DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Imposante betooging
van
Duitsche Katholieken.
De auto-snelweg
Den Haag-A'dam
KERKNIEUWS
DINSDAG 5 JULI 1938
29ste Jaargang No 9073
S)e £ekl&clve0oii/fccmt
Telefoon: Redactie 15.
Telefoon: Administratie 935.
Adv. en Abonm-tarieven rie
Giro 103003. Postbus 11.
V Tegen de Katholieken
Wanneer er ten onrechte beschuldigd
wordt, wanneer er gelasterd wordt dan
is dat niet altijd het gevolg van boosheid,
't K a n geschieden in goeden trouw, onbe
doeld en onbewust, als gevolg van kort
zichtigheid en gebrek aan logisch denken.
Maar niettemin zijn lieden, die aldus han
delen, gevaarlijk, in meerdere of mindere
mate. En, als ze de publieke opinie willen
inlichten en voorlichten, moeten zij eerst
die kortzichtigheid en dat gebrek aan lo
gisch denken verhelpen en verbeteren of,
als zij dat niet kunnen: van dat terrein af
blijven.
Wij willen veronderstellen, omdat het
is de beste van de mogelijkheden, dat
een schrijver in het socialistisch „Leids Ar
beidersblad" ook lijdt aan kortzichtigheid
en gebrek aan logisch denken en dat hij, in
die geestesgesteldheid verkeerend, heeft
geschreven een artikel, getiteld: „Hun
onverdraagzaamheid, en hun halfslachtig
heid". „Hun"; daarmede zijn de Katholie
ken bedoeld.
De schrijver van dat artikel maakt her
haaldelijk de Katholieken tot voorwerp van
zijn aanvallen; aanvallen, die onrede
lijk zijn.
Zoo beschuldigt en lastert hij nu weer,
dat de Katholieken halfslachig zijn in hun
houding tegenover fascisme en nationaal-
socialisme. En de „bewijzen", die hij voor
deze beschuldiging geeft, zijnzóó leeg
en hol!
Hij schrijft b.v.: „In Oostenrijk was het
kardinaal Innitzer, die de Kaholtieken zon
der genade aan Hitier uitleverde".
Nu weet ieder, dat kardinaal Innitzer
niets had uit te leveren! Oostenrijk was
reeds bij Duitschland ingelijfd, toen kar
dinaal Innitzer dat schreef, waarop hier
klaarblijkelijk gedoeld wordt, en waarin
de feitelijkheid werd geconstateerd, om
daaruit conclusies, gedragslijnen voor de
practijk te trekken.
Dat eerste schrijven na de „Anschluss"
was, ook naar onzen smaak, wat erg uit
bundig! (Men moet hier echter zeker den
ken aan de mogelijkheid, die ligt opgeslo
ten in het „alles weten en alles vergeven").
Het is echter, zooals men weet, spoedig ge
volgd door een ander, waarin een wel zéér
andere toon klonk, en dat dan ook niet in
de Duitsche pers mocht worden gepubli
ceerd.
Maar o o k in dat eerste schrijven wordt
het stelsel van het nationaal-socialisme
door kardinaal Innitzer met geen enkel
woord goedgekeurd of aanvaard. 'Met
geen enkel woord....
Zóó schrijft die schrijver in het „Leids
Arbeidersblad" geschiedenis! Zulk een kort
zichtigheid en gebrek aan logisch denken
komt niet alléén tot uitdrukking in het hier
geciteerde. In zijn aanvallen op de Katho
lieken 't is de, voor hemzelf vooral,
droeve werkelijkheid redeneert deze
msm klaarblijkelijk niet.
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
BOEDAPEST: Uit Hongarije's hoofdstad
komt het bericht, dat de Rijksbestuurder
Admiraal Horthy in gezelschap van minis
ter Imredy op 20 Augustus den dag van
St. Stephanus een bezoek zal brengen
aan Hitier. Dit bericht is niet vreemd,
want sedert den Anschluss verkeert Hon
garije in moeilijke omstandigheden, en wel
van economischen en politieken aard. Door
den Anschluss toch is Hongarije opnieuw
in een economische impasse geraakt, wat
koren op de molen was voor de Hon-
gaarsche nationaal-socialisten onder lei
ding van Majoor Szalasy.
