BUITENLAND
BINNENLAND
BIOSCOPEN TE LEIDEN
DE LAATSTE LES VAN LANGELOT
MAANDAG 19 SEPTEMBER 1938
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
DUITSCHLAXD
DE KERKVERVOLGING.
Het lot van den Bisschop van Rottenburg.
Naar de „Schweiz. Kirchenzeitung" uit
betrouwbare bron verneemt, is mgr.
Sproll, bisschop van Rottenburg, genood
zaakt geweest om ook het bisdom Fei-
burg te verlaten, daar de districtsleider van
Freiburg zijn verblijf aldaar een aanleiding
tot verontrusting der bevolking vond. (Na
zijn verdrijving uit Rottenburg had mgr.
Sproll zich gevestigd in het priestersemi
narie St. Peter bij Freiburg i. Brg.). Mgr.
Sproll bevindt zich nu in de onmiddellijke
nabijheid van zijn bisdom, en van daaruit
leidt hij zijn diocees.
HET LOT VAN DS. NIEMÖLLER.
Volgens een bericht in de „Zwitsersche
Evangelische Persdienst" is men zeer be
zorgd over den gezondheidstoestand van
Dominé Niemöller, die nog altijd in het
Concentratiekamp vertoeft. Ondanks de
talrijke verzoekschriften, die uit binnen- en
buitenland aan de regeering zijn gericht,
is er nog steeds geen verlichting van zijn
straf gevolgd.
Thans worden er pogingen in het werk
gesteld om te trachten het daarheen te lei
den, dat ds. Niemöller naar een ziekenhuis
ter verpleging zal worden overgebracht.
TSJECHO SLOWAKIJE
ARRESTATIE VAN TSJECHEN IN
DUITSCHLAND.
Uit Tsjechische bron wordt gemeld, dat
uit geheel Duitschland nog steeds berich
ten van arrestatie van Tsjechen komen. Te
Berlijn zijn tientallen Tsjechen, onder wie
drie leiders der Sokol-organisatie in
Duitschland, in hechtenis genomen. Ook
functionnarissen van weldadigheidsver-
eenigingen zonder eenig politiek karakter
en eenvoudige arbeiders zijn gearresteerd.
Te Chemnitz moeten zes Tsjechen gear
resteerd zijn, terwijl ook te Hamburg en
Keulen arrestaties verricht zijn.
Ceteka meldt, dat te Ween en vijftien
Tsjechen zijn gearresteerd, onder wie de
secretaris van den minderheidsraad, de
voorzitter van een liefdadigheidsvereeni-
ging, de hoofdredacteur van een Tsjechisch
blad en een leeraar. Eenige vroeger ge
arresteerden zijn vrijgelaten.
Duitsche scheepvaart naar Tsjecho-
Slowakije gestaakt.
De Duitsche reeders op de Elbe hebben
het scheepvaartverkeer in de richting van
Tsjecho-Slowakije, met het oog op de hui
dige gebeurtenissen, stop gezet.
FRANKRIJK
EEN OPROEP VAN KARDINAAL
GERLIER, AARTSBISSCHOP VAN LYON.
Kalmte, vertrouwen, gebed
De Aartsbisschop van Lyon, Kardinaal
Gerlier, heeft aan de correspondent van de
K.W.P. de volgende verklaring doen toe
komen:
In de stilte van dit Seminarie, waar ik
sedert drie weken de retraites voor mijn
priesters leid, kan ik u mededeelen, dat ik
geen ander wachtwoord aan de geloovigen
zou willen uitgeven, dan dat besloten ligt
in deze drie woorden: Kalmte, vertrouwen,
gebed.
Kalmte, om te weerstaan aan de verder
felijke agitatie, die ons omringt, en die geen
andere uitwerking kan hebben dan dat zij
de tragische toestand van deze ure nog zal
verslechteren.
Vertrouwen, omdat wij als Franschen en
als Christenen bezield worden door mo
tieven, die veel hooger zijn dan de dingen,
die ons verontrusten.
Het gebed vooral, want zonder het ge
bed loopen alle andere pogingen gevaar om
vruchteloos te blijven.
Wanneer men er over nadenkt, wat een
oorlog op den dag van heden zou beteeke-
nen, nu deze veel wreedaardiger zou zijn
alleen reeds om het feit, dat de wetenschap
weer zooveel verder is gevorderd in het
vinden van de meest verschrikkelijke mid
delen om te verwoesten, dan kan men niet
anders dan huiveren ook om de stijging van
den haat onder broeder-moordenaars, die
dezen onmeedoogenloozen strijd veroorza
ken.
