De „Karimata" weer aan het werk DE SPAANSCHE BURGEROORLOG BUITENLAND OMGEVING MAANDAG 20 JUNI 1938 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 6 TSJLCHO SLOWAKIJE Builenlandsche Berichten F DE KRIJGSOPERATIES. Het groote hoofdkwartier van Franco dealt mede, dat de rechtsche troepen aan het front bij Teruel nieuwe vorderingen hebben gemaakt, den tegenstand der link- schen ten spijt. In verschillende sectoren werden vijandelijke tegenaanvallen met groote verliezen voor de aanvallers afge slagen. Aan het front van Castellon rukten de rechtschen op tot Rioseco en Burriana. In den sector Penarroya werden verschillen de plaatsen en toppen bezet. BARCELONA GEBOMBARDEERD. De luchtmacht van Franco heeft gister ochtend twee uur lang Barcelona gebom bardeerd. Tegen het middaguur waren 25 personen om het leven gekomen en 60 gewond. Op verschillende plaatsen brandt het. Ook des nachts is Barcelona gebombar deerd, waarbij 42 dooden vielen. FRANKRIJK EN DE NON-INTERVENTIE Er is vaak op gewezen, dat de non-inter ventie niet meer dan een fictie is, gezien de constante medewerking van Duitsche en vooral Italiaansche vrijwilligers aan de zijde van Franco. Dat echter ook de bepalingen der non interventie-overeenkomst door Frankrijk niet worden nogekomen, wordt in Parijs thans openlijk toegegeven. Zoo schrijft Leon Blum, die als Fransch premier gedurende een groot tijdvak der non-interventie-periode zelf voor deze in de „Populaire" o.a., dat het gevaarlijk overeenkomst verantwoordelijkheid droeg zou zijn den communistischen eisch om de wei-inmenging officieel te proclameeren, in te willigen. Want, zegt Blum, „dit zou alleen meer den feitelijken toestand bloot leggen". Deze cynische Fransche houding moet te Londen een onaangenamen indruk verwekt hebben. DUÏTSCHLAND DREIGENDE TAAL VAN FRICK Tegen Tsjecho-Slowakije. De rijksminister van binnenlandsche za ken, dr. Frick, heeft dreigende woorden tegen Tsjechoslowakije uitgesproken tijdens het jaarlijksche congres der nationaal-socia- listische partij ir. Oost-Pruisen Hij herhaal de, dat de vredelievendheid van Duitsch- land grenzen had. Sprekende over het vlie gen boven Duitsch gebied van een Tsjecho- si owaaksch vliegtuig, zeide de minister: „Wanneer protesten op papier tot niets die nen, zal men zijn toevlucht moeten nemen tot radicalere middelen. Wij willen den vrede en het Duitsche volk is bezield door vredelievende gevoelens Maar men moet geen misbruik maken van ons geduld. Het Duitsche volk is noch laf noch stompzin- i.ig en wie dat niet tijdig begrijpt zal er de gevolgen van dragen". HITLERS BEZOEK AAN WEENEN. In gezaghebbende kringen bewaart men een volkomen stilzwijgen ten aanzien van Hitiers bezoek. Het schijnt echter, dat de „Fuehrer" reeds incognito te Weenen ver blijft. Eerst heden zou zijn bezoek officieel worden. VIER PERSONEN TERECHTGESTELD. Vier personen, drie mannen en een '.touw, zijn hedenochtend te Berlijn terecht gesteld. Zij varen ter dood veroordeeld wegens land- en hoogverraad. Zij hebben gepoogd in Zuid-Duitsctiland een commu nistische organisatie op te bouwen en heb ben hiertoe in verbinding gestaan met com munistische functionarissen in het buiten land en hebben tevens militaire geheimen aan het buitenland verraden. HET ANTISEMIETISME TE BERLIJN. De antisemietische betoogingen, die tot dusverre tot le volkswijken beperkt waren gebleven, hebben zich thans uitgebreid tot den Kurfuersten damm, .waar zaken van Joodsche eigenaars met groote witte cf gele letters kenbaai werden gemaakt. Zaterdag avond zijn talrijke in koffiehuizen gear resteerde Joden in politie-auto's naar het hoofdbureau gebracht. INTERNATIONAAL CHIRURGISCH CONGRES TE WEENEN GAAT