■Ssafc.
DE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
De strijd in het
verre Oosten
i^iss\E«*¥ld
BUITENLAND
Z.H. de Paus tegen
het racisme
hecl&iJ&Mlcl Mêcy!
asyiyy
Vereen. v.Nat. Veiligheid
Luxemburgsche
gifmengers
veroordeeld
OMGEVING
ZATERDAG 30 JULI 1938
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
DE STRIJD OM GANDESA-
De linksche troepen rukken verder op.
Naar vernomen wordt zijn de regeerings-
troepen gistermorgen aangekomen in het
gezicht van Nonaspe, ten Noordwesten van
Gandesa, op de samenvloeiing van de Ma-
tarana en de Alaga. Zij zijn thans dus in
het Noorden en in het Zuiden voorbij de
stad gekomen in hun opmarsch naar het
Oosten. De opmarsch der colonnes naar No
naspe in het Noorden en naar Bora in het
Zuiden, geschiedde in verband. In het Noor
den kwamen de colonnes op deze wijze op
de vlakte van Caspe, terwijl zij in het Zui
den doordringen in bergachtig gebied.
Deze vorderingen der regeeringstroepen
langs den weg van Gandesa naar Alcaniz
stellen hen in staat dien weg te controlee
ren en tevens hun stellingen voor Gandesa
te versterken.
De slag rondom Gandesa is zeer hevig ge
worden. Ondanks het intensieve optreden
der rechtsche luchtstrijdkrachten blijven
de regeeringstroepen den Ebro overtrek
ken met manschappen en materiaal.
Het rechtsche legerbericht.
Het communiqué van het groote hoofd
kwartier te Salamanca meldt o.a. van het
front van Estramadura, dat Öe rechtschen
verder opgerukt zijn, en dat zij door een
handige manoeuvre den weg van Puerto
naar La Acedera hebben bevrijd. De zui
vering van den zak van La Serena is thans
bijna voltooid. Van de andere fronten is
niets te melden.
Falset gebombardeerd.
De op 30 K.M. ten Oosten van den lin
keroever van de Ebro gelegen stad Falset
is gisterochtend viermaal door een vijftig
tal rechtsche vliegtuigen gebombardeerd.
Talrijke huizen stortten in, een groot aantal
menschen onder het puin begravend. Er
zouden 25 dooden zijn.
Het bombardement van het Britsche
stoomschip „Kellwyn".
In het Britsche Lagerhuis is het bombar
dement op het Britsche stoomschip „Kell
wyn", dat in de haven van Gandia tot
zinken is gebracht, ter sprake gekomen. In
antwoord op verscheidene vragen verklaar
de onderstaatssecretaris Butler, dat het
schip, dat een lading steenkool aan boord
had, op 26 Juli aangevallen is door een
laagvliegend toestel. De inlichtingen, welke
tot dusverre ontvangen zijn, aldus Butler,
geven de gedachte in, dat de aanval opzet
telijk geschied is.
DE STRIJD OM HANKAU
Welke plannen heeft Tsang Kai Sjek
Volgens uit Sjanghai ontvangen berich
ten, aldus het Japansche Telegraaf agent
schap Domei, zou Tsang Kai Sjek plannen
hebben om de provincies Hoepeh, Honan
en Anhwei te laten overstroomen, tenein
de den Japanschen opmarsch naar Hankau
te stuiten. Deze berichten halen een uiteen
zetting aan van een buitenlandsch mili
tairen deskundige, die gezegd heeft, dat
deze tactiek van Tsjang Kai Sjek uitge
voerd zal worden, wanneer de Japansche
troepen Hankau genaderd zullen zijn.
Taihoe gevallen.
Men geeft te Hankau thans toe, dat
Taihoe, gelegen op 50 mijl ten Noord-
Oosten van Kioekiang, is gevallen.
NIEUW INCIDENT AAN DE RUSSISCHE
GRENS.
Tweeërlei lezing.
