HAARLEMMERSTRAAT 44
DE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
BUITENLAND
De strijd In het
verre Oosten
S. A. BROERSE
OMGEVING
DONDERDAG 18 AUGUSTUS 1938
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
DE REGEERINGSCRISIS.
De invloed van Negrin versterkt.
Men ziet te Parijs in de Spaansche re-
geeringscrisis en haar oplossing het be
wijs, dat Negrin vastbesloten is krachtig
te regeeren en dat hij onder de tegen
woordige omstandigheden de, van consti
tutioneel standpunt zelfs gerechtvaardig
de, bezwaren, die zijn optreden minder
doeltreffend zouden kunnen maken, van
secundair belang acht. Het conflict, dat
leidde tot het aftreden van Aygade en
Irujo, was een conflict over een vraag
stuk van jurisdictie. Er waren besluiten
genomen door de regeering, die eigenlijk
tot de bevoegdheid hadden behoord van
de Catalaansche generaliteit en van de
Baskische regeering.
Negrin heeft de afgetreden ministers
vervangen door persoonlijkheden, die tot
dusverre geen op den voorgrond tredende
rol hadden gespeeld en die, ondanks hun
Catalaansche en Baskische afkomst, deze
beide landen slechts zwak vertegenwoor
digen. Het schijnt dus, dat de richting
van Negrin de overhand krijgt over het
particularisme van de Catalaansche en
Baskische politici.
HET ANTIVOORD VAN FRANCO.
Het zou hoopgevend zijn.
Reuter verneemt, dat de algemeene toon
van Franco's antwoord op het Britsche
vrijwilligersplan hoopgevend mag worden
geacht. Het document bevat zekere voor
stellen of voorwaarden voor de toepassing
van het plan.
NIEUWE ACTIE AANSTAANDE?
Volgens berichten iut het Spanje van
Franco is de SpaanschFransche grens
tusschen Irun en Hendaye sedert Zater
dag j.l. gesloten voor personen, die Spanje
willen verlaten. De toegang tot het door
Franco beheerschte gebied blijft vrij, doch
de orders, welke de militaire commandant
te Irun van het hoofdkwartier heeft ont
vangen, zijn zóó streng, dat het verlaten
van het Spaansche grondgebied zelfs niet
mogelijk is voor menschen, die voorzien
zijn van speciale vergunningen, verstrekt
door generaal Martinez Anido, minister
van openbare orde. Al deze vergunningen
zijn geannuleerd. Men vermoedt, dat deze
maatregelen in verband staan met de
voorbereiding van een belangrijke troe
penbeweging, welke binnen enkele dagen
zou beginnen.
VAN HET OORLOGSTOONEEL.
Het schijnt, dat de Japanneezen thans
willen trachten een nieuw offensief langs
de Gele Rivier in Sjansi in te zetten om
zich van het Noorden uit een weg naar
Hankau te banen.
Terwijl in het binnenland cholera en
malaria heerschen, is thans, naar gemeld
wordt, in Foekien builenpest uitgebroken.
Uit Foetsjau wordt gemeld, dat de ziekte
in vele deelen der provincie ongebreideld
woedt en dood en verderf zaait.
De Japanners hebben een vastberaden
poging ondernomen om de impasse aan
den Zuidelijken over van den Jangtse te
doorbreken.
Twaalf Japansche oorlogschepen hebben
gisteren de Chineesche verdedigingsstel
lingen ten Noorden van Joeitsjang zwaar
gebombardeerd, terwijl de Japansche troe
pen, zonder succes, trachtten vasten voet
te krijgen aan den oever.
Voorts verklaren de Chineeezen, dat zij
een Japanschen aanval hebben afgeslagen
op den Noordelijken oever te Hoeangmei,
waar het geheele land, volgens de berich
ten, Zuidelijk tot aan den Jangtse zoozeer
overstroomd is, dat het water een man tot
het middel reikt. Intusschen hebben de
Japansche troepen in Zuid-Sjans; hun po
gingen hernieuwd om de Gele Rivier te
bereiken, nabij de grens van Sjensi en
Honan, van waar zij het Westelijk deel
van den Loenghai-spoorweg zouden be
dreigen.