Het eerste gevolg daarvan was het aftre
den van Daranyi en 't optreden van Im-
rédy, 'n mathematicus, in wien het volk
vertrouwen had. Maar deze staat nu voor
het probleem ook de politieke gevolgen
daarvan het hoofd te bieden. De Hongaar-
sche nationaal-socialisten arbeiden inten
ser dan ooit en dit geschiedt met Duitsch
geld, wat de regeering zeer goed bekend is.
Economisch kan Hongarije Duitschland
niet missen wil het niet ten gronde gaan
en er zit dus niets anders op dan maar eens
met Duitschland te gaan praten. Maar eerst
zal Imrédy naar Italië gaan en waarschijn
lijk zal daar worden bepaald, welke hou
ding de Hongaarsche minister-president
tegenover Hitier op 20 Augustus zal kun
nen aannemen.
HANKAU: De kwestie tusschen China
en Duitschland is opgelost. Tsjang Kai-
Sjek, die eerst de Duitsche militaire advi
seurs niet v/ilde laten gaan, heeft ten slotte
130.000 KATHOLIEKE MANNEN.
INDRUKWEKKENDE WOORDEN VAN
KARDINAAL BERTRAM.
Ieder jaar houden de Katholieke Duitsche
mannen hun bedevaart naar den Sint An-
naberg in Opper-Silezië. Het is zeker heel
typeerend voor de geestesgesteldheid en de
onverschrokken houding der Duitsche ka
tholieken, dat het aan katholieke man
nen, dat openlijk zijn geloof aan Christus
komt belijden, steeds grooter wordt. Terwijl
in de jaren na den wereldoorlog nog slechts
enkele honderden of duizenden bedevaart
gangers naar het heilgdom in Opper-Sile
zië trokken, heeft dit aantal thans de hon
derdduizend reeds verre overschreden. Ook
dit jaar stond de bedevaart der mannen
naar den Sint Annaberg geheel in het tee-
ken van een geestelijke hernieuwing, waar
toe de Kardinaal-Aartsbisschop dr. Adolf
Bertram de katholieke mannen van Opper-
Silezië had aangespoord. Op den traditio-
neelen dag voor de Bedevaart der Man
nen, den laatsten Zondag van Juni, kwa
men 130.000 katholieke mannen op den
heiligen berg bijeen, om daar ten overstaan
van hun Bisschop op indrukwekkende wij
ze hun trouw te betuigen aan Christus en
Zijn Kerk en hulde te brengen aan hun
grijzen kerkvorst, de oudste der Duitsche
Bisschoppen. Het is een geloofsdemonstra-
tie geworden zooals Opper-Silezië er nog
nooit een gezien heeft.
Bevreemdende houding der
Nazi-autoriteiten.
Terzelfder tijd dat deze indrukwekken
de geloofsdemonstratie plaats vond, wer
den door de directie van de Pruisische
Staatsmijnen, feesten georganiseerd voor
de Mijnwerkers, terwijl de Nationaal-So-
cialistische organisatie „Kracht door Vreug
de" vijf extra pleziertreinen uit het indus
triegebied van Opper-Silezië liet loopen.
Dat alles was echter niet in staat om ook
maar eenig minder relief te geven aan deze
imposante geloofsdemonstratie.
De Nestor der Duitsche
Bisschoppen spreekt.
Een storm van begeestering brak los toen
Kardinaal dr. Adolf Bertram voor de ver
zamelde menschenmassa verscheen om uit
drukking te geven aan zijn grodte voldoe
ning over deze geweldige deelname aan
deze geloofsdemonstratie.
De grijze Kerkvorst, die de Voorzitter is
van de Duitsche Bisschopsconferentie, zei-
de in zijn toespraak o.m. het volgende:
De dag van heden is een dag der ge
loofsbelijdenis, de dag van eenheid, ge
meenschapszin en opbouw. Ik dank jullie,
Katholieke mannen, voor den moed om uw
geloof te belijden. Ik ben er jullie dankbaar
voor, zoo vervolgde de Kardinaal met een
van ontroering trillende stem, dat gij on
danks de menigvuldige verleiding en moei
lijkheden, die in den weg zijn gelegd, toch
gekomen zijt. De liefde en het geloof in
den Eucharistischen Heiland is de band der
eenheid, die de menschen van alle volke
ren in de eene Kerk samenbindt.
Op het oogenblik woedt een verschrikke
lijke strijd om het geloof en om de ziel van
de jeugd.
Thans hebben wij gelegenheid om te de-
monstreeren, dat we trouw blijven aan den
Eucharistischen Heiland. Wij mogen niet
zijn als een rietstengel, die nu eens rechts
dan weer naar links bewogen wordt.