NIET DOOR. Het internationaal chirurgisch congres, dat van 19 tot 22 September te Weenen zou v orden gehouden, gaat niet door. Het In ternationaal Comité voor de Chirurgie, dat zjjn permanenten zetel te Brussel heeft, •verklaart, dat de organisatie-moeilijkheden, die door de aanhechting van Oostenrijk bij Duitschland zijn ontstaan, onoverkomelijk gebleken zijn. Talrijke chirurgen uit verschillende lan den waren vier dagen geleden reeds onder weg naar Europa, en het organisatiecomité had de formeele verzekering gegeven, voor hft. wplslaeen van dit belangrijke congres. IS DE SPANNING GELUWD? DE RESERVISTEN NAAR HUIS GESTUURD. Naar wordt medegedeeld zijn de reserve troepen, die eind Mei waren opgeroepen voor het verrichten van buitengewone oefe ningen, dezer dagen weer naar huis gezon den. De opleiding der reserves geschiedt thans weer onder normale omstandigheden. DE INCIDENTEN-SERIE. Onderzoek naar grensschending door vliegtuig had nog geen resultaat. De Duitsche gezant te Praag, Eisenlohr, heeft Zaterdagmiddag aan het Tsjechische ministerie van buitenlandsche zaken een nota overhandigd, betreffende het feit, dat een Tsjechisch vliegtuig bij Lahm over de grens op Duitsch gebied is gekomen. Het onderhoud, dat zich daarna ontspon tus- schen Eisenlohr en Krno, den vertegen woordiger van het ministerie van buiten landsche zaken, droeg een vriendschappe lijk karakter. Het naar het incident geopen de onderzoek heeft nog geen resultaat op geleverd. Daarom hebben de Tsjechische autoriteiten zich tot den Duitschen gezant gewend, om aanvullende bijzonderheden over het incident te verkrijgen, als het nummer van het vliegtuig en het uur, waarop het toestel verscheen. Zoodra hier op antwoord is ontvangen, zullen de auto riteiten het onderzoek hervatten. Duitscher ontvoerd. Het Tsjecho-Slowaaksche persbureau Ce- teka deelt in een officieel communiqué me de, dat in het nabij de Beiersche grens ge legen plaatsje Svetlé Hory een 33-jarige Duitscher, Joseph Schmidt genaamd, op 17 Juni tegen middernacht met geweld uit het huis, waar hij sliep, is weggevoerd en medegenomen naar Beieren. Schmidt, die uit Schnelzipf in Beieren afkomstig is, had bij zijn ouders in Bohemen zijn intrek ge nomen, omdat hij in Beieren met arrestatie werd bedreigd. Uit de sporen, die men heeft gevonden, blijkt, dat Schmidt door zijn be lagers is gewond. Men heeft kunnen vast stellen, dat hij door vier personen is weg gevoerd. Het nationaliteitenstatyut. Vandaag zou Hodza de vertegenwoordi gers der coalitiepartijen bijeenroepen om met hen de bijzonderheden van het natio naliteitenstatuut te bespreken, Daarna zal Hodza zijn onderhandelingen met de Su- deten-Duitschers voortzetten. ITALIË HET BRITSCH-ITALIAANSCH VERDRAG Italië wil onmiddellijke in werking treding Van Italiaansche zijde worden pogingen in het werk gesteld, om Engeland te be wegen, het Britsch-Italiaansche verdrag spoediger in werking te doen treden, dan oorspronkelijk bepaald was. Zooals men weet, heeft minister Cham berlain aan het Lagerhuis uitdrukkelijk beloofd, dat op de inwerkingstelling der overeenkomst zal worden gewacht tot met de terugroeping der vrijwilligers uit Spanje voortgang zou zijn gemaakt. Mussolini ver langt in feite, dat minister Chamberlain deze belofte zal terugnemen en achter dit verlangen staat de bedreiging, dat er an ders van de nieuwe vriendschap en van de overeenkomst niets terecht zal komen. Graaf Ciano, de Italiaansche minister van buitenlandsche zaken, heeft met lord Perth, den Britschen ambassadeur te Rome, reeds eenige malen een onderhoud gehod. In de afgeloopen week heeft de Britsche pers weinig gesproken over de voorstellen van Rome, dat het Britsch-Italiaansche