STADS
NIEUWS
BINNENLAND
AGENDA
IN OE STAOSZAAL
KOMT „LEYOS GOEDT"
DINSDAG 16 AUGUSTUS 1938
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 2
V..
Abonnementsprijs: voor Leiden 19
cent per week; f 2.50 per kwartaal.
Bij onze agenten 20 cent per week;
2.60 per kwartaal. Franco per post
2.95 per kwartaal Geïllustreerd
Zondagsblad 0.50 per kwartaal.
Losse nummers 5 cent, met geïlL
Zondagsblad 9 cent.
Advertentiën: 30 cent per regel.
Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief. Telefoontjes hoogstens 30
woorden, 50 cent per plaatsing, al
léén Woensdag en Zaterdag.
HOE WORDT HET WEER?
WAARSCHIJNLIJK REGEN.
De Bilt seint:
Verwachting: Matige, tijdelijk krachtige
Zuid-Westelijke tot Westelijke wind, aan
vankelijk zwaar bewolkt tot betrokken,
later tijdelijk opklarend, waarschijnlijk re
gen, iets warmer des nachts, overdag wei
nig verandering in temperatuur.
Hoogste barometerst.: 763.3 te Biarritz.
Laagste barometerst.: 743.2 te Lerwick.
De Oceaandepressie kwam naderbij, het
centrum met barometerstanden beneden
745 m.m. lag hedenmorgen tusschen Schot
land en de Faroer. In het Zuid-Westen op
den Oceaan bleef de luchtdruk hoog, een
uitlooper van dit hoogedrukgebied ligt
over Frankrijk en Zuid-West-Duitschland.
Over Oost-Europa ligt nog een restant
van de oude depressie. Op de Britsche
Eilanden en in Noord-West-Frankrijk
waaien matige tot krachtige Zuid-Westelij
ke tot Westelijke winden, met zware be
wolking en plaatselijk regen. Ook langs
de Noorsche kust waaien krachtige winden
uit Zuidelijke richtingen, ook hier viel vrij
veel regen. Overigens is in Scandinavië,
Duitschland, Frankrijk en Zwitserland het
v/eer nog rustig met gedeeltelijk bewolkte
lucht en droog weer.
Voor morgen wordt voor ons
land weer regen verwacht, echter
afgewisseld door tijdelijke opkla
ringen. De wind zal matig tot
krachtig uit het Zuid-Westen tot
Westen waaien; de temperatuur
zal des nachts hooger zijn dan in
den afgeloopen nacht, overdag zal
zij weinig veranderen.
LUCHTTEMPERATUUR.
19.2 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.:
Van Dinsdagnamiddag 8.55 uur tot
Woensdagmorgen 5.14 uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk aan Zee op Woensdag 17 Aug
voorm. 6,55 en nam. .7.20 uur.
WATERTEMPERATUUR.
Zweminrichting „De Zijl": 20 gr. C.
Maan op 21.57 uur Dinsdagavond.
Maan onder 12.55 uur Woensdagmiddag.
Stormwaarschuwingsdienst.
Geseind van De Bilt hedenmiddag 12.50
uur aan alle posten: „Weest op uw hoe
de".
NEDERLANDERS BIJ Z.H. DEN PAUS
De Romeinsche correspondent van de
„Tijd" seint d.d. 13 Augustus:
In de gewone openbare audiëntie van
heden ontving de H. Vader o.m. een 180-tal
pelgrims uit Nederland.
De H. Vader heeft hen toegesproken in
de Fransche taal en zeide altijd bijzonder
gelukkig te zijn, wanneer Hij Nederlanders
zag, daar Hij de groote eigenschappen van
dat volk zeer waardeert, vooral wegens de
allergrootste verdiensten voor de missies.
Voor de vruchtbaarheid van de missies
heeft het Nederlandsche volk steeds edel
moedig bronnen opengesteld en gearbeid.
Door dit werk van evangelieverspreiding
en missie, dat het licht van geloof en de
warte van de christelijke charitas aan alle
volkeren brengt, heeft Nederland Zijn
grooten en Vaderlijken Zegen verdiend.