Uit Kiejo wordt gemeld, dat tien Rus
sische soldaten ongeveer 800 meter ten
Noorden van Tsjankoefeng zijn doorge
drongen op Mandsjoerijsch gebied. Tijdens
hun inval, die gisteren om 14.40 uur ge
schiedde, vuurden de Russische soldaten
op Japansche grenspatrouilles. Na een uur
strijd werden zij teruggedreven.
De Russische lezing van het incident
luidt als volgt:
Een Japansch-Mandsjoerijsche af deeling
heeft getracht, zich meester te maken van
een heuvel, die gelegen is 2 K.M. ten N.
van Tsjangkoefeng: De Sovjet-Russische
grenswachten hebben de afdeeling terug
gedreven. Aan beide zijden vielen dooden
en gewonden. De Sovjet-zaakgelastigde te
Tokio heeft opdracht gekregen, bij de Ja
pansche regeering tegen deze grensschen-
ding te protesteeren.
-k23 ^^^SBStËMBÉBBinUmEmZENttiia
VAN HET VATICAAN
De ware rassenleer in de
Propaganda Fide
OPNIEUW DOOR DEN PAUS
VEROORDEELD.
Ongelukkige nabootsing van Duitsch
voorbeeld.
Voor de derde maal en met een indruk-
wekkenden overvloed van bijzonderheden
en uitweidingen heeft Z.H. de Paus gis
teren zijn veroordeeling uitgesproken over
ce rassenleer, het separatisme en het over
dreven nationalisme.
Bij een ontvangst van leerlingen van een
college der Propaganda Fide sprak de Paus
n.l. een zeer iar.ge redevoering uit, waarin
hij hen waarschuwde tegen de nieuwe
theorieën. Allereerst preciseerde de Paus
den zin van de universaliteit der Kerk,
waarover hij in een vorige redevoering had
gesproken. Fel keerde hij zich tegen het
begin der campagne, welke ten doel heeft
deKatholieke Actie te treffen, welke er
van wordt beschuldigd anti-racistisch en
dus anti-fascistisch te zijn.
„Wij willen niets scheiden in de men
sehelijke familie en wij beschouwen het
racisme en het overdreven nationalisme
als slagboomen, die tusschen de menschen
worden opgericht. Iemand heeft beweerd,
dat er dus een onherstelbaar doctrinaal
verschil bestaat tusschen de Katholieke
Actie en de fascistische partij. Het is vreemd
iets bijzonders te vragen van de Katholieke
Actie, alsof de Katholieke Actie iets op
zichzelf staands was, met een eigen leer,
een eigen Credo. De Katholieke Actie be
staat in de Kerk, zij is de Katholieke Kerk,
omdat zij het leven is der Katholieke Kerk.
De Katholieke Actie, evenals de Katholieke
Kerk, is Katholiek, d.w.z. universeel. Men
vergeet, dat het menschelijk geslacht, het
geheele mensehelijke geslacht één enkel
en groot, universeel ras is. Men kan echter
niet ontkennen- dat in dit universeele ras
plaats is voor speciale rassen, als even-
zoovele verschillende variaties. En evenals
er in groote muzikale compositie groote
\ariaties zijn, waarin men echter hetzelfde
algemeene motief vindt, dat terugkeert, dat
weerklinkt, dat bezielt, maar in verschil
lende tonen, toonaarden en uitdrukkings
wijzen, evenzoo bestaat er in het mensche-
lijk geslacht één groot universeel ras, één
enkele en algemeene mensehelijke familie,
die verschillende variaties heeft. Men
vraagt zich af, waarom Italië met deze on
gelukkige nabootsing er behoefte aan had
het voorbeeld van Duitschland te volgen.
Voorts stelde de Paus de hinderlagen
aan de kaak van hen, die „de Katholieke
Actie zouden willen treffen zonder de
Kerk te treffen Neen. aldus de Paus, dat
kan men niet: „wie de Katholieke Actie
slaat, slaat de Katholieke Kerk, want hij
slaat het Katholieke leven".
„Let goed op; ik beveel u aan, de Katho
lieke Actie niet te treffen. Ik raad u dit
aan, ik verzoek het u om uw bestwil, want
wie de Katholieke Actie slaat, slaat den
Paus, en wie den Paus slaat, sterft. Dit is
een waarheid en de geschiedenis bewyst die
waarheid".
