HET SCHAAKSPEL
I 1
i
5
êtS
w
Si
DONDERDAG 21 JULI 1938
DE LEIDSCHE COURANT
DE EUROPEESCHE KAMPIOEN
SCHAPPEN OLYMPIA JOLLEN.
De Jong vertegenwoordigt Nederland.
Van 1 tot 6 Augustus a.s. worden op de
Starnbergersee bij München de Europee-
sche kampioenschappen in de olympiajol-
lenklasse gehouden.
Naar wij vernemen zal de heer J. H. H.
J. de Jong van de Rotterdamsche Zeilver-
eeniging Nederland bij deze kampioen
schappen vertegen woord-gen.
CRICKET
BONDSELFTAL—M. C. C.
Op het Rood Wit-terrein te Haai-lem is
gisteren de cricketwedstrijd tusschen een
Bondselftal en een team van .de M. C. C.
begonnen. De score aan het einde van den
eersten dag luidt:
Eerste innings bondselftal: H. Stolk c.
E W. Dawson, b. W. R. Rees Davies 5. Mr.
C. G. C. Labouchere, c. P. Addensell, b. I.
A. R. Peebles 74. W. Roodenburg, c. ma
jor R. T. Stanyforth, b. I. A. F. Peebles 23.
A. van der Togt, v. major G. H. M. Cart-
wrigt 15. H. Verburg, b. I. A. R. Peebles 5.
A. van Baasbank, c. P. Addensell. b. G. C.
Melluish 12. L. C. F. Wunder, c. E. W. Daw
son, b. I. A. R. Peebles 0. A. Terwiel, b. I.
A. R. Peebles 7. D. Ingelse, b. major G. H.
M. Cartwright 17. A. H. van der Vegt, c.
maj. R. T. Stanyforth, b. W. R. Rees Da-
vies 28. J. Voogd not out 2. Totaal 236 runs.
Bowlingcijfers: W. R. Rees Davies 2/14,
G. C. Ford 0/32, I. A. R. Peebles 5/66, G. H.
M. Cartwright 2/53 en G. C. M. Melluish
1/22.
Eerste innigs M. C. C.: major A. C. Wil
kinson, c. J. Voogd, b. mr. C. G. C. Labou
chere 31, P. Addensell l.b.w. A. H. van
der Vegt. 3. F. F. Mann not out 52. E. W.
Dawson not out 31. Extras 5. Totaal 125
voor 2 wickets.
Heden wordt de wedstrijd voortgezet.
VOETBAL.
LUGDUNUM—L. D. W. S.
Door verhindering van Lugdunum kan
de wedstrijd op Vrijdag 22 Juli a.s. ten
bate der Eerste Leidsche E. H. B. O.-Bri
gade niet doorgaan en is uitgesteld tot over
eenige weken.
WIELRENNEN
„NIEUW SWIFT".
Hedenavond is er een handicap-wedstrijd
voor A. B- en C-klassers.
De A- en B-klassers rijden 50 km., terwijl
de C-klassers 25 km. rijden.
Start is 7 uur precies.
DE „ZESDAAGSCHE" TE ROTTERDAM.
Gisteravond werd de zesdaagsche op de
wielerbaan „De Kreek" voortgezet. Na
twee avonden heeft thans het koppel van
GentRiethoven de leiding. In totaal zijn
gisteravond 78 km. afgelegd, na twee avon
den 155 km. De stand luidt:
1. van GentRiethoven 25 pnt.; 2. van j
der Maagdenburg—Hellemons 19 pnt.; 3.
Meerschaertvan der Kooy 4 punten; op
2 ronden: 5. Boslandvan Stek 22 punten;
6. de GroenDietvorst 4 punten; op 3 ron
den: 7. CoumansKuiper 9 punten.
HET CRITERIUM VAN GENT.
Het criterium van Gent over 125 km. is
gewonnen door den Belg Defoordt in den
tijd van 2 uur 55 min. In de sprint wist hij
zijn landgenooten Deryck, Barbe, Clays en
den Nederlander Schulte, die als vijfde aan
kwam, te slaan. De Nederlander van Hove
werd achtste, Gommers elfde en Van der
Ruit zeventiende. Vlak voor de finish had
een ernstige valpartij plaats, waarbij o.a.
ook Braspenning betrokken was. Hij moest
naar het ziekenhuis worden overgebracht.
