Plesmasi pleit voor Leiderdorp Rede van den Pauselijk legaat kardinaal Pacelli Centralisatie is dringend noodig MAANDAG 30 MEI 1938 29ste Jaargang No. 9043 Ste Ccld6ch^Sou^aiit Telefoon: Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN De Kardinaal-legaat spreekt de slotrede door de radio Bij 's Pausen 81ste verjaardag (Van onzen Romeinschen Correspondent). ROME, 29 Mei 1938. Op 31 Mei a.s. wordt de H. Vader te Rome 81 jaar. De Paus is weer een jaar ouder geworden, doch in vergelijking met het vorig jaar, is de gezondheidstoestand van Z. H. eerder beter dan slechter te noemen. Ook de buitenwereld, die niet geregeld met den H. Vader in nauw contact komt, kan zich hiervan afdoende overtuigen. Er gaat geen dag voorbij, of Z. H. ontvangt uit alle landen der wereld groepen pelgrims, die allen met evenveel liefde in het „Huis des Vaders" ontvangen worden. Voor iede- ren groep heeft de H. Vader een goed en vriendelijk woord, dat steeds betrekking heeft op het land van herkomst en op de toestanden, die daar heerschen. Nu eens zien we den H. Vader deelne men aan de viering van kerkelijke feesten en plechtigheden in den Sint Pieter, het geen voor Z. H. slechts mogelijk is ten koste van zeer groote lichamelijke insoan- ning en ongemak, dan weer neemt de Paus deel aan belangrijke congres-zittingen, die zijn totale aandacht in beslag nemen. Men staat vaak verbaasd over de helderheid en frischheid van geest, waarmee Z. H. op ge vatte wijze de toespraken en huldebetui gingen, die tot hem gericht worden, beant woordt. Nog dezer dagen heeft de H. Vader deelgenomen aan een zitting van het Pau selijk Bijbel-Instituut, waar een jonge priester enkele stellingen zou verdedigen. Op uitdrukkelijk verlangen van den Paus werd deze vergadering in Castel Gandolfo belegd, opdat de H. Vader de zitting zou kunnen bijwonen. Als ideaal heeft Paus Pius XI zich ge steld, dat onder zijn Pontificaat de vrede van Christus in Christus Rijk gevestigd zou worden, doch zelfs een vluchtige blik over de wereld brengt ons spoedig tot bevinding, hoever de werkelijkheid verwijderd is van het ideaal, dat in bedoeld devies besloten ligt. In het afgeloopen jaar heeft de Paus her haaldelijk uiting gegeven aan zijn groote droefheid om het bloedvergieten en de ver woestingen in Spanje en China en om de gespannen verhoudingen, die er onder de volkeren heerscht. De Stedehouder van Christus, die het Christus-Koning-feest heeft ingesteld, zou zoo gaarne wenschen, dat de wereldlijke maatschappij ingericht en bestuurd zou worden volgens de maat staf, die in overeenstemming is met de heerschappij van Koning-Christus. Maar de middelen, die den H. Vader ter beschikking staan om dit doel te bereiken, is het Evan gelie, de Blijde Boodschap van Christus' genadeleer, Zijn richtlijnen en vermanin gen. En de Paus heeft in deze wereld met deze middelen slechts zooveel invloed, als hem vrijwillig wordt ingeruimd. Dit geldt ook voor de godsdienstige en anti-religieuse beweging onzer eeuw. Meer dan eens heeft de H. Vader uitdrukking gegeven aan de groote bezorgdheid die de wereld toestand hem in dit opzicht 'bereidt. Maar Z. H. heeft ook, en vooral in de laat ste weken, herhaaldelijk gesproken over Zijn onbegrensd Godsvertrouwen en bij verschillende gelegenheden heeft de Paus in particuliere audiënties de oude waarheid in herinnering gebracht: de mensch wikt, doch God beschikt. Niet de mensch met zijn veelal slechte verlangens, maar God in den Hemel zal het laatste woord spreken. Temidden van alle brandende zorgen over de Christelijke landen is het voor den H. Vader een groote troost, dat de missie in de heidensche landen een prachtige toe komst tegemoet gaat. Niet ten onrechte heeft men Pius XI ook de Paus der Missies genoemd. Want in de jaren waarin deze Paus de Kerk Gods op aarde bestuurt, zijn zoo rijk geweest aan nieuwe plannen en hoop volle perspectieven voor de missie, dat het heimwee naar het Christendom onder de inboorlingen van sommige landen zoo sterk is, dat er niet voldoende Catechisten en Priesters aanwezig