CREDIETEN DE SPAANSCHE BURGEROORLOG BUITENLAND De laatste dag van het Eucharistisch Congres De strijd In het verre Oosten WOENSDAG 1 JUNI 1938 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 6 aan Landbouw, i Handel en Industrie 'ën%^ ■kohmhhbÜNÜ VIJFHONDERD DOODEN DOOR FRANCO'S BOMMEN. Projectielen ontploften op de markt. 'Zooals gisteren reeds gemeld, hebben in den loop van den Dinsdagochtend vlieg tuigen van Franco een aanval gedaan op het stadje Granollers, op 30 K.M. van Barcelona gelegen. Een Reuter-telegram uit Barcelona meldt, dat volgens de laatste beschikbare cijfers 20Ó personen gedood werden en 400 gewond. Volgens een ander bericht echter waren gistermiddag omstreeks twee uur te Granollers 430 dooden gebor gen. Hiermede waren evenwel nog niet alle slachtoffers van het bombar dement geborgen. Men raamde het totaal aantal( dooden op meer dan 500. Het bombardement geschiedde te negen uur in den ochtend; een aantal bommen viel op het marktplein, dat vol menschen was. Granollers is een stadje van 10.000 in woners waar den laatsten tijd vele vluch telingen onderdak hadden gezocht. Een speciale correspondent van Havas meldt omtrent den luchtaanval op deze plaats het volgende: Gistermorgen om negen uur hebben vijf vliegtuigen, die op gemiddelde hoogte vlogen, een twintigtal bommen neerge worpen op Granollers. De aanval ging zóó snel in zijn werk, dat niemand tijd had dekking te zoeken in de speciale schuilplaatsen, die in het stadje aangelegd zijn. Bijna alle projectielen kwamen neer in het centrum van de bebouwde kom. Op het oogenblik van den aanval verdrong zich een groote menigte menschen op het Maisirplein, waar de vischhal staat, om inkoopen op de markt te doen. Hier werd een ware slachting aangericht. Eén der bommen trof de vischhal: bijna alle in de hal aanwezigen werden weggemaaid. Een deel van de hal stortte in en bedolf de aanwezigen onder de puinen. VAN HET VATICAAN DE VIERING VAN 's PAUSEN VERJAARDAG Te Deum op Castel Gandolfo Van het Vaticaansche paleis wapperde gisteren de Pauselijke vlag en Castel Gan dolfo, waar de H. Vader thans verblijft, hing vol vlaggen, Pauselijke en Italiaan- sche, ter gelegenheid van den 81sten ver jaardag van den Opperpriester. De H. Vader heeft gisterochtend in Zijn particuliere kapel de H. Mis opgedragen en vervolgens verscheidene kardinalen en prelaten ontvangen. Een plechtig Te Deum werd gisterenmid dag gezongen, bij welke plechtigheid tal van hooge dignitarissen van het Pauselijk hof en plaatselijke civiele en militaire autoriteiten tegenwoordig waren. De Paus ontving talrijke geluk wensch- telegrammen van staatshoofden, regee- ringsleiders, oversten van religieuze orden en van particulieren. Men seint nog uit Rome aan de „Msbd.": Na de H. Mis te hebben gecelebreerd heeft de H. Vader gisterochtend geruimen tijd op de terrassen van het zomerpaleis doorgebracht en genoten van het heerlijke panorama, terwijl Hij kennis nam van de talrijke gelukwenschen, welke Hem uit alle werelddeelen toestroomden. Onder deze gelukwenschen was er een van den kardinaal legaat, Z. H. Em. Pa- celli en de Pauselijke missie te Boedapest. Om negen uur droeg mgr. Torraldo, ca- meriere partizipante, in de parochiekerk van Castello de H. Mis op, welke door de geheele bevolking werd bijgewoond. Ten Vaticane was gelegenheid tot het teekenen van de felicitatie registers, waar van het corps diplomatique en tal van hoogwaardigheidsbekleeders reeds in de ochtenduren gebruik hadden gemaakt. Dé gezondheidstoestand van den H. Va der is zeer goed. DUITSCHLAND DE OOSTENRIJKSCHE SCHULDEN WEIGERT BERLIJN ZE TE BETALEN? Onderhandelingen met Engeland