De Kon. Ned. Zwem- bond bestaat vijttig jaar De belastingdruk in Leiden DE LAATSTE LES VAN LANGELOT ZATERDAG 13 AUGUSTUS 1938 DE LEIDSCHE COURANT DERDE BLAD - PAG. 10 Een rijke historie van een halve eeuw Op 14 Augustus van het jaar 1888 werd te Utrecht de Nederlandsche Zwembond opgericht. Morgen, Zondag, bestaat de thans Koninklijke Neder landsche Zwembond dus vijftig jaar, een mijlpaal in de zoo rijke historie van dezen sportbond. Het jubileum van den K.N.Z.B. zal, door ■verschillende omstandigheden, eerst op 17 September worden gevierd. Op dien dag recipieert de gouden jubilaris van 3 tot 5 uur in het Amstelhotel te Amsterdam, ter wijl des avonds de feestelijkheden in de zalen van „Krasnapolky" zullen worden voortgezet. Wij vernamen, dat het in de bedoeling ligt tegen dien tijd een, zij het in beseheiden vorm, jubileumboek uit te geven, samengesteld door den huidigen tweeden voorzitter, het eerelid A. W. Sabel Tz., een bestuurslid, die met de historie van den bond uitstekend op de hoogte is. Zooals gezegd, op 14 Augustus 1888 werd te Utrecht de Nederlandsche Zwembond opgericht. De A.Z., deLeidscheZwem- club, de Goudsche zwemclub en de Arn- hemsche zwemclub waren de oprichters, waarbij de H.D.Z. zich kort daarna aan sloot. De heer D. L. Vrijdag van de A.Z. was voorzitter. Vijftig jaar later telt de K.N.Z.B. tweehonderd vereenigingen, met tezamen niet minder dan 20.000 leden. Toch is de groei eerst in de laatste twintig jaar tot stand gekomen. In 1900 waren er veer tien vereenigingen aangesloten, na den wereldoorlog vijfentwintig vereenigingen met 4.000 leden, in 1929 zestig vereenigin gen met 6.000 leden, doch daarna werd de toenmalige N.Z.B. gereorganiseerd en ging het ledental met sprongen omhoog. Verscheidene mannen en vrouwen met uitstekende organisatorische talenten, met een groote liefde voor het zwemmen en d^. dpeleinden van den bond, heeft men zien komen en gaan. Een der hoofdfiguren is W. E. Bredius geweest, de man, die in 1892 het secretariaat op zich nam en na acht jaren deze functie te hebben bekleed, in 1900 tot het voorzitterschap werd geroe pen, dat hij tot 1929 heeft vervuld. In 1929 werd de heer C. F. Kellenbach voorzitter van den Zwembond en tijdens zijn periode, tot 1935, verkreeg de N.Z.B. het predicaat „Koninklijke". Na 1935 kwam de huidige voorzitter, de heer J. de Vries, aan het be wind. Maar ook de dames hebben een belang rijken rol in de organisatie gespeeld. De zwemmoeder van Nederland, zooals zij al gemeen wordt genoemd, mevr. J. E. Trie- bels-Koens, heeft niet minder dan zeven tien jaren achter eikaar het penningmees terschap waargenomen. Zij was een der groote propagandisten voor de leuze „Ieder Nederlander zwemmer". In 1900 op de Parijsche wereldtentoon stelling vertegenwoordigden de „buik- zwemmers" Bloeme uit Amsterdam en Drost uit Rotterdam officieel den N.Z.B. voor de eerste maal. In de daarop volgende periode was het vooral Piet Ooms, die zoo wel in Nederland als in het buitenland op den voorgrond trad. In 1905 werd het waterpolo ingevoerd, uit Engeland af komstig. Eerst in 1920 kwamen de dames naar voren. Toen heeft Rie Beisenherz ons land op de spelen te Antwerpen vertegen woordigd. Zij maakte op de 100 meter vrije slag een tijd van 1 min. 22 secDe groote successen van onze dames begonnen eigenlijk pas op de Europeesche kam pioenschappen te Bologna in 1927. Daarna volgden de Olympische spelen te Amster dam, en ook in de laatste tien jaren traden de Nederlandsche meisjes voortdurend sterk op