I „Herwonnen Levenskracht1' in het zilver* Ruim 4000 patiënten verpleegd LUCHTVAART RECHTZAKEN DE LAATSTE LES VAN LANGELOT MAANDAG 4 JULI 1938 DE LEIDSCHE COURANT VIERDE BLAD - PAG. 14 Aartsbisschop prijst dit werk van naastenliefde REDEN TOT DANKBAARHEID. Zaterdagmiddag begon de feestelijke herdenking van het 25-jarig bestaan van „Herwonnen Levenskracht" met een groote bijeenkomst in het Jaarbeursge bouw te Utrecht, welke o.m. bijwoonde Z. H. Exc. de Aartsbisschop, Mgr. dr.. J. de Jong. Toen Z. H. Exc., vergezeld van zijn se cretaris, den zeereerw. heer Th. van Lue- nen, binnentrad, stonden allen op en zon gen spontaan het „Aan U o Koning der eeuwen". De voorzitter, de heer J. A. Schutte, wees uitvoerig r.i de belangrijkheid van het feit der oprichting van „Herwonnen Levenskracht'', omdat daardoor de ge- heele katholieke arbeidersbeweging werd gesteld in den strijd tegen de tuberculose. De invloed, welke daarvan is uitgegaan, valt niet nauwkeurig te bepalen, maar hij moet geweldig zijn, omdat de fatalistische berusting geheel is verdreven, de ver spreiding der ziekte sterk werd tegenge gaan door voorlichting op hygiënisch ge bied en een offervaardigheid werd ge kweekt, die ook, aldus spr., buiten onze kringen verbazing wekt. Wanneer men overweegt, dat onze ar beiders in de afgeloopen 25 jaren onge veer 2.200.000 voor dit doel bijeenbrach ten, dat ruim 4000 patiënten werden ver pleegd, dat onze vereeniging dr. Bronk horst in den dienst der tuberculose-be- strijding stelde en hem de middelen ver schafte, om zijn groote gaven van geest en hart ten bate van de lijdende mensch- heid te ontplooien, dat onze vereeniging tenslotte een sanatorium stichtte, dat de bewondering van iedereen gaande maak te, moet men erkennen, dat prachtige re sultaten werden bereikt en er dus aan leiding is haar 25-jarige werkzaamheid feestelijk te herdenken. Na aan God dank te hebben gezegd, dankte spr. de Kerkelijke Overheid en heette hartelijk welkom het Doorluchtig hoofd van ons Episcopaat in den eminen- ten en beminden persoon van Z. H. Exc. den Aartsbisschop. Vervolgens dankte spr. de wereldlijke overheid, in de eerste plaats de rijksover heid en memoreerde het aandeel, dat oud- in iriister Aalberse in de oprichting heeft gehad. Dankbaar is spr. ook den velen gemeentebesturen, die met „Herwonnen Levenskracht" samenwerken. Ten slotte dankte spr. de verschillende instellingen, die mede op het terrein der tuberculose-bestrijding werken. Hij verwelkomde voorts verschillende directeuren van consultatic-bureaux, den directeur, dr. Bronkhorst, den Rector en de eerwaarde zusters Dominicanessen, vertegenwoordigd door de Priorin en haar voorgangsters, benevens de vertegenwoor digers van het sanatorium-personeel. Na deze openingsrede sprak de Aarts bisschop, Z. H. Exc. Mgr. dr. J. de Jong, de vergadering toe. ïoespraak van den Aartsbisschop. Z. H. Exc. zag thans een prachtige ge legenheid, om uiting te geven aan zijn groote waardeering en dankbaarheid voor hetgeen in 25 jaren tot stand is gebracht. Twee punten hebben speciaal de aandacht \an Mgr. gehad. Allereerst hetgeen de katholieke arbeidersbeweging tot stand heeft gebracht en op de tweede plaats de christelijke geest van naastenliefde, waar door zooveel is bereikt. Dc katholieke arbeidersbeweging mag trotsch gaan op haar werk. Zij verdient den dank van duizenden, die genezing naar het lichaam en ver sterking van de ziel hebben gevon den. Deze onderneming droeg echt het karak ter van christelijke