Felle oppositie tegen
Chamberlain's politiek
De oppositie in het Lagerhuis eischt
represailles tegen Franco.
BE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
LUCHTVAART
De strijd in tiet
verre Oosten
BUITENLAND
VRIJDAG 24 JUNI 1938
OE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
Chamberlain antwoordt
SWWINDING OVER BOMBARDEEREN
VAN ENGELSCHE SCHEPEN.
Een waar trommelvuur van vragen werd
gisteren in het Engelsche lagerhuis op den
eersten minister, Neville Chamberlain, ge
richt.
Niet enkel de labours en de liberalen,
ook conservatieven gaven in interpellaties
uiting aan de opwinding, welke de jong
ste bombardementen op Britsehe schepen
onder het Engelsche volk hebben veroor-
2aakt.
De conservatief Duncan Sandys voegde
den minister toe: „Begrijpt ge dan niet,
dat de lijdzaamheid van Engeland tegen
over die onwettige aanvallen geweld
daden den schenders van het recht een
aanmoediging is, niet enkel in Spanje,
maar in de heele wereld". De oppositie
juichte.
Chamberlain antwoordde, dat het duide
lijk was, dat de oppositie een zeer diep
begrip van de zaak heeft. Toch vroeg hij
allen leden te willen denken, dat ook zij
hun verantwoordelijkheden hebben. „Wan
neer wij zaken behandelen, die ons dicht
brengen bij een gevaarlijke scheidingslijn,
tusschen vrede en oorlog, moeten wij ons
sllen bewust zijn van deze verantwoorde
lijkheden en niet alleen kijken naar de
omstandigheden van het oogenblik, doch
ook denken aan de mogelijke consequenties
van eenige actie, welke wij mochten on
dernemen, voor het leven en geluk van
onze landgenooten.
Van het begin van het Spaansche conflict
af, heeft de oppositie een zeer hardnekkig
en somtijds verbitterd verzet geboden te
gen de geheele politiek der niet inmenging.
Onder luide toejuichingen der labour-
afgevaardigden stond Attlee op en zeide,
dat de eerste minister volkomen abuis was
en dat de politiek der niet-inmenging door
de labour-beweging werd aanvaard, tot
dat gebleken was, dat zij volkomen een
zijdig was.
Toen Chamberlain opstond om zijn rede
te vervolgen, riep een jongeman van een
der gaanderijen: „Chamberlain moedigt
Franco aan, Britsehe zeelieden te vermoor
den." Twee andere mannen herhaalden on
geveer dezelfde beschuldiging.
Zij werdep direct verwijderd.
Chamberlain zeide, dat de regeering de
autoriteiten van Burgos verzocht heeft,
haar een verklaring te geven van de aan
vallen op de Britsehe schepen.
Wat deze aanvallen betreft, ik betreur
ze. Ik hoop, dat de waarschuwingen, wel
ke ik korten tijd gelden heb uitgesproken,
de aandacht zullen hebben van Franco. Ik
vertrouw in ieder geval, dat het voor hem
niet te laat is, om instructies te geven,
welke een herhaling van die incidenten
zullen voorkomen.
Ten aanzien van wat in de toekomst ge
scheiden kan, vraag ik het huis slechts te
wachten, tot wij het antwoord hebben ont
vangen en de gelegenheid hebben gehad,
het te bestudeeren".
Voortgaande verklaarde Chambelain
wederom met nadruk, dat steeds de Brit
sehe politiek er naar gestreefd heeft, het
grootste der Britsehe belange, n.l. den
vrede, te beschermen. Tevens herinnerde
de premier aan de waarschuwing aan de
reeders, dat zijn met de vaart op de Spaan
sche havens op eigen risico werken. Velen,
aldus spreker, hebben zich ervan onthou
den, de vaart voort te zetten, anderen heb
ben de waarschuwing in den wind gesla
gen en weer anderen werden aangetrok
ken door de hooge vrachtprijzen.
