ms. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN ZZr?™ x In de stad van St. Stephanus BINNENLAND DINSDAG 24 MEI 1938 29ste Jaargang No. 9039 3)e £cid&cft£fioii/Y<a/nt BUDAPEST, Maandag 23 Mei. (Van onzen eigen redacteur). De eerste extra-treinen zijn Budapest binnengestroomd. Hotels, pensions en zelfs de huizen der Hongaren stroomen vol met vreemdelingen, die nu de eerste indruk ken ondergaan van deze wondere stad. Zij is versierd met de vroolijke Hongaar- sche kleuren rood-wit-groen. Langs de ge vels der imposante huizenblokken prijken de schilden met de Hongaarsche kroon en de Pauselijke tiaar. Het was een Paus, die deze kroon schonk aan Hongarije's eerste Christenkoning. Daar hangt in milden overvloed het Hon gaarsche wapen, waarop nog de vier stroo- men en de drie bergen staan van het groo- te rijk, voor 't werd stukgesneden en leer- geroofd. En daar boven prijkt weerom de Hongaarsche kroon en het dubbelkruis. Het leed van al deze jaren kunnen de Hongaren ook in deze feestelijke dagen niet vergeten en in de winkels, waar zoo als overal de waren liggen van allerlei aard, ziet men tusschen de versieringen, die duiden op het Eucharistisch Congres, een kaart van het oude Hongarije en daar op de grenzen van het kleine land met de ontelbare malen uitgesproken woorden, die zoo bittere gedachten verraden. Nu willen de Hongaren allen toonen hun gastvrijheid, hun feest, hun leed, hun strijd. Budapest is klaar voor het feest der H. Eucharistie. Bovenop het millenium, het geweldige gedenkteeken op het Heldenplein, waarop in geweldige afmetingen Hongarije's groo- ten van duizend jaren staan,strijders, vor sten, koningen is nu gekomen het altaar des Heeren. Het staat er hoog in de lucht. Straks zal het wit en het goud en het rood en het purper er schitteren in de milde zon. Daar voor strekken zich in eindelooze rijen ban ken uit tot vooraan het graf van den on bekenden soldaat. Daarachter is de groote vijver van het Stadswoud drooggelegd om plaats te maken voor tribunes. Terzijden van de beide musea, die aan het Helden plein staan, zijn geweldige, oploopende tribunes opgericht. Het wit-stralende altaar staat recht tegenover de twee kilo meter lange Andrassy-straat, die nu de scLoone verbinding vormt tusschen de trotsche basiliek en dit hooge altaar. Op allen Donaubruggen, lichtend des avonds in stra'end licht, de gouden kelk met de witte hostie en allen, die op het Corso langs den Donau gaan, zien nu dit symbool der hei lige Eucharistie in gloeiende lijnen van licht. Een katholieke stad is klaar voor het Eucharistisch Congres en aller gedachten cor.centreeren zich nu op de komende dagen. In deze eerste dagen gaat er nu om de gasten te ontvangen en alle wenschen te bevredigen. Want ondanks het feit, dat de Duitsche - regeering het Duitschers èn Oostenrijkers onmogelijk heeft gemaakt het Eucharis tisch Congres bij te wonen, zullen er toch neg meer dan vijftigduizend Katholieken uit heel de wereld tegenwoordig zijn op dit feest der Eucharistie. Indien de Duit schers en Oostenrijkers ook aanwezig hadden kunnen zjjn, zouden het er bijna honderdduizend zijn geweest-, want 20.000 Duitschers en 20.000 Oostenrijkers zouden aan het Congres hebben deelgenomen. Het aantal van ruim vijftig duizend vereischt intusschen zelfs in een stad van meer dan een millioen inwoners al zorg genoeg. Op het Congresbureau, waar nu reeds vanwege de vele buitenlandsche journalis ten een