DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE DOORDRAAIERIJ BIJ DE
GROENTEVEILINGEN
Locomotief zocht afkoeling in een bad
WOENSDAG 8 JUNI 1938
29ste Jaargang No. 9050
S>e Geiul&cli^Goii/fca/nt
Telefoon: Redactie 15.
Telefoon: Administratie 935.
Adv. en Abonn.-tarieven zie pag. 2.
Giro 103003. Postbus 11.
V Geen „groot gebazel"
Het is een algemeen verschijnsel, dat een
partij, die in oppositie staat tegenover een
regeering, in een tijd van economische de
pressie winst behaalt.
En daarom wij moeten geen struisvo
gel-politiek voeren! schijnt 't ons wèl
waarschijnlijk, dat de nieuwe economische
depressie de N.S.B. wind in de zeilen heeft
geblazen.
't Schijnt ons waarschijnlijk, dat de
N.S.B. nu eenige vooruitgang in stemmen-
cijfer zou kunnen boeken in tegenstelling
met de Tweede-Kamerverkiezing van het
vorig jaar.
Dat schijnt ons waarschijnlijk, ondanks
het onomstootbare feit, dat de leiding in de
N.S.B. telkens mistast, als 't er op aan
komt de mentaliteit, de geestesgesteldheid
van het Nederlandsche volk te kennen.
Behalve een vergrijp tegen waarheid en
recht wat het ergste is is ook een
psychologische fout: die onafgebroken reeks
van „schandalen", dag-in-dag-uit voorgezet
in het „Nationale Dagblad"; bij gebrek aan
wat anders, werd de Ossche affaire telkens
maar weer opnieuw 1 gerepeteerd! Men
is er sedert enkele dagen mee geëindigd.
Zou het zijn doorgedrongen, dat een derge
lijke voorlichting eiken, nog eenigèrmate
gezonden, geest walgt?
Ook die tactiek van groote, leege woor
den, die moeten inslaan, is er een, die niet
ligt in den aard van het Nederlandsche
volk.
Van deze tactiek heeft de. voor de
N.S.B. overigens welgeslaagde Landdag
te Lunteren op 2en Pinksterdag weer 'n
fraaie proeve gegeven. Daar wij hebben
't gisteren reeds vermeld constateer
de de heer ir. Mussert, dat 't „groot ge
bazel" is, te spreken van een economische
crisis in Nederland. „Groot gebazel".
Zouden er nu werkelijk menschen zijn, die
dat gelooven? Die gelooven, dat 't in Ne
derland kon gaan, heel gewoon en heel
goed, als er maar een bekwame en goed
willende regeering was, als de heeren Mus
sert c.s. de lakens konden uitdeelen.
Dit toch is de klaarblijkelijke strekking van
het betoog van den heer Mussert!
In Duitschland is de economische toe
stand immers zooveel beter! Dat wordt
beweerd, maar er zijn feiten, die eenigen
twijfel aan de waarheid van deze bewering
wettigen.
De vorige maand werd in een correspon
dentie van de „N. Rott. Crt." uit Berlijn
gewezen op een redevoering, welke de
heer Böhmker, burgemeester van Bremen,
had gehouden op een vergadering van huis-
en grondbezitters van het gebied Rhein en
Main.
„.Menig huisbezitter, die klaagt over
te hooge lasten", aldus de heer Göhm-
ker, „zou goed doen er aan te denken,
dat de Duitsche hervorming slechts
daardoor kan worden verkregen, dat
de Duitschers gedurende een generatie
de tanden op elkaar moesten bijten om
deze hervorming te veroveren. De huis
bezitters zouden daarbij het voorbeeld
der arbeiders voor oogen moeten ne
men, die bij een gemiddeld maande-
lijksch loon van 90 tot 105 mark
meestal een groot gezin hebben, maar
in onvoorwaardelijken trouw Adolf
Hitler volgen...."
Zulke uitlatingen geven toch wel 'n beetje
te denken!
In Duitschland is de economische crisis
niet „groot gebazel", maar droeve wei-ke-
lijkheid. En in Nederland is 't, helaas, ook
zoo!
