DINSDAG 30 AUGUSTUS 1938
DE LEIDSCHE COURANT
PAG. 7
Troepen-revue van het
Nederlandsch leger
Zooals men weet, is gisteren te 's Graven-
hage een grootsche troepen-revue gehou
den van het Nederlandsche Leger.
Om kwart over een komt de koninklijke
militaire kapel voorbij met de diepe trom
men. Om half twee is de drukte der aan
rijdende auto's verminderd. De genoodig-
den hebben zich stipt gehouden aan het
verzoek om half twee aanwezig te zijn.
Het is een goede bepaling geweest, want
de Haagsche politie geassisteerd door man
schappen van de militaire politie te paard,
heeft de rest van den tijd noodig om het
publiek binnen de afgepaalde ruimte te
brengen. De electrische trein suist aan de
overzijde in de richting Scheveningen voor
bij en uit de ramen hangen de reizigers,
die slechts een flits van de enorme men-
«chenmassa te zien krijgen, en ook slechts
een flauwen indruk van de niet-ingedeelde
officieren, die in breede rijen aan de over
zijde van het baldakijn, maar op eenigen
afstand daarvan, van den Pompstations-
weg af, zijn opgesteld. Bij hen voegden*
zich verschillende deputaties van militaire
vereenigingen met hun vaandels.
Over dit spel van kleuren, over de
afwachtende stemming van de duizenden,
die van Scheveningen tot den Benoorden-
houtscheweg in dichte rijen staan, straalt
de zon, nu en dan achter de wolken ver
dwijnend.
Onder het koninklijk baldakijn hebben
zich de leden van H. M.'s militair huis op
gesteld en ook de chef van den generalen
staf, luitenant-generaal Reynders en de
chef van den marinestaf, vice-admiraal
Furstner. Eenige stalknechten van de Ko
ningin hebben zich terzijde van dit pavil
joen opgesteld. Naast het paviljoen wacht
H. M.'s eerste stalmeester, jhr. Verheyen,
den stoet af.
Om tien minuten voor twee marcheert
de eerewacht langs het defileerpunt. Zij
bestaat uit een halve compagnie adelbor
sten en een halve compagnie cadetten, bei
de met hun vaandels.
Bij de eerewacht is de koninklijke mili
taire kapel ingedeeld met diepe grenadiers-
trommen. Recht tegenover het koninklijk
paviljoen stelt de kapel zich op en ter
weerszijden de beide halve compagniën.
De aankomst van de Koningin.
Precies twee uur komt H. M. desKoningin
van prinses Juliana en Pirns Bernhard op
het kruispunt van de van Alkemadelaan
en den Pompstationsweg uit de richting
Ruigenhoek aan.
De Koningin en Prinses Juliana zijn ge
zeten in een open caleche met 4 paarden
bespannen. De prins heeft tegenover haar
plaats genomen.
Ter weerszijden van de caleche rijden
te paard" H.M. adjudant, kapitein Roms-
winckel en H.M. ordonnans-officier jhr. van
Kinschot.
In een open volgrijtuig, achter de ca
leche hebben plaats genomen vice-admi
raal Bauduin, chef van het militaire huis
van de Koningin, de hofdame jkvr. Schim-
melpenninck van der Oye en een hofdame
van de Prinses.
Op dit kruispunt wordt de Koningin be
groet door den commandant van het veld
leger, luitenant-generaal J. J. G. Baron
van Voorts tot Voorst, met zijn staf, door
luitenant-generaal Hackstroh, inspecteur
der infanterie en kolonel van Selm, inspec
teur der marechaussee.
Onder het gejuich van de duizenden en
duizenden langs den weg en op de duinen
rijdt de koninklijke stoet stapvoets 300 M.
verder naar het defileerpunt.
Om 7 min. over twee zet de Kon. Militaire
Kapel het „Wilhelmus" in het was een
plechtig en ontroerend moment, toen dui
zenden en duizenden dit volkslied meezon
gen en de Koningin en het Prinselijk Paar
toejuichten.
Even voorbij het baldakijn zwenken de
twee jockey's, die in scharlaken roode tu
nieken gekleed zijn, rechtsom en rijden tot
vlak voor het paviljoen.