babelsche spraakverwarring heerscht, vertelt oberregierungsiat Jozef Kivatal ons in een kort onderhoud, wat er in deze dagen voor de officieele opening van het Congres te gebeuren staat. Negen en zeventig speciale treinen moe ten er uit het buitenland binnenkomen en 149 Hongaarsche speciale treinen, waarbij die uit de wijde omgeving van Budapest niet zijn meegerekend. Bij de vijf stations, die Budapest reeds telde, hebben de Hon garen er nu met het oog op het Congres twee bijgebouwd en wel op Borarostér bij de nieuwe Horthy Miklasbrug en in het Stadswoud achter het imposante Mille nium op de Heldenplatz, waar het prach tige hoofdaltaar en de geweldige tribunes staan. Voor de dagen van het Congres zul len dan ook bijzondere verkeersmaatrege len gelden, enkele voorname straten in de binnenstad zullen zelfs voor het rijdend verkeer gesloten worden. Intusschen is de groep Amerikanen ten getale van tweehonderd reeds gearriveerd. Maar ook verschillende autoriteiten zijn reeds aangekomen, als Mgr. Heylen, de grijze bisschop van Namen en voorzit ter der internationale Congressen, die zijn intrek heeft genomen in het pa1eis van Graaf Esterhazy, Graaf de Janyille uit Parijs, de bekende Fransche redenaar Graaf Tillier de Poncheville eveneens uit Parijs, Mgr. Yu-Pin, bisschop van Nan king, die nog onlangs een bezoek bracht aan ans land, en die vreemd samentref fen tegelijk arriveerde met den Japan- schen admiraal Yamamoto. Mgr. Heylen arriveerde gisteravond aan het West-Bahnhof met de Orient-expres in gezelschap van Graaf Heure de Jauville en zijn secretaris Pater Bootsma. Ter zijner begroeting was op het station aanwezig het volledig bestuur van het Eucharistisch Congres, dat hem na de eer ste begroeting naar de feestelijk versierde en verlichte koninklijke wachtkamer leidde. Daar stonden aan beide zijden meisjes in Hongaarsche kleederdracht op gesteld. Terwijl Mgr. Heylen binnentrad speelde een orchest het Belgisch volkslied, waarna oud-minister-president Huszar Karoly den voorzitter der internationale Eucharistische Congressen op hartelijke wijze welkom heette. „Met vreugde", aldus sprak de oud-minister-president „begroet het Comité der Hongaarsches Actie U, Excellentie, in de Hongaarsche hoofd stad Budapest. Op dit oogenblik wordt uwe Excellentie door heel het Hongaarsche volk ontvangen met een hart vol liefde en dankbaarheid, omdat het aan U de mogelijkheid dankt, dat Hongarije dit schoone feest der Heili ge Eucharistie kan organiseeren. Uwe Ex cellentie zal zich nu met oogen kunnen overtuigen, dat alles is gedaan om deze dagen te maken de Eucharistie waardig en U zult ondervinden, dat wij diep over tuigd zijn van de beteekenis van dit Con gres in dienst der onderlinge liefde en van den vrede. Ik begroet U in Hongaarsche hoofdstad me* deze hoop, dat U, terug in uw land, zult hebben gevoeld, dat dit Eucharistisch Congres in dienst staat van het Heilig AUaalsacrament, van den H. Vader en van de H. Kerk". Onder enthousiast applaus nam daarop Mgr. Heylen het woord, zeggende, dat hij ervan overtuigd was, dat dit Hongaarsche Eucharistisch Congres in dienst zou staan van God en de onderlinge liefde zou be vorderen. Nog andere voorname persoonlijkheden arriveerden heden, als de Grieksche ka tholieke Bisschop, Mgr. Ghika, stammend uit een Russische hertogelijke familie en die uit een Russischen godsdienst tot den katholieken godsdienst overging. Zijn le vensarbeid is