naastenliefde. Het werk van „Herwonnen Levenskracht" is een uiting van den geest van de Kerk. Dit echt christelijke karakter in onze he laas heidensche maatschappij treft ons bijzonder. Uit naastenliefde brengt katholiek Nederland een offer voor deze mooie instelling. Uit naastenliefde verrich ten de zusters dag en nacht haar werk. Geheel katholiek Nederland deelt in de feestvreugde op dezen dag. Moge ook in de toekomst de zegen op „Her wonnen Levenskracht" blijven rus ten. Deze rede werd met een hartelijk ap plaus ontvangen. De heer Coppens uit Eindhoven bood hierna namens de plaatselijke comité's een lijst met 15812 deelnemers aan de Vrijwillige Stuiversactie aan. Het Eerste Kamerlid, de heer P. J. S. Serrarens, tweede voorzitter van Her wonnen Levenskracht, hield dan een Herdenkingsrede. Wie zou in 1913, aldus spr. na een in leiding aandacht hebben geschonken aan hetgeen vijf mannen van het Vakbureau wilden, toen zij den strijd begonnen tegen de gevreesde volksziekte der t.b.c.? De arbeidersbeweging beteekende in den oor log nog niet veel. Zij kwam op tegen on recht en ontbering in het bewustzijn van de waarde van den mensch en van den l arbeid. Werken van liefde zijn de katho lieke arbeidersbeweging nooit vreemd ge weest. „Herwonnen Levenskracht" werd opgericht in een tijd, toen er nog weinig aan t.b.c.-bestrijding werd gedaan en er maar een luttele 135.000 op de Rijksbe- grooting tot bestrijding der t.b.c. voor kwamen. Van het begin af aan is „Herwonnen Levenskracht" het troetelkind der katho lieke arbeidersbeweging geweest. In den strijd der t.b.c.-bestrijding zijn we aan de winnende band. Er is reden om aan te nemen, dat we de t.b.c. de baas zullen worden en wij zijn bereid daartoe alles te doen, wat mogelijk is. (Applaus). In Januari 1919 werd begonnen met den bouw van een sanatorium, dat 20 Juli 1920 minister Aalberse opende. Het sana torium was gegroeid uit een barakken kamp, maar het was geworden een fleurig en aanlrekelijk paviljoenen-dorp, „Berg en Bosch" was er. Wie „Berg en Bosch" zegt, zegt dr. Bronkhorst. (Applaus). Het was een goe de dag in 1919, toen dr. Bronkhorst be noemd werd tot directeur van het sana torium van „Herwonnen Levenskracht". Een tweede goede dag was toen een con tract werd gesloten met de zusters Domi nicanessen van Voorschoten voor de ver zorging der patiënten. Het houten dorp is verdwenen, maar „Berg en Bosch" bestaat in het hart van Nederland, in de bosschen van Bilthoven. Met trots mag gewezen worden op het geen op het gebied van nazorg en arbeids- therapie tot stand is gebracht. Spr. dankt de duizenden leden van de comité's, die de organen van het werk van „Herwon nen Levenskracht" zijn. De kracht van „Herwonnen Levens kracht" ligt in de gaven en giften, die van alle kanten komen, maar vooral uit de eigen beweging. Het Samaritanen-werk, dat we ver richten straalt in een hooger licht, omdat we in de menschen, die we helpen, Chris tus zelf zien, zoo besloot de heer Serra rens. Gelukwensclien. Een der vertegenwoordigers van het co mité uit Hoorn bood als feestgeschenk van de verschillende plaatselijke actie- comité's 8000 aan. De heer J. van Zutphen, die als afge vaardigde van „Zonnestraal" aanwezig was, complimenteerde het bestuur van de jubileerende instelling namens deze ver eeniging. Spr. memoreerde, hoe er in ons land nog 80.000 lijders aan t.b.c. zijn. Een andere pionier was de heer Frie, uit Amsterdam, die op geestege wijze aan den tijd waarin „Herwonnen Le venskracht'' werd