De Katholieke opvattingen over film en radio MAANDAG 4 JULI 1938 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 5 Haarlems Bisschop houdt zijn diocesanen hun plichten voor TIJDENS DE REDE VAN Z. H. EXC. MGR. HUIBERS, BISSCHOP VAN HAAR LEM. Een diocesane Katholiekendag te Alkmaar DE KERKELIJKE VIERING. De 14de Diocesane Katholiekendag in het Bisdom Haarlem is gisteren te Alk maar gehouden. Om 10 uur 's morgens werd in de St. Laurentiuskerk een pontificale H. Mis opgedragen. Behalve honderden geloovigen hadden zich tegen dat uur de jeugdorga nisaties der stad met hare vaandels en ba nieren opgesteld, die den Herder van het Diocees een eerbiedigen groet brachten. Bij het opdragen van het H. Offer werd Z. D. Hoogw. Excellentie geassisteerd door den hoogeerw. deken E. P. Rengs als presbyter-assistens, den zeereerw. hee- ren A. Oorsprong O.P. en W. de Mol O.P., pastoors der beide Dominicanen parochies als troondiakens, den weleerw. heer ka pelaan M. C. v. Stijn als diaken en den zeereerw. rector J. Boon als subdiaken. De verdere assistentie werd verricht door de volgende zeereerw. heeren: rector Zijl stra, kapelaans E. Pronk, C. v. d. Knaap en J. v. d. Hoek en pater Marcelis O.P. Het mannen- en knapenkoor der pa rochie zong onder leiding van den heer A. Klooster en met begeleiding van den organist den heer G. Kiebert de wisse lende gezangen, terwijl de geloovigen on der leiding van kapelaan W. Geels de En- gelenmis uitvoerden. Vóór de groote bijeenkomst in den ste- delijkij muziektuin werd voor de St. Do- minicuskerk op de Laat een défilé voor Mgr. gehouden door de jeugdorganisaties en haar banieren. Om half twee werd de groote bijeen komst gehouden in den stedelijken mu ziektuin een bijzonder geschikte gele genheid voor een openlucht-bijeenkomst. Z. Hoogw. Exc. de Bisschop van Haar lem, Mgr. J. P.Huibers werd binnenge leid, vergezeld door leden van hoofdbe stuur en plaatselijk comité, Z. D. H. Mgr. Taskin, den hoogeerw. heer Rengs, De ken van Alkmaar, den secretaris van het Bisdom, den zeereerw. heer Bank. Onder de vrij talrijke aanwezigen merkten we op den hoogeerw. heer Mgr. v. d. Tuyn, deken van 's-Gravenhage, den hoogeerw. heer Kuys, deken van Schagen, eenige burgemeesters uit de omgeving, de Ka merleden mr. dr. Beaufort en Stumpel, pastoors en kapelaans uit Alkmaar en omgeving. Na een welkomstwoord van de voor zitter van het plaatselijk comité mr. D. Bosscher en een openingswoord van den voorzitter van het hoofdbestuur ir. L. J. M. Feber was het woord aan den eersten spreker, den heer Paul de Waart. „DE KATHOLIEK TEGENOVER DE RADIO". Deze spreker verlevendigde in ons de overtuiging, hoe dankbaar de Katholieken in Nederland moeten zijn voor het bezit van een Katholieken radio-omroep. Wij moeten niet denken, dat wij er zijn, aldus spr. De broodkruimels moeten ons niet steken! Maar. wij mogen toch consta- teeren, dat er nergens een Katholieke ra dio-omroep is, zooals in Nederland. Elders is de radio-omroep of een" Staats-omroep of een semi-Staats-omroep of een parti culier initiatief. En de Katholieken heb ben dan een klein deel van den zendtijd. Van de 350 omroepzenders zijn er 3 ka tholiek; radio Vaticana, in België hebben de katholieken eenigen zend-tijd in den Staats-omroep, alleen in Nederland is een volledige katholieke radio-omroep. Dank zij het Internationaal Katholiek Radio-bureau is er den laatsten tijd een reveil, een élan gewekt. De katholieken in Nederland hebben 't zoo ver gebracht, dank zij het feit, dat zij in alles waren ingesteld naar het katho liek beginsel. Wij zijn hier tijdig begonnen, onmid dellijk na onze Protestantsche mede christenen. En spr. brengt hier hulde aan de eersten, die het initiatief hebben ge nomen, allereerst aan pastoor Perquin O.P., en aan de anderen, o.w. hij noemen wil