STADS (X) NIEUWS
Twee kinderen
door trein gegrepen
en gedood
f BINNENLAND
HERSCHOLING VAN WERKLOOZE
TEXTIELARBEIDERS.
AGENDA
Naaimachine!
ZATERDAG 13 AUGUSTUS 1938
DE LEIDSCHE COURAwi
EERSTE BLAD - PA(!
Abonnementsprijs: voor Leiden 19
cent per week; 2.50 per kwartaal.
Bij onze agenten 20 cent per week;
2.60 per kwartaal. Franco per post
2.95 per kwartaal. Geïllustreerd
Zondagsblad 0.50 per kwartaal.
Losse nummers 5 cent, met geïll.
Zondagsblad 9 cent.
Advertentiën: 30 cent per regel.
Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief. Telefoontjes hoogstens 30
woorden, 50 cent per plaatsing, al
léén Woensdag en Zaterdag.
HOE WORDT HET WEER?
KOELER.
De Bilt seint;
Verwachting: Zwakke tot matige Noor
delijke tot Westelijke wind, meest zwaar
bewolkt met regen of onweersbuien, iets
koeler.
Hoogste barometerst.: 764.1 te Scilly.
Laagste barometerst.: 752.5 te Seydisfjord.
Het gebied van hoogen luchtdruk, dat
geruimen tijd over Scandinavië en rond
de Oostzee gelegen heeft, is thans geheel
verdwenen. De hooge drukking in het Zuid-
Westen op den Oceaan trok iets terug. De
depressie bij IJsland verplaatste zich Oost
waarts. Over Duitschland kwam een vlak
gebied van lagen druk tot ontwikkeling.
Over de Britsche Eilanden, het Westen van
ons land, België en Frankrijk waait een
matige Noord-Westelijke wind, met vrij
zware bewolking. In Noord-Frankrijk,
Zuid-West-Duitschland en Zwitserland
valt eenïge regen." Rond de Oostzee hield
het warme zomerweer nog aan. Op de
Britsche Eilanden werd het koeler.
Ook voor morgen wordt voor onze
omgeving nog zwaar bewolkt weer
verwacht, met plaatselijk eenige
regen of onweersbuien. De wind zal
zwak tot matig uit het Noord-Wes
ten waaien. De temperatuur zal
vermoedelijk iets dalen.
LUCHTTEMPERATUUR.
18.3 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.:
Van Zaterdagnamiddag 9.01 tot Zondag
morgen 5.09 uur; van Zondagnamiddag 8.59
tot Maandagmorgen 5.11 uur; van Maan
dagnamiddag 8.57 tot Dinsdagochtend 5.12
uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk aan Zee op Zondag 14 Aug.
voorm, 5.15 uur en nam. 5.40 uur; op Maan
dag 15 Aug. voorm. 5.45 uur en nam. 6.10
uur; op Dinsdag 16 Aug. voorm. 6.20 en
nam. 6.45 uur.
WATERTEMPERATUUR.
Zweminrichting „De Zijl": 21 gr. C.
Maan op 20.50 uur Zaterdagavond.
Maan onder 9.21 uur Zondagmorgen.
Maan op 21.10 uur Zondagavond.
Maan onder 10.31 uur Maandagmorgen.
Maan op 21.32 uur Maandagavond,
Maan onder 11.43 uur Dinsdagochtend.
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
LONDEN: In Londen (en trouwens ook
in Parijs) is men een beetje ongerust over
de militaire maatregelen in Duitschland,
waarover allerlei berichten de ronde doen.
Engeland is zelfs zoo ongerust, dat het
eens officieus poolshoogte wil gaan nemen.
De diplomatieke redacteur van de „Ti
mes" schrijft dat de voorbereidingen als
mede de versnelling van het werk aan de
fortificaties aan de Duitsche Westgrens de
bijzondere aandacht hebben getrokken van
de diplomaten te Londen. Vooral is men
getroffen door het feit, dat dit jaar reser
visten zullen deelnemen aan de manoeu
vres en dat de burgerbevolking nauwkeu
rig de voorwaarden van oorlogstijd in
acht moet nemen.
Voorts wordt ook bericht, dat er bepaal
de zónes zijn, waarin buitenlandsche offi
cieren geen toegang hebben. In Duitsch»
SLACHTOFFERS VAN ONBEWAAKTEN
OVERWEG.
Twee kinderen van de familie V.,
wonende in wachtpost 22 langs de
spoorlijn nabij Gorssel, zijn heden
morgen, toen zij op den onbewaakten
overweg speelden, door den trein, die
uit Zutfen onderweg was naar Deven
ter, overreden en gedood.
