Het water de gevaarlijke
bondgenoot der Chineezen
Krijgsoperaties stopgezet
DONDERDAG 16 JUNI 1938 29ste Jaargang No. 9057
3)e Êckl^clieSou^aitt
Telefoon: Redactie 15. Adr* en Aboim.-tarieven zie pag. l
Telefoon: Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11.
Hel water van de Gele Rivier vaagt heele dorpen weg
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
V Bedienden!
Wij ontvingen vandaag een in brochure
vorm uitgegeven rede, gehouden door den
zeereerw. pater Jacobs M.S.C. voor de af-
deeling Heerlen van den Nederl. R.-K.
Bond van Handels-, Kontoor- en Winkel
bedienden.
In deze rede wordt een heerlijke, een
echt-christelijke opstandigheid gepreekt!
Opstandigheid tegen wantoestanden, die
in strijd zijn met de Christelijke beginselen,
en die verbeterd kunnen worden oogen-
blikkelijk zelfs, als men maar wilde, ern
stig wilde.
Zoo is 't b.v. in geen enkele zaak noo-
dig, dat een kantoorbediende altijd en in
alles moet zwijgen en niet op een b eh o o r-
1 ij k e wijze mag opkomen voor wat hij zijn
recht meent, zelfs niet mag opkomen voor
de belangen van de zaak, als zijn inzicht
niet precies parallel loopt met dat van zijn
baas, die meent van O. L. Heer of niet
van O. L. Heer de heele wijsheid in
pacht te hebben gekregen.
Daaruit spreekt een onchristelijke
geest.
Wij citeeren hier uit bedoelde rede:
In een der rapporten, die mij ter
hand werden gesteld, lees „jk dat een
bediende van 28 jaar, met elf dienst
jaren en het kolossaal salaris van 50
gulden per maand, zijn ontslag kreeg,
omdat hij in November j.l. geklaagd
heeft over de verwarming, want dit
klagen was een groote „brutaliteit"!
Maar ieder gezond denkend mensch
zal zeggen, dat zoo'n ontslag een af
schuwelijke onbillijkheid is, temeer als
hij dan in 't getuigschrift van den ont
slagene leest, dat hij zijn functie als
kantoorbediende steeds ijverig, eerlijk
en kundig heeft waargenomen! Uit
een enkel geval mag men geen con
clusie trekken. Maar zoo zijn er vele
gevallen.
In het geen vrij algemeen feit, dat
de doorsnee bediende niet durft re
clameeren tegen menig ding, dat hij
als onrecht voelt, omdat hij weet, dat
hij zwak is en daarom rechteloos en
dat daarom een bescheiden reclamee
ren als 'n ontslag-verdienende brutali
teit kan gelden.
Is het niet zóó, dat, wanneer straks
na de vergadering één of ander van
u me persoonlijk komt mededeelen,
welk onrecht hem of haar overkomen
is, er zeer zeker bijgevoegd wordt:
maar noem toch als êt u belieft, nooit
mijn naam of mijn betrekking, als u
er over zoudt spreken, want dan vlieg
ik de deur uit!
't Ergste is nog inderdaad, dat men zul
ke dingen beschouwt, alsof zij de meest ge
wone zaak der wereld waren.
Zwak, en daarom: rechteloos
Dat is vierkant in strijd met christelijk
begrip van recht, van billijkheid, van
menschwaardigheid.
Wie zijn schuldig aan zulke toestanden?
Allereerst natuurlijk degenen, die het
onrecht bedrijven.
Maar dan ook de kantoorbedienden
wij noemen hier nu toevallig de kantoorbe
dienden; ook een andere categorie werkne
mers zou hier genoemd kunnen worden
die niet trachten de individueele zwakheid
der enkelingen te steunen door de sterkere
organisatie.
De ongeorganiseerden over het alge
meen moeten niet klagen over wantoe
standen.
Zij behooren te zwijgen. En zullen, naar
we hopen, ook zwijgen uit schaamte over
hun schuldige nalatigheid!
Vooral de meer „deftige" onder hen moe
ten zich schamen, als zij niet zijn georgani
seerd. Zij laten de organisatie links liggen,
omdat zij zelf toch een vaste positie hebben
(ze denken er niet aan, dat zulks ook zou
kunnen verkeeren!), of omdat ze geen
geld over hebben voor de organisatie, hoe
wel juist zij de contributie het best zou
den kunnen missen.
Een schitterend voorbeeld geven hoog
leeraren, die lid zijn van de ARKA een
schitterend voorbeeld aan wat hooger ge-
plaatst^kantoorbedienden, die zich te voor
naam gevoelen voor, zich niet thuis gevoe
len in een vereeniging van bedienden,
waarvan ook 't is ook wel verschrikke
lijk! de ondergeschikten van de heeren
lid zijn.