Chamberlain bond vervolgens een woor
denstrijd aan met Attee en Lloyd George
betreffende de gevolgen eener blokkade
van Majorca.
Lloyd George zeide: „Naar mijn mee
ning zou dit een einde maken aan den oor
log en aan het bombardeeren van schepen,
in het bijzonder nu de premier gezegd
heeft, dat het een zaak van Franco is".
Chamberlain antwoordde, dat dit de ma
nier was, om een nieuwen Europeeschen
oorlog te ontketenen en dat dit de opvat
ting der regeering in het algemeen is. „Ik
ga geen risico nemen", aldus spreker.
Attee zeide, dat hij geloofde, dat een
blokkade van Majorca een doeltreffenden
druk zou vormen op Franco, die Groot-
Brittannië niet den oorlog zou vèrklaren.
Chamberlain antwoordde: „Attlee is be
reid, eèn krijgshaftige actie tegen Franco
te ondernemen. Kan een verantwoordelijk
lid van het Lagerhuis meenen, dat 't vei
lig is te vertrouwen op Attlee's veronder
stelling, dat het daarbij zou blijven?
Wat de represailles door inbeslagneming
betreft, welke voorgesteld worden tegen
Franco, herinnerde Chamberlain er aan,
dat voor een bedrag van 40 mülioen pond
Lritsch kapitaal belegd is in de indu
strieën in Franco's gebied. „Ten opzichte
van geen der represaillewapenen, die voor
gesteld zijn, kan men vertruwen, dat zij
niet in onze handen zullen breken, aldus
spreker. De Britsehe regeering heeft steeds
een onderscheid gemaakt tusschen aanval
len bij ongeluk en opzettelijk aanvallen
op Britsehe schepen. Er zijn een aantal ge
vallen geweest, waarbij het duidelijk
scheen, dat de aanvallen opzettelijk onder
nomen waren en in sommige gevallen heb
ben wij zeer krachtig protest ingediend en
ons het recht voorbehouden op compensa
tie. Ik zou met nadruk willen herhalen de
waarschuwing, dat deze aanvallen niet
zouden kunnen worden herhaald zonder
ernstig nadeel voor de vriendschappelijke
betrekkingen met de autoriteiten te Bur
gos, welke zij met ons zeggen te willen
hebben, aangezien de beide laatste aanval
len, die wij vandaag bespreken, opzettelijk
schijnen te zijn ondernomen".
Chamberlain besloot zijn rede met de
woorden: „Wij gaan geen wijziging bren
gen in onze politiek ten aanzien van
Spanje. Wij zijn voornemens, de niet-in-
mengingspolitiek te voeren, die op het
oogenblik een betere kans schijnt te heb
ben, tot een succes te worden dan wellicht
op eenig ander voorafgaand oogenblik in
haar geschiedenis. Wij zijn niet voorne
mens, een wijziging te brengen in de ter
men onzer waarschuwing aan de Britsehe
schepen."
EEN RECHTSCH SUCCES,
Sarrion ingenomen.
Gisteravond zeven uur hebben de recht-
sche troepen Muela Sarrion ingenomen.
Een tegenaanval van de regeeringstroepen
werd afgeslagen, hoewel deze werd ge
steund door krachtig artillerievuue, als
mede door 32 vliegtuigen.
Het veroverde terrein werd verdedigd
door een systeem van loopgaven met kase-
catten, waarin mitrailleurs en licht ge
schut.
VLIEGRAMP BOVEN PRAAG.
Drie vliegtuigen met elkaar in botsing.
Tengevolge van de slechte weersomstan
digheden zijn gisteren drie vliegtuigen in
Tsjecho-Slowakije met elkander in botsing
gekomen toen een groep van 50 toestellen
boven het Praagsche Sokol-stadion en om
geving demonstraties gaf.