verdrag onmiddellijk in werking zou tre den. Thans verklaart zij, dat de regeering niet anders kan dan herhalen wat zij reeds langs diplomatieken weg ter kennis heeft gebracht, n.l. dat er geen sprake kan zijn de voorwaarden van 16 April te wijzigen. Bovendien verwerpen de bladen het Ita liaansche argument, dat alleen de Fran sche inmenging een bevredigende regeling van den oorlog in Spanje in den weg heeft gestaan. Zij meenen in tegendeel, dat de Fransche controle aan de Pyreneeëngrens 6trenger is dan ooit, terwijl de Italiaan sche hulp nog steeds even actief is. Zij ver zekeren, dat alleen het terugtrekken van de vrijwilligers het uur van een bevredi gende regeling kan verhaasten, waardoor het Britsch-Italiaansch verdrag geen doo- de letter zal jplijven. IERLAND De VALERA HERKOZEN. Bij de verkiezingen in Ierland, die winst opleverden voor de partij van de Valera, is, behalve een zestal ministers, ook de leider der partij zelf. de Valera, herkozen. POLEN TER EERE VAN DEN H. ANDREAS BOBOLA. Vóór het koninklijk paleis heeft gisteren de aartsbisschop van Wilna in tegenwoor digheid van den president der republiek voor het altaar met de reliquien van den BOOTJE OMGESLAGEN. Zes menschen verdronken Op de Mersey bij Widnes in Lancashire is een bootje omgeslagen, tengevolge waarvan alle achttien inzittenden te wa ter geraakten. Zes hunner, waaronder vijf kinderen, verdronken. TREINONTSPORING IN MEXICO De trein Mexico-Guanajunato is bij het station Tarandacuan ontspoord. Drie wagens liepen uit de rails. Twintig men schen werden gewond. VLEESCHVERGIFFIGING IN ROEMENIë In het dorp Recea in het Roemeensche departement Balzie zijn veertig personen ziek geworden na het eten van het vleesch van een dolle stier. Vijf personen zijn over leden. VUURZEE OP DE PIER TE BLACK POOL. Paviljoen in asch gelegd. Het paviljoen van de Noordelijke pier te Blackpool is gisteravond geheel door brand vernield. Duizenden vacantiegan- gers sloegen van de promenade af het schouwspel gade. Het vuur werd ontdekt om ongeveer zes uur: een uur later was het paviljoen reeds geheel in de asch gelegd. Artisten die met een gezelschap in het palviljoen optraden en op de pier wandelden, spoed den zich naar het brandende gebouw om te trachten hun bezittingen te redden. Een stevige bries blies de vlammen over de geheele lengte van het gebouw tot een vuurzee aan. De brandweer van Blackpool slaagde er dan ook niet in het vuur te bedwingen. Honderden menschen, die zich op het oogenblik van den brand op de pier be vonden werden door de politie naar de promenade geleid aangezien het verblijf op de pier niet zonder gevaar was. De directeur van het gezelschap artisten deelde later mede, dat alle tooneel-requi- sieten en de kleeren der artisten vernield zijn alsmede de muziekstukken en drie piano's PORTUGEESCH STOOMSCHIP. DOOR CHINEESCHE PIRATEN GEPLUNDERD De Britsche mijnlegger „Adventure" welke opdracht had nasporingen te doen naar het Portugeesche Stoomschip „Don Perdro" is onverwachts te Ningpo, op 160 K.M. ten Zuiden van Sjanghai aan gekomen. De commandant van de „Adventure" heeft bevestigd, dat de „Don Pedro" ge plunderd is. De zeeroovers, hebben de passagiers en de bemanning uitgeschud, doch overigens ongedeerd gelaten. De piraten, die in hun jonken wisten te ontkomen, hebben den Supercargo echter als gijzelaar meege voerd. WILD-WEST IN BERLIJN. Roofovervallen in serie. In Berlijn dient op het oogenblik het pro ces tegen een bende straatroovers,. Bij uit zondering geven sommige Duitsche bladen hiervan een verslag, waaraan het volgende ontleend is. Terecht staat de bendeleider Walter Gölz, die heele reeksen moordaanslagen en roofovervallen