Wilt gij bedienden van laag tot hoog
anders zijn, dan vruchtelooze klagers en
kankeraars, maakt dan uw vakorganisa
tie sterk.
NAMELOOZE ELLENDE VOOR
DUIZENDEN BOEREN.
„De overstrooming van de Gele Rivier,
veroorzaakt door het doorsteken van de dij
ken door de Chineezen, heeft den Japan-
schen troepen eenige moeilijkheden in den
weg gelegd, doch dit wil geenszins zeggen,
dat zij een beletsel vormt voor den op-
marsch naar Hankau".
Aldus luidt de verklaring, welke de
woordvoerder van het Japansche hoofd
kwartier te Sjanghai gisteren heeft afge
legd, naar aanleiding van den watersnood
in Midden-China. De zegsman sprak Chi-
neesche beweringen tegen, volgens welke
Japansche gemotoriseerde eenheden door
de overstroomingen vernietigd zouden zijn.
Verder wordt categorisch de juistheid der
Chineesche bewering ontkend, dat het de
Japanners geweest zouden zijn, die de dij-
kenu van de rivier vernietigd hebben.
Reuter meldt, dat het water van de Gele
Rivier thans Jenling bereikt heeft, dat on
geveer 80 kilometer ten Zuiden van den
Loenghai-spoorweg gelegen is of op ruim
honderd kilometer afstand van de plek,
waarde rivierdijk doorgestoken is. Het Ja
pansche agentschap Domei heeft uitgere
kend, dat een gebied van 2500 vierkante
kilometers onder water is komen te staan.
In dit gebied zijn circa 2000 dorpen gele
gen. De bevolking welke door de overstroo
ming getroffen wordt, telt 300.000 zielen.
Vijftienduizend personen worden vermist.
Bij de Japansche troepen, zoo meldt Do
mei, worden geen slachtoffers gemeld. De
soldaten doen alles, wat in hun vermogen
is, om de getroffen bevolking te redden.
Dorpen weggevaagd.
Veel uitrichten kunnen zij echter niet.
Ieder uur komen nieuwe alarmeerende be
richten binnen. In Noord-Honan werden
alle militaire operaties gestaakt. In samen
werking met 300.000 Chineesche boeren
trokken de Japansche soldaten thans ten
strijde tegen het water. Het is echter een
hopeloos werk, te trachten de honderden
meters breede en 12 meter hooge dijken te
herstellen. Men poogt thans het water in
bedwang te krijgen door den aanleg van
dijken en kanalen. Vliegtuigen bewijzen
goede diensten. De vliegers maken tochten
boven de kolkende watervlakten en werpen
op de meest bedreigde punten zakken zand
omlaag. Wanneer zij terugkeeren in hun
basis, vertellen zij van de geweldige kracht
van het water, dat het eene dorp na het
andere wegvaagt. Volgens de vliegers val
len de verliezen aan menschenlevens niet
bij benadering te ramen.
Reddingsploegen, die uit het overstroom
de gebied terugkeeren, doen eveneens vc%
halen van ontzettende tooneelen. Meerma
len gebeurt het, zoo vertellen zij, dat ge
zinnen, die naar de daken van hun huizen
gevlucht zijn, voor de oogen van de red
ders verdrinken, omdat hun woningen on
der den druk van het water bezwijken.
Vaak moet men de mensch en redden uit de
toppen der boomen.
Het „eiland" Kaifeng.
Een duidelijk beeld van de ellende in het
overstroomingsgebied krijgt men bij een
bezoek aan Kaifeng. De stad zelf heeft nog
niet van het water te lijden gehad. Zij ligt
als een vreemdsoortig, ommuurd eiland te
midden van een woeste zee. Slechts langs
enkele wegen is Kaifeng nog te bereiken
en op die wegen ziet het zwart van ver
schrikte en opgejaagde menschen, die door
het water op de vlucht gedreven zijn. Zij
zoeken een toevlucht in de stad, waar geen
onmiddellijk gevaar bestaat, zoolang de
muren de poorten het uithouden. En opdat
de muren en poorten het zoo lang mogelijk
zullen uithouden, heeft men ze in allerijl
met zakken zand verstrekt.