Nader wordt gemeld:
Vanochtend tien uur speelde de twee
jarige Hendrik Vruggink op den Zandweg,
waar deze den spoorweg kruist welke over
weg niet bewaakt is. Zijn negenjarige
broertje Willem wilde hem van de baan
halen. Op dat oogenblik passeerde de trein
ZutfenDeveenter. De kinderen werden
gegrepen en op slag gedood. De lijkjes zijn
naar de ouderlijke woning overgebracht.
De trein had vijftien minuten vertraging.
OPNIEUW BESLAG GELEGD OP
MEXICAANSCHE BENZINE.
Zooals men zich zal herinneren, heeft on
langs de Bataafsche Petroleum Maatschap
pij. als schuldeischeres van de Mexican
Eagle, met verlof van den president der
Arrondissementsrechtbank te Middelburg,
beslag gelegd op Mexciaansche benzine die
aan hare schuldenares zou toebehooren.
Van de toen door den president gegeven
uitspraak is, naar wij vernemen, de Bataaf
sche Petroleum Maatschappij in beroep ge
komen.
Thans heeft, zooals ons ter oore komt,
de Mexican Eagle zelve met verlof van
den president van de Arrondissments-
rechtbank te Dordrecht, beslag gelegd
op een partij van 1000 ton benzine, die
zich aldaar bevindt in twee tanklich-
ters, opgrond dat zij nog eigenares
van deze lading is.
TENTOONSTELLING IN HET ZEISTER
SLOT.
Onder groote belangstelling is hedenmid
dag in het fraai gerestaureerde histori
sche slot te Zeist een tentoonstelling
.Oranje en Nederland" door den Commis
saris der Koningin in de provincie Utrecht,
jhr. mr. dr. L. H. N. Bosch Ridder van Ro
senthal, geopend.
BIGGENMERKEN.
Van 25 tot 30 Juli 1938 zijn aangebracht
51.793 biggenmerken (v.j. 37.644).
Van de toekenning 1938 zijn tot 30 Juli
j.l. gebruikt 1058654 merken (v.j. 988.555).
Voor een juiste beoordeeling diene, dat
van 1 Januari tot genoemden datum in to
taal zijn gemerkt 1321383 bigen (v.j.
1138694).
Royale geste tijdens de warme dagen.
Zijn reeds de in een ijsgrot herschapen
etalages van de firma de Gruyter met de
stapels limonade opvallend en verleidelijk,
bovendien wordt aan de klanten in de
winkels nog een glas limonade aangebo
den, terwijl wy tevens vernomen, dat het
personeel opdracht gekregen heeft, om aan
alle personen die in de buurt dienst moe
ten doen of werkzaam zijn, bijv. de ge
meentewerkers, brievenbestellers en voor
al de politie-agenten, een verfrissching aan
te bieden in den vorm van een glas de
Gruyter's limonade.
Een geste, welke ongetwijfeld op prijs
zal gesteld worden.
land zegt men, dat het niets ongewoons
betreft; het gaat om manoeuvres, meer
niet.
PARIJS: Tusschen Rome en Parijs bo
tert het. heelemaal niet. In dezen zomer is
Italië begonnen met aan Italianen, die
naar Frankrijk wilden, allerlei moeilijk
heden in den weg te leggen en sinds be
gin Augustus wordt heelemaal geen toe
stemming meer verleend om naar Frank
rijk te reizen. In antwoord daarop heeft
Parijs besloten, aan Franschen, die naar
Italië willen, ook geen verlof meer te ge
ven. Op die manier boycot men elkanders
lourisme. Wel bevordei'lijk voor een goede
verstandhouding!
Koopt bi| hen,
die in Uw Dagblad
adverteeren 1
HET INITIATIEF VAN DE N.V. ZAALBERG ZOON
De directeur vertelt
van het resultaat.
Zooals men zich wellicht nog herinneren
zal, werd in de raadsvergadering van 11
Juli j.l. een belangrijk besluit genomen op
het gebied der werkloosheidsbestrijding,
een besluit, waarbij een althans voor
Leiden nieuwe weg we^d ingeslagen en
gesteund werd een initiatief, dat aan alle
kanten gelukkig genoemd mocht worden.
In verband met aan de N.V. Koninklijke
Nederlandsche Fabriek van Wollen Dekens
v/h J. C. Zaalberg en Zoon verstrekte be
langrijke opdrachten uit het buitenland,
konden bij die N.V. een groot aantal werk-
looze textielarbeiders te werk worden ge
steld.
