DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN VRIJDAG 24 JUNI 1938 29ste Jaargang No. 9064 S)e £cld6clveSoii^cmt Telefoon: Redactie 15. Telefoon: Administratie 935. Adv. en Aboim.-tarieven arte pag. ft, Giro 103003. Postbus 1L V Oss en de Katholieken De bladen geven uitgebreide verslagen over de behandeling van de zaak-Oss voor het Ambtenarengerecht. En er zijn er, die daarnaast een beschouwing wijden aan de zitting. De „Telegraaf" echter vlecht zijn beschou wing door het verslag heen. En zóó dat klaarblijkelijk de objectiviteit er onder lijdt. Dat deert het blad blijkbaar niet, als.... het minister Goseling kan treffen in diens hoogste eer van een integer, een onpartijdig regeerder. Wat is toch de oorzaak van die hetze tegen minister Goseling? 't Is allerduidelijkst, dat de oorzaak niet ligt in eerlij ke verontwaardiging over wat er naar eigen overtuiging ob jectief verkeerd geschiedt. Daarvoor is die hetze veel te grof en veel te fel. Dat is niet de toon van een eerlijke verontwaardiging. Wij zien in bedoelde hetze van „Tele graaf" en enkele, andere bladen een stre ven, om den Katholieken minister Goseling neer te halen in de achting en waardeering van het volk; om dezen K a- tholieken 'bewindsman „onmogelijk" te maken! Men wil van „Oss" een antipapis tisch relletje maken. Dat is allerduide lijkst! Intusschen wachten wij met gerust heid af de verdere ontwikkeling van de Ossche affaire. Wij zijn er met de grootste stelligheid van overtuigd, dat, mochtep er fouten in het optreden van den minister rondom Oss kunnen woeden aangewezen wij weten het niet diens integriteit, diens eerlijkheid onbesmet zal blijken! Oss en de democratie Zij, die er prijs op stellen, dat inzake Oss volkomen open kaart wordt ge speeld; dat niemand behoeft te zwijgen en ieder klaar kan uitspreken, wat hij naar waarheid weet zij, die „Oss" niet in de doofpot willen stoppen, en die nu kunnen constateeren, dat „Oss" n i e t in de doofpot gaat zij moeten d a n k b a a r zijn, dat in ons land de democratie aan het bewind is, dat in ons land naast, helaas, veel misbruik van vrijheid de redelijke vrij heid voor ieder staatsburger gegaran deerd is. De heeren van de N. S. B. b.v. moeten 'ns bedenken, wat men in Duitschland er van zou mogen zeggen, als enkele politie- beamten zouden worden overgeplaatst of in hun optreden aan bijzondere instructies zouden worden vastgelegd. Wat zou men er in Duitschland over mogen zeggen? Men zou niemand zal het tegenspreken moeten zwijgen! Uit de zaak-Oss kan men leeren dank baar te moeten zijn van wat er essentiëels, wezenlijks is in het democratisch regiem, waaronder wij leven. V „Katholiek Leiden" Een korte, maar hartelijk gemeende feli citatie aan „Katholiek Leiden", dat zijn eerste lustrum gaat vieren! „Katholiek Leiden" heeft bewezen, dat het als organisatie van organisaties nuttig en noodig werk kan doen. Een organisatie als „Katholiek Leiden" kan heel veel goeds doen enkatho liek Leiden" heeft ook inderdaad veel goeds tot stand gebracht! Daarvoor mag ook wel 'ns een oprechten gelukwensch worden gericht tot die per sonen, aan wier vruchtbaar initiatief en onvermoeide toewijding wij danken het door „Katholiek Leiden" in de achter ons liggende jaren bereikte succes. Wij bedoe len de bestuursleden en speciaal den voor zitter. „Katholiek Leiden" heeft nuttige en leer rijke samenkomsten georganiseerd, die er anders niet zouden zijn geweest, omdat de organisatie ervan niet tot het arbeidster rein van een of andere vereeniging behoor de óf financieel niet voor een enkele, af zonderlijke vereeniging bereikbaar zou zijn geweest. „Katholiek Leiden" heeft leiding en stu wing gegeven aan nuttige en gewenschte openbare Katholieke acties. „Katholiek Leiden" kan in de naaste toe komst zeker niet worden gemistNie mand ook zou „Katholiek Leiden" willen missen. Het heeft zich een plaats verwor ven in het organisatie-leven van Katholiek DE CULTUUR