In het front aan den Jangtse is, volgens
de Chineezen. in de laatste 24 uur weinig
verandering gekomen. De Japanners trach
ten nu langs een anderen weg op te ruk
ken: zij willen van Hofei in Midden-Anh-
wei uit naar het Westen trekken.
'n vertrouwensartikel
vindt U in groote verscheidenheid
en steeds versch bij
Drogisterij „BOERHAAVE"
Haarl.straat 68 Tel. 784
Het oudste en meest bekende Kruidenadres
VAN HET VATICAAN
DE H. VADER OVER DE KATH. ACTIE.
Antwoord op aanvallen tegen haar.
De aanvallen, die den laatsten tijd in
Italië gericht worden op de Katholieke
Actie, hebben gisteren het onderwerp ge
vormd van een toespraak, die Z. H. de
Paus heeft gehouden tijdens een algemee
ne audiëntie, waar groepen arbeidsters,
ingeschreven bij de Katholieke Actie in
Noord-Italië aanwezig waren.
In die rede zeide de H. Vader o.m., dat
de Katholieke Actie slechts het beeld
vormt van het Katholieke leven, d. w. z.
net leven zelf is van de Katholieke Kerk
en dat Hij niet aarzelde te herhalen, dat
de Katholieke Actie Zijn oogappel en de
gevoeligste vezel van Zijn hart is.
De Paus voegt hieraan toe, dat Hij deze
verklaring nog gereeder aflegde, aangezien
den laatsten tijd „iemand, die meent een
mandaat te hebben, dat hij niet bezit, iets
anders heeft willen zeggen, zoozeer zelfs,
dat hij den Paus voorhield, wat deze niet
moest verwarren."
„Wij willen niets verwarren", aldus de
Paus „en wij zeggen, dat de Katholieke
Actie het Katholieke leven is."
DUITSCHLAND
DE BISSCHOPPENCONFERENTIE
TE FULDA.
Herderlijk schrijven aangekondigd.
De conferentie der Duitsohe bisschoppen
is gisteren bijeengekomen.
Zij zal zich in het bijzonder op diep
gaande wijze bezig houden met de kwes
tie der confessioneele school. Volgens een
geloofwaardig zegsman zal dit probleem
uitvoerig ter sprake gebracht worden in
een herderlijk schrijven, dat de bisschop
pen zullen doen voorlezen van den kan
sel korten tijd na de conferentie.
DE EED DER DUITSCHE
PREDIKANTEN.
De Evangelische persdienst ie Bern geeft
nadere bijzonderheden over het afleggen
van den eed door de Duitsche predikanten.
De Synode had hen toegestaan den eed af
te leggen, doch maakte het volgende voor
behoud:
De verplichting der eedsformule, welke
door den competenten kerkelijken raad
werd uitgewerkt, ter kennis van den Fueh
rer te brengen. De autoriteiten, welke be
last zijn met het afnemen van den eed
hebben deze formule aanvaard. Hierin
werd gezegd, dat de eed geen belofte in
houdt, iets te doen strijdig met den wil
van Gd, noch erkenning van het huidige
kerklijk bestuur, dat in tegenspraak is met
de leer van de Kerk. De beëedigde predi
kanten blijven in de uitoefening van hun
ambt alleen gebonden door de eed aan de
Kerk.
De Synode heeft verder de parochies aan
gespoord, zich te blijven verzetten tegen
iedere poging om in de Kerk het totalitaire
beginsel door te voeren.
TSJECHO SLOWAKIJE
DE NATIONALITEITEN-KWESTIE.
Runciman bewerkt objectieve besprekingen
Men gelooft, dat de besprekingen, die
Runciman heeft gehad met de leiders der
Sudeten-Duitschers, van gunstigen invloed
zijn geweest op de onderhandelingen van
gisteren, daar zij hebben geleid tot een
aanmerkelijke wijziging in den toon en de
wijzen, waarop de Sudeten-Duitschers hun
zaak hebben bepleit, zoodat de besprekin
gen, aldus Reuter, op kalme en objectieve
manier konden geschieden.
Zelfs indien het duidelijk is, dat de op
vattingen uiteenloopen, waren alle deel
nemers aan de bijeenkomst het er over
eens, dat het desondanks noodig is alle
pogingen in het werk te stellen om tot
een gemeenschappelijke opvatting te ko
men.
