9e-
Spanning In het Oosten
neemt toe
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Opperste oorlogsraad van
Japan vergadert
BINNENLAND
WOENSDAG 10 AUGUSTUS 1938
29ste Jaargang No. 9104
Telefoon: Redactie 15.
Telefoon: Administratie 935.
Adv. en Abonn.-tarieven zie pag. ft.
Giro 103003. Postbus 11.
OU nummer bestaat uit
drie bladen.
V De K. R. O. en wij
Als een groote plicht, als een eere-schuld
stond gisteravond weer vóór ons de
plicht van dankbaarheid aan de nagedach
tenis van pastoor Perquin!
't Was toen we luisterden naar een ra
dio-verslag van de uitvaart en begrafe
nis van den grooten Dominicaan. Wij wa
ren Maandagmorgen verhinderd, de uit
zending van de plechigheden zelve te vol
gen.
Naar waarheid, zonder éénige overdrij
ving, heeft de redenaar prof. Molkenboer
O.P. in zijn treffende welsprekendheid ge
schetst de ontzaglijk groote verdienste, die
pastoor Perquin zich heeft verworven voor
Katholiek Nederland, doordat hij ons heeft
geschonken de K. R. O.
Deze ontzaglijk groote verdienste mogen
wij n i e t v e r g e t n.
Wij moeten de nagedachtenis van pas
toor Perquin eeren met een oprecht ge
voel, een diep besef van dankbaarheid,
daadwerkelijke dankbaarheid.
Wij moeten.... het werk van pastoor
Perquin voortzetten.
Dat wij ons toch levendig mogen reali-
geeren, welk bezit wij hebben in de K.R.O.!
Van de 350 omroepzendingen zijn er 3
Katholieken; maar de twee buiten Neder
land kunnen toch niet op één lijn worden
gesteld met de Nederlandsche. Wij heb
ben de radio vaticana, in België hebben
de Katholieken eenigen zendtijd in den
Staatsomroep; alléén in Nederland is een
volledigen Katholieken radio-omroep.
Dat wij dit bezit mogen weten te w a a r-
deeren!
Deze paar woorden over de radio, over
de K.R.O., die wij hier neerschrijven, moe
ten wij allen onthouden, en wij allen
moeten handelen in overeenstemming
met wat wij inzien: de groote beteekenis
de apostolische waar de van de
K. R. O.!
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
TOKIO: De spanning in het Verre Oos
ten neemt toe. Het schijnt, dat een beslis
sing in het conflict tusschen Rusland en
Japan thans niet lang meer zal kunnen
uitblijven. De Russen geven niet toe en
concentreeren steeds meer troepen in de
buurt van het omstreden gebied. Het ziet
er naar uit, dat Japan zijn nederlaag zal
moeten incasseeren en aan de Russische
eischen zal moeten toegeven. Gisteren is
er een bijeenkomst geweest van den Op
persten Oorlogsraad van Japan en daar is
de situatie besproken. De Japanneezen doen
natuurlijk al hun bestj om, zooals men in
het Oosten zegt, hun „gezicht" te redden,
maar aan den anderen kant dreigen de
Russen onomwonden, dat zij desnoods tot
oorlog bereid zijn, als Japan niet toegeeft.
De strijd bij Tsjangkoefeng duurt nog
altijd voort en krijgt een verwoed karak-
LONDEN: Te Lopden is men zeer ver
wonderd over het uitblijven van eenig ant
woord van Franco op de Britsche voor
stellen inzake de terugtrekking der vrij
willigers. Men wijst erop, dat Franco de
termijn van uitstel niet tot in het onein
dige kan rekken. Als het te lang duurt,
zou het heele voorstel komen te vervallen
en zou ook het Britsch-Italiaansche accoord
wel eens kunnen verdwijnen. Dit laatste
is een por in de richting van Italië, want
men veronderstelt, waarschijnlijk niet ten
onrechte, dat Italië wel meer afweet van
deze vertraging door het zwijgen van Bur
gos.
WEENEN: Uit Oostenrijk komt het be
richt, dat daar ook de kleuterscholen ge-
laiceerd worden. Elke invloed van de Kerk
op de jeugd moet uitgebannen worden.