nu de hereeniging waarvan hij de leider is. Straks zal de Kardinaal-Legaat arrivee- ren. (Intusschen hebben wij reeds gisteren ren. Intusschen hebben wij reeds gisteren in een gedeelte onzer oplage de vorstelijke ontvangst van den Kardinaal-Legaat ver meld). Op deze groote gebeurtenissen wachten Hongarije en Budapest. De schoone hoofd stad van Hongarije staat reeds in het tee- ken van dit groote gebeuren en een katho liek volk maakt zich op om dit feest der H. Eucharistie met grooten luister te vie ren. Er staan Budapest groote dagen te wachten. F. S. Een belangrijk schrijven van den H. Vader OPROEP TOT EENSGEZINDHEID ONDER DE KATHOLIEKEN. Bij gelegenheid van het jongste bezoek dat Graaf von Galen, bisschop van Mun ster aan den H. Vader gebracht heeft, over handigde de Bisschop Z. H. een exemplaar van het verslag der Diocesane Synode, die in 1936 in zijn bisdom werd gehou den. Thans heeft Graaf von Galen een schrijven van den Kardinaal Staatssecre taris ontvangen, waarin o.m. het volgende gezegd wordt: „De H. Vader wenscht U geluk met de voltooiing van dit werk. Het is zijn groote zorg, dat de verordeningen, die op deze gehouden priestersynode na rijp beraad uitgevaardigd en door U bekrachtigd zijn, ook in de practijk zullen worden uitge voerd, en zoodoende de grondslag zullen vormen voor een krachtdadig geordend le ven. Het kostbaar geërfde geloof der Va deren zal gemakkelijk de zware en bittere beproevingen van den tegenwoordigen tijd zegenrijk overwinnen, wanneer in dezelfde mate als het geloof zelf slechts één is, ook alle geloovigen in heilige gehoorzaamheid één zijn in het in practijk brengen van hun geloof en zoodoenae de krachten niet ver lamd worden door verdeeldheid, maar veeleer versterkt door een hecht aaneen gesloten eensgezindheid". PE WERELD IN VOGELVLUCHT PRAAG: Dank zij het krachtig ingrijpen van Engeland de Duitsche pers begrijpt niet, waarvoor Engeland zoo'n drukte maakt, Duitschland heeft getoond dat het de vredelievendheid zelf is! begint de spanning rondom Tsjechc-Slowakije wat te wijken. Incidenten (behalve dan een paar onbenulligheden, welke zich met den slecht- sten wil van de wereld niet tot misdaden laten opblazen) hebben zich gelukkig niet verder voorgedaan en Henlein is in con tact getreden met den Tsjecho-Slowaak- schen minister-president Hodza. Het onder houd, dat zij gehad hebben, schijnt nogal gunstig te zijn uitgevallen, want de Su- aeten-Duitschers erkennen zelf, dat Hodza „zich in een verzoenend licht heeft laten zien". Het gaal dus weer den goeden kant op, al is het nog geen tijd om al te opti mistisch te zijn. De Tsjecho-Slowaaksche regeering geeft echter blijk van koelbloe digheid en zelfbeheersching, zoodat men verwachten mag, dat het probleem der na tionaliteiten ir> rustiger vaarwater zal komen, als er zich maar geen onverwachte incidenent voordoen, welke alles kunnen bederven. MEXICO: De toestand begint er voor pre sident Cardenas minder rooskleurig uit te 2ien. Naar de berichten melden, breid't de opstandige beweging van generaal Cedillo z:ch uit en heeft zelfs de gouverneur van den staat San Luis Potosi zich bij de op standelingen aangesloten. HANKAU: De Chineezen melden thans al lerwegen successen. Zelfs beweren zij, Soetsjau op de Japanners heroverd te heb ben. Het is wel mogelijk, dat zij het in den guerilla-oorlog den Japanners nog vrij las tig zullen maken. Prof dr. Kleintjes t In den afgeloopen nacht is