VAN HET ZOMERLEVEN Zijn ook de Katholieken het juiste spoor bijster geraakt? Het Katholiek Comité van Actie „Voor God" schrijft ons: Er was een tijd, dat een zwembad een plaats was om te zwemmen en een bad- costuum een costuum, dat men bij het ba den droeg. Toen er steeds meer zwemba den werden gesticht en de winkeliers steeds meer badcostuums verkochten, had men mogen verwachten, dat de zeer ge zonde zwemsport een hausse zou beleven. Bij de opening van ieder nieuw bad wer den redevoeringen gewijd aan de bevorde ring der volksgezondheid en werd ieder rechtgeaard Nederlander uitgenoodigd zich te verheugen in dezen vooruitgang, de wa terrijke historie van het vaderland waar dig. De rechtgeaarde Nederlanders hebben zich verheugd, maar zijn op den langen duur tot de ontdekking gekomen, dat hun vreugde wat voorbarig was geweest. Zeker, de populariteit van de zwemsport is gedu rende de laatste jaren belangrijk toegeno men. De zwemsport kreeg echter tal van nevenvormen, die met sportiviteit weinig gemeen hebben, en met de natuurbaden, met den uitgroei van het zomersche strand leven kwam een cultus van het zomerge- noegen, waarin de nieuwste tint van het pas gelanceerde badcostuum en de meest doeltreffende zonnebruin-crême van meer belang zijn dan de technische eischen waar aan een gezonde sportsman zich onder werpt. De katholieken hebben aanvankelijk krachtig geprotesteerd en betoogd, dat het zonnebad niets met sportiviteit had uit te staan en dat het gemengde bad, op zich reeds om. meer dan een reden te verwer pen was. Omdat er trouwens geen enkele leuze was, waaronder men het gemengde bad met betrekking tot sportiviteit of volksgezondheid met eenige kans op suc ces kon propageeren, hebben de voorstan ders de propaganda aan het bestaan van het gemengde bad zelf overgelaten. Het re sultaat was, dat er steeds meer nieuwe voorstanders kwamen, die met een vervaar lijk hoongelach in de richting van de „be krompenen", die zich door een nooit gege ven argument niet wilden laten overtuigen, Zonder nadere motiveering op tal van plaat sen hun zin wisten door te drijven. Toen de kennissen het „niet zoo erg meer vonden" en advertentiepagina en etalage enkele jaren hun werk hadden gedaan, heb ben ook vele katholieken zich een breeder standpunt aangemeten. Een verwijzing naar het buitenland, waar men het ge mengde bad en het zonnebad „immers" de gewoonste zaak van de wereld beschouwt, was voor velen voldoende om het funda menteel bezwaar, waarmee men zich in het begin tegen deze weinig sportieve ver schijnselen had gekeerd, te laten varen. En toen het zoover was gekomen, dat ook een aantal breed-denkende katholieken zijn af keer voor het moderne badleven had over wonnen, zijn zelfs „goede" katholieken er toe overgegaan om zich te schikken in vor men van zomergenoegen, welke met spor tiviteit weinig of niets meer te maken heb ben. Zij legden zich erbij neer, dat het bad costuum tot een somtijds zeer onpractisch maar opvallend flatteus kleedingstuk werd, klaarblijkelijk bedoeld om ook en vooral buiten het water te worden gedragen. Ook zij vergaten, dat de wil van een overigens normalen mensch op een zeer bepaald punt meer te verduren pleegt te hebben dan op andere punten en dat het tot de vreemde zonden behoort, als men door zijn kleeding of gedrag de moeilijkheden van andere menschen zwaarder maakt dan zij zijn. Uit het feit, dat de schaamte voor het gemeng de bad en het zomersche strandleven op den duur afstompt, heeft men ten onrechte de conclusie getrokken, dat hierdoor dus het aanvankelijke bezwaar was komen te vervallen, terwijl men zich geen reken schap gaf van de omstandigheid, dat op deze wijze bepaalde intimiteiten, welke hun eigenlijke beteekenis pas krijgen in het leven van twee echtgenooten en voor dit leven dan ook behoorden bewaard te blij ven, aan een openbaarheid worden prijsge geven, waarvan die „goede" katholieken zelf de onbeschaamdheid gelukkig