Prins Bernhard, gekleed in het groot-te
nue van kapitein van de Grenadiers, stijgt
uit en reikt Prinses Juliana de hand bij
het "uitstappen, waarna hij de Koningin be
hulpzaam is. H. M. de Koningin is gekleed
in een lichtblauwe robe met een hoed van
dezelfde kleur en draagt een bont, Prinses
Juliana heeft een gebloemde robe aan en
draagt een witten hoed.
Nadat de Koningin, Prinses Juliana en
Prins Bernhard door de officieren die in
het paviljoen de komst van de vorstelijke
personen afwachtten, zijn begroet, nemen
de vorstelijke personen hun plaatsen in.
Inmiddels is ook de koninklijke stan
daard geheschen. Enkele minuten later, op
het bevel van den commandant van het
défilé, luitenant-generaal J. J. G. baron
van Voorst tot Voorst, begint de wapen
schouw.
(Reeds geplaatst in een gedeelte onzer
vorige oplage).
De eerste groep van dit défilé bestaat uit
de koloniale reserve plus minus 200 man
sterk, dan onderdeelen van de koninklijke
marine, waar onder adelborsten van het
koninklijk instituut der marine, plm. 800
man met muziekkorps, troepen te voet der
koninklijke landmacht en de vaandels met
regimentscommandanten en vaandelwach-
ten der 13 regimenten infanterie, waarvan
geen verdere onderdeelen aan het défilé
deelnemen. In totaal namen van de infan-
jons in auto's). In deze eerste groep waren
motoriseerde troepen volgden nog 2 batal
jons in auto's. In deze eerste groep waren
4 muziekkorpsen ingedeeld.
Achter de infanterie volgden, onder be
vel van den gou/erneur der koninklijke
militaire academie, de marechaussee en de
l
politietroepen te voet, de inrichtingen van
militair onderwijs, waaronder de cadetten
eer koninklijke mültaire academie, plm.
tOO man, en het detachement van de kust-
artillerie. Een belangrijk onderdeel in deze
groep werd gevormd door het regiment
genietroepen met muziekkorps en 2 batal
jons, zoomede een detachement der pon
tonniers en torpedislen.
Dan volgde het bataljon geneeskundige
Iroepen en het kader-bataljon jlm. 600 man
sterk, sloot de hoofdgroep der troepen te
"oet af.
In stramme rijen, de hoofden rechts ge
draaid, marcheeren de regimenten voorbij.
Het publiek blijft juichen en het is ver
wonderlijk om te zien hoe door allen, hier
aanwezig, de vaandels met de noodige eer-
li ewij zen worden begroet.
Op een gegeven moment rijdt er een
electrische trein voorbij, welke zoo vol is,
dat de menschen zeker alleen voor dezen
rit den Haag—Scheveningen een kaartje
hebben genomen om op deze wijze althans
iets van de wapenschouw mee te maken.
De commandeerende hoofdofficieren stij
gen voorbij het koninklijk baldakijn van
hun paarden en begeven zich naar een klein
platform, waarop zij blijven staan totdat
hun regiment gepasseerd is. Daarna stellen
ij zich allen naast het baldakijn op, zoodat
wij steeds kunnen zien, welke onderdeelen
het defüé hebben volbracht.
De koninklijke militair kapel speelt steeds
Coor marschen, de "hepe trommen dreunen
tiof en daar tusschen door klinkt het won
derlijke rythme der stappende voeten, keu
rig gelijk als ware er maar één voet, welke
den grond raakt.
Het is indrukwekkend: deze demonstra
tie van Neerlands weermacht in haar tegen
woordige verniewde of moderniseerende
gedaante, als hulde aan H.M. de Koningin.
Na het défilé van de infanterie-regimen-
ten volgde hoofdgrDep 2 met een tusschen -
ruimte van 8 minuten. In deze tusschen-
ruimte kregen de fotografen gelegenheid
om de koninklijke .amilie te fotografeeren,
terwijl de leden der E.H.B.O., die vandaag
zonder twijfel druk werk hadden, in ver-
schülende cantines even konden pauzeeren.
De tweede defileerende groep stond onder
bevel van den commandant der lichte bri
gade, H. F. M. baron van Voorst tot Voorst.
Deze groep bestond uit 2 regimenten hu
zaren, (8 eskadrons), in totaal ongeveer
800 ruiters met het muziekkorps der huza
ren aan -het hoofd. Verder zagen wij in deze
groep een rijdende batterij van 7 veld van
het korps rijdende artillerie.