Nog deze week, waarschijnlijk Vrijdag,
z^l de minister-president een onderhoud
hebben met afgevaardigde Kundt om den
datum vast te stellen voor de volgende
ontmoeting van regeering en delegatie.
DE DOOD VAN MGR. HLINKA.
Het stoffelijk overschot van Mgr. Hlinka
zal Zondagmiddag ten grave gedragen
worden. De stad Ruzomberok belast zich
met de plechtigheid. Vijftienduizend men
schen worden bij de uitvaart verwacht. Ook
minister-president Hodza, alle Slowaaksche
ministers en vertegenwoordigers uit Po
len en Roemenië, zullen, naar men ver
wacht, aanwezig zijn.
PALESTINA
HET AANTAL SLACHTOFFERS DER
ONGEREGELDHEDEN.
Met inbegrip van de slachtoffers van gis
teren zijn sedert 1 Augustus ten gevolge
van ontploffingen van acht landmijnen
drie Britsche militairen, acht Joden en een
Arabier, gedood en vier Britsche soldaten,
17 Joden en een Arabier gewond.
AMERIKA
DE REDEVOERING VAN HULL.
Een Amerikaansch commentaar.
De rede van Huil wordt algemeen be
schouwd als de volledigste en nauwkeu
rigste bepaling der Amerikaansche buiten-
landsche politiek sedert een jaar. In de om
geving van het Amerikaansche staatsde-
partement wijst men o. m. oj de volgende
punten: 1. Huil heeft een schets gegeven
m de „vredesdoeleinden der Ver. Staten".
2. Hij heeft krachtig den nadruk gelegd
op de gedachte van samenwerking met de
naties, die een zelfde program aanvaarden.
3. Door te verklaren, dat de openbare
meening meer en meer getroffen wordt
door de buitenlandsche gebeurtenissen,
toont hij, dat de „campagne tot opvoeding
van het publiek", die een jaar geleden on
dernomen werd, voldoende is gevorderd
om Hull in staat te stellen zich uit te spre
ken, zooals hij dat heeft gedaan.
4. De redevoering brengt aan het licht,
dat Washington thans een actief, zij het
bescheiden aandeel neemt in de pogingen,
die vooral in Europa, worden ondernomen
om den vrede te handhaven en de inter
nationale orde te herstellen.
In algemeenen zin is men van meening,
dat de rede een tweevoedig doel heeft:
1. Een waarschuwing geven aan de agres
sieve staten, dat zij rekening moeten hou
den met de Vereenigde Staten in die mate,
die zal worden bepaald door de omstandig
heden.
2. Voor de Amerikaansche openbare mee
ning de gedragslijn tot uitdrukking bren
gen, die de regeering te Washington volgt
en voortaan volgen zal.
MEXICO
AANHANGERS VAN CEDILLO
ROEREN ZICH.
Het schijnt, dat de aanhangers van ge
neraal Cedillo in het gebied San Luis Po-
tosi een grooter activiteit ontwikkelen.
Drie leiders, die in Mei jl. amnestie hebben
gekregen, zijn aan het hoofd van tweehon
derd man in het gebergte verschenen.
Buitenlandsche berichten
MUNITIE-OPSLAGPLAATS BIJ
BEIROETH ONTPLOFT
In den afgeloopen nacht is een munitie
opslagplaats der Fransche troepen bij Da
mascus ontploft. De knallen waren 25 K.M
ver te hooren. Brandweer en troepen zijn
bezig met de beveiliging van de aangren
zende munitie-bewaarplaatsen. De oor
zaak der ontploffing is niet bekend.
Slachtoffers zijn niet gevallen.
ARGENTIJNSCH VLIEGTUIG OMLAAG
GESTORT
Tijdens een parade van vliegtuigen ter
gelegenheid van de herdenking van den
88sten verjaardag van het sterven van ge
neraal José de San Martin, is een militair
vliegtuig boven de Argentijnsche stad
Cordoba omlaag gestort. Het kwam te
recht op een huis in het centrum der
stad. De beide inzittenden zijn om het le
ven gekomen.