Er waren circa 60.000 toeschouwers.
Alle correspondentie, deze rubriek be
treffende, gelieve men te zenden aan den
redacteur W. H. van der Nat, Witte Rozen
straat 40a, Leiden.
Koningsgambiet IV.
Wanneer wit na de zetten 1. e2e4,
e7e5; 2. f2f4. e5xf4 geen bezwaar heeft
l*-gen het schaak van de zwarte dame op
h4, dan kan hij zijn aanvalslooper ontwik
kelen en tegeiijk veld fl voor den koning
vrij maken. Tegenover het nadeel van het
verlies der rochade van wit staat, dat de
vroegtijdig ontwikkelde zwarte dame een
aanvalsobjekt is, hetgeen wit een snelle
ontwikkeling mogehjk maakt.
Na 3. Lflc4, Dd3—h4f; 4. Kei—fl be
schikt zwart over de directe matdreiging
4Lf8c5, welke echter gemakkelijk
kan worden' gepareerd door 5. d2d4 en
6. Pglf3. en andere voortzetting bestaat
in 4Pg8f6 waarop wit 't beste
doet met 5. Pglf3 eerst de dame te ver-
crijven, daar op 5. d2d4 de zet 5
Ff6g4 lastig wordt. Natuurlijk is zwart
met verplicht tot 3Dd8h4f .maar
kan heel goed zich met 3Pg8f6
tot de verdediging bepalen.
Hoewel algemeen bekend, is het mooiste
voorbeeld van het Loopergambiet de be
roemde „Onsterfelijke Partij" in 1851 te
Londen gespeeld.
Wit: Andessen.
Zwart: Kieseritzky.
1. e2—e4 e7—e5
2. f2f4 e5xf4
3. Lfl—c4 Dd8—h4t
4. Kei—fl b7—b5
Zeer geliefd waren de tegengambiets al
tijd. De bedoeling is de sterke witte looper
v«.n de diagonaal b3f7 af te dringen en
tegelijk Lc8 te kunnen ontwikkelen.
5. Lc4xb5
Niet goed is 5. Lc4b3 wegens 5
a7—a5; 6. a2—a4, b5—b4; 7. Pgl—f3,
Lc8a6f enz.
5Pg8—f6
6. Pgl—f3 Dh4—h6
7. d2d3 Pf6h5
met de dreiging Pg3f.
8. Pf3h4 Dh6g5
9. Ph4—f5 c7c6
10. g2g4! Ph5—f6
11. Tfl—gil
Een diep-berekend looperoffer. De be
doeling is, de ingesloten zwarte dame te
veroveren.
11c6xb5
Het vervolg leert, dat het offer beter
niet geaccepteerd was geworden. Dit doet
echter aan de volgende schitterende com
binaties niets af.
12. h2h4 Dg5g6
13. h4h5 Dg6g5
14. Ddlf3 Pf6gi
Het ziet er met de zwarte ontwikkeling
treurig uit. Daar weegt een stuk méér niet
tegen op.
15. Lclxf4 Dg5—f6
16. Pbl—c3 Lf8c5
17. Pc3—d5!
Beide torens worden geofferd.
17Df6xb2
18. Lf4d6ü Db2xalf
Stelling na 18. Lf4—d6
k k
m
k
k
A
Met het m.s. „Dempo" vertrok Woensdag uit Rotterdam de „vier" van
Njord naar Portugal ter verdediging van den beker, welke verleden jaar
tijdens de internationale roeiwedstrijden aldaar door Njord werd gewonnen
B
E
H
Op 18Lc5xd6 zou gevolgd zijn:
.9. Pxd6t, Kd8, 20. Pf7t, Ke8; 21. Pd6i,
Kd8; 22. Df8 mat.
19. Kfl—e2 Lc5—gl
Op Dalxgl volgde Pxg7f Kd8; Lc7 mat.
Maar na 19Dalb2 zou wit nog
een moeilijker opgave hebben gehad, of
schoon ook dan wit de beste kansen had
behouden.
20. e4e5!