den voorgrond. Wijlen Willy den Turk was de eerste wereldrecordhoudster voor Nederland. Op haar volgden Marie Baron, Zus Braun, Marie Vierdag, de laat ste als eenige zwemster, die drie Olympi sche spelen heeft meegemaakt, van 1924 tot en met 1932. In 1931 begon de periode van Willy den Ouden, waar Riek Mastenbroek bij kwam, en na deze en met deze beide prominente figuren de tallooze zwemsters, die haar namen hebben geschreven op de wereldrecordlijst of kampioenschappen hebben behaald. De Koninklijke Nederlandsche Zwembond is op het oogenbiik, zoowel uit organisato risch als uit sportief oogpunt, een bloeiend lichaam, dat het recht heeft in groote op gewektheid dit gouden jubileum te vieren. WATERPOLO DE ZIJL I—MAAS I 3—9. Gisteravond speelde de Zijl haar twee den nederlaagwedstrijd tegen de club van de gebroeders Senus. Direct na het begin gaat Maas tot den aanval over. Doch de achterhoede van de Zijl weet voorloopig goed stand te houden. Het duurt dan ook geruimen tijd, dat keeper Kloots met een goed doch niet onhoudbaar schot wordt gepasseerd. Hierna komt de Zijl iets meer in den aanval, doch het doelpunt komt juist aan den anderen 'kant. Nog eenmaal weet Maas voor de rust te doelpunten, zoo dat de rust intreed met 30. Direct na rust weet de linksvoor van de Zijl een goed te gendoelpunt te scoren. Daarna is het ech ter weer Maas 'die het spel geheel in han den neemt. Wanneer zij de stand geleide lijk tot 61 hebben opgevoerd is het de mirvoor van de Zijl, die tactisch weet te doelpunten. Weer is het Maas, die daarna de score opvoert tot 92. Maar even voor het einde weet Geeve de stand op 93 te brengen, waarna het einde aangekondigd wordt door den heer N. J. Moonen, die goed leidde. De Zijl IIMaas II 21. Vooraf werd nog gespeeld de wedstrijd De Zijl nMaas H. Dit is een pittige wed strijd geworden van 2 gelijkwaardige te genstanders, waarin de Zijl alleen dat klei ne beetje geluk had, wat nu eenmaal noo- dig is, om een zege uit het vuur te slepen. Hiervoor werd nog een wedstrijd ge speeld tusschen de dames-zeventallen van de Zijl I en Boskoop I. Door uitstedigheid van eenige der beste Leidsche speelsters is het een vrij eenzijdige wedstrijd geworden, waarin de Boskoopsche dames zich ver de meerdere toonden van de Leidsche dames, zoodat zij een verdiende 60 overwinning boekte. DE ZIJL I—HAARLEM I. Maandagavond 8 uur speelt De Zijl I in de Zweminrichting alhier haar derden wedstrijd in het kader der nederlaagserie tegen de sterke Haarlemsche tweede klas- ser Haarlem I. Bovenstaande wedstrijd wordt voorafge gaan door den wedstrijd tusschen de twee de zeventallen van de Zijl en Haarlem. Onderlinge wedstrijden van „De Zijl". De Onderlinge wedstrijden van „De Zijl" zullen dit jaar worden gehouden op Don derdag 18 Augustus. A. Z. C.ELFHOEVEN, Beslissingswedstrijd kampioenschap. Dinsdagavond om 8 uur zal te Gouda de beslishingswedstrijd plaats vinden tus schen A. Z. C. en Elfhoeven, om het kam pioenschap der afdeeling. DE TIENKAMP OM HET KAMPIOEN SCHAP VAN DOCOS. Morgen zal op het R. K. Sportpark „Haagweg" de eerste helft worden verwerkt van de jaarlijksche tienkamp om het kam pioenschap van Docos. Bestond er in de voorgaande jaren onder de Docos-athleten voor deze wedstrijden een steeds stijgende belangstelling, dit jaar is deze weer groo- ter, daar niet minder dan dertig athleten met elkaar den strijd aan zullen binden om de eer de beste all-round athleet te zijn. Vorig jaar werd winnaar A. Biluska, terwijl tweede werd met minium verschil