nog niet inzien. Want, ook al hebben we niet de minste reden om dezen katholieken opzet telijk booze bedoelingen aan te wrijven, er blijft staan, dat de fijnheid van dit latere leven aan subtiliteit verliest voor wie reeds op jongeren leeftijd regelmatig van de meer verwijderde vreugden van dit leven heb ben genoten. Leiden. En de ernst van dezen tijd maakt 't niet louter denkbeeldig, dat van „Katho liek Leiden" in de naaste toekomst héél veel activiteit zal worden gevraagd, zal worden verlangd.... En dat verlangen zal, gezien het verleden en heden, dan ook in gewilligd worden! Daarom: „Katholiek Lei den" leve, groeie en bloeie! Het zou immers heel verkeerd zijn de excessen van het moderne zomerleven als „onaantrekkelijk" te betitelen. Ieder nor maal mensch weet, dat het juist de aan trekkelijkheden van dit zomerleven zijn, die overigens goedwillende menschen zoo gemakkelijk hebben doen capituleeren. Had anders de even menschelijke zucht om „mee te doen", om niet „voor ouderwetsch te worden versleten" zoo spoedig succes kun nen hebben? Had men er anders toe kun nen komen om uitingen, waar men aanvan kelijk zoo afwijzend tegenover stond, te willen goedpraten met een ongemotiveerde verwijzing naar sportiviteit, welke in den cultus van het moderne zomerleven juist zoover te zoken is? Juist het feit, dat zoovele katholieken het juiste spoor op dit punt bijster blijken te zijn, heeft de kwestie zoo bijzonder inge wikkeld gemaakt. Als de katholieken zich geen rekenschap geven van de principieele houding, welke hun in verband met het zomerleven past, wie zullen dit dan wel doen? Statistieken over den verderfelijk en in vloed van het moderne zomerleven zijn nu eenmaal niet op te geven, al zijn de uit spraken van tal van psychiaters en medici op dit punt duidelijk genoeg. Als er sta tistieken waren, zouden vele jonge vrouwen grondig van hun breeddenkendheid gene zen zijn. Juist zij zien het laatst, hoe dit gebrek aan sportiviteit en deze ongemoti veerde zucht om recht te praten wat krom is, massa's verwoestingen aanricht, ver woestingen, die des te ontstellender zijn, omdat ze zich aan iedere oppervlakkige constateering onttrekken en pas langzaam tot de complicaties leiden, waaraan een vol gende generatie zich niet meer zal weten te onttrekken. Als de katholieken, die op vele punten hun verantwoordelijkheid inzien, tegen dien tijd niet hebben begrepen, dat zij ook in dit opzicht in de onmerkbaar verheidenschte wereld een zeer voorname taak hebben te vervullen, zal de eigenlijke zin van het la tere leven voor jonge menschen steeds meer worden verwrongen en zullen zij er zelf schuldig aan zijn, indien „de geest van de wereld" (wat geen vrome gemeenplaats is, maar een woord van Christus Zelf) den christelijken geest, weljte aan alles onher roepelijk zijn eigen plaits aanwijst en geen genoegens erkent, die Haar eigen doel voor bijschieten, langzaam maar zeker voort woekert. DE WERELD IN VOGELVLUCHT LONDEN: De Britten kunnen het maar niet verkroppen, dat de strijdkrachten van Franco herhaaldelijk Britsche schepen in de Spansche havens, welke in het gebied der linksche regeering liggen, onder vuur nemen en zelfs tot zinken brengen. En nog erger vinden zij het, dat him premier Chamberlain zich beperjrt tot tamme pro testen en zich verdedigt met de woorden: „Ik heb de reeders gewaarschuwd, dat het daar niet pluis is; ze moeten het dus zelf maar weten." De links georiënteerde oppo sitie bestormt de regeering herhaaldelijk met vragen, klachten en verwijten, dat dit optreden van Chamberlain het prestige van Engeland verzwakt en een aanmoedi ging aan het adres van Franco is om er maar op los te bombardeeren. Geen enkele andere regeering zou zich zoo iets laten welgevallen, zeggen zij. Chamberlain ant woordt echter: „Wanneer wij represaille gaan toepassen, blijft het daar niet bij. Daar komt spektakel van en dat risico neem ik niet. Ik prefereer een realiteits- politiek