De spanning om Tsjecho-
Slowakije wijkt
Henlein confereert met Hodza
BUITENLAND
Chineezen melden
successen
Spanning neemt toe
DINSDAG 24 MEI 1938
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
„Waarom maakte Londen zoo'n drukte", vraagt Berlifn
HET EERSTE VREDELIEVENDE
CONTACT.
Konrad Henlein is gistermiddag om vier
uur te Praag aangekomen. Om zes uur
liceft hij aan den minister-president Hodza
op diens uitnoodiging een bezoek gebracht.
Sudeten-Duitsche kringen verklaren, dat
de besprekingen van Hodza en Henlein
niet ongunstig zijn geweest en dat Hodza
zich in een verzoenend licht heeft laten
zien.
Het onderhoud van Henlein met Hodza
voimt het begin van besprekingen, die
voor Tsjecho-Slowakije van vitaal belang
zijn, daar zij de Grondwet zullen wijzigen,
indien zij tot een einde worden gebracht.
Tot nu toe beschouwden de Tsjechoslowa-
ken den staat als „hun nationalen staat",
met Duitsche, Roetheensche, Hongaarsche
en Poolsche minderheden.
De nationale staat moet nu plaats maken
voor een „nationaliteitenstaat", waarin de
verschillende nationaliteiten gelijke rech
ten zullen hebben. Dit vraagstuk is buiten
gewoon ernstig.
Dit vraagstuk is zoo ernstig, dat de on
derhandelingen niet binnen eenige dagen
tot een einde zullen kunnen worden ge
bracht.
Hodza zal niet alleen de commissie van
de ministers der politieke departementen
op de hoogte moeten houden, doch ook
overleg moeten plegen met den president
der republiek en de partijleiders.
Om nieuwe bepalingen door het parle
ment te doen aannemen is een meerder
heid van twee derden noodzakelijk. Daar
voor zullen dus niet alleen noodig zijn de
stemmen der aanhangers van Henlein,
doch ook die van een gedeelte der oppo
sitie, in het bijzonder die der autonome
S'owaaksche Volkspartij van Mgr. Hlinka.
Rèeds sinds 20 jaar staat Praag op het
standpunt, dat de Tsjechen en Slowaken
één natie vormen, de Tsjechoslowaaksche
natie, die één en ondeelbaar is. Het stand
punt van mgr. Hlinka is, dat de Slowaak-
sche natie, de Slowaaksche zuster der Tsje
chische natie, niettemin haar eigen natio
nale individualiteit bezit. De Slowaaksche
Volkspartij zal waarschijnlijk eischen, dat
het nationaliteitenstatuut ook van toepas
sing zal zijn op de Slowaken.
Aangezien dit statuut zal moeten wor
den toegepast op alle nationaliteiten, zul
len de gedelegeerden der Polen, Hongaren
en Roethenen het recht hebben het hunne
te zeggen.
De uitgewerkte juridische teksten zullen
moeten worden bestudeerd en goedge
keurd door iedere belanghebbende natio
naliteit, aleer zij ter goedkeuring aan het
parlement kunnen worden voorgelegd.
Hoe men in Londen Maandagavond den
toestand zag.
Zoowel in Britsche als buitenlandsche
kringen te Londen was men Maandag
avond van meening, aldus Reuter, dat, al
is er geen reden voor overmatig optimisme
ten aanzien van den Tsjecho-Slowaakschen
toestand, in ieder geval respijt in de crisis
verkregen is. De eerstvolgende paar we
ken echter, tot de Tsjecho-Slowaaksche
verkiezingen achter den rug zijn, moeten
wel een tijd van ongerustheid zijn. Men
verheugt zich over het feit, dat Henlein
thans een onderhoud heeft gehad met
Hodza.
Te Londen en elders ijigewonnen inlich
tingen wijzen uit, dat de recente geruch
ten over uitgebreide troepenbewegingen
ongegrond zijn.
Vernomen wordt, dat lord Perth den
toestand met Ciano te Rome heeft bespro
ken en dat de Britsche ambassadeur uit
dit onderhoud den indruk gekregen heeft,
dat het volgens de Italiaansche opvattin
gen onwaarschijnlijk is, dat de Tsjecho-
Slcwaaksche toestand aanleiding zal geven
tot vijandelijkheden.