De H. Vader vroeg den aanwezigen,
de?en Zegen aan het dierbare volk van Ne
derland te willen overbrengen, aan alle
landgenooten van alle standen, maar spe
ciaal aan de armen en verdrukten, naar
wie Zijn vaderlijk hart steeds uitgaat.
HET REGEERINGSJUBILEUM.
De Bijz. Vrijw. Landstorm zal voor H. M.
defileeren.
Zaterdag 27 Augustus zal de Bijzondere
Vrijwillige Landstorm zijn hulde brengen
aan H. M. de Koningin, met een défilé des
middags om drie uur voor het paleis Huis
ten Bosch te Den Haag.
Des morgens om elf uur wordt een huldi
gingssamenkomst van den B.V.L. gehou
den in de zalen van den Dierentuin, in
welke samenkomst enkele prominente fi
guren het woord zullen voeren.
Van de 94.000 leden van den B.V.L. is
een vertegenwoordiging van plm. 3000 vrij
willigers gekozen om samenkomst en
défilé mede te maken.
De K.R.O. zal de huldigingssamenkomst
uitzenden van 11 uur tot half één. De radio
reportage van het défilé zal zich tot een
ooggetuigeverslag bepalen, dat op gramo-
foonplaten wordt opgenomen, die de K.R.O.
dienzelfden avond van 7.358 uur onder
„Actueele aetherflitsen" zal doorgeven.
De samenkomst in den Dierentuin begint
om elf uur. Sprekers zijn luitenant-gene
raal L. F. Dumaer van Twist, voorzitter Na
tionale Landstorm Commissie, dr. H. Co
lijn, minister van Staat, minister van Al-
gemeene Zaken, prof. mr. P. J. M. Aal-
fcerse, minister van Staat; dr. J. C. van
Dijk, minister van Defensie, de heer H. van
Boeyen, minister van Binnenlandsche Za
ken en reserve-generaal-majoor H. de
Jongh, inspecteur van den vrij willigen
landstorm. Deze samenkomst wordt afge
wisseld door muziek, uit te voeren door
leden van de Koninklijke Militaire Kapel.
Gcedkoope retours op den spoorwegen
Ter gelegenheid van de jubileumfeesten
van H.M. de Koningin, welke op 29 Aug. in
Den Haag (legerrevue) en 3 Sept. in Sche-
veningen (vlootrevue) zullen gehouden
worden, zullen de avondretours, welke de
Ned. Spoorwegen 's avonds na 6 uur af
geeft, dan reeds vanaf 11.00 's morgens in
alle treinen geldig zijn.
Ook tijdens de jubileumfeesten, welke
op 56 en 10 September te Amsterdam
gehouden zullen worden, zullen deze avond
retours reeds vanaf 11.00 's morgens in alle
treinen geldig zijn.
SULTAN VAN LANGKAT IN DEN HAAG
AANGEKOMEN.
De sultan van Langkat, Toeankoe Mach-
moed Abdul Djalil Rachmat Sjah, is heden
met zijn gemalin, dochters en gevolg in de
residentie gearriveerd.
De kennismaking van Europa was den
sultan uitstekend bevallen. Hij had het
kouder verwacht. Ook de reis van Indië
uit was uitstekend geweest.
Ook de echtgenoote van den sultan sul
tane Tengkoe Mahsouri Randa, en zijn
dochters, Tengkoe Kalsoen en Tengkoe
Latifah, beviel de reis door Europa uiter
mate. Verder behooren tot het gezelschap
de broer van den sultan, Tangkoe Pange-
ran Achmed en de secretaris O. K. Datoek
Djamil. Bovendien maakte de bekende Me-
dansche chirurg, dr. Stoll, den geheelen
tocht mee, alsmede diens dochter, die als
secretaresse fungeert. Ook een dochter van
een vriend van de familie, mêj. Siewertz
van Reesema, dochter van den directeur
vroeger in Sumatra hoofdadministrateur
van de Rubber Cult. Mij. „Amsterdam" be
hoorde tijdens de reis daar Europa tot het
gezelschap.
Er was aan het station Staatsspoor groo
te belangstelling bij de aankomst.
De heer Van Buuren geleidde namens de
Spoorwegen den sultan en sultane naar de
wachtkamer. De dochters, evenals de sul
tane gekleed in kabajah en goud-doorwe
ven sarong, volgden.