HET KASTEEL VAN GRAAF LEICESTER
GEDEELTELIJK VERWOEST
Hauther Hall, een historisch kasteel, dat
eigendom is van graaf Leicester en dateert
uit den tijd van koningin Anna, is door een
hevigen brand gedeeltelijk verwoest. De
oorzaak van den brand is onbekend.
BESTRIJDING VAN DEN COLORADO
KEVER IN DUITSCHLAND
De Nationaal-Socialistische Boerenbond
heeft te Heidelberg een stafkwartier opge
richt voor de bestrijding van den Colora-
do-kever, welke via Frankrijk Duitsch-
land is binnengekomen en thans de boe
ren van Weurtemberg, Baden, Hessen, de
Pfaltz en het Rijnland terroriseert, Van
Constanz tot de Nederlandsche grens is in
bijna ieder dorp een station opgericht met
bestrijdingsmiddelen, o.a. auto's met pom
pen voor het bespuiten van besmette vel
den met chemicaliën.
HILLEGOM
Liefdadigheid. Na in de H.H. Missen
van 8.30 en 10 uur gehouden Liefdadig-
heidspredicatie door den zeereerw. heer
H. de Greeve ten bate der St. Joseph-
kerk, bracht de desbetreffende collecte op
597; een schitterend bedraag.
KATWIJK
Leesbibliotheek. Ten gerieve der
badgasten zal voortaan ook in den zomer,
dus ook nu, de leesbibliotheek voor het
afhalen van boeken geopend zijn 's Zon
dags te 11 uur en te 12.15 uur, na de Hoog
mis van half 12.
KATWIJK AAN DEN RIJN
De Jubileumfeesten Door de welwil
lendheid van het bestuur der Oranjever-
eeniging kwamen wij reeds in het bezit
van het volledig programma der Koningin-
nefeesten: Aangezien dit onze lezers zeker
zal interesseeren geven we er een eenigs-
zins uitgebreid uittreksel van.
De inzet zal zijn een Volkszangavond
onder leiding van den heer H. Zierikzee en
met medewerking van het dameskoor. Dat
is iets nieuws; dit is op 30 Aug. Des
Woensdag 31 Aug., beginnen des middags
te half 2 de kinderspelen nadat in op
tocht het geheele dorp is doorgemarcheerd
met de harmonie Katwijk voorop; bij
aankomst op het feestterrein worden de
kinderen eerst toegesproken door den
edelachtbaren heer burgemeester Woldringh
van der Hoop.
De kinderspelen zullen o.m. bestaan uit
ballen gooien, houtjes rapen, Lepel in de
flesch, Waschophangen, Muiltje loopen,
Bloempotloopen, Ringgooien, Stoelendans,
Korfbal; Tijdens deze spelen worden de
kinderen getracteerd op diverse versnape
ringen. Te 5 uur is er tegelijk de opening
der Etalage-wedstrijd, en des avonds zal
de harmonie Katwijk op verschillende
punten in het dorp muzieknummers geven
om vervolgens te concerten in de muziek
tent bij de Bruggestraat.
Donderdag begint reeds te 7 uur feest
met het geven van koraalmuziek, op ver
schillende plaatsen in het dorp. Te 8 uur
heeft de keuring der versierde rijwielen
plaats op het Kerkplein. Te half 10 Hinder-
nisbaan voor heeren; vervolgens Ringrij-
den voor dames; Stoelendans voor heeren,
om dan hierna eerst den inwendigen
mensch te gaan versterken, en gesterkt te
zijn voor den namiddagfeesten. Reeds te 1
uur in den namiddag is het aantreden voor
d6 versierde tilburies; ook op het Kerk
plein. In volgorde bestaan dan de volks
feesten uit Ringrijden met versierde til
buries. Ringrijden per rijwiel voor dames
van 18 tot 80 jaar. Boegsprietloopen voor
heeren boven 14 jaar. Stoelendans voor
dames van 14 tot 18 jaar, Stoelendans voor
dames van 18 tot 81 jaar, enz. Te 7 uur zal
de officieele prijsuitreiking plaats hebben
Dit zal geschieden door den edelachtbaren
heer burgemeester Woldringh van der
Hoop. Te 8 uur des avonds zal de opstel
ling der Lichtstoet plaats hebben. Hieraan
kunnen deelnemen Wagens, Auto's, Fiet
sen, Groepen, enz., mits deze verlicht en
versierd zijn. Te half 9 zal de Lichtstoet
zich in beweging zetten, begeleid door
de harmonie Katwijk. De te volgen wegen
worden tijdig bekend gemaakt.