in punten A. Gieske en derde H. J. Aver- dieck. Wanneer wij de prestaties der laat ste w&dstrijden bezien,, valt het niet moei lijk te voorspellen wie dit keer winnaar zal zijn. Het is haast wel zeker dat dit Gieske zal zijn, te meer daar Biluska dit jaar verhinderd is om deel te nemen. Voor de tweede plaats zal de strijd belangrijk spannender zijn. Wel is waar heeft Aver- dieck de grootste kans, doch hij zal het zwaar te verduren hebben tegen C. v. Vel- zen en P. Verdel en zal alles op alles moe ten gooien om deze baas te kunnen blijven. Zal het er dus in de tienkamp zeer warm aan toe gaan, bij den strijd op de afzon derlijke nummers belooft dit niet minder te worden. Het kogelstooten zal vermoedelijk wel een overwinning worden voor J. v. d. Hoe ven, doch A. Gieske en C. van Velzen kun nen hem wel eens een verrassing bezorgen. Hoogspringen is voor Jan van Rooden, doch hij dient op te passen voor P. Verdel, F. Kallenberg en Jac. Slegtenhorst. Op de 100 M. zal de strijd gaan tusschen G. Kallenberg en H. J. Averdieck van wie de eerste wel de grootste kans zal hebben. Verspringen is moeilijker te voorspellen, de gegadigden voor de eerste plaats zijn Jac. Slegtenhorst, C. v. Velzen en G. Kal lenberg doch evenals in 1937 kunnen op dit nummer wel de grootste verrassingen komen. Op de 800 M. zal zeker als eerste ein digen J. van Rooden, doch hier zijn het J. Dubbelaar en H. Jansen die er wel eens verandering in kunnen brengen. Al met al zullen de wedstrijden een zeer spannend verloop hebben en beloofd het een middag te worden van goede sport. In verband met de voetbalwedstrijden worden de athleten verzocht zich reeds om 11 uur gered te maken. STERKE DUITSCHE PLOEG NAAR ROTTERDAM. De drielandenwedstrijd. Uit de dezer dagen gepubliceerde ploeg, welke Duitschland op 21 Augustus a.s. zal vertegenwoordigen tegen Nederland, en België, blijkt wel, dat wij door onze tegen standers niet onderschat worden. Er is een tijd geweest, dat jaarlijks ontmoetingen plaats vonden tusschen Nederland en West- Duitschland, ontmoetingen, die op een uit zondering na, steeds eindigden in een be hoorlijke overwinning der West-Duitschers. De krachtige vooruitgang, die onze athletiek sedert dien heeft gemaakt, is van dien aard, dat bij een dergelijke ontmoe ting onze Oostelijke buren geen schijn van een kans meer zouden hebben en Duitsch land bleek dan ook niet bereid deze wed strijden weer in het leven te roepen, doch stelde er prijs op een Duitsche ploeg tegen ons in het veld te brengen. En deze ploeg zal ditmaal zeer sterk zijn. Het vorig, zoowel als dit jaar heeft Duitsch land op eenzelfden dag wedstrijden ge houden tegen verschillende landen, die het, dank zij het groot aantal athleten van top klasse, waarover het beschikt, alle wist te winnen. Op 21 Augustus a.s. heeft Duitsch- WAT ANDERE BLADEN SCHRIJVEN TAAK DER KROON. Wat doet een constitutioneel vorst eigenlijk, als hij zoo strikt parlementair- constitutioneel wil regeeren, als Koningin Wilhelmina 40 jaar lang heeft gedaan? vraagt Elout in een zijner parlementaire herinneringen in het Handelsblad. En hy herinnert aan Cort van der Linden's woord, dat de Kroon met een vliegwiel ver geleek. Elout ziet er liever den machinist in, die ingrijpt, als er iets hapert, zooals bij ka bir.ets-veranderingen: „Dan vraagt de Vorst wel adviezen, maar ten slotte moet Hij (of Zij) toch beslissen. En hoe vast de machine kan loopen, is im mers gebleken in de Kabinetscrisis van '23'24, die alleen oplosbaar bleek, door dien