatsoen niet
gelden, en welks optreden niet met den
gebruikelijken maatstaf in het leven der
volkeren gemeten kan worden. Zij roepen
de vergelding op die niet zal uitblijven en
die zij duizendvoudig verdienen.
De „Boersenzeitung" zegt: Duitschlands
weg staat helder afgeteekend. Hongarije
en Polen zijn niet voornemens te wijken.
Het slecht aaneengelijmde bouwwerk van
den Praagschen staat zal zijn verdiende
ontbinding niet ontgaan.
TSJECHISCHE TEGENSPRAAK.
Te Praag wordt verklaard, dat de be
richten, welke melding maken van machts
overneming door Sudeten-Duitschers bin
nen de taalgrens onjuist zijn.
Men maakt slechts melding van eenige
incidenten te Bozidaz, waar Sudeten-
Duitschers het douane-kantoor hebben be
zet en te Cheb (Eger), waar zij het post
kantoor hebben bezet en het Tsjechische
personeel hebben verjaagd. Eenige soort
gelijke gevallen hebben zich voorgedaan in
andere plaatsen, doch de Tsjecho-Slowaak-
sche autoriteiten in het Sudeten-Duitsche
gebied verklaren den toestand geheel
meester te 'zijn.
Officieel wordt medegedeeld: Het gis
teren van Duitsche zijde gemelde bericht,
als zouden Tsjechische gemotoriseerde
troepen, in eenige plaatsen van Westelijk
Bohemen zonder waarschuwing met ma
chinegeweren geschoten hebben en in drie
uur tijds 16 Duitschers hebben neergelegd,
toont de onbetrouwbaarheid van deze be
richtgeving aan, want in alle in het be
treffende bericht genoemde plaatsen is
niets voorgevallen, en werd geen enkele
Duitscher gekwetst of gedood.
STIJGENDE OPWINDING IN TESCHEN.
Het Poolsche stadsdeel ziet Poolsche
troepen tegemoet.
De Poolsch-Tsjechische stad Cierzyn
(Teschen) wordt door de rivier de Olza en
de grens, waarvan Polen herziening vraagt
in tweeën gedeeld.
Sedert Tsjecho-Slowakije de Fransch
Britsche voorstellen heeft aanvaard en
heeft ingestemd in de cessie van het Su
detenland aan Duitschland is de opwin
ding grooter geworden, te meer, daar het
gemeentebestuur van het Poolsche stads
deel sinds gisteren oproepen tot de bevol
king richt, waarin deze wordt, uitgenoo-
digd, zich gereed te houden om verschei
den eenheden van het Poolsche leger, die
van de manoeuvres terugkeenen te begroe
ten.
De aankomst dezer troepenafdeelingen
was eerst op gisteravond vastgesteld en
vervolgens op vanmiddag. Zij is echter
uitgesteld tot morgen.
Het gerucht gaat, dat niet alle eenheden
behooren tot het plaatselijk garnizoen van
Teschen. Dit geeft aanleiding tot tal van
veronderstellingen.
Vanochtend om elf uur is een regiment
infanterie van Teschen op het Poolsche
station aangekomen. Het zal echter pas
morgenochtend worden ontvangen.
Tal van organisaties van oud-strijders,
de vereeniging van insurgenten uit Opper-
Silezië, de oud-strijders uit het Poolsche
en Fransche leger enz., allen in uniform,
wachten sinds gisteren op het rijkelijk ver
sierde marktplein op de aankomst der
Poolsche regimenten.
De Britsche minister-president Cham
berlain is gisteren met zijn medewerkers
en in gezelschap van den chef van het pro
tocol, Von Doernberg, te 16 uur in het
hotel Dreesen aangekomen. De Fuehrer
ontvmg zijn gast aan den ingang van het
hotel en leidde hem naar de op de eerste
verdieping gelegen conferentiekamer.
Naar nader vernomen wordt, waren aan
vankelijk bij het onderhoud tusschen Hit-
Ier en Chamberlain slechts tegenwoordig
dr. Schmidt van het Duitsche ministerie
van buitenlandsche zaken en legatiesecre
taris Kirkpatrik van de Britsche ambas
sade te Berlijn, resp. als tolk en voor het
opnemen van het protocol.
Tegen 18 uur 30 begaven Chamberlain
en Hitier zich naar een beneden gelegen
spreekkamer, waar het onderhoud werd
voortgezet in tegenwoordigheid van mi
nister von Ribbentrop.