Voor de strijd, die ge thans te verduren
hebt geef ik u de volgende richtlijnen.
Verwondert er u niet over, dat de Kerk
vervolgd wordt en moet strijden, want dat
is altijd zoo geweest. De Verlosser zelf
heeft reeds gezegd: Het Kruis is een teeken
der tegenspraak.
Laat u niet verontrusten door geweldige
demonstraties. Ook Ludendorf, Hauer en
anderen hebben dergelijke betoogingen ge
houden. Doch dat is thans niet meer ac
tueel, 't is reeds voorbij. En menigeen, die
thans nog een grooten mond heeft tegen
de Kerk, zal morgen ook niet meer be
staan.
Zeg vooral niet: Het is tegenwoordig een
allerslechtste tijd. Een tijdperk van strijd
is nooit de ergste periode geweest in de
geschiedenis van Gods Kerk. Het ergste
wat ons kan overkomen is de godsdiensti
ge onverschilligheid. Die mag er thans niet
onder ons bestaan. En wanneer men ons
lastig valt en belachelijk tracht te ma
ken, omdat we naar de kerk gaan en de
H. Communie ontvangen, dan zullen wij,
deze lieden ten spijt, als flinke mannen
juist des te vaker gaan. Bewaart in u dat
heerlijk gevoel van Katholiek te zijn. Men
wil ons voor de voeten werpen en het ver
wijt maken, dat we minderwaardig zijn en
dat we niet zelfstandig zouden zijn. De
Christelijke leer is de schoonste en meest
verheven godsdienst; zij is niet minder
waardig, zij neemt de vrijheid en zelfstan
digheid van de menschen niet weg.
Mannen, bewaart in u dat trotsche eer
gevoel Katholiek te zijn!
Op de slotvergadering in den namiddag
sprak een Franciscaner Pater, die de vraag
behandelde, waarin het geheim van onze
kracht en gemeenschapszin gelegen was: in
de liefde tot Christus.
Toen de gewijde spreker de vraag stelde
of de mannen van Opper-Silezië zich uit
deze liefde en gemeenschap met Christus
wilde losscheuren, weerklonk het als uit één
mond die kreet van meer dan 130.000 man
nen: „Neen, neen, nooit!"
Met een plechtig Te Deum werd deze
machtige geloofsdemonstratie op den Sint
Annaberg besloten.
Niemand let op den
„overweg".
Onze spoorweg-medewerker schrijft:
Nabij Hoofddorp kruist de nieuwe auto
strada den HaagAmsterdam de lokaal-
spoor in de Haarlemmermeer gelijkvloers.
Personentreinen rijden, zooals bekend is,
op dit baanvak niet meer. Echter wel een
aantal convooien. Bij de kruising heeft men
een half-automatisch beveiligingstoestel
aangebracht. Het convooi stopt voor den
autoweg, waarna de geleider de beveiliging,
een rood flikkerlicht naar beide zijden, in
werking stelt. Wie echter aanneemt dat de
autobestuurders voor dit sein zullen stop
pen, heeft het mis. De geleider van een der
convooien constateerde, dat van de elf
auto's en motorrijtuigen, die kwamen aan
rijden, toen het licht rood was, niet minder
dan negen doorreden. Een motorrijwiel
snorde zelfs rakelings langs de locomo
tief. Wat denkt men van deze roekeloos
heid? 't Behoeft geen verwondering te wek
ken, als er, behalve de beide ongelukken,
die reeds op dezen weg plaatsvonden, bin
nen kort nog meer gebeuren.
daarin toegestemd en hedenmorgen zijn
deze naar Duitschland vertrokken.
China kan zich in haar worsteling met
Japan geen breuk met Duitschland veroor
loven, maar de vraag is wat Duitschland
liever is: China of Japan, en of het nu niet
nog een stap verder zal gaan en zal afzien
van leveringen aan China. In dat geval zou
China geheel afhankelijk zijn van Rusland
en dat laatste zou erger zijn dan het eerste.
PRINS .BERNHARD .PRESIDEERT .DE
VERGADERING VAN DEN NATION ALEN
PADVINDERSRAAD.
Gisteren heeft ten paleize Soestdijk de
Nationale Padvindersraad vergaderd. Z. K.