Ondanks de opluchting echter, die voor
het oogenblik in den toestand is ingetreden
is het duidelijk, dat ieder nieuw incident
einstige gevolgen kan hebben. Men is te
Londen van meening, dat de Tsjecho-Slo
waaksche regeering zich volkomen bewust
is van dit gevaar en alles doet, wat in haar
vermogen is om het te ontwijken.
Het Tsjecho-Slowaaksche persbureau
publiceert een door de radio uitgezonden
regeeringsverklaring. Daarin wordt vast
gesteld, dat de Zondag gehouden gemeen
teraadsverkiezingen in kalmte en orde
verloopen zijn. De regeering ziet daarin
de uitdrukking van de politieke rijpheid
en den goeden wil van alle klassen der be
volking. De regeering verzoekt thans de
bevolking zonder onderscheid van stand
en nationaliteit, den politieken partijen
en anderen organisaties af te zien van alle
bijeenkomsten, die aanleiding zouden kun
nen geven tot betoogingen.
DE AANSLAGEN OP GRENSBRUGGEN.
Ceteka dementeert.
Het Ceteka deelt mede, dat volgens be
richten uit het buitenland Tsjecho-Slo
waaksche soldaten een grensbrug in de
buurt van Hohensfurth, ten Noorden van
Linz, met stroo omwikkeld, met benzine
overgoten en in brand zouden hebben ge
stoken.
Gezaghebbende Tsjecho-Slowaaksche
kringen constateeren, dat bij Radvanof,
ten Zuiden van Hohensfurth, in November
1937 door onbekend gebleven personen een
houten bruggetje werd beschadigd. Het
is deze zelfde brug, die volgens de buiten
landsche berichten, door Tsjecho-Slowaak
sche soldaten zou zijn verbrand.
De aangegeven wijze van vernieling der
brug toont aan, dat de berichten leugen
achtig zijn, daar men op die wijze niet
eer. brug vernielt.
HET VLIEGONGELUK IN HET
GRENSGEBIED.
Naar aanleiding van het bericht uit bui
tenlandsche bron over een Tsjechisch vlieg
tuig, dat boven de Duitsch-Tsjecho-Slo-
waaksche grens zou hebben gevlogen, deelt
het Ceteka (Tsjecho Tel. Agentschap) me
de, dat het ongeluk met het vliegtuig zich
volgens ooggetuigen heeft voorgedaan des
morgens om negen uur op Tsjechisch
grondgebied. Het vliegtuig had in een
dichten mist boven een bosch gevlogen en
had daarbij een boomtop geraakt. Het toe
stel verongelukte daarbij.
Volgens ooggetuigen kwam het niet uit
de richting van de Duitsche grens, toen het
ongeluk gebeurde.
DUITSCHLAND EN DE ROL VAN
LONDEN EN PARIJS.
De zeer levendige belangstelling, die in
Frankrijk en Groot Brittannië aan den
dag gelegd wordt voor de vreedzame op
lossing van de Sudeten-Duitsche kwestie,
heeft zichtbaar de openbare meening in
Duitschland verrast. Hoewel de pers gee
nerlei melding heeft gemaakt van de her
haalde bezoeken van den Britschen am
bassadeur aan den rijksminister van bui
tenlandsche zaken in den loop van Zater
dag en Zondag, schrijven de Duitsche bla
den o. m. de „Angriff", op zuren toon, dat
„de in deze zaak door de diplomaten van
Londen en Parijs getoonde drukte geken
merkt kan worden als lichtelijk overdre
ven." Over het algemeen wijst de pers er
op. dat de ongerustheid in deze beide
hoofdsteden overbodig is, mits Praag de
noodige concessies doet. Wat den omvang
van die concessies betreft vindt men geen
spoor van matiging te Berlijn. Men blijft
Met te Karlsbad afgekondigde program op
den voorgrond stellen en als voorwaarde,
waaraan moet worden voldaan voor eeni-
gerlei onderhandelingen over dit program,
toekenning aan de Sudeten-Duitsche partij
eischen van het recht zelf politie te onder
houden in de gebieden, waarin het Duit
sche element overheerscht.
kau, er door bedreigd. Op het oogenblik
wordt nog om het bezit der stad gestre
den.
Intusschen rukt een andere vliegende co
lonne op naar Tsjangtsjau, aan den spoor
weg TientsjinPoekau. Door de herove
ring van Paoting en Tsjangtsjau zouden de
Chineezen de provincie Hopei in twee dee-
len kunnen snijden.