opgericht, herinnerde. Om vier uur werd de feestvergadering gesloten, waarna in de schitterend aange- kleede hal een receptie werd gehouden. Daar verschenen o.m. de vicaris-gene raal van het Aartsbisdom, Mgr. D. Huur- demann, de burgemeester van Utrecht mr. dr. G. A. W. ter Pelkwijk, de heeren G. D. Zegers en H. A. Bekker, wethouders van Utrecht, H. P. Baron van der Boch Ver- wolde tot Vorden, burgemeester van De Bilt, de pastoor van De Bilt, de zeereerw. heer G. L. Veeger, het bestuur van het R.K. Werkliedenverbond, het lid van de Tweede Kamer, pater mr. dr. D. Beaufort O.F.M., notaris W. A. Th. Warren en vele afgevaardigden van stands- en vakorga nisaties. DE AUSTRALIë-LIJN GEOPEND Talloozen waren gisteren op het heete middaguur naar Tjililitan getrokken om getuige te zijn van het vertrek van het eerste toestel in den geregeld.en dienst op Australië, de FK-AFM. Zoowel van de zij-de der civiele en mili taire autoriteiten, als van de handelswe reld en het pubiek waren velen op het vliegveld verzameld. O.a waren aanwezig de voltallige raad van Nederlandsch-Indië, de commandant der zeemacht, vice-admi- raal Ferwerda, kolonel van Oyen, namens den legercommandant, terwijl ook de Brit- sche consul-generaal door zijn aanwezig heid van zijn belangstelling blijk gaf. Uit Bandoeng waren twee vliegtuigen met genoodigden gekomen. Het vertrek van het vliegtuig werd voor afgegaan door een sobere plechtigheid, waarbij de heer Nieuwenhuis en de direc teur van verkeer en waterstaat, ir. van Haeften, een rede hielden. Op het vliegveld heerschte een ware feeststemming. Om 13.05 uur steeg het Lockheer-toe stel op. Inzittenden waren de bestuurder van Messel en de passagiers Kuneman, lid van den raad van Nederlandsch-Indië, ir. v. Haaften, directeur van verkeer en wa terstaat, de heeren Nieuwenhuis, van de K.N.I.L.M., van Bovene, hoofdredacteur van „Aneta", en de directeur van den Luchtvaartdienst in Nederland, de heer v. Ede van der Pais, die zooals bekend is momenteel in Nederlandsch-Indië ver toeft en de openingsvlucht tot Des Passar medemaakt. Na een eere-rondje te hebben gemaakt, verdween het toestel in de richting Soe- rabaja. PROEFVLUCHT VAN „VLIEGEND FORT". Het ministerie van oorlog heeft mede gedeeld, dat het „Vliegende Fort", het grootste Amerikaansche legervliegtuig, met acht man aan boord onder bevel van ko lonel Robert Olds, in het geheim zijn eer sten transcontinentale proefvlucht heeft gemaakt in de substratosfeer. Zonder tusschenlanding werd gevlogen van Marchfield in Californië naar Lang- leyfield in Virginië, een afstand van 3750 km. in elf uur twintig minuten. De gemid delde snelheid bedroeg derhalve 329 kilo meter per uur. DRIEHONDERDSTE TRANSATLAN TISCHE POSTVLUCHT. Jubileum van den Fransclien Luchtpost dienst naar Zuid-Amerika. Zondagavond vroeg is uit Toulouse het vliegtuig vertrokken, dat aansluiting geeft op het postvliegtuig van Air France, dat tegen middernacht uit Dakar vertrekt voor de driehonderdste regelmatige postvlucht over den Atlantiscaen Oceaan naar Natal in Brazilië, den belangrijken schakel in den wekelijkschen lustpostdienst tusschen Eu ropa en Zuid-Amerika. Zooals Nederland op zijn Amsterdam Batavia-lijn, is Frankrijk terecht trotsch op deze verbinding, welke eveneens een maal per week door de Deutsche Lufthan sa, in afwisseling met den Franschen dienst, zoodat men twee luchtpostverbin dingen per week heeft, wordt gevlogen, maar waarvoor de Franschen het pioniers werk hebben verricht in een tijd, toen het