De vacantie in de
bouwbedrijven.
WOENSDAG 27 JUU 1938 29ste Jaargang No. 9092
Ste £eicUK^0oti/fca/nt
Telefoa&i Redactie Adv. en Aboain.-tarieven ito nag, A
Telefoon: Administratie 955. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 1L
Terug in het vrije bedrijf
Op de voorjaarsvergadering van het R.K.
Werkliedenverbond heeft prof. Lieftinck
terecht de maatregelen, welke getroffen
worden of dienen te worden ter bestrij
ding der werkloosheid, verdeeld in die,
welke gericht zijn op de vermeerdering
der werkgelegenheid en in die, welke be
oogen een betere verdeeling van den ar
beid.
Uiteraard achtte hij de eerste groep
maatregelen primair, waarbij te denken
valt aan steun aan het particuliere be
drijfsleven en aan verdere uitvoering van
openbare werken.
Nu is het een feit, dat tot nu toe de
werkloosheid in hoofdzaak bestreden is
dcor tot deze eerste groep behoorende
maatregelen.
Veel is in dit opzicht gedaan, maar ge
noegzaam doeltreffend was het niet: het
overgroote deel van hen, die door werk
loosheid werden getroffen, vond bij die
maatregelen geen baat.
Zeker, deze eerste groep van maatrege
len blijft primair en activeering van het
bedrijfsleven zal op den voorgrond moe
ten blijven staan, terwijl ook uitvoering
van openbare werken als middel ter be
strijding der werkloosheid vooralsnog on
misbaar zal blijven, maar de droevige er
varing heeft nu wel geleerd dat we er daar
mede alleen niet komen.
Zoolang we nog zoover van het doel, dat
we bereiken willen, af zijn," is het nood
zakelijk gebruik te maken van een twee
de groep maatregelen, die tot nog toe
grootendeels op den achtergrond bleef en
die een bétere verdeeling, een „spreiding"
van den arbeid beoogt.
De voornaamste van deze maatregelen
zijn de verkorting van den arbeidstijd,
naar de meening van den voorzitter van
het R.K. Werkliedenverbond en van velen
met hem de eenige maatregel, die werke
lijk oplossing brengt en voorts de door
oud-minister Slingenberg geadviseerde
verplichte opname in normale bedrijven
van een groot aantal arbeiders, zoowel in
industriëele als in landbouw- .en kantoor-
bedrijven.
We weten, dat ons steeds is voorgehou
den, dat het werkloosheidsprobleem in het
bedrijfsleven zijn oplossing vinden moet.
We weten ook, dat de oplossingen, bui
ten het bedrijfsleven gezocht, onvoldoende
waren en we zijn er dan ook van overtuigd,
dat aan maatregelen als bovengenoemd en
waarschijnlijk, althans voor vele bedrijven,
met elkander gecombineerd niet te ontko
men zal zijn.
Terug in het bedrijfsleven!
Het is de moeilijkste, maar ook de na
tuurlijkste oplossing van het werkloos
heidsprobleem.
Wij veronderstellen, dat ook het kabinet
en met name de bekwame en doortasten
de Minister van Sociale Zaken de oplossing
in deze richting zullen zoeken. Althans, in
dien hetgeen wij verwachten van an
dere maatregelen niet een doorslaggeven
de en spoedige vermindering van de werk
loosheid kan worden aangetoond, is o.i.
een oplossing, die gevonden wordt in ver
korting van den arbeidstijd, verplichte
opname in het bedrijfsleven of in welken
vorm men dan ook den terugkeer naar het
vrije bedrijf tot stand wil brengen, on
ontkoombaar en gewenscht.
Een dergelijke maatregel zal geld kosten
en verzet uitlokken; daarvan kan men ze
ker zijn.
Maar het zal dan ook de hoofdmaatregel
zijn, die alle andere maatregelen door zijn
belangrijkheid overkoepelt en om zijn na
tuurlijkheid voorafgaat.
En het verzet zal geringer en beperkter
zijn, naarmate de kosten beter over het
geheele Nederlandsche Volk naar draag
kracht zijn verdeeld.
Tenslotte zal er naast het verzet groote
erkentelijkheid zijn, grooter en breeder,
naarmate de getroffen maatregelen rechter
op het doel zullen afgaan.
In Katholieken kring zal het het gevoeld
worden als een blijde plicht: een regeering
te steunen, die geen vrede neemt met een
samenleving, waarin niet elk deugdelijk
middel tot bestrijding van de ramp der
werkloosheid in gebruik wordt gesteld.