in zijn wo ning te Amsterdam plotseling overleden prof. dr. Ph. Kleintjes. De hoogleeraar hard gisterenmiddag zijn afscheidscollege aan de gemeentelijke uni versiteit te Amsterdam gegeven en was daarna gehuldigd. Gisterenavond heeft hij aangezeten aan een intiem diner. Toen hij thuiskwam voelde hij zich ver moeid en begaf hij zich ter ruste. Spoedig daarop trad. plotseling de dood in. De in den afgeloopen nacht plotseling overleden hoogleeraar, prof. dr. Ph. Klein tjes, werd op 26 September 1867 te Yeddo in Japan geboren. Hij genoot zijn opleiding in Nederland en begon zijn studies aan de Rijksuniver siteit te Leiden, na eerst het gymnasium te Rotterdam te hebben doorloopen. Daarna studeerde hij te Berlijn. In 1890 promo veerde hij tot doctor in de rechtsweten schappen aan de rijksuniversiteit te Lei der. op een proefschrift getiteld: „het fail lissement in het internationaal privaat recht." Na in 1891 het aanvullingsexamen voor den Indischen rechterlijken dienst te heb ben afgelegd, was hij van 1891 tot 1892 werkzaam bij het departement van Justitie te Batavia. Wegens gezondheidsredenen keerde hij naar Europa terug en vestigde hü zich als advocaat en procureur te Amsterdam. In 1895 vertrok hij naar het buitenland en werkte achtereenvolgens te Boedapest, Weenen en Parijs. In 1907 werd hij tot tijdelijk lector aan de universiteit te Leiden benoemd, om gedurende de afwezigheid van den hoog leeraar van Vollenhoven diens colleges in net koloniaal staatsrecht waar te nemen. In hetzelfde jaar werd hij als leeraar in de rechtswetenschappen aan de Neder- landsch-Indische Bestuursacademie te Den Haag verbonden. In 1912 werd hij tot hoogleeraar te Gro ningen benoemd, elf jaar later te Amster dam. Nog tweemaal heeft prof. Kleintjes ook de Leidsche Universiteit na 1907 gediend en wel in 1932 gedurende een twee de reis van prof. van Vollenhoven en even zoo na het overlijden van dezen hoog leeraar tijdens de vacature in 1933 en 1934. Van zijn hand zijn verscheidene werken verschenen, o. a.: „Het staatsrecht van Ned.-Indië" (1903), welk werk bij den vijfden druk in twee deelen is gesplitst en onder den titel „Staatsinstellingen van Ned.-Indië" resp. in 1927 en 1929 versche nen is, en „Wetten en verordeingen be treffende de staatsinrichting van Ned.- Indië" (twee deelen 19271930). Aan prof. Ph. Kleintjes kon vannacht nog het H. Oliesel worden toegediend. De plechtige uitvaart geschiedt op Vrijdag 27 Mei as. Om 9 uur wordt in de kerk van O. L. Vrouw van den H. Rozenkrans de Requiemmis opgedragen. Dit overlijden is wel heel tragisch. Bij het afbeheid, dat gisteren in de Aula der Amsterdamsche Universiteit plaats had, sprak o. m. prof. Bonger: De wet zoo zeide spr. dwingt u om heen te gaan. Een andere reden is er niet, HET REGEERINGSJUBILEUM VAN H.M. DE KONINGIN. De regeeringspersdienst meldt: Naar wij vernemen heeft de regeering besloten, voor zooveel het rijkspersoneel betreft, den dag, waarop het regeerings- jubileum van H. M. de Koningin zal wor den gevierd Dinsdag 6 September a.s. te verklaren tot algemeenen nationalen feestdag. BEZOEK KONING LEOPOLD. Op 14 November. Zooals gemeld zal Koning Leopold van België in het late najaar een officieel be zoek brengen aan H. M. de Koningin. De datum daarvan is vastgesteld op 14 Novem ber. „Hbld." DE OEFENINGSGELDEN VOOR BURGERWACHTEN. Eenige verlaging. In een circulaire, gericht aan de burge meesters en de burgerwachten, deelt