zijn, om in deze be hoeften te voorzien. Behalve het Missiewerk heeft ook het werk der Hereeniging de bijzondere be langstelling van den thans regeerenden Paus. Vooral in den laatsten tijd heeft de H. Vader speciaal door organisatorische maatregelen in de opperste leiding der Kerk eindelijk te verstaan gegeven hoezeer het Z. H. er om te doen is, om zooveel mo gelijk alle psychologische en psychische be letselen uit den weg te ruimen, die den te rugkeer tot de oude Moederkerk zouden kunnen verhinderen. Door dezen Paus zijn op dit gebied zoo veel voorbereidende werkzaamheden ver richt, waarvan echter het succes eerst in de latere decennia zal blijken, maar dan zal men zich herinneren hoe Pius XI hier het pionnierswerk heeft verricht. De 81ste verjaardag van den H. Vader is voor alle trouwe zonen en dochters der H. Kerk een aanleiding om in nederige onder werping en trouwe aanhankelijkheid op te zien naar Christus' grijze Stedehouder en te bidden: Heer behoedt Uw plaatsbeklee- der hier op aarde onzen H. Vader den Paus, den Opperherder der Christenen naar Wiens stem wij luisteren. H. Vader weest gij onze leidsman! Voor ons ligt de volledige tekst van de redevoering, die de Pauselijke Legaat, Kar dinaal Pacelli, na de slotvergadering van het Internationaal Eucharistisch Con gres gisteren te Boedapest in de Duitsche taal heeft gehouden. De Kardinaal heeft vanwege het slechte weer de rede door de radio gehouden, in- plaats van in de iaatste openlucht-bijeen komst. Aan deze litterair uitmuntend verzorg de, belangwekkende en schitterende rede voering ontleenen we de volgende markan te passages, die in verband met de huidige internationale verhoudingen zeker actueel zijn. LAAT DE REGENBOOG VAN DEN VREDE SCHITTEREN! Over deze wijdingsvolle avonduren, over deze slotapotheose voor den Eucharistischen Koning ligt de sfeer van het afscheid. De troost van Hemelvaart en de ver wachting van Pinksteren hebben op dit wij dingsvolle uur van het afscheid hun stem pel gedrukt. Na de sluiting van deze Eucha ristische Triumfdagen keert voor ieder van ons weer de terugweg naar het harde, moeizaam beladen, van leed doordrenkte leven van iederen dag. Wie naar de uiteindelijke oorzaken van dezen uitwendigen en innerlijken nood zoekt, waardoor de huidige menschheid ge troffen wordt, zal moeten bekennen, dat de diepste oorzaak van deze weergalooze crisis te vinden is in een geestelijke onder voeding, een geestelijke bloedarmoede, een langzaam op duizenderlei wijze voortwoe kerende moreele infectie, waarvoor geen echte blijvende beterschap te vinden is, al leen in de boeken van menschelijke wijs heid en wetenschap. Wanneer men er niet in slaagt, om de huidige menschheid in waarachtigheid en liefde terug te voeren tot de levende wateren, waaruit in geloo- vige tijden gedronken werd, dan is een verder afglijden niet tegen te houden. De Kardinaal stelt dan de vraag of er wel ooit 'n tijd geweest is waarin meer oneenig- heid heerschte over de wegen ter verbete ring, die ingeslagen moeten worden. Wan neer men deze reusachtige, haast duivel- sche tegenstelling alleen met aardsche mid delen wil overwinnen of zelfs maar we zenlijk verminderen, is het nutteloos werk dat tot mislukking gedoemd is. TAAK DER KERK. In zuiver aardsche dingen en doelmatig heid is de Kerk niet geroepen om partij te kiezen tusschen de verschillende syste men en methoden die in aanmerking ko men om het probleem van den nood van den huidigen tijd op te lossen. Haar dienstbaarheid aan de waarheid, haar wereldomvattend apostolaat der lief de sluiten iedere beperking van haar zen ding in den vorm van eenzijdig partijkie zen reeds uit. Zoolang de achting voor Gods Wet en het heil der zielen gewaarborgd blijft, volgt de Kerk deze vaak. zoozeer uiteenloopende wegen der volkeren naar hun doel, met een ruimhartigheid en liefde, waarmee een moeder de ontwikkeling en groei van haar kinderen gadeslaat. De Kerk weet zich vrij van bekrompenheid en vooroordeelen, ge brek aan begrip voor nieuwe doelstellin gen en eischen van den