dr. v. Koevorden z.g. De schoone Godsgave, die de radio is, moeten wij als zoodanig gebrui ken. De bekwame propagandisten, die de Communisten zijn, misbruiken haar voor hun propaganda. Lenin heeft in Rusland gebouwd de groote omroep-zender voor heel de wereld. De 5 Maart-revolutie van 1933 zou in Duitschland niet gelukt zijn, als Goebbels niet had beschikt over de radio. Er bestaat geen neutraliteit, ook niet in de radio; en de z.g. neutraliteit is in de radio een gevaar. Het publiek is genoemd het kroost van pers, radio en film. In Zuid-Afrika heeft men den omroep den typeerenden naam gegeven van: u i t- z a a i-corporatie. Er zijn afvalligen èn heiligen gemaakt door de lectuur. Of er afvalligen en heiligen zijn ge maakt door de radio, weet spr. niet Dat er bekeeringen zijn gemaakt, weet spr. wel. Hier zij herinnerd aan een der stellingen van spr.: Zooals er een plicht bestaat tot katholiek uitzenden, zoo is er voor den luisterenden katholiek ook een plicht alleen af te stemmen op pro gramma's, die onder katholiek opzicht verantwoord zijn. Spr. wil de katholieken opwekken, zich onder invloed te stellen van het program van den Katho lieken radio-omroep; en eerst daarna redelijke critiek en aan wijzingen te geven. Velen oefenen critiek uit zonder het program te kennen. Met een opwekking aan alle Nederland- sche katholieken om te hebben een warme attentie voor de katholieke radio actie, die een leeken-apostolaat is, besloot spreker. De tweede spreker was de heer Ber nard Verhoeven. „DE KATHOLIEK TEGENOVER DE FILM". Deze spr. wees op den invloed, dien het publiek ondergaat van de film. Het pu bliek is een galei-slaaf van de loopende band, die de film is. En de film is feitelijk een a-christelijk verschijnsel. De katho lieken hebben als grootste, christelijke volksgroep den plicht de film te onder werpen aan, dienstbaar te maken aan de christelijke beginselen te meer, omdat vele Protestantsch-Christelijken zich met de film niet willen inlaten en dus, zij 't onbewust, de taak van de verchristelij- king van de film geheel overlaten aan de katholieken. De Rijkskeuring aanvaarden wij dank baar als een nuttig compromis. Maar zij is voor ons niet voldoende. De Rijkskeu ring manifesteert een kiesche zorg ten aanzien van het weren van films, waarin lichamelijk geweld wordt ten toon gespreid. Wij juichen dat toe. Maar geconstateerd moet worden, dat zij méér oog moest hebben voor elementen, die nog véél ster ker de zeden-verwildering in de hand werken. Wij hebben een Katholieke filmkeu ring. En spr. wijst met nadruk er op, dat de Katholieke filmkeuring dan alleen volle dig aan haar doel kan beantwoorden, als een massaal eenheidsfront achter haar staat. Zijn stellingen, betreffende dit punt, luiden: De actie voor de goede en tegen de slechte film vordert een massaal en gedisciplineerd eenheidsfront der Ne- derlandsche katholieken. Een practisch bindende voorwaarde voor deze eenheid in krachtsontplooi ing is eenheid in de voorlichting van het katholiek bioscoop-publiek om trent de toelaatbaarheid der films. Wij moeten de bioscopen saneeren. En dat kunnen wij, als wij massaal boycotten de verkeerde films en mas saal bezoeken de goede films. De katholieken moéten zich bij hun bioscoop-bezoek houden aan de uitspraken van de Katholieke filmkeuring. De eenheid in de katholieke f i 1 m-a c t i e is bereikt met overtuiging, doelbewust, geestdriftig aanvaard. Nu moet er ook zijn de volgzaamheid van het katholieke volk! Na een korte pauze was het woord aan den heer Piet Kasteel, die - een SAMENVATTING zou geven van de strekking der beide vorige betoogen. Wij willen enkele grepen doen uit zijn boeiende voordracht. Film en radio zijn de machtigste uit drukking van de sfeer, waarin wij leven zij beïnvloeden die sfeer, zij doen ons die sfeer ondergaan. In ons land zijn 300 bioscopen met 200.000 zitplaatsen. 