Voordeelen van één centraal vliegveld.
v Niet het middelt
DINSDAG 14 JUNI 19„ 29ste Jaargang No. 9055
S)e £cki<töh£0oti/fca/nt
Telefoon: Redactie 15. Adv. en Abonn.-tarieven zie pag.
Telefoon: Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11.
In Hoorn wensehte de Neo-Malthusiaan-
sche Bond, evenals elders reeds geschiedde,
propaganda te maken voor zijn practijken
o.a. door het houden van een tentoonstel
ling.
Zooals men heeft kunnen lezen, heeft dit
aanleiding gegeven tot hevige protesten,
zooals destijds te Utrecht.
Met de „Maasbode" in het nummer
van gisteravond keuren wij af die pro
testen, inzoover.... de hevigheid ervan
bestond in het bombardeeren van ramen
en het werpen met stinkbommen!
Dat is in eep land, dat op prijs stelt de
hooge goederen van vrijheid èn orde, geen
middel, dat gehanteerd mag worden!
Dat is in den rechtsstaat, dien wij heb
ben en willen behouden, geen middel, dat,
ter verkrijging en verzekering van recht
gebezigd mag worden.
Dat alles moet worden ingezien.
Maar óók moet worden ingezien, hoe ver
keerd een burgemeester doet, die het hou
den van een dergelijke tentoonstelling niet
verhindert, omdat.... er geen verstoring
van de openbare orde bedoeld zijn dan
vechtpartijen e.d. verwacht of gevreesd
behoeft te worden. Een toelating op een
dergelijk motief ishaast een invita
tie, om de orde te verstoren! Een burge
meester moet inzien, dat er ook in ande
ren zin bestaan kan een verstoring van
de openbare orde, welke hem moet bewe
gen een tentoonstelling als de hier bedoel
de te verhinderen. Zoo hebben er, naar 't
schijnt, ook over gedacht de burgemees
ters van Groningen, Bussum, Enkhuizen,
enz., die in tegenstelling met den burge
meester van Hoorn een tentoonstelling
van den Neo-Malthusiaanschen Bond heb
ben verboden.
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
SALAMANCA: De troepen van generaal
Franco hebben hun opmarsch met succes
voortgezet. Zij hebben gisteren de stad Cas-
tellon bezet, wat weer een belangrijke
schrede voorwaarts beteekent op den weg
naar Valencia. Langzaam maar zeker
neemt het rechtsche leger het gebied, dat
nog in handen van de Barcelona-regeering
is, stukje voor stukje in bezit. Weliswaar
verflauwt telkens het offensief en dat geeft
aan de rechtsche opmarsch zoo'n aarzelend
karakter, maar aan den anderen kant sla
gen de linkschen er toch niet meer in om
een stuk van het rechtsgeworden gebied te
heroveren, wat erop wijst, dat zij al hun
krachten noodig hebben om te houden wat
zij hebben. En dat gelukt hun nog niet
eens. Zoodra de rechtschen doorzetten, we
ten zij ook telkens een flinke greep te
doen.
KANTON: ondanks de protesten geven
de Japanners hun pogingen om de stad Kan
ton te verwoesten niet op. Zij blijven bom
bardeeren. Overigens zijn de Japanners
thans op een leelijke hindernis gestuit. De
Chineezen hebben de dijken van de Gele
Rivier doorgestoken en het water over
stroomt het land heinde en ver. De krijgs
operaties worden daardoor volkomen stop
gezet.
PRAAG: Nu de gemeenteraadsverkiezin
gen achter den rug zijn, kunnen de onder
handelingen tusschen de regeering te
Praag en de Henleinisten beginnen. Er is
thans geen verkiezingspropaganda meer
noodig, zoodat de incidenten nu wel zullen
luwen en er een rustige sfeer zal ontstaan
voor de onderhandelingen. De wederzij d-
sche standpunten staan echter zoover uit
elkaar, dat overeenstemming niet gemak
kelijk te bereiken zal zijn.
Werkloozen met
spaar bezit.
Naar aanleiding van het artikeltje in ons
vorig nummer over „Werkloozen met spaar-
bezit" deelt men ons van goed ingelichte
zijde mede, dat de daarin gedane mede-
deelingen niet juist zijn.