De huzaren hadden bij het publiek bui
tengewoon veel succes, ook al omdat zij
in draf voorbijreden.
Daarna defüeerde voor H.M. de Konin-
in het regiment wielrijders, met 2 batal-
jens, beperkt tot sim en ruim 500 man.
De buitenlandsche militaire attache's ge
raakten in bewondering over het muziek
korps der wielrijders. Men weet dat deze
muzikanten al spelende fietsen of wel al
fietsende spelen.
Het slot van hoofdgroep 2 bestond uit 50
man marechaussee te paard en eenzelfde
aantal politietroepen te paard.
Bijna onmiddellijk achter de tweede
loofdgroep sloot aan de derde hoofdgroep
(veld-artillerie), gecommandeerd door den
inspecteur der artillerie, generaal-majoor
J. Harberts. Deze groep defileerde, even
als de voorafgaande, in draf en bestond uit
8 regimenten veldartillerig, ieder leveren
de een batterij van kanonnen met muni
tie en caissons. Aan het hoofd reden 2 mu
ziekkorpsen. De verschillende batterijen,
uie telkens met twee stukken naast elkaar
defileerden, gaven een beeld van het aan
gespannen geschut.
Tusschen deze groep en de laatste (hoofd
groep 4) was een tusschenruimte van 5 mi
nuten. In deze pauze kregen de fotografen
andermaal gelegenheid de koninklijke
iamilie van dichtbij te fotografeeren.
De laatste groep bestond uit gemotori
seerde troepen. Zij defileerden met een snel-
het van 25 K.M. per uur en gaven een in-
druk van de voortgeschreden modernisee
ring in de koninklijke landmacht, in het bij
zonder ten aanzien van motorisatie en
mechanisatie. Ook hier werd in dubbele
colonnes gedefüeerd. Twee compagnieën
autotreinen van net korps motordienst
openden de groep. Dan volgde een bataljon
van het nieuw gemotoriseerde pantseraf-
weergeschut, waarna een motorbatterij' van
het korps rijdende artillerie als vertegen
woordigster van de zware motorartil^rie
voorbijtrok.
Vervolgens kwamen 2 escadrons pantser
wagens van de lichte troepen met een 20-tal
van de nieuwste soort, een escadron van het
ie regiment huzaren motorrijders en een
peleton motormitraüleurs van het regiment
wielrijders.
Aan het défilé te land hebben
deelgenomen 659 officieren, 12631
manschappen, korporaals en on
derofficieren, 1817 paarden, 115
kanonnen, 40 caissons, 245 perso
nen- en vrachtauto's, 30 pantser
en rupspantserwagens, 8 zoeklich
ten, 331 motoren en 558 rijwielen.
Het vertrek der troepen.
Om ongeveer 7 uur vertrokken zoowel
van het station H.S.M. als van het station
S.S. de eerste treinen, welke de troepen
weer naar haar garnizoenen moesten te
rugbrengen. En evenals vanmorgen bij de
aankomst der manschappen verzamelde
zich langs de route een kijkgraag publiek,
dat bleef staan totdat de laatste man ge
passeerd was. De geheele regeling verliep
ook thans zonder hapering, zij het, dat de
een of andere soldaat het vertrekuur van
zijn regiment vergeten was en derhalve
met kwartiermuts op het hoofd achter de
marcheerende troep aanholde, waar zijn
collega's zijn bepakking zoolang hadden
bewaard.
De etappe- en verkeersdienst van den
generalen staf is ook bij het vertrek der
treinen, die tusschen 7 en 10 liepen en den
gewonen dienst niet in discrediet brachten,
niet door een of andere stagnatie genood
zaakt geworden om in te grijpen.
De manschappen vertrokken zooals zij
gekomen waren, hetgeen wil zeggen: rus
tig, frisch en uitgejuicht door de Hagenaars.
De vredige „Staat van Beleg", waarover
wij vanmorgen schreven, is weer ten einde.
De regeling, zoowel van militaire zijde
als van politiewege, was op alle punten
voortreffelijk, het publiek was in elk op
zicht voldaan en wij hebben geen énkelen
wanklank vernomen.