zouden vastgeloopen zijn Volgens den Londenschen correspondent van de „Vooruit" zouden de onderhande lingen over de betaling van Oostenrijk's schulden aan het buitenland, waarvoor op het oogenblik een Britsche delegatie in Berlijn vertoeft, zijn vastgeloopen. De na zi's weigeren verdere betalingen. Zij wil len geen verantwoordelijkheid aanvaarden voor schulden, die de Oostenrjjksche re geering heeft aangegaan, vóór Oostenrijk 'n Chic model, prettige pasvorm en mooie stof. Dat vindt U allemaal en in groote keuze bij 'n Waarborg-Costuum van Kreymborg. En nog 'n keurige bediening bovandienl alléén bij KREYMBOR De hoofdstraat van Granollers was bijna geheel vernield; vijftien gebouwen stort ten hier in. Na het eerste oogenblik van ontzetting werd onmiddellijk de hulpverleening ge organiseerd. Onophoudelijk werden ge wonden in het ziekenhuis aangevoerd. De doodenzaal was echter veel te klein voor het groote aantal slachtoffers, zoodat men de meeste lijken langs den muur van het kerkhof neerlegde. VAN DE FRONTEN. Het officieele communiqué vermeld, dat de rechtsche troepen aan het front bij Teruel eenige stellingen hebben ver overd en hoogten hebben bezet. De ver liezen van den vijand moeten zeer hoog zijn. De rechtschen hebben ook nog het dorp Puebla de Valverde bezet, evenals den weg naar Camarena. Aan het front in Castellon werden 400 man gevangen genomen. Bij een luchtgevecht werden veertien vijandelijke toestellen omlaag geschoten. Volgens een bericht uit Saragossa ge schiedt de opmarsch der rechtschen op het oogenblik als volgt: De rechtervleugel, onder bevel van ge neraal Varela rukt op, parallel aan den weg TeruelSagunto, op een front van 20 K.M., met gemiddelde etappes van 15 K.M. Het centrum, onder bevel van ge neraal Valino, zet zijn opmarsch voort naar het Zuiden, terwijl de linkervleugel vorderingen maakt naar het Oosten om Albocacer in het Zuiden voorbij te trek ken en de regeeringsdefensie in den flank aan te grijpen. De rechtschen loopen thans meer gevaar zich in de diepe bergpassen te begeven. Getrouw aan hun tactiek ech ter beklimmen zij de bergketenen. Het front loopt op het oogenblik over Teruel, Castralto, Aldehuela, Juebla de Valverde, Puerto de Mingalvo en Gulla. Men hecht in Saragossa groot belang aan de tegenwoordige operaties, waarvan men een snelle beslissing verwacht. Huiszoeking brengt groot bedrag aan het licht. De politie te Valencia heeft bij een huiszoeking in het plafond verborgen ge vonden eenige juweelenkistjes, die edel- steenen, goud en platina inhielden. Een dezer kistjes bevatte 9500 steentjes, die ongeveer een millioen peseta's waard zul len zijn. in het Duitsche Rijk werd opgenomen. De Engelschen dreigen thans met inbeslagne ming van Duitsche saldi in Londen en met het instellen van een clearingregeling. Voor Londen is de mislukking der onder handelingen schokkend nieuws. Men ge loofde tot voor kort, dat Duitschland ver plichtingen van dezen aard, in het bijzon der ten opzichte van de 4M pct.-Volken- bondsleening, zou erkennen. GROOT AANTAL ARRESTATIES Hoofdzakelijk wegens inbreuk op deviezenbepalingen Er wordt de laatste paar dagen een groot aantal arrestaties gemeld. Officieele getal len zijn niet te krijgen, maar in semi-offi- cieele kringen verluidt, dat het aantal on geveer 2000 is. De gearresteerden zijn hoofdzakelijk in arrest gesteld, naar verder verluidt, wegens het maken van inbreuk op de deviezenbepalingen. Zoowel Joden als niet-Joden bevinden zich onder de arres tanten. Zoo heeft de politie gisteravond in twee lokalen aan den Kurfuerstendamm te Ber lijn een razzia gehouden, waarbij 339 per sonen werden gearresteerd, die