Inzooverre met „niet juist" bedoeld is
„niet geheel volledig" erkennen wij dat.
Ter wille van de zaak, waarover het gaat,
willen wij hier citeeren uit een desbetref
fende circulaire van den Minister van So-
siale Zaken (den heer Slotemaker de
Bruïne) van 14 Dec. 1934:
In de eerste plaats merk is op, dat in den
vervolge in het algemeen kunnen worden
vrijgelaten spaargelden tot een maximum
van 200.Mocnten zich zeer bijzondere
gevallen voordien, waarin U meent, dat tot
afwijking van dezen algemeenen regel ter-
n en bestaan, dan kunt U zich daaromtrent
tot mij wend er-
Voorts kunnen buiten beschouwing wor
den gelaten bedragen, die door ongehuw-
den zijn gespaard met het oog op een uitzet
voor een komend huwelijk, indien naar Uw
meening redelijkerwijs kan worden aange
nomen, dat het huwelijk binnen afzienbaren
tijd zal worden voltrokken.
Ook voor gelden, bestemd voor z.g.n. af-
haaldiensten in verband met betaling van
belasting enz. en gelden door kinderen
bijeengebracht als deelnemers aan het
schoolsparen, behoort geen wachttijd te
worden voorgeschreven, dan wel aftrek op
den steun plaats te hebben.
Wat den wachttijd betreft, zij het volgen
de medegedeeld.
Tot dusverre vond de regeling, dat het
aantal wachtweken werd verkregen, door
het spaargeld te deelen door anderhalf maal
het steunbedrag, toepassing Deze regeling
blijft gelden wanneer de betrokken werk-
looze meer dan 500.spaargeld bezit, en
wel voor het bedrag boven de 500.Voor
bedragen van f 200.tot 500.— (zooals
hiervoor werd opgemerkt, kan een bedrag
van 200.buiten beschouwing blijven)
gelieve U in hei vervolg de volgende rege
ling toe te passen.
De betrokkene kan indien hij daarvoor
overigens in aanmerking komt. terstond in
ordersteuning worden opgenomen. Hem
worde echter niet het volle, doch het halve
steunbedrag uitgekeerd. Het aantal weken,
gedurende welke halve steun wordt ver
strekt, wordt verkregen door 2/3 van het
bedrag boven 200.te deelen door de
helft van het steunbedrag, dat de betrok
kene zou ontvangen, indien hij geen spaar
geld had.
Na het verstrijken van den wachttijd en
het aantal weken, waarover halve steun is
verstrekt, kan de betrokkene indien hij
daarvoor overigens in aanmerking komt,
vollen steun ontvangen, ongeacht hoeveel
hij door zuinig te leven van zijn spaargeld
mocht hebben overgehouden.
De regeling voor degenen, die een huis
bezitten, wordt met het vorenstaande in
overeenstemming gebracht.
Gehandhaafd blijft de bepaling, dat in
dien zulks nog niet het geval mocht zijn, op
het huis een hypotheek moet worden ge
nomen en wel tot een bedrag van ongeveer
50% van de tegenwoordige waarde. Van dit
hypotheekbedrag kan, evenals ten aanzien
van spaargeld is bepaald een bedrag van
200.buiten beschouwing worden ge
laten. Met he+ resteerende bedrag wordt
gehandeld als is aangegeven met betrek
king tot de spaargelden.
Ik merk hierbij op, dat het de bedoeling
is, dat de verplichting tot het nemen van
hypotheek alleen in die gevallen wordt
gesteld, waarin de woningen een behoorlijke
waarde bezitten. Gebrekkige woningen en
in het algemeen woningen die een waarde
van 1000.riet te boven gaan, kunnen
tuiten beschouwing worden gelaten. Ook
indien de woning meer waarde dan 1000.
heeft, doch de betrokkene er niet in slaagt,
hypotheek op zijn huis te verkrijgen, kan
hem overeenkomstig de regeling steun wor
den verleend. Uwerzijds dient dan uiteraard
te worden nagegaan, of de betrokkene in
derdaad ernstige pogingen om een hypo
theek te verkrijgen, in het werk heeft ge
steld.