Het is een door het meest schitterende
zomerweer begunstigde gloriedag geweest,
die bij allen, die de gelegenheid hebben be
nut, om dit prachtige défilé te aanschouwen,
tot in lengte van jaren in prettige herinne
ring zal blijven.
Vliegtuigen.
Al tijdens het voorbijrijden der rups-
pantserwagens werden in de verte boven
de duinen van Wassenaar de vliegtuigen
van land- en zeemacht zichtbaar, welke
vanuit de lucht hulde zouden betuigen aan
H M. de Koningin. Onder bevel van den
reserve-luitenant-generaal M. Raaijmaa-
kers vlogen 87 machines boven de van Al
kemadelaan in 7 groepen. De commando
groep, bestaande uit 3 vliegtuigen, was ken
baar aan oranje-wimpels en vloog op 150
M. afstand voor groep 1. Groep 1 bestond
uit een eskader koninklijke marine van 4
C.V.-machines en 10 FK 51 vliegtuigen.
Groep 2 was samengesteld uit 15 FK 51
vliegtuigen. De groepen 2, 3, 4, 5, 6 en 7
behoorden tot de Kon. Landmacht en ston
den onder bevel van den commandant der
Luchtvaartafdeeling, die aan het hoofd van
groep 2 vloog.
Het was duidelijk te zien, dat de machi
nes lang niet op volle snelheid vlogen,
maar zij waren toch zoo snel het defileer
punt gepasseerd, dat het gordijn, dat het
baldakijn aan den achterkant afsloot, op
zij geschoven moest worden, om zoo de Ko
ninklijke Familie gelegenheid te geven, de
luchtparade te aanschouwen.
In de verde boven Kijkduin maakten
de defileerende vliegtuigen een breede
bocht en langs het Scheveningsche strand
vlogen zij wederom naar hun garnizoenen.
Het was tien minuten voor 4 toen het
geheele défilé geëindigd was.
H. M. de Koningin ontbood de camman-
deerende hoofdofficieren bij zich en betuig
de hun allen haar tevrdenheid over het ver
loop van het defüé. De caleche reed weder
om voor en terwijl het „Wilhelmus" weer
klonk, namen de Koningin, Prinses Juliana
en Prins Bernhard in de caleche plaats en
reden zij de van Alkemadelaan af onder
do meest uitbundige toejuichingen van het
publiek.
Na het défilé. De aftocht
van de gemotoriseerde troe
pen. „Broad-siding" tanks.
De gemotoriseerde troepen hebben zich
na het défilé onmiddellijk weer naar hun
garnizoenen begeven. De groote stoet reed
de van Alkemadelaan uit en sloeg links af
den Benoordenhoutschenweg op, waarna
hij zich in verschillende af deelingen split
ste en ieder gedeelte naar haar eigen gar
nizoensplaats afreed.
Op het gedeelte van de Van Alkemade
laan, waar de troepenrevue niet passeerde
en het eerste gedeelte van den Benoorden-
houtscheweg, waar men dus de gemotori
seerde troepen zou kunnen zien, stonden
duizenden en nog eens duizenden men
schen opgesteld.
De zijwegen waren in autoparkeerplaat
sen herschapen, terwijl ook geïmproviseer
de fietsenstallingen goede zaken maakten.
Tegen half vier kwamen eindelijk de
eerste troepen in het zicht, achter de mo
torpolitie, reden de militaire motorrijders,
eenige auto's met officieren, waarachter
de tientallen vrachtwagens van den motor-
dienst volgden.
Daarna kwam het geschut, de rijdende
zoeklichten en kabelwagens, de motorrij
ders met en zonder duo of zijspan, de pant
serauto's en de kleine tanks.
Deze laatste hadden vooral veel succes
bij het publiek, daar zij den scherpen bocht
naar den Benoordenhoutscheweg met groo
te vaart doorslipten en daarbij als vol
maakte coureurs de kunst van „broad-si
ding" beoefenden.
Ondertusschen waren ook verscheidene
vliegtuig-escadriHes zichtbaar geworden,
zoodat men op dit gedeelte van de stad nog
een prachtigen indruk van het défilé heeft
kunnen krijgen.
Nadat de laatste motorwagens in de rich
ting Wassenaar waren afgereden, trok de
groote stroom belangstellenden weer stad
waarts en verspreidde zioh naar de pun
ten, waar nu nog iets bezienswaardigs werd
geboden.