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
TERUEL: De troepen van Franco zijn
een nieuw offensief begonnen in de beurt
van Teruel. Aanvankelijk hebben zij ge
tracht naar het Noorden door te dringen
in de richting van Barcelona, doch dat of
fensief is doodgeloopen. Thans zoeken zij
het in Zuidelijke richting. Dit offensief is
gericht op Castellon. Volgens de berichten
heeft Franco succes, al gaat het ook niet
hard. Voorts worden weer verscheidene
bom-aanvallen op linksche havensteden ge
meld, waarbij eenige Engelsche koopvaar
dijschepen getroffen zijn. Vanzelfsprekend
zijn de Engelschen daarover ontstemd en
vragen zij zich af, of het geen tijd wordt,
dat de Engelsche regeering van zich gaat
afbijten. Tot nu toe heeft de Britsche re
geering zich op het standpunt gesteld, dat
Engelschen schepen, als zij zich willen be
geven binnen de Spaansche territoriale
wateren, dat op eigen risico moeten doen.
KANTON: De Japanners schijnen het
SLA „MET EEN PIETJE".
DE AFZET NAAR DUITSCHLAND.
Wij ontleenen aan het „Vaderland" de vol
gende beschouwingen. Men moge het niet
met alle daarin gedane beweringen eens
zijn, het gegeven feiten-materiaal is in
ieder geval interessant:
't Is' weer heel erg, hoort men hier en
daar verkondigen en wij hebben ook inge
zonden stukken ontvangen over de enorme
hoeveelheid versohe groenten, die zoo maar
vernietigd wordt, omdat er geen afzet is,
terwijl toch duizenden menschen gebrek
lijden.
Wij zijn dan ook op informatie uitgegaan
en willen al direct zeggen: 'het is veel min
der dan verleden jaar; het is lang niet zoo
erg als het lijkt.
Hefis lang niet zoo erg als verleden jaar:
In April 1937 is er voor niet minder dan
278.000 doorgedraaid; in dezelfde maand
van dit jaar slechts 69.000. Wat de maand
Mei betreft, zal er weliswaar niet zoo'n
verschil zijn. Voor het heele seizoen echter
laat de situatie zich in ieder geval gunstig
aanzien.
Hoe komt men tot de genoemde bedra
gen?
De Regeering heeft minimumprijzen vast
gesteld voor een groot aantal groenten. Is
de vraag op de veilingen nu zoo gering, dat
het aangeboden goed tegen dien minimum
prijs geen afzet vindt, danwordt door
gedraaid en voor die doorgedraaide groen
ten krijgt de kweeker dan zijn minimum
prijs van de daartoe bevoegde crisisinstan
tie. Tenminste: wanneer het nog eetbare
groenten zijn.
Dit laatste is zeer belangrijk en heeft ook
alweer aanleiding gegeven tot een min of
•meer alarmeerend gerucht. De kweekers,
zoo heet het n.l., zenden hun goed, dat
eigenlijk niets waard is, naar de veiling,
omdat zij weten, dat de Regeering toch nog
altijd den minimumprijs betaalt.
Men heeft het daarbij dan vooral over de
sla. Sla met luis gaat door de veiling en
wordt dan op de belt gegooid, maar niet
zonder dat de kweeker er den minimum
prijs voor heeft gekregen. Dat is dus een
voordeelig zaakje!
In werkelijkheid komt dit zaakje echter
nooit tot stand. En toch is er wel een grein
tje waarheid in het gerucht. Wat is name
lijk het geval? Sla met luis (met „pertinen
te luis", is men geneigd te zeggen) is inder
daad niets of althans zoo goed als niets
waard. Die wordt door de Regeering dan
ook niet overgenomen. Maar ook dit kwaad
is min of meer relatief. Waar is de grens?
Een heel klein beetje luis is eigenlijk geen
luis; dan heet het: sla met een pietje. Zulke
slechts even aangetaste sla is nog goed
voedsel. Vroeger echter, toen de sla goed
betaald werd kon 'het op dagen, dat er
toch al flinke voorraad werd aangevoerd,
voordeelig zijn voor de kweekers om die
niet zoo heel goede kwaliteit zelf maar te
vernietigen of voor veevoeder te gebruiken.
De prijs van de rest werd dan niet gedrukt.
Thans is de gemiddelde prijs toch al zoo
laag, dat men blij is nog het minimum te
krijgen voor het goede met een pietje. Wer
kelijk slecht goed echter wordt ook door de
Regeering geweigerd.