Volgens de „Daily Herald" zou Hitier voor
nemens zijn om de Katholieke Kerk in
Duitschland van Rome los te maken, dus
een Duitsch schisma in te voeren. Wij aan
vaarden deze mededeeling natuurlijk met
de noodïge reserve, hoewel een poging tot
verwerkelijking van dit denkbeeld ons
niet al te zeer zou verbazen. Of de Duit-
sche Katholieken dat goedsmoeds zouden
slikken, is een andere vraag. De nazi's zul
len zich voorloopig nog wel wachten een
dergelijk voornemen ten uitvoer te leggen,
want zij kunnen er zeker van zijn, daar
door een geweldige reactie te verwekken.
ZULLEN ER BESLISSINGEN VALLEN?
JAPANSCH PROTEST
AFGEWEZEN
OVER DE BOTSING BIJ GRODEKOF.
De eerste secretaris der Japansche am
bassade te Moskou heeft gistermiddag bij
het Russische volkscommissariaat van bui-
tenlandsche zaken krachtig geprotesteerd
naar aanleiding van de laatste botsing in
de streek van Grodekof, ongeveer 200 kilo
meter ten Noorden van Tsjangkoefeng, op
7 Augustus. Volgens de Japansche lezing
hebben de Russen daar de Japansche grens
wacht met machinegeweervuur bestookt:
zij werden echter met verliezen- afgeslagen.
Aan beide zijden waren verscheidene doo-
den en gewonden.
Ook dit protest is door het Russische
volkscommissariaat afgewezen.
Vanochtend is de opperste oorlogsraad
van Japan bijeengekomen, teneinde het
rapport van generaal Itagaki over den strijd
in China en aan de grens van Mandsjoe-
kwo te hooren. De conferentie werd bijge
woond door prins Kanin, chef van den
generalen staf en prins Asaka, een aange-
trouwden oom van den keizer.
Het ministerie van oorlog heeft mede
gedeeld, dat in den afgeloopen nacht ver
woed is gestreden. Aan beide zijden werd
druk gebruik gemaakt ~van handgranaten.
Te zeven uur in den ochtend waren de Ja
pansche stellingen nog niet gewijzigd, doch
de Russen waren wel dichter bij de stellin
gen gekomen. Het gevecht duurde nog
voort.
Uit Yuki wordt gemeld, dat de Russen
gisteravond twee aanvallen hebben ge
daan op heuvel 52. Eerst vielen 2100 man
infanterie aan, voorafgegaan door dertig
tanks. Zij werden met zware verliezen af
geslagen. De tweede aanval, welke kort
voor het aanbreken van den dag volgde,
werd eveneens afgeslagen. In den ochtend
was alles kalm. De luchtmacht was niet
actief.
Te Moskou acht men den toestand ernstiger.
In buitenlandsche kringen te Moskou gaat
men den toescand, ontstaan door de inci
denten aan de Mandsjoerijsche grens, steeds
ernstiger achten. In den beginne daar
over is men het eens geloofde de Rus
sische regeering, dat Japan nooit een oor
log zou durven wagen in verband met de
vijandelijkheden in China. Thans echter
wint de meening veld, dat de Japansche
extremistische militairen vastbesloten zijn
een oplossing te forceeren, den gematigden
leden der regeering ten spijt. Ook de Rus
sische regeering is echter stellig voorne
mens niet van haar eens ingenomen stand
punt af te stappen, zelfs indien daarmede
een oorlog gemoeid zou zijn. Overal in het
land worden nog altijd resoluties aange
nomen, waarin aangedrongen wordt op een
krachtig optreden tegen Japan.
Het Japansche ministerie van oorlog
deelt mede, dat belangrijke afdeelingen ar
tillerie, cavalerie en infanterie van het
roode leger chans geconcentreerd zijn bij
Hansj, op ongeveer 18 K.M. ten Noorden
van Tsjangkoefeng aan de Westkust van
de Possietbaai.
Gistermiddag hebben deze strijdkrachten
versterking ontvangen van 50 tanks uit
Novokievsk. Er wordt een versterkte linie
aangelegd ten Westen van Hansj.
HEVIG BOMBARDEMENT DOOR
RUSSISCHE ARTILLERIE.
Het geheeie dorp Tsjangkoefeng, dat aan
oen voet van den heuvel Tsjangkoefeng is
gelegen, stond gisteravond in vlammen,
na een bombardement door de Sovjet-Rus
sische artillerie. Dit was het hevigste bom
bardement sinds het uitbreken der vijan
delijkheden.