overvliegen van woestijnen, bergen en den Oceaan met de vrij gebrekkige hulp middelen, waarover men beschikte, eigen lijk nooit zonder direct levensgevaar was voor de bemanningen, die niettemin door zetten, omdat zij begrepen, mee te werken aan den opbouw van een verbinding, welke voor twee continenten van de grootste be- teekenis zou worden. Het vliegtuig, dat Zondagnacht uit Da kar naar Natal is vertrokken voor de drie- honderdschte transatlantische reis, is de „Ville de Dakar", een Farman 2210, met intrekbaar landingstoestel, welk toestel voor de 29ste maal het traject aflegde. Commandant is de vlieger Reine, die in 1926 drie maanden door de Mooren is ge vangen gehouden, nadat hij hun door een noodlanding in handen was gevallen. Twee de piloot Leburgue, welbekend.op Schip hol, omdat hij verleden jaar eenigen tijd den Franschen dienst ParijsAmsterdam heeft onderhouden met het eenige Dou glas DC2 toestel in Fransch bezit. Hij maakt voor de eerste maal een vlucht over den Oceaan, in tegenstelling tot den navi gator Cornet, een der pioniers die zijn 88ste Oceaan vlucht maakt, terwijl de marconist Thomasset zijn 66ste en de mecanicien Mentet zijn 31ste reis maakt. Onderweg zullen zij tegenkomen het Farman 2200 vliegtuig „Ville de Monte video", dat kort na hun vertrek in omge keerde richting voor de 301ste vlucht uit Natal naar de Afrikaansche kust is ver trokken onder commando van den erva ren Guillaumet, die zijn 66ste reis maakt met als tweede piloot Ronnelle, als navi gator en als mecanicien de gebroeders Henri en Edmond Roux en als marconist Neri. een der recordhouders op het trans atlantische traject, dat hij 93 maal aflegde. HOWARD HUGHES OPGESTEGEN VOOR VLUCHT ROND DE WERELD. De vlieger-millionair en filmproducent Howard Hughes is gister-en om 15.27 New Yorkschen tijd van het vliegveld te Bur- bank opgestegen in de richting van New York, met het doel een vlucht om de we reld te maken. Hij wordt vergezeld door een marconist, twee navigators en een werktuigkundige DRIE RUSSINNEN VLIEGEN VAN SEBASTOPOL NAAR ARCHANGEL. De militaire aviatrices Polina Ossipenko, Wera Lomako en Marina Raskowa hebben gisteren een vlucht van Sebastopol naar Archangel zonder tusschenlanding vol bracht in een eenmotorig watervliegtuig. De afstand van 2416 kilometer werd afge legd in 10 uur 33 minuten. Stalin en an dere leiders hebben den vrouwen geluk- gewenscht. SPORTVLIEGTUIG NEER GESTORT. Gisteravond is nabij de haven van Bel fast een sportvliegtuig brandend neerge stort. De beide inzittenden kwamen in de vlammen om. HAAGSCHE POLITIRECHTER Het verloren tramkaartje Wat een herrie er ontstaan kan om een verloren tramkaartje bewees heden zekere v. d. B. uit W a s s e n a a r voor den Haag- schen Politierechter. Voornoemde heer had een ritje met een tram der H. T. M. ge maakt en had, tenminste volgens zijn zeg gen, een kaartje gekocht bij den conduc teur. Maar toen een controleur even later de door den conducteur verkochte kaartjes kwam controleeren, was het begonnen met de ellende. Met veel handengezwaai werd er gezocht naar het gekochte kaartje. Maar of alle zakken, onder het waakzaam oog van den controleur, nu werden doorzocht, het kaartje was en bleef zoek. En dan is de gang van zaken, dat men óf een nieuw kaartje koopt óf het vervoermiddel ver laat. Maar daar had onze vriend niet veel oor naar. Hij hield stug en stijf vol, dat hij een kaartje had gekocht en dus de tram niet wilde verlaten. De controleur bleef echter ook op zijn standpunt