DE POSITIE DER CHINEEZEN TE
KAIFENG CRITIEK.
De Chineezen bevinden zich te Kaifeng,
de hoofdstad van Honan, in een critieke
positie, daar twee Japansche colonnes in
de richting dezer stad marcheeren. De Chi
neezen hebben een wanhopigen tegenaan
val ondernomen. Zij maken daarbij gebruik
van tanks en treden op in massaformaties
om te trachten den Japanschen opmarsch
tot staan te brengen.
De toestand bij Macao gespannen.
In Chineesche kringen wordt verklaard,
dat in Kwantoeng de staat van beleg is af
gekondigd, nadat tal van Japansche oor
logsschepen ten zuiden van Macao waren
aangekomen.
Gemeld wordt, dat groote groepen vreem
delingen Macao binnenstroomen.
ZIJ ZOUDEN WEER IN SOETSJAU ZIJN.
De Chineesche bladen te Hankau publi-
ceeren volgens het Chineesche persbureau
een onbevestigd bericht, volgens hetwelk
de Chineesche troepen gisteren Soetsjau
zouden hebben heroverd.
Het bericht meldt, dat de Chineesche
strijdkrachten, die de nabij de stad gele
gen hoogten bezet hielden, na hevige ge
vechten geleidelijk de stad genaderd zijn,
waar zij Zaterdagmorgen binnendrongen.
Er volgden straatgevechten en gister
middag zouden de meeste Japanneezen in
Soetsjau gedood zijn, terwijl de overigen
waren gevlucht.
Chineezen bezetten nieuwe
verdedigingslinie.
Volgens een officieele mededeeling van
den Chineeschen nationalen militairen
raad trekken de Chineesche troepen zich
strategisch van het Soetsjaufront terug. Zij
hebben reeds de punten bereikt, die voor
de toekomstige militaire operaties zijn aan
gewezen. In het communiqué wordt voorts
gezegd, dat verscheidene Chineesche af-
deelingen kleine Japansche eenheden op
de vlucht gedreven en onverwachte suc
cessen behaald hebben.
Doihara verslagen.
In een ander Chineesch legerbericht
wordt verklaard, dat de Chineesche strijd
krachten ten Oosten van Kweiteh, dat 160
K.M. ten Westen van Soetsjau aan den
Loenghai-spoorweg is gelegen, gistermor
gen de onder bevel van generaal Doihara,
den „Lawrence van Mandsjoerije" staande
veertiende Japansche divisie op de vlucht
hebben gedreven. Doihara's strijdkrachten
trekken zich thans ten noorden van den
Loenghai-spoorweg in de richting van West
Sjangtong terug.
Paoting bedreigd.
De door de Chineezen op vele fronten ge
voerde guerrilla, waardoor voortdurend de
achterhoede der Japanneezen wordt be
dreigd, doet op vele plaatsen haar invloed
gevoelen. Thans wordt ook Paoting, de
vroegere hoofdstad der provincie Hopei,
gelegen aan den spoorweg PekingHan-
VAN HET VATIC AAN
UITGIFTE VAN GOUD GELD.
De Vaticaansche Staat zal binnenkort
gouden munten uitgeven tot een bedrag
'^an vijf millioen lire. De munten zullen ge
dateerd zijn 1936 en den beeldenaar dra
gen van Paus Pius XI iu relief.
Noch in Italië, noch in den Vaticaanschen
Staat is op het oogenblik goud geld in om
loop. Men verwacht, dat wanneer de gou-
tten munten worden uitgegeven, zij weldra
3i- het bezit zullen komen van verzamelaars
en goudóppotters. Het Vaticaan geeft ook
zilveren en nikkelen munten tot een bedrag
van 1 millioen lires uit.
ENGELAND
ENGELAND IS GEREED.
Hoogerhuis wil geen ministerie voor de
voorradenvorming.
In het Britsche Hoogerhuis heeft lord
Zetland namens de regeering de sprekers
geantwoord, die tijdens de debatten over
de kwestie of een ministerie voor den voor-
iadenvorming zou worden ingesteld, het
woord gevoerd hadden. Hij verklaarde, dat
de opdrachten voor alle vliegtuigen, die
noodig zijn voor het versnelde regeerings-
program thans geplaatst zijn. Bovendien
zjjn de aankoopen van tarwe, suiker, wal-
"ischtraan en soortgelijke reserves van an
dere wezenlijk belangrijke grondstoffen
thans verzekerd.