tijd. Zij wantrouwt het nieuwe omwille van het nieuwe zelf. Bij de Kerk neemt iedere tijd en ieder volk haar providentieele plaats in in het gewel dige eeuwige Scheppings- en Verlossings plan Gods. Zij weet, dat de Geest niet steeds waait in het suizen van den Zephyr, maar soms ook in de stormachtige donder van het onweer. HET UUR DER BELIJDENIS. Maar wanneer de geestelijke woord voerders van heden, als een vervolg op vroegere dwalingen, het individueele en gemeenschappelijke geluk zonder Christus of zelfs tegen Christus trach ten te vestigen, dan is de ure gekomen van „Gij zult mijn getuigen zijn". Dan is het de plicht van allen, die aan de zijde van Christus geschaard staan, zich te verzetten tegen deze verkeerde ontwikkeling en het „Alles herstellen in Christus" onverschrokken, met groo te liefde te verdedigen. Zij, die zoo handelen en zich bij hun daden niet la ten léiden door menschelijke motieven of belangen, doch door den geest van Christus, zijn geen vijanden van hun volk, geen tegenstanders van haar aardsche grootheid, geen beletsel voor haar natuurlijke ontwikkelingsgang, geen vernielers van nationale eenheid. Er is geen grooter geschenk voor de volksgemeenschap, geen kostbaarder steun voor de oplossing der geweldige problemen waarvoor de volkeren thans staan dan de verwezenlijking van een eerlijke en ern stig bedoelde harmonie tusschen aardsch en eeuwig einddoel, althans in zooverre als het aardsche het eeuwige niet essentieel en met opzet weerstreeft. ONZE KRACHT LIGT IN DE EUCHARISTIE. Vervolgens gaat de Kardinaal-Legaat na. hoe in de Eucharistie de kracht ligt. Eucha ristische zielen zijn sterke zielen; Eucharis- Plannen zijn van Waterstaat Naar aanleiding van de gerezen moei lijkheden tusschen Amsterdam en Rotter dam eenerzijds en de regeering en de K. L. M. anderzijds, heeft het „Utrechtsch Nieuwsblad" zich gewend tot den directeur der K. L. M., den heer A. Plesman, die den verslaggever in zijn woning aan den Ta- pij tweg te 's-Gravenhage ontving. Aanvankelijk had de heer Plesman groo te bezwaren om in .het huidige stadium dezer aangelegenheid zijn persoonlijke mee ning kenbaar te maken. Zooals men weet, aldus de heer Plesman, zijn al de huidige plannen uitgegaan van het Departement van Waterstaat in nauw overleg met het Departement van Defensie. De K. L. M.-directeur stak het niet on der stoelen of banken, dat hij een warm voorstander is van centralisatie, resp. van de inrichting van een groote vlieghaven on der den rook van de residentie. Wij teeke nen hierbij aan, dat zulks nog kort gele den wel duidelijk gebleken is, toen voor den bouw van het nieuwe hoofdkantoor der K. L. M. de keuze bleek gevallen te zijn op den vrij ver afgelegen Van Alkemade- laan te Den Haag. Aanvankelijk verwon derde men zich er over, dat het centrale punt onzer luchtvaartmaatschappij zoo ver verwijderd zou komen te liggen van het centrum van Den Haag, doch thans, nu de plannen ten aanzien van Leiderdorp bekend zijn geworden, laat het aan duidelijkheid niets meer te wenschen over, waarom de heer Plesman voor zijn hoofdkantoor dit punt uitkoos. De van Alkemadelaan is n.l. een der verbindingswegen van Den Haag naar Leiderdorp. Uiteraard vroegen wij aanstonds de meening van den directeur over de voor Amsterdam zoo pijnlijke kwestie der geïnvesteerde millioenen. Wonder lijk genoeg beschouwde de heer Ples man dit punt niet van vitaal belang. De K. L. M.-directeur stelt zich op het standpunt, dat dit bedrag niet opweegt tegen de onschatbare voordeelen, die de centralisatie met zich mee zal bren gen. En waarom kan Amsterdam vroeg de hefr Plesman dit nieuwe vliegveld niet als een Amsterdamsche luchthaven zien? Het gemeentebestuur van Amsterdam be roept zich nu wel op zulke aanzienlijke be dragen voor haar luchthaven te hebben uit gegeven, maar dat is nog maar het begin geweest. Om straks Schiphol geheel „up- to-date" te maken, ik bedoel, in den geest zooals het zich dagelijks nog uitbreidende luchtverkeer, dat zeer binnenkort zal vor deren, zou men nog veel grootere