MGR. YU-PIN OP WEG NAAR ZIJN
LAND.
Hulp aan d e Chineesche oorlogslachtoffers.
Alvorens Frankrijk te verlaten heeft de
Apostolische Vicaris van Nanking, Mgr.
Yu-Pin een schrijven gericht aan de .„Bon
ne Presse" te Parijs, waarin hij o.m. zegt:
„Ik zou door middel van Uw groot katho
liek dagblad (bedoeld is „La Croix" red.)
nogmaals mijn dankbaarheid willen betui
gen aan al degenen, die aan mijn oproep
gehoor hebben gegeven; hun hulp wordt
ten zeerste gewaardeerd door het leidend
Comité van de „Hulp aan de Chineesche
Oorlogsslachtofers" te Hankau.
Ik ga terugkeeren naar mijn volk in
nood, vol deernis met hun smarten. Uw ge
beden zullen mij helpen om mijn taak van
liefde en vrede vruchtbaar te maken. Het
heldhaftig gedrg der missionarissen in de
oorlogswoelingen heeft diepen indruk ge
maakt op velen, die tot ons zullen komen,
begeerig naar het weldoende licht van het
Evangelie, het eenige wetboek van vrede
tusschen de volkeren.
MINISTER VAN WATERSTAAT
SOMT ZE OP.
Naar het oordeel der Regeering
zullen de belangen van
Amsterdam en Rotter
dam het best gediend
zijn door één cen
traal terrein.
Groote besparing voor de K. L. M.
DE REGEERING IS NIET VOORNE
MENS AF TE ZIEN VAN DE PLANNEN
TOT STICHTING VAN EEN CENTRAAL
VLIEGVELD TE LEIDERDORP.
DIT BLIJKT UIT HET ANTWOORD,
DAT DE MINISTER VAN WATERSTAAT
HEEFT GEGEVEN OP DE DESBETREF
FENDE VRAGEN VAN HET TWEEDE
KAMERLID VAN DEN TEMPEL EN DAT
WIJ HIER LATEN VOLGEN:
De Regeering heeft in beginsel besloten
de stichting te bevorderen van een lucht
vaartterrein, dat centraal zal zijn gelegen
ten opzichte van Amsterdam, Rotterdam en
's-Gravenhage en dat bedoeld is te zijn de
eenige luchthaven des lands voor het groo
te internationale verkeer met landvlieg-
tuigen.
Bij aanvaarding van dit beginsel heeft
de Regeering zich doen leiden door de vol
gende overwegingen:
Kosten- en tijdbesparing.
Bij de voortschrijdende ontwikkeling van
de luchtvaart in de richting, zooals deze zich
thans met voldoende duidelijkheid af tee
kent, n.l. in de richting van groote en snel
le verkeersvliegtuigen en van de uitoefe
ning van verkeer over steeds grootere af
standen zonder tusschenlanding, is er op
den duur in 'n klein land als het onze geen
plaats voor twee groote luchtvaartterrei
nen, welke beide bedoelen met de eischen
van dat verkeer rekening te houden. Zulks
is te minder het geval, wanneer die beide
luchtvaartterreinen zich bevinden op een
onderlingen afstand van nog geen vijftig
kilometer (omstreeks tien minuten vlie
gen).
Ten einde de kosten en het tijdverlies,
verbonden aan het uitvoeren van een tus
schenlanding op een tweede op zoo korten
afstand gelegen luchtvaartterrein te bespa
ren, zullen de luchtvaartmaatschappijen
maatregelen moeten treffen om door een
doelmatige organisatie de landing samen te
brengen op één enkel terrein.
Cencentratie op één vliegveld zal leiden
tot aanmerkelijke besparing voor de K.L.H.