verdacht worden van overtreding der deviezenvoor- schriften, handel in verdoovende middelen en politieke overtredingen. Onder de ge arresteerden bevonden zich eenige vreem delingen, die niet in het bezit waren van een geldig paspoort. SCHUSCHNIGG IS VERHUISD Woont thans in een Weensche flat Naar van semi-officieele zijde vernomen wordt, heeft de voormalige Oostenrijksche bondskanselier Schuschnigg het slot Bel vedère verlaten en te Weenen een andere woning betrokken. Hij geniet daar op eer ewoord beperkte beweginsvrijheid. In officieele kringen te Weenen wordt gezegd, dat Schuschnigg verhuisd is naar een eenvoudiger woning, een flat. FRANKRIJK IN TIJD VAN OORLOG. Voorzorgsmaatregelen van Parijs. De prefectuur van politie te Parijs heeft een geschrift verspreid, getiteld: „Wat het publiek moet weten omtrent de passieve Eerste Leidsche Begrafenisonderneming voor Boomsch Katholieken GEVESTIGD 1882 G.H.KLEINHANS Pieter de ia Courtstraai 22 TRANSPORT TELEFOON 1455 luchtverdediging". Hierin wordt uiteengezet wat het publiek moet doen bij een lucht aanval. De punten, welke behandeld wor den, zijn o.a.: het gebruik van gasmaskers, het dekking zoeken, het versterken van deu ren, ramen en kélders en het gehoorzamen aan hen, die een functie hebben bij de iuchtverdedigin g. Een speciaal hoofdstuk is gewijd aan het wegvoeren van de burgerbevolking. In tien dagen tijd zullen anderhalf millioen men schen de stad verlaten. Vierhonderd speciale treinen zullen gereed staan om de vluchte lingen kosteloos te vervoeren Na de eerste periode van tien dagen is de reis eehter niet meer kosteloos. Verder wordt medegedeeld, dat te Parijs 27.656 bomvrije schuilplaatsen zijn, waarin 1.720.000 personen kunnen worden onder gebracht, terwijl in de voorsteden nog 7232 kelders zijn, waarin 600.000 menschen een schuilplaats Kunnen vinden. De stad is ver deeld in 4961 districten, elk onder leiding van een functionaris van den luchtveidedi- gingsdienst. Personen, die in de stad mogen blijven in geval van aanvallen uit de lucht, zullen speciale kaarten krijgen. NOORWEGEN STORTING VOOR ABSOLUTE NEUTRALITEIT. Met algemeen e stemmen heefi het Noor- sche Storting zijn goedkeuring gehecht aan de verklaring van de commissie van buiten- landsche zaken, waarin gezegd wordt, dat de Noorsche politiek er op gericht moet zijn het land buiten oorlogsverwikkelingen te houden en dat het Storting voor Noorwegen het recht voorbehoudt een volledige neu traliteit in acht te nemen in iederen oorlog, dien Noorwegen niet goedkeurt, zelfs in dien het een actie betreft, die door den Volkenbond is op touw gezet. ENGELAND ZAL DIENSTPLICHT WORDEN INGEVOERD? Zoodra gewapend conflict dreigt. Op den eersten dag, waarop Groot-Brit- tannië verwikeld mocht raken in een ge wapend conflict, zal er dienstplicht inge voerd worden. De plannen liggen klaar. Dit is de conclusie, welke de Engelsche bladen trekken uit de verklaring van den minister voor de coördinatie der Defensie, sir Tho mas Inskip, een verklaring, welke groote ontsteltenis teweeg bracht onder de Lager huisleden. Sir Thomas Inskip deed zijn mededeeling onder eigenaardige"omstandigheden. Er was een debat over de vraag of de verschillende nationale diensten, die recruten werven, el kaar niet een beetje beconcurreeren, o.a. door elkaar te „überbieten" Groot was de belangstelling niet voor de distussie: slechts enkele Lagerhuisleden waren aanwezig, toen tegen het middernachtelijke uur de kwestie der recruten werving aan de orde kwam. Het antwoord viel den minister als het ware uit den mond. Alsof het de simpelste zaak ter wereld betrof repliceerde sir Tho mas: „In