finan- cieele opofferingen van de hoofdstad moe ten eischen. De heer Plesman heeft onge twijfeld naar hij zeide waardeering voor hetgeen Amsterdam heeft gedaan, hoe wel hij het niet verheelde, dat naar zijn inzicht het hoofdstedelijk gemeentebestuur wel wat laat heeft ingezien, dat Amster dam bij een goed geoutilleerd vliegveld groot belang heeft. Herhaalde malen tijdens het vrij langdurige onderhoud, dat de heer Plesman ons toestond, betoogde deze dat inwezen de plannen van dit mo ment veel verder reiken, dan alleen Amsterdam en de K. L. M. Hebben wij den heer Plesman goed be grepen, dan meende hij te zeggen, dat zelfs hij als K. L. M.-directeur veeleer het be lang van Nederland als luchtvaartverbin ding in het internationale luchtnet op het tische zielen zijn heldhaftige zielen. Zij zingen hun Magnificat nog midden in den storm en in het lijden. In dit verband herinnerde de Kardinaal- Legaat aan een gesprek met den H. Vader, waarin deze zeide: „Ik dank God iederen dag opnieuw, dat Hij mij in de tegenwoor dige tijdsomstandigheden laat leven! Deze zoo diep ingrijpende, zoo allesomvattende crisis is eenig in de geschiedenis der menschheid. Men moet werkelijk trotsch zijn getuige en in zekeren zin ook mede werker in dit geweldige drama te mogen zijn. Goed en kwaad vechten met elkaar in een titanischen strijd. Niemand heeft het recht om slechts een middelmatige te zijn in de huidige ure". De Kardinaal besluit dan met een heer lijk gebed ter besluiting van dit heilig broederfeest der liefde. „Maak van ieder onzer een getuige, een belijder, een Apostel der Liefde. Maak allen innerlijk bereid en be kwaam om de vreedzame vernieuwing des harten te stellen tegenover de re volutie van de gebalde vuist. Laat de regenboog van ^den vrede schitteren tusschen uw Kerk en de vertegenwoor digers der wereldlijke overheden, tot welzijn van de menschheid". Plesman, directeur der K.L.M. oog heeft, dan uitsluitend de belangen van de K. L. M. Aan den anderen kant even wel noemde de heer Plesman tijdens ons onderhoud enkele malen de voordeelen eener centralisatie met name voor de K. L. M. Het niet rendeeren der K. L. M.- luchtlijnen wijt de heer Plesman thans aan de gedecentraliseerde ligging onzer vlieg velden. Wat is dan eenvoudiger, aldus de heer Plesman, dan alles op één punt onder te brengen? Het ideaal ziet de K. L. M.-di recteur in een prima geoutilleerd vliegveld, dat de concurrentie met alle buitenland- sche vlieghavens het hoofd zal kunnen bieden! Wij kregen trouwens toch bij dit onder houd sterk den indruk, dat de heer Ples man, die immers op het standpunt heeft gestaan met de groote buiten! andsche vlieghavens het hoofd en en en en maatschappijen wél te kunnen wedijveren, thans schijnt in te zien, dat slechts ten koste van enorme kapitalen en grooten moreelen steun van verschillende vreemde mogendheden, dit streven in de toekomst te verwezenlijken is. Wij durven dan ook openlijk de vraag stellen: „Is deze gedachtengang bij den K.L.M.-directeur thans wellicht aanlei ding voor hem geweest de ligging van onze Nederlandsche vlieghaven slechts in internationaal bestek te zien?" In dat verband immers noemde de heer Plesman ons een der argumenten onzer re geering, waar men het blijkbaar op den duur te gevaarlijk acht van een gemeen telijk beheer der luchthaven afhankelijk te moeten zijn. Want zal zoo ging de heer Plesman voort bij de voortschrijdende techniek Amsterdam b.v. wel tijdig willen inzien, wat aan verdere en verbeterde outil lage van het vliegveld Schiphol in de naas te toekomst nog meer vereischt zal zijn? En zou dan de inrichting van haar luchtha ven ook op den duur het internationale verkeer kunnen blijven trekken? Ten slotte betoogde de heer Plesman nog met klem, dat hij niet om ideëele overwe gingen zulk een warm voorstander van de nieuwe centralisatie-plannen is, doch zui ver en alleen om redenen van materieel be lang. De positie van het nieuwe vliegveld ten opzichte van het internationade lucht verkeer zal, aldus de K. L. M.