De groenten, die de Regeering wel tegen
minimumprijs overneemt, moeten dus eet
baar zyn en worden voor een zeer belang
rijk deel ook nog gegeten. De distributie
van „doorgedraaide" groenten heeft in de
laatste paar jaren een vrij grooten omvang
aangenomen. Alles door elkaar wordt daar
voor 3 cent per kilogram-betaald door de
gemeentebesturen of door andere steun-
instanties. Die drie centen gaan op aan ver-
zendings- en administratiekosten, zoodat er
van de bedragen, die aan de kweekers be
taald worden, niets terugvloeit in het cri
sisfonds.
Bij al die klachten over de doordraaierij
zij komen geregeld terug in dit seizoen
van het jaar hoort men ook dikwijls be
weren: Duitschland neemt bijna niets
meer af.
In werkelijkheid echter valt de afzet naar
Duitschland erg mee. In 1937 was het al
heter dan het jaar tevoren en thans is het
weer veel beter dan in '37. Ziehier de cij
fers voor de pas afgeloopen maand:
Eveneens verdubbeld!
Komkommers: Mei 1937 2.478.000 kg.
1938 4.985.000
Meer dan verdubbeld!
voornemen te hebben om Kanton met den
grond gelijk te maken. Zij gaan tenminste
voort met massa's bommen op de stad te
gooien. Van de protesten trekken zij zich
niets aan; Kanton is geen „open" stad, zeg
gen zij, en het bombardeeren is een onder
deel van onze oorlogsoperaties. Of men de
Chineezen daarmee klein krijgt, is echter
de vraag. De Chineesche regeering heeft
besloten, om het dorp Taiertsjwang, de
plaats, waar de Japanners werden terug
geworpen, „onsterfelijk" te verklaren. Of
schoon de plaats, welke vroeger 20.000 in
woners telde, nu „bevolkt" is door zes per
sonen en gros, wil de Chineesche regeering
daar een modelstad bouwen. Tenminste
als zij daar ooit weer aan de macht komt.
Tomaten: Mei 1937 722.000 kg.
1938 1.448.000
Bloemkool: Mei 1937 586.000 kg.
1938 918.000
Een stijging van meer dan 55 pet.
Dit zijn de drie voornaamste artikelen.
Er is dus volstrekt geen reden tot pessi
misme.
Natuurlijk maakt het altijd een leelijken
indruk, wanneer men ziet, dat goed voed
sel vernietigd wordt, terwijl er toch altijd
velen zijn, die niet voldoende te eten heb
ben; of althans niet genoeg gezonde groen
ten op tafel krijgen.
Wij begrijpen dan ook wel de verontrus
ting van velen onzer lezers. Zij moeten
echter bedenken, dat het vroeger ook, in
den zoogenaamd normalen tijd, niet altijd
mogelijk was het aanbod pijpcies aan te pas
sen aan de vraag. Het weer en de smaak
der menschen zijn twee zeer willekeurige
machten. Als er bij zonnig weer vroeger
plotseling een geweldige hoeveelheid bloem
kool op de markt kwam bijv., waren er ook
wel eens moeilijkheden met den afzet. De
prijs kon dan weliswaar lager dalen, maar
dat was voor al de betrokken partijen niet
louter vreugde. De gelegenheidskoopman
kwam dan op de markt en kocht voor een
appel en een ei een wagen bloemkool,
waarmede hij dan langs de straat liep te
venten, tot groot verdriet van vele geves
tigde groentehandelaren, die dan dikwijls
met een deel van hun voorraad bleven zit
ten, zoodat er toch ook weer een deel niet
verbruikt werd.
Op 't oogenblik heeft men weer andere,
maar ook zeer natuurlijke, moeilijkheden
met de sla. Deze groente is nu al bijna drie
maanden aan de markt. Het publiek is sla-
moe geworden. Als het nu nog eens echt
warm was, ja, dan zou een frisch slaatje
nog wel smaken, maar bij het weer, dat
wij in den laatsten tijd hebben! (Intusschen
verbeterd! Red. L.Crt.).
ger zou er onder dezelfde omstandigheden
te veel sla geweest zijn. Die stierf dan ech
ter een stillen, een natuurlijken dood zon
der de plechtigheid van de doordraaierij.
Wellicht zal men opmerken: nu ja, als het
vroeger zoo was, waarom moet er dan thans
voor dat goed, dat er te veel is, betaald
worden? Wij hébben, terloops, reeds het
antwoord gegeven op die vraag: omdat de
gemiddelde prijzen, in verband met het
geïnvesteerde kapitaal enz., te laag zijn.
Het is het steun-mechanisme, dat aan het
doordraaien zoo'n groote beteekenis heeft
verleend en sommigen var. „een schan
daal" doet spreken. Zooals de zaken er dit
jaar voorstaan, is echter geen enkele reden
tot ongerustheid.