Hier waren in de eerste plaats ter ver
welkoming aanwezig de kapitein Roms-
winckel, adjudant van de Koningin, en de
chef van het kabinet van den minister van
Koloniën, de heer Petrus Blumberger. Te
vens was daar een groot aantal vrienden
en kennissen. Reeds op het perron hadden
eenige jeugdige landgenooten van den sul
tan hem door een kniebuiging begroet. In
de wachtkamer waren velen aanwezig om
den sultan en zijn familie de hand te druk
ken.
Na de begroeting begaf men zich naar
hotel Kasteel Oud-Wasenaar, waar het ge
zelschap een week of drie zal verblijven,
om dan naar de hoofdstad te gaan, ter bij
woning van de jubileumfeesten, het eigen
lijke doel van de reis.
DE „KARIMATA" STAAT WEER STIL.
Emmerladder defect.
Als gevolg van een Zondagavond ont
staan defect zal de „Karimata" zijn werk
zaamheden tijdelijk moeten staken. Tegen
twaalf uur is n.l. de emmerketting van den
baggermolen voor de hellft van de onder
ste spil afgeloopen. De bemanning trachtte
dadelijk het euvel te herstellen, doch dit
mocht haar niet gelukken.
Maandagmiddag heeft men den molen
naar de haven van Terschelling gesleept,
daar men van meening was, dat herstel al
daar gemakelijker zou kunnen geschie
den.
Men verwacht, dat de „Karimata" tegen
het einde dezer week naar de „Lutine" zal
terugkeeren om het werk te hervatten.
Dr. Colijn hersteld.
De minister van Algemeene Zaken, dr.
H. Colijn, heeft, na een lichte ongesteldheid,
zijn werkzaamheden ten departemente her
vat.
EEN NIEUW SCHIP VOOR DEN
ROTTERDAMSCHEN LLOYD.
Grooter en sneller dan zijn jongste
schepen.
Naar wij vernemen, heeft de Rotterdam-
sche Lloyd aan de maatschappij De Schel
de te Vlissingen opdracht gegevecn voor
den bouw van een nieuw passagiersschip.
Dit schip wordt 21000 ton groot en zal
560 kajuitpassagiers en 11 derde klas
passagiers kunnen vervoeren. De snelheid
wordt 21 mijl, zoodat de afstand Marseille
Batavia, welke door de thans varende sche
pen van dezelfde maatschappij wordt af
gelegd in twintig dagen, nu slechts zestien
zal vorderen.
VERLICHTINGEISCHEN WAT
VERRUIMD.
Een kleinere lamp voor lichte motorfietsen
en motorbakfietsen.
Behalve de wijziging in de beschikking
ten aanzien van de rijwielachterlichten,
waarvan reeds melding is gemaakt, bevat
de Staatscourant ook beschikkingen van
den minister van Waterstaat, waarbij ge
wijzigd worden de bepalingen betreffende
de keuringseischen voor koplantaarns van
motorrijtuigen, voor gloeilampen in kop
lampen, voor incourante koplantaarns en
voor rijwiel-achterlichten.
De voornaamste wijzigingen zijn daarbij
de volgende:
Niet alleen zullen de koplampen op niet-
verblindend licht doch ook in verblinden
de schakeling gecontroleerd worden, waar
bij zij aan de eisch van een minimum licht
sterkte zullen moeten voldoen.
In overeenstemming daarmee zijn ook de
bepalingen voor de gloeilampen gewijzigd,
waarvoor een criterium is vastgesteld.
Voorts zijn er soepeler bepalingen geko
men voor incourante koplantaarns.
Voor zeer lichte motor-twee- en driewie
lers is verder een lager minimum voor de
verlichtingssterkte van de koplampen vast
gesteld. Dit geldt voor motorfietsen ohder
de 99 ccm., voor motordriewielers onder de
149 ccm. cylinderinhoud. Deze behoeven
dus geen „volwassen" koplampen te voe
ren.
Zooals men weet treedt deze keuring 1
Januari 1939 in werking.
DE NIEUWE VOORZITTER
VAN DEN RAAD VAN ARBEID
Mr. Mok hedenmorgen
geïnstalleerd.