bekent. Toen hij eens ge snapt werd, knalde hij den politieman Her mann neer. Na deze moord overviel hij den bewaker van een benzinestation, om diens ontvangsten te rooven. Hem wordt nog een tweede moord ten laste gelegd. In het Grunewald besloop hij een paartje en schoot den jongen na een worsteling een kogel door het hoofd. Daarna stal hij koel bloedig 20 mark uit de zakken van zijn slachtoffer. Op den lsten Mei had de bende de be zetting van een ander benzinestation over vallen. Ook hier verdedigde de aangeval lene zich heftig. Hij moest echter het onder spit delven, de roovers ontkwamen met de buit en de aangevallene stierf aan zijn ver wondingen. Verder vielen de heeren 's nachts pas- seerende auto's aan, vooral bestelwagens om zich den inhoud daarvan toe te eigenen. Voor het vervoer bedienden zij zich van een stolen driewieler. H. Andreas Bobola een openluchtmis ge celebreerd. Vóór de H. Mis trad president Moscicki op het altaar toe en legde zijn on- afhankelijkheidskruis, de onderscheiding welke verleend wordt aan personen, die door persoonlijke actie hebben bijgedragen tot de onafhankelijkheid van Polen, als ex voto op de kist. PALESTINA HET TERRORISME DUURT VOORT. De onrust duurt voort. In de laatste 48 uur zijn in geheel Palestina 5 personen ge dood en 2 gewond. Op zeven verschillende plaatsen kwam het tot schietpartijen, ter wijl 16 deels ernstige daden van sabo tage gepleegd werden. Vier personen zijn gearresteerd. ONBEWOGEN TEMIDDEN VAN DEN STORM Thans reeds op zestien meter diepte Sedert den nacht van Vrijdag op Za terdag zooals reeds gemeld werd heeft de reusachtige tin baggermolen „Karimata" zijn werkzaamheden boven het „Lutine-wrak hervat, nadat deze ruim drie dagen onderbroken waren tengevolge van den storm van de vorige week. Het is deze storm, die de Terschellin- gers dwars zit, of beter gezegd, het feit, dat de „Karimata" in de onmiddellijke nabijheid der beruchte Schellinger gron den, waartegen bij slecht weer naar de meening der Schellingers slechts hun eigen reddingsbooten bestand zijn, zonder eenige moeilijkheid den storm heeft weer staan en zelfs nauwelijks in beweging kwam toen de zee de golven hoog over de pontons joeg en de storm met wind sterkte 8 tegen de hoogoprijzende metalen constructie blies. Saevis, tranquillus in undis, onbewogen temidden der golvein lag de „Karimata", ook gedurende den storm, en bij 't bezo k, dat wij aan boord brachten nu de molen het baggerwerk heeft hervat, is ons ge bleken, dat de mededeelingen van de vo rige week, dat de „Karimata" naar dieper water zou zijn gesleept omdat de leiders van het werk, de heeren van de Billiton- maatschappij, het niet durfden wagen bij stormweer zoo dicht bij de gronden te blijven, berusten op de fantasie der Schel lingers, die het maar moeilijk kunnen ver kroppen dat de molen alles trotseert, waarvoor tot nu toe iedereen moest wij ken. De „Karimata" is de geheele week niet van zijn plaats weg geweest. De vier slee-p booten van Doeksen, die in de onmiddel- lijké nabijheid liggen om hulp te verlee- nen, wanneer dat noodig is, hebben tot nog toe werkloos gelegen, en de trossen, waaraan de „Karimata" met een aantal 2-, 3- en 5-tons ankers verankerd ligt, zijn nog geen moment los geweest. Wel heeft men tijdens den storm een anker ver speeld, maar dat heeft men al weer opge- vischt, en zijn twee boeien losgeslagen en op drift gegaan naar de Friesche kust, vanwaar men reeds bericht heeft ontvan gen, dat ze eerlijk teruggezonden worden. En dan de andere moeilijkheid, waarover de Schellingers meestal hoog opgeven, nl. dat de zee elke gemaakte geul terstond weer dichtslibt als men het werk maar even onderbreek? Op 12 meter diepte