De Tsjecho-Slowaaksche Sokols hadden
het diplomatieke corps uitgenoodigd gis
termiddag de oefeningen bij te wonen van
de Tsjechische luchtmacht, welke qp 7 Juli
zou deelnemen aan hun jaarcongres.
Een der bestuurders maakte na de bot-
JAPAN EN RUSLAND.
Op talrijke plaatsen der Japansche hoofd
stad zijn gisteren kleurige groote aanplak
biljetten met oproepen aan de geheele be
volking verschenen, Daarin wordt o. m.
gezegd: „Weest bedacht op een onvermij-
delijken oorlog met Sovjet" Rusland",
„Vormt een massa-beweging tot bestraf
fing van het Roode Rusland".
Voorts wordt in de oproepen gezegd, dat
zonder vernietiging van de Sovjet-Unie
de uitvoering van den oorlog met China
twijfelachtig is. De Sovjet-Unie is een groo-
tere vijand dan Engeland. Grensschendin-
gen en inbreuk op internationale verdragen
toonen, dat de Sovjet-Unie een vijand van
de wereld is. De aanplakbiljetten zijn
onderteekend met „Nationale Massapartij
van Japan", en „Japansche Rijksstichtings-
partij".
Engelschen in Szetsjwan worden niet
geëvacueerd.
Naar het Chineesche persbureau meldt,
heeft de waarnemende Engelsche consul-
generaal te Tsjoenking het Japansche be
richt, als zouden alle Britsehe burgers in
de provincie Szetsjwan geëvacueerd wor
den, tegengesproken. Een dergelijk besluit
Ï5 niet genomen en evacuatie wordt niet
noodig geacht, aldus de consul
DUITSCHLAND
ARBEIDSDIENSTPLICHT
VOOR ALLEN
TEE UITVOERING VAN DRINGEND
NOODZAKELIJKE WERKEN.
Om staatspolitieke redenen.
Ministerpresident Goering heeft, als last
hebber van Hitier voor het vierjarenplan,
een op 1 Juli van kracht wordende veror
dening uitgevaardigd, teneinde de noodige
arbeidskrachten voor werken, die om
staats-politieke redenen dringend uitge
voerd moeten worden, te verzekeren.
Hiermede worden de wettelijke bases ge-
.egd voor een algemeenen; in tijdsduur be
perkten afbeids-dienstplicht van alle Duit-
sche onderdanen. Alle tot arbeiden in staat
zijnde mannen en vrouwen van ieder be
roep zijn verplicht, tijdelijk op een hun spe
ciaal toegewezen werkplaats met een ge
woon arbeidscontroct dient te doen, resp.
zich aan een bepaalde' opleiding te onder
werpen. Voor de dienstplichtigen blijven
de oude betrekking en de tot dusverre ver
worven rechten behouden. Het loon der
dienstplichtigen zal niet geringer zijn dan
dat van het tot dien toe in de vorige be
trekking verdiende.
In de motiveering wordt er op gewezen,
dat terwijl in Januari 1933 nog zeven mil-
lioen werkloozen aanwezig waren, dit in
1936 gedaald was tot één mülioen, welk ge
tal sinds Mei 1938 tot een derde millioen
was teru'ggeloupen, waaronder een groot
aantal was, dat slechts in beperkten zin tot
arbeiden" geschikt was. Volledig tot werken
in staat zijnde werkloozen waren er toen
nog ongeveer 37.000. Door deze stijging van
het aantal arbeidenden is er geen reserve
aan arbeidskracht meer.
In het bijzonder bestaat niet de mogelijk
heid om de groote behoefte aan arbeids
krachten voor bijzonder belangrijke wer
ken, welker uitvoering om staatspolitieke
redenen geen uitstel lijden kan, snel en
met zekerheid te dekken. Goering heeft zich
daardoor gedwongen gezien om in een ver
ordening de wettelijke grondslagen te leg
gen voor een algemeenen in tijdsduur be
perkten dienstplicht voor alle Duitschers,
DE JODENHAAT.