Doch op het „eiland" Kaifeng heerschen
erbarmelijke toestanden. Het heeft tiendui
zenden vluchtelingen te herbergen die zoo
goed als niets van hun bezittingen hebben
weten te redden en waarvoor nu, zoo goed
en zoo kwaad als het gaat, verblijfplaat
sen ingericht -worden. Rondom de stad
Tsjoengmon heeft zich in korten tijd een
meer gevormd, dat een oppervlakte heeft
van 500 vierkante kilometers en een diepte
van vier meter. In het water drijven als
triest beeld der verschikking vele slacht-
slachtoffers van de ramp.
Het D.N.B. meldt uit Sjanghai, dat de
overstroomingsramp van de Gele Rivier
een algemeene stopzetting van de militaire
operaties ten gevolge heeft gehad. Deskun
digen vreezen, dat de Hoangho ten slotte
opnieuw zijn loop zal veranderen en in zijn
oude bedding zal terugkeeren, welke de
rivier in de vorige eeuw verlaten heeft. In
dit geval is het zeer goed mogelijk, aldus
verklaart men, dat niet alleen de land
kaart, doch ook de economische situatie
van China een ingrijpende wijziging zal on
dergaan.
CHINEEZEN HEROVEREN
TSJENSJANGKAU.
Het Chineesche telegraafagentschap
meldt, dat een officieel communiqué mede-
deeling doet van de herovering van
Tsjengsjangkau door de Chineesche troe
pen.
DE STRIJD TEGEN DE CHOLERA.
De autoriteiten hebben Sjanghai tot een
„met cholera besmette haven" verklaard.
Zij hebben aangekondigd, dat voortaan ver
klaringen betreffende den gezondheidstoe
stand aan boord van alle schepen, die de ha
ven verlaten,, zullen worden geëischt. Dit
beteekent, dat schepen uit Sjanghai, die
havens in Japan of in door Japanneezen
bezet gebied binnenvaren, onderhevig zul
len zijn aan extra strenge quarantaine be
palingen.
De gemeentelijke autoriteiten van Sjang
hai hebben verklaard, dat de cholera thans
in geheel Sjanghai, met inbegrip van de
nederzetting en de Fransche concessie, epi
demisch is verklaard.
DE WERELD IN
V O G E L V LUCHT
SJANGHAI: Het ongelukkige land van
China wordt zwaar geteisterd. Wat de Ja
pansche bommen heel gelaten hebben,
wordt thans door het water van de Gele
Rivier, dat met ontzettende kracht door
de doorgestoken dijken stroomt, wegge
vaagd, terwijl de cholera het verwoestings-
werk voltooit.
Het is alsof alle ruiters van de Apocalyps
zijn los gelaten om „de goede aarde" te
teisteren. Het water is de bondgenoot van
de Chineezen, maar een woeste en ge
vaarlijke bondgenoot. Weliswaar zijn de
krijgsoperaties stop gezet al beweren
de Japanners, dat hun opmarsch niet door
het water belemmerd wordt maar aan
den anderen kant vallen duizenden Chi
neezen ten offer aan de overstroomingen.
Japansche vliegers, die boven het over
stroomingsgebied vluchten gemaakt heb
ben, hebben medegedeeld, dat de eerste
i'itloopers der overstrooming zich reeds op
50 km. ten Zuiden van de Loenghai-spoor-
lijn bevinden en alles vernietigen, wat zij
op hun weg tegenkomen. Heele dorpen
worden weggespoeld.
De verliezen aan menschenlevens zijn
niet te ramen. De Gele Rivier heeft op de
plaatsen, waar de dijkdoorbraken zich be
vinden, een breedte van vijf kilometer.
De vloedgolf, zoo werd gemeld, is ver
scheidene meters hoog.
Het is technisch onmogelijk het water
te keeren in verband met de sterke stroo
ming.
PARIJS: Naar gemeld wordt, zal de
oud-premier Laval onthullingen doen over
een ernstige schending van de non-inter
ventie-overeenkomst aan de Pyreneeën-
grens. Spaansche regeeringtroepen zouden
van uit Frankrijk gesteund zijn. Van andere
zijde wordt weer melding gemaakt van
het bombardeeren van een weg bij Castel-
lon door Duitsche oorlogsschepen, die dus
actief aan den strijd zouden hebben deel
genomen. Het is wel merkwaardig, dat de
fictie van de niet-inmenging het zoolang
uithoudt, niettegenstaande telkens blijkt,
dat men er zich niet aan houdt. Op die ma
nier wordt de strijd gerekt.
HET „VOLKSVREEMDE" IN ONS VOLK.
Een der bladen klaagt over „de ellen
dige bewondering van ons volk voor al wat
uit het buitenland komt, het zich vergapen
aan het volksvreemde, dat in het algemeen
tot aantasting van ons volkskarakter leidt."
Dit blad is.... het „Nationale Dagblad".