20 pet. van de bevol king bezoekt ééns per week de bioscoop. In ons land zijn 700.000 aangegeven ra dio-toestellen; 400.000 luisteraars zijn aan gesloten bij distributie-centralen. Er is niets, waarvan zoo veel invloed uitgaat als van de film de radio zal dien invloed spoedig evenaren. Gaan er autobussen b.v. om de St. Bavo kathedraal in Haarlem te bezichtigen; naar de radio-studio's loopen er dage lijks. Waar de wereld is verzonken in een heidensche sfeer, zijn film en radio daar van de uitdrukking. Die bolsjewieken hebben het eerst de film gemaakt volgens nü algemeen aan vaarde wetten. Hun filmkunst is nauwe lijks geëvenaard en zeker niet overtrof fen. De nationaal-socialisten en fascisten hebben dat voorbeeld nog niet kunnen na volgen, maar toch al heel veel gepraes- teerd op dit gebied. De Nederlandsche overheid heeft voor de filmkeuring veel gedaan. Wij moeten de leden van de Centrale Filmkeuring dankbaar zijn. Meer dan de helft van de films, die in andere landen worden ver toond, worden hier zelfs niet eens aange boden. Ook deze spr. wijst er op, hoe grooten invloed het katholieke publiek kan uit oefenen op de bioscoop. Meer dan de helft van het bioscoop-publiek is katholiek aldus beweert spr. Het katholieke publiek moet zich scharen achter de Katholieke film-actie. De Katholieke film-actie is opgenomen in de Katholieke Actie. De Bisschoppen de eenigen, die haar gezag kunnen geven hebben haar gezag gegeven. De Bis schoppen wijzen voorzitter en leden aan. Het is een gewetensplicht, om, alvorens de bioscoop te bezoeken, na te gaan of er goede films worden gegeven. Sprekend over de radio, brengt ook deze spreker hulde aan pastoor Perquin en dringt aan op steun voor de K. R. O. Op de radio moet controle worden uit geoefend in huis. Niet iedere ook niet iedere katholieke radio-uitzending is voor iedereen geschikt, behoeft voor iedereen geschikt te zijn. Wij moeten de radio gebruiken met mate en verstand. Het „permanent uit melken" van de radio voert tot een ver- dooving, die alle waar genieten reddeloos vermoordt. Wij moeten de radio ook waardig ge bruiken; b.v. niet een Beethoven-concert aanzetten onder een potje kaartspelen, niet naar de uitzending van een H. Mis willen luisteren onder het stofzuigen. Twee stellingen, die spr. ten slotte nog nader belicht, drukken wij hier af: Overwogen dient, in hoeverre wij zelf radio en film nog meer recht streeks dienstbaar kunnen maken aan de verschillende vormen van katho lieke actie. Daartoe zal er in predicaties, bij het onderwijs, in vereenigingen en in de pers meer aandacht aan radio en film gewijd moeten worden en verdient het aanbeveling te streven naar: a. een radio- en filmfacultèit, althans professoraat of lectoraat aan een van onze instellingen van Hooger Onder wijs; b. een geregeld college over radio en film aan onze Groot-9eminaria; c. de aanstelling van regelmatige luis teraars naar radio-uitzendingen en een beslist-deskundige en geregelde voorlichting over radio en film in de geheele katholieke pers. Na de rede van den heer Kasteel zou er gelegenheid zijn voor gedachtenwisse- ling, maar, onder de pauze had zich bij den secretaris van het hoofdcomité den hoogeerw. heer kanunnik prof. Niekel geen enkele gegadigde opgegeven. DE BISSCHOP VERMAANT. Z. H. Exc. de Bisschop richtte nu het woord tot Zijn diocesanen. Mgr. constateerde, dat het een groote dag is voor het Bisdom. En hij bracht den dank aan allen, die tot het welslagen van dezen dag hadden bijgedragen, bijzonder aan de sprekers, die op zoo overtuigende wijze de katholieke opvatting over de uiterst actueele vraagstukken van film en radio hadden uiteengezet. Hun woorden en conclusies zijn waard te worden vast gelegd en dikwijls te worden