staan, daarin geruggesteund door zijn reglementen en wilde den reiziger zonder kaartje uit het vehikel hebben. Toen onze reiziger zag, dat hij toch aan het kortste eind zou trekken, was hij naar den uitgang gestapt en had aanstalten gemaakt het voertuig te ver laten. Bij den uitgang aangekomen had hy nog eventjes eenige losse woorden gelan ceerd aan het adres van de Maatschappij en den controleur en daarmede was tevens een nieuw strafbaar feit geboren, want men mag nu eenmaal geen conducteur uitschel den voor oplichter en de Maatschappij met het daar aanverwante oplichterszoodje. De controleur had zich beleedigd gevoeld en een aanklacht ingediend. De officier vond, dat het optreden van verdachte niet'netjes was geweest en wil de deze onnetheid gestraft zien met een geldboete van 25 subs. 25 dagen. De Po litierechter vond het ook onbehoorlijk en veroordeelde tot een boete van 15 subs. 15 dagen. „Dat -mot je mijn doen" „En hij zee, dat moet je mijn doen, toen dreigde die, nou en toen was het gebeurd", verklaarde C. M. B. uit L e i d e n, die als rieter werkte in den Haag en zich had te verantwoorden. Het geval was begonnen toen iemand een klein jongetje bij de keel had gegre pen oip hem op een minder zachtzinnige wijze te leex-en, dat hij maar niet oudere menschen mag sarren. Maar zonder te weten wat er aan het handje was had een ander de woorden gezegd, inden aanvang vermeld. Nu, het gevolg was niet uitgeble ven, want aan deze uitnoodiging had ver dachte op zulk een manier voldaan, dat de man van de uitdagende woorden de maan voor een Edammerkaas had aangezien.. Het was een kaakslag, een Joe Louis waar dig. De man, die gezegd had, „dat mot je mijn doen", zal zich voortaan nog wel eens tweemaal bezinnen alvorens weer zijn aan gezicht aan te bieden als punchbal. Alhoewel verdachte dus alleen maar op uitnoodiging van deze schoone gelegenheid gebruik had gemaakt, vonde de officier, dat zulks toch maar niet opgaat. Men mag niet zijn eigen rechter zijn, al vraagt de tegenpartij het nog zoo vriendelijk. Toch wilde de magistraat met een en ander re kening houden, waardoor de eisch werd een geldboete van subs. 5 dagen. Ook de Politierechter nam verschillende verzach- de omstandigheden in aanmerking en vonniste conform den eisch. Dierenmishandeling. J. Th. B. uit Nieuwkoop liet ver stek gaan, maar zijn zaak wegens dieren mishandeling ging toch door. Als getuige werd gehoord G. A. van Leeuwen uit Nieuwkoop. Deze vertelde, dat op 14 April zijn hond hevig bloedend en jankend was thuisgekomen. Bij een door den veearts ingesteld ondei-zoek was gebleken, dat het dier hagelkorrels in zijn lijf had zitten. Verdachte had destijds aan de politie het feit toegegeven en ver klaard, dat hij had geschoten op den hond met het oogmerk hem te dooden. Juist op het oogenblik, dat hij schoot had de hond zich omgedraaid zoodat het schot mis was en de hagelkorrels andere deelen troffen dan oorspronkelijk de bedoeling was. De Officier vond de ten laste gelegde dierenmishandeling wettig en overtui gend bewezen en eischte een geldboete van 10 subs. 14 dagen. De uitspraak werd conform. De beleedigingszaak te Bodegraven. Hedenmorgen moest terecht staan de directeur van het gemeentelijk slachthuis te Bodegraven, H. V. terzake een voudige beleediging. De koopman B. van Elk uit Bodegraven vertelde als getuige, dat verdachte hem had toegevoegd de woorden „je geweten deugt niet". Verdachte ontkende pertinent deze woorden gezegd te hebben, maar getuige Elk bleef even