Na afloop dier lichtstoet is er muziek in
de tent en zullen traditioneele ronde
dansen gehouden worden. Het bestuur
meent er op te mogen rekenen dat deze
dagen van alle huizen de driekleur zal
wapperen.
LISSE
Personalia. Onze plaatsgenoote mej.
L. Buurman slaagde te 's-Gravenhage
voor het examen costumière afgenomen
door de Ver. van Mode-vakscholen.
Werkloosheid Met de werkloosheid
in deze .gemeente gaat het nog steeds in
dalende lijn. Momenteel slaan nog slechts
70 werkloozen, naar wij hebben verno
men, ingeschreven, hetgeen beteekcnt, dat
het werkloozencijfer thans reeds gedaald
is beneden dat van het jaar 1932. In het
zelfde tijdvak van de jaren 1937 tot en
met 1932 stonden ingeschreven: in 1937
105; in 1936 138; in 1935 168; in 1934 181;
in 1933 183 en in 1932 134.
Uit bovenstaande cijfers blijkt, dat het
de goede richting uit gaat. Onwillekeurig
vraagt men zich af, zouden de tijdsom
standigheden zich wijzigen en krijgen wij
thans een betere tijd en kentering in het
bloembollenbedrijf. Laat ons hopen, dat
dit werkelijkheid wordt!
NOORDWIJKERHOUT
Succes voor de Harmonie St. Jeanne
d'Arc. In het verslag van het Muziek
concours te Bodegraven is abusievelijk ver
meld, dat „St. Jeanne d'Arc" een tweede
prijs zou hebben behaald met 293 punten.
Dit corps behaalde in de Eereafdeeling
met 365 punten niet alleen een eerste prijs,
maar bovendien met dit puntental het
VRIJDAG 19 AUGUSTUS, 4 UUR
Opening van nieuwe Meubelzaak
SCHOOLARTSENDIENST KRING
KATWIJK.
Het verslag van den schoolartsendienst
Kring Katwijk, waaronder ressorteeren
Voorschoten, Veur, Stompwijk, Oegstgeest
(Rijnsburg is nog niet aangesloten en Val
kenburg trad toe 1 Januari 1938) geeft o.m.
de volgende opmerkelijke cijfers: Het ge
bit van de leerlingen der 7de leerjaarschool
laat veel, om niet te zeggen alles te wen-
schen over. In 1936 was bij 197 op de 240
kinderen het blijvende gebit carieus en
thans bij 142 van de 160 kinderen hetgeen
dus ongeveer 4/5 is.
Bij 717 kinderen is de T. B. C-reactie
van v. Pirquet verricht. Bij 123 der 942
kinderen van de groep 6 en 7-jarigen, bij
wie regelmatig de reatceie wordt verricht,
dus geen uitgezochte gevallen, d.w.z. bij
wie de reactie wordt verricht omdat het
gewone onderzoek daartoe aanleiding geeft
is de reactie positief, d.i. 13 pet. Het per
centage is voor de onderscheidene gemeen
ten in deze groep 6 en 7-jarigen: Katwijk
13.6 pet., Oegstgeest 8.2 pet., Voorschoten
12 pet., Veur-Stompwijk 20 pet. Terwijl
Katwijk en Voorschoten om het gemiddel
de zweven, is Oegstgeest er onder en Veur-
Stompwijk er boven. Het verschil van 7
pet. is een vingerwijzing om aan Veur-
Stompwijk extra aandacht te besteden en
met name aan de buurtschap Stompwijk,
waar in 1937 bij circa 1/3 der 6 en 7-jari
gen een positieve reactie van v. Pirquet
is gevonden. In dit verband herinnert dr.
in 't Veld er aan, dat in 1935 bij het door
hem, in samenwerking met dr. Brouwer,
den districts-tuberculore-arts te Leiden, in
gesteld onderzoek naar tuberculose bij 50
pet. van de 6 en 7-jarigen een positieve
reactie werd waargenomen en bij 4 kin
deren dezer greep een actief proces werd
vastgesteld.