Vaststaat, dat de exploitatie van lucht
vaartterreinen voor het internationale ver
keer steeds hoogere eischen zal stellen aan
veiligheidsinrichtingen en verdere voorzie
ningen. Wegens de grotte der kapitalen,
welke in dergelijke terreinen nog zullen
moeten worden gestoken, bestaat geen uit
zicht op de mogelijkheid van loonende ex
ploitatie, maar zal gerekend moeten wor
den op steeds toenemende exploitatiever
liezen voor de betrokken gemeenten, als
mede op toenemende kosten voor het rijk
ten behoeve van veiligheidsinrichtingen.
Deze uit een financieel oogpunt onduld
bare toestand zal vermeden worden door
concentratie op 'één luchtvaartterrein,
waarmede belangrijke verlaging van over
heidsuitgave zal worden bereikt.
Het staat vast, dat het in 'n betrekkelijk
klein gebied alleen dan mogelijk is de
grootst mogelijke veiligheid te bereiken,
wanneer eenheid in de leiding van het
luchtverkeer, in het bijzonder bij omstan
digheden van slecht zicht, kan worden ver
kregen. Kruising van luchtlijnen op be
trekkelijk korten afstand van een luchtha
ven dient daarbij te worden vermeden, ter
wijl, zooals de ondervinding heeft geleerd
het overlappen of zelfs maar aan elkaar
grenzen van de naderingsgebieden van
luchtvaartterreinen, waarop verkeer van
gelijken aard wordt uitgeoefend, met een
veilige uitoefeinng van het luchtverkeer in
strijd is.
Het gelijktijdig exploiteeren van twee
luchtvaartterreinen voor het groote inter
nationaal luchtverkeer op zeer korten on
derlingen afstand, hetgeen uiteraard iets
anders is dan het beschikbaar hebben van
secundaire luchtvaartterreinen op korten
afstand van een hoofdterrein, zal dan ook
op den duur met steeds grooter moeilijkhe
den gepaard gaan.
Defensie-belangen secundair.
De belangen van Defensie zijn in dit
vraagstuk secundair. Als een centraal
vliegveld voor de burgerlijke luchtvaart
tot stand komt en uit dien hoofde Schiphol
zijn beteekenis voor de burgerlijke lucht
vaart mocht verliezen, zou thans, nu de
aanleg van één of meer militaire vliegvel
den, als gevolg van de uitbreiding van de
militaire luchtvaart,e nog slechts in voorbe
reiding is, bij de uitwerking van de plan
nen met het voor militaire doeleinden be
schikbaar komen van Schiphol rekening
kunnen worden gehouden. Mocht het de
partement van Defensie zich reeds van de
noodig geachte vliegvelden volledig heb
ben voorzien, dan zou uiteraard van aan
koop van Schiphol geen sprake meer kun
nen zijn.
^3ij het departement van Defensie is
voorkeur van het eene militaire luchtvaart
terrein boven het andere niet in het ge
ding.
Het afwegen van voor- en nadeelen bij
vergelijking van het eene militaire lucht
vaartterrein met het andere zou trouwens
niet gemakkelijk zijn. Ten aanzien van
Schiphol kan worden gezegd, dat het een
belangrijke outillage bezit, welke uiteraard
voor militair gebruik van groote beteekenis
zal kunnen zijn. Anderzijds moet worden
opgemerkt, dat het luchtvaartterrein Schip
hol zich, tengevolge van een jarenlang ge
bruik, in hoofdzaak aan de eischen van
het burgerlijk luchtverkeer heeft aange
past. Wat een nieuwe militaire vliegveld
aangaat, uiteraard kan bij het aanleggen
daarvan volledig rekening worden gehou
den met de eischen van den militairen
vliegdienst.
In beide gevallen kan voor laatstgenoem
den vliegdienst slechts na geruimen tijd
volledig over het vliegveld worden be
schikt. Tijdelijke oplossingen zullen dus in
beide gevallen moeten worden gevonden.
Belangen van Amsterdam
en Rotterdam.
De regeering is bekend met de meening
van de gemeentebesturen van Amsterdam
en Rotterdam, dat door het verlies van
een in de onmiddellijke nabijheid van elk
dier gemeenten gevestigd luchtvaartterrein
de belangen dier gemeenten zouden wor
den geschaad.