Voortgaande zeide lord Zetland: „Wij heb
ben onze plannen ontworpen. Mocht het
oogenblik komen voor het ondernemen van
een snelle, drastische actie, dan zal blijken,
dat wij gereed zijn. De machinerie bestaat
en er is weinig meer dan het drukken op
een knop noodig om haar in beweging te
si ellen".
Het voorstel tot instelling van een minis
terie voor voorradenvorming werd verwor
pen met 54 tegen 12 stemmen.
MEXICO
HET VERZET BREIDT ZICH UIT.
Gouverneur sluit zich bij Cedillo aan.
In strijd met de officieele mededeelin-
gen, volgens welke de regeering den toe
stand meester is, heeft de opstand zich ver
der uitgebreid.
De gouverneur van den staat San Luis
Potosi, Netro, heeft zijn post verlaten en
zich bij generaal Cedillo aangesloten.
Tijdens een vuurgevecht in Lagunita,
waarbij twaalf opstandelingen om het le
ven kwamen, onder wie een neef van Ce
dillo, werden verborgen vliegtuigen van
Cedillo door regeeringstroepen gebombar
deerd.
Volgens berichten in de bladen, zouden
bombardementsvliegtuigen van de opstan
delingen boven de stad San Luis, waar mo
menteel president Cardenas verblijft, zijn
verschenen. De regeeringsvliegtuigen wa
ren niet in staat, de vliegtuigen van de op
standelingen te achterhalen.
Het staatsdepartement te Washington
spreekt het bericht tegen, volgens hetwelk
generaal Cedillo 57 Amerikaansche vlieg
tuigen zou bezitten. Het is bekend, dat den
generaal twee vliegtuigen zonder licentie
geleverd zijn.- Geen enkel toestel is echter
met licentie aan hem afgeleverd. Volgens
H AZERSW OUDE-RIJNDIJK
Huwelijksfeest
Morgen 25 Mei is het echtpaar
C. de Vogel en Maria Wortman
40 jaar in den echt verbonden.
De bruidegom die een leeftijd
heeft van 69 jaar en de bruid
van 60 jaar, zijn beiden nog zeer
kras. Het zal hun Woensdag aan
belangstelling niet ontbreken.
ONRUST IN MEXICO
SAN LUIS POTOSI
het staatsdepartement zou generaal Cedil
lo twee toestellen bezitten. Een dezer bei
de toestellen zou overeenkomen met het
signalement van het vliegtuig, dat het
hoofdkwartier van president Cardenas
heeft gebombardeerd.
Officieel wordt door de Mexicaansche
rege^ring verklaard, dat het slechts bij Rio
Verde en Puente Manuel tot bloedige bot
singen met de opstandelingen is gekomen.
Vernomen wordt, dat de aanhangers van
Cedillo den spoorweg van San Luis naar
Tampico hebben afgesneden bij Guadalca-
zar, op 100 K.M. ten N.O. van San Luis.
De regeering heeft troepen naar Tam
pico gestuurd om den spoorweg te bescher
men.
POLITIEK VAN CARDENAS
ONGRONDWETTIG VERKLAARD.
Het dagblad „La Prensa" verneemt pas
nu, dat het parlement van den staat San
Luis de Potosi op 15 Mei een besluit heeft
genomen, waarbij de politiek van Cardenas
ongrondwettig wordt verklaard en de staat
bij proclamatie mededeelt van zijn ver
plichtingen jegens de centrale regeering
ontheven te zijn.
Het parlement heeft gedecreteerd, dat al
leen het leger van San Luis grondwettig
is. Het opperbevel werd opgedragen aan
generaal Cedillo, die machtiging kreeg over
de openbare geldmiddelen te beschikken
om de campagne tegen Cardenas te steu
nen.
Het parlement van San Luis heeft alle
andere staten der federatie opgewekt in
verzet te komen tegen het bestuur van Car
denas.
President Cardenas heeft den Senaat in
bijzondere zitting bijeengeroepen, om de
geheele regeering van den staat S^n Luis
Potosi af te zetten, daar zij uitsluitend uit
aanhangers van generaal Cedillo bestaat.