Zelfkennis is moeilijk even moeilijk als
zelfmisleiding gemakkelijk is.
De Vestiqingseischen
voor de bakkers
Thans ook de einddiploma's van Gymnasia,
H.B.S.'en, Handelsscholen enz. erkend.
De minister van oeconomische zaken
heeft thans bepaald dat ook het einddiplo
ma H.B.S. A of B 5-jarigen cursus; het
einddiploma Gymnasium; het einddiploma
5-jarige Hoogere Handelsschool; het staats-
practijkdiploma boekhouden; de akte M.
O. boekhouden; de akte L.O. handelsken
nis, en het einddiploma van een door den
minister van onderwijs, kunsten en weten
schappen erkende 3- of 4-jarige handels
dagschool als bewijs van voldoende han
delskennis voor bakkers kan dienen in
verband met de Vestigingswet-kleinbe
drijf.
Zooals men zich zal kunnen herinneren
was in het Vestigingsbesluit-Broodbedrij-
ven het z.g. middenstandsdiploma aange
wezen, ofschoon ten aanzien van de sla
gers d ewaarde van de hierboven genoem
de diploma's reeds was erkend.
Voorts is bepaald dat de navolgende di
ploma's, acten of overgangsbewijsstukken
op examen handelskennis gedeeltelijke
vrijstelling zullen geven.
1. Voor boekhouden en handelsrekenen.
Het practijk-diploma boekhouden, afge
geven door:
a. de Federatie van handels- en kan
toorbedienden-vereeniging
b. de Vereeniging van leeraren in de
handelswetenschappen
c. de Vereeniging van leeraren in ta
len en handelscorrespondentie genaamd
Liteh;
d. de Vereeniging van leeraren in het
boekhouden;
e. de stichting Handelsexamens, tot 1935
afgenomen door de R. K. vereeniging van
leeraren tot bevordering van het handels
onderwijs;
2. voor Nederlandsche taal en handels
correspondentie.
a. het overgangsbewijs naar de 4e klasse
H.B.S.
b. diploma 3-jarige H.B.S.;
c. practijkdiploma voor een der talen,
afgegeven door de onder 1 genoemde ver-
eenigingen, federaties en stichtingen;
d. einddiploma (M.) U.L.O.;
e. overgangsbewijs naar de 4de klasse
gymnasium of lyceum;
f. acte 1. o.
Het bezit van het einddiploma van het
Station voor maalderij en bakkerij te Wa-
geningen geeft vrijstelling voor 't examen
handelskennis, voor de onderdeelen
boekhouden en handelsrekenen, Ned. taal
en handelscorrespondentie.
Wat de vakbekwaamheid betreft
heeft de minister nog twee diploma's aan
gewezen en wel:
voor het broodbakkeTsbedrijf
het diploma vakbekwaamheid voor brood
bakkers van de Stichting voor vakoplei
ding en examens in het bakkersbedrijf;
voor het broodverkoopersbe-
d r ij f het diploma vakbekwaamheid voor
broodverkoopers van die Stichting.
Ten aanzien van beide diploma's is be
paald dat zij slechts zullen gelden voor
zoover zij door een gecommitteerde van
den minister zijn onderteekend.
O vergangsmaatregelen
De minister gebruik makende van de
hem bij het Vestigingsbesluit broodbedrij-
ven gegeven bevoegdheid om een verkla
ring af te geven dat men aan de minimum-
eischen van handelskennis voldoet, heeft
de volgende overgangsmaatregelen vast
gesteld:
Voor een ministerieele verklaring kun
nen in aanmerking komen:
le. zij, die geboren zijn voor 1 Juli 1906
en bovendien voldoen aan de volgende
voorwaarden:
a. personen, die op 1 Januari 1938 geves
tigd waren als zelfstandige ondernemer
en die 5 jaar in detailhandel, ambacht of
kleine nijverheid, zulks ter beoordeeling
van den minister, werkzaam zijn geweest;
b. zoons of dochters van een gevestigden
ondernemer, ten aanzien van de onmid
dellijke opvolging van den vader of de
moeder, en die 5 jaar in detailhandel, am
bacht of kleine nijverheid, zulks ter be
oordeeling van den minister, werkzaam
zijn geweest;
c. personen, die op 1 Januari 1937 op
traden als vennooten onder een firma in
een gevestigde onderneming en die 5 jaar
in detailhandel, ambacht of kleine nijver
heid, zulks ter beoordeeling van den mi-
hister, werkzaam zijn geweest;
d. beheerders(sters) (filiaalchefs e.d.)
die op 1 Januari 1938 als zoodanig optra
den en die 5 jaar in detailhandel, ambacht
of kleine nijverheid zijn werkzaam ge
weest;
2e. filiaalbeheerders (sters), die in het be
zit zijn van het diploma handelskennis voor
filiaalhouders(sters) in het broodverkoo-
persbedrijf, afgegeven door de stichting
voor vakopleiding en examens in het bak
kersbedrijf.