geval van 'n oorlog is er een be voegde autoriteit, die aan iederen man, inaar gelang van zijn leeftijd en zijn be kwaamheden, de taak zal aanwijzen, welke het beste bij hem past. In tijd van vrede kan ieder de vrijwillige taak kiezen, die hem het beste aanstaat; in tijd van oorlog zal dat niet gaan. Dan zal niet gevraagd worden, welk werk doet u het liefste; dan zal gezegd worden: dit werk moet u doen; de wet eisch't het". Naar aanleiding van deze mededeelingen heeft Attlee in het Britsche Lagerhuis den minister-president gevraagd, of hij een wit boek wilde publiceeren over de maatrege len, welke de regeering overweegt in tijd van oorlog. Chamberlain gaf een ontken nend antwoord, en voegde hieraan toe, dat plannen voor de landsverdediging aan het parlement zouden worden voorgelegd, wan neer de gelegenheid zich zou voordoen. MEXICO HET BLIJFT NOG ONRUSTIG. Op zoek naar Cedillo. Volgens officieuze inlichtingen uit San Luis Potosi zou generaal Cedillo zich op de ranche Espanzula in het Noorden van den staat San Luis ophouden, en zojuden bondstroepen zijn gezonden, in de hoop hem gevangen te kunnen nemen. Met het oog op de ontoegankelijkheid van dit gebied, welks bewoners trouw zijn aan generaal Cedillo, denkt men echter, dat hij niet kan worden gevangen genomen. Men meldt, dat in den staat Durango boeren in opstand zijn gekomen. Overigens duren de plunderingen door bandieten in de staten Michoacan, Oaxaca, Zaga'tegas, Sonora, Vera Cruz en Tabasco voort. Zij worden zonder onderscheid toege schreven aan de Cedillisten, ondanks te Mexico gegeven verzekering, dat het vol komen rustig zou zijn. BOEDAPEST, 29 Mei. Na de zon zijn de wolken gekomen op den laatsten dag. Deze dag is blond als een duin. Er zeilen wolken om de zon. Galjoe nen met witte zeilen en grauwe schepen met donkere randen. De wind zwelt aan en speelt met de vlaggen en vanen. En, als de zon even door de wolken schiet, leven op eens alle kleuren der Hongaarsche kleedij. Het is haast een Hollandsche dag in het land der Hongaren.... Het is vroeg in den morgen als de dag oplicht buiten de vensters. De drommen trekken reeds onder mijn venster voorbij. De angstig volle trams staan in lange rijen op de breede straten en vorderen slechts meter voor meter. De stad trekt weg naar Christus op het Heldenplein. Onweerstaanbaar is die trek. Alle wegen zijn overstroomd in de wijde omtrek van het Heldenplein. Voor de slotplechtigheden van dezen laat sten dag zijn er duizenden Hongaren geko men uit de kleine steden en dorpen van het land in hun nationale kleedij en nu blinken, de straten van de vele kleuren, van wit en groen en rood, dat gloeit en glanst tusschen de confectie-kleeding der stadsmenschen en den donkeren dag zonnig maakt. Reeds vroeg klinken muziek en zangen door de loudspeakers, nu niet alleen op de hoeken van het Heldenplein, maar op de zen- laatsten dag in alle straten der stad, waar ook dichte drommen menschen staan, die verre van de plaats der heilige hande ling luisteren naar de milde zuivere jon gensstemmen, naar de gezangen van het koor der Hongaarsche theologanten, naar de H. Mis van den Kardinaal en straks naar de woorden van den Paus. Deze laat ste dag moet alles overtreffen. Reeds om acht uur is het Heldenplein dicht bezet. Er is geen plaats meer over, ondanks het feit, dat ook op het voorste gedeelte, de open ruimte vóór het altaar rijen banken zijn bijgeplaatst. Reeds om 8 uur beweegt zich rond het kasteel van Vajdahunyad het purper der prelaten en bisschoppen en het rood der kardinalen. Dat achter het Millenium aan het begin van het Stadswoud gelegen kas teel is de plaats, waar de prelaten