H Prins Bemhard heeft gebruik makende
van zijne bevoegdheid als koninklijk com
missaris van de Nederlandsche Padvin
ders, de vergadering gepresideerd. Tot
voorzitter van den nationalen padvinders
raad werd benoemd de heer A. Oosterlee,
hoofdcommissaris van de N. P. V., tot on
der-voorzitter mr. R. Höppener, hoofdcom
missaris der Kath. Verkenners, tot secreta
ris-penningmeester de heer A. H. van
Leeuwen, penningmeester van de N. P. V.
Eesloten werd o.m. dat de voorzitter, de
heer A. Oosterlee ook de buitenlandsche
aangelegenheden van den Nationalen Pad
vindersraad zal behartigen. De Raad zal
zijn zetel hebben op het nationaal hoofd
kwartier der N. P. V., Alexanderstraat 20,
's Gravenhage.
De toestand van
Pastoor Perquin.
Naar oordeel van den behandelenden ge
neesheer is de toestand van pastoor Per-
puin niet achteruitgaande.
De patiënt, heeft een tamelijk rustigen
nacht gehad en voelde zich ook iets beter.
Ofschoon deze mededeeling verheugend
is, kan niet worden verheeld dat de toe
stand ernstig blijft.
BARCELONA GEBOMBARDEERD.
BARCELONA, 5 Juli (Havas). Vanoch
tend negen uur is de noordelijke voorstad
van Barcelona, Badalona, door dertien
rechtsche vliegtuigen gebombardeerd. Het
aantal slachtoffers moet zeer aanzienlijk
zijn; de burgemeester heeft de hulp van
het Roode Kruis te Barcelona ingeroepen.
NIEUWE DADEN VAN TERREUR
IN PALESTINA.
JERUSALEM, 5 Juli. (Reuter-ANP). Van
ochtend zijn bjj Roshpinah in Noord Pales
tina drie Joodsche boeren door schoten ge
wond.
Te Safed is een verbod uitgevaardigd om
zich op straat te bevinden gedurende 31
uur, in verband met een Arabische betoo
ging.
Vanochtend zijn een aantal Joodsche ar
beiders, die werkten op de velden bij het
dorp Einvered aan den nieuwen weg tus
schen Jaffa en Haifa, aangevallen. Twee
van hen werden gedood en twee ernstig ge
wond.
VOEDSELSCHAARSCHTE TE WEENEN.
WEENEN, 5 Juli (Havas). De „Voelki-
cche Beobachter" maakt zich heden onge
rust over de schaarschte van zekere levens
middelen, welke te Weenen merkbaar
wordt. Het blad schrijft dit toe aan lieden,
die uit vrees voor voedselgebrek geduren
de den winter groote hoeveelheden op
slaan. Het blad noemt dit hoogverraad.
Vervolgens verklaart de „Voelkische
Beobachter", dat de namen van deze ham
steraars bekend zijn en spoort aan huis
zoeking bij hen te verrichten, waardoor
het mogelijk zou zijn deze levensmiddelen
te verstrekken aan personen, die er jaren
lang gebrek aan hebben gehad.
DE OVERSTROOMINGEN BIJ KOBE
TOKIO, 5 Juli (Domei). Volgens
nieuwe berichten uit Kobe hebben de over
stroomingen in de omgeving groote schade
aangericht. Ongeveer 100.000 huizen, dus
vrijwel de geheele stad Kobe, staan onder
water, 2100 huizen zijn weggespoeld.
Het aantal dooden bedraagt 131, het aan
tal vermisten 300. Ook Kyoto en Osaka heb
ben van zwaren regen te lijden gehad, in
de eerste stad zijn drie menschen omgeko
men.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft in den kabinetsraad medegedeeld,
dat de schade, aangericht door de over
stroomingen van de vorige week, geschat
wordt op 180.000,000 jen. De overstroo
mingen hebben 134 menschen het leven
gekost.
Tengevolge van de overstroomingen rond
Kobe wordt een honderdtal personen ver
mist. De spoorlijn tusschen Osaka en Sji-
moneseki is vernield. Men verwacht in
West Japan nog meer regen en storm.
PATER J. SCHEER O. F. M. f
In het Minderbroedersklooster te Nieuwe
Niedorp overleed, voorzien van de H.H. Sa
cramenten der Stervenden, de weleerw. pa
ter fr. Joannes Scheer O.F.M. in den ouder
dom van 68 jaar, in het 44ste jaar van zijn
H. Priesterschap.
NIEUWE POLITIEKE MOORD
IN CHINA
SJANGHAI, 5 Juli (ANP.) Vanoch
tend is Tsjau Soe Jen, voorzitter van de
philosofische Wang-Taubeweging, door een
onbekende vermoord.