de Koningin het ontslag.... weiger de. Nu had ook de president van een repu bliek dat kunnen doen, maar hiermee ko men wij op het voordeel van een Vorst bo ven een President, dat ook voor normale omstandigheden geldt. Mr. S. van Hou ten, d'e van oordeel was dat, in ons land, Heine's ideaal was verwezenlijkt een Republiek met een Koning aan het hoofd heeft er eens op gewezendat elke beslissing, die een minister van de Kroon vraagt, ook de meest onbeduidende, schrif telijk gemotiveerd moet zijn, en dat daar in een groote waarborg tegen willekeur (bijv. bij benoemingen) is gelegen. Inder daad vergeet men te vaak, dat de minis ters niet alleen verantwoordelijk zijn je gens de Volksvertegenwoordiging, maar ook jegens de Kroon, en dat het een niet gering voordeel is, dat deze boven, en ge heel los van de partijen staat, anders dan een president, die ommers zijn functie aan een parlementaire keuze dankt.... Menig minister zou kunnen getuigen van lastige oogenblikken die hij ten Paleize heeft beleefd, en ik heb daarom de Vorst, bij ons „den examinator en het politieke geweien" der ministers genoemd. Wat toch nog wel wat meer is dan een „vliegwiel". Dat nu de Koningin haar openbare taak als' constitutioneel-parlementaire Vorstin bewonderenswaardig heeft vervuld, is al gemeen bekend en wordt algemeen er kend. Maar dat zij ook in het verborgen deel der hooge taak van Nederlands mo narch, die van examinator en van het pu bliek geweten der ministers, voorbeeldig is geweest, dat weet men minder. Doch dat kan men van eiken oud-minister hooren." land alleen rekening te houden met Neder land en het heeft daarvan een dankbaar gebruik gemaakt, zij het ook, dat het eenige van zijn beste athleten heeft gespaard voor den belangrijken landenwedstrijd tegen Zweden op 27 en 28 Augustus. Wanneer we de Duitsche vertegenwoordi gers vergelijken met de lijst der beste prestaties welke dit jaar in Duitschland zijn geleverd, dan blijkt, dat men steeds een keuze heeft gedaan uit hen, die de bovenste plaatsen bezetten. Het zijn boven dien bijna allen finalisten van de Duitsche nationale kampioenschappen, welke dezer dagen in Breslau zijn gehouden. Buitengewoon fraaie sport zal er dus te zien zijn en Nederland mag meer dan te vreden zijn, wanneer het tegen deze tegen standers een eervol resultaat behaalt. WIELRENNEN DE RONDE VAN ZWITSERLAND. Lambrichts vijfde. Gisteren is de zesde etappe van de ron de van Zwitserland verreden van Freiburg naar Genève, over een afstand van 185 km. De Belg Demondt wist zich uit het peleton te Werken en kwam ten slotte anderhalve minuut in voorsprong als eerste op de baan te Genève aan. Zijn tijd was 4 uur 45 min. 43 sec. Het geheele peleton bleef verder bij elkaar en daar er niet één, maar drie ron den op de baan te Genève moesten worden gereden, werd het bij de aankomst een zóó groot gedrang, dat de jury er tenslotte geen wijs meer uit kon worden. Maar onomstoo- telijk stond het vast, dat de Zwitser Nier- vergeldt de tweede plaats bezette, en even vaststaand was de vijfde plaats van onzen landgenoot Lambrichts. In het algemeen klassement veranderde er in de kopgroep niets. Valetti behield zijn eerste plaats voor Mersch. Lambrichts daarentegen schoof twee plaatsen naar vo ren en staat thans als dertiende geklasseerd met een totaaltijd van 34 uur 51 min. 59 sec. EEN VERGELIJKING MET ANDERE ZUID-HOLLANDSCHE STEDEN. Wijzigingen tijdens de crisis. In de achter ons liggende crisisjaren heeft de druk der directe belastingen in Leiden zoowel