baggerde de „Karimata" toen verleden week het werk werd stopgezet en op 12 meter diepte heeft men Vrijdagnacht het baggeren hervat. De eenige reden, waarom men tijdens den storm niet is blijven baggeren, ligt hierin, dat wanneer de emmerladder 12 meter onder den molen uitsteekt en vast gewerkt is in den zeebodem, elke nog zoo geringe beweging van den molen als ge- volk van de deining een zoodanige tor sie kan veroorzaken, dat men den em merladder niet noodeloos daaraan wil blootstellen. HET WERK AAN BOORD Hoe gering echter de invloed van dei ning en golfslag op den geheelen molen is hebben we nogmaals tijdens een onzer laatste bezoeken aan boord kunnen mer ken. Ondanks het toen reeds weer fraaie weer zette de deining nog door en danste de sleepboot, die ons bracht, lustig op de golven. Zoodra we echter voet baan boord van de „Karimata" zetten, was het, alsof we den vasten wal betreden hadden, en wanneer men even rondziet in het inwen dige van den reus, werkt alles ertoe mede, om dezen indruk te versterken. Want beneden, in het machinegedeelte, ziet alles er uit als in een groote fa briek, met keurig onderhouden, breede loopgangen tusschen de machines, die links en rechts staan opgesteld. Nog sterker wordt die indruk, wanneer men komt in de electrische centrale, een groote ruimte, waar naast elkaar de van roode en groene controlelampen voorzie ne transformatorkasten zich rijen, en waar electrische energie opwekken, die voor het in beweging brengen der machtige machi nerie en voor de verlichting aan boord noodig is. Zij worden in beweging gebracht door twee dieselmotoren, die met olie worden gevoed. Voor het eerst sedert de HILLEGOM Gemeenteraad. De Raad houdt een openbare vergadering op Donderdag 23 Juni n.m. 2 uur. Agenda: 1.1 Vaststelling van de notulen der vorige vergaderingen. 2. In gekomen stukken. 3. Reclames plaatselijke belastingen. 4. Comptabiliteitsbesluiten. 5. Rekening van inkomsten en uitgaven van den Schoolartsendienst 1937. 6. Voorstel inzake belegging van gelden voor onder- houdsafkoop van zerken op de Algemeene Begraafplaats. 7. Voorstel tot benoeming «?an een plaatsvervangend hoofd voor de O. L. school. 8. Voorstel tot tijdelijke af wijking van art. 19 tweede lid der veror dening op eht beheer van het Gas- en Wa terbedrijf. 9. Benoeming van 2 commissa rissen der N.V. Electriciteitsbedrijf H.L.S. wegens periodieke aftreding van den heer P. Klaver en J. B. Meskers. Door B. en W. worden de aftredenden aanbevolen. 10. Be noeming van een straatmaker. Door B. en W. is de navolgende alphabetische aanbe veling opgemaakt: 1. H. Jurrema te Noord molen aan het werk is, zal Woensdag a.s. de olie-voorraad van de „Karimata" wor den aangevuld. Een tankboot van de B. P.M. zal tachtig ton olie brengen, waarmee men weer twee a drie weken voort kan. Het zijn in de eerste plaats deze machi nes, die tijdens het werk voortdurend ge controleerd wofden, terwijl het tweede punt, waar zich de aandacht concentreert, de stortplaats is, waar de naar boven ge komen baggervakken hun lading storten. Her en der verspreid wordt aan boord van de „Karimata" gewerkt, waar men rustig een uur kan rondloopen zonder iemand, die men zoekt, te vinden. Van daar dan ook, dat de leiding van het werk besloten heeft, een luidsprekers-installa tie met versterkers aan te leggen. Zater dagmiddag is men hiertoe gereed gekomen, zoodat men thans van één centraal punt uit me t behulp van vijf zware luidsprekers iedereen aan boord kan bereiken. Onafgebroken draaien de machines en brengen ze met zand en schelpen gevul de bakken die Zaterdag voor de eerste maal ook klein bevatten omhoog. Dreu nend, knarsend en piepend rolt de lad der met emmers over