Voortgaande, betreurde de Paus het, dat
Italië Duitschland heeft meen en te moeten
navolgen. Hij herinnerde eraan, dat de
oude Italianen, wanneer zij over ras spra
ken, de woorden „schooner, sympathieker,
minder barbaarsch" gebruikten over de
lieden „van Italiaansche afkomst".
De Paus besloot zijn rede met te doen
opmerken, dax men de ware rassenleer in
den boezem van de Propaganda Fide vond,
waar leerlingen van 35 naties vereenigd
zijn. „Allen zonen van dezelfde moeder,
"an dezelfde familie en opgevoed aan de
zelfde tafel van dezelfde waarheid en de
zelfde goederen".
DUITSCHLAND
CULTUREELE VEREENIGING DER
JODEN.
De raad van Joodsche gedelegeerden in
Duitschland heeft besloten tot het in het
leven roepen van een genootschap, waarin
van nu af aan alle Joden in Duitschland
gegroepeerd zullen zijn en waarmede alle
cultureele vereenigingen verbonden zullen
worden.
HONGARIJE
SPIONNAGEZAAK ONTDEKT.
In de Hongaarsche bladen wordt veel op
hef gemaakt van een communiqué van het
Hongaarsche Telegraaf agentschap betref
fende de ontdekking van een spionnage-
zaak. De spionnen, die voor rekening van
een nabuurstaat werkten, drongen, vol
gens het communiqué, onder de meest uit-
eenloopende voorwendsels, zich voordoen
de als makelaars in huizen enz., bij Hon
gaarsche personen binnen, met het doel,
te trachten bepaalde inlichtingen te ver
krijgen. De raam van den nabuurstaat
wordt niet onthuld.
GRIEKENLAND
DE OPSTAND OP KRETA
BEWEGING GISTERAVOND
ONDERDRUKT.
.De gouverneur van Kreta heeft Metaxas
medegedeeld, dat de opstandige beweging
volledig is onderdrukt. De orde is in Kanea
hersteld. De autoriteiten hebben de open
bare gebouwen weer bezet. De opstande
lingen hebben de stad ontruimd en zijn op
de vlucht geslagen.
Uit Kanea wordt nog gemeld, dat bij een
der uitgangen van de stad vluchtende op
standelingen slaags zijn geraakt met gen
darmen. Drie personen werden gewond.
Gisteravond te zeven uur waren de oproer
lingen geheel uit de stad verdreven ofwel
gearresteerd.
Zetel der regeering van Kreta verplaatst.
De Grieksche regeering heeft de zetel der
regeering van Kreta van Kanea over
geplaatst naar Candia.
Een der leidende figuren van de opstan
dige beweging in Kanea is een neef van
Venizelos, Mitsotakis geheeten, die afge
vaardigde van Kreta was en minister in
het kabinet van Kondilis. Markellos, de
prefect van Kandia, is voorloopig benoemd
tot gouverneur-generaal van Kreta ter
vervanging van Spakianakis, die in Kanea
werd vastgehouden.
Het naderen van de vliegtuigen, die de
regeering uit Athene derwaarts had ge-
zt nden, heeft een snel einde bereid aan
den opstand. Berichten van Kreta, die deze
feiten melden, voegen hier aan toe, dat
teen de vliegtuigen in zicht kwamen, de
oproerlingen uiteen gingen.
PALESTINA
HET VERDEELINGSPLAN.
Bezoek van den Egyptischen premier.
Mohamemd Pasja, de premier van Egyp
te, is gisteren te Londen ontvangen door
den Britschen minister van koloniën, Mal
colm Maodonald. Men gelooft, dat de Egyp
tische premier o.m. den minister van kolo
niën sommige voorstellen heeft willen
voorleggen, afkomstig uit de Arabische
wereld en betrekking hebbende op de op
lossing van het Palestijnsche probleem. In
politieke kringen krijgt men te dien aan
zien den indruk, dat de Britsche regeering
thans besloten is volgens de practische aan
bevelingen, die de oommissie-Woodhead
over ongeveer drie maanden zal voorleg
gen, de verdeeling van het Palestijnsche
gebied toe te passen in een Arabische zóne,
een Joodsche zóne en een Britsch mandaat
op de Heilige Plaatsen.