De correspondent van Reuter, die van
het in puin geschoten spoorwegstation het
gevecht gadesloeg, voegt aan zijn bericht
toe, dat de zware Russische artillerie zon
der mededoogen het terrein langs het front
van zeven K.M. heeft bestookt. Het was
duidelijk, dat de Russische artillerie alle
hoogten, welke zich in Japansche handen
bevinden, geheel beheerschte.
Het schijnt ongelooflijk, dat er nog Ja
pansche soldaten in leven zijn gebleven om
ze te behouden, doch toen het rookgordijn
wegdreef, kon de correspondent duidelijk
de Japansche kanonnen zien, die in actie
waren.
De schipbrug over de Toemen is eveneens
hevig bestookt.
DE STEUNREGELING VOOR
CONSUMPTIE AARD APPELEN.
Voorts heeft de heer Van der Weijden
de volgende vragen gesteld aan den minis
ter van economische zaken:
1. Is de minister bereid, gezien de mede
deeling in het verslag van de algemeene
rekenkamer over 1937 omtrent de steun
regeling voor consumptieaardappelen, waar
uit blijkt, dat de uitvoeringskosten van
dezen maatregel circa 25% van het totaal
steunbedrag beloopen, naar meer bevre
diging schenkende maatregelen uit te zien?
2. Is de minister niet van meening, waar
de heffing ook zeer groote bezwaren met
zich brengt, dat een garantie van een loo-
nenden minimumprijs voor de aardappel
bouwers, waarbij de kosten voor den in
koop van een eventueel teveel ten laste
van de algemeene middelen van het land
bouwcrisisfonds gebracht zouden worden
evenals dit in hoofdzaak geschiedt bij de
groente en het fruit, beter tot het gestelde
doel zal leiden dan de bestaande regeling,
die volgens het in vraag 1 genoemde ver
slag ongeloofeiijk veel arbeid en geld kost
en waarvan toch nog problematiek is of zij
een eenigszins bevredigende uitkomst geeft?
3. Is de minister bereid in dezen geest
een oplossing te zoeken?
FRAUDULEUZE REISDECLARATIES.
De heer Van der Weijden heeft tot den
minister van justitie de volgende vragen
gericht:
1. Heeft de minister kennis genomen van
de in paragraaf 7 van het verslag van de
algemeene rekenkamer over 1937 gedane
mededeeling omtrent frauduleuze reis
declaraties, door een ambtenaar ingediend
wegens reizen in 's rijks dienst?
2. Is de minister niet van meening, dat
het gewenscht is te voorkomen, dat de in
druk wordt gewekt, dat het opmaken van
een onjuiste reisdeclaratie gemakkelijk
kan worden ondernomen omdat bij ontdek
king genoegen wordt genomen met terug
betaling van het te veel genotene en met
de belofte, dat men zich niet aan herhaling
zal schuldig maken?
3. Is de minister bereid toe te zeggen,
dat hij het treffen van maatregelen zal be
vorderen, welke er toe leiden, dat in den
vervolge elk geval van valschheid in reis
declaraties in handen van de jusitie zal
worden gesteld ter beoordeeling van de
vraag, of aanleiding voor een strafvervol
ging aanwezig is?
DE VIERING VAN HET REGEERINGS-
JUBILEUM VAN DE KONINGIN.
Bij beschikking van den Minister van So
ciale Zaken opgenomen in de Staatscou
rant van heden is aan hoofden of bestuur
ders van ondernemingen, in wier fabrie
ken of werkplaatsen of onderdeelen daar
van, in het tijdvak van 29 Augustus tot en
met 10 September 1938 aan arbeiders in
verband met feesten ter viering van het
40-jarig regeeringsjubileum van Hare Ma
jesteit de Koningin vacantie wordt gege
ven op één of meer dagen of daggedeelten,
vergunning verleend om het tengevolge
daarvan ontstane verzuim geheel of ten
deele te doen inhalen in een periode van
ten hoogste drie weken, vallende in het tijd
vak van 15 Augustus tot en met 17 Septem
ber 1938.
In aanmerking nemende, dat het thans
een zéér bijzondere nationale gebeurte.r
nis betreft, heeft de Minister van So
ciale Zaken aanleiding gevonden de
medewerking van de centrale werkge
versorganisaties in te roepen, ten einde
er bij hunne leden op aan te dringen,
in dit geval zoo eenigszins mogelijk
vrijaf met behoud van loon te geven
zonder van de vergunning tot inhalen
van verlet gebruik te maken, uiteraard
tenzij dit laatste in strijd zou komen
met de noodzakelijke eischen van het
bedrijfsbelang.