Vol belangstelling verwacht ons Volk den
derden Dinsdag van September.
S. VAN WIJNBERGEN.
V ..Oss" mag nog niet
worden geliquideerd!
Inzake het Ossche.„schandaal"
schrijft nu de „Vrijzinnig-Democraat" als
volgt:
„Onbeslist is de vraag, of de minis
ter beleidvol heeft gehandeld door de
maatregelen zoo plotseling en sensa
tioneel te nemen. Een dergelijke vraag
van beleid raakt de groote lijn van het
regeeringsbeleid niet en behoort, waar
van eenig onrecht niets is gebleken, tot
het terrein der uitvoerende macht. Ze
ker had de minister „handiger" gedaan,
als hij de leden der Ossche brigade
geleidelijk promotie had laten maken
naar verschillende streken des lands.
Deze vraag van administrratieve doel
matigheid ten aanzien van een kwes
tie van zeer ondergeschikte beteekenis
mist m.i. echter staatkundig belang.
Het is te hopen, dat de gevallen be
slissing een einde zal maken aan deze
affaire, welke reeds te lang de publie
ke opinie heeft bezig gehouden. Er zijn
belangrijker zaken te behandelen. Meer
dan 300.000 werkloozen wachten op
werk! Ons volk heeft aan niets zóó
zeer behoefte als aan eendracht. Strijd
over detailvragen van administratief
beleid kan deze slechts verstoren".
Wij hebben van den aanvang af er op
gewezen, dat rondom „Oss" een politiek
relletje van zéér minderwaardig allooi
wordt gemaakt. Het „Nationale Dagblad"
wilde onmiddellijk uit het„schandaal"
van Oss partij-politieke winst slaan en mèt
een blad als de „Telegraaf" heeft het een
anti-papistisoh vuurtje gestookt tegen den
katholieken minister Goseling, tegen
het.... „politiek" Katholicisme!
Wij hebben van den aanvang af er op
gewezen, dat men hoogstens van meening
kan zijn, dat minister Goseling een an
dere, een betere tactiek had kunnen vol
gen, maar dat men in die meening, natuur
lijk, niet een voldoende rechtvaardiging
vindt voor politieke gewichtig-doenerij als
het instellen van een parlementaire en
quête e.d. Daarvoor is de kwestie is er
al dan niet een zoo goed mogelijke tac
tiek gevolgd? van te gering staatkun
dig belang.
De „Vrijzinnig-Democraat" betoogt nu
precies hetzelfde.
Maar.... het blad komt te laat.
Nu er zooveel kabaal is gemaakt, zooveel
laster is verspreid rondom „Oss", nu
mag.„Oss" nog niet worden geliqui
deerd, nu verlangen wij, dat de Tweede Ka
mer de zaak-„Oss" zal brengen tot die volle
klaarheid, welke ce ophitsers van de pu
blieke opinie zeiden te wenschen, en waar
in dan diezelfde ophitsers zullen komen te
staan althans voor ieder, die de werke
lijkheid zien kan en wil! in hun
schandelijk bedrijf van leugen en laster!
WAAROM MARCHANT KATHOLEK
WERD
Dat de N.S.B. steeds meer in anti-katho
liek vaarwater is geraakt, is bekend.
Dat ze daarbij vopr communisten, Ling-
beekianen en Kerstianen niet onder doet,
niet minder.
Maar een zoo minne insinuatie als dezer
dagen op een N.S.B.-vergadering te Nijme
gen door den heer Mussert tot uiting werd
gebracht, teekent{' de anti-katholieke men
taliteit wel op een heel bijzondere wijze:
Hij zeide n.l.:
„Ik spreek nu niet over Marchant, die er
de lucht van kreeg, dat de dictatuur van
het politiek katholicisme komende was...
en er graag bij wou zijn".
Dit is een zoo het natuurlijk gevoel kren
kende insinuatie, dat commentaar hierop
ons volkomen overbodig lijkt.
Niet alleen ieder katholiek, maar ieder
mensch, die hecht aan eigen overtuiging,
keert zich verontwaardigd van zulk een
richting af.
„Gelderlander".
VRACHTAUTO OMGESLAGEN BIJ
UITWIJKEN VOOR WIELRIJDSTER.
Twee personen gedood.
Vanmorgen zijn op den Zwolschenweg
te Deventer de 69-jarige H. Koning en de
17-jarige A. van 't Spijker, die daar lie
pen, onder een vrachtwagen, welke om
viel, geraakt en gedood.