DE TERREUR DUURT VOORT.
Op den weg van Toelkarem naar Kalki-
lieg zijn twee Arabieren doorgeschoten.
In het Mohammedaansche stadsdeel van
Nabloes zijn vier vrouwen door een bom
licht gewond. Op den weg van Jeruzalem
naar Jaffa is een bom naar een Joodsche
bus geworpen, ten gevolge waarvan een Jo
din licht gewond werd. Het verbod, zich na
een bepaald uur op straat te bevinden,
blijft bestaan.
BRITSCH-INDIË
DE ONRUST IN RANGOON
VERMINDERD.
De toestand te Rangoon is aanmerkelijk
verbeterd, niettegenstaande nog een zekere
spanning merkbaar is. Officieel wordt me
degedeeld, dat sedert Dinsdag 53 personen
zijn gedood en 279 gewond.
Steunt Luchtverdedigingsfondsl
Postgiro Den Haag
ten name van
Man ter dood, vrouw
dwangarbeid
ONBEWOGEN HOORDEN ZIJ HET
VONNIS.
Het „gifmengerspaar van Asselborn",
dat terechtstaat voor het Luxembursche
assizenhof onder beschuldiging de wet
tige echtgenoote van den één uit den weg
te hebben geruimd, en pogingen tot ver
giftiging van den echtgenoot van den an
der te hebben gedaan, is gisteravond ge
vonnist. De man, Adam Salzburger, werd
ter dood veroordeeld; vrouw Tangeten,
zijn medeplichtige, kreeg 25 jaar dwang
arbeid. Naar men weet, wordt de dood
straf in Luxemburg wel uitgesproken,
maar niet toegepast.
In een requisitoir, dat meer dan twee
uren in beslag nam, heeft de advocaat-
generaal, mr. Robert Als, het assizenhof,
waarvoor de moordenaars van Asselborn
terecht stonden, op het hart gedrukt, ge
zien de hardnekkigheid waarmee dit mis-
dadigerspaar den dood van Wilhelm Tan
geten nastreefde, de wet in haar volle
zwaarte toe te passen, aldus de „Vooruit".
Het is niet aan te nemen, aldus de advo
caat-generaal, dat Salzburger zich in alles
door zijn minnares, vrouw Gertrude Tan
geten, heeft laten leiden; het misdadigers-
paar was het in alles roerend eens en bei
den zijn schuldig. De vrouw vond geen
middel sterk genoeg, en men vergete niet,
dat de gebruikte hoeveelheden strychnine
HILLEGOM
Herwonnen Levenskracht. De speld
jesverkoop ten bate van H. L. bracht hier
op 80.75. Waar het veel kleinere Sas-
senheim voor dit mooie doel f 117.05
boekte, kunnen we over de Hilelgomsche
opbrengst jammer genoeg niet roe
men. Hopen we volgende keer beter.
KATWIJK
Geboren: Bastiaan z. van J. Ouwe
hand en L. Vlieland Jacob z. van H.
van Beelen en C. Schaap Krijna d. van
H. van Beelen en C. Schaap Pieter z.
van G. Hoek en J. Guyt Cornelia Ja-
coba d. van A. F. Zwanenburg en C. J.
Molenaar Gerretje d. van J. v. d. Waay
en G. van Vliet Johanna d. van M.
Aandewiel en N. van der Boon Aldert
z. van L. van Schie en B. van Duyn.
Ondertrouwd: G. Haasnoot en J.
de Mol W. J. van Zwammerdam en M.
G. Regter.
Overleden: Marijtje de Best 64 j.,
wede. v. C. Ouwehand Gerritje uit den
Bosch 44 j., geh. 'met Fr. Hei'msen.
LISSE
Onder een paard zijn pooten door.