raderen en assen naar boven, tot zij, bij de storptplaats ge komen, kantelen en hun inhoud prijsge ven, terwijl machtige waterstralen als van een waterkanon ervoor zorgen, dat het opgebaggerde zand snel langs den draaien- den zeeftrommel vloeit, om bruisend als een waterval in twee breede goten terecht te komen, vanwaar het door de stort gaat, die ver achter de „Karimata" uitsteekt, en weer in zee terecht komt. Elk voor werp echter, hoe klein ook, dat opgebag gerd wordt, wordt voor den zeeftrommel opgevangen en tegengehouden. Het zijn tot nog toe in overweldigende hoeveel heid schelpen, met af en toe stukken wrak hout of stukken ijzer, hetzij van de „Lu- tine" zelf, hetzij van den „toren van Beckers" afkomstig. De gevonden ko peren spijkers en klinknagels verwijzen wel, dat niets aan het schtrpziend oog der arbeiders, die met het toezicht zijn be last, ontsnapt. NAAR HET EINDE EENER LEGENDE •De resten van den toren van Beckers zij vormen een recente herinnering aan alle vorige, nooit-geslaagde pogingen tot berging van het „Lutine"-goud. Is het werk van de „Karimata" een zooveelste poging, die men aan deze reeds kan toevoegen? Stellig niet. Alle vorige pogingen waren opgezet als avontuur of berustten op fan- tasterij. En de enkele maal, dat dit niet het geval was, waren de technische hulp middelen, waarover men beschikte, ver reweg onvoldoende om het hoofd te bie den aan doe moeilijkheden, waarmee de Schellinger gronden tot nog toe elke po ging, om hun prooi te ontrukken, afsloe gen. Maar ditmaal is het ernst de „Kari mata" is op het gebied van baggerma chines de grootste en machtigste ter we reld, de organisatie is in handen van een maatschappij met een wereldreputatie en de technische opzet is van een weten schappelijke nauwgezetheid, welke elk avontuur uitsluit. Zooals men weet ligt het in de bedoeling rondom de plaats waar een roode boei de ligging van het „Lutine" goud aangeeft, den zeebodem uit te baggeren over een breedte van 100 meter en een lengte van 100 meter. Op het oogenblik is men over de volle breedte van 100 meter reeds 25 meter ge vorderd, terwijl men Zondag reeds ruim 16 meter diep zat. Het zal misschien nog twee of drie weken duren voor men tot het midden is genaderd van de kuil, die men onder het wateroppervlakte graaft. Het staat wel vast, dat de „Karimata" alles naar boven zal brengen, wat zich in het af te baggeren gebied op den zee bodem bevindt, ook het „Lutine"-goud, wanneer dat er inderdaad is. Want mocht de „Karimata" zijn doel niet bereiken, dan mag men aannemen, dat of de goudschat nooit aanwezig is ge weest of op een legende berust, of dat hij voor goed uit het menschelijke bereik is verdwenen. Daarom zal de „Karimata", hoe ook het resultaat van het werk zal zijn, voor goed een einde maken aan de meer dan een eeuw oude „Lutine"-le- gende, zooals die op Terschelling leeft en waarvan Terschelling zoo dikwijls heeft geleefd als een nieuwe bergingsexpeditie leven en vertier op het eiland bracht. Bergum, 2. P. J. Schelvisch te Zandvoort, 3. P. Versluys te Oude water. 11. Mededee lingen. St. Josephgezellen. Tot opvolger van Senior G. Hoogervorst is benoemd de heer A. Reeuwijk. Steun aan kleine kweekers. Er zijn hier ongeveer 20 aanvragen voor de nieu we steunregeling ten behoeve van kleme tuinders en kweekers. Op de ingekomen aanvragen is nog niet beslist, lang niet allen zullen voor inwilliging in aanmer king komen. LISSE Aangehouden. Door de politie alhier is aangehouden een zekeren B., alhier, die verdacht wordt valschheid in geschrifte te hebben gepleegd en daardoor meer steun te hebben getrokken, dan waarop hij recht had.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 6