Hedenmorgen te elf uur heeft in het ge
bouw aan de Breestraat de installatie plaats
gehad van Mr. S. Mok tot voorzitter van
den Raad van Arbeid in de plaats van den
heer T. S. Goslinga, die benoemd werd in
gelijke functie te Amsterdam. Bij deze in
stallatie waren de leden van den Raad en
het voltallig personeel tegenwoordig. De
heer Goslinga had bericht van verhindering
gezonden.
De waarnemend voorzitter, de heer J. J.
van Stralen deed mededeeling van het Ko
ninklijk Besluit,, dat de benoeming van
Mr. Mok behejsde en wenschte hem daarna
hartelijk met de benoeming geluk. Gij
wordt geroepen, aldus spr., tot een taak,
welke U in de geelgenheid stelt mooi so
ciaal werk te doen voor een groote bevol
kingsgroep. De groote kennis en ervaring
die gij in uw vorige functie hebt opge
daan, geeft het vertrouwen, dat de Minis
ter bij uw benoeming een goede keus heeft
gedaan. Spr. wees er voorts op, dat het werk
dat door den Raad van Arbeid wordt ver
richt zeer omvangrijk is, zooals hij met
eenige cijfers aantoonde. Spr. uitte den
wensch, dat d? samenwerking tusschen den
nieuwen voorzitter en de leden van den
raad van den meesi aangenamen aard zal
zijn en dat het den heer Mok gegeven zal
worden zijn tunctie tot in verre toekomst
met lust en liefde uit te oefenen.
Namens het personeel voerde vervolgens
de chef de bureau, de heer W. v. d. Brink,
het woord, die er aan herinnerde hoe hij
lb jaar geleden ook den thans heen geganen
voorzitter, den. heer Goslinga mocht toe
spreken, terwijl hij toen noch dien voor
zitter noch het personeel kende. Bij deze
installatie ken: hij het personeel wèl. Het
heeft hard gewerkt onder zijn onmiddellijke
chefs, die een groote zelfstandigheid en dus
ook een groote verantwoordelijkheid van
hun voorzitter kregen. Het gevolg is ge
weest dat de LeiJsche raad hoog staat aan-
OSSCHE MARECHAUSSEE IN HOOGER
BEROEP.
De zaak Oss is in een nieuw stadium ge
komen, doordat de zes leden van de over
geplaatste brigade in beroep zijn gegaan
bij de Centrale Raad van Beroep te Utrecht
tegen de uitspraak van het Ambtenaren
gerecht te Den Haag, aldus meldt de „N.
R. Crt."
DE BEDEVAARTPLAATS „SMAKT" (L.)
De route daarheen.
In Limburg ligt, nabij Venray een klein
plaatsje, Smakt genaamd, op de kaart
nauwelijks te vinden, maar dat jaarlijks
door duizenden bedevaartgangers bezocht
wordt.
In verband met dit drukke bezoek heeft
de A.N.W.B. ten gerieve van hen die in
de streek niet bekend zijn en voor wie het
vinden van de beste route naar de bede
vaartplaats niet zoo gemakkelijk is, voor
een duidelijke bewegwijzering gezorgd,
welke dezer dagen gereed is gekomen.
Deze route looptvia Nijmegen, Pias
molen, Gennep naar het pontveer over de
Maas bij Bergen. Hier wordt overgevaren
en dan leidt de weg links in de richting
Maashees en Venray, waar men op den
weg tusschen deze plaatsen de aandui
dingen naar Smakt kan volgen.
Burgemeesters.
Bij K. B. is benoemd tot burgemeester
der gemeente Hoedekenskerke J. Ermerins,
met toekenning van gelijktijdig eervol ont
slag als burgemeester van de gemeente
Baarland.
Aan J. Louwerse Wzn. is op zijn verzoek
eervol ontslag verleend als burgemeester
der gemeente Vrouwenakker.
Aan A. Gravestein is op zijn verzoek eer
vol ontslag verleend als burgemeester der
gemeente Urk.