Het vleesch uit de Pampa's en
de pulp der „Amazonen".
Wij hebben ook even geïnformeerd naar
de beteekenis van het ruilcontract van het
vleesch uit Argentinië tegen zuivel, stroo
en tuinbouwproducten voor Duitschland.
Het kan daarbij ten slotte slechts om een
betrekkelijk gering bedrag gaan. De prijs
van het Argentijnsche vleesch is laag; de
hoeveelheid is niet zoo heel groot en voor
het totaal, dat wij er voor verschuldigd
zijn, worden dan nog andere artikelen uit
gevoerd. In tuinbouwkringen hoopt men,
dat er dan ook nog wel eens op andere wijze
een flinke verhooging zal komen van het
Duitsche betalingscontingent voor groen
ten en fruit. Intusschen, ook over een klei
nen meevaller wil men zich graag ver
heugen (naturlijk zonder ook maar iets op
te geven van het recht om wat er ook ge-
beure toch ook te mogen blijven klagen!)
Men zou n.l. een flinke hoeveelheid aard-
beienpulp willen ruilen tegen dat vleesch..
Pulp van aardbeien?
Nu ja, van de amazonen. Er worden
hier paarlijks zoowat 23 millioen kg. aard
beien gekweekt. Wij eten er ook wel zeer
veel dat blijkt o.a. ieder jaar uit het op-
loopende suikerverbruik en uit den ver
minderden kaasafzet maar zooveel 'kun
nen wij toch niet op. Ieder Nederlander
ook de zuigelingen 2 1/4 kg. aardbeien,
dat gaat niet! Er wordt dan ook uitgevoerd,
maar vooral wordt er ook een groote hoe
veelheid tot pulp verwerkt en dan aan
buitenlandsche jam-fabrieken verkocht, aan
Engelsche of aan Duitsche. Het gaat daar
bij om een hoeveelheid van ongeveer 14
millioen kg. en het zijn in hoofdzaak de
minder goede soorten, die trouwens ook
het laatst aan de markt 'komen, de zooge
naamde amazonen uit Beverwijk en om
streken, die aldus verwerkt worden.
Van den oogst '37 is er nog een groote
hoeveelheid overgebleven. Wij hopen die
nu naar Duitschland te kunnen verkoopen.
Als er ten minste geen beter bod uit Enge
land komt, want daar schijnt de aardbei
dit jaar niet bizonder gesiaagd te zijn.
De beteekenis van een dergelijken ex
port mag men natuurlijk niet alleen schat
ten naar het bedrag, dat er door binnen
komt. Tegelijkertijd immers wordt de markt
er door ontlast, zoodat de prijzen voor an
dere landen en ook voor het binnenland
weer wat stijgen kunen. Overigens blijft de
teeltbeperking doorwerken.
De toestand wordt dan ook geleidelijk
beter, al is hij nog lang niet goed.
KARDINAAL SEREDI DANKT DE
HONGAARSCHE BEVOLKING
„HET CONGRES IS ONGETWIJFELD
GESLAAGD".
Dezer dagen zal in de hoofdstraten van
Boedapest een „verklaring" worden aange
plakt, waarin Kardinaal Seredi, Primaat
van Hongarije, de bevolking van de hoofd
stad en alle organisaties en bureaux dank
brengt voor de medewerking aan het
Internationaal Eucharistisch Congres. In
deze dankbetuigng verklaart de Primaat,
dat het Congres ongetwijfeld geslaagd is.
De Kardinaal dankt de geloovigen bijzon
der, voor de eenheid en de eensgezinde
samenwerking der verschillende vereeni-
gingen en afdeelingen bij de organisatie
van het Congres en eveneens voor de
eensgezindheid tusschen armen en rijken.
De Kardinaal besluit zijn dankbetuiging
met de woorden: „Moge deze eenheid en
samenwerking, die tot stand is gebracht uit
liefde tot God en tot het Vaderland, onder
ons blijven voortduren tot het welzijn van
onze natie en voor het heil van de geheele
menschheid".
DE MARTELAREN DER PATERS
CAPUCIJNEN IN HET ROODE SPANJE
VIJF EN NEGENTIG ZONEN VAN
ST. FRANCISCUS VERMOORD
De „Ordesanalecta", het officieele te
Rome verschijnende orgaan van de orde
der Paters Capucijnen, heeft in zijn laatste
nummer van 15 Mei 1938 betrouwbare ge
gevens gepubliceerd aangaande het lot der
Capucijnen-Paters tijdens de roode revo
lutie en de burgeroorlog in Spanje.