Gisteren des namiddags omstreeks 6 uur
kwam een met paard bespannen wagen
de uitry van de fa. G. van der Meij's Zo
nen aan de Schoolstraatzijde uitgereden,
terwijl het ongeveer 6-jarig zoontje van
den heer C. W. B. alhier kwam aangere
den op zijn autoped. Het knaapje lette
vermoedelijk niet g'oed op en reed staande
op zijn autoped pardoes tusschen het
paard zijn voor- en achterpooten door.
Het dier schrok en begon te trappen, doch
de jongen was reeds weg uit deze gevaar
lijke zone. Het knaapje was hevig ge
schrokken en werd het gebouw van den
R. K. Volksbond binnengebracht, alwaar
dokter Haase een onderzoek instelde. Naar
wij vernemen bekwam het ventje geen
groot letsel. De bestuurder van het voertuig
behield zijn kalmte en wist verdere onge
vallen te voorkomen. Hem treft naar wij
hebben vernomen geen schuld.
50 jaar getrouwd. Het echtpaar N. van
der Eist en C. den Hollander, respectie
velijk 73 en 78 jaren oud, hoopt op 9 Aug.
a.s. het gouden huwelijksfeest te vieren.
In verband met hunne gezondheidstoe
stand, zal deze herdenking zonder uiter
lijk feestbetoon geschieden. Deze wensch
zullen de omwonenden ongetwijfeld eer
biedigen.
NOORDWIJK
Verkooping. De gehouden verkoop van
landerijen aan den Duinweg ten overstaan
van notaris mr. C. Punt, had de navolgen
de uitslag: Perceel 1 groot 43.76 A voor
3520, aan M. Broekhuizen, pers. 2 groot
165.90 H.A. voor 6000 aan C. Hoek Mzn.,
perc. 3 groot 1.45.20 H.A., voor 5200 aan
A. C. v. d. Weijden, perc. 46 groot 3.08.10
H.A. voor 14205 aan W. v. d. Meulen qq„
perc. 789, groot 3.77.70 H.A. voor
12.202, aan W. v. d. Meulen q.q., perc. 10
groot 2.28.60 H.A. voor 5300 aan W. v. d.
Niet. Ten overstaan van notaris A. B. ter
Haar van een woonhuis met schuur en erf
aan de IJmuiderstraat groot 158 c.A. voor
28.500 aan W. P. Janson, allen alhier.
voldoende waren om 20 menschen om het
leven te brengen! Het is dan ook een
wonder, dat Wilhelm Tangeten het leven
er af gebracht heeft, en het pleit voor
zijn ijzersterk gestel.
Gedurende dit vernietigende requisitoir
zitten de beide verdachten zonder eenig
uiterlijk teeken van berouw onverschil
lig op de verdachtenbank voor zich uit te
staren.
Dan komt de verdediging aan het woord
Mr. Lambert Schaus verlangt nog een zit
ting met gesloten deuren waarin hij, naar
hij zegt, een belangrijke verklaring wenscht
af te leggen. Daarna werpt hij de schuld
voornamelijk op Gertrude Treis, de vrouw
van Tangeten. Vroeger was Salzburger
een oppassend werkman, aldus de advo
caat, die echter steeds dieper zonk, toen
hij onder den verderfelijken invloed van
deze vrouw kwam. Onder haar suggestie
vergiftigde hij zijn eigen vrouw en toen
zei hij: ,Nu heb ik mijn deel gedaan, doe
jij nu het jouwe!"
Mr. Henry Cravatte uit Diekirch treedt
als verdediger van vrouw Tangeten op.
Deze tracht aan te toonen, dat de schuld
van alles bij Salzburger gezocht moet
worden.
Als de verdachten gelegenheid tot een
laatste woord krijgen, wijst de president
van het gerechtshof hun er met nadruk
op, dat dit de laatste kans is, iets in het
midden te brengen, dat nog op het vonnis
van invloed zal kunnen zijn. Salzburger
staat op en zegt: „Het spijt mij, wat ik
gedaan hebDie vrouw draagt daaraan
alleen de schuld"....
Vrouw Tangeten antwoordt enkel: „Ik
heb niets meer te zeggen".
Dan trekt het hof zich terug. Des avonds
om half zeven eerst komt het de gerechts
zaal weer binnen; dan spreekt de president
het vonnis uit.