/•"r_
geschreven en zonder zelfverheffing mag
spr. den heer Mok feliciteeren, dat hij aan
het hoofd vai dezen raad is gesteld. Na
mens allen heet spr. den nieuwen voor
zitter hartelijk welkom en, hoewel in en
tuiten den raad ov >r deze benoeming wel
is gepraat en zelfs gesproken over een
nieuwe koers die thans zou worden inge-
salgen, doet hij dit zonder vreezen en beven
maar integendeel met hoopvolle verwach
ting. Ook mevr. Mok betrok spr. in zijn
welkomstwoord terwijl hij tenslotte na
mens allen ter extra verwelkoming een
bloemstuk aanbood.
De heer mr. S. Mok heeft daarop zijn
functie aanvaardt met het uitspreken van
een rede, waarin hij allereerst dank bracht
aan H.M. de Koningin voor zijn benoeming
en den minister van Sociale Zaken voor de
voordracht.
Vervolgens dankte spr» den heer van
Stralen voor zijn vriendelijke woorden en
sprak hij het vertrouwen uit, dat hij het
zelfde vertrouwen zou mogen genieten als
zijn voorganger.
De taak van den voorzitter.
De voorzitter heeft tot taak aldus ver
volgde mr. Mok de zaken, welke in uw
vergadering aan de orde komen, voor te
bereiden en vervolgens leiding te geven
aan de besprekingen daarover. Het zal
mijn streven zijn, die besprekingen in de
grootst mogelijke harmonie te doen vèr-
loopen. Een oude zegswijze luidt, dat uit
de botsing der meeningen de waarheid
ontspringt en wanneer het waar is, dat twee
meer weten dan een, dan geldt dit zeker
voor vijf. Want zeker is het niet waar, dat
een man alles kan weten en altijd gelijk
heeft.
De wetgever heeft de raden van arbeid
zeer bewust op een democratische leest ge
schoeid. Welnu, in de democratie alleen
is het mogelijk, ook bij zeer verschillende
levensbeschouwingen, door vreedzaam
overleg tot een oplossing te komen, welke
het gemeenschappelijke doel het dichtst
nadert.
Dit gemeenschappelijke doel is voor de
raden van arbeid de uitvoering van de so
ciale verzekeringswetten en wel zoo
goed mogelijk. Wat deze wetten beoogen,
is ieder van ons bekend: de oude, invalide
en zieke arbeiders te helpen in den nood,
waarin zij door omstandigheden buiten
hun wil zijn geraakt. Die hulp wordt hun
niet gegeven bij wijze van aalmoes of
armenzorg, maar als een door de wet ge
waarborgd recht.
Wie tot ons komt, om welke uitkeering
ook, kan komen met opgeheven hoofd en
zonder schroom. Wij behoeven slechts te
onderzoeken, of in het gegeven geval vol
daan is aan de voorwaarden, welke de
wet stelt. Overigens vragen wij niet naar
rang of stand, naar godsdienstige of poli
tieke overtuiging.
De wet beschouwen wij dus als onzen
hoogsten chef. Maar dit beteekent geens
zins, dat wij letterknechten moeten zijn
of bureaucraten. Wij voeren de sociale
verzekeringswetten uit en wanneer voor
eenige wet, dan geldt zeker voor deze
groep wetten, dat haar uitvoering zoo so-
LEIDEN.
De avond-, nacht- en Zondagdienst der
apotheken te Leiden wordt van Zater
dag 13 tot en met Vr ij d ag 19 Aug. a.s.
waargenomen door de apotheek P. du
Croix, Rapenburg 9, tel. 807.
Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotho-
theek, Wilhelminaparlc 8, tel. 274.
Leidenaars, onthoudt het goed:
Van onze Adverteerders
HEROPENING FOÜRNITERENHANDEL
N.V. v.h. MANUS TURKSMA.
Een advertentie in ons nummer van Za
terdag j.l. heeft er reeds melding van ge
maakt, dat de bekende fourniturenhandel
der fa. Manus Turksma, Haarlemmerstraat
157, reeds gedurende een kwart eeuw be
staat. Er zijn echter voor de jubileerende
firma meer redenen tot juichen, want de
zaak is tevens grondig gerestaureerd en ge
moderniseerd en gisteren, bij de herope
ning, mochten de firmanten van tal van zij
den bewijzen van belangstelling ondervin
den.