Ontneemt picn g7 de dekking en dreigt
.nat in twee zetten (Pxg7 en Lc7).
20Pb8a6
21. Pf5xg7f Ke8d8
22. Df3—f6f
Als slot nog de dame geofferd!
22Pg8xf6
23. Ld6e7 mat.
Het onregelmatige Koningsgambiet wordt
zeer weinig gespeeld en is ook stellig niet
zeer aan te bevelen, wil men eenig voor
deel uit de opening behalen.
In aanmerking komen de varianten:
A. 3. Ddlg4 waarop zwart 't beste ant
woordt met 3d7d5.
B. 3. Ddl—f3, Dd8 -h4f enz.
C. 3. Pbl—c3, Dd8—h4f; 4. Kei—e2
dïd5!; 5. Pc3xd5, Lc8—g4j; 6. Pgl—f3,
Pb8a6 enz.
D. 3. d2d4. Dd8h4f; 4. Kei—e2, g7—g5
en dan nog het z.g. Gama-gambiet waar
in hier een voorbeeld volgt.
Wit: Jimenez en Luzuvirga.
Zwart: Asiain en Oreilles.
Gespeeld te Mexico.
1. e2e4 e7e5
2. f2^-f4 e5xf4
3. g2—g3
Dit is het z.g. Gama-gambiet. De sterk
ste tegenzet is d7d5.
3f4xg3
4. Pgl—f3 g3xh2
5. d2d4 d7d6
Wederom het zelfde karakter van ieder
gambiet, ri.l. tegenover achterstand in ma
teriaal staat snellere ontwikkeling.
6. e4—e5 Lc8—g4
7. Thlxh2
Om na Lxf3, Dh4f te voorkomen.
7Dd8d7
8. Ddl—d3 Pb8c6
9. c2c3 0—0—0
10. Lel—f4 Pg8e7
11. Pbl—d2 Pe7g6
12. Lf4g3 f7—f5
Een betere tactiek was h7h5h4 voor-
aigegaan door Lf8e7 geweest.
13. 0—0—0 f5—f4
14. Lg3—h4 Pg6xh4
15. Th2xh4 Lf8-«7
16. Th4h2 h7h5
17. Tdl—el
Nu doet zich 't ontbreken van f7 als be
schermer van e6 zich gevoelen.
17Lg4—f5
Nog kon zwart ontkomen, als hij hier
Kb8 hadgespeeld.
18. e5e6! Lf5xe6
19. Telxeö g7g5
Op Dxe6 volgde natuurlijk Lflh3 met
damewinst. Daarom g7g5 om op Lh3 met
g5g4 te pareeren.
20. Pf3xg5! Th8—g8
Of anders Lxg5; 21. Tg6, De7; 22. Df5f
enz.
21. Lfl—h3 Kc8b8
22. Pg5—f7 Tg8—gif
23. Kclc2 Td8g8
24. Th2e? Pc6—b4f
Zwart tracht zich nog te bevrijden.
25. c3xb4 Tgl—g3
26. Te6xe7 Dd7—c6|
Daar was eerst. Pb4f voor noödig.
27. Dd3c4 Zwart geeft op.
Na dameruil is het verder met drie stuk
ken tegen twee pionnen achterstand hope
loos.
De volgende maal iets over het gewei
gerde Konirtgsgambiet.
Partijstellingen.
In een kort geleden door mij gespeelde
partij kwam het tot de volgende stelling.
B C L) E F G
Mijn laatste zet was 36. a4—a5 geweest.
Er volgde 36g5—g4; 37. Kc2—b3,
Th2h5; 38. Kb3b4 enz. en zwart ver-
Het is echter aardig te zien, dat ook na
36Th2h6; 37. a5—a6, Th6—g6 de
a-pion in énkele zetten (drie) dame haalt.
Hoe? Th. Gerbec.
Deutsche Schachzeitung.
A BCDE E G H
Wit speelt en wint.
Oplossing stelling Spielmann.
1. Dh4xh6! (ook Lxg7 wint! evenals
Lh7f) 1g7xh6; 2. g5xh6f, Kg&—f8;
3. Tgl—g8f en mat in twee zetten.
Een nieuwe Tarzan treedt op!
Glenn Morris in de 20th Century-Fox film
„TARZANS WRAAK".