De bestuurder van den wagen, W. Wolt
huis uit Groningen, wilde uitwijken voor
een wielrijdster,- waarbij de wagen kan
telde. Koning werd zeer ernstig gewond
en overleed in het ziekenhuis. Van 't
Spijker kwam geheel onder den zwaren
wagen terecht en was op slag dood. De
bestuurder van de auto kreeg lichte ver
wondingen aan een der armen. De wiel
rijdster bekwam geen letsel.
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
LONDEN: De Britsche minister-president
Chamberlain heeft gisteren in het Lager
huis zijn visie op den toeestand in Europa
weergegeven. Hij heeft de verschillende
problemen de revue laten passeeren, zoo
als de Tsjecho-Slowaaksche kwestie met de
Sudeten-Duitschers, Spanje en de belem
mering van de inwerking treding van het
accoord mét Italië, China en tenslotte de
passiviteit van den Volkenbond.
Daar de overeenstemming met de Sude
ten-Duitschers, achter wie zich Berlijn
heeft geplaatst, op het oogenblik de meest-
urgente kwestie is, wordt de meeste aan
dacht gewijd aan hetgeen Chamberlain
daarover zeide. Men ziet de zending van
Runciman naar Praag hoopvol tegemoet en
heeft met geruststelling vernomen, dat
Runciman zijn rol kan spelen onafhanke
lijk van de Britsche regeering. Want als
Runciman naar Praag zou gaan als verte
genwoordiger van een groote mogendheid,
die aan de kleine mogendheid den wil van
den grooten broer zou moeten opleggen,
dan zou dat een minder wenschelijke in
terventie beteekenen.
MADRID: In Spanje hebben de link-
schen een afleidings-offensief ontketend
door onverwacht de Ebro over te steken en
eenige plaatsjes te hernemen. De bericht
geving over deze manoeuvre is verward en
erg tegenstrijdig. Terwijl de linkschen suc
cessen melden, beweren de rechtschen, dat
de aanvallers afgesneden en in de pan ge
hakt zijn.
HANKAUHoewel de Chineezen bewe
ren, dat het den Japanners nog niet gelukt
is Kioekiang geheel te bezetten, wordt van
Japansche zijde bericht, dat de Japansche
troepen reeds verder oprukken in de rich
ting van Hankau. De aanval op de nu
reeds weer „voormalige" residentie van
Tsjang Kai Spek -al niet lang meer op zich
laten wachten.
Kasuitkeering en Steunvér-
Ieening als vorig jaar
De Minister van Sociale Zaken heeft be
sloten de regeling voor de kasuitkeering en
de steunverleening gedurende de vacantie-
week van de arbeiders in het bouwbedrijf,
zooals de in de circulaire van 11 Mei 1936
is vastgesteld, ook voor dit jaar van toepas
sing te verklaren.
Deze regeling is aldus:
Kasuitkeering: Kasuitkeering mag
niet worden verstrekt aan hen, die den laat-
sten werkdag, voorafgaande aan het intre
den der vacantie, gewerkt hebben.
Kasuitkeering mag wel worden verstrekt
aan hen, die voor het intreden der vacan
te reeds werkloos waren, mits zij niet vol
doende vacantiebons hebben (20 of meer).
Voor hen, die vacantiebons hebben,
wordt de uitkeering voor elke 2 bons met
y2 dag verminderd.
Steunverleening: Degenen, die
den laatsten werkdag, voorafgaande aan
het intreden der vacantie, gewerkt hebben,
kunnen in de vacantieweek niet in de steun
regeling worden opgenomen.
Degenen, die vóór het intreden der va
cantie reeds werkloos waren, kunnen in de
vacantieweek in de steunregeling opgeno
men worden, c.q. blijven.
De waarde der vacantiebons, welke in
het bezit zijn van den ondersteunde, wordt
voor 2/3 op de steunuitkeering over de va
cantieweek in mindering gebracht.
Ondersteld moet worden, dat een bouw
vakarbeider voor elke week, liggende in het
tijdvak tusschen de vacantieweken in 1935
en 1936 vacantiebons heeft ontvangen, be
houdens voor die weken, waarin hij: -
le. 6 dagen kasuitkeering heeft genoten,
dan wel voor de werkloozenkas 6 wacht-
dagen heeft doorgemaakt;
2e. als geheel werkloos in de steunrege
ling was opgenomen;
3e. volledig bij de werkverschaffing was
geplaatst;
4e. een z.g. wandelweek voor de werk
verschaffing, dan wel een wachtweek voor
de steunregeling of de werkverschaffing
heeft doorgemaakt, mits vaststaat, dat hij
in die week niet heeft gewerkt.