de minister van binnenlandsche zaken mede, dat steunverleening aan de burgerwachten, voor wat betreft de verstrekking van pa tronen voor schietoefeningen, enz. in 1938 naar dezelfde regelen zal plaats hebben als in 1937, behoudens een enkele wijziging. Wat de oefeningsgelden betreft, is er naar gestreefd het toe te kennen bedrag zooveel mogelijk in verband te bregen met het aantal oefenenden en het aantal gehou den ofeningen. De eisch om in het algemeen de uitgaven van het ryk tot een minimum te beperken heeft er toe geleid, dat noodgedwongen ook op de uitgaven voor de burgerwachten, welke ten laste van het rfjk komen, eenige vermindering is toegepast. Mitsdien zal het toe te kennen bedrag aan oefeningsgelden voor het 2de kwartaal eenige vermindering moeten ondergaan, terwijl ook het bedrag, aan onderhoudsgeld uit te keeren, eenigs- zins moest worden verlaagd. NATIONALE R.K. COMMISSIE VOOR JEUGDWERKLOOZENZORG. Tweede congres ter bestudeering van het vraagstuk der jeugdwerkloosheid. Op 21 October 1935 hield de Nationale R.K. Commissie voor Jeugdwerkloozenzorg haar eerste congres ter bestudeering van het vraagstuk der jeugdwerkloosheid. Opnieuw meent de Nationale R.K. Com missie voor Jeugdwerkloozenzorg in enke le feiten voldoende motiveering te vinden om dit probleem op een 2e congres aan de orde te stellen en naar middelen te zoeken, die helpend of stuwend kunnen werken. Dit zal worden gehouden op Vrijdag 17 Juni te 's-Hertogenbosch. De volgende onderwerpen zullen aan de orde gesteld worden: „Arbeid voor onze jongeren": prae-advies A. C. de Bruin, voorzitter R.K. Werkliedenverbond te Utrecht; „Arbeidsdienst voor mannelijke jonge werkloozen": prae-advies prof dr. J. de Quay te Tilburg en „Bevordering van emigratie-mogelijkheden": prae-adviezen prof. dr. J. Schmutzer te Utrecht en mr. H. van Haastert, secretaris van het Emigratie- Comité, te 's-Gravenhage. NIEUWE C. A. O IN DE TYPOGRAFIE. Verzoek tot verbindendverklaring ingediend. De Minister van Sociale Zaken maakt be kend, dat de Nederlandsche Bond van Boek binderspatroons, de Algemeene Nederland sche Typografenbond, de Nederlandsche Katholieke Grafische Bond en de Neder landsche Grafische Bond een verzoek heb ben ingediend tot verbindendverklaring van bepalingen van de collectieve arbeids overeenkomst voor het boekbinders-, pa pierwaren- en enveloppenbedrijf in Neder land, en dat bezwaren tegen inwilliging van bedoeld verzoek schriftelijk kunnen wor den ingebracht bij den minister van So ciale Zaken vóór of op 11 Juni 1938. want al bent u oud van jaren, uw geest is nog frisch en vaardig. Spr. wilde, dat alle jongeren nog zoo waren. Prof. Bonger schetste den scheidenden hoogleeraar ver volgens als een voortreffelijk collega, steeds vriendelijk en hulpvaardig. Ten slotte gaf hij uiting aan de hoop, dat prof. Kleintjes en zijn echtgenoote nog vele gelukkige jaren voor zich zullen heb ben. Een halve dag later was prof. Kleintjes overleden. Dit namnter beslaat uit bladen. VOORNAAMSTE NIEUWS Buitenland De spanning rondom Tsjecho-Slowakije wijkt Henlein heeft gisteren de eerste be sprekingen gevoerd met Hodza. De eerste indruk is gunstig. (2de blad). De opstand in Mexico zou zich uitbrei den. (2de blad). De Chineezen melden successen. (2de blad). Binnenland Plotseling is overleden prof. dr. Ph. Kleintjes te Amsterdam. (1ste blad). Bezoek van den Koning van België aan Nederland. (1ste blad). Viering van het