De N.V. verzocht B. en W., ten pinde niet
genoodzaakt te zijn jongere werkkrachten
aan te nemen, te bevorderen, dat met be
trekking tot deze te werkstelling, gelijk ook
elders plaats heeft gehad, een regeling
zou worden getroffen, volgens welke aan
de te werk te stellen arbeiders, voor zoover
deze tengevolge van langdurige werkloos
heid niet meer beschikten over voldoende
vak-routine, een trainingstoeslag zou wor
den toegekend, totdat zij zich weder vol
doende vakbekwaamheid zouden hebben
eigen gemaakt.
Blijkens de opgave van den Gem. Dienst
van Sociale Zaken stonden toen ongeveer
400 werklooze textielarbeiders ingeschre
ven.
B. en W. waren aanstonds bereid hun me
dewerking te verleenen en ook de minister
van Sociale Zaken gaf zijn toestemming en
zijn onmisbare subsidie.
Voor eiken werkloozen textielarbeider,
die in het bedrijf zou worden opgenomen,
zou door de gemeente een bedrag van ƒ45
beschikbaar worden gesteld, teneinde het
door hem verdiende loon, zoolang dit nog
niet een bepaald bedrag hetwelk iets
lager ligt dan het normale loon had be
reikt, tot dat bedrag aan te vullen.
Van die 45.per arbeider zou 80 pet.
door het Rijk worden betaald, zoodat de
gemeente een goede ruil deed, want in
plaats van de steungelden uit te keeren, be
hoefde zij slechts 20 pet. of 9.per ar
beider ineens te betalen. En ook de arbei
ders waren er mee gebaat, want zij kon
den vooreerst weer aan het werk, zoodat zij
hun vakbekwaamheid weer konden her
stellen, en vervolgens ontvingen zij een
normaal loon.
Wij zijn thans een goede maand later en
de regeling functioneert, zoodat wij den di
recteur der N.V., den heer W. Schrandt,
naar de resultaten gingen vragen.
Deze deelde ons mede, dat hij op het
oogenblik 120 arbeiders meer aan het werk
had, waarvan er 40 voor herscholing, dus
voor de trainingstoeslag in aanmerking
kwamen.
„Waarom niet allemaal?" vroegen wij,
daar wij ons herinnerden, dat het college
van B. en W. een rekensommetje had ge
maakt voor 100 a 150 arbeiders.
„Omdat de andere 80 ófwel nog over
een voldoende vakbekwaamheid beschik
ten, ófwel jonge krachten waren, die te
werk werden gesteld in functies, waarbij
vak-kennis geen groote rol speelt".
De heer Schrandt deelde ons mede, dat
de besparing voor de gemeente op de
steungelden momenteel reeds circa ƒ1100
bedraagt.
Al zou men het cijfer van 40 te werk ge
stelde arbeiders, die voor herscholing in
aanmerking komen, op een totaal van 120,
al vrij ongunstig kunnen noemen een
percentage van 33 pet. is geen kleinigheid
in werkelijkheid is de verhouding van
vakbekwame werklooze textielarbeiders tot
het totaal aantal ingeschrevenen nog on
gunstiger.
De heer Schrandt schatte het aantal
werkloozen, dat zich als textielarbeider had
laten inschrijven, maar in werkelijkheid
niet of niet meer over de noodige vakken
nis en routine beschikte, op minstens 250
van de genoemde 400.
Willen die menschen ooit weer in het
textielbedrijf tewerk gesteld worden, dan
moeten zij weer van onder af aan begin
nen".
Dat is een vrij sombere realiteit, Want
waar krijgen de meesten van hen ooit een
kans om zich weer vakbekwaam te ma
ken?
Op de textielvakcursus, waartoe onlangs
in den raad besloten is?
Maar deze is ondergebracht bij de Am
bachtschool en daar worden alleen jeug
dige leerlingen aangenomen.
Op een textielschool?
Ja, die textielschool, maar tot de oprich
ting daarvan ziet het gemeentebestuur
blijkbaar nog geen kans, zoodat men voor-
loopig genoegen heeft moeten nemen met
de zoo even genoemde avondcursus.