De Minister wekt ook de ongeorganiseer
de werkgevers op dienovereenkomstig te
handelen.
DE „KARIMATA" BAGGERT WEER
ZAND.
Het ging blijkbaar te vlot met de ber
gingspogingen van de Lutine-schatten
Maandag. Weer stortte het talud in en viel
het zand tot op een hoogte van 14 M. naar
beneden in den circa 20 M. diepen kuil, op
den bodem waarvan de emmers van de
„Karimata" zitten te wroeten. Af en toe
wij meldden het reeds werden wrak
stukken naar boven gébracht. Dat gaf hoop
en vertrouwen. Voorloopig echter zullen
geen nieuwe vondsten meer worden gedaan.
Eerst moet het neergestorte zand worden
weggébaggerd en dat duurt altijd langer
dan men wel zou willen wenschen. Eei'st
tegen het aanbreken van den dageraad zal
de kleibodem weer zijn bereikt. Dan ook
keert de spanning terug.
De „Karimata" is in verband met de
zandinstorting enkele meters achteruit ge
gaan. Het feit, dat deze instortingen perio
diek terugkeeren, is een gevolg van de
wijze, waarop men de laatste wéken .bij de
bergingspogingen te werk gaat. Sinds eeni
gen tijd graaft de „Karimata" den zeebo
dem in het afgepaalde gebied niet meer re
gelmatig laag voor laag af. Deze werkwijze
is te tijdroovend gebleken. Nu gaat men an
ders te werk. Nadat de molen eerst steil
naar beneden heeft gegraven en op deze
wijze de vereischte diepte van circa 20
Meter ondier den waterspiegel heeft be
reikt, gaat de „Karimata" langzaam voor
waarts. De molen blijft echter op een
diepte van 20 M. baggeren. Hierdoor wordt
het talud ondermijnd, met het logische ge
volg, dat wanneer het zand niet langzaam
in den kuil stroomt, het talud na eenigen
tijd instort. De molen moet dan weer eeni-
ge meters achteruit om eerst het ingestorte
zand weg te baggeren. Een dergelijke in
storting is vandaag weer gebeurd. Voorloo
pig dus kan men op den molen en op Ter
schelling gerust zijn. Wrakresten van eeni-
ge beteekenis zullen de eerstvolgende 12
uur niet worden gevonden.
MAANDELIJKSCHE VERKEERS
ONGEVALLENS JFERS.
De voorloopige gegevens omtrent ern
stige verkeersongevallen, zooals deze
sinds meer dan een jaar door het Cen
traal Bureau voor de Statistiek op korten
termijn wordep gepubliceerd, geven voor
de afgeloopen maand Juni een grooter
aantal doodelijke ongevallen dan voor
hetzelfde tijdvak in het vorig jaar. Daar
entegen is het aantal ernstig gewonden,
evenals in Mei, weer beduidend lager dan
voor deze maanden in 1937, schrijft ons
de K. N. A. C.
Voor het loopende jaar zijn de cijfers
als volgt: (tusschen haakjes de cijfers
van 1937).
gedood ernstig gew.
Januari 1938 52 306
Februari 39 287
Maart 42 331
April 69 348
Mei 49 (61) 387 (446)
Juni 66 (41) 384 (453)
Nimmer kan, naar de meening van de
K.N.A.C., voldoende onder de aandacht
van alle weggebruikers worden gebracht,
dat deelname aan het verkeer voortdu
rende oplettendheid en voorzichtigheid
vereischt. Behalve, dat helaas door velen
de bestaande verkeersregels niet voldoen
de worden gekend of opgevolgd, hetgeen
een groot deel der ongevallen veroor
zaakt, vloeit een niet onbelangrijk deel
der ongevallen voort uit onnadenkend
heid en een niet voldoende rekening hou
den met de belangen van anderen op den
weg. Denkt er bij iedere handeling in het
verkeer aan, dat er anderen op den weg
zijn, die uw bedoelingen niet kunnen ra
den en die eenigen tijd noodig hebben om
op uw handeling te kunnen reageeren.