DAGORDER VAN DEN COMMANDANT
VAN HET VELDLEGER.
Na afloop van het défilé der weermacht
heeft de Luitenant-Generaal van Voorst
tot Voorst, Adjudant in b.d. van H.M. de
Koningin, Conmmandant van het veldleger,
de volgende dagorder tot de deelnemende
troepen gericht:
Officieren, onderofficieren, korpo
raals, matrozen en soldaten.
Hare Majesteit de Koningin droeg mij als
Commandant van het veldleger en belast
met het algemeen bevel over de onder
deelen, die aan de Wapenschouw op heden
deelnamen op, aan alle commandanten en
onderdeelen hoogstderzelver groote inge
nomenheid en buitengewone waardeering
De geschiedenis
van het
vuurwerk
WIE HEEFT HET EIGENLIJK
UITGEVONDEN!
Er kan haast geen groote feestelijke
gelegenheid voorbij gaan, of er
wordt een vuurwerk afgestoken.
Het is dus zeker interessant over
de geschiedenis hiervan het een en
ander te vernemen.
De geschiedenis van het vuurwerk is
xeeds eeuwen oud. Men is van meening, dat
het zich ontwikkeld heeft uit de vuurtee-
kenen, die door de oude Grieken en Ro
meinen in tijden van oorlog reeds gebruikt
werden. Toch is dit een gewaagde veron
derstelling, daar de oude volken geen kruit
kenden. Het is echter een feit, dat reeds
duizend jaar voor Ghristus de Chineezen
een soort vuurwerk afgestoken hebben. Wel
was het een bijzonder gevaarlijk soort vuur
werk, daar de vuurpijlen ook in tijden van
corlog als oorlogswapen gebruikt werden.
Bij de belegering van Pine-King in het jaar
1232 gebruikten de Chineezen in plaats van
hun brandpijlen raketten, die ze „vuur-
lansen" noemden. De raketten kwamen
raderhand ook naar Europa, nadat ze eerst
in het Oosten als ..pijlen van China" op
gang gemaakt hadden. Het duurde echter
i og geruimen tijd, eer de „pijlen van China"
cok in Midden-Europa bekend werden. De
vliegende duiven, de loopende hazen en
de zwemmende visschen, waarover berich
ten uit die dagen hel een en ander vertel
len, waren raketten, die in de 15de eeuw,
evenals in China, als oorlogswapens ge
bruikt werden. In Britsch-Indië was men
zoozeer op vuurwerk gesteld, dat er om
streeks het jaar 1766 nog een vorst was,
die over een eigen rakettencorps van niet
minder dan 1200 man beschikte.
Langzamerhand werd dit oorlogsmate
riaal nu ook voor amusementsdoeleinden
gebruikt. De eerste pogingen schijnen reeds
tegen het einde van de 14de eeuw gedaan
te zijn, want uit een verslag uit het jaar
1379 van Vicenza blijkt, dat er een vuur
werk afgestoken werd om de vrede op
plechtige wijze te vieren. Velen zijn dan
ook van meening, dat Italië de pyroteeh-
r.iek voor het eerst in Europa bracht. Zelfs
wordt er wel eens gezegd, dat Michel An-
gelo de uitvinder van de vuurpijl zou zijn,
maar dit is toch wel zeer onwaarschijnlijk
in verband met hetgeen we hierboven reeds
geschreven heblben. Trouwens in het jaar
1465 hadden er reeds feestelijkheden plaats,
die eindigden met een knaleffect. Er ge
beurde namelijk het volgende: de graaf
van Cbarolais, de latere Karei de Stoute,
ontving te Etampes, den hertog van Berry
en organiseerde, ter eere van den doorluoh-
tigen gast, verscheidene feesten en tour-
nooien. Toen de avond gevallen was, en de
vorsten op het balcon den sterrenhemel be
wonderden, zagen zij plotseling, dat een
vurige slang zich in de lucht verhief, en ver
volgens uiteenspatte in vlammenbundels en
vonken. De veroorzaker van dit ongewone
gebeuren was niemand anders dan Jean
Boutefeu, eên gewoon soldaat, die beroemd
was om de fraaiigheden, welke hij wist te
voorschijn te tooveren met behulp van een
•vuursteen, een lont en wat brandbare stof.
Hij werd onmiddellijk bij den koning ge
roepen en kreeg een groote belooning.