ENGELAND
EEN BOODSCHAP VAN HET
ENGELSCHE EPISCOPAAT
AAN CHAMBERLAIN.
Kardinaal Hinsley heeft het volgende
telegram gezonden aan den Engelschen
Eersten Minister, Neville Chamberlain:
„De Aartsbisschop en Bisschoppen van
Engeland en Wales, katholieke Geestelijk
heid en leeken bijeen te Brighton op de
Catholic Tuth Society Conference, geven
u de verzekering van hun gebeden in deze
DE TOESTAND VAN PRINSES JULIANA.
Men meldt ons van officieele zijde, dat
de gezondheidstoestand van Prinses Juliana
steeds vooruitgaande is. Toch gevoelt H. K.
H. zich tengevolge van de hooge koorts in
de eerste dagen der ziekte, nog vermoeid.
De behandelende geneesheer acht het
waarschijnlijk, dat het vertrek naar Soest-
dijk deze week zal kunnen plaats vinden.
DE STATEN-GENERAAL.
Zaterdagmiddag is in een vereenigde
vergadering van de beide Kamers het zit
tingsjaar op de gebruikelijke wijze met
een korte plechtige bijeenkomst gesloten
door mr. W. L. baron de Vos van Steen-
wijk, voorzitter van de Eerste Kamer.
Zooals men weet, wordt morgen de
nieuwe zitting geopend door H. M. de
Koningin, die de jaarlijksche „Troonrede"
uitspreekt.
Naar den inhoud van deze Troonrede
!s vooral dit jaar de aandacht strak ge
spannen.
FEESTGESCHENK VAN NASSAU AAN
H. M. DE KONINGIN.
ACHT BURGEMEESTERS
BODEN HET AAN.
De burgemeesters van acht steden uit
het land Nassau, het stamland van ons Ne-
derlandsche vorstenhuis, zijn naar Am
sterdam gekomen, ten einde H. M. de Ko
ningin hunne gelukwenschen met het 40-
jarige Regeeringsjubileum aan te bieden.
Zaterdagmorgen om 12 uur zijn zij ten
Paleize ontvangen, waarbij zij aan H. M. 'n
oorkonde hebben aangeboden, gesloten in
een kostbare cassette uit marmer, afkom
stig uit het Lahngebied, gehouwen dus uit
den stamgrond der Nassau's waar zooveel
nog herinnert aan het roemrijk verleden
onzer dynastie en van waaruit eenmaal on
ze vrijheidsstrijd is begonnen.
De leider der delegatie, de burgemees
ter van Wiesbaden, dr. E. Mix, heeft bij
het overhandigen van oorkonde en cas
sette den gelukwensch der steden uitge
sproken.
De deelnemers aan deze reis, de burge
meesters dr. E. Mix, Wiesbaden, dr. Freis-
feld, Nassau, W. Schwarz, Weilburg, L.
Weber, Dillenburg, A. Rupp, Hadamar, H.
Baumann, Diez, O. Schmidt, Usingen en G.
Richberg, Idstein, blijven nog enkele da
gen in ons land.
SULTAN VAN LANGKAT.
Uit ons land vertrokken.
Zaterdag is de sultan van Langkat met
zijn gezelschap met den „Etoile du Nord"
uit de residentie vertrokken. Te tien minu
ten voor half twee betrad de sultan met
zijn echtgenoote en dochters, alsmede het
verdere gevolg, het perron, begeleid door
den heer Petrus Blumberger, chef van het
kabinet van den minister van koloniën, den
heer van Kempen, oud-gouverneur van Su
matra's Oostkust en den heer Enthoven,
van de Deli Maatschappij.
De eerste klasse wachtkamer was voor
het afscheid gereserveerd. Hier kwamen
al spoedig zeer velen den sultan en zijn
gezelschap een goed reis wenschen. In de
eerste plaats kapitein Romswinckel namens
H. M. de Koningin, verder waren onder de
aanwezigen vele oud-bestuursambtenaren,
terwijl ook verschillende kennissen van de
vertrekkende afscheid namen.
Uit alles bleek, dat de sultan zoowel als
zijn dames verrukt waren over het verblijf
in Nederland.
Te kwart voor twee reed de trein voor,
de sultan en de zijnen vertrokken, nage
wuifd door zeer velen.
crisis, opdat uw beslissingen in overeen
stemming mogen zijn met Gods H. Wil"
w.g. Kardinaal HINSLEY.
BETOOGING VOOR DEN VREDE TE
TE LONDEN.