Uiteraard kan niet worden ontkend, dat
tegenover de voordeelen van concentratie
in het begin enkele nadeelen kunnen staan
als gevolg van den overgang naar den nieu
wen toestand, doch naar het oordeel der re
geering zullen de belangen van de gemeen
ten Amsterdam en Rotterdam op den duur
het best gediend zijn door het bestaan van
één enkel centraal luchtvaartterrein, waar
op alle belangrijke luchtverbindingen ge
concentreerd zijn en waar de meest geper
fectioneerde inrichtingen voor de veilig
heid aanwezig zijn.
Aan den iets grooteren afstand tot het
centrale vliegveld kunnen voor de deelne
ming aan het luchtverkeer geen overwegen
de bezwaren zijn verbonden, daar dat vlieg
veld op een afstand van ongeveer een half
uur per auto van het centrum van Amster
dam en Rotterdam zal verwijderd liggen,
hetgeen niet anders dan normaal te ach
ten is.
Ontkend wordt niet, dat de concentratie
van het luchtverkeer aan beide steden
eenige bedrijvigheid zal onttrekken. Te
genover dat nadeel staan echter de groote,
reeds vermelde voordeelen van de concen
tratie, welke voordeelen ook voor Amster
dam en Rotterdam van beteekenis zijn.
Het binnenlandsch luchtverkeer wordt
slechts over vrij korte afstanden uitge
oefend. Hierdoor en tevens door de steeds
voortschrijdende verbeteringen van de
trein- en autoverbindingen zijn aan de ont
wikkeling van dit luchtverkeer zekere
grenzen gesteld.
Bij de concentratie op één luchtvaart
terrein zal het tijdverlies ten gevolge van
de vergrooting van den afstand tot de cen
tra van Amsterdam en van Rotterdam in
verhouding tot de korte vliegtijden meer
beteekenen dan ten aanzien van het lucht
verkeer over grootere afstanden. Zal dus
in enkele gevallen, waarin de luchtverbrn-
ding over kleine afstanden een aanzienlij
ke tijdbesparing geeft, de uitoefening van
't binnenlandsche luchtverkeer iets ongun
stiger worden, daartegenover staat, dat met
een centraal vliegveld de binnenlandsche
luchtlijnen als aanvoerlijnen in beteeke
nis winnen.
De regeering kan niet inzien, dat de aan
leg van een geheel nieuw centraal lucht
vaartterrein in de plaats van de bestaande
luchtvaartterreinen Waalhaven en Schip
hol, wanneer die terreinen worden over
genomen door het departement van Defen
sie, een zeer kostbare proefneming zou be
duiden. Zooals is uiteengezet, is een van
de beweegredenen van de regering bij haar
besluit om in beginsel dien aanleg te be
vorderen juist geweest, dat daardoor be
sparing zou worden bereikt en dat de mo
gelijkheid van rendabele exploitatie zal
worden vergroot. De aan Schiphol ten kos
te gelegde bedragen zijn, voor zoover het
de waarde betreft, welke dat luchtvaartter-
ren voor het departement van Defensie
vertegenwoordigt, bij een oplossing, als
hiervoor omschreven, niet als verloren te
I beschouwen.
Dit nummer bestaat alt
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Castellon is gistermiddag: door de troe-
pen van Franco bezet. (2de blad).
Het water houdt in China de Japanneezen
tegen. (2de blad).
Rudolf Hess houdt een felle rede tegen
Tsjecho-Slowakije. (2de blad)
Zullen vandaag de onderhandelingen tus
schen Praag en Henlein beginnen? (2de
blad).
Binnenland
Het antwoord van minister Van Buuren
op vragen van het Tweede Kamerlid Van
den Tempel over de plannen voor een cen
traal vliegveld. (1ste blad).
Een uitspraak van den kantonrechter te
Amsterdam, volgens welke overtreding
van een voorloopige vestigingsvzrbod, uit-
van een voorloopige vestigingsverbod, uit-
kleinbedrijf, niet vervolgd kan worden
zoolang er nog niet definitief vestigings-
eischen zijn vastgesteld. (4de blad).
De buitengewone vergadering van de
Alg. Ned. Vereeniging voor bloembollen
cultuur in Nederland; de motie van het
hoofdbestuur is aanvaard. (2de blad).