Voor de 3, 4 en 5-jarlgen der kleuter
school bedroeg het percentage op de 38 kin
deren resgp. 2.6, 13.1 en 26.3.
Bij het onderwijzend personeel was geen
bron 'van besmetting aanwezig; deze moet
dus buiten de school liggen. In 1935 waren
nog 11 pet. der kinderen uit de 1ste klasse
gevaccineerd; voor 1936 was het percen
tage 9„ en in 1937 was het 6 pet. In Kat
wijk was geen der kinderen tegen pokken
ingeënt. Het grootste deel der gevacci
neerde kinderen is afkomstig uit Oegst
geest, welks aandeel o.m. wordt verhoogd
door kinderen van Indische ouders. De al
gemeene lichamelijke toestand was onvol
doende bij 274 van de 1984 bij het gewone
onderzoek onderzochte kinderen, d.i. circa
13.8 pet. Vorig jaar was dat 13.3 pet.
hoogste aantal punten van het geheele con
cours, waardoor haar tevens ten deel viel
de fraaie beker, uitgeloofd door den eere
voorzitter van die vereeniging, welke in de
afdeeling muziek het hoogste aantal pun
ten zou behalen. Tenslotte verwierf zij nog
den directeursprijs ad 10.voor dit hoog
ste puntenaantal.
WARMOND
Gemeenteraad. De Raad dezer ge
meente zal op Maandag 22 Augustus a.s.
des n.m. half acht bijeenkomen tot het
houden van een openbare Raadsvergade
ring ten Raadhuize: Agenda: 1. Ingekomen
stukken. 2. Overname van een perceeltje
grond aan de verlengde Dorpsstraat on
der gestelde voorwaarden. 3. Verhooging
vergoeding per leerling ex art. 105 5e lid
der L. O.-wet 1920 over het jaar 1938 voor
de Chr. School m. d. Bijbel. 4. Beschikbaar
stelling van gelden conform art. 72 der L.
O.lwet 1920, voor aanschaffing van nieu
we schoolmeubelen voor de chr. school m.
d. Bijbel. 5. Aanvulling der verordening
betreffende de straatpolitie en de openba
re vermakelijkheden in de gemeente War
mond.- 6. Beroep ingevolge art. 21 der
Bouwverordening dezer gemeente. 7. Aan
bieding gemeenterekening 1937, zoomede
die van het Waterleidingbedrijf over dat
jaar. 8. Wat verder zal worden ter tafel
gebracht. 9. Rondvraag.
Collecte. De in deze gemeente gehou
den collecte ten bate van het Roode Kruis
heeft opgebracht 15.99 1/2.
Concert. Bij gunstig weer zal Zater
dagavond a.s. een concert worden gege
ven op de gementelijke muziektent, door
de R.-K. Muziek-, Tooneel- en Zangver-
eeniging „St. Matthias" alhier. Voor de
pauze zal het programma worden ver
zorgd door de afd. Zang, terwijl na de
pauze de afdeeling Harmonie de tent zal
beklimen. Er is een zeer mooi programma
samengesteld, zoodat de muziekliefhebbers
naar hartelust kunnen genieten.
St. Josephsgezellenver. Voor aan
staande Zondag staat op het programma
een fietstocht naar de omgeving van
Haarlem, tevens zal een bezoek worden
gebracht aan het seminarie „Hageveld".
Het vertrek is vastgesteld op 1.45 uur. Wij
rekenen alleen op goed weer.
ZOETERMEER
Paardenmarkt. De op gisteren alhier
gehouden paardenmarkt, kenmerkte zich
door minder groote belangstelling van de
zijde der landbouwers. De handel in veu
lens was levendig, in den overigen aan
voer stroef.
Ter markt werden gebracht 90 paar
den en hitten en 51 veulens.
De prijzen varieerden van: voor handels
paarden ƒ150—ƒ400; slachtpaarden ƒ110
180; hitten 80140; veulens 80
ƒ150.