Eenige duizenden personen hebben gis
termiddag een betooging bijgewoond, die
de wereldbond voor den vrede op Trafalgar
Square had georganiseerd.
Na de betooging trok men in een optocht
ter lengte van een mijl langs de Tsjecho-
Slowaaksche legatie onder het uitbrengen
van hoera's voor Tsjecho-Slowakije. Andere
groepen trokken naar Downingstreet, waar
een op de bijeenkomst aangenomen resolu
tie werd overhandigd, waarin aan de Brit-
sche regeering de ondersteuning wordt toe
gezegd van iedere actie, waartoe zij zou
kunnen overgaan om verzet te bieden te
gen een eventueele poging het Sudeten-
Duitsche vraagstuk door militair optreden
te regelen en tegen eventueele voorstellen,
waardoor de integriteit en onafhankelijk
heid van Tsjecho-Slowakije zouden kunnen
worden aangetast.
De versterkte politie ontruimde de omge
ving van Downingstreet, doch voor zoover
bekend werd slechts een vrouw gewond.
POLEN
POLEN NIET MEER IN DEN
VOLKENBONDSRAAD.
De Poolsche Volkenbondsgedelegeerde,
Komarnicki, heeft den voorzitter namens
zijn regeering medegedeeld, dat Polen niet
voornemens is zich als lid van den Volken
bondsraad te doen herkiezen. Polen bezet
den semi-permanenten zetel in den Raad
sinds 1926. De zetel van Polen zal dan wor
den ingenomen door Griekenland, dat de
staten van de Balkan-entente zal vertegen
woordigen.
R.K. Ver. v. Kraamverzorging voor
alle gezindten te Leiden en Omstreken
Plaatsing-Bureau le Binnenvestgracht 3U,
voorheen Boerhaavestr.
verleent hulp door gediplomeerde krachten
Geopend eiken DINSDAG- en DONDER
DAGMIDDAG van 2—4 UUR tot het ver
strekken van de gewenschte Inlichtingen,
aanmelden van contribueerende leden en
aanvragen voor kraamhulp - Telef. 3420.
Aanvragen (schriftelijk) adres 1ste Bin
nenvestgracht 30.
OOSTENRIJKSCHE PASSEN
VERVALLEN MET 1 JANUARI A.S.
Het Duitsche Consulaat-Generaal vestigt
er de aandacht op, dat de thans nog gel
dige Oostenrijksche passen na 31 Decem
ber 1938 hun geldigheid verliezen. Bezit
ters van Oostenrijksche passen moeten der
halve voor dezen datum, onder verleg
ging van hun pas en van drie foto's per
soonlijk of schriftelijk een Duitsche reispas
bij het Duitsche consulaat-generaal te Am
sterdam, Museumplein" 19, aanvragen.
Met de inruiling wordt op 19 September
begonnen. Teneinde vertraging in de af
wikkeling te voorkomen, verzoekt het con-
sulaaet-generaal, dat niet alle betrokkenen
terstond na het bekend worden van deze
mededeeling de Duitsche pas zullen aan
vragen, doch hun verzoeken daartoe over
den beschikbaren termijn verdeelen.
VIJFTIENDE DIOCESANE
KATHOLIEKENDAG VAN HET
BISDOM DEN BOSCH.
„Arbeid voor ons volk is actie voor God".
Gisteren werd te Nijmegen de vijftiende
Diocesane Katholiekendag gehouden, waar
van het onderwerp luidde: „Arbeid voor
ons volk is actie voor God".
Er was zeer groote belangstelling uit het
geheele bisdom Den Bosch. Ongeveer tien
duizend personen waren aanwezig.
De sectievergaderingen voor de verschil
lende standen, waar ook het onderwerp van
den dag werd behandeld, waren eveneens
zeer goed bezocht.
Des ochtends werd op het Bijleveld-ter-
rein een Pontificale Hoogmis opgedragen
door mgr. A. Diepen, bisschop van den
Bosch.
Des middags sprak de weleerwaarde heer
Henri de Greeve een groote rede uit, waar
in hij wees op aller plicht, ter liefde Gods
de werkloosheid te bestrijden.
Het slotwoord werd gesproken door mgr.
Diepen, die den grooten nood der werkloos
heid in het licht stelde en allen aanspoor
de met en voor God de werkloozen zooveel
mogelijk uit hun lijden te redden en door
practische werkverschaffing allen weer in
staat te stellen hun dagelijksch brood te
verdienen.
Daarna werd een groote défilé gehouden
van alle sociale en geestelijke organisaties,
en van ontelbare jeugdgroepen, waarna een
plechtig Lof den dag besloot.