Buiten het hotel, dat in een ruimen kring
is afgezet, stonden duizenden menschen te
wachten.
Na drie uur en een kwartier waren de
besprekingen van dezen dag geëindigd.
Chamberlain keerde naar den Peters-
berg terug in gezelschap van den chef van
het protocol.
Hitler nam in de hal afscheid van zijn
gast, terwijl von Ribbentrop den Britschen
minister-president tot diens auto bege
leidde. Toen de auto vertrok, werd door
S.S.-mannen een roffel geslagen.
Naar Havas nog verneemt, is de toe
gang tot het hotel ten strengste verboden,
zelfs voor de Duitsche en de internationale
pers.
Deze geheele regeling doet het vermoe
den rijzen, dat de beide staatslieden eerst
tot overeenstemming willen geraken over
de beginselen van hun actie en daarna de
zorg voor de uitwerking der besluiten aan
hun deskundigen willen overlaten.
Medegedeeld werd, dat de besprekingen
hedenochtend om 11 uur zouden worden
voortgezet.
Reeds vroeg in den ochtend heerschte er
bedrijvigheid te Godesebrg, in afwachting
van het onderhoud tusschen Hitier en
Chamberlain.
In de vroege morgenuren brandden de
lichten in het hotel Petersberg en ook aan
de overzijde van den Rijn, in hotel Dree
sen, was men druk bezig. Nadat Cham
berlain gisteravond vertrokken was, heeft
Hitler met eenige vooraanstaande leiders,
als Himmler, von Ribbentrob, Goebbels,
e. a. den maaltijd gebruikt. Chamberlain
bleef den geheelen avond in zijn kamers
van het hotel Petersberg, en liet zich ook
den maaltijd daar opdienen.
Duitsche kringen te Godesberg blijven
bedekt optimistisch over de besprekingen
en verzekeren, dat het mogelijk is, dat
Chamberlain den Fuehrer in een redelijke
stemming zal aantreffen.
ONDER LEIDING VAN GENERAAL
SIROVY.
Generaal Sirovy, inspecteur-generaal van
het Tjsechische leger, heeft een nieuwe re
geering gevormd, welke uit de volgende
personen bestaat:
Minister-president en Oorlog: Generaal
Sirovy.
Financiën: Kallfuss.
Buitenlandsche Zaken: Krofta.
Binnenlandsche Zaken: Cerny.
Volksgezondheid: Dr. Mendl, hooglee
raar aan de medische faculteit te Praag.
Ministers zonder portfeueille zijn: Vavre-
ka, minister van propaganda in het afge
treden kabinet, Zenkei, burgemeester van
Praag, en Boekoswky.
Een vierde zetel zou gereserveerd zijn
voor een lid der Slowaaksche Volkspartij.
Generaal Franticzek Nosal heeft de por
tefeuille van openbare werken in het nieu-
v;e kabinet. Het ministerie van unificatie
der wetgeving is toevertrouwd aan Joseph
Fric.
De politieke zaken zijn in handen gesteld
van een politieke commissie, bestaande uit
dezelfde personen, die den politieken kabi
netskern van de vorige regeering vorm
den, t.w. Hodza, Czernin, Bechinye, Schra-
mek en Franke.
Deze nieuwe politieke commissie is ech
ter niet meer dan een adviseerend lichaam,
dat aan het kabinet is toegevoegd.
De nieuwe regeering is gevormd
op wensch van het volk. President
Benesj wilde hiermede de openbare mee
ning tevreden stellen, zoo al niet wat be
treft een „militaire dictatuur", waarom in
de eerste uren van opwinding geroepen
werd, dan toch wat de personen betreft.
Een dictatoriaal kabinet zou in Duitsch
land stelig als een uitdaging zijn opgevat.
Hoewel een generaal aan het hoofd staat
is het geen militair kabinet, maar een
werkkabinet, aldus luidt een semi-offi-
ciseuse mededeeling. Het zal het werk der
vorige regeeringen vortzetten, het is een
regeering van nationale solidariteit, bo
ven de partijen staande, tot handhaving
van de orde. In kringen der oude regee-
ringsmeerderheid verklaart men, dat alle
partijen der vroegere meerderheid, die de
voorstellen van Londen hebben aanvaard,
loyaal de regeering zullen steunen, en de
officieuse nota zegt: de regeering heeft alle
verplichtingen en alle verantwoordelijk
heden van het vorige kabinet op zich ge
nomen. Zij zal deze verwezenlijken en kan
daartoe rekenen op den steun van alle par
tijen welke den staat uitmaken.