De Wangtau-beweging steunt den door
Japan gestichten staat Mand-Sjoekwo.
Men ziet in dezen moord het bewijs, dat
een krachtige terroristen-organisatie be
staat, welke het gemunt heeft op Chinee-
zen, die verdacht worden van verraad of
het Japansche bewind steunen.
Dit nummer bestaat nlt
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
De Duitsche militaire adviseurs hebben
hedenmorgen China verlaten. Hankau in
staat van verdediging (2e blad).
Franco antwoordt Londen. (2de blad).
Het Sandsjak-accoord geteekend. (2de
blad).
Bloedig week-end in Palestina. (2de
blad).
De Sokolfeesten in Tsjecho-Slowakije.
(2de blad).
Besprekingen der Duitsche en Oosten-
rijksche bisschoppen. (2de blad).
De abt van Maredsous en twee Benedic
tijnen bij een auto-ongeluk gewond. (2de
blad).
Binnenland
Voorlichting door de regeering inzake
de landbouwcrisis-politiek (2de blad).
Omgeving
De plannen tot oprichting van een Kath.
school voor buitengewoon onderwijs te
Noordwijkerhout (3de blad).
DE EXPLOITATIE VAN EEN
WAALWIJKSCH BILJARTWONDER
De vader en de impressario van Keesje de
Ruiter staan terecht.
Voor het kantongerecht te 's Hertogen -
bosch hebben zich wegens overtreding van
de arbeidswet te verantwoorden gehad H.
C. de R. en L. V., resp. vader en impressa
rio van het z.g. Waalwijksche biljartwon-
der, Keesje de Ruiter.
Aan den impressario was ten laste ge
legd, dat hij den 13-jarigen knaap op 5
Februari j.l. te Vught arbeid heeft doen
verrichten door hem op een biljart te laten
spelen.
Aan den vader was ten laste gelegd, dat
hij niet gezorgd had, dat zijn dertien-jarige
zoon dien dag geen arbeid verrichtte.
Als getuige in deze zaak werd gehoord
de controleur van de arbeidswet J. M.
Th om uit den Bosch.
Deze zette uiteen/ dat de biljartséances
door Keesje de Riuter gegeven, wel degelijk
onder de arbeidswet vallen. Immers men
heeft hier te doen met een onderneming
tot exploitatie van een kind teneinde geld
te verdienen.
De ambtenaar van het O. M. vroeg aan
beide verdachten: „Is het exploiteeren van
dat kind nu afgeloopen? Dat kind wordt
gewoonweg afgebeuld. Men heeft mij van
zeer bevoegde zijde verteld, dat het een
echte zenuwknobbel is geworden".
De vader protesteerde heftig tegen de
uitlating van den ambtenaar van het O. M.
en zeide: „Ik heb de biljartséances van mijn
zoon altijd beschouwd als sport en niet als
arbeid".
De heer Thom merkte op, dat men hier
meer te doen heeft met arbeid dan met
sport en Keesje de Ruiter geeft ook les in
kunststooten en wordt daarvoor betaald.
Reeds meermalen is de vader door de ar
beidsinspectie gewaarschuwd zijn zoontje
niet langer te doen optreden. Hij heeft
daaraan echter geen gehoor gegeven, doch
hij liet integendeel zijn kind optreden en
verbond aan de séances zelfs een loterij,
zonder toestemming daarvoor te hebben
van den burgemeester van de plaats waar
Keesje de Ruiter speelde. Voorgegeven
werd, dat deze «loterij werd gehouden tot
stichting van een studiebeurs voor den
knaap, doch het geld is in de zakken van
de twee verdachten terecht gekomen. Nog
werd vastgesteld, dat de séances meerma
len tot middernacht duurden en den vol
genden morgen moest Keesje weer op tijd
op school zijn.
De ambtenaar van het O. M., requisitoir
nemend, echtte bewezen, dat zoowel de va
der als de impressario zich aan overtre
ding van de arbeidswet hebben schuldig
gemaakt. Hij eischte tegen ieder van hen
een geldboete van 50 subs. 50 dagen hech
tenis en hij vroeg aan den kantonrechter
schriftelijk vonnis te wijzen in deze zaak.
Over acht dagen zal de kantonrechter
zulks doen.