Verplaatst u immer in gedachten eerst in
de positie dier anderen en bedenkt daar
bij, dat beleefdheid in de wet niet staat
voorgeschreven, maar toch meer ongeluk
ken kan voorkomen dan menig wetsarti
kel.
GERST EN ROGGE TE GRONINGEN
BENEDEN DEN RICHTPRIJS.
De Groninger maatschappij van land
bouw heeft gisteren aan den minister van
economische zaken een telegram gestuurd,
waarin den minister in verband met het
feit, dat gerst en rogge aan de Groninger
korenbeurs gisteren slechts waren te plaat
sen voor prijzen, ver beneden den richt
prijs, nogmaals verzocht maatregelen te
nemen voor het bereiken van den gegaran
deerd en prijs.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
De spanning in het Verre Oosten neemt
toe. (1ste blad).
De kleuterscholen in Oostenrijk worden
den religieuzen ontnomen. (2de blad).
De guerrilla-oorlog in China. (2de blad).
Binnenland
Bij Breda is een padvinder uit Loosdui
nen verdronken. (3de blad).
Ernstig ongeluk op een grindgraverij te
Apeldoorn. Een doode. (3de blad).
Treinbotsing te Heerlen en een botsing
op het terrein der Staatsmijnen te Lutte-
rade. (3de blad).
Slachtoffers van het onweer. (3de blad).
Sport en Wedstrijden
De Europeesche zwemkampioenschap-
pen te Londen. Ragnhild Hveger Euro-
peesch kampioene 100 M. borstcrawl. (3de
blad).
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
EEN HINT VOOR DE N.S.B.-
PERS.
De Maasbode schrijft:
„Volk en Vaderland" publiceert nog eens
de foto's, reeds irr 1936 den volke vertoond,
van parodieën op geestelijken, religieuzen
en kerkelijke plechtigheden, die in de eer
ste dagen van den Volksfront-roes in Frank
rijk, naar het schijnt van communistische
zijde, werden vertoond.
Ze zijn inderdaad weerzinwekkend en een
er van is zelfs zóó afschuwelijk, zóó stui
tend, dat we niet begrijpen, waaraan het
N.S.B.-orgaan den moed ontleent, om zoo
iets voor de tweede maal af te drukken.
Maar het doel is natuurlijk, om nog eens
afdoende te bewijzen, welke godlooze ele
menten er schuilen onder de aanhangers
van Moskou, met wie, volgens nazi-voor
stelling, de „staatsgreeppartij".... hand in
hand gaat!
Indien de N.S.B.-pers er bijzonder heil in
ziet om aan dergelijke profaneerende foto's
ce grootste mogelijke verspreiding te geven,
dan kunnen wij haar wellicht een kostelijke
hint aan de hand doen.
In de „Osservatore" van 13 Juli staa't ook
een dergelijke foto met als onderschrift:
„Parodie op het H. Sacrament in een op
tocht te Hamburg".
't Is even weerzinwekkend als hetgeen de
Moskou-aanhangers misdreven.
't Lijkt alleen nog bedenkelijker, omdat
het geheel den indruk maakt men defi
leert b.v. voor tribunes van een offici-
eele plechtigheid, hetgeen door de talrijke
hakenkruisen nog sterker wordt gesugge
reerd.
Trouwens. het hakenkruis neemt in
de processie een nabootsing en bespot
ting naar het schijnt van de eucharistische
plechtigheid in Budapest de plaats in
vanhet H. Sacrament.
Bah!
't Is van een grofheid en plompheid om
van te gruwen.
't Communistengedoe maakt den indruk
van een lugubere volksspontaneïteit de
nazi-vertooning is zoo geraffineerd mogelijk
tot in de puntjes verzorgd en voorbereid.
We beleven een ontaarding om van te
gruwen!
525 BEKEERLINGEN HET H. VORMSEL
ONTVANGEN.
In Brooklijn in den staat New York vond
onlangs een ontroerende plechtigheid
plaats die eenig genoemd wordt in de Ame-
rikaansche Kerkhistorie, n.l. de toediening
van het H. Vormsel aan 525 bekeerlingen
uit het bisdom Brooklijn.
Meerdere Bisschoppen waren bij deze
plechtigheid aanwezig. De Gregorius-Rid-
ders vormden de eere-garde. De feestpre
dikatie werd gehouden door Mgr. dr. Hunt,
die zelf een bekeerling is.