als elders vele en velerlei wijzigingen ondergaan. De daling van in komens en vermogens deed het bedrag, waarmede de aanvankelijk bestaande hef fingen de bevolking per hoofd belastten, jaar op jaar teruggaan. Slechts ten deele was het de overheid mogelijk om door bezuiniging en versobering van staats- en gemeentehuishouding dezen teruggang van haar geldmiddelen te compenseeren. Maar bovendien dwongen de sterk toe nemende werkloosheidslasten tot het aan boren van nieuwe bronnen, die echter in hoofdzaak de indirecte belastingen be troffen en tot verzwaring van de be staande directe heffingen. Daarnaast kwam in de crisisjaren nog een ingrijpen de verandering tot stand op het punt van de nivelleering van den gemeentelijken belastingdruk (gemeentefonds) en later ook van de verdeeling der werkloosheids lasten tusschen de gemeenten onderling en tusschen deze en het rijk (werkloos heids-subsidiefonds). Een vergelijking van den persoonlijken belastingdruk, waarmede rijk en gemeen te de Leidsche ingezetenen in 1930 be zwaarden, met dien van thans doet zien, dat het per hoofd geheven bedrag met bijna één vijfde is verminderd. In 1930 vormden alle directe gemeen telijke heffingen tezamen een druk van 33,63 per hoofd, terwijl de directe rijks heffingen op inkomen en vermogen dit bedrag met 11,39 verhoogden, en dus in totaal op 45,02 brachten. Thans veroorzaken alle gemeentelijke heffingen tezamen een druk van slechts f 16,39 per hoofd, welk bedrag door de directe rijksheffingen met 5,82 wordt verhoogd. Bovendien echter moet voor gemeente- en werkloosheids-subsidiefonds nog 14,37 per hoofd worden opgebracht, zoodat het tótaal der directe heffingen thans een belastingdruk tot stand brengt van 36,58 per hoofd, een vermindering sedert 1930 dus van 18,7 pet. Van het totaal der belastingen in 1930 ontving de gemeente naast het zelf gehe ven bedrag van 33,63 per hoofd siechts een rijksuitkeering ingevolge de wet van 24 Mei 1897 ten bedrage van 2,83 per hoofd. Tegenover den totalen directen be lastingdruk van 45,02 kon de gemeente dus beschikken over een bedrag van 36,46 per hoofd, hetgeen neerkomt op 80,9 pet. van de door de inwoners aan di recte belastingen opgebrachte sommen. Thans echter, nu de bevolking aan di recte belastingen 36,58 -pér hoofd op brengt, heeft de gemeente de beschikking over de zelf geheven 16,39 per hoofd, alsmede over de uitkeeringen uit het ge meente- en het werkloosheidssubsidie- fonds ten bedrage van 27,42, derhalve over 43,81 per hoofd, of over 119,7 pet. van het bedrag, dat de ingezetenen aan directe belastingen hebben opgebracht. Deze ontwikkelingsgang lijkt voor onze gemeente-huishouding dus wel bijzonder gunstig. Vergelijken wij dezen gang van zaken echter met dien in de andere Zuid- Hollandsche steden van middelgrooten omvang, Delft, Dordrecht, Gouda, Schie dam en Vlaardingen, dan wordt het resul taat voor Leiden wat minder bevredi gend. Vergelijken wij eerst de veranderingen in den hoofdelijken belastingdruk in de zes genoemde steden. Totale druk der directe belastingen per hoofd 1930 thans daling Leiden 45,02 36,58 18,7 pet. Delft 42,33 40,40 4,5 Dordrecht 52,54 37,88 27,8 Gouda 40,78 35,49 12,9 Schiedam 32,33 33,95 5,— toename Vlaardingen 38,03 37,88 0,4 pet. daling Tegenover deze bedragen stonden en staan de volgende, die per hoofd der be volking ter beschikking van de gemeen ten zyn: Bedrag per hoofd, uit hef- ringen en uitkeeringen ter beschikking van de ge meenten: 1930 thans Leiden 36,46 ƒ43,81 Delft 33,05 