-directeur, aanstonds dat rendement opleveren, dat men van het luchtverkeer zoo gaarne ver wacht. VOORNAAMSTE NIEUWS Buitenland De verkiezingen in Tsjecho-Slowakije kalm verloopen. Hetzelfde resultaat als vorige week. (2de blad). Het bombardement van Kanton heeft 600 dooden geëischt. (2de blad). Volgens een nader telegram 1100 dooden. (Zie Telegr.). Een redevoering van Goebbels. (2de blad). Binnenland De bomaanslag te Rotterdam thans tot klaarheid gebracht Het slachtoffer was leider der nationalistische beweging in de Oekraine. (2de blad). Doodelijk verkeersongeluk te Aalsmeer. (3de en 1ste blad). Twist met noodlottigen afloop te Nistel- rode. (1ste blad). Sport cn Wedstrijden VOETBAL: Volendam verrast HBC, ter wijl Vosta een overwinning behaalt op WE Bleyerheide blijft eerste klas K.N.V.B.'er (3de blad). KORFBAL: Nederland wint met 4—3 van België. (3de blad). ROEIEN: Geslaagde roei wedstrijden van de Koninklijke. (3de blad). Uitdrukkelijk wenschte de heer Plesman nog er op te wijzen, dat de K. L. M. hier slechts een ondergeschikt rol speelt en de plannen die thans zooveel opschudding hebben verwekt, van Waterstaat afkom stig zijn. En uiteraard zal de regeering bij eventueele wijzigingen ook alle defensie- belangen in den tegenwoordigen tijd zeer zwaar laten wegen. SCHIPHOL EN DE LANDSVERDEDIGING Wanneer er in Haagsche kringen, aldus de „Tel.", bevreemding mocht heerschen over de mededeeling van wethouder Krop man, dat Defensie geen belangstelling voor Schiphol heeft, dan is dit alleen te verkla ren door het feit, dat men zich de zaak niet goed voorstelt. Reeds bij de garnizoens kwestie is gebleken, dat Defensie zonder het landsbelang te schaden, Schiphol kan ontberen. Maar een der hoogste autoritei ten van het Depaartement van Defensie heeft bovendien onomwonden verklaard, dat Defensie bij Schiphol geen belang heeft. De zaak staat zoo. Defensie wil, in dien noodig, Schiphol wel geheel of ge deeltelijk in gebruik nemen. Maar het is niet absoluut noodzakelijk, dat Schip hol wordt gekozen. Indien men op Schiphol niet terecht kan, zal men ruimschoots kunnen volstaan met een uitbreiding van Soesterberg en een nieuw vliegveld te Katwijk. Zelfs pre- fereeren de militairen een vliegveld, dat buiten de verkeerszone gelegen is, zoo dat men vrij kan oefenen. Het oefenterrein der militairen is in hoofdzaak gelegen benoorden het Noord zeekanaal en benoorden den afsluitdijk bo ven de Zuiderzee. Zoo blijft men 'uit de routes der geregelde luchtlijnen. De nabij heid van een groote stad als Amsterdam wordt zelfs minder verkieslijk geacht. Voor de landsverdediging is het evenmin noodzakelijk, dat Schiphol uitsluitend mi litair terrein wordt. Immers worden in oorlogstijd alle vliegvelden der burgerlucht vaart terstond door de militairen gean nexeerd. Ook Schiphol wordt in dat geval terstond in gebruik genomen voor de landsverdediging. Maar met dat alles wil niet gezegd zijn, dat Defensie Schiphol niet wil hebben. In dien onverhoopt, aldus de Telegraaf", het plan van Minister van Buur- ren och wordt doorgezet en een cen traal vliegveld nabij Leiderdorp ontstaat, zoodat Schiphol vrij komt, zullen de mili taire autoriteiten natuurlijk dankbaar ge bruik maken van deze uitstekend aangeleg de vlieghaven met haar prachtige startba nen, gebouwen, radiodienst, verlichting en verdere outillage, die zoozeer op de hoog te van den tijd is. Onontbeerlijk voor de ontwikkeling der militaire luchtvaart en dringend noodig met het oog op het lands belang is dat evenwel niet. Ziedaar de oplossing van hetgeen men in Haagsche ambtelijke kringen het raadsel van wethouder Kropman geliefde te noe men. De „Tel." verneemt nog, dat het bestuur der Kamer van Koophandel te Amsterdam het voornemen heeft een vergadering te wijden aan het gevaar, dat de luchthaven van de hoofdstad bedreigt. Op scherpe wij ze wil men in de kringen van handel, scheepvaart en nijverheid stelling nemen tegen het voornemen van den minister van Waterstaat Schiphol als burgerluchthaven prijs te geven.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 1