NIEUWE MINISTERPRESIDENT ZEER
POPULAIR.
Welingelichte Praagsche kringen verkla
ren het besluit van president Benesj om een
militair aan het hoofd der regeering te be
noemen als de uiting van den wil der ver
antwoordelijke politieke en constitutionee-
le kringen, de rust te bewaren in het land,
dat zich zulk een groot offer moet getroos
ten. Daarom is de keuze gevallen op den
persoon van generaal Sivory, die een groo-
te populariteit geniet, en wiens naam ver
bonden is aan het roemrijke tijdperk van
den Tsjecho-Slowaakschen strijd voor on
afhankelijkheid. De algemeene overtuiging
is, dat zijn populairiteit en het vertrouwen,
dat hij geniet in alle lagen der bevolking,
zal bijdragen tot een snelle kalmeering der
smartelijk getroffen natie, en het ook mo
gelijk zal maken zich gemakkelijk bij den
nieuwen toestand aan te passen.
BRITTEN VERLATEN PRAAG.
Alle vrouwen, die op eenigerlei wijze in
relatie met het Britsche gezantschap staan,
hebben order gekregen Praag te verla
ten.
Een vliegtuig van de Imperial Airways,
dat verscheidene leden van de missie-Run-
ciman en Britsche diplomatieke ambtena
ren naar Londen terug zou brengen, heeft
zijn passagiesr na ontvangst van een draad-
looze order te Neurenberg afgezet. Op ont
vangst van een nieuwe dringende order
keerde het toestel laat in den middag naar
Praag terug. Men denkt, dat het nog meer
Britsche ambtenaren aan boord zal ne
men.
EEN RADIOTOEPHAAK VAN BENESJ.
President Benesj heeft gisteravond een
radiotoespraak gehouden, waarin hij de be
volking opriep haar kalmte te bewaren. Hij
zeide verder onder meer: „In geheel Euro
pa vinden veranderingen plaats, niet al
leen in ons land. Deze wijzigingen hebben
in verschillende landen verschillende vor
men en daarom moeten wij ze met kalmte
en in eenheid onder het oog zien. Ik heb
nooit gevreesd en ik vrees ook thans niet
'voor de toekomst van ons volk. Ik ben be
reid toe te stemmen in iedere overeenkomst
die gunstig zal zijn voor mijn land, voor
de pacificatie van Europa en voor de sa
menwerking met Engeland, Frankrijk en
Duitschland.
Wij zijn bereid zoo noodig tot den laat-
sten man voor onze rechten te strijden, zoo
als wij ook tot onderhandelingen bereid
waren. Verlies uw optimisme en uw gezond
verstand niet. Een nieuwe regeering is ge
vormd, een regeering van nationale soli-
dartiteit. Laat ieder op zijn post terugkee-
ren, luister niet naar geruchan en provoca
ties en vreest niet voor volk en staat. JTet
volk is diep geworteld. Ik wil besluiten met
de woorden van ons nationale gedicht:
„Tsjecho-Slowakije zal niet ondergaan".
Rust te Praag.
Het was gisteren rustig in de Tsjechi
sche hoofdstad. Rondom de luidsprekers
hadden zich groote groepen verzameld om
te luisteren naar de radiorede van Benesj.
Intusschen heerschte er wat meer militai
re bedrijveigheid: naar verschillende dee-
len der stad werden afweer-kanonnen ver
voerd.
VAN HET OORLOGSTOONEEL.
Losjan door de Japanneezen genomen.
De Japanneezen verklaren de stad Jos-
jan te hebben genomen. Indien dit bericht
juist is, zijn de Japanneezen genaderd tot
50 kilometer van den spoorweg Peiping
Hankau ten Noorden van Hangkau. Als zij
er in zouden slagen den spoorweg af te
snijden, zouden de spoorwegverbindingen
van Hangkau met het Noorden volkomen
verlamd zijn. Te Sinjang wordt thans ka
nongebulder gehoord.
PE WERELD IN
VOGELVLUCHT
HET TERUGTREKKEN DER
VRIJWILLIGERS.