I'll take romance
Jim Guthry komt uit Buenos Aires in
New York om te trachten de beroemde
zangeres Elsa Terrv aan haar verplichtin
gen te laten voldoen. Zij heeft n.l. een
overeenkomst gesloten om in de opera te
Buenos Aires op te treden, maar laat deze
zonder meer loopen voor een voordeeliger
contract in Parijs.
Jim Cuthry is vergezeld van een vriend,
dien hij laat doorgaan voor een Zuid-Ame-
rikaanschen geassocieerde, Pancho Brow-
naleos, teneinde meer kracht bij zijn ar
gumenten te zetten. Jim's eenige hoop is,
Elsa persoonlijk te spreken en een beroep
te doen op haar rechtvaardigheidsgevoel.
De zangeres wordt echter goed bewaakt
door haar tante Madella.
Eindelijk weet Jim echter door een list
in Elsa's nabijheid te komen. Als het ijs
gebroken is, vindt zij den jongeman zoo
aardig, dat ze erin toestemt met hem uit
te gaan. Elsa wordt verliefd op Jim, die
al zijn overredingskracht aanwendt om
haar over te halen naar Buenos Aires te
gaan. Hij doet het voorkomen of alleen zijn
liefde voor haar de drijfveer is, want Elsa
weet nog steeds niet, dat hij met deze za
kelijke opdracht naar New York gekomen
is. Jim oppert zelfs het plan tegen zijn
vriend om Elsa te ontvoeren, want coüte
que coüte moet Elsa het nieuwe seizoen
in Buenos Aires openen.
Elsa, die een gedeelte van dit gesprek
afluistert, vindt het zoo romantisch, dat
ze zich zoogenaamd onwetend houdt van
het complot en zich laat ontvoeren. Maar
aan boord van het schip, dat haar naar
Buenos Aires brengt, hoort ze pas, dat
deze heele romantische ontvoering geïn
spireerd werd door zakelijk oogmerken en
dat de liefde er zeker niet in de eerste
plaats debet aan is. Ze is diep teleurge
steld, maar besluit, in Buenos Aires geko
men zich aan het contract te houden.
Jim, die werkelijk van Elsa is gaan hou
den en diepe spijt heeft, wil ze echter niet
meer zien of spreken. En weer neemt Jim
de ontvoering te baat om Elsa te doen luis
teren. Maar niets helpt. Elsa wil niets
meer met hem te maken hebben.
Teleurgesteld besluit Jim dan om na
Elsa's première voor zes maanden op reis
te gaan. Zijn vriend Panoho vertelt dit
aan Elsa, die diep in haar hart meer liefde
voor Jim heeft, dan ze naar buiten laat
blijken.
En thans betaalt ze hem met dezelfde
munt. Met medewerking van Pancho wordt
Jim ontvoerd en dit is de eerste ontvoe
ring, die een volledig succes oplevert,
want eindelijk „vinden ze elkaar".
Leon Franconi
VADER VAN HET JOURNAAL.
Leon Franconi is een onbekend man. Hij
leeft een rustig bestaantje in een nette
buitenwijk van San Francisco en onder de
tachtig millioen die wekelijks in de Ver-
eenigde Staten een bioscoop binnentreden,
zijn er maar heel weinig, die ooit zijn naam
gehoord hebben, ofschoon de man zijn eigen
verdiensten voor de filmerij heeft. Hij is
namelijk zooveel als de eerste „filmjour-
naal-ist", de eerste „newsreelman". Zijn
portret moest eigenlijk in de hal van de
Cineac hangen.