Sedert dien kwam het vuurwerk in
zwang. Toen Karei V in 1519 tot keizer
gekroond werd, meende zijn vriend, de be
roemde patriciër en bankier Fugger, hem
geen grooter genoegen te kunnen bereiden
dan door een prachtig vuurwerk af te ste
ken. Beroemd waren ook sedert eeuwen de
„Romeinsche girandoles", die steeds op den
te betuigen voor de uitnemende wijze
waarop de onderdeelen van de Koninklijke
Marine en de Koninklijke Landmacht, zoo
te land als in de lucht, zoomede de Kolo
niale Reserve, vertegenwoordigende het
Koninklijk Nederlandsch Indische Leger,
heden hebben gedefileerd.
Hare Majesteit verzocht mij daaraan toe
te voegen, dat de door de gezamenlijke
troepen op zoo indrukwekkende wijze tot
uiting gebrachte hulde een onvergetelijk
oogenblik van haar leven heeft gevormd.
Ook voor de uitvoering van de getroffen
voorbereiding, welke leidde tot een onbe-
rispelijken voorbijmarsch, had Hare Ma
jesteit niets dan lof.
Terwijl ik mij van deze hoogst eervolle
opdracht kwijt, noodig ik u uit ten volle
te doordringen van de beteekenis voor
ieder uwer en voor de korpsen en de onder
deelen welke gij hebt vertegenwoordigd,
van dezen op zoo waardeerende wijze uit
gesproken dank van haar, die gedurende
veertig jaren aaneen op koninklijke wijze
het oppergezag over zee- en landmacht
heeft gevoerd.
Verplaats u, officieren, onderofficieren,
korporaals, matrozen en soldaten in ge
dachten te zamen nog eenmaal terug naar
het oogenblik waarop gij ten aanschouwe
van de hoogste militaire en burgerautori
teiten en van duizenden van ons volk, op
het defileerpunt uwe Koningin uw eerbe
wijs bracht en vereenigt u dan in den uit
roep:
„Lang leve Hare Majesteit onze geeer-
biedigde Koningin".
Deze dagorder is voor het front der troe
pen voorgelezen.
kroningsdag van den Paus, alsmede op het
feest van Peter en Paulus op de Engelen
burg, het oude grafmonument van den Ro-
ineinschen keizer "Hadrianus, afgestoken
werden.
Een paar kanonschoten leidden de giran
doles ün. Daarna volgden honderden raket
ten schitterende zonnen en vuurbloemen
uit raketten stegen ten hemel. De „staan
de zon" met watervallen en vuurfonteinen
kondigde dan het einde van het schitte
rende feest aan. Het mooiste vuurwerk der
geheele 16e eeuw werd afgestoken in het
jaar. 1598. De gemeente Parijs droeg de
kosten. Het voornaamste stuk stelde een
lange guirlande voor bestaande uit olijf
takken. In het midden bevond zich een tot
de tanden gewapend man, omgeven door
lansen, pieken, sabels, hellebaarden en an
dere „aanvalswapenen". Uit de guirlande
schoten naar alle kanten de vlammen, die
het gewapende individu volkomen vernie
tigden. Dit kunststuk was de allegorische
weergave van de vrede, die den oorlog
overwint! Het verdrag van Vervina was
toen juist tot stand gekomen en men ver
kondigde overal, dat er nooit meer een
oorlog gevoerd zou worden.
Gedurende de geheele 18e eeuw beleefde
de pyrotechniek een tijdperk van bloei. Pe-
tronio Ruggieri, de eerste uit een geslacht
van beroemde vuurwerkmakers, werd naar
Parijs geroepen en organiseerde aldaar
schitterende feesten, alles natuurlijk op
hoog verzoek des konings. Lodewijk XV
gaf hem uit dankbaarheid het kasteel des
Porcherons ten geschenke en kende hem
voorts zes duizend franken pensioen toe.