absoluut bij zijn verkla ring en vertelde nog, dat hij zich door deze woorden beleedigd had geacht en een klacht had ingediend bij den burge meester te Zwammerdam. Een tweede getuige P. Fortuin, slagers knecht te Bodegraven, heeft ook de woor den door verdachte hooren zeggen. Verdachte zelf had twee getuigen mee gebracht, die bij de geheele ruzie waren geweest en veridaai'den, dat de directeur de woorden niet heeft gesproken. Zij hadden ze dan zeer zeker moeten hooren. Wel hadden zij gehoord, dat van E. ge- zegt zou hebben, mijn geweten is beter dan dat van jullie of althans woorden van een zelfde strekking. Politierechter: „Maar dat is toch een vervolg van een zin die te voren ge zegd is?". Getuigen ontkennen, dat er iets gezegd is door verdachte, dat met het ten laste gelegde iets te maken heeft. De Officier hield zich aan de getuigen verklaringen a charge en eischte een boe te van 3.— subs. 3 dagen. Verdachte hield een uitvoerige verde diging, waarin hij alles nog eens nauw keurig naging. De politierechter achtte het ten laste ge legde niet bewezen en sprak verdachte vrij. ■-ip, KANTONGERECHT TE ALPHEN AAN DEN RIJN. G. v. 't W. te W o u b r u g g e, had zich te verantwoorden wegens overtreding der vleeschkeuringswet, n.l. het dooden van dieren zonder deze op de voorgeschreven wijze eerst te bedwelmen. Eisch en ver oordeeling 20 subs. 15 dg. v. V. uit Hazerswoude, wien ten laste was gelegd de veiligheid van het verkeer in gevaar te hebben gebracht, was niet verschenen en liet verstek gaan. Uit de ge- tuige-verklaring van den heer E. bleek, dat de bestuurder geen voorrang had verleend. Eisch en veroordeeling 20 subs. 15 dg. Vader en zoon N„ uit Hazerswoude, beiden verschenen, hadden gevischt met een verboden vischtuig, n.l. z.g. stekken irxplaats van dobbers. Vader N. ontkende, terwijl de zaon bekende. Vader maakte de opmerking alleen naar zijn zoon te heb ben gekeken en dat het niets dan broodnijd was. Dobbers kan men echter niet gebrui ken, die door de gemalen daar worden weg- gemalen, terwijl men stekken kan vastste ken. Bovendien hadden zij juist gisteren vergunning gekregen. Kantonrechter en ambtenaar merkten op, dat zij dan eerder vergunning hadden moeten vragen en ver balisant gehoord zal worden, die toch ze ker de waarheid zal zeggen, wat vader N. blijkbaar in twijfel trekt, door op te mer ken: daar ben ik bang voor! Hierop werd de zaak tot 15 Juli a.s. aangehouden. Verl. uit den Haag was niet voor de stopstreep gestopt met zijn auto in de Ju- lianastr. te Alphen, toen het verkeers bord het „stopteeken" gaf. Verdachte gaf een uitvoerig commentaar. Eisch en ver oordeeling 1.subs. 1 dg. C. B. uit. B o d e g r a v e n, had in staat van dronkenschap op de openbare straat het vloekverbod overtreden. Verdachte be weende, dat hij dronken was gevoerd en zich niets wist te herinneren. Wegens ge noemde dronkenschap had hij reeds een boete van 10 moeten betalen, de ambte naar en kantonrechter, hiermede rekening houdende, veroordeelden hem tot f 2.50 subs. 2 dg. M\SS\t^q| 137. De kapitein, schreeuwde allerlei bevelen door elkaar. Juist zette het schip weer koers naar den wal toen groot moeder te voorschijn kwam. Ze was heelemaal zwart en vreeselijk zeeziek. 138. Zoodra het schip de wal weer bereikt had werd grootmoeder aan land gezet. Een paar heeren die haar zagen wilden haar vangen, maar goootmoeder wist geluk kig bijtijds een groot gat te vinden waarin ze zich verborg.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 14