zich klee- den voor de plechtigheden. Van hier vertrekt de lange stoet, ge opend weer door de ontelbare priesters, welke stoet van priesters, bisschoppen en kardinalen dezer dagen reeds zooveel en zoo dikwijls ontroering en geestdrift heeft verwekt. De stoet komt weer van achter het Mil lenium midden over het Heldenplein, ter wijl uit duizenden kelen het trotsche Con greslied klinkt. En dan besluiten de stem men weer met het triomphantelijke ge zang: Christus vincit, Christus regnat Christus imperat. Lange rijen van eenige honderden mis dienaars in het rood, begeleid van pries ters in suprepli, bewegen zich reeds over het plein en tusschen de menigte achter het millenium om straks onder het H. Misof fer aan duizenden de H. Communie uit te reiken. Intusschen hebben de bisschoppen en kar dinalen hun hooge plaats bij het altaar in genomen. Op het plein beleven wij weer dat ontroerende, dat midden tusschen deze duizenden menschen neerknielen op de bidstoelen en voor den priester hun zonden belijden. Het is grootsch, ontzagwekkend grootsch, deze hulde aan Christus van het wereld- katholicisme. Dan vangt de Kardinaal-Legaat het H. Misoffer aan. Over het plein en ver daar buiten hangt de heilige wijding van het ge bed, als in eerbiedige zwijgzaamheid dui zenden en duizenden hun hart verheffen tot God. En opeens wordt de stilte verbroken door den unisonen zang van het koor der theo loganten en door alle luidsprekers op het MISLUKTE LUCHTAANVAL OP HANKAU. Van officieele Chineesche zijde wordt medegedeeld, dat gisterochtend bij een luchtaanval der Japanneezen op Hankau elf Japansche jachtvliegtuigen neergescho ten zijn. 56 Japansche vliegtuigen hadden getracht, tot Hankau door te dringen. De Japansche bommenwerpers werden echter op 30 K.M. ten O. van Hankau gedrongen terug te keeren, evenals 18 jagers. Achttien andere jachtvliegtuigen kwamen tot een Oostelijke voorstad van Hankau, waar zich een hevige luchtslag heeft afgespeeld. De Chineesche luchtmacht zou geen verliezen hebben geleden. CHOLERA-EPIDEMIE TE SJANGHAI. De cholera neemt in de internationale nederzetting te Sjanghai den omvang van een epidemie aan. In verband hiermede heeft de Japansche consul-generaal den deken van het consu laire corps te Sjanghai medegedeeld, dat Chineezen en staatsburgers van derde mogendheden slechts met een vaccinatie bewijs toegang tot het door de Japannee zen bezette stadsdeel hebben. plein en in de heele stad klinkt het Ciba- vit eos, als het koor de Introitus inzet. Daarop valt het knapenkoor in met het Kyrie, dat als een jubelend gebed zweeft over het groote plein. Duizenden uit heel de wereld zijn hier vereenigd in de viering van het geheim van het ongeschapen Woord. En dan komt er over het plein midden in een wereldstad de plechtige stilte, die op het hoogtepunt van het H. Misoffer zoo innig waart door onze kerken en kathedra len. Het groote oogenblik der consecreatie. Een menigte van duizenden zinkt op da knieën op het zachte waarschuwen der zil veren schellen. Maar daarna breekt de jubel der jongens stemmen door: Benedictus qui venit in no mine Domini, Gezegend Hij, die komt in den naam des Heeren. De jubel klinkt over plein en stad. Intusschen is God zelf over het plein ge gaan. Voorafgegaan door misdienaars dragen vier priesters eerbiedig een glazen schrijn, waarin een groot aantal gouden cibories staat, waarin het lichaam en het bloed van Jezus Christus is. Op verschillende punten van het plein wordt telkens door een priester een der ci bories uit den schrijn genomen en vol eer bied gedragen naar de plaats, waar hij straks de H. Communie zal uitreiken. Een menigte uit duizenden