Vooral talrijk zijn de slachtoffers in de
orde-provincies van Castilië, Catalonië en
Valencia.
Voor zoover tot op heden bekend is wer
den 93 Paters Capucijnen door de anarchis
ten vermoord; hieronder bevonden zich 55
priesters, 19 kloosterlingen, djie zich op
het H. Priesterschap voorbereidden en 19
leekenbroeders.
Van al dezen werd de naam, de rang en
de herkomst opgegeven.
Over het lot van meerdere anderen ver
keert men nog in onzekerheid. Tal van
kloosters en studiehuizen van de Paters
Capucijnen werden door de roode barba
ren in brand gestoken, verwoest of in ka
zernes en lazaretten veranderd,
DE HAAGSCHE POLITIE IS COULANT.
De enorme verkeersdrukte, welke op den
Tweeden Pinksterdag voor haar te verwer
ken viel, heeft de Haagsche politie niet be
let haar coulance te handhaven. Een ty
pisch voorbeeld hiervan is zeker de tus-
schenkomst van een motorzijspan van de
verkeersbrigade in het belang van een ge
legenheids-automobilist, die blijken gaf van
zijn gebrek aan ervaring in het besturen
van z'n wagen en aldus voor het verkeer
gevaar opleverde.
Het bleek een Rotterdammer te zijn, die
DII nummer bestaat uit
drie bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
De troepen van Franco hervatten hun
offensief in de richting van Castellon (2de
blad).
Kanton opnieuw verscheidene malen met
bommen bestookt. (2de blad).
Geen nieuwe onderhandelingen over het
concordaat met Oostenrijk. (2de blad).
Binnenland
Regularisatie van de productie en prij
zen van spijsvetten. (2e blad).
Te Oss is een man door den bliksem ge
troffen en gedood. (1ste blad).
Pinksterdrukte op de vliegvelden.
(lste blad).
Sport en Wedstrijden
Het internationaal schaaktoumooi te
Noordwijk geopend. (3de blad).
De loting der Hollandia-roeiwedstrijden
(3de blad).
De „Zeearend" heeft den wedstrijd
„Rond Helgoland" gewonnen. (3de blad).
wel in het bezit van een geldig rijbewijs
was, doch in twee jaren geen autostuur in
handen had gehad en vermoedelijk voor
dien er ook slechts uiterst zelden gelegen
heid toe had gevonden maar nu den
Tweeden Pinksterdag bleek te hebben uit
verkoren om met vrouw en bloedverwan
ten in een huurwagen erop uit te trekken.
Bij deze drukte zou het vermoedelijk wel
op een aanrijding zijn uitgeloopen, doch
de politiemannen huldigden terecht de op
vatting, dat het beter is te voorkomen dan
te genezen en zoo nam een van het politie-
tweetal achter het stuur van den huurwa
gen plaats om den Rotterdammer met zijn
gezin keurig door den verkeersstroom naar
de Maasstad te dirigeeren.
Dit is inderdaad een mooi voorbeeld van
coulance van de Haagsche politie!
Elders zijn er wel politieagenten, die
zouden hébben gedacht: een bekeuring
méér!
De Haagsche politie denkt naar 't schijnt:
Het is 'beter te voorkomen, dan.proces
sen-verbaal op te maken!
Ongeluk aan den nieuwen weg bij Sassenhelm
Gisterenmiddag heeft bij de nieuwe
Sassenheimerbrug over de Sassenheimer-
vaart een ernstig ongeval plaats gehad.
Twee locomotieven, elk 17 ton wegen
de, zouden op een zolderschuit worden ge
plaatst. Toen de tweede locomotief op de
schuit reed, kantelde het vaartuig, waar
door beide machines in de vaart kwamen.
De heer J. J. Geluk, lid der aannemers
firma C. en J. J. Geluk, werd mede ge
sleurd en kreeg onder water een slag te
gen zijn linkerarm van een stuk rail.
Door eenige arbeiders werd de heer Ge
luk op het droge gebracht om naar dr. Hue-
ber vervoerd te worden, die de eerste hulp
verleende. De heer Geluk is daarna naar
zijn woonschip aan de Oosthaven vervoerd.
Een drijvende bok werd besteld om de
beide locomotieven te lichten.