SPEKBOONEN EN DRUIVEN.
Door de Groenten- en Fruitcentrale is
vastgesteld, dat de minimumprijs voor
Spekboonen ook nog na 18 September, en
wel tot 2 October zal bedragen 5.per
100 K.G. De vergoedingsprijs zal evenzoo
ƒ5.per 100 K.G. zijn.
Voorts worden de belanghebbenden er
op attent gemaakt, dat voor eventueele
steun verleening in 1938 op het product
druiven slechts die druiven in aanmerking
zullen komen, welke daadwerkelijk ge
veild zijn. Ook komen de in z.g. druiven-
restauraties e.d. verkochte producten niet
voor steun in aanmerking.
UITVOER VAN ERWTEN.
Afschaffing van het prijsverschil?
Van bevoegde zijde vernemen wij, dat
overwogen wordt, het prijsverschil bij uit
voer van erwten af te schaffen.
Inmiddels zal met ingang van 18 Sep
tember 1938 het thans bij uitvoer geldend
prijsverschil ad 1 per 100 K.G. voor
groene erwten en ad 1.40 per 100 K.G.
voor split- en parelerwten voorloopig wor
den verlaagd tot 0.50 voor groene erw-
ent en tot 0.70 voor split- en parelerw
ten.
Deze verlaagde prijsverschillen zullen
gelden voor alle exporttransacties, waar
voor het prijsverschil op Zaterdag 17 Sep
tember 1938 niet was gefixeerd. Expor
teurs, die na 12 September j.l. vóór 18
September 1938 exporttransacties hebben
afgesloten, welke nog niet ter fixatie wer
den aangeboden, zullen echter alsnog in
de gelegenheid worden gesteld, hiervoor
het vóór 18 September 1938 geldende prijs
verschil te fixeeren, mits de opgave van
deze transacties, alsmede de hierop betrek
king hebbende bewijzen, Maandagoch
tend 19 September 1938 voor 12 uur in
het bezit der Nederlandsche Akkerbouw-
centrale. (Dit bericht is niet eerder ge
publiceerd, dan Zaterdagavond voor
laat verschijnende bladen of Zondag
ochtend voor ochtendbladen of heden
avond! Red. L. Crt.).
Voorts wordt ons medegedeeld, dat de
termijn, waarbinnen fixatie van het prijs
verschil dient te worden aangevraagd,
met ingang van 18 September 1938 van 8
dagen tot 4 dagen na afsluiting der be
treffende exporttransactie wordt verkort.
VLAMING WINT PRIJSVRAAG VOOR
AANPLAKBILJET.
Aankondiging voor Nederlandsche
■meesterwerken.
Zooals bekend is, hebben de Maatschap
pij der Nederlandsche Letterkunde te
Leiden en de Koninklijke Vlaamsche
Academie te Gent een prijsvraag uitge
schreven voor een aanplakbiljet, dat de
aandacht moet vestigen op de uitgave van
een reeks meesterwerken der Nederland
sche letterkunde van de vroegste tijd tot
heden, welke uitgave verzorgd wordt door
de N. V. Uitgevers-Maatschappij „Else
vier" te Amsterdam en de N.V. Standaard
boekhandel te Brussel.
De opzet van deze reeks is, in honderd
deelen een typeerend beeld van de Neder
landsche letteren van alle tijden te ge
ven (dus Jacob van Maerlant, Hooft, Von
del, Gezelle, Couperus, etc.). Daartoe is
een commissie, waarin vertegenwoordigers
van de voornaamste universiteiten zitting
hebben, benoemd, die een voorloopige keu
ze gedaan heeft en 24 deelen heeft vastge
steld. De 24 deelen zullen in vier jaar tijds
worden uitgegeven.
Gevraagd werd een ontwerp voor een
aanplakbiljet van 70 x 100 c.m. in twee
kleuren. Uitgeloofd werd een eerste prijs
van 300.en een premie van 50.
Zaterdagmiddag kwam de jury, waarin
de heeren prof. R. N. Roland Holst, dr. G.
van de Woestijne, dr. J. J. de Gelder, J.
P. Klautz en M. de Meyer zitting hadden
genomen, te Amsterdam bijeen.
De jury kreeg in totaal 104 ontwerpen,
waaronder 26 uit Vlaanderen, te beoor-
deelen. Hoewel de jury van oordeel was,
dat geen der inzendingen aan de ver
wachtingen voldeed, werd tenslotte het
ontwerp onder motto „Boekuil'' met het
uitgeloofde bedrag van 300.beloond.