regeeringsjubileum van H. M. de Koningin. (1ste blad). Twee doodelijke auto-ongelukken onder Terheyden en Heino. (3de blad). Inzake de ontploffing te Rotterdam is gisteravond een man aangehouden, die in relatie stond tot het slachtoffer van den aanslag. (1ste blad). DIT JAAR GEEN REMBRANDT- TENTOONSTELLING. Uitstel tot 1939. Naar de „Tel." verneemt, is de Rem- brandttentoonsteling in het Rijksmuseum, geprojecteerd voor dezen zomer tijdens de jubileumfeesten, uitgesteld tot het vol gend jaar. Tal van omstandigheden hebben verschillende bezitters doen aarzelen aan de aanvragen gevolg te geven en reeds ge dane toezeggingen werden ingetrokken. Het comité hoopt het volgende jaar te kun nen rekenen op die kunstwerken, welke reeds waren toegezegd. HET MIDDENSTANDSCREDIET. Tot eind 1937 werd ruim drie millioen verstrekt. In een nota naar aanleiding van het ver slag der Tweede Kamer over het wetsont werp tot wijziging en verhooging van de begrooting van financiën voor het dienst jaar 1937 deelt de minister o.m. het volgen de mede. In artikel 96 is van drieërlei soort ver goeding aan de Nederlandsche Midden- standsbank sprake. In de eerste plaats kan de gemelde instelling een vergoeding ont vangen wegens verliezen, geleden op de na de totstandkoming van de wet van 14 Ju ni 1934 verleende credieten aan in liquidi teitsmoeilijkheden geraakte, overigens ech ter volwaardige middenstandsbedrijven. Vervolgens biedt het artikel gelegenheid tot vergoeding van de kosten van maatre gelen, door de Nederlandsche Midden- standsbank getroffen ter versterking van het Nederlandsche middenstandscrediet. Tenslotte is een bedrag uitgetrokken voor vergoeding aan gemelde instelling ter te gemoetkoming in de voor haar uit de ver leening van vorenbedoelde credieten voort vloeiende kosten. Het aangevraagd crediet heeft tot een be drag van 74.856.49 betrekking op de in de tweede plaats bedoelde kosten van maatregelen ter versterking van het mid denstandscrediet. Slechts tot een bedrag van 19.259.33 heeft het aangevraagde betrekking op ver liezen, geleden op credieten, als bedoeld in het eerste gedeelte van den begrootings- post. Aangaande de financieele resultaten, met de hier bedoelde credieten behaald, kan worden medegedeeld, dat tot op 31 Decem ber 1937 in totaal credieten waren geopend tot 'n bedrag van oorspronkelijk 3.060.478. De daarop geleden verliezen beliepen per gemelden datum een totaalbedrag van 70.663. Wat art. 98 betreft, was slechts in een enkel geval de schade, welke door den staat ter zake van de exportcredietgaran- tieregeling werd geleden, een gevolg van insolventie van den betrokken afnemer. Het totaal der schaden uit dezen hoofde, van het begin der regeling af tot en met 1937 geleden en waarop geen verhaal meer mogelijk was, bedraagt niet meer dan een bedrag van 2618.83. In de andere geval len, waarmede in 1937 in totaal een verlies gemoeid was van 86.724, was de oorzaak voor de op de transacties geleden schade te zoeken in de maatregelen, door de lan den, waarheen geëxporteerd werd, geno men met betrekking tot het betalingsver keer. Hoewel na afloop van de in de polis sen vastgestelde wachttermijnen tot uitbe taling van deze schaden moet worden over gegaan, worden de desbetreffende bedra gen toch gemeenlijk na verloop van eeni- gen tijd terugontvangen, uit welke ont vangsten de staat weder schadeloos wordt gesteld.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 1