Voor een ministerieele verklaring ten
aanzien van vakbekwaamheid van brood
bakkers kunnen in aanmerking komen zij,
die geboren zijn vóór 1 Juli 1906 en boven-
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Het water van de Gele Rivier in China
vaagt heele dorpen weg en zet de krijgs
operaties stop. (1ste blad).
Schending van de non-interventie-over
eenkomst door Frankrijk? (2de blad).
Generaal von Fritsch gerehabiliteerd.
(2de blad).
Zal Duitschland weigeren de Oosten-
rijksche buitenlandsche schulden te beta
len? (2de blad).
Binnenland
De vestigingseischen voor bakkers. (1ste
blad).
Droevig familiedrama te Rotterdam;
man vermoordt zijn vrouw en slaat de
hand aan zichzelf. (4de blad).
Wissellooper te Puth (Limburg) over
vallen en beroofd. (4e blad).
Sport en Wedstrijden
Het schaaktournooi te Noordwijk. (3de
blad).
De loting voor het Wimbledon-tennis-
t o urnooi. (3de blad).
dien voldoen aan de volgende voorwaar
den:
a. personen, die op 1 Januari 1933 ge
vestigd waren als zelfstandige ondernemer
en gedurende de laatste 10 jaren ten minste
7 jaren in volledigen werkkring of volle
dige betrekking in het bedrijf werkzaam
zijn geweest;
b. zoons of dochters van een gevestig-
de(n) ondernemer ten aanzien van de on
middellijke opvolging van den vader of de
moeder en gedurende de laatste 10 jaren
tenminste 7 jaren in volledigen werkkring
of volledige betrekking in het bedrijf werk
zaam zijn geweest;
c. personen, die op 1 Januari 1937 op-
tralen als vennooten onder een firma in een
gevestigde onderneming en gedurende de
laatste 10 jaren tenminste 7 jaren in vol
ledigen werkkring of volledige betrekking
werkzaam zijn geweest;
d. beheerders (sters) (filiaalchefs e.d.) die
op 1 Januari 1938 als zoodanig optraden en
gedurende de laatste 10 jaren ten minste
7 jaren in volledigen werkkring of volle
dige betrekking in het bedrijf werkzaam
zijn geweest.
Voor een ministerieele verklaring ten
aanzien van vakbekwaamheid voor de
broodverkoopers kunnen in aanmerking
komen zij, die geboren zijn vóór 1 Juli 1906
en bovendien aan de volgende voorwaarden
voldoen:
a. personen, die op 1 Januari 1938 geves
tigd waren als zelfstandig ondernemer en
gedurende de laatste 5 jaren tenminste 2
jaren in volledigen werkkring of volledige
betrekking in het bedrijf werkzaam zijn ge
weest;
b. zoons of dochters van een gevestig
de^) ondernemer ten aanzien van de op
volging van den vader of de moeder en ge
durende de laatste 5 jaren tenminste 2 ja
ren in volledigen werkkring of volledige
betrekking in het bedrijf werkzaam zijn
geweest;
c. personen, die op 1 Januari 1937 optra
den als vennooten onder een firma in een
gevestigde onderneming en gedurende dê
laatste 5 jaren ten minste 2 jaren in vol
ledigen werkkring of volledige betrekking
werkzaam zijn geweest;
d. beheerders (sters) (filiaalchefs e.d.) die
op 1 Januari 1938 als zoodanig optraden
en gedurende de laatste 5 jaren ten minste
2 jaren in volledigen werkkring of volle
dige betrekking in -het bedrijf werkzaam
zijn geweest.
JAPANSCHE VLIEGTUIGEN OMLAAG
GESCHOTEN.
KANTON, 16 Juni. (AN.P.) Vanochtend
hebben Chineesche jachtvliegtuigen zes Ja
pansche bombardementsvliegtuigen omlaag
geschoten, bij Lok Tsjong Sien aan de grens
tusschen Kwantoen en Honan.
De bombardementsvliegtuigen bestook
ten den spoorweg KantonHankau en
werden niet vergezeld door Japansche
jachtvliegtuigen.
De Chineesche vliegers beschoten hen
zoolang met de mitrailleurs, dat zij omlaag
stortten.
Te Kanton was de bevolking zeer ver
heugd toen zij het nieuws hoorde.