verzinkt in Christus, terwijl de zangen jubelen over het plein. Bazuinen schallen en brengen over pleinen en straten en In de stille huizen de mare, dat het Eucharistisch We reldcongres zijn hoogtepunt bereikt. Als het H. Misoffer beëindigd is geeft van het hooge altaar de kardinaal met wijd gebaar zijn zegen over de duizenden. Maar nog is de plechtigheid niet ten einde. De Congreshymne schalt over het plein. Alle menschen uit al die landen en we relddeelen zingen haar in hun eigen taal. Het is alsof een heele wereld tegelijk hier hulde brengt aan het Allerheiligste Sacra ment. Dan wacht de menigte. Nog een ander groot oogenblik moet er komen. Het oogen blik dat de plaatsvervanger van Chritus op aarde, de Paus, vanuit het Vaticaan zijn stem zal verheffen tot deze biddende men- schenmassa uit alle hoeken der aarde. De menigte wacht, terwijl stemmen van pries ters in vele talen uit de luidsprekers op klinken en oproepen tot inkeer en gebed. De menigte wacht. Zij kan den Paus niet zien, maar zij wil dan tenminste zijn stem hooren, die nu reiken zal tot de uiteinden der aarde. Zij wil zijn stem hooren en ookverstaan. En eindelijk kondigt een stem door de luidsprekers de toespraak van den H. Va der aan. Er valt een ontroering over de menigte. Het wordt stil, luisterstil. De Paus spreekt. Des middags vier uur. Weer stroomen de wegen naar het Hel denplein vol. Maar nu trekt de plechtige processie mid den door de stad, over de twee K.M. lange Andrassy-ut vanaf de basiliek naar het Millenium. Langs de Andrassy hebben de scholieren der hoofdstedelijke scholen, de landarbei ders- en arbeidsters zich opgesteld. Zoo is deze organisatie geweest, dat al len, juist de minsten onder deze menschen, op verschillende dagen de beste plaatsen kregen toegewezen, opdat ook zij zouden kunnen zien en bidden en gelooven en Christus aanschouwen. Terwijl verschillende muziekkapellen Eucharistische liederen spelen trekt de stoet van priesters, prelaten, bisschoppen en kardinalen over de lange imposante bou levard. Het is een nooit vertoonde schittering van wit en paars en rood, waaraan on ze oogen alleen deze dagen te gast konden gaan, maar zij waren bijna niet groot ge noeg om dit alles te kunnen opnemen. Weer staat op het Heldenplein de ont zagwekkende menigte schouder aan schou der. Wolken zeilen aan den wijden hemel, de hemel is wit met blauwe strepen. En de kleeding der priesters en edelen is' wit en rood en paars en goud en brocaat. De hemel wordt donkerder, de strepen blauw vergaan in zwart, het duistert. Zwar te wolken komen aanzeilen en juist als de laatste plechtigheid van het Euch. Congres zal aanvangen verlicht de eerste bliksem straal de donkere lucht. De donder rommelt en ineens is het of da wolken al het water, dat zij bevatten uit storten. De menigte van tienduizenden kan hier noch in den omtrek, die een kwartier gaans voor alle verkeer gesloten is, een toe vlucht vinden. Bisschoppen en kardinalen vluchten, de lange sleep beschermend over het hoofd. Dat was het jammerlijk slot van het prach tige, zonnige en glorieuze Eucharistisch Congres. Fr. Sch. KARDINAAL PACELLI UIT BOEDAPEST VERTROKKEN. Kardinaal Pacelli is gisteren uit Boeda pest vertrokken naar Rome. De rijksbe stuurder, Horthy. en zijn echtgenoote, r.a- menafscheid van den kardinaal op het koninklijk slot. Kardinaal Pacelli werd door kardinaal Seredi naar het station be geleid, waar Imredw en de leden der re geering, de apostolische nuntius en ver scheidene burgerlijke en militaire perso nen aanwezig waren om den kardinaal- staatssecretaris uitgeleide te doen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 6