Den 24sten Januari 1730 werd ter gele
genheid van 's prinsen geboorte een groot
vuurwerk afgestoken op de tegenwoor
dige Quai Malaquais, die toen nog de Quai
des Theatres heette. Twintig jaar later
werd op de Place de Grève dezelfde,
waar sedert vele jaren de Sint-Jansvuren
gebrand werden een nieuwe vertooning
ten beste gegeven onder de beproefde lei
ding van Ruggieri. Intusschen werd er heel
wat geld aan deze dingen uitgegeven. Meer
dan eens werden er honderdduizend francs
neergeteld teneinde den hof-pyrotechnicus
voor zijn goede diensten te beloonen. Het
vuurwerk, dat werd afgestoken bij het hu
welijk tusschen Elisabeth van Frankrijk en
Don Philippus van Spanje, kostte honderd
twintig duizend francs. Toen de Dauphin
gedoopt werd, was de rekening, die de
heer La Varinière inleverde, niet veel klei
ner.
Zelfs de revolutie heeft aan de traditie
geen einde gemaakt. Zij had hier een prach
tige gelegenheid, om haar zin voor symbo
liek tot uitdrukking te brengen. Op zeke
ren avond verscheen Robespierre in eigen
persoon met een soort brandende toorts,
die de „fakkel der rede" moest verbeel
den. Met deze toorts werd een heele rij fi
guren in brand gestoken: bet atheïsme, de
eerzucht, het egoisme, enzalleen het
standbeeld der wijsheid behield zijn plaats
op den troon en bleef schitteren te midden
der ruines.
Niet alleen in Frankrijk, ook elders wer
den er geweldige sommen besteed, wanneer
er een buitengewoon effect bereikt moest
v/orden. Zoo had de stad Weenen er 80.000
gulden voor over om den Sjah van Perzië
een grandiooze ontvangst te bereiden. Het
resultaat was echter minder bevredigend
dan men wel gehoopt had. Het vurwerk
maakte zoo'n lawaai, dat de Sjah zich wat
ten in zijn ooren liet stoppen. Onder zijn
gevolg brak zelfs een paniek uit. Het ge
knal wekte bij de dienaren herinneringen
op aan bepaalde gebeurtenissen in hun va
derland en de goede lieden verkeerden in
de vaste overtuiging, dat er op hen ge
schoten werd
Geheimen van het vuurwerk
maken.
De moderne pyrotechniek Is er dan ook
op uit, de geheele gebeurtenis onhoorbaar
te doen verloopen. Het is echter zeer de
vraag of het groote publiek dit zeer op
prijs zou stellen. Het is iemmers iedereen
bekend, dat het geknetter, gekraak en ge
fluit juist een ongewone attractie is. De in
Berlijn bekende pyrotechnicus Lindner is
echter toch van plan het geruischlooze
vuurwerk in te voeren. Pogingen in deze
richting hebben reeds succes gehad. Ita-
liaansche pyrotechnici verstaan de kunst
om met behulp van geheime recepten stuk
ken te vervaardigen, die zonder geluid te
maken, twaalf verschillende gedaanten
aannemen.
Over het algemeen is de pyrotechniek
toch een zeer moeilijke wetenschap, te
lastiger, omdat haar beoefenaars moeten
zijn toegerust met de noodige artistieke
bekwaamheden.
Voor elk vuurwerkfiguur moet van te
voren eerst een teekening gemaakt wor
den en voorts moeten er allerlei plannen
uitgedacht worden op welke wijze het
fraaiste effect verkregen kan worden. Het
publiek houdt nu eenmaal van afwisseling
en de pyrotechnici moeten daarmee reke
ning houden. Verder dient de vuurwerk
maker ook een zeer voorzichtig mensch te
zyn, die de salpeter, de zwavel en de kool
stof in de juiste verhoudingen weet te men
gen. Wie nu nog beschikt over wat keuken
zout (voor de gele kleur), een beetje sal
peter (om er een rose tintje aan te geven),
een paar gram zink -voor het blauw en een
weinig kopercarbonaat voor het groen,
kan zich gaan wijden aan de kunst van het
vuurwerkmaken. Verschillende soorten
bommen houdt men er op na: met 4, 5 ont
ploffingen, maar ook met 15, ja zelfs met
20 knallen. Verder kent men oranjezonnen,
tourbillons, vuurpijlen, cobra's gekleurde
sterren, terwijl het nieuwste op dit gebied
de Arabische palmboomen zijn, die een
goudvuur van ongeveer 4 meter breedte
geven. Aldus wordt het Verre Oosten U
voor oogen getooverd.
Ziehier eenige grepen uit de geschiede
nis en de techniek van het vuurwerk, dat
op feestdagen hoogtij viert
M. V.