Na opening van het naambriefje bleek
de inzending onder het bovengenoemde
motto afkomstig te zijn van den heer Raf.
de Buck, kunstschilder te Gent.
Alle ingekomen ontwerpen zullen van
1 tot 15 October in het Rijksmuseum te
Amsterdam voor belangstellenden te be
zichtigen zijn.
PIJLTJESDAG
Sedert eenige dagen hangt e** in de meeste
portalen der katholieke kerken en in de
katholieke gebouwen een affiche betref
fende de „Pijltjesdag" der R K. Jeugdbe
weging, welke op 25 September a.s. zal
worden gehouden. Op dat affiche staat te
lezen „De pijl in de roos eenei Christelijke
maatschappij is de pijl der R.K. Jeugdbe
weging".
Daarmee is het karakter en het doel van
deze „Pijltjesdag" krachtig getroffen. Het
naaste doel is niet om op 25 September
zooveel mogelijk dubbeltjes te verzamelen.
Die inzameling is geen doel, maar middel.
Een middel om verder te kunnen werken
aan het doel: een waarlijk Christelijke
maatschappij.
Daarvoor vraagt de R.K. Jeugdbeweging
in het bisdom Haarlem met het vo'ste
recht uw steun.
En wij vragen U: denk deze week hier
over eens één enkel oogenblik na. Denk
eens één enkel oogenblik aan de geweldige
greep naar de jeugd, een heidensche greep
in andere landen en U zult Zondag a.s
meer doen dan men van U vraagt.
VEILIGHEID IN HET BOUWBEDRIJF.
Wetsontwerp ingediend.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp, houdende voorbehoud der
bevoegdheid tot toetreding tot het ontwerp
verdrag betreffende de veiligheidsvoor
schriften in het bouwbedrijf.
De internationale arbeidsconferentie
heeft in haar drie en twinitgste zitting
eenige ontwerpverdragen en aanbevelin
gen vastgesteld. Deze ontwerp-verdragen
betreffen:
1. de veiligheidsvoorschriften in het
bouwbedrijf;
2. de verkorting van den arbeidsduur
in de textielindustrie;
3. den leeftijd van toelating van kinde
ren tot het verrichten van arbeid in nij
verheidsondernemingen
4. den leeftijd van toelating van kinde
ren tot het verrichten van niet-industriee-
le werkzaamheden.
Het onder 1 genoemde ontwerp-verdrag
maakt het onderwerp uit van het thans
ingediende wetsontwerp.
Ten aanzien van de andere ontwerp
verdragen heeft de regeering haar stand
punt nog niet bepaald.
Het onderhavige ontwerp-verdrag houdt
algemeene beginselen in omtrent de vei
ligheidsvoorschriften voor arbeiders in het
bouwbedrijf, in het bijzonder voor zooveel
steigers en hefwerktuigen betreft.
Buifienlandsche Berichten
DE OVERSTROOMINGEN IN PERZIë.
Bij het eerste opruimingswerk in het
overstroomde gebied van Nahavand (Per-
zië) zijn 202 dooden gevonden. Talrijke
personen worden nog vermist.
HOOFDFILMS
De bonte-Luxortrein.
Koningstijger (Ivan
Petrovich, Hans Jun-
kermann).
De bende van Rio.
(Tom Tyler).
De stervende zwaan.
(Yvette Chauvere,
Mia Slovenska).
Quitte of dubbel.
(Bing Crosby, Mar
tha Raye).
AANVANGSUUR KEURING
Revue. Maandag en Donder
dag 7 en 9.30 uur.
Sensationeel
Avonturen.
Dramatisch
Komisch
lederen avond 8 uur.
Zondag ook van 47
uur. Zaterdag en
Woensdag 2.30 uur,
matinée.
lederen avond 8 uur.
Zondag van 2—7 uur
Zaterdag en Woens
dag 2 uur matinée.
Goedgekeurd
v. volwassenen
Toelaatbaar
v. volwassenen
Afgekeurd
Afgekeurd
265. Het beertje had natuurlijk nooit van zijn leven ge
leerd wat hij wel en wat hij niet mocht doen. Hij wandelde
zoo maar vreemde huizen binnen en snuffelde overal rond
wat er zooal op tafel stond. Die nieuwsgierigheid zou ons
beertje leelijk te staan komen.
266. Want toen hij een fleschje inkt zag staan, dacht het
beertje dat het limonade was. Hij ging aan het tafellaken
trekken omdat hij er anders niet bij kon en voor het beer
tje goed wist wat er gebeurde lag hij languit op den grond,
terwijl de inkt door de kamer stroomde.