Niettemin is de arbeider bevoegd aanne
melijk te maken, dat hij over één of meer
weken, waarin hij vermoed wordt vacantie
bons te hebben ontvangen, deze niettemin
niet heeft kunnen verkrijgen b.v. doordat
hij niet of te weinig gewerkt heeft, niet in
het bouwbedrijf heeft gewerkt, dan wel
gewerkt heeft op een plaats, waar de bepa
lingen der collectieve arbeidsovereenkomst
betreffende de vacantiebons niet van kracht
zijn.
LEIDEN.
PROF. BAAS BECKING'S BENOEMING
TE BUITENZORG.
Tot directeur van 's Lands Plantentuin.
Uit Batavia wordt aan de „Tel." gemeld:
Er is alle kans, dat de bezwaren, bij de fa
culteit te Leiden gerezen in verband
met de tijdelijke benoeming van Prof L.
G. M. Baas Becking tot directeur van
's Lands Plantentuin te Buitenzorg zullen
worden opgeheven. Tevens zal de hoog
leeraar dan worden belast met de reorgani
satie' der proefstations, waarmede de re
geering vanwege de contingenteerings-
maatregelen indirect bemoeienis heeft.
De bezwaren golden het garandeeren van
prof Baas Becking's hoogleeraarsambt aan
de universiteit te Leiden.
Prof Baas Becking is hoogleeraar in de
plantenkunde aan de Rijksuniversiteit te
Leiden en als zoodanig verbonden aan de fa
culteit der wis- en natuurkunde. Volgens
een vroeger telegram zou hij bestemd zijn
om de heer K. W. Dammerman, die met
pension gaat, tijdelijk op te volgen. De
laatste trad ongeveer zes jaar geleden in
functie.
De reorganisatie der proefstations, waar
van hierboven sprake is, zal wel in hoofd
zaak betreffen een bemoeienis met het
gouvernementeele Algemeene Proefstation
voor den Landbouw. De andere proefsta
tions zijn particulier en hiermede heeft de
Indische regeering slechts zijdelings te
doen, vanwege de restrictie, toegepast op
thee, rubber en kina. Zij zijn onderdeelen
der Centrale Vereeniging tot beheer van
proefstations voor de overjarige cultures
in Nederlandsch-Indië, waarvan dr. F.
Kramer voorzitter is, zoowel van den raad
van beheer, den raad van advies als van
het dagelij ksch bestuur.
Prof Baas Becking bezocht eenige jaren
geleden Ned. Indië. Hij heeft zich toen
reeds ingelaten met pogingen, uit Neder
land gedaan, ten einde te verkrijgen, dat
de wetenschappelijke instellingen van het
Indische gouvernement meer gelegenheid
tot plaatsing van afgestudeerden der Ne
derlandsche hoogescholen zouden gaan bie
den. Met name heeft hij toch zeer geijverd
voor het te werk stellen van doctoren in de
biologie. Daartoe zou de basis der weten
schappelijke inrichtingen eenige wijziging
moeten ondergaan.
Het betreft hier wat wij zouden willen
noemen de botsing tusschen het zuiver we
tenschappelijke werk en de toegepaste we
tenschap. De groep-prof Went c.s. met
daarachter de universiteit van Utrecht en
Leiden, hebben ter zake een uitgesproken
belangstelling voor deze Indische aange
legenheid. Hiervoor is de Ned. Natuur
wetenschappelijke Raad blijkbaar niet on
gevoelig. De laatste dient van advies op het
gebied der natuurwetenschappen.
In feite heeft men te doen met een strijd
tusschen de wetenschap: Leiden en Utrecht
waarbij ook prof. dr. J. C. Koningsberger
een rol speelt en de practijk, in casu Wa-
geningen.
Waar de Indische regeering momenteel
voor de noodzaak staat, het bezuinigings
mes weder te hanteeren, zal prof. Baas
Becking zich voor een moeilijke taak zien
geplaatst. Overigens mag men van zijn
werkzaamheid, die, naar wij meenen, een
jaar zal duren, veel goeds verwachten,
waar immers enkele locale candidaten voor
het directeurschap van 's Lands Planten
tuin werden gepasseerd en men, stellig op
practische gronden, de voorkeur gaf aan
een tijdelijke benoeming van den Leidschen
hoogleeraar.