Verminderde invoer van kaas in Duitsch
land. (1ste blad).
BETALINGSCONTINGENT VAN KAAS
NAAR DUITSCHLAND GEHALVEERD.
Voor het derde kalender-kwartaal
zal het worden vastgesteld op 45
pet. van dat in JuliSeptember van
het vorige jaar.
TREFT HOOFDZAKELIJK DE
VETTE SOORTEN.
Wij vernemen, dat het betalingscontin
gent voor onzen export van kaas naar
Duitschland voor het a.s. derde kalender
kwartaal zal worden vastgesteld op vijf
enveertig procent (dus minder dan de
helft) van dat der overeenkomstige perio
de van het vorig jaar.
In het derde kwartaal van het vorig jaar
heeft onze kaas-export naar Duitschland,
zooals men uit de Ned. exportstatistiek kan
berekenen, netto bedragen:
Volvette Goudsche 1222 ton voor 864.000
Goudsche 40 plus 1660 ton voor 919.000
Edammer 40 plus 503 ton voor 282.000
Kaas in broodvorm 2366 ton voor 1.334.000
Magere soorten 182 ton voor 90.000
Totaal 5933 ton voor 3.489.000
In het derde kwartaal van het vo.
rig jaar exporteerde ons land dus naar
Duitschland rond zes millioen kilo kaas
voor 3.5 millioen gulden of 35 pet van
de totale kaasexportwaarde. Duitsch
land neemt bovendien voornamelijk de
beter, dus duurdere soorten van ons af
Van Goudsche volv. betrok Duitsch
land in het derde kwartaal van het vo
rige jaar dan ook 39 pet. van de hoe
veelheid en 45 pet. van de waarde; van
Goudsche 40 plus: 47 pet. van de hoe
veelheid en 54 pet. van de waarde;
van volvette en 40 plus kaas in brood
vorm zelfs 91 pet. van de hoeveelheid
en 93 pet. van de exportwaarde!
In het eerste kwartaal van het loo-
pende jaar exporteerde ons land naar
Duitschland:
Goudsche volvette 1092 ton voor 787.000
Goudsche 40 plus 1427 ton voor 789.000
Edammer 40 plus 437 ton voor 239.000
Kaas in broodvorm 1871 ton voor 1.094.000
Magere soorten 113 ton voor 51.000
Totaal 4940 ton voor 2.960.000
In het eerste kwartaal 1938 bedroeg on
ze kaas-export naar Duitschland dus rond
5 millioen kilo voor 3 millioen gulden (te
gen 4.7 mill, kilo voor 2.6 mill. gld. in de
zelfde periode van vorig jaar, een stij
ging derhalve ten opzichte van 1937).
De beteekenis der a.s. verlaging van het
betalingscontingent voor kaas tot 45 pet.,
dus niet 55 pet. (meer dan de helft)
wordt uit deze cijfers en percentages dus
wel duidelijk!
Volledigheidshalve zij er op gewezen,
dat het betalings-contingent voor het éérste
kwartaal in Februari een kleine verhoo
ging had ondergaan onder het beding, dat
dit in Juni in mindering zou worden ge
bracht op het derde kwartaals-contingent.
Het spreekt echter van zelf, dat deze klei
nigheid buiten verhouding staat tot de hui
dige vermindering met 55 pet.
„Handelsblad."
NIEUW FEUILLETON
Wegen der Gerechtigheid.
Ter afwisseling vangen wij morgen
aan met de publicatie van een feuille
ton, dat er uitziet als een film, men zou
kunnen zeggen, een aantal spannende
twee-acters.
Het zijn de spannende episoden uit
de practijk van mr. Alfred Mulligan,
den beroemden advocaat en speurder,
raadsman in mysterieuze aangelegen
heden.
In dit verhaal worden deze geheim
zinnige geschiedenissen, eei. voor een
verteld door zijn toemaligen mede
werker mr. Hugh Steward en men zal
met verbazing de geniale oplossingen
volgen der misdaden en mysterieën, die
in dit verhaal, dat getiteld is „Wegen
der gerechtigheid", voorkomen.