Rechtspersoonlijkheid ontnomen aan
Joodsche vereenigingen.
Aan Joodsche vereenigingen is zoo juist
de rechtspersoonlijkheid ontnomen. De
autoriteiten willen hiermede aangeven, dat
deze vereenigingen geen kerkelijke gemeen
schappen zijn, welke door deh staat worden
erkend.
Arbeidersvrouwen gaan te Weenen
S.A.-lieden te lijf.
In de Dorpsgasse, in een der armste
wijken van Weenen, is een groep
S.A.-lieden aangevallen door arbeidersvrou
wen. De politie moest ingrijpen om de orde
te herstellen.
De vrouwen hadden afkeurend toegezien,
hoe de S.A.-lieden een aantal Joodsche
vrouwen dwong, hun auto's te wasschen.
Toen een der Jodinnen, die in blijde ver
wachting was, flauw viel, werd het den toe
schouwers te machtig.
KONRAD HENLEIN EEN AFGEVALLEN
KATHOLIEK.
De begeestering van de gelijkgeschakel
de Sudeten-Duitsche katholieken voor
sing een parachutesprong. Hij kwam op
het dak van een huis terecht, terwijl zijn
toestel op straat te pletter sloeg. Een twee
de vliegtuig is in den tuin van een vüla
neergekomen. De motor geraakte hierbij
in brand. De vlammen sloegen over op
het huis, dat eveneens in brand geraakte.
Het lijk van den vlieger werd op 150 M.
van het toestel in den tuin teruggevonden.
Een derde vliegtuig heeft dezelfde vüla
beschadigd. De bestuurder werd dood in
den tuin gevonden.
Konrad Henlein is op verschillende manie
ren tot uiting gekomen. Men heeft den lei
der reeds verschillende malen gevraagd
om peter te willen zijn bij het doopsel
van kinderen. Naar het kerkelijk ambts
blad van het Bisdom Brünn mededeelt,
heeft Konrad Henlein deze uitnoodigingen
om als Katholiek Peter op te treden niet
mogen aanvaarden, en wel volgens de be
paling van het Katholiek Kerkelijk recht.
Zooals nl. uit een officieel document van
de parochie in Maffersdorf aan de Neisse
van 17 Mei 1938 blijkt, is Konrad Ernst
Eduard Henlein, geb. 6 Mei 1898, in Maf
fersdorf, volgens mededeeling van de Dis-
tricts-autoriteiten in Asch, van 25 Januari
1926, uit de Katholieke Kerk getreden en
overgegaan tot de Evangelische kerk.
HET OUDE RECEPT WORDT OOK IN
OOSTENRIJK^TOEGEPAST.
Voor de schepenen van de landsrecht-
bank II in Weenen begon Maandag het
eerste „zedelijkheidsproces" in Oostenrijk
tegen Katholieke geestelijken. Een Pater
van het klooster Klosterneuburg en vier
kloosterknechten, leeken, behooren tot de
beschuldigden.
ENGELAND
HET OVERLIJDEN VAN DE
MOEDER DER KONINGIN
BEZOEK AAN PARIJS UITGESTELD.
Britsehe koningspaar van 19 tot 22 Juli
naar Frankrijk.
In een officieel communiqué wordt mede
gedeeld, dat de president der Fr.ansche re
publiek wegens het overlijden van de moe
der van de Engelsche koningin gevraagd
neeft of het den koning en de koningin aan
genamer zou kunnen zijn, hun bezoek aan
Parijs uit te stellen tot de dagen van 19 tot
22 Juli. De koninklijke famüie waardeert
de overweging, welke aan het voorstel van
president Lebrun ten grondslag ligt, ten
zeerste en heeft dit gaarne aanvaard.
Medegedeeld wordt, dat het stoffelijk
overschot van de gravin van Strathmore
Maandag op Glamis Castle zal worden bij
gezet. Te Londen zal dien dag een gods
dienstoefening gehouden Worden.