Vergeleken bij vroeger is de zaak door
deze verbouwing veel overzichtelijker ge
worden, zoodat het voor de dames een plei-
zier zal zijn om te koopen. De architect, de
heer J. Kalff heeft op uitstekende wijze
voor de moderniseering van het winkel
pand gezorgd en de groote keuze fourni
turen, garneeringen, knoopen, enz. met de
nieuwste snufjes uit de groote wereldste
den doen zien, dat de firma Turksma met
haar tijd weet mede te gaan.
ciaal mogelijk, dat is, dus zoo mensche-
lijk mogelijk moet -zijn.
De raden van arbeid hebben in de bijna
twintig jaren van hun bestaan naar mijn
opvatting in het algemeen aan deze
eischen voldaan. De felle aanvallen waar
aan zij in den beginne bloot stonden, heb
ben zij met glans doorstaan. Nochtans mo
gen wij ook nu nog niet uit het oog ver
liezen, dat er tegenstanders zijn, die het,
om redenen, welke buiten de sociale ver
zekering zijn gelegen, op hun leven heb
ben voorzien. Daartegen past slechts één
houding: rustig verder werken. In de voor
ontwerpen kinderbijslag en werkloosheids
verzekering heeft de minister van sociale
zaken trouwens een plaats aan de raden
van arbeid gegeven, een orgaan, waarin
naast de organisaties van arbeiders en
van werkgevers, ook 's lands overheid is
vertegenwoordigd, zal men in de sociale
verzekering dan ook niet kunnen missen,
al zal de vorm niet onveranderd behoeven
te blijven. Daartoe is de sociale verzeke
ring te zeer een zaak, welke het welzijn
van vrijwel het geheele volk raakt.
Tenslotte dankte spr. den heer van den
Brink, voor de toegezegde medewerking
en sprak hij de hoop uit de gunstige repu
tatie van den raad van arbeid te Leiden,
gevestigd door zijn ambtsvoorganger, den
heer Goslinga, met aller medewerking te
kunnen in stand houden.
Handelsregister K. v. K.
W z i g i n g e n. 2947. Wed. J. Wieringa,
Alphen aan den Rijn, Hooftstraat 67. Krui
deniers- en grutterswaren. Overl. eig.:
wed. J. WieringaVan der Werff.
1343. Fa. G. Los. „Het Oudste Kaashuis",
Leiden, Haarlemmerstraat 207. Uittr. eig.:
J. D. Groeneveld Jr. Wijz. handelsn. in: G.
Los, Het Oude Kaashuis. N. Eig.: G. Los,
Leiden.
3140. A. Kammeraat. Ter Aar, D. 32. Tim
merbedrijf. Uittr. eig. A. Kammeraat. Het
bedrijf wordt voortgezet in den vorm eener
vennootschap onder firma, onder den
naam: Firma A. Kammeraat. Venn.: A.
Kameraat en P. Kammei-aat, Ter Aar. Bijv.
uitgeoef. bedr.: aannemingsbedrijf, bouw
kunde, handel in hout en bouwmaterialen
in den meest ruimen zin.
3213. A. Rodenburg, Rijnsburg. Vliet Z.Z.
14. Brood- en koekbakker ij. Overl. eig.: A.
Rodenburg. Wijz. handèlsn. in: Wed. A.
Rodenburg. N. eig.: Wed. A. Rodenburg
Schaar.
6898. Brama, Nieuwveen, Stationsstraat
60. Het fabriceeren en repareeren van alle
soorten machines, rollend materiaal, ijzer
constructie, benevens de handel daarin en
zulks in den meest uitgebreiden zin. Inge
trokken is de volmacht van J. Brandt.
L. Z. C.—G. Z. C. GAAT NIET DOOR.
De tegen hedenavond in de zweminrich
ting de Zijl vastgestelde waterpolo wedstrijd
L, Z. C.G. Z. C. gaat niet door. Wel ech
ter de wedstrijd L. Z. C. IIH. Z. en P. C.
V.
Te Utrecht slaagde voor het examen
Fransch L.O. de heer W. Panman, hoofd
der school te Katwijk aan Zee, leerling van
mej. Nell Kagie, alhier.
Geslaagd is voor de akte Fran»sch L. O.
de heer J. Haantjes, opgeleid door mevr. A.
Spijker, alhier.
Voorts slaagde voor dit examen mej. M.
A. H. Pröpper, alhier.