ZUINIGHEID MET VLIJT
ROME, 27 Juli (A.N.P.) In verband
met de schaarste van graan in Italië, heb
ben de eigenaars van hotels en restau
rants opdracht gekregen te zorgen, dat hun
personeel en klanten geen brood vermor
sen. Zoo weinig mogelijk brood mag op
tafel worden gezet en stukjes brood, welke
overgelaten zijn, moeten op de een of an
dere wijze worden gebruikt.
Dll nummer bestaat alt
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Chamberlain ziet ontspanning in Europa
(2e blad).
Een tegenoffensief der linksche troepen
in Spanje (2e blad).
De bemiddelaarsrol van Londen in de
Tsjecho Slowaaksche kwestie (2e blad).
Groote spanning in Palestina (2e blad).
Binnenland
Memorie van Antwoord in zake het wets
ontwerp tot wijziging van de Tabakswet.
(iste blad).
Mededeelingen over den stand der werk
loosheid. flste blad).
Proeven zullen worden genomen betref
fende insectenbestrijding uit de lucht. (1ste
blad).
DE NAT. BEDEVAART
NAAR LOURDES
ROODE-KRUIS-TRANSPORTCOLONNES
VERLEENEN HULP BIJ
ZIEKENVERVOER.
Hedenochtend is om 8.05 uur van het
Hollandsche Spoorstation te 's-Gravenhage
de Nationale Bedevaarttrein naar Lourdes
vertrokken, waarbij in de verschillende
plaatsen de transportoolonnes van het
Nederlandsche Roode Kruis wederom met
personeel en het modernste materiaal voor
vervoer van zieken en gewonden hulp heb
ben verleend.
Door een ploeg van de transportcolonnes
van de afdeeling den Haag van het Neder
landsche Roode Kruis, bestaande uit 8
helpers en 2 helpsters, onder leiding van
den ploegcommandant H. de Lange, was
kort na zeven op het goederenemplacement
aan de Rijs wij ksch estraat een personen-
wagon voor het transport van 10 manne
lijke en 13 vrouwelijke patiënten in ge
reedheid gebracht. Vier patiënten werden
geheel liggend vervoerd op de bekende
veerende ziekenramen volgens het verbe
terde systeem de Mooij, twee half zittend
half liggend en de rest zittend. Met groote
toewijding en vaardigheid werden de pa-
tienten uit de ambulance-auto's in den trein
overgebracht en daarin geïnstalleerd, on
der groote belangstelling van familieleden
en bekenden.
Na aankomst van den bedevaarttrein uit
Amsterdam, die mede talrijke bedevaart
gangers en zieken aanvoerde, werd de
Haagsche wagon gerangeerd en aan den
trein gehaakt. De helpers en helpsters van
de Haagsche transport- en verpleegcolon-
ne vergezelden de aan him zorgen toever
trouwde zieken en invalieden tot Roozen-
daal, waar zij weder voor het transport in
den Franschen Lourdestrein zorgdroegén.
Namens het Haagsche Lourdescomité
trad als treinleider op de heer Chr. Lamens.
De Haagsche geestelijkheid- was vertegen
woordigd o.a. door pastoor Vermeulen, die
zijn groote erkentelijkheid uitte voor de
hoogelijk gewaardeerde hulp, welke het
Nederlandsche Roode Kruis bij het
transport der zieke of invaliede Lourdés-
gangers verleent.
Naar verluidt zal volgend jaar een natio
nale bedevaarttrein naar Lourdes vertrek
ken, die geheel naar de plaats van bestem
ming zal doorloopen, waardoor het toch al
tijd vermoeiende overladen in Roozendaal
voortaan vermeden zal kunnen worden.
DE AMERIKANEN ZIJN TEGEN
DICTATUUR
NEW-YORK, 27 Juli (A.N.P.) Volgens
een statistiek, opgesteld door dr. George
Gallup, directeur van het Amerikaansch
instituut voor de openbare meening, zijn in
de Vereenigde Staten twintig personen
tegen één tegenstanders van dictatoriaal
geregeerde landen.
Op de vraag: „Indien een oorlog uit zou
breken tusschen Frankrijk en Engeland
aan de eene zijde en Italië en Duitschland
aan de andere, aan welke zijde zoudt gij
staan?" spraken van de honderd personen
zich 65 vóór Frankrijk en Engeland, drie
voor Italië en Duitschland, terwijl 32 geen
partij zouden kiezen.
Op de vraag: „Indien in Europa een oor
log uit zou breken, zouden dan de Ver
eenigde Staten den vrede kunnen bewa
ren?" verklaarden 54 tegen 46 zich vóór
den vrede.