Verder wordt nog officieel medegedeeld,
dat de koninklijke familie wel rouw zal-
dragen, doch dat er geen opdracht is ge
geven voor hofrouw. :_Dit besluit is geno
men, aangezien liet koningspaar zoo wei
nig mogeüjk mceüijkheden wil veroorzaken
tijdens het „seizoen" in Londen. De leden
van de koninklijke famüie zullen hun ver
plichtingen als gewoonlijk nakomen.
emigranten te wiüen opgeven, die zij zou
den kunnen opnemen en de positie te wü-
len bestudeeren van vluchtelingen zonder
Ten slotte stelt de Amerikaansche regee
ring voor in een nader aan te wijzen hoofd
stad een internationale commissie te doen
zetelen, welke belast zal worden met de
opstelling van een plan tot verdeeling der
politieke vluchtelingen over verschülende
landen.
De Fransche regeering zal de function-
neering dezer conferentie en het materiaal
verzorgen. Jean Paul-Boncour zal secreta
ris-generaal dezer conferentie zijn. De Vol
kenbond zal alleen door Sir Neill Malcolm,
den hoogen commissaris voor vluchtelingen
uit Duitschland en Oostenrijk, worden ver
tegenwoordigd. De conferentie zal worden
gepresideerd door den vertegenwoordiger
der Vereenigde Staten, Myron Taylor.
Italië heeft geweigerd aan de conferen
tie deel te nemen, Duitschland werd niet
uitgenoodigd.
Aan de Amerikaansche regeering of aan
een internationale commissie zal waar
schijnlijk worden opgedragen met de Duit-
sche regeering te onderhandelen over de
toepassing der aanbevelingen van de con
ferentie.
Te Montreal (Canada), in een vliegtuig
fabriek, is een spion ontdekt, naar verluidt
een Duitscher. De minister van justitie
heeft evenwel geweigerd in het parlement
een verklaring af te leggen en hij heeft zich
er toe bepaald te zeggen, dat het staatsbe
lang zal worden beschermd.
Men weet niet of de spion gearresteerd
is en of hij deel uitmaakt van een spion-
nenbende, welke in de Vereenigde Staten
is gearresteerd.
PALESTINA
DE ONRUST IN HET H. LAND.
Drie tot de Zikhron Jacob-kolonie behoo-
rende Joodsche arbeiders zijn gistermiddag,
toen zij van het land huiswaarts keerden,
door een groote Arabische bende ontvoerd.
Na langen tijd heeft zich gisteravond te
Tel Aviv weer een overval voorgedaan. Op
de Joodsche markt werden schoten gelost,
tengevolge waarvan een Arabier gedood
werd en drie Joden gewond werden, één
zelfs ernstig.
Gisteravond zijn op de grens van Jaffa
en Tel Aviv bij een plotselinge vechtpartij
twee Arabieren gedood en 7 Arabieren en
3 Joden gewond.
Zomerbroekjes voor Jongens. In flanel, linnen,;
katoen enz. Vanaf 65 cent
Blouses en poloshirts vanaf 75 cent
oiléen bij KREYMBORG
TSJECHO SLOWAKIJE
DE ONDERHANDELINGEN MET DE
MINDERHEDEN.
Hodza heeft gisterochtend de leiders van
de coalitiepartijen en de voorzitters van de
kamersfracties van deze partijen bijeen ge
roepen, teneinde hen op de hoogte te stel
len van den stand der onderhandelingen
over het nationaliteitenvraagstuk. De coa
litiepartijen zijn eensgezind van oordeel,
dat onderhandeld moet worden. Evenwel
zouden de linksche partijen om ideologi
sche redenen er. de rechtsche partijen om
dat zij zich steeds opwierpen als kampioen
voor de nationale idee, voor hun kiezers in
moeüijkheden kunnen komen, wanneer zij
zekere concessies zouden doen aan de min
derheden. Hierom vergemakkelijken de
aanvallen van zekere buitenlandsche mo
gendheden, waardoor het nationale gevoel
wordt gekwetst, niet de taak van de re
geering om verzoenend op te treden.