De heer Schrandt was van meening, dat
het uitzicht op een rijkssubsidie voor zoo'n
textielschool niet zoo somber was als het
college van B. en W. geloofde. Als men
maar met een behoorlijk opgezet plan voor
den dag kwam en een ernstig verzoek deed,
meende hij, zou men den Haag wel tot een
subsidie kunnen bewegen,
„Maar, zoo wierpen wjj tegen, als er nu
reeds zoo velen werkloos zijn, bestaat dan
het redelijk vooruitzicht,* dat al die men
schen, die op die textielschool opgeleid of
wed er-opgeleid zijn, een empl°°i zullen
vinden?"
„Ja, die vinden wel een emplooi De
heer Schrandt bleek in dit opzicht optimis
tisch, vooral in verband met te verwach
ten verplaatsingen van industrieën, waar
over niet nader kan worden uitgeweid. In
dit verband werd ook nog de wenschelyk-
heid besproken van het beschikbaar stellen
van industrie-terreinen en de instelling van
een speciale industrie-commissie, waarvoor
indertijd het raadslid, de heer Wilmer, een
lans gebroken heeft. Er zijn inderdaad
perspectieven, voor de textielnijverhei
en waarschijnlijk ook op ander gebied
heeft dezer dagen niet dr. Fentener van
Vlissingen gesproken over teekenen van een
weder-opleving? en Leiden dient te „let
ten op zijn zaak".
Het bestrijden van de werkloosheid door
middel van openbare werken is goed, maar
blijft een geforceerde actie. Beter is het, er
voor te zorgen, dat de normale werkgele
genheid naar onze stad wordt getrokken en
dat onze werklooze arbeiders, wier han
den door niets doen „verkeerd zijn gaan
staan", er niet buiten vallen.
In dit opzicht is het initiatief van den di
recteur der N.V .Zaalberg een begin, dat
moge prikkelen tot navolging en tot nieuwe
initiatieven.
UITREIKING ZILVEREN MEDAILLE
AAN SERGEANT BOOGERT.
Gisteren werd, voor het front van de
troep, de zilveren medaille voor 24-jari-
gen trouwen dienst uitgereikt aan den ser
geant le klasse Boogert van het 4e R. I.
Na voorlezing van het desbetreffend be
sluit hechtte de wnd. bataljons-comman
dant, kapitein Belgraver, het eere-metaal
op de borst van den jubilaris.
De plechtigheid werd ojpgeluisterd door
het muziekkorps van het 6e R. V. A., waar
van de jubilaris een ijverig medewerker
is. Kapitein Belgraver schetste den jubi
laris als iemand, die ten voorbeeld gesteld
kan en mag worden van de jongere mili
tairen en wenschte hem geluk met deze
onderscheiding.
Na de aanbieding vart gelukwenschen
door de officieren en collega's van de
officieele plechtigheid afgeloopen, waar
na in de qnderofficiers-cantine, bij monde
van den sergeant-majoor administrateur
de Geus, de jubilaris werd gecomplimen
teerd, terwijl hem tevens een blijvend
aandenken werd aangeboden. Namens
het muziekcorps van het 6e R. V. A. sprak
de fourier le klasse Verweer een geluk-
wensch uit en bood hierbij mevr. Boogert
een fraaie bloemenmand aan. Ook de heer
Bolderdijk, directeur van het muziekcorps
was bij deze huldiging aanwezig. Men
bleef nog geruimen tijd gezellig bijeen.
„LEYDS GOEDT".
Het gas- en electriciteitsvak op de
tentoonstelling.
Men schrijft ons:
In vergelijking met sommige andere Leid-
sche industrieën is het gas- en electriciteits
vak nog van betrekkelijk jonge datum, al
bestaat de gasfabriek reeds ongeveer' 90
jaar. Dit neemt niet weg, dat ook -in dit
vak gestreefd wordt naar het handhaven
van de traditie, dat Leiden kwaliteitswa
ren levert en verhandelt.
Het spreekt dus vanzelf, dat dit vak op
de aanstaande tentoonstelling vertegen
woordigd zal zijn om een indruk van zijn
kunnen te geven. Dit kunnen is veelzijdig.
Want gas en electriciteit (dik wij Is samen
gevat onder den naam: energie) komen
practisch in elk huis en in elke fabriek.
De inzending wordt gezamenlijk ver
zorgd door de Lichtfabrieken en de instal
lateurs. De Lichtfabrieken krijgen de be
schikking over het podium, terwijl men de
installateurs zal vinden in de kleine zaal
en op het balcon.
Er wordt naar gestreefd den bezoekers
een volledig beeld te geven van de produc
tie en distributie der energie, als van de
veelzijdigheid der toepassingen voor wo
ning en bedrijf.