In de boodschap van den president tot den
senaat wordt gezegd, dat Cardenas vóór
het uitbreken van den opstand het optre
den van den generaal, die zijn macht ten
eigen bate wilde versterken, had geduld,
omdat hij steeds nog gehoopt had, dat Ce
dillo zijn houding zou wijzigen.
Maandagmorgen zijn vijftien honderd
boeren en tuinders getogen naar het ge
nadeoord van de Moeder Gods in het land
van St. Adelbert. Het was de tiende keer
dat men ging naar Maria Ter Nood in Hei-
loo.
Te 10 uur in den morgen, werd de litanie
van alle Heiligen gezongen. Men bad, ter
wijl men in processie naar de groote bede
vaartskerk ging, voor de vruchten der aar
de. Na deze litanie droeg de algemeen ad
viseur v. d. L.T.B., professor Cleophas een
plechtige H. Mis op, waaronder door hem
een korte predicatie werd gehouden. Hij
besprak het probleem, dat al deze
menschen wellicht dag na dag gevangen
houdt. Het is de tiende keer, aldus spr. dat
gij in steeds grooter getale zijt gekomen
naar Onze Lieve Vrouw ter Nood en tel
kens met steeds dringender beden, want
de nood is nog steeds niet van ons gegaan.
Dat ge ondanks dat toch nog volhoudt
pleit voor uw geloof. Spr. zei vervolgens,
dat de ongunst der tijden de straf is, welke
uit aller schuld voortkomt. Het oude ge
bruik van boete-processies heeft als zin, de
rampen van de akkers af te weren door het
vragen van den zegen Gods op den arbeid.
Ook vandaag bidden we daarom, aldus spr.,
maar laten we het doen in den geest van
boete en elkander onze zonden belijdende;
alleen wanneer we beseffen schuldig te
zijn zullen we staan als rechtvaardigen
voor God.
En als het gebed niet spoedig verhoord
wordt dient men te beseffen, dat God
waakt over ons en dat Hij het beste weet,
wat goed voor den mensch is.
In den vroegen middag verzamelden de
pelgrims zich weer in de groote bedevaarts
kerk, waar door den Z. E. pastoor L. H.
Wanna uit Obdam een plechtig Lof werd
gecellebreerd.
Terwijl het Miserere gezongen werd
stelde de processie met het Allerheiligste
zich op en devoot biddend trokken de hon
derden door de heerlijke zonnige lanen van
het Genadeoord naar het rust-altaar.
Daar hield de Z. E. heer Henri de Greeve
een predicatie naar aanleiding van den
tekst: „Ik heb medelijden met de schare".
Groot is de nood op het platteland, groot
de ellende in de gezinnen, maar, vóór wij
God smeeken om verbetering, rust op ons
de dure plicht Hem te bedanken, omdat Hij
zichtbaar ons nabij is geweest.
Vergeleken met Rusland en Duitschland,
leven wij in ons vrij land als in een para
dijs, terwijl ook het feit, dat de wereld
oorlog ons is voorbij gegaan als een bijzon
dere gunst Gods beschouwd mag worden.
Na onzen dank, mag verbetering der
droeve toestanden worden afgesmeekt. Bij
de menschen is die verbetering niet te
zoeken, slechts bij Christus en Zijn heilige
Moeder.
Men verwachte echter niet ,dat na deze
boeteprocessie de toestanden door een won
der verbeterd, zijn; eeuwen hebben de
menschen er voor genomen om Gods plan
nen in de war te sturen en er is tijd noo
dig om de juiste maat en verhouding te
doen terugkeeren. Beginnen moeten wij ons
zelf onder handen te nemen, ons zelf en on
ze omgeving beter te maken.
Heerlijk en vol troost is de belofte, dat
God met ons is tot het einde der eeuwen.
Na een peroratie over de onmeetbare
waarden van het H. Sacrament des Al
taars werd de zegen met het Allerheilig
ste gegeven en trok de stoet biddend en zin
gend weer naar de Genade-kapel, waar
met een plechtig Te Deum Laudamus de
prachtige dag besloten werd.
..Msbd."
Lijkt het U niet raadzaam in plaats van een
gewoon pak te koopen, voor ongeveer het
zelfde geld 'n Waarborg-costuura bij Kreyra-
borg te nemenl
öiiéèrbij KREYMBORG
Het vertrek uit Eindoven
van de bedevaart der R. K.
Werklieden Vereeniging naar
Lourdes. Een der zieken
wordt in den trein gedragen.