boven een prestige-politiek". Inmiddels heeft het overlijden van de moeder van de koningin een ^ïreep ge haald door het voorgenomen bezoek van het Britsche koningspaar aan Frankrijk. De Fransche regeering heeft de Engelsche sou- vereinen hoffelijk gevraagd, of het hun wellicht onder deze omstandigheden aan genamer was, het bezoek uit te stellen en dat aanbod van uitstel is dankbaar aan vaard. Daar de moeder van de koningin niet van koninklijken bloede is, wordt geen hofrouw aangenomen en gaan de officieele recepties e.d. hun gewonen gang. TWINTIG INBOORLINGEN IN OOST-AFRIKA VERDRONKEN. LORENZO MARQUES, 24 Juni (A.N.P.). Drie-en-twintig opvarenden van het kust vaartuig „Liberal", dat op weg was naar Tsjai-Tsjai, zijn door een groote golf over boord geslagen. Drie hunner werden gered; men vreest, dat de andere twintig om het leven gekomen zijn. De Autobaan Amsterdam-Den Haag g eopend EEN GROOTSCHE ONDERNEMING MET SUCCES VOLTOOID. Knap werk van ingenieurs. Met eenige officieele plechtigheid zal morgen te 9 uur de nieuwe Rijksweg Am sterdamOegstgeest in gebruik worden genomen. De deelnemers aan het wegen-congres zullen het eerste de nieuwe auto-strada in gébruik nemen. „Das grosze Werk ist nun vollendet"! Dwars door het polderland is een breede verkeersweg gebaand, een project, dat tal- looze moeilijkheden heeft opgeleverd, welke stuk voor stuk moesten worden overwon nen. Met name het gedeelte tusschen de Haarlemmermeer en de Postbrug heeft veel hoofdbrekens gekost. Het is thans bijna 5 1/2 jaar geleden, op 12 Februari 1932, dat in de „Staatscourant" de wet verscheen, tot verklaring van alge meen nut en onteigening van de gronden voor een aan te leggen weg van Amster dam door de Haarlemmermeer, aansluiten de op den Leidschen straatweg bij het Haag- sche Schouw. De kosten werden geraamd op t 8.000.000.—. In November van dat jaar werden van de gemeente Amsterdam de eerste stukken grond aangekocht. Pas op 13 Maart van het volgend jaar werd in den Riekerpolder onder de gemeente Amsterdam de eerste spade in den grond gestoken. Bij de grondaankoopen en onteigeningen ondervond men de grootste moeilijkheden. De weg moest dwars door landerijen loopen, waarbij veel kostbaar grondbezit versnip perd werd. Velerlei soorten regelingen be treffende overgangen, ruilverkaveling etc. moesten worden getroffen. Intusschen deed de Rijkswaterstaat wat zijn hand te doen vond. Jaren-lang stonden de viaducten als eenzame kolossen in het landschap, terwijl van den weg-aanleg nog niets te bespeuren was. In September 1935 konden de eerste 3 1/2 K.M. van den nieuwen snelweg in ge bruik worden genomen, namelijk vanaf de grens van Amsterdam tot nabij Schip- bol. Daarna kwam er „gang" in het werk. Het viaduct over den spoorlijn nabij Klin kenberg in de gemeente Sassenheim, het laatste van de vele kunstwerken, werd aan besteed op 21 September 1937. Dit viaduct en debruggebouw over de Ringvaart bij de Kaag zijn kortelings ge reed gekomen. De afwerking van dat ge deelte zal nog eenigen tijd vorderen. Dit laatste gedeelte is een aaneenscha keling van kunstwerken. Waar de weg zich verheft om op viaducten, de trambaan, de spoorbaan, een dwarsweg en de Ringvaart te overschrijden, heeft men prachtige ver gezichten op het wijde landschap. De weg golft in dit gedeelte op en af. De oude heirbaan gedegradeerd. Wanneer men dezen nieuwen weg berijdt, onbelemmerd door het tegenkomend ver keer, zonder stagnatie door spoorboomen of tram, is men plotseling al de geleden narigheid vergeten. De eeuwen-oude heer baan over de geestgronden, die zoolang er menschen in de duinstreek leven, verkeers weg is geweest, die sinds menschen-heuge- nis de voornaamste verbinding vormde tus schen de steden van Holland, is- gedegra deerd tot den rang van binnenweg. Wel dra zullen we ons niet meer kunnen in denken, hoe 't mogelijk was, dat de oude Rijksstraatweg met zijn bochten, zijwegen en dichte bebouwing, het