De vertegenwoordigers van de Sudeten-
duitsche partij zijn gistermiddag opnieuw
bijeengekomen. De vertegenwoordigers der
Sudetenduitsche partij hebben hun uiteen
zettingen van gisterochtend aangevuld en
de reeds ingediende eischen nader omschre
ven. De minister-president deelde omtrent
het resultaat der besprekingen mede, dat
de onderhandelingen zuHen worden voort
gezet.
AMERIKA
HET VLUCHTELINGEN
VRAAGSTUK.
Nota der Vereenigde Staten aan de a.s.
conferentie van Evian.
Te Evian nabij Genève zuüen op 6 Juli
vertegenwoordigers van 27 staten bijeen
komen ter bestudeering van het vluchte
lingenvraagstuk. De regeering der Ver
eenigde Staten zal tot de regeeringen, die
ter conferentie vertegenwoordigd zullen
zijn, het verzoek richten als politieke vluch
telingen niet alleen die personen te be
schouwen, die Duitschland reeds hebben
verlaten, doch ook degenen, die dit land
nog zouden wenschen te verlaten.
In een diplomatieke nota, welke het pro
gram dezer conferentie inhoudt, stellen de
Vereenigde Staten aan de verschülende re
geeringen ook voor vertrouwelijk alle
teksten van wetten en decreten betreffen
de de imigratie mede te deelen.
Zij vragen bovendien voor zoover dat
mogelijk is de aantallen en categorieën
Buitenlandsche berichten
WATERHOOS IN MONTANA.
Negen personen verdronken.
-Uit Havre (Montana) wordt gemeld: In
vallei van de Mük-vivier hebben water-
hoozen ernstige schade aangericht. Negen
personen zijn verdronken en verscheidene
menschen worden vermist. Talrijke boeren
hebben hun door het water ondermijnde
huizen verlaten en het spoorwegverkeer
is geheel in wanorde.
ONTPLOFFING VAN EEN
PETROLEUMBRON.
Zeven slachtoffers.
Tijdens het boren van petroleumbron-
nen te Hobbs (New Mexico), heeft zich een
ontploffing voorgedaan, waardoor zeven
arbeiders werden gedood. De slachtoffers
zijn zoo verminkt, dat herkennen uitgeslo
ten is.
GROOTE DORPSBRAND IN CANADA.
Dertig woonhuizen afgebrand.
Het dorp St. Luc in de Canadeesche pro
vincie Quebec is door een geweldige brand
geteisterd en bijna geheel verwoest. Der
tig woonhuizen brandden af. Slechts zes
huizen en de kerk, konden, door de om
liggende hofsteden met dynamiet in de
lucht te laten vliegen, gered worden. 250
bewoners zijn dakloos.
STRAATROOF DOOR MIDDEL VAN
AUTOVALLEN.
Wordt met den dood bestraft.
In 't Duitsche Rijkswettenblad is 'n wet afge
kondigd tegen straatroof door middel van
autovallen. Met terugwerkende kracht, al
dus bepaalt deze wet, zal met den dood be
straft worden, wie met het oogmerk roof te
plegen een autoval zet.
HONGERSTAKING VAN JOODSCHE
ADVOCATEN.
In een bijeenkomst van de vereeniging
van jeugdige Joodsche advocaten te War
schau is besloten, tot voedselweigering
over te gaan uit protest tegen een verorde
ning van het Poolsche ministerie van jus
titie, op grond waarvan voor toetreding tot
de balie de voorafgaande toestemming van
dit ministerie noodig is. In verband hier
mede zijn 220 jeugdige Joodsche advoca
ten vannacht een hongerstaking begonnen,
die 48 uur zal duren.