overwogen. Mgr. dankte ook de velen, die gekomen waren, om te luisteren en om te getuigen. Mgr. zeide van dezen Katholiekendag te verwachten een krachtig en eensgezind streven voor het goed gebruik van film en radio. Met de beginselen, hier uiteen gezet, zijn wij allen het eens, moeilijker is, deze toe te passen. Daarom doet Mgr. een beroep op allen, om die beginselen krachtig en eensgezind om te zetten in daden. Ik doe een beroep, aldus Mgr., op film operateurs en radio-distribuanten, om niet als gewone norm te nemen, wat toelaat baar is, maar wat opbouwt, sticht, verheft en veredelt. Ik doe een beroep, aldus Mgr., met na druk, op de katholieke pers. Haar voor lichting is hoogst noodzakelijk en hoogst verantwoordelijk. Moge zij fier en eerlijk beoefenen haar meest dringenden plicht: de zeden hoog en heilig te houden en te verheffen. Dat zij bij films, die niet ge schikt zijn, niet zóó zeer de aandacht ves tige op de artisticiteit, dat zij daardoor maakt een ongewilde reclame, waarbij iedere waarschuwing wegvelt. Al is iéts zoo schoon of zoo nuttig als ons oog of onze hand, als 't ergernis geeft, rukt 't uit of kapt 't af! Mgr. doet een beroep op allen, die het goede willen, om geen filmen te zien, die niet zijn aanbevolen, geen radio te hoo- ren, die gevaarlijk is; om de actie voor goede film en radio te steunen en te be vorderen met alle kracht. Die actie, aldus Mgr., moet worden ge voerd: principieel en vastberaden. Dan zullen anderen zich naar ons richten. Dan zal veel worden bereikt tot eer van God, tot eigen nut en nut onzer mede-men sdhen. Met Gods zegen te vragen en Maria's voorbede op de uitvoering der plannen besloot spr.. Met gespannen aandacht was dit ver manend woord van den Bisschop beluis terd. Het einde naderde van de bijeenkomst die mede was opgeluisterd door het R.K. Muziekcorps „St. Caecilia'' te Alk maar. DE CONCLUSIES. Op voorstel van den voorzitter ir. Fe ber, uit den Haag, werden onder applaus aangenomen de reeds vroeger geheel gepubliceerde conclusies van de heeren de Waart en Kasteel. Een stelling van den heer Verhoeven, luidende: „Een practisch bindende voorwaar de voor deze eenheid in krachtsont plooiing is eenheid in de voorlich ting van het Katholieke bioscooppu bliek omtrent de toelaatbaarheid der films' was door den heer A. Putter uit Delft al dus geamendeerd: „Voor zoover die voorlichting door de Katholieke pers geschiedt, zorge zij er voor, dat haar annonces en bij- behoorende illustraties in overeen stemming zijn met de gegeven voor lichting". Ir. Feber zeide, dat het bestuur meende,, deze aanvulling te moeten overnemen. De aldus gewijzigde conclusies van den heer Verhoeven werden eveneens onder applaus aanvaard. PONTIFICAAL LOF. In den stedelijken muziektuin was met heel veel smaak en klaarblijkelijk heel veel zorg een altaar gebouwd, waarop Mgr. een Lof zou celebreeren, tot besluit van den Katholiekendag. Bij het pontificaal Lof. dat aanstonds na sluiting der bijeenkomst aanving, werd Mgr. geassisteerd door de Dekens van Alkmaar en Schagen, benevens door pa ters Dominicanen en Dom M. Vleugel O.S.B. Dat van Alkmaar moge uitgaan, we derom moge uitgaan de victorie de vic torie der christelijke beginselen op film en radio! R. K. Ver. v. Kraamverzorging voor alle gezindten te Leiden en Omstreken Plaatsing-Bureau le Binnenvestgracht 30, voorheen Boerhaavestr. verleent hulp door gediplomeerde krachten Geopend eiken DINSDAG- en DONDER DAGMIDDAG van 24 UUR tot het ver strekken van de gewenschte inlichtingen, aanmelden van contribueerende leden en aanvragen voor kraamhulp - Telef. 3420. Aanvragen (schriftelijk) adres 1ste Bin nenvestgracht 30. OVERZICHT TIJDENS DE OPENLUCHT VERGADERING. OP DEN VOORGROND DE BISSCHOP MGR. HUIBERS EN MGR. TASKIN.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 5