moderne verkeer heeft kunnen verwerken. Een grootsch project is voltooid. Hulde aan de kundige ingenieurs, die moeilijkheden overwinnend, welke al leen in ons polderland zich voordoen een grootsche autohaan hebben aan gelegd, welke kan wedijveren met het beste, dat op wegenbouw-kundig ge bied in het buitenland werd gepres teerd. DE OVERSTROOMING VAN DE GELE RIVIER. HANKAU, 24 Juni. (A.N.P.). Het water •>ari de Gele Rivier heeft thans de Sha- livier bereikt, een zijrivier van de Hwai- rivier. Dit nummer bestaat uit vier bladen. v i VOORNAAMSTE NIEUWS Buitenland Een algemeene arbeidsdienstplicht voor alle Duitschers. (2de blad). Het bezoek van het Britsche koningspaar aan Frankrijk uitgesteld wegens het over lijden van de moeder der koningin. (2de blad). Felle oppositie in het Britsche Lagerhuis tegen de politiek van Chamberlain. (2de blad). Het vraagstuk der vluchtelingen. (2de blad.). Binnenland De zaak Oss voor het Ambtenarenge recht. Scherpe critiek op de marechaus see. De kwestie der geestelijken. (2de blad). Streven naar minder overwerk. (Ie blad). Gisteren is in de Chassékazerne te Breda een dienstplichtige soldaat bij een ongeluk met een revolver om het leven gekomen. (4de blad). Verduistering ten nadeele van de gemeen te Zandvoort. (4de blad). Ongeluk op een onbewaakten overweg tè Amsterdam. Twee gewonden. (4de blad). DE MIDDENSTANDS-EXAMENS IN VOLLEN GANG. De examens algemeene handelskennis, één van de drie eischen welke de nieuwe vestigings-wet kleinbedrijf stelt voor het oprichten van nieuwe zaken, zijn thans in vollen gang en worden op verschillende plaatsen in ons land gehouden. In den dierentuin te 's-Gravenhage, waar deze examens voor den Haag en omstreken worden afgenomen, hebben wij een oogen- blik tusschen examinators en examinandi vertoefd om een indruk te krijgen van het geen op deze nieuw ingesteld en voor den eersten keer gehouden examens, behandeld wordt. De andere eischen van de vestigings wet zijn vakbekwaamheid, welke wordt be oordeeld door de vak-organisaties en cre- oietwaardigheid, over welke de Kamers van Koophandel beslissen. Op de onderhavige examens komt dus niet meer de vakbekwaamheid ter sprake, doch wordt alleen geoordeeld over de handels kennis, welk elk deel van de zooveel ver scheidenheid vertoonende middenstand moet weten. Zooals de voornaamste prin cipes van de sociale wetten, eenig begrip van boekhouden, een idee, hoe men een zaak moet opbouwen, iets van het crediet- wezen enz. enz. Als examinatoren zijn dan ook aangewe zen eenerzijds menschen uit de praktijk, zooals groot-industrieelen^ anderzijds ac countants en andere boekhoudkundigen. Daar de examens onder toezicht van het Departement van Economische Zaken plaats hebben, heeft in elke examen-commissie een rijks-gecommitteerde zitting. In Den Haag worden deze examens van Maandag tot Zaterdag gehouden en duren ongeveer 40 minuten. Er worden in dien tijd ongeveer een twintig examinandi aan den tand gevoeld en wanneer men de examen-zaal binnentreedt, krijgt men eer der den indruk, dat de heeren er was (-ok een enkele dame bij gezellig aan tafeltjes zitten te praten, dan dat er zwaar geblokt wordt. Aan ieder tafeltje zitten twee examinato ren met een examinandus, .terwijl ook dik wijls er nog een belangstellende bij aan wezig is. Vooral van den zijde van de onder- wijs-inspectie en van het departement toont men veel interesse. Naar men ons mededeelde, bedraagt het percentage geslaagden tot nu toe 80 a 90 procent, hetgeen dus aantoont, dat de meeste candidaten wel goed beslagen ten ijs komen. BOYCOT VAN DUITSCHE EN JAPANSCHE GOEDEREN. BUENOS AIRES, 24 Juni. (ANP). Het Argentijnsche verbond van vakvereenigin- gen heeft een resolutie aangenomen, waar in het volk wordt opgeroepen tot boycot van Duitsche en Japansche goederen als protest tegen de aanvallen op de burger- Levolking in Smc? en China.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 1