Kort na die aardbeving van 1906, welke
Ann Miller, de R.K.O.-radio-actrice,
in haar „schitterend" costuum in de
film „The Life of the party", waar
in zij haar tapdans demonstreert,
ook het huis van zijn ouders sloopte, kwam
hij bij de film, doordat hij als tolk in dienst
trad bij Charles Pathé, die de bekende fir
ma stichtte; hij heeft de eerste phasen
van het celluloid-wonder dus meegemaakt,
en hij bleef de camera trouw tot den da
tum van zijn pensioen in 1931. De mogelijk
heden van de film als tijdsdocument en ac
tueel reproductiemiddel bepeinsde hij het
eerst, toen hij de beëediging van president
Taft in 1909 bijwoonde. Pathé voelde er
niets voor; hij wilde de kwestie zelfs niet
bespreken met zijn broers bij zijn terug
komst in Parijs, en toen hij het idee lang
genoeg kende om het niet meer zoo gek
te vinden, hetbestudeerd had voor zoover
hij het kon overzien .en eindelijk toestem
ming gaf tot het waagstuk, toen vond Fran
coni zijn eigen geesteskind een lastig pro
duct. Want wat moest hij nu filmen? Waar
vond hij de vakmenschen, die over wat
journalistieke eigenschappen beschikten en
die manoeuvreeren konden met de zware
en onhandige camera's? Het statief alleen
woog een kleine honderd pond. Er gebeur
de niets en toch moesten er veertig afne
mers gevonden worden van een stuk film,
terwijl kooper noch verkooper. eenig idee
had van onderwerp, aard en lengte van het
kunstwerk.
Pioniers- houden echter vol; Franconi
deed het ook. Hij begreep dat de eerste
slag misschien geen daalder waard mocht
zijn, doch het kapitaaltje, dat in het nog
niet bestaande filmnieuws was gestoken.
Hij had een sensatie noodig en als. die sen
satie er niet was, zou hij er zelf voor zor
gen. Er moest een film komen, van, iets dat
gebeurd was, goed, hij zou het laten gebeu
ren. Maar wat? Net op tijd maakte hij ken
nis met Rodman Law, die waaghals van be
roep was. Deze heer bood aan met een pa
rachute van een vuurtoren te springen,
zeventig meter hoog. Honorarium honderd
vijftig dollar. Franconi nam het aan en
trok met vier toestellen op een windstillen
dag naar den vuurtoren; een motorboot
lag klaar voor hét geval Law toch nog zou
afdrijven en in het water terecht komen.
Daar landde hij inderdaad met een leelijk
gewond been, want de parachute was te
laat opengegaan. Toen hij tot bewustzijn
kwam, zei hij tot Franconi: „Ik had eerst
wat moeten oefenen; ik vlieg voor 't eerst
met zoo'n ding". Intusschen werd de film
een financieel fiasco, al bracht het heel
wat op; Franconi werd namelijk voor scha
devergoeding aangesproken door een eige
naar van de parachute. Niettemin bleef hij
met Law samenwerken; wanneer er geen
parades waren, folklorische feesten of in
drukwekkende begrafenissen, steeg de
waaghals op met een ballon, liet het ding
op vijfhonderd meter hoogte uit elkaar
springen en kwam met een parachute om
laag; liet zich uit een soort, kanon schieten
of klauterde tegen een gebouw van. dertien
verdiepingen op, zonder gebruik te maken
van ramen en regenpijpen. Iedere stunt
eindigde op een brancard, maar dat scheen
Law niet af te schrikken, die in 1919 in
South Carolina stierf aan tuberculose.
De jaren brachten verbetering voor het
initiatief van Franconi en de onderneming
van Pathé. Hearst en Universal werden de
eerste navolgers; het afzetgebied was ech
ter te groot om veel nadeel van deze con
currentie te ondervinder. Het aantal bios
copen vermeerderde met de maand, in vele
werd een journaal gedraaid. Meestal werd
een contract afgesloten voor vijf a zes on
derwerpen, tegen 30 a 50 dollar per week.
Voor het eerste groote nieuws zorgde in
1912 de groote brand, die Galveston in
Texas gedeeltelijk verwoestte. Franconi
kreeg het bericht tegen middernacht; hij
telefoneerde een correspondent in New
Orleans die den eersten trein moest nemen.
„Eerder dan morgenochtend zes uur gaat
er geen", vertelde de man. „Dat is te laat",
besliste Franconi; „in dien tijd kan half
Amerika afbranden. Huur een locomotief".
De locomotief vertrok binnen het half
uur met den filmer en het omvangrijke ge
doe, dat in die dagen voor het belichten
van een strook celluloid noodig was. Het
kostte 500 dollar; doch het journaal van
het brandende Galveston bracht die kosten
dubbel en dwars op.
Joe Brown in de film „Kom je ook bij de
brandweer".