Ook bij het vernemen van dit vonnis
was geen der twee misdadigers, althans
uiterlijk, bewogen: onverschillig luister
den zij naar de uitspraak.
NOORDWIJK AAN ZEE
Concert en lampion-optocht. Op het
terras tegenover „De Landbouw" op de
Noord-Boudevard gaf de Harmoniekapel
Crescendo" een openlucht concert, waar
voor buitengewoon veel belangstelling be
stond en dat een gezellige drukte op de
Boulevard bracht. Na afloop had nog een
goedgeslaagde lampionoptocht plaats,
waaraan door vele honderden werd deel
genomen en welke, zooals altijd, een fan-
tastischen aanblik opleverde.toen de stoet
de hoogte aan den Ouden Zeeweg beklom.
De V. V. V. als organisator kan op een
goed geslaagden avond bogen, waardoor
aan de vele gasten eenige genoeglijke uren
zijn verschaft.
STOMPWIJK
HARDDRAVERIJ OP WOENSDAG.
17 AUGUSTUS.
Volksfeesten op Donderdag 18 Augustus.
De Harddraverij-Vereeniging „Nooit Ge
dacht" heeft vorige week haar 2e verga
dering gehouden in Café „Het Blesse
Paard". Met het oog op de belangrijke
agenda was de opkomst der leden zeer goed.
Om 8 uur werd deze vergadering geopend
door den voorzitter, den heer Cor Waaijer,
die alle leden hartelijk welkom heette. In
het bizonder werd door hem welkom ge
heeten de eere-voorzitter, de edelachtbare
heer Burgemeester W. Keijzer, waaraan on
ze vereeniging veel te danken heeft, daar
hij steeds bereid is tot hulp. Spr. memoreer
de de afwezigheid van het bestuurslid M.
Belt, die wegens ziekte verhinderd was deze
vergadering bij te wonen. Spr. wenschte
hem van deze plaats in verband met zijn
ernstige ziekte, een spoedig en geheel her
stel toe.
Daarna werd he nieuwbenoemde be
stuurslid, de heer Theo de Haas, door spr.
geïnstalleerd. De voorz. feliciteerde hem,
en hoopte dat hij ook zijn beste krachten
zou geven, evenals zijn vader, wijlen den
heer C. A. de Haas, altijd voor de vereeni
ging had gedaan.
De heer de Haas nam daarna het woord
en dankte den voorz. en de vergadering
voor het in hem gestelde vertrouwen. Ver
volgens werd door den secretaris, den heer
G. Olsthoorn, de notulen van de vorige ver
gadering voorgelezen, welke onder dank
van den voorzitter werden goedgekeurd
en onderteekend.
Daarna werd het nieuwbenoemde be
heer L. C. Stijnman, de uitslag van de ver
pachting voor de vermakelijkheden, welke
uitslag alle redenen tot tevredenheid gaf.
Punt 5: Bespreking der draverij. De dra
verij wordt dit jaar gehouden op Woens
dag 17 Augustus n.m. 2 uur. Als prijzen
worden beschikbaar gesteld een eerste prijs
van 400 gld. en drie premies resp. 100,
75 en 25. Tot starter werd benoemd de
heer A. Comimijs, Den Haag.
Op Donderdag 18 Augustus des v.m. 2 uur
wordt er een groote nationale ringrijderij
gehouden met paard en tilbury, weder om
geldprijzen, eerste prijs 40, 20 10 en
5, met tevens een prachtig kunstvoorwerp
voor de mooiste versiering. De inleg be
draagt 1.50 voor inwoners en 2 voor
biuten de gemeente wonenden.
Hierna werd overgegaan tot het verdee-
len van de verschillende functies, welke
leiding geven over verschillende onderdee-
len.
Bij de rondvraag werden enkele vragen
tot aller genoegen door den voorzitter be
antwoord en aangenomen. Dan dankt de
voorzitter de leden voor hun opkomst en
voor de prettige wijze waarop de bespre
kingen van dezen avond gevoerd zijn. De
hoou uitsprekende op mooi weer, sloot de
voorz. de vergadering op de gebruikelijke