Een bedriegelijke manoeuvre" zegt Burgos
Het besluit der regeering te Barcelona tot
het terugtrekken van alle buitenlandsche
vrijwillgers heeft in het door Franco be-
heerschte Spanje sensatie gewekt. In lei
dende politieke kringen heeft het besluit
veel indruk gemaakt. Eenerzijds bemerkt
men te Burgos ongerustheid, omdat in het
terugtrekken een handige en stoutmoedige
manoeuvi'e wordt gezien, die ten doel heeft
gebruik te maken van de internationale si
tuatie, omdat de vredesfactoren schijnen te
zullen overwinnen. Anderzijds is er een
gevoel van hoop waar te nemen, omdat
men in het besluit het bewijs ziet, dat de
iegeering aan het einde van haar krachten
is. Een hooggeplaatste functionnaris te Bur
gos gaf als zijn meening te kennen, dat
de geste var» Negrin niemand zal bedrie
gen. De oorlog kan slechts eindigen door
onvoorwaardelijke overgave van den vij
and.
Bulgarije erkent Franco.
Bulgarije heeft het bewind van Franco
officieel erkend. De regeering heeft een
communiqué gepubliceerd, waarin gezegd
wordt: „Tusschen beide regeeringen is een
overeenkomst gesloten, die bepaalt, dat de
landen bij elkander vertegenwoordigd zul
len zijn door algemeene agenten, die de
zelfde rechten zullen hebben als de chefs
der diplomatieke missies".
Bombardement van Alcoy.
Ten gevolge van een bombardement van
gisterochtend zijn te Alcoy 20 menschen
gedood en een honderdtal gewond. Er wer
den 31 gebouwen verwoest. Het Zweedsche
hospitaal werd beschadigd. De tien toestel
len der aanvallers wierpen veertig bom
men op het centrum der stad.
Buitenlandsche Berichten
NIET MINDER DAN 441 DOODEN.
Meer dan 150 millioen dollar schade.
Het aantal dooden tengevolge van den
vloedgolf en overstroomingen, veroor
zaakt door den orkaan, welke langs de At-
lantische kust van de Ver. Staten heeft ge
woed, is gestegen tot 441. De herstelde ver
bindingen hebben thans den volledigen om
vang der vernielingen in New England,
New York en New Yersey aan het licht
gebracht. De schade aan eigendommen toe
gebracht is gestegen tot boven 150 millioen
dollar. Honderden menschen worden nog
vermist en in New England alleen zijn 5000
bewoners dakloos. De stad Now London in
Connecticut is gedurende 30 uur van elke
verbinding met daarbuiten verstoken ge
weest. De stad is bovendien geteisterd door
een zwaren brand.
Verscheidene steden en dorpen in New
England zijn overstroomd. Anderen werden
door het water bedreigd. De door de re
gens gezwollen rivieren blijven nog steeds
wassen. Fire Island en Westhampton Beach
op Long Island zijn, uitgezonderd enkele
huizen, die ook zware schade hebben be
komen, letterlijk weggevaagd. Op Fire Is
land werden ongeveer 500 huizen vernield.
De verkeerswegen zijn geblokkeerd door
omgevallen boomen en duizenden forensen
ondervonden vertraging, aangezien de trei
nen niet verder konden.
In Manhattan heeft men urenlang in het
donker gezeten door storing aan de electri-
sche leiding. De ondergrondsche spoor
werd tot stilstand gebracht. De orkaan, die
van West-Indië Noordwaarts ging, heeft
Long Island, Connecticut, Rhode Island en
het Westen van Massachusetts in vollen
omvang getroffen. Hij. loeide ook over Ver
mont en de grens van Canada, maar met
minder kracht. Alle geteisterde gebieden
hebben krachtige maatregelen genomen om
plunderingen te vermijden, en de orde te
handhaven. President Roosevelt heeft aan
gemaand, alles in het werk te stellen om
den nood te lenigen.
ZER ARBEIDERS DOOR EEN AARD
VERSCHUIVING BEDOLVEN.
Nabij het dorp Brodarevo in Montenegro,
waar een nieuwe snelverkeersweg wordt
aangelegd, zijn zes arbeiders door een
gondverschuiving bedolven. Men heeft hen
niet kunnen redden.
WAARBORG.KLEEDING
alléén bij