47,06 Dordrecht 41,71 59,24 Gouda 35,26 59,19 Schiedam 26,69 67,16 Vlaardingen 31,80 56,88 Tenslotte blijkt uit de eerste cijferko- lom van onderstaande opgave hoeveel procent van den totalen directen belas tingdruk per hoofd in 1930 ter besch«<king van de gemeenten kwam, terwijl de twee de cijferkolom aangeeft hoeveel procent dat thans is geworden, hoofdzakelijk door dat via de belastingfandsen gelden wor den overgeheveld van de eene gemeente naar de andere: Leiden 20,9 pet. 119,7 pet. Delft 78,— 116,4 Dordrecht 79,3 156,3 Gouda 86,4 166,7 Schiedam 82,5 197,9 Vlaardingen 83,6 206,2 Het oogenschijnlijk zoo gunstige Leid sche percentage van 119,7 blijkt dus, wat de vergelijkbare Zuid-Hollandsc.he steden betreft, alleen dat van Delft beneden zich te laten. In de andere vier steden is liet cijfer intusschen véél gunstiger dan in Leiden. DE WERELDKAMPIOENSCHAPPEN WIELRENNEN IN NEDERLAND. Nieuwe formule voor het stayers kampioenschap. Bij de wedstrijden voor het wereldkam pioenschap stayerS zal voor de eerste maal een ander formule worden toegepast. De laatste jaren was het zoo, dat, indien b.v. twaalf stayers hadden ingeschreven, deze over twee series worden verdeeld. De drie best geplaatsten kwamen dan uit elke se rie in den eindstrijd. Het gevolg was, dat in de meeste gevallen van strijd in de se ries geen sprake was. De nieuwe formule van de U.C.I. houdt in, dat op Zaterdag 27 Augustus een serie wordt verreden en op Zondag 28 Augustus twee series. De drie winnaars van elke se rie komen direct - in de finale. De overige deelnemers worden in twee repechages ge plaatst, die Dinsdag 30 Augustus in de avonduren in het olympisch stadion wor den gereden. De winnaars van deze beide repechages komen Donderdag d.a.v. in de finale, m.a.w. er zullen slechts vijf fina listen zijn. De deskundigen zijn het er al gemeen over eens, dat deze nieuwe formule veel meer strijd in den 100 k.b. wedstrijd achter motoren zal waarborgen. In ieder geval is het een zeer interessante proefne ming, waarvan men hooge verwachtingen heeft. NIEUW-SWIFT. Morgen is er een record-retour 36 K.M. Start 9 uur. Voor A.-, B.- en C.-klasse zijn een paar prijsjes beschikbaar gesteld. Bnltenlandsche Berichten NOODWEER OP VELE PLAATSEN IN ENGELAND. Gistermiddag werd Londen opnieuw be zocht door een hevig onweer, dat schade heeft aangericht aan tal van huizen en verschillende straten heeft onder water gezet. Leeds en andere plaatsen hebben eveneens schade geleden. In verschillende deelen des lands zijn in het geheel drie per sonen door den bliksem gedood. VALSCHE-MUNTERSBENDE ONTMASKERD. Na langdurigen opsporingsarbeid is de Süreté Nationale er in geslaagd, een einde te maken aan de werkzaamheden van een gevaarlijke internationale valsche-mun- tersbende en te Parijs een groote geheime werkpaats op te sporen, waar valsche bank biljetten en zegels van alle landen wer den vervaardigd. De eigenaar van de werkplaats was een Roemeen, Iliescoe genaamd. Deze heeft reeds een bekentenis afgelegd. Leest met aandacht de advertenties tn Uw Dagblad! 207. Terwijl ze stonden te praten kwam er een donder bui opzetten. En daar de bliksem altijd de hoogste punten treft sloeg hij in de hooge hoed van den oppersten rech- ters-baas. Gelukkig was er slechts materieele schade. i. Toen alles mislukt was, kwamen de rechters, die in ratten veranderd waren, en probeerden hem over te halen met een reep chocolade om van hen weer gewone menschen te maken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 10