Zoo krijgt men bv.. qen glazen model
van een gasfabriek in werking te zien. De
(fabricage van electriciteit wordt aan de
hand van modellen en schema's duidelijk
gemaakt. J
Wat de toepassingen betreft, deze ziin
zoo talrijk, dat een keuze moet worden ge
maakt. Daardoor wordt echter bereikt dat
wat getoond wordt, de moeite van het be
kijken ook ten vollt waard is. Men zal ver
baasd zjj'n over alles wat met gas en elec
triciteit kon worden gedaan!
De bedoeling is verder, dat de Licht
fabrieken de principes der verschillende
in!tP1f ingen iaten zien' lerwÜ' men bij de
installateurs die toepassingen zelf zal kun-
nen bewonderen.
T vernemen is de weleerw. heer
J. v. d. Pol (uit Den Haag) die oo 3 Juli
J.l. te Auch (Gers) Frankrijk, de H, Pries-
terwyding heeft ontvangen, tot kapelaan
Dit nummer bestaal o|| u,.
bladen, w.o. aeIUuitrc«j
Zondagsblad.
VOORNAAMSTE NIEU^I
Buitenland
Geruchten oyer militaire maatregel* i.
Duitschland. (4de blad).
Italië boycot het tourisme naar Fraai
rijk. Fransche retorsie-maatregelen u/
blad). w
De worsteling in het Verre Oosten. iot
blad).
Binnenland
Twee doodelijke ongelukken te Leid.
schendam; een inwoner van Leiden om
het leven gekomen. (Omgeving, 2e blad
Stadsnieuws 1ste blad).
Op den onbewaakten overweg nabij Got.
sel zijn hedenmorgen twee kinderen doet
den trein gegrepen en gedood, (lste blad),
Gistermiddag heeft een windJu>Q0 om
Hindeloopen gewerveld; het stadje ?e)f jj
door hagelslag geteisterd. Ook op vej.
scheidene plaatsen elders in het land b
het noodweer geweest. (4de blad).
Te Goudriaan (Z.-H.) is een man dom
den bliksem doodgeslagen; te Njepwj-
school (Fr.) heeft de bliksem groote schade
in een woning aangericht. (4de blad).
Sport en Wedslrl|den
De Europeesche zwemkampioepscbappts
te Londen. Cor Kipt en Iet van Feggelea
1 en 2 op de 100 meter rugslag. Het Nedtt-
landsche waterpolo-zevental wint met H
van Italië. (3de blad).
Vijftigjarig bestaan van den Ron, ify,
Zwembond. (3de blad.)
De Zondagsdienst der huisartsen \t Ui-
den wordt waargenomen door de tókt}',
Bertel, Bruins Slot, de Graaff en Stoilet}.
De Zondagsdienst te Oegstgeest wordt
waargenomen door dr. Leemhuis, TeL 2030.
De avond-, nacht- en Zondagdienst der
apotheken te Leiden wordt van Zater
dag 13 tot en met V r ij d a g 19 Aug,
waargenomen door de apotheek P. du
Croix, Rapenburg 9, tel. 807.
Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apottyi'
theek, Wilhelminapark 8, tel. 274.
Kwaliteit!*
Alléén i BKEËSTBAAT 171 - Ttl.»
Levering uit voorraad van:
ADLER-LADA - PFAFF - Dürkopp-HusqvarM
SCHIPPER VERDRONKEN.
Bij het laden overboord geslagen.
Hedenmorgen omstreeks 4 uur is ter
hoogte van de fabriek van Christian
en Nielsen in de Vliet te Leidscheij-
dam, de 25-jarige W. Vermeer, wonen
de Utrechtsche Jaagpad alhier, met
het verplaatsen van een vat op de
schuit „Erica" overboord geslagen en
verdronken.
Zijn vriend is hem nog nagedokfibi
maar mocht er niet in slagen hem te
redden.
De politie, die onmiddellijk aan het
dreggen is gegaan, heeft het lijk te
9.45 uur opgehaald.
WIELRIJDSTER DOOR MOTO»
AANGEREDEN.
Gisteravond om kwart voor negen is °P
het kruispunt LevendaalPlantsoen
hier de 20-jarige wielrijdster E. P. M. van
V., die geen voorrang verleende aan n«
verkeer van rechts, aangereden door den
motorrijder J. de P. uit Zoetenvoude.
Mej. "de V. kwam met het hoofd op d«
straatsteenen terecht en Hop vermoe
lijk een schedelbesisfractuur PP. 2jj
in ernstigen toestand naar het acaddmis
ziekenhuis overgebracht en daar ter V
pleging opgenomen.
